KRAJOWA RADA KURATORÓW Warszawa Kuratorska Służba Sądowa w Polsce w świetle danych statystycznych
Kuratorska Służba Sądowa w Polsce. Stan na 31 grudnia 2009 r. (w nawiasach stan na 31 grudnia 2008 r.) Kuratorska służba sądowa - 5.187,5 etatów Kuratorzy społeczni (wolontariusze) - 30.555 (30.730) Kuratorzy wykonywali zadania w 641.440 sprawach (656.595) w 450.044 (453.603) sprawach osób skazanych wyrokami sądów karnych w 191.396 (202.992) sprawach podopiecznych sądów rodzinnych Kuratorzy przeprowadzili 644.741 (611.777) wywiadów środowiskowych 306.866 (271.692) w sprawach karnych 337.875 (340.085) w sprawach rodzinnych i nieletnich Kuratorzy złożyli 234.712 (251.641) wniosków do sądu Średnia ilość spraw przypadająca na jeden referat kuratora zawodowego dla dorosłych 143,3 (143,2) spraw oraz 97,7 (85,8) wywiadów środowiskowych rocznie średnia liczba dozorów 93,7 (93,4) średnia liczba kary ograniczenia wolności 27,8 (24,6) średnia liczba kontroli okresu próby (bez doz.) -21,5 średnia liczba innych spraw 0,4 Średnia ilość spraw przypadająca na jeden referat kuratora zawodowego rodzinnego: 98 (105,9) spraw oraz 173 (177,5) wywiadów w skali roku średnia liczba nadzorów 78,1 (77,1) średnia liczba innych spraw 19,9 2
Rzeczywisty wpływ * i zakończenie ** spraw w 2009 roku Kuratorzy dla dorosłych wpływ 256.021 spraw zakończono 280.514 spraw Kuratorzy rodzinni wpływ 92.678 spraw zakończono 104.334 spraw * Rzeczywisty wpływ spraw oznacza liczbę spraw, które wpłynęły do zespołów kuratorskich i nie były uprzednio rejestrowane w innych zespołach (różnica ogólnej liczby spraw danej kategorii, które zostały wpisane do ewidencji wpływu (kol. 3) i spraw, które zostały przekazane z innych zespołów (kol. 4) w dziale I części I i części II MS-S40) ** Rzeczywiste zakończenie oznacza liczbę spraw, które zostały zakończone w inny sposób niż w wyniku przekazania do innych zespołów kuratorskich (różnica ogólnej liczby spraw danej kategorii, które zostały zakreślone, jako zakończone (kol. 6) i spraw, które zostały zakończone w wyniku przekazania do innych zespołów (kol. 7) w dziale I części I i części II MS-S40) 3
Obsługa biurowa kuratorów (art. 42 ustawy o kuratorach sądowych) 325,27 urzędników obsługuje w 510 zespołach 5094,5 kuratorów zawodowych 1 urzędnik przypada na 15,7 kuratorów ponad 150 zespołów (blisko 30%) nie posiada żadnej obsługi biurowej to oznacza że w tych zespołach wszystkie czynności związane z obsługą biurową, prowadzeniem akt i urządzeń ewidencyjnych wykonują kuratorzy 4
Wykresy 1. Średni wpływ spraw na jeden etat kuratora zawodowego w 2009 roku przedstawia wielkośd wpływu spraw według sposobu przyjętego przez BAiES do podziału etatów (tab. na s. 16 opracowania (BAiES 1110-311/09) w sprawie uzasadnienia podziału dodatkowych etatów dla sądów powszechnych z ustawy budżetowej na 2010 r.). Jest to suma rzeczywistego wpływu spraw (czyli po odliczeniu wpływu wskutek przekazania spraw pomiędzy zespołami KSS) do kuratorów dla dorosłych (kdd) i kuratorów rodzinnych (kr) podzielona na sumę wszystkich kuratorów w sądach rejonowych w danym okręgu (kdd+kr). Uwaga: różnica w wielkości średniego wpływu na 1 etat kuratora zawodowego w opracowaniu BAiES i Krajowej Rady Kuratorów wynika z tego, że BAiES przyjęło do wyliczeo, że w Szczecinie są 163 etaty, a faktyczna ich liczba (wg MS-S40) wynosi 173 etaty kuratorów zawodowych (kdd 120, kr 53). 2. Średni wpływ spraw i wywiadów na 1 etat kuratora zawodowego w 2009 roku (wg ilości spraw) przedstawia wielkośd średniego wpływu na etat kuratora zawodowego liczonego według przyjętego powyżej sposobu, ale z uwzględnieniem wpływu wywiadów na jeden etat. Do kuratorów wpływają nie tylko sprawy, ale także wywiady środowiskowe, które kurator musi na potrzeby postępowania terminowo wykonad. Nieuwzględnienie wpływu wywiadów poważnie zniekształca rzeczywisty obraz wielkości wpływu. Wykres pokazuje wielkośd wpływu, po uwzględnieniu wywiadów uporządkowany wg ilości spraw (tak, jak na wykresie 1). 3. Średni wpływ spraw i wywiadów na 1 etat kuratora zawodowego w 2009 roku (wg sumy wpływu) przedstawia te same dane, które zostały zaprezentowane w wykresie 2, ale uporządkowane według wielkości całkowitego wpływu (suma spraw i wywiadów). 4. Wpływ spraw i wywiadów na etat kuratora dla dorosłych w 2009 r. - przedstawia całkowity wpływ na 1 kuratora dla dorosłych, czyli sumę spraw (poszczególne odcienie koloru niebieskiego) i wywiadów (kolor czerwony). 5. Kuratorzy dla dorosłych średnia ilośd spraw wykonywanych na 1 etat kz. Stan na 31.12.2009 r. przedstawia średnią liczbę spraw na 1 etat kuratora zawodowego dla dorosłych na koniec okresu sprawozdawczego. W zdecydowanej większości spraw (z wyjątkiem wywiadów), które wpływają do kuratorów sądowych okres ich wykonywania przekracza ramy okresu sprawozdawczego i to z przyczyn niezależnych od kuratora (np. długośd okresu próby, itp.). Stan na koniec okresu sprawozdawczego pokazuje wielkośd obciążeo na etat w danym okresie. 5
6. Wpływ spraw i wywiadów na etat kuratora rodzinnego w 2009 r. - przedstawia całkowity wpływ na 1 kuratora rodzinnego, czyli sumę spraw (poszczególne odcienie koloru niebieskiego) i wywiadów (kolor czerwony). 7. Kuratorzy rodzinni średnia ilośd spraw wykonywanych na 1 etat kz. Stan na 31.12.2009 r. przedstawia średnią liczbę spraw na 1 etat kuratora zawodowego rodzinnego na koniec okresu sprawozdawczego. W zdecydowanej większości spraw (z wyjątkiem wywiadów), które wpływają do wykonania przez kuratorów sądowych okres ich wykonywania przekracza ramy okresu sprawozdawczego i to z przyczyn niezależnych od kuratora (np. czas wykonywania środka wychowawczego, stopieo dysfunkcji rodziny, itp.). 8. Braki kadry urzędniczej w zespołach kuratorskich. Średnia liczba etatów kuratorów przypadająca na 1 etat urzędnika przedstawia niedobory kadry urzędniczej w zespołach KSS. Im wyższa liczba etatów kuratorskich na etat urzędnika, tym obsługa biurowa zespołu jest bardziej pozorna. Ministerstwo Sprawiedliwości w połowie lat 90 tych XX wieku (przed wejściem w życie kodyfikacji karnej i przy opracowaniu modelu kurateli sądowej) szacowało, że na 5 kuratorów zawodowych powinno się planowad 1 urzędnika. Od tamtej pory liczba czynności biurowych wzrosła wielokrotnie. 6