Domowe kotłownie Drewno w cenie Autorzy: Włodzimierz Kotowski, Eduard Konopka ( Energia Gigawat nr 5/2013) Tak w nowo zbudowanych domkach jedno i dwurodzinnych, jak i przy wymianie starych systemów grzewczych na nowe obserwuje się rosnącą sprzedaż kotłowni opalanych peletami, zrębkami oraz ciętym w kawałki drewnem. Wiadomo, kto pali drewnem, ten wykorzystuje zmagazynowaną energię słoneczną. Tymczasem lasy środkowoeuropejskie są dzisiaj tak bogate w drewno, jak nigdy przedtem na przestrzeni minionych 150 lat. W bilansie środowiskowym drewno, jako paliwo, w porównaniu z innymi nośnikami energii wypada korzystnie. Dla pozyskania bowiem drewna wraz z jego spalaniem w kotłowniach potrzeba relatywnie niewiele energii pomocniczej. Źródło: DEPI Stand Januar 2013 Rys. 1 Rozwój kotłowni opalanych peletami drewna na terenie Niemiec w latach 2004-2013 Przykładem intensywnej rozbudowy ciepłowni opalanych drewnem mogą być Niemcy, co dokumentuje rys. 1, ujmujący ilości instalowanych ciepłowni zasilanych peletami 1
w latach 2004 2013. Rocznie przybywa ich około 15 procent w tym kraju. W roku 2013 przewiduje się zainstalowanie około 47 000 tego typu instalacji grzewczych, z czego aż 29 000 to ciepłownie o mocy poniżej 50 kw, które bywają najczęściej instalowane w domkach jedno i dwurodzinnych. Jedną z głównych motywacji tak znacznej rozbudowy tego typu ciepłowni okazał się relatywnie łatwy dostęp do energetycznego drewna. Rekordową produkcję peletów z omawianego typu biomasy odnotowano w tym kraju w 2012 roku, która umożliwiła w czasie minionych 12 miesięcy zainstalowane prawie 40 000 nowych ciepłowni na bazie tego typu paliwa. Źródło: Ökofen Heiz technik Rys. 2 Kocioł opalany peletami drewna o nazwie Pellematic Smart, o mocy 14 kw, z buforowym zbiornikiem gorącej wody. Aby zapewnić wysoką efektywność nie tylko w licznych fabrykach wytwarzania peletów z drewna, ale również u producentów odpowiednich kotłowni, jak i w zakładach rzemieślniczych zajmujących się ich instalowaniem, postanowiono powołać do życia Niemiecki Instytut Peletów (Deutsches Pelletsinstitut) (K. K. Ertmer, Sonne Wind & Wärme, 2
66,3,2013). W czasie pierwszego roku jego działalności 28 procent instalatorów kotłowni zasilanych peletami skorzystało z doradztwa i szkolenia rzemieślników wymienionego wyżej instytutu. Owocuje to między innymi rosnącym zainteresowaniem wśród mieszkańców Niemiec tego typu ciepłowniami. Źródło: Georg Fischer GmbH & Co. Rys. 3 Kocioł opalany peletami drewna o nazwie PX, o mocy 23,8 kw. Domowe kotłownie opalane peletami są wytwarzane od lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Tak w zakresie procesowym, jak i technicznym bywają nieustannie uefektywniane. Jedną z ważniejszych innowacji jest odzysk ciepła ze spalin kominowych. Obejmuje ona dwie współśrodkowe rury, stanowiące standardowy wymiennik ciepła. W przeciwprądzie przepływają przez niego spaliny do atmosfery oraz powietrze do komory spalania peletów. Spaliny oddają nie tylko ciepło poprzez obniżkę temperatury, ale przede wszystkim w następstwie kondensacji pary wodnej, tworzącej się podczas spalania peletów. Ilość wydzielonego kondensatu jest relatywnie niewielka. Przykładowo przy rocznym spalaniu 4 ton peletów uzyskuje się 1700 litrów wody, którą odprowadza się bez jakichkolwiek operacji oczyszczania i neutralizacji do kanalizacji w kotłowniach o mocy poniżej 50 kw. Wśród licznych wytwórców kotłowni opalanych peletami drzewnymi, zdaniem autorów niniejszego studium, na uwagę zasługują dwie firmy: 3
- Przedsiębiorstwo Ökofen Heiztechnik GmbH w miejscowości Mickhausen, które wytwarza ciepłownie opalane peletami od dziesięciu lat. Te o mocach w granicach 4,6 14 kw nazwano Pellematic Smart (rys. 2), a inne o mocach 12 32 kw Pellematic Plus. Wymienniki ciepła spalin w tych ciepłowniach wytwarzano jeszcze przed rokiem 2009 ze stali szlachetnej, natomiast od czterech lat produkuje się je z węglowego tworzywa. Zajmowane powierzchnie przez te ciepłownie nie przekraczają 1,5 metra kwadratowego mimo, że są wyposażone w zbiorniki buforowe gorącej wody. Ciepłownie tego przedsiębiorstwa są wyposażone w automatyczne urządzenia oczyszczające wymienniki ciepła. - Firma Georg Fischer GmbH & Co. KG w miejscowości Günzburg wytwarza kotłownie opalane peletami o nazwie PX15, o mocach 4,6 15,2 kw oraz PX25 o mocach w granicach 6 23,8 kw (rys. 3). Do komory spalania pelety bywają podawane transporterem ślimakowym. Tego typu kotłownie są bardzo niskie. Ich wysokość nie przewyższa 1,20 metra i dzięki temu można je łatwo instalować w piwnicach domków jednorodzinnych. Kotłownie opalane peletami drewna spalają paliwo z wyższą sprawnością od tych, które bywają zasilane innymi nośnikami energii. Mimo tej uwagi stwierdza się, że ze względów ekonomicznych są przypadki stosowania peletów z odpadowych substancji organicznych przykładowo z odpadów roślinnych, hodowli zwierząt domowych, itp. Źródło: Rauschert Rys. 4 Zapalnik ceramiczno-elektryczny peletów drewna w kotłowni. 4
Firma Rauschert GmbH z miejscowości Steinbach koło Walde wytwarza według swego patentu ceramiczno-elektryczny zapalnik peletów (rys. 4). Przy jego użyciu czas zapalania skraca się do około jednej minuty. Dzięki temu przy tak krótkim czasie rozpalania peletów unika się zadymiania oraz tworzenia się sadzy. Spośród domowych kotłowni, te zasilane peletami drzewnymi zaliczają się do najbardziej efektywnych i relatywnie czystych w obsłudze. W naszym kraju przybywa z roku na rok coraz więcej plantacji energetycznych i dzięki nim zwiększa się wytwórczość peletów. Obok stałej budowy nowych domków jedno- i wielorodzinnych, jak i wobec konieczności wymiany przestarzałych kotłowni na nowe, mamy w kraju warunki dla coraz liczniejszego instalowania ciepłowni zaprezentowanych w niniejszym artykule, co przyczyni się między innymi do ochrony naszego środowiska. 5