Dokument Zatwierdzający: Uchwała Rady Nadzorczej IRGiT S.A. nr 3/01/II/2015 9 lutego 2015 r. Data zatwierdzenia KNF: Decyzja Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 kwietnia 2015 roku Nr wersji: 1 Właściciel dokumentu: Dyrektor Działu Zarządzania Ryzykiem Regulamin Funduszu Gwarancyjnego Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej (rynek finansowy)
Rozdział I Postanowienia ogólne. 1. 1. Regulamin niniejszy, zwany dalej Regulaminem, określa sposób tworzenia i wykorzystywania funduszu zabezpieczającego ( Fundusz ), o którym mowa w art. 68 d ust. 1 ustawy o obrocie instrumentami finansowymi ( Ustawa ), organizowanego i prowadzonego przez Izbę Rozliczeniową Giełd Towarowych SA (dalej IRGiT ) zgodnie z art. 68d Ustawy. 2. Fundusz służy zabezpieczeniu prawidłowego wykonania zobowiązań wynikających z prowadzonych przez Izbę rozliczeń transakcji zawieranych na Giełdzie lub ASO. 3. Definicje, którymi posługuje się Regulamin, używane są w znaczeniu nadanym im w regulaminie Izby Rozliczeniowej i Rozrachunkowej (rynek finansowy) prowadzonej przez IRGiT ( Regulamin IRR ). 4. Ustalanie oraz obliczanie biegu terminów określonych w Regulaminie odbywa się na zasadach określonych w Regulaminie IRR. 2. 1. Fundusz zabezpiecza rozliczenia transakcji zawieranych na Giełdzie lub ASO, o ile Izba prowadzi rozliczenia transakcji zawieranych na tych rynkach. 2. Fundusz tworzony jest z wpłat dokonywanych przez uczestników Izby posiadających status uczestników rozliczających w rozumieniu Regulaminu IRR ( Uczestnik Rozliczający ) działających na rynkach, o których mowa w 2 ust. 1. 3. Na środki gromadzone w Funduszu składają się wpłaty dokonywane przez Uczestników Rozliczających oraz przychody Funduszu, o których mowa w Regulaminie. 4. IRGiT zarządza środkami Funduszu. str. 2
3. 1. Środki Funduszu wykorzystywane są w celu: 1) pokrycia zobowiązań z tytułu rozrachunku transakcji objętych Funduszem w przypadku jeżeli Uczestnik Rozliczający nie posiada środków na pokrycie tych zobowiązań a wszystkie środki wniesione do systemu gwarantowania rozliczeń przez tego Uczestnika Rozliczającego zostały w trakcie rozrachunku wykorzystane, 2) spełnienia świadczenia pieniężnego należnego od uczestnika posiadającego status Uczestnika Rozliczającego, który nie wykonuje ciążących na nim zobowiązań pieniężnych wynikających z transakcji objętej Funduszem, której przedmiotem są instrumenty finansowe, 3) spełnienia na rzecz Uczestnika Rozliczającego, który nie spowodował zawieszenia rozrachunku transakcji objętej Funduszem, której przedmiotem są instrumenty finansowe, świadczenia pieniężnego w wysokości określonej w Regulaminie IRR, w miejsce świadczenia pieniężnego albo świadczenia niepieniężnego wynikającego z tej transakcji. 2. W sprawach dotyczących zasad wykorzystywania Funduszu, nieuregulowanych w Regulaminie, stosuje się przepisy Regulaminu IRR. Rozdział II Zasady wnoszenie, aktualizacji oraz dokonywania wpłat do Funduszu. 4. 1. Wpłaty uczestników polegają na wniesieniu do Funduszu środków pieniężnych. 2. Wniesienie wpłaty do Funduszu następuje w drodze uznania rachunku bankowego Funduszu zarządzanego przez Izbę. 3. Uczestnicy Rozliczający wnoszą wpłaty do Funduszu w formie pieniężnej. Pierwsza wpłata powinna zostać wniesiona do dnia podjęcia przez odpowiedni organ Giełdy lub ASO decyzji określającej dzień rozpoczęcia działalności Uczestnika str. 3
Rozliczającego lub podmiotu, którego Uczestnik Rozliczający będzie reprezentował w systemie rozliczeń jako Uczestnik Rozliczający, na Giełdzie lub ASO, nie później jednak niż na 2 (dwa) dni przed dniem rozpoczęcia tej działalności wskazanym w tej decyzji. 4. Wysokość pierwszej wpłaty jest równa 3 (trzy) krotnej wartości wpłaty minimalnej ustalonej zgodnie z 6 ust.2 Regulaminu. 5. Przed wniesieniem do Funduszu pierwszej wpłaty, o której mowa w ust. 4, Uczestnik Rozliczający jest zobowiązany wskazać IRGiT w formie pisemnej rodzaj działalności ustalony zgodnie Regulaminem IRR, w ramach którego zamierza wnieść tę wpłatę. 5. 1. Z zastrzeżeniem ust. 3, wpłaty do Funduszu podlegają aktualizacji w każdym ostatnim dniu miesiąca kalendarzowego, a jeżeli przypada on na dzień, w którym Izba nie dokonuje rozliczeń transakcji w ostatnim, poprzedzającym ten dzień dniu, w którym rozliczenia takie są w Izbie prowadzone. 2. Aktualizacja polega na ustaleniu przez Izbę wymaganej wysokości wpłaty. 3. Jeżeli w wyniku rozszerzenia działalności Uczestnika Rozliczającego wartość jego zobowiązań wobec Funduszu znacząco wzrośnie Izba może zaktualizować jego wpłatę do Funduszu w dniu w którym rozpoczął rozszerzoną działalność. 4. Rozszerzenie uczestnictwa w Izbie o reprezentację nowego podmiotu w zakresie transakcji zawieranych na tym samym rynku nie wymaga wniesienia wpłaty, o której mowa w 46 ust. 2 i 3 Regulaminu IRR. 6. 1. Aktualizacja wpłat wykonywana jest zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie. 2. Wysokość minimalnej wpłaty do Funduszu jest ustalona przez Zarząd IRGiT w drodze uchwały. Zarząd IRGiT w drodze uchwały uprawniony jest do ustalenia innej str. 4
wysokości wpłaty minimalnej dla określonego Uczestnika Rozliczającego 3. Regulacja wpłaty odbywa się poprzez wniesienie przez Uczestnika Rozliczającego wpłaty uzupełniającej do Funduszu albo poprzez zwrot Uczestnikowi Rozliczającemu części wniesionej przez niego wpłaty. 4. Zwrot części wpłaty wniesionej przez Uczestnika Rozliczającego następuje w formie pieniężnej, w drodze uznania rachunku Uczestnika Rozliczającego. 5. Regulacja polegająca na zwrocie Uczestnikowi Rozliczającemu części wniesionej uprzednio wpłaty zostaje wstrzymana, jeżeli powstała sytuacja, w której Uczestnicy Rozliczający Izby są zobowiązani do wniesienia wpłat odtworzeniowych lub dodatkowych, o których mowa Regulaminie IRR. Uczestnik Rozliczający wnosi wpłatę uzupełniającą do godziny 11.30 trzeciego dnia po dniu wykonania aktualizacji, chyba, że w przypadkach uzasadnionych względami bezpieczeństwa obrotu lub rozliczeń transakcji Zarząd IRGiT, w drodze uchwały, ustali ten termin odmiennie dla danej aktualizacji. W tym samym dniu IRGiT zwraca Uczestnikowi Rozliczającemu część wniesionej uprzednio wpłaty, jeżeli zaktualizowana wpłata jest niższa niż wpłata wynikająca z poprzedniej aktualizacji. 6. Uchybienie terminowi, o którym mowa w ust. 5 rodzi obowiązek wniesienia przez Uczestnika Rozliczającego opłaty, stanowiącej równowartość odsetek ustawowych za każdy dzień opóźnienia. IRGiT zobowiązana jest do wniesienia na rzecz Uczestnika Rozliczającego opłaty, ustalonej zgodnie z niniejszym ustępem w przypadku, gdy IRGiT nie zwróciła Uczestnikowi Rozliczającemu wpłaty następnego dnia po dniu wykonania regulacji, chyba, że uchybienie terminowi spowodowane było ze względu na bezpieczeństwo obrotu lub rozliczeń transakcji. Regulacja wpłaty następuje na podstawie dokumentów wystawionych przez IRGiT udostępnionych Uczestnikom Rozliczającym na 3 (trzy) dni przed dniem wykonania regulacji. 7. Wartość zobowiązań wobec Funduszu każdego Uczestnika Rozliczającego Izby będzie naliczana w okresach miesięcznych i podawana Uczestnikom Rozliczającym do wiadomości na 3 dni przed datą regulacji wpłaty do Funduszu. 8. Szczegółowe zasady oraz tryb udostępniania informacji, o których mowa w ust. 6 lub str. 5
ust. 7 określi Zarząd IRGiT w formie uchwały. 9. W przypadkach szczególnie uzasadnionych względami bezpieczeństwa obrotu lub rozliczeń transakcji Zarząd IRGiT, w drodze uchwały, może ustalić inne terminy aktualizacji oraz regulacji wpłat do Funduszu, a także może zobowiązać wszystkich lub niektórych Uczestników Rozliczających do wniesienia wpłat do Funduszu w określonej wysokości, innej niż wysokość ustalona zgodnie z ust. 2. 7. 1. Regulacja wpłaty następuje na podstawie dokumentów zawierających informacje, o których mowa w ust.2, wystawionych przez IRGiT i udostępnionych Uczestnikom Rozliczającym. 2. W dniu wykonania aktualizacji, IRGiT udostępnia poszczególnym Uczestnikom Rozliczającym w zakresie transakcji objętych Funduszem, informacje określające zaktualizowaną wysokość ich wpłat do Funduszu oraz wysokość ich zobowiązań lub należności pieniężnych do uregulowania w ramach najbliższej regulacji wpłaty. Rozdział III Przychody Funduszu. 8. 1. Przychodami Funduszu są przychody z lokowania środków pieniężnych wniesionych do Funduszu. 2. Udział Uczestnika Rozliczającego w przychodach z lokowania środków Funduszu jest proporcjonalny odpowiednio do wartości jego wpłat do Funduszu. Wartość przychodów z lokowania środków dopisywana jest w ramach aktualizacji dokonywanej na koniec każdego kwartału, do udziału Uczestnika Rozliczającego w Funduszu. str. 6
Rozdział IV Zasady wydatkowania środków Funduszu. oraz dokonywania wpłat odtworzeniowych lub dodatkowych. 9. Jeżeli środki Funduszu wymagane w celu rozliczenia transakcji, za które odpowiada dany Uczestnik Rozliczający przekraczałyby jego wpłatę do Funduszu, wydatkowanie środków Funduszu ponad tę wpłatę następuje najpierw z wpłaty tego Uczestnika Rozliczającego, a jeżeli okaże się to niewystarczające, z wpłaconych przez innych Uczestników Rozliczających pozostałych środków Funduszu, przeznaczonych na zabezpieczenie rozliczenia transakcji zawieranych na rynku zabezpieczonym przez Fundusz. 10. 1. W przypadku, gdy środki Funduszu zostały wykorzystane zgodnie z 65 ust. 2 Regulaminu IRR, Uczestnicy Rozliczający zobowiązani do utrzymywania wpłat do Funduszu wnoszą wpłaty odtworzeniowe. 2. Wartość wpłat odtworzeniowych poszczególnych Uczestników Rozliczających równa jest różnicy między wpłatą należną do Funduszu na dany dzień a wartością wpłaty która pozostała w Funduszu po przeprowadzeniu operacji o której mowa w ust.1. 3. W przypadku ustania uczestnictwa w Izbie, IRGiT zwraca wszystkie środki danego Uczestnika Rozliczającego znajdujące się w Funduszu, po wykonaniu przez niego wszystkich zobowiązań wynikających z uczestnictwa w Izbie. 4. Zasady, o której mowa w ust. 3 nie stosuje się w przypadku, gdy ustanie uczestnictwa w Izbie następuje na skutek przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot, który wstępuje w ogół praw i obowiązków podmiotu przejmowanego. W takim przypadku wpłatę do Funduszu zarachowuje się na rzecz podmiotu przejmującego. 5. Zwrotu kwoty, o której mowa w ust. 3 z zasobu Funduszu dokonuje się w terminie 7 dni po wykonaniu zobowiązań. str. 7
6. Zwracane środki mogą być pomniejszone o środki niezbędne do rozliczenia transakcji zawartych w związku z innymi transakcjami, dla których ten podmiot był Uczestnikiem Rozliczającym, a także o środki potrzebne do rozliczenia transakcji, za które odpowiada inny Uczestnik Rozliczający, jeżeli podstawa do dokonania ich rozliczenia, przy użyciu Funduszu, powstała przed ustaniem lub ograniczeniem uczestnictwa w Izbie podmiotu, któremu zwracane są środki, o których mowa w ust. 3. 11. 1. Uczestnicy Rozliczający, z których wpłat dokonano wydatkowania, zobowiązani są do niezwłocznego odtworzenia wykorzystanej części Funduszu. 2. Wpłaty odtworzeniowe wnoszone są do wysokości różnicy pomiędzy wartością wykorzystanej części Funduszu, a łączną wartością środków wniesionych tytułem wpłat do Funduszu przez Uczestników Rozliczających, którzy wbrew obowiązkowi nie posiadali środków koniecznych do przeprowadzenia rozrachunku transakcji. 12. 1. Jeżeli środki Funduszu okażą się niewystarczające do spełnienia świadczeń podlegających wykonaniu z tych środków, Uczestnicy Rozliczający w zakresie transakcji objętych Funduszem zobowiązani są do wniesienia wpłat dodatkowych proporcjonalnych do wielkości ich dotychczasowych wpłat do Funduszu, wynikających z ostatniej przeprowadzonej aktualizacji, w zakresie niezbędnym dla wykonania tych świadczeń, o ile Zarząd IRGiT w drodze uchwały nie ustali jednej wysokości wpłaty dodatkowej dla wszystkich takich uczestników. 2. Wpłaty dodatkowe wnoszone są w formie pieniężnej w terminie określonym przez Zarząd IRGiT, przypadającym najwcześniej w dniu następnym po dniu dokonania wezwania do ich wniesienia. Jeżeli Regulamin IRR tak stanowi wpłaty dodatkowe wnoszone są w ratach, których wysokość określa Zarząd IRGiT. str. 8
Rozdział V Skutki ustania, zmiany lub zawieszenia uczestnictwa albo przejęcia uczestnika. 13. 1. W przypadku ustania uczestnictwa albo takiego jego ograniczenia, z którym związana jest utrata statusu Uczestnika Rozliczającego w zakresie transakcji objętych Funduszem, IRGiT zwraca Uczestnikowi Rozliczającemu wniesione środki pieniężne pozostałe z jego wpłaty do Funduszu, a także środki pieniężne stanowiące równowartość jego udziału w przychodach Funduszu naliczonych do dnia zwrotu środków Uczestnikowi Rozliczającemu. Zwracane środki mogą być pomniejszone o środki niezbędne do przeprowadzenia rozrachunku transakcji zawartych w związku z innymi transakcjami zabezpieczonymi środkami Funduszu, w zakresie których posiadał on status Uczestnika Rozliczającego. 2. Zwrot następuje po wykonaniu zobowiązań Uczestnika Rozliczającego wynikających z jego statusu w zakresie transakcji objętych Funduszem. 3. Zasadę określoną w ust. 1 stosuje się jedynie do wartości wpłat i odpowiadających im udziałów w przychodach Funduszu, z tym zastrzeżeniem, że zwrot środków pieniężnych następuje do wysokości środków pieniężnych przypisanych do wpłaty Uczestnika Rozliczającego podlegającej zwrotowi według stanu z dnia ostatniej regulacji wpłat z jego udziałem, lecz jedynie w takim zakresie, w jakim nie zaszła konieczność ich wykorzystania. 4. Zasady, o której mowa w ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy: 1) ustanie uczestnictwa następuje na skutek przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot, który wstępuje w ogół jego praw i obowiązków. W takim przypadku środki wniesione do Funduszu przez podmiot przejmowany i jego udział w Funduszu zarachowuje się na rzecz podmiotu przejmującego, albo 2) ograniczenie uczestnictwa następuje na skutek przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot, który wstępuje w prawa i obowiązki podmiotu przejmowanego w określonym zakresie, a do wpłaty podmiotu str. 9
przejmowanego do Funduszu oraz do jego udziału w Funduszu został zastosowany tryb określony w pkt 1 zdanie drugie. 14. 1. Wpłata Uczestnika Rozliczającego do Funduszu nie podlega aktualizacji w okresie zawieszenia jego uczestnictwa, jednakże podlega wykorzystywaniu, oraz odtwarzaniu na zasadach ogólnych, do poziomu wpłaty w dniu zawieszenia uczestnictwa. 2. W przypadku przywrócenia statusu Uczestnika Rozliczającego po okresie zawieszenia, wymagana wysokość wpłaty Uczestnika Rozliczającego do Funduszu jest ustalana zgodnie z 4 Regulaminu. 15. W przypadku przejęcia Uczestnika Rozliczającego przez inny podmiot w danym zakresie, wysokość wpłaty do Funduszu, wymaganej od podmiotu przejmującego, określa się w wysokości ostatniej zaktualizowanej wpłaty podmiotu przejmowanego, wniesionej w zakresie objętym przejęciem, z zastrzeżeniem 16. 16. 1. Z zastrzeżeniem ust. 2, wysokość wpłaty do Funduszu, wymaganej od podmiotu przejmującego będącego zarazem uczestnikiem Funduszu, określa się na zasadach ogólnych, z zastrzeżeniem jednak, iż za podstawę przyjmuje się dane dotyczące podmiotu przejmowanego i przejmującego łącznie. 2. Przy określaniu wpłaty, o której mowa w ust. 1, dane dotyczące podmiotu przejmowanego uwzględnia się jedynie w zakresie objętym przejęciem. str. 10
Rozdział VI Obowiązki w zakresie sprawozdawczości. 17. Zarząd IRGiT przedstawia uczestnikom Funduszu kwartalne oraz roczne sprawozdania ze swej działalności w zakresie zarządzania środkami Funduszu. Szczegółowe zasady sporządzania sprawozdań oraz zasady ich udostępniania określa Zarząd IRGiT. Tabela zmian wersji dokumentu Wersja Dokument zatwierdzający Data zatwierdzenia 1 Uchwała Rady Nadzorczej IRGiT S.A. nr 3/01/II/2015 9 lutego 2015 r. str. 11