II Ogólnopolska Konferencja Naukowa Utopia a edukacja Wrocław, 29 września 2016r. Instytut Pedagogiki UWr ul. J.W.Dawida 1 Patronat naukowy: Komitet Nauk Pedagogicznych Polskiej Akademii Nauk Zespół Pedagogiki Ogólnej działający przy KNP PAN Organizatorzy: Uniwersytet Wrocławski Instytut Pedagogiki, Zakład Pedagogiki Ogólnej Oddział Wrocławski Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego Przewodniczący konferencji: dr hab. Wiktor Żłobicki, prof. UWr Komitet Naukowy konferencji: prof. dr hab. Krystyna Ferenz prof. dr hab. Leszek Koczanowicz prof. dr hab. Zbyszko Melosik prof. dr hab. Maria Mendel prof. dr hab. Bogusław Śliwerski dr hab. Jarosław Barański, prof. UM dr hab. Andrzej Dróżdż, prof. BJ dr hab. Jarosław Gara, prof. APS dr hab. Michał Głażewski, prof. UP im. KEN dr hab. Agnieszka Gromkowska-Melosik, prof. UAM dr hab. Witold Jakubowski, prof. UWr dr hab. Leszek Kleszcz, prof. UWr dr hab. Mirosław Kowalski, prof. UZ dr hab. Roman Leppert, prof. UKW dr hab. Piotr Mikiewicz, prof. DSW dr hab. Maria Reut, prof. DSW dr Hubertus von Schönebeck dr hab. Wiktor Żłobicki, prof. UWr 1
UTOPIA A EDUKACJA KOMUNIKAT I Zjawisko utopii swym znaczeniem dalece przekracza literacki wzorzec stworzony przez Thomasa More a. Wyraża bowiem pewną właściwą nie tylko mieszkańcom Zachodu skłonność do wyobrażania sobie przyzwoitych społeczeństw, szukania doskonalszych rozwiązań organizacyjnych, stawiania pytań o kształt świata, którego jesteśmy zapowiedzią. Inaczej mówiąc, myślenie w wielu dziedzinach naszego życia, także w naukach humanistycznych i społecznych, objawia potrzebę dążenia do poprawnego rozpoznania potencjału relacji teraźniejszości i przyszłości, relacji, której istotny łącznik stanowi edukacja. Tym samym podejmując intelektualny wysiłek przypisywany niesłusznie jedynie utopistom, nie tylko pragniemy ustalić wzorzec stosownej reakcji wobec stawania się świata i odpowiednią formułę przekształcania rzeczywistości, ale również horyzont naszych możliwych do realizacji oczekiwań. Oczywiście kontrast między teraźniejszością a przyszłością można ująć daleko bardziej radykalnie: Nie wolno zostawiać świata, takim jaki jest stwierdził w słynnej notatce Janusz Korczak. Tego rodzaju niezgoda na to, co zastane, jest łatwo wyczuwalna w dziełach literackich, traktatach filozoficznych, projektach edukacji, wizjach człowieka, manifestach czy ideologiach, zarówno tych historycznych co czyni z nich fundamenty myślenia utopijnego jak również współczesnych, które czerpać mogą z bogatej tradycji intelektualnej. Czy można powiedzieć, że łączy nas wola projektowania, tworzenia, udoskonalania, wychowywania, rozwoju i zmiany? Że zachwycają nas pełne rozmachu, futurystyczne wizje nieistniejących (jeszcze?) miejsc? Niezależnie od tego, jak odpowiemy sobie na te i podobne pytania, nie powinno nas dziwić nieustanne podejmowanie refleksji nad problematyką utopijną i to nie tylko w pedagogice. Niemniej jednak przez wielu badaczy ten typ myślenia traktowany jest jako drugorzędny, nacechowany intelektualną naiwnością, a tym samym nieistotny dla praktyki społecznej i rozwoju samej nauki, w najlepszym zaś wypadku z jej perspektywy nieinteresujący. Chcąc nie zgodzić się z takim podejściem, wypada nam odnaleźć to, co w utopizmie wciąż aktualne i inspirujące, co stanowi wyzwanie dla myślenia i działania, pedagogiki i edukacji, badań naukowych i praktyki społecznej. Zwracamy zatem uwagę na takie aspekty utopii, jak: niejednoznaczność, transformacja, spełnienie, nadanie kierunku, totalność, w kontekście których spotykają się nasze dyskusje o zmianie, oczekiwaniach, nadziejach, dążeniach, obawach i zagrożeniach. Teorie pedagogiczne i koncepcje wychowania pozwalają nam sformułować nowe obietnice rozwoju, samorealizacji, doskonałości, natomiast interdyscyplinarny charakter kategorii utopii dodatkowo uwrażliwia nas na zagadnienia tożsamości, estetyki, etyki, prawa i nowoczesnych technologii. Przyszłość potrzebuje punktu odniesienia, nie staje się samoistnie, ale na gruncie procesów edukacyjnych, przez które zamierzamy realizować określone i zaakceptowane przez społeczeństwo wizje i ideały. Przenikanie się kategorii utopii i edukacji tworzy interesującą perspektywę badawczą, pozwalającą dostrzec niezwykłe projekty i zjawiska społeczne. Proponujemy przy tym szerokie podejście do pedagogiki jako do nauki o całokształcie funkcjonowania człowieka w świecie, otwierając się przez to na osiągniecia innych dziedzin wiedzy. Dlatego też proponujemy następujące obszary tematyczne: Topografia utopii ważnych dla pedagogiki ujęcie historyczne Miejsce edukacji w utopiach XX i XXI wieku 2
Modele utopii a systemy edukacyjne Obrazy systemów edukacyjnych w utopiach literackich Szczęśliwe wyspy edukacji próby realizacji utopii Wychowanie a dystopia Cele edukacji a myślenie utopijne Edukacyjna rola utopii Utopie a ideologie Estetyka utopii i dystopii Edukacyjna utopia nowoczesnych technologii Dbając o interdyscyplinarny charakter obrad, przedstawiamy ramowy program konferencji, w którym obok czasu przeznaczonego na prezentację referatów znalazły swoje miejsce panele dyskusyjne oraz seminaria i warsztaty, pozwalające na poszerzanie naszej wiedzy na temat utopii. W ramach wspólnej pracy w grupach na seminariach i warsztatach na przykład komentując fragmenty tekstów, studia przypadków, biorąc udział w debatach czy dyskusjach plenarnych mamy nadzieję stworzyć przestrzeń i atmosferę do dialogu, wymiany myśli i doświadczeń. Program ramowy konferencji: 8.15 9.00 rejestracja uczestników 9.00 9.15 uroczyste rozpoczęcie konferencji 9.15 10.30 panel ekspercki I: Wokół utopii i edukacji 10.30 10.50 przerwa kawowa 10.50 12.20 panel ekspercki II: Wokół utopii i edukacji 12.20 12.40 przerwa kawowa 12.40 13.40 seminaria i warsztaty tematyczne do wyboru 13.40 14.20 przerwa obiadowa 14.20 15.40 obrady w sekcjach (cz. I) 15.40 16.00 przerwa kawowa 16.00 17.20 obrady w sekcjach (cz. II) 17.20 17.40 przerwa kawowa 17.40 20.10 projekcja filmu i dyskusja z udziałem eksperta 20.10 20.30 uroczyste zakończenie konferencji (Organizatorzy zastrzegają sobie możliwość dokonywania zmian w programie obrad) 3
Terminarz: przesłanie karty zgłoszenia (z abstraktem max. 1000 znaków ze spacjami) - do 6 IX 2016 r. opłata konferencyjna - do 10 IX 2016 r. rozesłanie programu konferencji do 14 IX 2016 r. przesłanie tekstu wystąpienia (wraz ze streszczeniem i tytułem w języku angielskim max. 1000 znaków ze spacjami) do 31 X 2016 r. Zgłoszenia (formularz dostępny na stronie IP UWr www.pedagogika.uni.wroc.pl, w zakładce: NAUKA/KONFERENCJE), prosimy kierować na adres: utopiaedukacja@pedagogika.uni.wroc.pl lub pocztą tradycyjną na adres IP UWr z dopiskiem: konferencja: Utopia a edukacja. Opłaty konferencyjne: 300 PLN (uczestnik - udział aktywny); 250 PLN (studenci i doktoranci - udział aktywny); 100 PLN (udział bierny); Opłata obejmuje: udział w obradach, obiad, przerwy kawowe, materiały konferencyjne oraz publikację artykułu (dla osób biorących aktywny udział po uzyskaniu pozytywnej recenzji nadesłanego w wyznaczonym terminie artykułu). Szczegóły dotyczące przelewu: Opłatę konferencyjną prosimy przesłać na konto: 97 1090 2503 0000 0001 1093 9538 z dopiskiem: Konferencja Utopia a edukacja IMIĘ I NAZWISKO UCZESTNIKA. Adres do korespondencji: utopiaedukacja@pedagogika.uni.wroc.pl Sekretarze konferencji: mgr Konrad Rejman (DSW) dr Rafał Włodarczyk Komitet organizacyjny: dr Michał Boczar dr Jacek Gulanowski dr Monika Humeniuk-Walczak dr Grażyna Lubowicka dr Iwona Paszenda mgr Jowita Gromysz Koło Naukowe Pedagogów Didaskalia 4
Komitet Nauk Pedagogicznych PAN jest samorządną reprezentacją nauk pedagogicznych, służącą integrowaniu uczonych z całego kraju, wchodzącą w skład I Wydziału Nauk Humanistycznych i Społecznych PAN. Czasopisma Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN lub zespołów Komitetu Nauk Pedagogicznych PAN: - Rocznik Pedagogiczny www.staff.amu.edu.pl/~pedszkol/rocznik_pedagogiczny - Studia Pedagogiczne www.spedagogiczne.ptp-pl.org - Studia z Teorii Wychowania http://wydawnictwo.chat.edu.pl/studia-z-teorii-wychowania/ - Pedagogika Społeczna http://pedagogium.pl/wydawnictwo/pedagogika-spoleczna.html - Resocjalizacja Polska http://pedagogium.pl/wydawnictwo/rocznik-resocjalizacja-polska.html - Biuletyn Historii Wychowania http://www.historiawychowania.amu.edu.pl/biuletyn.html - Przegląd Pedagogiczny http://www.przegladpedagogiczny.ukw.edu.pl/ - Paedagogia Christiana http://www.paedchrist.umk.pl/ - Chowanna http://www.chowanna.us.edu.pl/ - Forum Pedagogiczne http://www.forumpedagogiczne.uksw.edu.pl/ 5
Szczegóły dotyczące wymogów redakcyjnych: Uprzejmie prosimy o zwrócenie uwagi, aby Państwa artykuły przygotowane w oparciu o poniższe zasady redakcyjne, odnosiły się do problematyki konferencji, a także o to, by w tekstach stanowiła ona istotę wywodu. 1. Artykuł powinien być napisany w edytorze tekstowym Word, czcionka Times New Roman, rozmiar 12, odstęp 1,5 wiersza. Marginesy: dolny i górny oraz prawy i lewy 2,5 cm, bez nagłówków, stopek i numerów stron. Tabulacja 1 cm; wyrównanie do obu marginesów. Prosimy nie stosować podziału wyrazów, nie przerzucać pojedynczych liter kończących wers do nowego wiersza. Objętość artykułu do 20 000 znaków (10-12 stron). Prosimy o niezamieszczanie w tekście tabel, wykresów, rysunków etc. 2. Informacje o autorach prosimy umieścić na początku tekstu: imię, nazwisko Autora, tytuł naukowy, afiliacja 3. Tytuł artykułu wyśrodkowany, czcionka 14, w języku polskim i angielskim, śródtytuły w języku polskim 4. Abstrakt w języku angielskim, maksymalnie 200 słów. 5. Słowa kluczowe: w języku polskim i angielskim (5-8 słów) 6. Przypisy na dole strony, wstawiane automatycznie, numerowane cyframi arabskimi, czcionka 10. a. Przypis bibliograficzny w wydawnictwach zwartych: np.: J. M. Łukasik, Doświadczanie życia codziennego. Narracje nauczycielek na przełomie życia, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2013, s. 265. b. Przypis bibliograficzny artykułu zamieszczonego w pracach zbiorowych: np.: K. Ferenz, Edukacyjne dylematy codzienności, [w:] Kultura i edukacja ( konteksty i kontrowersje), red. nauk. W. Jakubowski, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2008 s. 13. c. Przypis bibliograficzny artykułu zwartego w czasopiśmie: np.: Z. Bauman, Ponowoczesne wzory osobowe, Studia Socjologiczne 1993, nr 2, s. 18. d. Przypis bibliograficzny artykułu internetowego: np.: M. Knopp, Pracoholizm zaleta czy niebezpieczne uzależnienie? dokument elektroniczny, pobrano ze strony: www.wiecjestem.us.edu.pl/pracoholizm-zaleta-czy-niebezpieczne-uzaleznienie [8.09.2016]. e. W przypadku cytowania tego samego dzieła wielokrotnie, prosimy o podanie pełnego przypisu za pierwszym razem. Przy kolejnych cytowaniach należy podać: inicjały imion (kropka) i nazwisko (przecinek), część tytułu pisany kursywą (wielokropek) (przecinek), dz. cyt. (przecinek), nr strony (kropka), np.: K. Ferenz, Edukacyjne dylematy, dz. cyt., s. 14. f. W przypadku cytowania tego samego dzieła w dwóch (lub więcej przypisach), prosimy o podanie pełnego przypisu za pierwszym razem. W następnym przypisie prosimy o podanie: Tamże (przecinek), numer strony (kropka). 7. Bibliografia (tylko literatura cytowana) na końcu artykułu, sporządzona w kolejności alfabetycznej, numerowana cyframi arabskimi. Artykuł prosimy przesłać drogą elektroniczną w nieprzekraczalnym terminie do dnia 31 października 2016 r. na adres: utopiaedukacja@pedagogika.uni.wroc.pl Zebrane teksty, po uzyskaniu pozytywnych recenzji, zostaną opublikowane w zbiorowej, recenzowanej monografii naukowej. Dziękujemy! 6