Ocena rozprawy habilitacyjnej i dorobku naukowego Ks. dra Marka Stępnia

Bp dr hab. Artur G. Miziński Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Ocena rozprawy habilitacyjnej i dorobku naukowego Ks. dra Marka Stępnia Ocena rozprawy habilitacyjnej i dorobku naukowego ks. dra Marka Stępnia została przygotowana na skutek powołania przez Centralną Komisję do Spraw Stopni i Tytułów Naukowych w Warszawie (pismo z dnia 4 listopada 2014 roku Nr BCK I L 7001/14), o czym poinformował Dziekan Wydziału Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego (pismo z dnia 18.11.2014 r., L.dz. 114/2014). Ocenie zostanie poddana monografia wskazana przez Habilitanta jako rozprawa habilitacyjna pt. Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawnohistoryczne, Łomża 2014, ss. 490 (ISBN: 978-83-938926-4-8) oraz 18 artykułów (w tym dwa oddane do druku), 3 recenzje i jedno sprawozdanie. Ponadto w dokumentacji habilitacyjnej znalazła się także monografia pt. Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (1818-1925), Roma 1991. I. Prezentacja sylwetki Habilitanta Ks. dr Marek Stępień urodził się 27 sierpnia 1960 r. w Wysokiem Mazowieckiem, gdzie ukończył szkołę podstawową a następnie liceum ogólnokształcące. Rozpoczął studia na Wydziale Budownictwa Lądowego Politechniki Białostockiej, ale po roku wstąpił do Wyższego Seminarium Duchownego w Łomży. Po otrzymaniu święceń kapłańskich w Łomży w dniu 31 maja 1986 r. został skierowany na studia z zakresu prawa kanonicznego na Papieskim Uniwersytecie 1

Gregoriańskim w Rzymie. W 1988 r. złożył tam egzamin licencjacki, a w 1991 r. zdobył stopień doktora prawa kanonicznego na podstawie rozprawy zatytułowanej Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (1818-1925), którą przygotował pod kierunkiem ks. prof. Petera Erdö, obecnie kardynała i prymasa Węgier. Po powrocie do Polski ks. dr M. Stępień podjął pracę na stanowisku prefekta studiów w Wyższym Seminarium Duchownym w Łomży, a po roku został mianowany profesorem w tym Seminarium. Jako delegat biskupi brał udział w procesie kanonizacyjnym biskupa Michała Kozala i towarzyszy. Pracował zarówno w instytucjach kościelnych Diecezji Łomżyńskiej: referent w Wydziale Personalno- Administracyjnym Kurii Diecezjalnej w Łomży; obrońca węzła małżeńskiego w Sądzie Biskupim w Łomży; notariusz Łomżyńskiej Kurii Diecezjalnej, jak i w instytucji o zasięgu ogólnopolskim kierownik Biura Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski (1993-2001). Ta ostatnia funkcja dała Habilitantowi możliwość szerokiego dostępu do korzystania ze źródeł archiwalnych Konferencji Episkopatu Polski, a on sam znacząco przyczynił się do ich skatalogowania i usystematyzowania. W latach 2001-2007 ks. dr Marek Stępień, z nominacji Kongregacji Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej, na wniosek Konferencji Episkopatu Polski, pełnił funkcję rektora Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie. W tym czasie zaczął sprawować również urząd postulatora w procesie beatyfikacji i kanonizacji Sługi Bożego Kard. Stefana Wyszyńskiego. Zadanie to pełnił jeszcze przez dwa lata po powrocie do Polski. W dniu 1 października 2007 r. został zatrudniony na stanowisku adiunkta na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego. Tam początkowo prowadził wykłady i ćwiczenia z polskiego prawa karnego i kanonicznej procedury administracyjnej. Aktualnie prowadzi ćwiczenia obejmujące zagadnienia z ustroju Kościoła powszechnego i partykularnego oraz z kanonicznego prawa karnego. Jest także autorem prowadzonego wykładu monograficznego traktującego o strukturze i organizacji Konferencji Episkopatu Polski. W 2007 roku został powołany przez Senat w skład Komisji Wyborczej Uniwersytetu, a obecnie sprawuje funkcję jej przewodniczącego (druga kadencja). Jest 2

ponadto członkiem Wydziałowej Komisji do spraw Sprawozdań. Od końca 2007 r. pracuje również jako sędzia w Sądzie Biskupim w Łomży. II. Rozprawa habilitacyjna Ks. dr Marek Stępień przedstawił Komisji habilitacyjnej rozprawę pt.: Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne (ISBN: 978-83-938926-4-8, ss. 490), opublikowaną przez Wydawnictwo Spes w Łomży w 2014 r. 1. Problem badawczy rozprawy Rozprawa habilitacyjna ks. dra Marka Stępnia odpowiada jego dotychczasowemu zaangażowaniu naukowemu, które obejmuje m. in. kilka publikacji dotyczących aktywności i działań Konferencji Episkopatu Polski, ze szczególnym uwzględnieniem relacji Kościół Państwo. Tytuł rozprawy precyzyjnie określa podjętą w monografii problematykę. We wstępie Autor przedstawia stan badań nad pozycją prawną konferencji biskupów w Kościele oraz prezentuje monografie dotyczące konferencji episkopatów poszczególnych państw. Na tle istniejących opracowań oceniana rozprawa habilitacyjna jawi się jako oryginalne dzieło systematyzujące zagadnienia historycznoprawne dotyczące Konferencji Episkopatu Polski. Tematyka KEP została wprawdzie opisana przez ks. Stanisława Wilka, ale było to ujęcie historyczne obejmujące lata 1918-1939. W recenzowanej rozprawie znajdujemy natomiast pogłębione opracowanie prawno-kanoniczne w rozszerzonym zakresie czasowym. Monografia jest tym cenniejsza, że Autor opiera swoje badania na niepublikowanych dokumentach z archiwum Konferencji. Należy więc stwierdzić, że postawione zadanie badawcze, polegające w zasadniczej mierze na zbadaniu zasobów archiwum KEP oraz wydobyciu z nich i naukowym opracowaniu dokumentów źródłowych odnoszących się do pozycji prawnej Konferencji Episkopatu Polski, zasługuje na wysoką ocenę, a efekt końcowy 3

tej kwerendy został w satysfakcjonujący sposób przedstawiony w recenzowanej monografii. 2. Treść rozprawy habilitacyjnej Praca habilitacyjna składa się ze wstępu, pięciu rozdziałów, zakończenia, spisu źródeł archiwalnych i drukowanych oraz literatury, dopełnionych przez streszczenia i spisy treści w języku angielskim i włoskim. W pierwszym rozdziale zatytułowanym Konferencja Biskupów Polskich do Soboru Watykańskiego II (s. 15-61) omówione zostało funkcjonowanie Konferencji Biskupów Polskich w ujęciu historycznym w podziale na Nieformalne funkcjonowanie Konferencji Biskupów Polskich w okresie międzywojennym oraz Zebrania biskupów polskich po II wojnie światowej i podejmowane przez nich decyzje. Na tle sytuacji Konferencji biskupów w Polsce w latach poprzedzających odzyskanie niepodległości, Autor opisuje pierwsze zebranie po odzyskaniu niepodległości, które miało miejsce w dniach 10-12 grudnia 1918 r. pod przewodnictwem Achille Rattiego. Wtedy to ustalono, że spotkania takie będą odbywały się regularnie, raz w roku. W dalszej części rozprawy Habilitant prezentuje ilościowe zestawienie odbytych zebrań plenarnych z poruszaną na nich tematyką (38 Zebrań Plenarnych Konferencji Biskupów Polskich w latach 1918-1939; 113 Zebrań Plenarnych po II wojnie światowej, do udzielenia przez Stolicę Apostolską recognitio Statutowi KEP 15 marca 1969 roku). Drugi rozdział rozprawy: Konferencja Biskupów podmiotem władzy (s. 65-115) zawiera zagadnienia dotyczące historyczno-prawnych aspektów funkcjonowania konferencji biskupów jako podmiotu władzy w ujęciu uniwersalnym, bez odniesienia do Konferencji Episkopatu Polski. W następujących po sobie paragrafach zostały omówione regulacje dotyczące konferencji biskupów (in genere) zawarte w nauczaniu Soboru Watykańskiego II, ze szczególnym uwzględnieniem Konstytucji o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium i Dekretu o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus. Następnie Autor odnosi się do innych dokumentów uchwalonych w czasie Vaticanum II oraz tuż po nim, poruszających zagadnienia związane z konferencją biskupów. W dalszej części rozdziału Habilitant analizuje regulacje 4

prawne dotyczące konferencji biskupów zawarte w Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r. oraz w prawodawstwie pokodeksowym. Rozdział trzeci, jak wskazuje jego tytuł: Statuty i regulaminy Konferencji Episkopatu Polski. Procedury ich tworzenia i wprowadzane zmiany (s. 117-210), zawiera analizę Statutów KEP z lat: 1969, 1987, 1996, 2009 ze szczególnym zwróceniem uwagi na proces ich tworzenia i aprobatę przez Stolicę Apostolską. W dalszej kolejności zajmuje się regulaminami KEP, procedurami ich tworzenia oraz wprowadzanymi w nich zmianami. W rozdziale czwartym zatytułowanym Organy główne Konferencji Episkopatu Polski (s. 211-289) ks. dr M. Stępień przedstawia tryb tworzenia głównych gremiów KEP, zasady ich funkcjonowania oraz zmieniający się na przestrzeni lat skład osobowy. W pierwszej kolejności omówione zostały: Zebranie plenarne Sesja plenarna oraz Sesja - Rada biskupów diecezjalnych. Sukcesywnie Autor traktuje o kształtowaniu się Rady Stałej, szczegółowo przedstawiając jej skład osobowy na przestrzeni lat, realizowane przez nią zadania i zmiany w zakresie jej kompetencji wynikające z poszczególnych Statutów KEP. Dalsze części rozdziału dotyczą Prezydium, jako kolegialnego organu Konferencji Episkopatu Polski oraz Sekretariatu Generalnego, którego zadaniem od początku istnienia było wspomaganie Konferencji w jej funkcjonowaniu. Rozdział piąty: Komisje, rady i zespoły Konferencji Episkopatu Polski (s. 292-363) został podzielony na trzy podrozdziały, z których pierwszy dotyczy trybu powoływania i funkcjonowania komisji, drugi rad i zespołów KEP, trzeci zaś poświęcony jest Komisji Wspólnej. Zasadnicza część monografii została zwieńczona Zakończeniem (s. 365-369), zawierającym podsumowanie treści analizowanych w każdym z rozdziałów ze wskazaniem na potrzebę dalszych badań naukowych nad różnymi aspektami prawnymi Konferencji Episkopatu Polski. Rozprawa zawiera również obszerną Bibliografię (s. 371-470) w podziale na Źródła (archiwalne i drukowane) oraz Literaturę. Należy podkreślić bogactwo wykorzystanych źródeł (ok. 90 stron bibliografii), wśród których znajdują się materiały rękopiśmienne oraz niepublikowane dokumenty i teczki z archiwum 5

Konferencji Episkopatu Polski. Całość kończą streszczenia oraz spisy treści w języku angielskim i włoskim. 3. Ocena rozprawy habilitacyjnej Przechodząc do formalnej i merytorycznej oceny recenzowanej dysertacji należy stwierdzić, iż jej treść w pełni odpowiada problematyce określonej w tytule: Pozycja prawna Konferencji Episkopatu Polski. Studium prawno-historyczne. Na tle istniejących badań jest ona jedyną pozycją zawierającą całościowe opracowanie tak ważnej instytucji Kościoła w Polsce. Na szczególną uwagę zasługuje umiejscowienie analizy prawnej tej instytucji w kontekście historycznym, co pozwoliło ukazać i zrozumieć specyfikę funkcjonowania KEP w porównaniu do innych konferencji biskupów. Niewątpliwą zaletą monografii jest wykorzystanie wielu niepublikowanych źródeł z archiwum Konferencji Episkopatu Polski, które pozwoliły Autorowi na dokładne udokumentowanie przedstawionych treści. Ponadto na uwagę zasługuje benedyktyńska praca i wręcz niespotykana dokładność w systematyzowaniu, analizie i wykorzystaniu materiałów archiwalnych. Przekłada się ona sukcesywnie na rzetelne i staranne prezentowanie zarówno poszczególnych organów Konferencji, jak i sposobu ich funkcjonowania. O dogłębnym zbadaniu tematu świadczy precyzja i dokładność analiz na wszystkich poruszanych płaszczyznach. Habilitant nie ogranicza się do analizy jedynie najważniejszych dokumentów dotyczących aspektów prawnych funkcjonowania Konferencji, ale szczegółowo omawia regulacje prawne dotyczące konferencji biskupów w dokumentach Stolicy Apostolskiej. Podobnie postępuje przy przedstawianiu poszczególnych Statutów i regulaminów KEP, gdyż oprócz tych przyjętych przez Episkopat przytacza także projekty i proponowane w nich rozwiązania. Przy wieloaspektowym prezentowaniu różnych stanowisk kanonistów na temat osobowości prawnej konferencji biskupów, pewien niedosyt budzi brak zajęcia własnego stanowiska przez Autora, co mogłoby podnieść jeszcze jakość rozprawy. 6

Treści zawarte w poszczególnych rozdziałach są usystematyzowane i przedstawione chronologicznie przy właściwym zastosowaniu metody historycznoprawnej. Wybór i zastosowanie metod naukowych (historyczno-prawna, dogmatyczno-prawna, analityczno-syntetyczna) nie budzi żadnych zastrzeżeń. Na wyrost wydaje się jednak być podana we wstępie metoda krytyki źródeł, jako że źródła nawet jeśli tak licznie zebrane - zostały jedynie przeanalizowane i wykorzystane na użytek niniejszej publikacji, nie zaś w celu ich krytycznej oceny. Wśród nielicznych uwag krytycznych, w tym, co odnosi się do układu pracy można zastanowić się czy nie byłoby bardziej korzystne umieszczenie jako pierwszego, rozdziału zatytułowanego Konferencja biskupów przedmiotem władzy, który w pracy znajduje się jako drugi. Treści w nim zawarte odnoszą się bowiem nie do Konferencji Episkopatu Polski, lecz do konferencji episkopatów w ogólności i zostały zaprezentowane w oparciu o przepisy natury teologicznej i prawnej Kościoła powszechnego. Biorąc pod uwagę, że są to informacje wprowadzające w problematykę badań, a przypadek KEP jest swego rodzaju uszczegółowieniem regulacji obowiązujących powszechnie, zasadne byłoby umieszczenie ich na pierwszym miejscu. Niejasnym także jawi się zastosowane przez Autora kryterium podziału materiału w pierwszym rozdziale pracy. Konkretnie, dlaczego funkcjonowanie KEP w okresie międzywojennym określa on terminem nieformalne, podczas gdy w odniesieniu do zebrań biskupów po II wojnie światowej tego sformułowania nie używa. Ponieważ Habilitant dokonuje analizy Statutów KEP w różnych aspektach, momentami odnosi się wrażenie, że niektóre treści się powtarzają, np.: rozdział III, 1.2 (s. 133-160) i 1.3 (s. 161-189). Trudno jednak uniknąć tego zjawiska, gdyż niepowracanie do tych samych treści spłyciłoby wielowymiarową analizę i krytyczną ocenę badanego materiału. Dla przejrzystości tekstu zasadniczego rozprawy niektóre z podanych w nim cennych informacji najczęściej dotyczące wyliczeń - mogłyby znaleźć się w przypisach (wykaz komisji Episkopatu, s. 130-131; wykaz pracowników Sekretariatu KEP, s. 277-281). 7

Recenzowana publikacja została napisana bardzo dobrym, komunikatywnym językiem i wydana z dużą starannością, tylko incydentalnie pojawiają się błędy interpunkcyjne i edycyjne (s. 85, 100, 101, 113, 120, 180, 259, 262, 313, 336, 340, 361). Odsyłacze są sporządzone poprawnie, ale w niektórych przypadkach znaleźć można powtórzone pełne opisy wcześniej cytowanych pozycji (np.: rozdz. II, przyp. 134, 136; rozdz. III, przyp. 32, 38). Wypowiadając pozytywną opinię o rozprawie habilitacyjnej ks. dra M. Stępnia, należy wskazać na nowatorski charakter publikacji oraz odkrycie i dobre wykorzystanie źródeł archiwalnych. Jest ona pracą oryginalną, stanowiącą znaczny wkład w badania naukowe w zakresie kanonicznego prawa partykularnego, a w szczególności pozycji prawnej, uprawnień i funkcjonowania Konferencji Episkopatu Polski. W opinii recenzenta przedstawiona rozprawa habilitacyjna spełnia wymogi stawiane przez ustawodawcę tego rodzaju monografiom. III. Pozostały dorobek naukowy Poza rozprawą habilitacyjną, po uzyskaniu stopnia naukowego doktora, ks. M. Stępień jest autorem jednej monografii, 18 artykułów (w tym dwa oddane do druku), 3 recenzji i jednego sprawozdania. Dorobek naukowy został opublikowany w powszechnie znanych i recenzowanych czasopismach naukowych, takich jak Prawo Kanoniczne (siedem artykułów, jedna recenzja, jedno sprawozdanie), Perspectiva (cztery artykuły), Warszawskie Studia Pastoralne (siedem artykułów), Łódzkie Studia Teologiczne (jeden artykuł),,,studia Redemptorystowskie (jeden artykuł w języku włoskim). W opublikowanych artykułach Habilitant koncentruje się na zagadnieniach związanych z funkcjonowaniem i zarządem diecezji augustowskiej, Papieskim Kolegium Polskim w Rzymie oraz Konferencją Episkopatu Polski. Pierwszy chronologicznie obszar badań naukowych Habilitanta stanowią historyczno-prawne rozważania na temat diecezji augustowskiej. Wśród nich znajduje się monografia wydana w języku włoskim pt. Gli organi di governo Ecclesiale nella Diocesi di Augustów, ossia di Sejny (1818-1925), Roma 1991. Problematyki tej dotyczą również 8

artykuły: Biskupi diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925) a Stolica Apostolska, Perspectiva 13 (2008), nr 2, s. 191-222; Kapituła katedralna w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925), Prawo Kanoniczne 52 (2009), nr 1-2, s. 321-351; Nominacje na urzędy kościelne dokonywane przez biskupów w diecezji augustowskiej czyli sejneńskiej (1818-1925), Perspectiva 15 (2009), nr 2, s. 186-214; L ufficio del decano nella diocesi di Augustów ossia di Sejny fino agli anni sessanta del XIX secolo,,,studia Redemptorystowskie 11 (2013), s. 410-424. Drugim zagadnieniem, któremu ks. dr M. Stępień poświęcił szereg publikacji jest historia i stan prawny Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie. Tej tematyki dotyczą następujące artykuły: Początki Kolegium Polskiego w Rzymie w XVI i XVII w. oraz działania zmierzające do jego utworzenia w XIX w., Prawo Kanoniczne 53 (2010), nr 1-2, s. 299-313; Erygowanie i początki funkcjonowania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie w XIX w., Prawo Kanoniczne 53 (2010), nr 3-4, s. 245-259; Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1866 r. (cel ustanowienia instytucji, zasady funkcjonowania, personel), Prawo Kanoniczne 54 (2011), nr 1-2, s. 321-337; Przepisy i Regulamin alumnów Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z przełomu XIX i XX w., Perspectiva 19 (2011), nr 2, s. 296-309; Regulamin stypendialny oraz Reguły życia i działania Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z drugiej połowy XX w., Łódzkie Studia Teologiczne 20 (2011), s. 303-311; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1960 roku, Perspectiva 20 (2012), nr 1, s. 156-164; Prawa i obowiązki alumnów w Regulaminie Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1866 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012), nr 1, s. 81-98; Prawa i obowiązki alumnów w Statucie i Regulaminie Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 1960 r., Prawo Kanoniczne 55 (2012), nr 4, s. 175-190; Statut i Regulamin Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie z 2002 r., Prawo Kanoniczne 56 (2013), nr 2, s. 127-143. Do tematyki Konferencji Episkopatu Polski odnoszą się następujące opracowania: Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 9 lutego 1953 r. o obsadzaniu duchownych stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013), nr 2, s. 189-214; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach pięćdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, 9

Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013), nr 3, s. 283-300; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach sześćdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013), nr 3, s. 301-325; Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach siedemdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne IX 22 (2014), nr 1 (oddany do druku); Działania Konferencji Episkopatu Polski podejmowane w latach osiemdziesiątych w związku z dekretem Rady Państwa PRL z dnia 31 grudnia 1956 r. o organizowaniu i obsadzaniu stanowisk kościelnych, Warszawskie Studia Pastoralne IX 22 (2014), nr 1 (oddany do druku). Habilitant jest także autorem recenzji trzech pozycji książkowych: Carlo Fantappiè, Storia del diritto canonico e delle instituzioni della Chiesa, Bolognia 2011, ss. 369,,,Prawo Kanoniczne 55 (2012), nr 4, s. 236-241; Józef Kowalczyk, Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską 1993/1998, Płock 2013, ss. 349, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 19 (2013), nr 2, s. 332-338; Zenon Grocholewski, Uniwersytety wobec współczesnych wyzwań, Warszawa 2013, ss. 400, Warszawskie Studia Pastoralne VIII 20 (2013), nr 3, s. 367-370 oraz sprawozdania - Międzynarodowa Konferencja Naukowa Rozwiązanie małżeństwa w prawie kanonicznym, Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prawo Kanoniczne 56 (2013), nr 3, s. 185-200. Oceniając przedłożone publikacje naukowe Habilitanta należy stwierdzić, że zostały one opracowane w sposób merytorycznie i metodologicznie poprawny. Opublikowane teksty pokazują dojrzałość naukową i samodzielność ks. dra Stępnia w podejmowanych badaniach, umiejętność formułowania tez i prawidłowego wnioskowania, opartego na bogatej bazie źródłowej. Przedstawiony do oceny dorobek naukowy należy uznać jako znaczny i w zupełności wystarczający, by ubiegać się o uzyskanie stopnia doktora habilitowanego zgodnie z wymaganiami stanowionymi przez ustawodawcę. 10

4. Pełnione funkcje, działalność organizacyjna i naukowo-dydaktyczna Poza działalnością naukową Habilitant zaangażowany jest w sporządzanie projektów aktów prawnych, opinii, ekspertyz i dokumentacji w procesach beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych (w procesie kanonizacyjnym biskupa Michała Kozala i towarzyszy; w procesie beatyfikacyjnym 108 męczenników, a wśród nich Marianny Biernackiej). Był także postulatorem w procesie beatyfikacyjnym Sługi Bożego Kard. Stefana Wyszyńskiego. Był obrońcą węzła małżeńskiego, a obecnie pełni urząd sędziego w Sądzie Biskupim w Łomży. Ponadto w latach 1993-2001 był kierownikiem Biura Sekretariatu Konferencji Episkopatu Polski, gdzie także sporządzał ekspertyzy z dziedziny prawa kościelnego i państwowego dotyczące działalności Konferencji Episkopatu Polski i innych kościelnych osób prawnych. Pełniąc funkcję rektora Papieskiego Kolegium Polskiego w Rzymie zajmował się przygotowaniem projektu Statutu i Regulaminu tegoż Kolegium, który w 2002 r. został zaakceptowany przez KEP, a następnie zatwierdzony przez Kongregację Wychowania Katolickiego Stolicy Apostolskiej. Habilitant od 2007 roku jest pracownikiem dydaktyczno-naukowym na stanowisku adiunkta na Wydziale Prawa Kanonicznego Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, gdzie otrzymał cztery nagrody przyznane przez władze tegoż Uniwersytetu. W grudniu 2007 r. został wybrany na członka, a następnie na przewodniczącego Komisji Wyborczej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. W czasie pracy w Sekretariacie Konferencji Episkopatu Polski i rektoratu w Papieskim Kolegium Polskim w Rzymie organizował liczne konferencje naukowe. Jest członkiem Stowarzyszenia Kanonistów Polskich. 5. Wniosek końcowy Reasumując wyżej przedstawione oceny cząstkowe uważam, że osiągnięcia naukowe, dydaktyczne i organizacyjne ks. dra Marka Stępnia, zdobyte po uzyskaniu 11

stopnia doktora stanowią znaczny wkład w rozwój nauki prawa kanonicznego oraz świadczą o jego dużej aktywności naukowej. Tym samym wypełnia on przesłanki art. 16 i 17 ust. 1 ustawy z dnia 14 marca 2003 roku o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki (Dz. U. Nr 65, poz. 595 z późn. zm.), a także rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 1 września 2011 roku w sprawie kryteriów oceny osiągnięć osoby ubiegającej się o nadanie stopnia doktora habilitowanego, co pozwala wnioskować za dopuszczeniem Kandydata do kolejnej fazy postępowania habilitacyjnego. Bp dr hab. Artur G. Miziński Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II Warszawa, dnia 9 grudnia 2014 12