Lekcja 23 - Nurek z płetwą rekina i Filip rozwiązują zagadkę rekina i odkrywają kolejne oszustwo. Motywy tej inscenizacji pozostają dla nich początkowo niejasne. Nieoczekiwaną pomocą służy im sowa. Podczas poszukiwań zaginionego surfera i Filip spotykają nurka i wyjaśniają zagadkę rekina. Nurek ma po prostu przyczepioną do pleców płetwę rekina i postawił pół Hambura w stan alarmu. Dlaczego to zrobił?, która tymczasem pojawiła się w Hamburgu może pomóc w wyjaśnieniu tej historii. Również i ona coś odkryła. wprowadza, dzięki poczynionym obserwacjom, formy czasu przeszłego perfekt. Na szczególną uwagę zasługuje tutaj również tworzenie imiesłowu czasu przeszłego. Manuskript der Folge 23 Hallo, liebe Hörerinnen und Hörer. Willkommen...... bei Radio D. Radio D...... die Reportage. Szene 1: Surfschule an der Elbe Ach ne, sieh mal, was steht denn da? Surfen und tauchen. Deutsche Welle i Instytut Goethego prezentują: Radio D kurs niemieckiego dla początkujących. Autor Herrad Meese. Witam Państwa serdecznie na dwudziestej trzeciej lekcji kursu niemieckiego dla początkujących Radio D. i Filip usiłują ustalić, ile jest prawdy w pogłoskach, że w hamburskim porcie pojawił się rekin, który atakuje ludzi. Seite 1 von 9
Vielleicht finden wir hier den Surfer. Hallo? Hallo, ist da jemand? Guten Tag, wir suchen einen Surfer. Sehr originell. Wir verleihen Surfbretter, keine Surfer. Surfen müssen Sie schon selbst. Wir haben ein Surfbrett gesehen. Das hat ein Hai kaputt gebissen. Was haben Sie gesagt? Ein Hai? Hier in Hamburg? So ein Blödsinn. Das haben Sie wohl in der Hamburger Zeitung gelesen, oder? Ich muss arbeiten. Tschüs. Guten Tag, wir suchen einen Surfer. Wir verleihen Surfbretter, keine Surfer. Surfen müssen Sie schon selbst. Mężczyzna ze szkółki surfingowej reaguje nieco dziwnie na wieść, że poszukuje żeglarza, właściciela porzuconej deski. Dlaczego? Posłuchajmy tej scenki w rozbiciu na fragmenty. Kiedy mężczyzna słyszy, że poszukuje żeglarza, informuje ją z przekąsem, że tu się wypożycza deski do surfingu, a nie żeglarzy. Nie wiemy, czy rozmówca Pauli jej nie zrozumiał, czy też może nie chciał zrozumieć. A jeśli tak, to dlaczego? I dlaczego jest aż taki nieuprzejmy? Nie zrażony jego zachowaniem Filip podejmuje jeszcze jedną próbę. Mówi, że wraz z Paulą widział deskę surfingową. Seite 2 von 9
Wir haben ein Surfbrett gesehen. Wir haben ein Surfbrett gesehen. Das hat ein Hai kaputt gebissen. Ein Hai? Hier in Hamburg? So ein Blödsinn. Das haben Sie wohl in der Hamburger Zeitung gelesen, oder? Ich muss arbeiten. Tschüs. Radio D...... die Reportage. Filip dodaje, że deska była uszkodzona. Wyglądała tak, jak gdyby pogryzł ją rekin. Na mężczyźnie ze szkółki surfingu i nurkowania nie robi to żadnego wrażenia, a wiadomość o rekinie w hamburskim porcie uznaje za wierutną bzdurę. Pewnie przeczytali Państwo o tym Gazecie Hamburskiej mówi takim tonem, który każe się domyślać, że nie jest to poważna gazeta. Na koniec informuje Paulę i Filipa, że jest zajęty i cześć. Nie ma ochoty na dalszą rozmowę z nimi. Jego zachowanie budzi w parze naszych reporterów podejrzenie, że coś tu nie gra. Po wyjściu z baraku szkółki surfingu idą zamyśleni wzdłuż brzegu Łaby, nad którą leży Hamburg i słyszą głośny plusk, taki, jaki wydaje ktoś wychodzący z wody. I rzeczywiście z fal rzeki wynurza się właśnie płetwonurek.. Posłuchajmy uważnie tej scenki, starając się ustalić, związek pomiędzy nurkiem TAUCHER i płetwą rekina HAIFLOSSE. Seite 3 von 9
Szene 2: Der Taucher Den will ich aus der Nähe sehen. Wen? Den Taucher. Da ist ein Taucher. Pst. Leise. Wir müssen leise sein., das glaub ich nicht. Nein, das glaub ich nicht. Der Taucher hat... Was denn? Ich sehe nichts. Der Taucher hat eine Hai... eine Haiflosse. Wie bitte? Ich verstehe nichts. Eine Haiflosse? Ja, der hat eine Haiflosse. Der Taucher hat eine Hai... eine Haiflosse. Szene 3: fliegt ein Hallo wie bist du denn hierher gekommen? Geflogen natürlich. Ich bin von Berlin hierher geflogen. Und ich habe etwas sehr Interessantes gesehen. Filip dostrzega płetwę rekina, przymocowaną do kostiumu płetwonurka. Informuje o tym Paulę. Najpierw szeptem, a potem głośno, co płoszy płetwonurka, który rzuca się do ucieczki. Nasi reporterzy usiłują go dogonić. Ale Filip potyka się nagle. W tej samej chwili oboje słyszą znajomy głos. Co to może być? Seite 4 von 9
Hallo wie bist du denn hierher gekommen? Geflogen natürlich. Ich bin von Berlin hierher geflogen. Und ich habe etwas sehr Interessantes gesehen. Und nun kommt wieder unser Professor. Ayhan Radio D...... Gespräch über Sprache. Sprecher Wir haben ein Surfbrett gesehen. To, która nagle nadleciała na miejsce akcji. chce się natychmiast dowiedzieć, jak sowa zdołała dotrzeć z Berlina do Hamburga. Jak gdyby nigdy nic oznajmie, że przyleciała tu z Berlina. Z Berlina do Hamburga jest kawał drogi i jeśli mówi prawdę, to lata jak samolot. dodaje, że po drodze widziała coś bardzo ciekawego. Co? Tego dowiemy się później, a teraz pora na kolejną porcję gramatyki. Dzień dobry, Panie ze!. Dzień dobry! Dziś wyjaśnimy sobie, jak po niemiecku mówimy o wydarzeniach, które rozegrały się w przeszłości. Mówiąc ściślej, zajmiemy sią czasem przeszłym złożonym. Przypomnijmy sobie deskę surfingową, którą dostrzegli i Filip. Posłuchajmy zdania, w którym jest o tym mowa. Dosłyszałam w nim dwa czasowniki. Czasownik HABEN mieć i czasownik SEHEN widzieć. Seite 5 von 9
Sprecherin sehen gesehen Sprecher Wir haben ein Surfbrett gesehen. Wir haben ein Surfbrett gesehen. Das haben Sie wohl in der Hamburger Zeitung gelesen, oder? Sprecherin sagen gesagt Sprecher Was haben Sie gesagt? Doskonale. Czas przeszły Perfekt jest czasem złożonym: składa się z czasownika posiłkowego haben lub sein w czasie teraźniejszym, które są odmienne oraz z trzeciej formy podstawowej czasownika, to znaczy imiesłowu czasu przeszłego. Zwróćmy teraz uwagę na przedrostek ge-, występujący w imiesłowie czasu przeszłego czasownika SEHEN widzieć. Czas przeszły Perfekt tworzymy przy pomocy czasownika posiłkowego haben i imiesłowu czasu przeszłego czasownika określającego tę czynność. W naszym przypadku imiesłowu czasu przeszłego czasownika widzieć SE- HEN. Tak jest, ale coś do tego jeszcze muszą dodać. Otóż imiesłów czasu przeszłego ma w większości czasowników przedrostek ge- i końcówkę dodawany do rdzenia czasownika. W czasownikach nieregularnych jest to końcówka en; taka sama jak w formie bezokolicznikowej czasownika. Posłuchajmy teraz dwóch przykładów, w których występują czasowniki widzieć SEHEN i czytać LE- SEN. Czy jest jeszcze inna forma imiesłowu czasu przeszłego? Owszem. W czasownikach regularnych do rdzenia czasownika dodajemy końcówkę t, i brzmią one tak samo, jak w trzeciej osobie liczby pojedynczej. Posłuchajmy tego na przykładzie czasownika mówić albo powiedzieć SAGEN. Seite 6 von 9
Und ich habe etwas sehr Interessantes gesehen. Sprecherin kommen gekommen Sprecher Sie ist von Berlin gekommen. Geflogen natürlich. Ich bin von Berlin hierher geflogen. Ach ne, sieh mal, was steht denn da? Surfen und tauchen. Przypomnę może jeszcze, że czasownik posiłkowy HA- BEN jest odmienny, natomiast imiesłów czasu przeszłego jest nieodmienny i znajduje się zawsze na końcu zdania. Chwileczkę, zdaje się, że chce nam zwrócić uwagę na coś ważnego? Ja też mam takie wrażenie. Na początku powiedzieliśmy sobie, że obok czasownika posiłkowego HABEN w czasie przeszłym Perfekt występuje także czasownik posiłkowy SEIN, który używamy wtedy, kiedy towarzyszy czasownikom wyrażającym ruch, takim jak iść GEHEN, przybyć KOMMEN, lecieć FLIEGEN i temu podobnym. Na przykład przybyła z Berlina i dlatego w zdaniu w czasie Perfekt o tym informującym, użyjemu czasownika posiłkowego SEIN w odpowiedniej formie. W tym wypdku trzeciej osobie liczby pojedynczej. Mówiąc ściślej przyleciała z Berlina, i w zdaniu, które o tym mówi, też pojawi się czasownik posiłkowy SE- IN w odpowiedniej formie i imiesłów czasu przeszłego czasownika lecieć FLIEGEN. Strasznie mądra jest ta sowa Wiadomo! Wszystkie sowy są mądre. A teraz przypomnijmy sobie scenki z dzisiejszej lekcji. i Filip są w szkółce serfingowej. Seite 7 von 9
Vielleicht finden wir hier den Surfer. Hallo? Hallo, ist da jemand? Guten Tag, wir suchen einen Surfer. Sehr originell. Wir verleihen Surfbretter, keine Surfer. Surfen müssen Sie schon selbst. Wir haben ein Surfbrett gesehen. Das hat ein Hai kaputt gebissen. Was haben Sie gesagt? Ein Hai? Hier in Hamburg? So ein Blödsinn. Das haben Sie wohl in der Hamburger Zeitung gelesen, oder? Ich muss arbeiten. Tschüs. Den will ich aus der Nähe sehen. Wen? Den Taucher. Da ist ein Taucher. Pst. Leise. Wir müssen leise sein., das glaub ich nicht. Nein, das glaub ich nicht. Der Taucher hat... Was denn? Ich sehe nichts. Der Taucher hat eine Hai... eine Haiflosse. Wie bitte? Ich verstehe nichts. Eine Haiflosse? Ja, der hat eine Haiflosse. Nasi reporterzy widzą podejrzanego płetwonurka. Seite 8 von 9
Bis zum nächsten Mal, liebe Hörerinnen und Hörer. W następnej lekcji dowiemy się, co takiego ciekawego odkryła. Do usłyszenia! Słuchali Państwo Radia D. Był to kurs niemieckiego przygotowany przez Instytut Goethego i radio Deutsche Welle. Ayhan Und tschüs. Herrad Meese Seite 9 von 9