Obowiązki wynikające z gospodarki odpadami

Katowice 2006-08-22 Obowiązki wynikające z gospodarki odpadami Szanowni Członkowie Śląskiej Izby Aptekarskiej Właściciele aptek Przygotowaliśmy dla Państwa kolejne opracowanie razem ze wzorem - gotowcem, mające na celu ułatwienie spełniania przez wszystkich właścicieli aptek obowiązków prawnych dotyczących właściwej gospodarki odpadami, które dotyczą wszystkich przedsiębiorców. Opracowanie, ze względu na fakt, że wiele aptek spełniło już ten obowiązek a także swoją obszerność, może zostać przesłane Państwu emailem w pliku PDF lub można je zamówić w formie drukowanej w Izbie (proszę o wcześniejszy kontakt i składanie zamówień w celu wydrukowania odpowiedniej ilości egzemplarzy). Opracowanie dla Członków OIA Właścicieli aptek jest bezpłatne. Pozostali Właściciele mogą zakupić opracowanie w cenie 100 zł netto. ****************** Osoby, które wykorzystają opisywane opracowanie proszę o założenie w aptece kolejnego segregatora, który będzie dotyczył spraw związanych ze sprawozdawczością związaną z wytwarzaniem odpadów - nazwijmy ten segregator - ODPADY. Sprawozdawczość taką MUSI prowadzić KAŻDY podmiot gospodarczy, a apteki tym bardziej, gdyż posiadają na stanie odpady niebezpieczne. Do segregatora ODPADY proszę wpiąć: 1 otrzymane opracowanie, które będziemy w zależności od potrzeb aktualizowali i uzupełniali; 2 ksero wypełnionego i złożonego we właściwym urzędzie opracowania (załącznik nr 1), 3 dodatkowo skserowane tabele z tego opracowania, które po wypełnieniu będą przesyłane do urzędu marszałkowskiego; 4 kopie w/w i przesłanych sprawozdań z dowodami wysłania, jako potwierdzenie wypełniania tego obowiązku. Opracowanie to powstało na podstawie zamówionego przez naszą Izbę w Instytucie Gospodarki Odpadami Studium gospodarki odpadami dla aptek oraz przy współpracy ze Śląską Wojewódzką Inspekcją Farmaceutyczną. Całość dopracowałem przygotowując na tej podstawie sprawozdanie we własnej aptece i takiego gotowca do wykorzystania udostępniam Państwu. Z uszanowaniem Prezes ORA w Katowicach dr farm. Stanisław Piechula Opracowanie wykonano na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej

Studium gospodarki odpadami dla aptek SPIS TREŚCI Wprowadzenie 2 1. Potencjalne rodzaje odpadów wytwarzanych przez apteki 3 2. Analiza uwarunkowań prawnych w zakresie gospodarowania wytworzonymi odpadami w aptekach 7 2.1. Rodzaj decyzji w zakresie wytwarzanych odpadów 7 2.2. Miejsce składania informacji 7 2.3. Termin składania informacji i ilość egzemplarzy 7 2.4. Zakres składanej informacji 8 2.5. Data rozpoczęcia działalności 8 2. 6. Postępowanie z odpadami 8 2.7. Niezbędna dokumentacja w gospodarce odpadami w aptekach 9 2.8. Działalności naruszająca przepisy ustawy o odpadach 10 3. Kalendarium sporządzania dokumentów 10 Podsumowanie 11 Materiały Źródłowe 11 Załączniki 12 SPIS TABEL Tabela 1. Potencjalne rodzaje odpadów powstających w aptekach wraz z klasyfikacją zgodną z katalogiem odpadów 4 Tabela 2. Miejsca powstawania, charakterystyka powstających odpadów oraz sposoby postępowania z odpadami 5 Tabela 3. Kalendarium sporządzania dokumentów i sprawozdań dla aptek 10 Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 1

Studium gospodarki odpadami dla aptek Wprowadzenie Odpady farmaceutyczne występujące głównie w postaci przeterminowanych i nie zużytych leków, zostały sklasyfikowane jako odpady, gdyż ze względu na swoje specyficzne własności stanowią poważne zagrożenie dla środowiska. Pozbywanie się leków poprzez wyrzucanie ich do odpadów komunalnych lub wylewanie do kanalizacji może prowadzić do zanieczyszczenia środowiska wodno gruntowego, w związku z rozpuszczalnością większości leków w wodzie i wymywaniem z nich substancji niebezpiecznych. Większa ilość substancji szczególnie trwałych (np. antybiotyków) zakłóca procesy biologicznego oczyszczania ścieków. Działalność polegająca na prowadzeniu apteki, jak każda inna działalność, powoduje powstawanie odpadów, w tym głównie przeterminowanych leków. W związku z tym przedsiębiorcy prowadzący apteki stają się wytwórcami odpadów i podlegają przepisom ustawy o odpadach (Dz. U. z 2001, nr 62, poz. 628 z późn. zm.) [1]. Zakres, w jakim apteki podlegają przepisom ustawy o odpadach oraz ciążące na nich obowiązki zostały przedstawiono w niniejszym opracowaniu. Inne wymagania dotyczą odbierania do unieszkodliwienia przeterminowanych środków odurzających, psychotropowych i prekursorów grupy I-R oraz leków cytostatycznych, które podlegają osobnym regulacjom. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 20 grudnia 2002 roku w sprawie postępowania z produktami leczniczymi podrobionymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory grupy I-R [4], podmiot prowadzący aptekę lub hurtownię farmaceutyczną oraz przedsiębiorca wytwarzający produkty lecznicze i wyroby medyczne przed przekazaniem w/w produktów do utylizacji zawiadamia o tym na piśmie wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Zawiadomienie to powinno zawierać: 1. Nazwę międzynarodową lub handlową produktu. 2. Ilość. 3. Dawkę. 4. Numer serii. 5. Datę ważności. Substancje takie powinny zostać zabezpieczone przez umieszczenie ich w szczelnie zamkniętym pojemniku z napisem DO UNIESZKODLIWIENIA i przechowywane w wydzielonym pomieszczeniu przeznaczonym do przechowywania w/w środków. Po oplombowaniu pojemnika przez wojewódzkiego inspektora i podpisaniu protokołu przekazania ich do unieszkodliwienia, substancje mogą zostać przekazane do unieszkodliwienia w terminie wyznaczonym przez inspektora podmiotowi posiadającemu odpowiednie zezwolenia w świetle ustawy o odpadach. Unieszkodliwianie produktów leczniczych i prekursorów grupy I-R, jest przeprowadzane niezwłocznie po ich dostarczeniu, w obecności osoby odpowiedzialnej podmiotu przekazującego odpady oraz pracownika przedsiębiorcy dokonującego unieszkodliwienia. Po unieszkodliwieniu sporządzany jest protokół, w dwóch egzemplarzach, z których jeden przesyłany jest do wojewódzkiego inspektora farmaceutycznego. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 2

Studium gospodarki odpadami dla aptek Poniżej przedstawiono: potencjalne rodzaje odpadów wytwarzanych przez apteki analizę uwarunkowań prawnych w zakresie gospodarowania wytworzonymi odpadami w aptekach takich jak: rodzaj decyzji w zakresie wytwarzanych odpadów, miejsce składania informacji, dokumenty wymagane w gospodarce odpadami - karty przekazania odpadów oraz zestawienie zbiorcze i postępowanie z odpadami, kalendarium sporządzania niezbędnych dokumentów, w załączniku nr 1 wzór informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dla apteki, w załączniku nr 2 wzór kart przekazania odpadu, w załączniku nr 3 wzór zestawienia zbiorczego o wytwarzanych odpadach. 1. Potencjalne rodzaje odpadów wytwarzanych przez apteki W wyniku prowadzonej działalności, w aptekach wytwarzane są odpady w postaci przeterminowanych produktów leczniczych, które zgodnie z wymogami i rozporządzeniem wykonawczym do ustawy o odpadach (Dz. U. z 2001 nr 112, poz. 1206 w sprawie katalogu odpadów) klasyfikuje się jako odpady o kodach (*- oznacza, że jest to odpad niebezpieczny): 18 01 08 * (leki cytotoksyczne i cytostatyczne) - zaliczane do grupy odpadów niebezpiecznych, 18 01 09 (leki inne niż wymienione w 18 01 08) - traktowane są jako odpady inne niż niebezpieczne, W aptekach sporządzających leki robione (recepturowe) mogą wystąpić także: 18 01 06* chemikalia, w tym odczynniki chemiczne zawierające substancje niebezpieczne (tylko w aptekach prowadzących recepturę), 18 01 07 chemikalia, w tym odczynniki chemiczne, inne niż wymienione w 18 01 06, 16 03 05* organiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne, 16 03 06 organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80, 16 03 03* nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne, 16 03 04 nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80, 15 01 10* opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i toksyczne) Należy zaznaczyć, że przeterminowane leki cytotoksyczne i cytostatyczne, czyli odpady 18 01 08 *, obecnie rzadko pojawiają się w przeciętnej aptece, gdyż leki takie są najczęściej zamawiane z hurtowni bezpośrednio dla indywidualnego pacjenta. Ponadto jak wymieniamy, do odpadów niebezpiecznych należą także substancje mogące pojawić się w aptekach wykonujących leki recepturowe oraz ich opakowania a także np. zużyte lampy fluorescencyjne, które chyba dzisiaj wszyscy posiadamy. Jeżeli ktoś nie posiada w/w leków, substancji jak i lamp fluorescencyjnych, może nie podlegać obowiązkom opisanym w niniejszym opracowaniu, jednak jest to mało prawdopodobne i tą decyzję pozostawiamy Państwu. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 3

Studium gospodarki odpadami dla aptek Poza przeterminowanymi lekami i substancjami chemicznymi działalność apteki może powodować powstawanie również odpadów takich jak: zużyte opakowania, lampy fluorescencyjne (stanowiące odpad niebezpieczny), zużyty komputer, drukarki, kasa fiskalna, czajnik elektryczny, przeterminowane gaśnice, wkłady do drukarek i kserokopiarek - cartridge, itp. Odrębną grupą odpadów są odpady z grupy odpadów komunalnych. Jeżeli działalność apteki powoduje powstawanie odpadów komunalnych, powinna ona podpisać umowę na ich odbiór z firmą odbierającą tego rodzaju odpady. W tabeli nr 1 przedstawiono potencjalne rodzaje odpadów powstających w aptekach. Tabela 1. Potencjalne rodzaje odpadów powstających w aptekach wraz z klasyfikacją zgodną z katalogiem odpadów Lp. Grupa odpadu Podgrupa odpadu Kod Rodzaj odpadu 1. 15 - Odpady 15 01 - Odpady 15 01 01 Opakowania z papieru i tektury 2. opakowaniowe; opakowaniowe 15 01 02 Opakowania z tworzyw sztucznych 3. sorbenty, tkaniny do (włącznie z 15 01 07 Opakowania ze szkła wycierania, materiały selektywnie Opakowania zawierające pozostałości filtracyjne i ubrania gromadzonymi substancji niebezpiecznych lub nimi 4. ochronne nieujęte w komunalnymi 15.01.10* zanieczyszczone (np. środkami innych grupach odpadami ochrony roślin I i II klasy toksyczności opakowaniowymi) - bardzo toksyczne i toksyczne) Zużyte urządzenia zawierająca 5. 16 02 13 * niebezpieczne elementy inne niż 16 02 - Odpady wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 6. urządzeń elektrycznych i 16 02 14 elektronicznych 7. 16 - Odpady nieujęte 16 02 16 8. w innych grupach 16 03 - Partie produktów 16 03 03* 9. nieodpowiadające wymaganiom oraz 16 03 04 10. produkty przeterminowane lub 16 03 05* nieprzydatne do 11. użytku 16 03 06 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13 Elementy usunięte z zużytych urządzeń innych niż wymienione w 16 02 15 nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80 organiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80 12. 18 - Odpady 18 01 - Odpady z 18 01 08 * Leki cytotoksyczne i cytostatyczne medyczne i diagnozowania, 13. weterynaryjne leczenia i profilaktyki 18 01 09 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 medycznej Miejsca powstawania, charakterystykę powstających odpadów oraz sposoby postępowania z odpadami przedstawiono w tabeli nr 2. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 4

Studium gospodarki odpadami dla aptek Tabela 2. Miejsca powstawania, charakterystyka powstających odpadów oraz sposoby postępowania z odpadami Lp. Kod Rodzaj odpadu Miejsce powstawania Sposób postępowania z odpadami Rozpakowywanie Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z papieru i tektury zbierane będą do Opakowania z 1. 15 01 01 jednostkowych opakowań pojemników, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu papieru i tektury leków z opakowań zbiorczych pozwolenie na zbieranie i odzysk / unieszkodliwianie odpadów. 2. 15 01 02 3. 15 01 07 4. 15.01.10* Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania ze szkła Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone Rozpakowywanie jednostkowych opakowań leków z opakowań zbiorczych Rozpakowywanie jednostkowych opakowań leków z opakowań zbiorczych Rozpakowywanie jednostkowych opakowań substancji niebezpiecznych 5. 16 02 13 * Zużyte świetlówki Serwis oświetlenia 6. 16 02 14 7. 16 02 16 8. 16 03 03* Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne Użytkowanie sprzętu komputerowego, elektrycznego (np. wymiana sprzętu, wymiana wkładów do drukarek i kserokopiarek - cartridge itp.) Przeterminowane substancje wykorzystywane w recepturze Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z folii z tworzyw sztucznych, zbierane będą do pojemników, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu pozwolenie na zbieranie i odzysk / unieszkodliwianie odpadów. Zużyte opakowania szklane zbierane będą do pojemników, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu pozwolenie na zbieranie i odzysk / unieszkodliwianie odpadów. Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Powstają w wyniku wymiany zużytych źródeł światła na nowe na terenie całej apteki, jako odpad niebezpieczny, podlegają specjalnym zasadom gromadzenia. Odpady powinny być umieszczane w oryginalnym opakowaniu tekturowym w pojemniku tworzywowym lub metalowym w celu zabezpieczenia przed stłuczeniem szkła. Po zgromadzeniu większej ilości odpadu, będzie odbierany przez firmę, która posiada decyzje na zbieranie tego typu odpadu. Odpady stanowią urządzenia elektryczne i elektroniczne i elementy z naprawy lub wymiany różnego rodzaju sprzętu elektrycznego będącego na wyposażeniu firmy (zużyty sprzęt komputerowy, drukarki i kserokopiarki). Odpady będą zbierane w osobnym pojemniku, a w momencie zebrania odpowiedniej ilości odbierane przez firmy posiadające decyzję na zbieranie odpadów lub ich odzysk/unieszkodliwianie. Do odpadów o kodzie 16 02 16 zaliczane są m.in. wkłady do drukarek i kserokopiarek (cartridge Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 5

Studium gospodarki odpadami dla aptek 9. 16 03 04 Gaśnice Przeterminowanie się gaśnic Odpad stanowią przeterminowane gaśnice, będą oddawane do specjalistycznych firm. organiczne odpady Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy zawierające Przeterminowane substancje 10. 16 03 05* uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie substancje wykorzystywane w recepturze unieszkodliwiania odpadów. niebezpieczne 11. 16 03 06 12. 18 01 08 * 13. 18 01 09 organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 05, 16 03 80 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne Leki inne niż wymienione w 18 01 08 Przeterminowane substancje wykorzystywane w recepturze Przeterminowane produkty lecznicze powstające w aptekach Przeterminowane produkty lecznicze powstające w aptekach Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Leki przeterminowane, gromadzone będą do momentu zapełnienia się pojemnika na te odpady, a następnie apteka przekazywać je będzie przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie zbierania. Odpady te podawane będą unieszkodliwianiu termicznemu. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 6

Studium gospodarki odpadami dla aptek 2. Analiza uwarunkowań prawnych w zakresie gospodarowania wytworzonymi odpadami w aptekach Ustawa o odpadach nakłada na wytwórcę odpadów określone obowiązki w zakresie uzyskiwania odpowiednich decyzji administracyjnych w zakresie gospodarowania odpadami, sposobów postępowania z odpadami oraz prowadzenia odpowiedniej ewidencji odpadów. 2.1. Rodzaj decyzji w zakresie wytwarzanych odpadów Zgodnie z ustawą o odpadach (Dz. U. z 2001 r., nr 62, poz. 628 wraz z późn. zm. - ostatnia zmiana Dz. U. z 2005 r. nr 175, poz. 1458) art. 17, pkt.2., jeżeli wytwarzane są odpady niebezpieczne w ilości do 0,1 Mg rocznie albo odpady inne niż niebezpieczne powyżej 5 Mg rocznie wówczas wytwórca odpadów jest obowiązany do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi. Oznacza to, że jeśli w aptece wytwarzane są odpady niebezpieczne (świetlówki, przeterminowane leki cytotoksyczne i cytostatyczne, oraz inne) to, zobowiązuje przedsiębiorcę prowadzącego aptekę do przedłożenia w/w informacji do właściwego organu. Apteki, które nie wytwarzają odpadów niebezpiecznych, a także wytwarzają poniżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne nie mają, w świetle przepisów ustawy o odpadach, obowiązku uzyskiwania decyzji administracyjnych w związku z wytwarzaniem odpadów. Z kolei brak obowiązku uzyskiwania decyzji nie zwalnia z obowiązku postępowania z odpadami zgodnie z prawem, a także z prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów (karty przekazania odpadów) oraz sprawozdawczości (zestawienie zbiorcze). 2.2. Miejsce składania informacji Zgodnie z art. 24, ust. 2 ustawy o odpadach, apteki kwalifikowane są do przedsięwzięć, dla których właściwym organem do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania nimi jest starosta. Wynika to z faktu, że apteki: nie są przedsięwzięciami planowanymi na terenach zakładów, których eksploatowana jest instalacja, kwalifikowana jako przedsięwzięcie mogące znacząco oddziaływać na środowisko i wymagane jest sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko, nie są przedsięwzięciami na terenach zamkniętych, które mogą znacząco oddziaływać na środowisko, dla których sporządzenie raportu oddziaływania na środowisko jest obowiązkowe. 2.3. Termin składania informacji i ilość egzemplarzy Informacje o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami przedkłada się właściwemu organowi w terminie 30 dni przed rozpoczęciem działalności powodującej powstawanie odpadów lub zmianą tej działalności wpływającą na ilość lub rodzaj wytwarzanych odpadów lub sposobów gospodarowania nimi. Jeżeli apteka już funkcjonuje i jeszcze tego nie zrobiła to należy wypełnić ten obowiązek jak najszybciej. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 7

Studium gospodarki odpadami dla aptek Informację przedkłada się w czterech (lub trzech w przypadku jeśli jest to miasto na prawach powiatu) egzemplarzach. Jeden egzemplarz informacji o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami pozostaje u starosty, który pozostałe egzemplarze przekazuje właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania odpadów marszałkowi województwa, do Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska oraz wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. 2.4. Zakres składanej informacji Informacja o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, powinna zawierać: 1) wyszczególnienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytwarzania, a w przypadkach, gdy określenie rodzaju nie jest wystarczające do ustalenia zagrożeń, jakie te odpady mogą powodować, właściwy organ może wezwać wnioskodawcę do podania podstawowego składu chemicznego i właściwości odpadów, 2) określenie ilości odpadów poszczególnych rodzajów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku, 3) informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, 4) opis dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, 5) wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów. Wzór opracowanej informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dla hipotetycznej apteki przedstawiono w załączniku nr 1. We wzorze informacji o wytwarzanych odpadach podano również rodzaje i szacunkowe ilości odpadów powstających w takiej aptece. 2.5. Data rozpoczęcia działalności Do rozpoczęcia działalności powodującej powstawanie odpadów w aptece można przystąpić, jeżeli starostwo, w terminie 30 dni od dnia złożenia informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami, nie wniesie sprzeciwu w drodze decyzji. W przypadku stwierdzenia przez starostwo na podstawie złożonej informacji lub własnych ustaleń, że odpady niebezpieczne wytworzone w ilości do 100 kg/rok mogą powodować, ze względu na ich ilość lub rodzaj, zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska, starostwo w terminie 30 dni od otrzymania omawianej informacji może zobowiązać w drodze decyzji, wytwórcę odpadów do przedłożenia wniosku o zatwierdzenie programu gospodarki odpadami niebezpiecznymi. 2. 6. Postępowanie z odpadami Apteka wytwarzająca odpady powinna przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do odbioru określonych rodzajów odpadów, prowadzącemu działalność w zakresie zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Należy wiedzieć, że odpady w postaci przeterminowanych leków cytotoksycznych i cytostatycznych zgodnie z rozporządzeniami [4] i [5], nie mogą być poddawane odzyskowi, a jedynie unieszkodliwiane termicznie w odpowiednich instalacjach. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 8

Studium gospodarki odpadami dla aptek Odpady nie mogą być przechowywane dłużej niż trzy lata, jeśli przeznaczone są do unieszkodliwiania, poza składowaniem. 2.7. Niezbędna dokumentacja w gospodarce odpadami w aptekach Niezbędnymi dokumentami wymaganymi w gospodarce odpadami w aptekach są karty przekazania odpadów oraz zestawienie zbiorcze. Ewidencję odpadów prowadzi się w aptekach z zastosowaniem jedynie kart przekazania odpadów, a nie sporządza się wymaganej karty ewidencji odpadów, prowadzonej dla każdego odpadu odrębnie. Wynika to z Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001 r Dz. U. Nr 152, poz.1735, wydanego do art.36, ust.13 ustawy o odpadach. Zgodnie z tym rozporządzeniem z obowiązku prowadzenia karty ewidencji odpadu zostali zwolnieni: posiadacze odpadów wytwarzający określone rodzaje odpadów lub wytwarzający rocznie określoną ilość odpadów (np. świetlówki w ilości do 0,0005 Mg/rok, tonery do 0,1 Mg itp.), małe i średnie przedsiębiorstwa, które spełniają następujące warunki): - wytwarzają odpady niebezpieczne w ilości do 100 kg rocznie, - wytwarzają odpady inne niż niebezpieczne, w ilości do 5 ton rocznie. Przedsiębiorstwa te mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów tj. stosując wyłącznie kartę przekazania odpadu. Apteki zaliczane są do małych i średnich przedsiębiorstw, dlatego też nie muszą sporządzać kart ewidencji odpadów. Karta przekazania odpadu Dokument Karta przekazania odpadu jest dokumentem rejestrującym każdorazowe przekazania odpadu innemu posiadaczowi i stanowi potwierdzenie obrotu odpadem. Dokument wypełnia się dla wszystkich rodzajów odpadów, niezależnie czy jest to odpad niebezpieczny czy inny niż niebezpieczny. Obowiązek wypełniania dokumentu Karta przekazania odpadu ciąży na wytwórcy (aptece), który przekazuje odpad innemu posiadaczowi. Dokument jest wypełniany w odpowiedniej liczbie egzemplarzy po jednym dla każdego z posiadaczy oraz dla prowadzącego działalność w zakresie transportu. Jeżeli ten sam rodzaj odpadu jest przekazywany kilkakrotnie w ciągu miesiąca kalendarzowego temu samemu posiadaczowi dopuszczalne jest sporządzenie jednego dokumentu stanowiącego zbiorczą kartę przekazania odpadu. Wzór karty przekazania odpadu obowiązującej oraz nowej (według projektu Rozporządzenia Ministra Środowiska w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów z dnia 12 grudnia 2005 r.) karty przekazania odpadu przedstawia załącznik nr 2. Karty przekazania odpadów wypełniane są w odpowiedniej liczbie egzemplarzy, po jednym dla każdego z posiadaczy odpadu oraz dla prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów. Karty przekazania odpadów przechowuje się przez okres 5 lat. Zestawienie zbiorcze Wytwórca odpadów (apteka) prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzać w terminie do końca pierwszego kwartału za poprzedni rok kalendarzowy, na odpowiednich formularzach, zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości wytworzonych odpadów oraz o sposobach gospodarowania nimi i przekazywać je marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania odpadów. Dla aptek z terenu województwa śląskiego zestawienia zbiorcze przekazywane są do Urzędu Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 9

Studium gospodarki odpadami dla aptek Marszałkowskiego w Katowicach. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów wypełniane jest raz w roku do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Wzór zestawienia zbiorczego przedstawiono w załączniku nr 3. 2.8. Działalności naruszająca przepisy ustawy o odpadach W ustawie o odpadach dla działalności naruszającej przepisy ustawy o odpadach przewidziano następujące zapisy: w przypadku gdy wytwórca odpadów narusza przepisy ustawy lub działa w sposób niezgodny ze złożoną informacją, organ ochrony środowiska (starosta), któremu należało przedłożyć informację, wzywa go do niezwłocznego zaniechania naruszeń, jeżeli wytwórca odpadów mimo wezwania, nadal narusza przepisy ustawy lub działa w sposób niezgodny ze złożoną informacją, organ właściwy do otrzymania informacji (starosta) wstrzymuje w drodze decyzji działalność powodującą wytwarzanie odpadów, uwzględniając potrzebę bezpiecznego dla środowiska zakończenia tej działalności. W takim przypadku wytwórca odpadów zobowiązany jest do usunięcia skutków prowadzonej działalności na własny koszt. 3. Kalendarium sporządzania dokumentów W poniższej tabeli nr 3 przedstawiono kalendarium sporządzania dokumentów, jakie apteki są zobowiązane prowadzić i kierować do właściwych organów administracji państwowej. Tabela 3. Kalendarium sporządzania dokumentów i sprawozdań dla aptek Rodzaj dokumentu/czynności Jednorazowe Przedłożenie informacji o wytwarzanych odpadach Bieżące Karta przekazania odpadów dla wszystkich rodzajów odpadów (za wyjątkiem odpadów komunalnych), Raz w roku Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów. Miejsce złożenia/przekazania starosta Dokument sporządza się w odpowiedniej liczbie egzemplarzy - po jednym dla każdego z posiadaczy oraz dla prowadzących działalność w zakresie transportu odpadów (obowiązek przechowywania dokumentów przez okres 5 lat) Marszałek województwa Data sporządzenia dokumentu 30 dni przed rozpoczęciem działalności, jeśli już apteka funkcjonuje to jak najszybciej każdorazowo przed wydaniem odpadu odbiorcy zewnętrznemu do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 10

Studium gospodarki odpadami dla aptek Podsumowanie Działalność polegająca na prowadzeniu apteki, jak każda inna działalność, powoduje powstawanie odpadów, przede wszystkim głównie przeterminowanych leków. W związku z tym przedsiębiorcy prowadzący apteki stają się wytwórcami odpadów i podlegają przepisom ustawy o odpadach W aptece, w której wytwarzane są odpady niebezpieczne (świetlówki, przeterminowane leki cytotoksyczne i cytostatyczne) przedsiębiorca ją prowadzący zobowiązany jest do przedłożenia informacji o wytwarzanych odpadach do właściwego organu ochrony środowiska, czyli do starosty. Zakres informacji obejmuje: wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania w ciągu roku, informacje wskazujące na sposoby zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko, opis dalszego sposobu gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów. Wzór opracowanej informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dla apteki przedstawiono w załączniku nr 1. Apteki, które nie wytwarzają odpadów niebezpiecznych, a także wytwarzają poniżej 5 Mg rocznie odpadów innych niż niebezpieczne nie mają, w świetle przepisów ustawy o odpadach, obowiązku uzyskiwania decyzji administracyjnych w związku z wytwarzaniem odpadów. Z kolei brak obowiązku uzyskiwania decyzji nie zwalnia z obowiązku postępowania z odpadami zgodnie z prawem, a także z prowadzenia ilościowej i jakościowej ewidencji odpadów oraz sprawozdawczości (zestawienia zbiorcze). Zgodnie z katalogiem odpadów, apteki mogą być wytwórcami odpadów niebezpiecznych oraz odpadów innych niż niebezpieczne wymienionych w tabelach 1 i 2. Odpady mogą być gromadzone, jeśli są odpowiednie warunki do trzech lat. Dla odpadów wytworzonych i przekazanych odbiorcom, apteki sporządzają karty przekazania odpadów, których wzory przedstawiono w załączniku nr 2. Apteki mogą prowadzić uproszczoną ewidencję odpadów tj. stosując wyłącznie kartę przekazania odpadu. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów (załącznik nr 3) sporządzane jest raz w roku do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy i przekazywane do Urzędu Marszałkowskiego. Materiały Źródłowe 1. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. (Dz. U. 2001, nr 62, poz. 628 z późn. zm.). 2. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. (Dz. U. z 2001 r. Nr 152, poz. 1736). 3. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 grudnia 2001r. w sprawie zakresu informacji oraz wzorów formularzy służących do sporządzania i przekazywania zbiorczych zestawień danych. (Dz. U. z 2001 r. Nr 152, poz.1737). 4. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów medycznych i weterynaryjnych, których poddawanie odzyskowi jest zakazane. (Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz.103). 5. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 23 grudnia 2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych. (Dz. U. z 2003 r. Nr 8, poz.104). 11 Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o.

Studium gospodarki odpadami dla aptek 6. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 grudnia 2002 r. w sprawie postępowania z produktami leczniczymi podrobionymi, zepsutymi, sfałszowanymi lub którym upłynął termin ważności, zawierającymi środki odurzające, substancje psychotropowe i prekursory grupy I-R. (Dz. U. z 2003, nr 21, poz. 181). 7. Projekt Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 grudnia 2005 r. w sprawie wzorów dokumentów stosowanych na potrzeby ewidencji odpadów. 8. Kuzio Sz., Kuzio A.: Odpady farmaceutyczne. Materiały szkoleniowe. W-wa 2004 r. Spis załączników: 1. Wzór informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania wytworzonymi odpadami dla hipotetycznej apteki. 2. Karty przekazania odpadów. 3. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów. Instytut Gospodarowania Odpadami Sp. z o.o. 12

Załącznik nr 1 INFORMACJA O WYTWARZANYCH ODPADACH ORAZ O SPOSOBACH GOSPODAROWANIA ODPADAMI W APTECE Wnioskodawca: -------------------------------------- ---------------------------------------- pieczęć apteki firmy miejscowość, data

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania odpadami w Aptece SPIS TREŚCI 1. Oznaczenie wytwórcy odpadów i jego adres. 2. Charakterystyka działalności. 3. Wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania. 4. Informacja o sposobach zapobiegania powstawania odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko. 5. Opis dalszego sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów. 6. Wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów. SPIS TABEL Tabela 1. Rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne. Opracowanie przygotował Instytut Gospodarki Odpadami na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej 2

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania odpadami w Aptece 1. Oznaczenie wytwórcy odpadów i jego adres Adres wytwórcy odpadów. Adres siedziby Apteki - Firmy.... NIP:.. REGON:.. Działalność polega na prowadzeniu apteki. Apteka obejmuje teren i infrastrukturę techniczną pod adresem jak wyżej. 2. Charakterystyka działalności Działalność aptek polega na sprzedaży leków gotowych, jak również na sporządzaniu leków na indywidualne zamówienie (leki recepturowe). Apteka prowadzi sprzedaż leków oraz opiekę farmaceutyczną. W asortymencie apteki przewidziany będzie do sprzedaży pełny asortyment leków, a także wybrany sprzęt medyczny oraz kosmetyki. 3. Wyszczególnienie rodzajów i ilości odpadów przewidzianych do wytwarzania Apteka przejmuje na siebie obowiązek w zakresie gospodarowania przeterminowanymi lekami (leki cytotoksyczne i cytostatyczne, leki inne niż wymienione w 18 01 08), zużytymi świetlówkami oraz odpadami opakowaniowymi, odpadami urządzeń elektrycznych i elektronicznych (zużyty sprzęt komputerowy, drukarki i kserokopiarki), gaśnice itp. W wyniku prowadzonej w aptece działalności wytwarzane będą jedynie następujące odpady: 18 01 08 * - Leki cytotoksyczne i cytostatyczne, 18 01 09 - Leki inne niż wymienione w 18 01 08, ponadto w aptece mogą być wytwarzane: 15 01 01 - Opakowania z papieru i tektury, 15 01 02 - Opakowania z tworzyw sztucznych, 15 01 07 - Opakowania ze szkła, 16 02 13 * - Zużyte świetlówki, 16 02 14 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 13, 16 02 16 Elementy usunięte z zużytych urządzeń inne niż wymienione w 16 02 15, 16 03 04 Gaśnice. Opracowanie przygotował Instytut Gospodarki Odpadami na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej 3

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania odpadami w Aptece Klasyfikacji odpadów, wytwarzanych w Aptece dokonano w oparciu o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112/2001 poz.1206). Zgodnie z tym rozporządzeniem jako kryterium przyporządkowania odpadów do poszczególnych grup przyjęto źródło powstawania odpadów. Odpady wytworzone w Aptece należą do odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne. Rodzaje i ilości odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne wytwarzanych w Aptece przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne Lp. Nazwa odpadu Klasyfikacja odpadu Kod Rodzaj odpadu 1 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 18 01 08 * Leki cytotoksyczne i cytostatyczne organiczne odpady 2 zawierające substancje 16 03 05* Substancje recepturowe niebezpieczne Opakowania zawierające 3 pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi 15.01.10* Opakowania po substancjach niebezpiecznych zanieczyszczone Nieorganiczne odpady 4 zawierające substancje 16 03 03* Substancje recepturowe niebezpieczne Zużyte urządzenia zawierająca niebezpieczne 5 Zużyte świetlówki 16 02 13 * elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 Razem ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych 6 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 18 01 09 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 7 Opakowania z papieru i Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z 15 01 01 tektury papieru i tektury 8 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z folii z tworzyw sztucznych, wytłoczki styropianowe itp. 9 Opakowania ze szkła 15 01 07 Zużyte opakowania szklane 16 02 14 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 10 09 do 16 02 13 Elektronika i elektryka Elementy usunięte z zużytych urządzeń innych niż 11 16 02 16 wymienione w 16 02 15 Organiczne odpady inne 12 niż wymienione w 16 03 16 03 06 Substancje recepturowe 05, 16 03 80 13 Gaśnice 16 03 04 Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80 Razem ilości wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne Razem ilości wytwarzanych odpadów Ilość w Mg/rok Ogółem w aptece wytwarzanych będzie.. Mg/rok odpadów. Tabela 1. Potencjalne rodzaje odpadów powstających w aptekach wraz z klasyfikacją zgodną z katalogiem odpadów Opracowanie przygotował Instytut Gospodarki Odpadami na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej 4

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania odpadami w Aptece 4. Informacja o sposobach zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczania ilości odpadów i ich negatywnego oddziaływania na środowisko W celu zapobiegania powstawaniu odpadów apteka prowadzi bardzo racjonalną i kontrolowaną gospodarkę w szczególności lekami. Ścisła kontrola dat ważności leków i sprowadzanie leków tylko z odpowiednio długimi datami ważności, zamawianie leków będących substancjami niebezpiecznymi głównie na indywidualne potrzeby pacjenta (nie utrzymywanie takich pozycji na stanie lub tylko w wymaganych małych ilościach) pozwala na minimalizację powstawania odpadów. W celu minimalizacji negatywnego oddziaływania odpadów na środowisko prowadzona jest ich właściwa ewidencja i magazynowanie a następnie przekazywanie do utylizacji. W Aptece prowadzona będzie ilościowa i jakościowa ewidencja odpadów zgodnie z wymogami art. 36 Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach wraz ze zmianami (ostatnia zmiana Dz. U. z 2005r. nr 175, poz. 1458). Dla wytworzonych odpadów sporządzane będą karty przekazania odpadu. Dokumenty te należy przechowywać przez 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym sporządzono te dokumenty. Raz w roku Apteka sporządzać będzie zestawienie zbiorcze danych o rodzajach i ilościach wytwarzanych odpadów do 31 marca za poprzedni rok kalendarzowy i przekazywać będzie do Urzędu Marszałkowskiego. 5. Opis dalszego sposobów gospodarowania odpadami, z uwzględnieniem zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów Zgodnie z obowiązującymi przepisami wszystkie odpady wytwarzane w Aptece będą oddzielnie przechowywane do czasu przekazania ich do unieszkodliwienia lub zagospodarowania. Poniżej przedstawiono sposób postępowania z poszczególnymi odpadami. Leki cytotoksyczne i cytostatyczne (18 01 08 *.), organiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne (16 03 05*), opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (15.01.10*), nieorganiczne odpady zawierające substancje niebezpieczne (16 03 03*). Apteka wytwarzająca tego rodzaju odpady będzie przekazywać je przedsiębiorcy uprawnionemu do zbierania odpadów oraz prowadzącemu działalność w zakresie unieszkodliwiania odpadów. Odpady te powinny zostać unieszkodliwione przez spalanie lub w inny sposób. Leki inne niż wymienione w 18 01 08 (18 01 09) Leki przeterminowane, gromadzone będą do momentu zapełnienia się pojemnika na te odpady, a następnie apteka przekazywać je będzie przedsiębiorcy prowadzącemu działalność w zakresie zbierania. Odpady te podawane będą unieszkodliwianiu termicznemu. Opakowania z papieru i tektury (15 01 01) Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z papieru i tektury będą magazynowane w Aptece, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu odpowiednie decyzje na zbieranie i odzysk odpadów. Odpady te powinny być poddane procesowi recyklingu. Opakowania z tworzyw sztucznych (15 01 02) Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z folii z tworzyw sztucznych będą magazynowane w Aptece, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu pozwolenie na zbieranie i odzysk odpadów. Odpady te powinny być poddane procesowi recyklingu. Opracowanie przygotował Instytut Gospodarki Odpadami na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej 5

Informacja o wytwarzanych odpadach oraz o sposobach gospodarowania odpadami w Aptece Opakowania ze szkła (15 01 07) Zużyte opakowania szklane zbierane będą do pojemników, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu zezwolenie na zbieranie i odzysk / unieszkodliwianie odpadów. Odpady te powinny być zagospodarowane w procesie recyklingu. Zużyte świetlówki (16 02 13 *) Powstają w wyniku wymiany zużytych źródeł światła na nowe na terenie apteki, jako odpad niebezpieczny, podlegają specjalnym zasadom gromadzenia. Odpady te będą umieszczane w oryginalnym opakowaniu tekturowym, w pojemniku z tworzywa lub metalowym w celu zabezpieczenia przed stłuczeniem szkła. Po zgromadzeniu większej ilości odpad będzie odbierany przez firmę, która posiada decyzje na zbieranie tego typu odpadu. Odpady te powinny być unieszkodliwiane w procesie chemicznym. Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne (16 02 14, 16 02 16) Odpady stanowią urządzenia elektryczne i elektroniczne oraz elementy z naprawy lub wymiany różnego rodzaju sprzętu elektrycznego będącego na wyposażeniu apteki (zużyty sprzęt komputerowy, drukarki i kserokopiarki). Odpady będą zbierane osobno, a w momencie zebrania odpowiedniej ilości odbierane przez firmy posiadające decyzję na zbieranie odpadów lub ich odzysk/unieszkodliwianie. Do odpadów o kodzie 16 02 16 zaliczane są m.in. wkłady do drukarek i kserokopiarek (cartridge). Odpady te mogą być poddawane procesom recyklingu. Gaśnice (16 03 04) Odpad stanowią przeterminowane gaśnice, będą oddawane do specjalistycznych firm. 6. Wskazanie miejsca i sposobu oraz rodzaju magazynowanych odpadów Odpady niebezpieczne mogące powstać w aptece (18 01 08*, 10 01 10*, 16 03 05*) będą podlegać specjalnym zasadom gromadzenia. Odpady te w ich oryginalnym opakowaniu będą umieszczane w oznakowanym pojemniku z tworzywa. Następnie odpad będzie przekazywany firmie, która posiada zezwolenie na odbieranie tego typu odpadu do utylizacji. Pozostałe odpady wytwarzane w aptece zbierane będą do oddzielnych pojemników, a po ich nagromadzeniu, przekazywane odbiorcy posiadającemu pozwolenie na zbieranie i odzysk / unieszkodliwianie odpadów. Odpady przeznaczone do odzysku lub unieszkodliwiania, zgodnie z Ustawą o odpadach, będą magazynowane nie dłużej niż przez okres trzech lat, natomiast przeznaczone do składowania - przez okres jednego roku. Miejsce magazynowania odpadów zostało wydzielone w osobnym pomieszczeniu apteki. --------------------------------------------------- --------------------------------------------------- miejscowość, data podpis Opracowanie przygotował Instytut Gospodarki Odpadami na zlecenie Śląskiej Izby Aptekarskiej 6

PRZYKŁAD WYPEŁNIENIA TABELI nr 1 Tabela 1. Rodzaje i ilości wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne Lp. Nazwa odpadu Kod Klasyfikacja odpadu Rodzaj odpadu 1 Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 18 01 08 * Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 0,001 2 organiczne odpady zawierające substancje 16 03 05* Substancje recepturowe 0,001 niebezpieczne 3 Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi 15.01.10* Opakowania po substancjach niebezpiecznych 0,001 zanieczyszczone 4 Nieorganiczne odpady zawierające substancje 16 03 03* Substancje recepturowe 0,001 niebezpieczne Zużyte urządzenia zawierająca niebezpieczne 5 Zużyte świetlówki 16 02 13 * elementy inne niż wymienione w 16 02 09 do 16 0,04 02 12 Razem ilości wytwarzanych odpadów niebezpiecznych 0,044 6 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 18 01 09 Leki inne niż wymienione w 18 01 08 0,025 7 Opakowania z papieru i Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z 15 01 01 tektury papieru i tektury 0,100 8 Opakowania z tworzyw sztucznych 15 01 02 Zużyte zbiorcze i jednostkowe opakowania z folii z tworzyw sztucznych, wytłoczki styropianowe itp. Ilość w Mg/rok 0,010 9 Opakowania ze szkła 15 01 07 Zużyte opakowania szklane 0,020 16 02 14 Zużyte urządzenia inne niż wymienione w 16 02 10 09 do 16 02 13 Elektronika i elektryka Elementy usunięte z zużytych urządzeń innych niż 11 16 02 16 wymienione w 16 02 15 0,007 12 Organiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 16 03 06 Substancje recepturowe 0,005 05, 16 03 80 13 Gaśnice 16 03 04 Nieorganiczne odpady inne niż wymienione w 16 03 03, 16 03 80 0,010 Razem ilości wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne 0,177 Razem ilości wytwarzanych odpadów 0,185 Ogółem w aptece wytwarzanych będzie 0,1653 Mg/rok odpadów. Tabela 1. Potencjalne rodzaje odpadów powstających w aptekach wraz z klasyfikacją zgodną z katalogiem odpadów

Załącznik nr 2 KARTA PRZEKAZANIA ODPADU Nr karty Rok ewidencji Posiadacz odpadów, który przekazuje Posiadacz odpadów, który przyjmuje odpad odpad Adres Adres Telefon/fax Telefon/fax Nr REGON Nr REGON Rodzaj odpadu : Kod odpadu Potwierdzam przekazanie odpadu Potwierdzam przyjęcie odpadu Data, pieczęć i podpis Data/miesiąc Masa przekazanych odpadów {Mg} Data, pieczęć i podpis Numer rejestracyjny pojazdu, przyczepy lub naczepy

PRZYKŁAD WYPEŁNIANIA KARTY KARTA PRZEKAZANIA ODPADU Nr karty: 1/grupa 18 Rok ewidencji: 2005 Posiadacz odpadów, który przekazuje Posiadacz odpadów, który przyjmuje odpad odpad Pieczęć apteki Przedsiębiorstwo Usługowo Handlowe Zuza Adres 41-300 Dąbrowa Górnicza, ul. Kościuszki 5 Telefon /fax. (032) 262 34 52 Nr REGON: 013027548 Adres 40 053 Katowice, ul. Stawowa 8 Telefon /fax. (032) 209 13 42 Nr REGON: 273038330 Kod odpadu: Rodzaj odpadu: Leki cytotoksyczne i cytostatyczne 18 01 08 * Potwierdzam przekazanie odpadu Potwierdzam przyjęcie odpadu Data, pieczęć i podpis Data, pieczęć i podpis Data/miesiąc Masa przekazanych odpadów Numer rejestracyjny pojazdu, przyczepy lub {Mg} naczepy 04.12 0,0002 KCA 6258

Dział 1. Dane o posiadaczu odpadów Załącznik nr 3 do roku 2007 Dział 2. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości wytworzonych odpadów Dane o posiadaczu odpadu Posiadacz odpadów: Rok sprawozdawczy:.. Adres: Nr REGON: Tel./fax Numer decyzji w zakresie gospodarki odpadami Okres obowiązywania decyzji Nazwa zakładu: Adres zakładu: Rodzaj prowadzonej działalności: W Zb Tr Od Un L.p. Kod odpadów Rodzaj odpadów Ilość wytworzonych odpadów [Mg]

Załączniki do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 25 maja 2007 r. (poz. 686) Dział 1. Dane o posiadaczu odpadów od roku 2007 Dane o posiadaczu odpadów Rok sprawozdawczy Posiadacz odpadów 1) Adres 2) Telefon/faks REGON 3) NIP 3) Decyzja w zakresie gospodarki odpadami Wytwarzanie odpadów Zbieranie odpadów Odzysk Unieszkodliwianie odpadów Miejsce prowadzenia działalności Znak decyzji Data wydania Termin ważności Organ wydający Adres 4) Gmina 5) Data rozpoczęcia prowadzenia działalności Data zakończenia prowadzenia działalności (jeśli dotyczy) Rodzaj prowadzonej działalności 6) W Zb Od Rodzaj prowadzonej działalności według klasyfikacji PKD 7) Un Nr rejestrowy 8) Numer i nazwa grupy sprzętu 9) Numer i nazwa rodzaju sprzętu 9) Dane o posiadaczu odpadów prowadzącym zakład przetwarzania

Dział 2. Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilościach wytworzonych odpadów 10) Lp. 1 Kod odpadów Rodzaj odpadów Masa wytworzonych odpadów [Mg] 12) masa odpadów sucha masa odpadów 2 3 4 5 6 7 8 9 10 [Mg] Mega gramy = 1 x 10 6 g = tony

UWAGA! W załączniku dział 1 pomniejszono rubryki nie dotyczące aptek Legenda: 1) Imię i nazwisko lub nazwa posiadacza odpadów. 2) Adres zamieszkania lub siedziby posiadacza odpadów. 3) O ile posiada. 4) Podać adres miejsca prowadzenia działalności, nazwę i adres zakładu w rozumieniu art. 3 pkt 48 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2006 r. Nr 129, poz. 902, z późn. zm.) lub nazwę zakładu przetwarzania w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495, z późn. zm.). 5) W przypadku odpadów powstających w wyniku świadczenia usług, o których mowa w art. 3 ust. 3 pkt 22 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach, podać nazwę gminy, na terenie której odpady zostały wytworzone. 6) Zaznaczyć symbolem X rodzaj działalności, który przedsiębiorca wykonuje we własnym zakresie: W - wytwarzanie odpadów, Zb - zbieranie odpadów, Od - odzysk, Un - unieszkodliwianie odpadów. 7) Zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności (PKD), która została wprowadzona rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 stycznia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. Nr 33, poz. 289 i Nr 165, poz. 1727) do stosowania w statystyce, ewidencji i dokumentacji oraz rachunkowości, a także w urzędowych rejestrach i systemach informacyjnych administracji publicznej. 8) Numer rejestrowy nadany prowadzącemu zakład przetwarzania przez Głównego Inspektora Ochrony Środowiska zgodnie z art. 10 ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. 9) Numer i nazwa grupy sprzętu oraz numer i nazwa rodzaju sprzętu zgodnie z załącznikiem nr 1 do ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym. 10) Nie dotyczy odpadów komunalnych odbieranych od właścicieli nieruchomości przez przedsiębiorcę, który uzyskał zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie odbierania odpadów od właścicieli nieruchomości, lub gminną jednostkę organizacyjną, o których mowa w ustawie z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2005 r. Nr 236, poz. 2008 oraz z 2006 r. Nr 144, poz. 1042). 12) Z dokładnością do jednego miejsca po przecinku dla odpadów innych niż niebezpieczne, do trzech miejsc po przecinku dla odpadów niebezpiecznych. Część sucha masa odpadów nie dotyczy aptek wypełniamy tylko masa odpadów. PRZYKŁAD sprawozdania dla Urzędu Marszałkowskiego: