Piotr Całbecki arszałek ojewództwa Kujawsko-go Doświadczenia województwa kujawsko pomorskiego w problematyce ochrony krajobrazu Forum Debaty Publicznej Potencjał obszarów wiejskich szansą rozwoju Krajobraz a energetyka wiatrowa poszukiwanie ładu arszawa, 26 sierpnia 2014 r.
1 Kształtowanie krajobrazu na poziomie regionu w kontekście zawodowej energetyki wiatrowej Problemy kształtowania krajobrazu z punktu widzenia lokalnego i regionalnego różnią się w zależności od skali oddziaływania czynników antropopresji. Na poziomie lokalnym kształtowanie krajobrazu dotyczy głównie: estetyki budynków, tzw. małej architektury, parków i tzw. zieleni urządzonej, przestrzeni publicznych, lokalizacji i wyglądu obiektów reklamowych itd. Natomiast poziom regionalny obejmuje np.: strefy przemysłowe, sieci przesyłowe, górnictwo odkrywkowe, zawodową energetykę wiatrową itd. Czyli wszystkie zagadnienia, których skala oddziaływania przekracza granice pojedynczej gminy, czy powiatu.
2 izualne oddziaływanie elektrowni wiatrowych Zasięg stref widzialności elektrowni wiatrowych Aż na 29,6% powierzchni województwa elektrownie wiatrowe są elementami wyraźnie zaznaczającymi się w krajobrazie (I i II strefa oddziaływania wizualnego: I strefa do 2 km, II strefa od 2 do 4,5 km). Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w województwie kujawsko-pomorskim
3 yniki wizualne oddziaływanie elektrowni wiatrowych Ocena wizualnego oddziaływania farm wiatrowych yniki przeprowadzonych analiz wykazały, że z punktu widzenia wizualnego oddziaływania elektrowni wiatrowych na krajobraz: w pd.-zach., a w dużym stopniu również w pd.-wsch. i wschodniej części województwa osiągnięty został optymalny poziom nasycenia przestrzeni turbinami wiatrowymi; z punktu widzenia ochrony walorów krajobrazowych ekwidystanta 2 km jest wartością minimalną, a w przypadku szczególnie cennych panoram powinna być to odległość co najmniej 5 km; z punktu widzenia percepcji krajobrazu przez ludność odległość między zabudowaniami a turbinami wiatrowymi nie powinna być mniejsza od 500 m; optymalna jest budowa farm wiatrowych składających się z jak najmniejszej ilości turbin, maksymalnie do 10. Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w województwie kujawsko-pomorskim
4 Rekomendacje dla wyznaczenia obszarów z uwagi na ograniczenia energetyki wiatrowej Typ A obszary wyłączone z inwestycji energetyki wiatrowej - ochrona krajobrazu przyrodniczego i kulturowego, o łącznej powierzchni 13130 km 2, co stanowi 73% powierzchni województwa. Typ B obszary dopuszczone do rozwoju energetyki wiatrowej z ochroną strefową - ograniczona ochrona dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, o łącznej powierzchni 2651 km 2, co stanowi 15% powierzchni województwa. Typ C obszary dopuszczone do rozwoju energetyki wiatrowej - brak strefowej ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, o łącznej powierzchni 2189 km 2, co stanowi 12% powierzchni województwa. Energetyka wiatrowa w kontekście ochrony krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w województwie kujawsko-pomorskim
5 Na podstawie własnych opracowań oraz ekspertyzy Polskiej Akademii Nauk samorząd województwa wypracował kryteria i zasady lokalizacji elektrowni wiatrowych: yłączenie z możliwości lokalizacji elektrowni wiatrowych: wyznaczonych obszarów cennych przyrodniczo, krajobrazowo i gospodarczo, stref buforowych do ochrony tras przelotów ptaków: - ok. 10 km od rzeki isły (w obie strony od osi rzeki), - ok. 8 km od rzek: Brdy i Drwęcy (w obie strony od osi rzeki), - ok. 6 km od rzeki Noteci i Kanału Bydgoskiego (w obie strony od osi cieków), Dopuszczenie rozwoju energetyki wiatrowej na pozostałym obszarze województwa przy zachowaniu następujących ograniczeń indywidualnych: odległości określonej przez tzw. promień upadku elektrowni wiatrowej (wysokość masztu elektrowni wiatrowej + długość jednej łopaty śmigła) od linii kolejowych, dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych oraz od linii elektroenergetycznych wysokich napięć, odległości co najmniej 1000 m od budynków mieszkalnych, w tym budynków mieszkalnych w zabudowie zagrodowej.
6 Energetyka wiatrowa w województwie kujawsko-pomorskim ograniczenia i kierunki rozwoju arlubie arlubie arlubie arlubie arlubie arlubie Krajeński Krajeński Krajeński Krajeński Krajeński n/osą n/osą n/osą n/osą n/osą ięcbork ięcbork ięcbork ięcbork ięcbork ięcbork Chełmiński Chełmiński Chełmiński Chełmiński Chełmiński Królewskie Królewskie Królewskie Królewskie Królewskie rocza rocza rocza rocza rocza rocza Unisław Unisław Unisław Unisław Chełmińska Chełmińska ChełmińskaUnisław Chełmińska Chełmińska ewo ewo ewo ewo ewo ewo ąpielsk ąpielsk ąpielsk ąpielsk ąpielsk ąpielsk BYDGOSZCZ BYDGOSZCZ TORUŃ TORUŃ ieś ieś ieśielka ielka ielka ieś ielka ieś ielka granica województwa g an ca wo ewódz wa granice powiatów g an ce pow a ów granice gmin g an ce gm n wody powierzchniowe wody pow e zchn owe lasy asy Solec Solec Solec GOLUB GOLUB DOBRZYŃ DOBRZYŃ DOBRZYŃ GOLUB GOLUB DOBRZYŃ DOB ielka ielka ielka ielka ielka ielka ielka ielkanieszawka Nieszawka Nieszawka Nieszawka ielka ielka ielka Nieszawka Kuj. Kuj. Kuj. Kuj. Kuj. ek ek ek ek ek ek ielkopolski ielkopolski ielkopolski ielkopolski ielkopolski Biskupia Biskupia Biskupia Biskupia Biskupia aganiec aganiec aganiec aganiec aganiec aganiec ielgie ielgie ielgie ielgie ielgie ielgie obszary wyłączone z lokalizacji elektrowni wiatrowych obsza y wy ączone z oka zac e ek own w a owych obszary cenne przyrodniczo, krajobrazowo i gospodarczo obsza y cenne p zy odn czo k a ob azowo gospoda czo strefy buforowe od największych rzek województwa s ochrony e y bu o tras oweprzelotów od na w ększych do ptaków zek wo ewódz wa do och ony as p ze o ów p aków n/isłą n/isłą n/isłą n/isłą n/isłą ŁOCŁAEK ŁOCŁAEK ielkie ielkie ielkie ielkie ielkie obszary, na których dopuszcza się lokalizację elektrowni obsza y naprzy k ó uwzględnieniu ych dopuszczaograniczeń s ę oka zac ę e ek own wiatrowych indywidualnych w a owych p zy uwzg ędn en u og an czeń ndyw dua nych planowana lokalizacja stopnia wodnego p anowana oka zac a s opn a wodnego na iśle, poniżej łocławka na ś e pon że oc awka miasta wskazane do wykorzystania wód geotermalnych m as a wskazane do wyko zys an a wód geo e ma nych tereny wskazane do pozyskania słomy eny wskazane do pozyskan a s omy nae cele energetyczne na ce e ene ge yczne istniejące i planowane instalacje n e ące p anowane dos pozyskania biogazu ns a ac e do pozyskan a b ogazu Źródło: Opracowanie pt. "Odnawialne źródła energii Ź ód o -Op a owan e p Odnaw a ne ód a ene g zasoby i możliwości wykorzystania a ob województwa mo wo w kujawsko-pomorskiego" o an a na terenie na e en e wo ewód wa u aw o pomo ego
7 Problemy kształtowania krajobrazu na poziomie regionu Ochrona walorów krajobrazowych jest jednym z najczęściej marginalizowanych zagadnień w raportach oddziaływania na środowisko w przypadku lokalizacji energetyki wiatrowej. Rozwój energetyki wiatrowej i ochrona krajobrazu nie muszą się wzajemnie wykluczać, jednak niektóre zjawiska w przestrzeni związane z tym rozwojem niezwykle dynamicznie. Potrzebne są więc racjonalne decyzje uwzględniające interesy większości mieszkańców i środowiska naturalnego. Przykłady z krajów zachodnich, gdzie energetyka wiatrowa jest bardzo rozwinięta od wielu lat pokazują, że planowanie regionalne mające pewien głos decyzyjny w kwestii lokalizacji zawodowej energetyki wiatrowej pozwala w dużo lepszym stopniu zapewnić ład przestrzenny i uchronić krajobrazy cenne i pospolite przed dewastacją. Brak regulacji prawnych dotyczących ochrony krajobrazu utrudnia, a wręcz uniemożliwia samorządom województw racjonalne kształtowanie ładu przestrzennego.
Dziękuję za uwagę Piotr Całbecki arszałek ojewództwa Kujawsko-go www.kujawsko-pomorskie.pl