. Zanieczyszczenia powietrza.1 Emisja zanieczyszczeń powietrza Podstawowe wskaźniki zanieczyszczeń powietrza: dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenek węgla i pył ogółem, w tym pył zawieszony PM 1. Źródła zanieczyszczeń powietrza: energetyka przemysł składowisko odpadów komunalnych w Szadółkach indywidualne systemy ogrzewcze (paleniska węglowe) komunikacja i transport. Dane dotyczące wielkości emisji uzyskiwane są na podstawie informacji o ilości i rodzajach zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza z instalacji poszczególnych podmiotów gospodarczych, zlokalizowanych na terenie a, przekazywanych przez te jednostki do: Urzędu Marszałkowskiego - w związku z koniecznością wnoszenia opłat za korzystanie ze środowiska, Wydziału Środowiska Urzędu Miejskiego w u, w formie ankiet informacyjnych składanych w każdym u. Główne źródło zanieczyszczeń powietrza stanowią energetyka i przemysł, których udział w globalnej emisji szacunkowo określa się na % - 8%..1.1 Uciepłownienie miasta a Na system ciepłowniczy miasta a składa się: główne źródło ciepła Elektrociepłownie Wybrzeże oraz kotłownia rejonowa przy ul. Zawiślańskiej w dzielnicy Stogi, kotłownia Przedsiębiorstwa Unikom w Kokoszkach oraz kotłownia w dzielnicy Osowa. Kotłownia węglowa w u - Matarni w 23 r. została przebudowana, obecnie jest to Elektrociepłownia opalana gazem ziemnym. Dostawa ciepła odbywa się systemem sieci ciepłowniczych. Są to sieci magistralne oraz ich odgałęzienia. Sieci magistralne ułożone są wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych tj. na odcinku od siedziby firmy Zremb przy Trakcie Św. Wojciecha, do granic z miastem Sopot - magistrala ZAROŚLAK PÓŁNOC I od ww. - głównej magistrali w kierunku dzielnic ułożone są magistralne odgałęzienia - magistrale: CHEŁM SZADÓŁKI DOLNE MIASTO JANA z KOLNA SUCHANINO +TRZY LIPY WRZESZCZ MIGOWSKA NOWY PORT SŁOWACKIEGO BRZEŹNO LOTNISKO 4
Prowadzona jest systematyczna rozbudowa sieci ciepłowniczych na terenie miasta, mająca na celu wyeliminowanie indywidualnych uciążliwych dla środowiska źródeł ciepła opalanych paliwem stałym (węglem, koksem)..2 Imisja - stężenie zanieczyszczeń powietrza Badania stanu czystości powietrza na terenie Gminy prowadzi: Wojewódzka Stacja Sanitarno Epidemiologiczną w u, Inspekcja Ochrony Środowiska Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w u, Fundacja ARMAAG (Agencji Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji iej) poprzez sieć automatycznych stacji pomiarowych..2.1 Stan zanieczyszczenia powietrza wg oceny dokonanej przez Wojewódzką Stację Sanitarno Epidemiologiczną (WSSE) w u Poniższa ocena stanu zanieczyszczenia powietrza na terenie Gminy przedstawiona została na podstawie danych otrzymanych z Wojewódzkiej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej w u oraz opracowanego raportu za 28 pt.: Stan sanitarny województwa pomorskiego. Źródłem danych są manualne badania średniodobowe: dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego oznaczanego metodą reflektometryczną na stanowiskach pomiarowych, benzenu, toluenu i ksylenu (BTX) na 1 stanowisku pomiarowym, pyłu zawieszonego oznaczanego metodą wagową, a w nim kadmu (Cd), ołowiu (Pb), niklu (Ni), arsenu (As), substancji smołowych, benzo/a/pirenu i sumy wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych ( WWA) na 1 stanowisku pomiarowym. 4
W Tabeli nr 1/rozdz..2.1 zawarto dopuszczalne poziomy substancji dla terenu kraju, okresy, dla których uśrednia się wyniki pomiarów, marginesy tolerancji oraz cele działań, ze względu, na które ustalono dopuszczalne poziomy substancji określone w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28 r. (Dz. U. z 28 r. Nr 4 poz.281). Tabela nr 1/rozdz..2.1 Lp. Nazwa substancji 1 Benzen 2 3 Dwutlenek azotu Dwutlenek siarki 4 Ołów Pył zawieszony PM 1 Okres uśredniania wyników Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu w µg/m 3 Dopuszczalna częstość przekraczania dopuszczalnego poziomu w u kalendarzowym Margines tolerancji na 28 r w µg/m 3 Dopuszczalny poziom ze względu na ochronę Rok kalendarzowy - 2 zdrowia Jedna godzina 2 18 razy 2 zdrowia Rok kalendarzowy 4-4 zdrowia Jedna godzina 3 24 razy zdrowia 24 godziny Rok kalendarzowy Rok kalendarzowy 12 3 razy zdrowia 2 - roślin, - zdrowia 24 godziny 3 razy zdrowia Rok kalendarzowy 4 - zdrowia W Tabeli nr 2/rozdz..2.1 przedstawiono docelowe poziomy oraz wartości odniesienia substancji zanieczyszczających powietrze uśrednione dla okresu u kalendarzowego, zawarte w pozostałych wyżej cytowanych aktach prawnych. Tabela nr 2/rozdz..2.1 Lp. Nazwa substancji Docelowy poziom substancji w powietrzu uśredniony dla okresu u kalendarzowego* Wartość odniesienia uśredniona dla okresu u kalendarzowego 1 Benzo/a/piren 1 [ng/m 3 ] - 2 Kadm [ng/m 3 ] - 3 Nikiel 2 [ng/m 3 ] - 4 Arsen [ng/m 3 ] - Ksylen - 1 [ g/m 3 ] Substancje smołowe - 1 [ g/m 3 ] Toluen - 1 [ g/m 3 ] * 213 r. termin osiągnięcia docelowego poziomu substancji 4
Nr stanowiska Lokalizacja punktów pomiarowych i zakres wykonywanych pomiarów Lokalizacja Dwutlenek siarki SO 2 Dwutlenek azotu NO 2 Pył zawieszony ( ref. ) Badane substancje Pył zawieszony PM 1 ( wag.) Badania w pyle zawieszonym PM 1 * BTX ** 1 Śródmieście ul. Rajska + + + + 2 3 4 Wrzeszcz ul. Dębinki 4 Wrzeszcz ul. Legionów 11 Nowy Port ul. Na Zaspę 31a + + + + + + + + + Morena ul. Jaśkowa Dolina 1 + + + ul. Głęboka 11 + + * W pyle zawieszonym PM1 wykonywane są następujące oznaczenia : - metale, - substancje smołowe, - suma węglowodorów aromatycznych ( WWA ) ** BTX - skrót oznaczający: benzen, toluen, ksylen 48
Wyniki pomiarów badanych zanieczyszczeń powietrza na terenie a A. Dwutlenek siarki Główne źródła emisji dwutlenku siarki to spalanie węgla i innego opału do ogrzewania mieszkań, przemysł oraz transport samochodowy. W związku z powyższym stan zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki uzależniony jest od pory u. Średnioroczne stężenia dwutlenku siarki (Sa) w 28 u w stosunku do u 2 we wszystkich dzielnicach a obniżyły się i kształtowały znacznie poniżej wartości dopuszczalnej Da = 2 μg/m 3 (tabela nr 3/rozdz..2.1). Stężenia średnioroczne w poszczególnych dzielnicach a wynosiły od 1,2 do 4, μg/m 3. Najwyższe stężenia zarówno średnioroczne, jak i dla okresu grzewczego nadal występowały w Nowym Porcie. W dzielnicy tej zanotowano także najwyższą wartość średniodobową S 24 = 3 μg/m 3 przy dopuszczalnej wartości D 24 =12 μg/m 3. Tabela nr 3/rozdz..2.1 L.p. Dzielnica Okres 1 2 3 4 Śródmieście ul. Rajska Wrzeszcz ul. Dębinki Wrzeszcz ul. Legionów Przymorze ul. Chłopska Nowy Port ul. Na Zaspę Morena ul. Jaśkowa Dolina Dopuszczalny poziom w powietrzu grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni Da Stężenie średniookresowe i średnioroczne Sa [ g/m 3 ] Rok 24 2 2 2 28 4 1 3 2 4 2 4 2 3 12 8 3 4 4 2 3 3 3 4 12 9 8 4 12 9 1 8 11 4 9 4 18 12 4 2 a) - - - 11 9 2 3 3 2 2 2 2 1 1 - - - 3 1 1 1 a) wartość określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 28 r. Nr 4 poz.281) 49
Poniższe wykresy przedstawiają roczny przebieg stężeń dwutlenku siarki w u 28 w poszczególnych dzielnicach miasta oraz wielkości stężeń średniorocznych i średniookresowych w latach 2-28. Stężenie dwutlenku siarki w u 28 w poszczególnych dzielnicach miasta Śródmieście ul. Rajska 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Dębinki 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Legionów 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da
Nowy Port ul. Na Zaspę 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Jaśkowa Dolina 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII I Da 1
Dwutlenek siarki w latach 2-28 Stężenie średnioroczne 2 2 2 28 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze Sezon grzewczy 2 2 2 28 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze Sezon letni 2 2 2 28 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze w 2
B. Dwutlenek azotu Zasadniczymi źródłami emisji tlenków azotu są procesy grzewcze oraz emisja zanieczyszczeń z komunikacji. Średnioroczne stężenie dwutlenku azotu (Sa) w 28 u w większości dzielnic a utrzymywały się na podobnym poziomie w porównaniu z 2 r. czyli poniżej wartości dopuszczalnej Da=4 μg/m 3 (tabela 4/rozdz..2.1.). Wartości średniorocznych stężeń w u wynosiły od 2, μg/m 3 do 28, μg/m 3. Najwyższą zmierzoną wartość średniodobową wynoszącą S 24 = μg/m 3 zanotowano w u Wrzeszczu przy ul. Legionów. Dopuszczalna wartość średniodobowa dwutlenku azotu nie jest normowana. Tabela nr 4/rozdz..2.1. Lp. Dzielnica Okres 1 ul. Rajska grzewczy letni Stężenie średniookresowe i średnioroczne Sa [ g/m 3 ] Rok 24 2 2 2 28 24 18 21 23 22 23 31 3 3 31 2 28 29 2 2 2 3 4 Wrzeszcz ul. Dębinki Wrzeszcz ul. Legionów Przymorze ul. Chłopska Nowy Port ul. Na Zaspę Morena ul. Jaśkowa Dolina Dopuszczalny poziom w powietrzu grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni Da a) Da* 2 2 22 29 22 2 24 1 21 2 19 22 22 18 2 2 23 24 3 2 28 24 19 22 23 21 22 2 22 23 2 24 2 33 3 31 2 22 2 2 23 2 23 23 23 23 21 22 3 2 28 - - - 23 22 22 21 18 19 4 4 4 4 4 2 48 4 44 24 22 23 32 2 29 - - - 24 2 22 22 2 21 a) wartość określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 28 r. Nr 4 poz.281) * dopuszczalny poziom w powietrzu powiększony o margines tolerancji 3
Roczne wyniki stężeń dwutlenku azotu w 28 u w poszczególnych dzielnicach miasta oraz przebieg stężeń średniorocznych i średniookresowych w latach 2-28 przedstawiono na wykresach poniżej. Stężenie dwutlenku azotu w u 28 w poszczególnych dzielnicach miasta Śródmieście ul. Rajska 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Dębinki 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Legionów 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da 4
Nowy Port ul. Na Zaspę 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Morena ul. Jaśkowa Dolina 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da
Dwutlenek azotu 2-28 Stężęnia średnioroczne 4 3 2 2 28 3 2 2 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze Sezon grzewczy 4 3 2 2 28 3 2 2 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście e Morena Przymorze e Sezon letni 4 3 2 2 28 3 2 2 1 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze
C. Pył zawieszony. Stężenie pyłu zawieszonego W 28 u, wzorem lat ubiegłych, na terenie a pomiary pyłu zawieszonego prowadzono dwiema metodami: metodą reflektometryczną na pięciu stanowiskach pomiarowych, metodą wagową z separacją frakcji (PM1) na jednym stanowisku pomiarowym. Pył zawieszony mierzony metodą reflektometryczną (pył R) Średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego w 28 u mierzonego metodą reflektometryczną w stosunku do u 2 w większości dzielnic a uległo spadkowi. Średnie stężenia (Sa) w poszczególnych dzielnicach wynosiły od do 9,8 μg/m 3 przy wartości dopuszczalnej Da= 4 μg/m 3 (zestawienie wyników podano w tabeli nr /rozdz..2.1.). Najwyższe stężenie średniodobowe S 24 = 18 μg/m 3 stwierdzono w u Wrzeszczu przy ul. Legionów, przy wartości dopuszczalnej D 24 = μg/m 3. Dopuszczalny poziom D 24 = μg/m 3 przekroczony został na pięciu stanowiskach pomiarowych. Częstotliwość przekroczenia wyniosła od dwóch w u Morenie do czterech razy w u Śródmieściu (dopuszczalna częstotliwość przekroczenia dopuszczalnego poziomu w u kalendarzowym wynosi 3 razy). Roczny przebieg stężeń pyłu zawieszonego mierzonego metodą reflektometryczną w 28 r. w poszczególnych dzielnicach, rozkład stężeń średniodobowych dla poszczególnych stanowisk pomiarowych oraz przebieg stężeń średniorocznych i średniookresowych w latach 2-28 w poszczególnych dzielnicach przedstawiono na wykresach poniżej. Wyniki stężenia pyłu zawieszonego mierzonego metodą reflektometryczną L.p. 1 2 3 4 Dzielnica ul. Rajska Wrzeszcz ul. Dębinki Wrzeszcz ul. Legionów Przymorze ul. Chłopska Nowy Port ul. Na Zaspę Morena ul. Jaśkowa Dolina Okres grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni grzewczy letni Tabela nr /rozdz..2.1 Stężenie średniookresowe i średnioroczne Sa [ g/m 3 ] Rok 24 2 2 2 28 1 1 21 1 14 8 9 12 11 12 1 1 1 12 8 18 12 11 8 1 1 12 9 Dopuszczalny poziom Da a) 4 4 4 4 4 w powietrzu Da* 43,2* 41,* 4 4 4 * dopuszczalny poziom w powietrzu powiększony o margines tolerancji a) wartość określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3.3.28r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 28 r. Nr 4 poz.281) 12 9 2 9 14 14 1 18 12 14 8 11 1 11 22 9 1 1 1 22 14 1 11 1 1 11 - - - 12 1 1 8 1 4 14 1 - - - 14 4 9 9
Pył zawieszony oznaczany reflektometrycznie w u 28 Śródmieście ul. Rajska 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Dębinki 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Wrzeszcz ul. Legionów 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da 8
Nowy Port ul. Na Zaspę 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Da Morena ul. Jaśkowa Dolina 4 4 3 3 2 2 1 1 I II III I IV V VI VII VIII IX X XI XII Da 9
Stężenia średniodobowe pyłu zawieszonego oznaczanego reflektometrycznie w u 28 12 Śródmieście ul. Rajska 1 2 1-1-8 1-1-8 1 2 1-1-8 1-1-8 29-1-8 12-2-8 2-2-8 11-3-8 2-3-8 8-4-8 22-4-8 --8 Wrzeszcz ul. Dębinki 2--8 3--8 1--8 1--8 1--8 29--8 12-8-8 2-8-8 9-9-8 23-9-8-1-8 21-1-8 4-11-8 18-11-8 2-12-8 1-12-8 3-12-8 29-1-8 12-2-8 2-2-8 11-3-8 2-3-8 8-4-8 22-4-8 --8 2--8 3--8 1--8 1--8 1--8 29--8 12-8-8 2-8-8 9-9-8 23-9-8-1-8 21-1-8 4-11-8 18-11-8 2-12-8 1-12-8 3-12-8
1-1-8 1-1-8 29-1-8 12-2-8 2-2-8 11-3-8 2-3-8 8-4-8 22-4-8 --8 2--8 3--8 1--8 1--8 1--8 29--8 12-8-8 2-8-8 9-9-8 23-9-8-1-8 21-1-8 4-11-8 18-11-8 2-12-8 1-12-8 3-12-8 Wrzeszcz ul. Legionów 12 1 2 1-1-8 1-1-8 12 1 29-1-8 12-2-8 2-2-8 11-3-8 2-3-8 8-4-8 22-4-8 --8 Nowy Port ul. Na Zaspę 2--8 3--8 1--8 1--8 1--8 29--8 12-8-8 2-8-8 9-9-8 23-9-8-1-8 21-1-8 4-11-8 18-11-8 2-12-8 1-12-8 3-12-8 2 1-1-8 1-1-8 29-1-8 12-2-8 2-2-8 11-3-8 2-3-8 8-4-8 22-4-8 Morena ul. Jaśkowa Dolina --8 2--8 3--8 1--8 1--8 1--8 29--8 12-8-8 2-8-8 9-9-8 23-9-8-1-8 21-1-8 4-11-8 18-11-8 2-12-8 1-12-8 3-12-8 2 1
Pył zawieszony oznaczany reflektometrycznie 2-28 Sezon grzewczy 4 2 2 28 3 2 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze Stężenie średnioroczne 4 2 2 28 3 2 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze Sezon letni 4 2 2 28 3 2 1 Wrzeszcz ul.dębinki Wrzeszcz ul.legionów Nowy Port Śródmieście Morena Przymorze 2
Pył zawieszony mierzony metodą wagową (pył PM 1) i oznaczane w nim metale, substancje smołowe, wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) oraz benzo(a)piren W 28 r. podobnie jak w u 2 na jednym stanowisku pomiarowym w u prowadzono pomiary pyłu zawieszonego PM 1, w którym oznaczono metale: ołów (Pb), kadm (Cd), nikiel (Ni), arsen (As) oraz substancje smołowe i wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA): benzo/a/antracen, chryzen, benzo/b/fluoranten, benzo/k/fluoranten, dibenzo/a,h/antracen, benzo/g,h,i/perylen oraz benzo/a/piren). a) Pył zawieszony PM 1 Średnioroczne stężenie pyłu zawieszonego PM 1 w 28 u utrzymywało się na nieznacznie wyższym poziomie niż w 2 r. i wyniosło 24,2 μg/m 3, co odpowiada, % dopuszczalnego poziomu Da= 4 μg/m 3 (zestawienie wyników podano w tabeli nr /rozdz..2.1). Najwyższe zmierzone stężenie średniodobowe wyniosło 11 μg/m 3, co stanowi prawie 3-krotne przekroczenie wartości dopuszczalnej D 24 = μg/m 3. Odnotowano na tej stacji 1 dni z przekroczeniami (dopuszczalna liczba przekroczenia poziomu dopuszczalnego w u kalendarzowym wynosi 3 razy). b) Metale: ołów, kadm, nikiel, arsen W pyle zawieszonym badana jest zawartość kadmu, niklu, ołowiu i arsenu. Stwierdzone w 28 r. średnioroczne stężenia (Sa), podobnie jak w 2 u, nie przekraczają wartości dopuszczalnych żadnego z badanych metali. Średnioroczne stężenia metali na stacji WSSE w u przy ul. Głębokiej wynoszą: ołowiu -,4 μg/m 3, co stanowi 8 % wartości dopuszczalnej Da=, μg/m 3, kadmu -,8 ng/m 3, co stanowi 1 % wartości dopuszczalnej Da= ng/m 3, niklu - 2, ng/m 3, co stanowi 1 % wartości dopuszczalnej Da=2 ng/m 3. Średnioroczne stężenia metali na stacji WIOŚ w u przy ul. Leczkowa wynoszą: ołowiu -,1 μg/m 3, co stanowi 2 % wartości dopuszczalnej Da=, μg/m 3, kadmu -,3 ng/m 3, co stanowi % wartości dopuszczalnej Da= ng/m 3, niklu - 1,3 ng/m 3, co stanowi, % wartości dopuszczalnej Da=2 ng/m 3, arsen - 1, ng/m 3,co stanowi 1, % wartości dopuszczalnej Da= ng/m 3. 3
Pył zawieszony PM 1 i oznaczane w nim ołów (Pb), kadm (Cd), nikiel (Ni), arsen (As), substancje smołowe, benzo/a/piren oraz Σ WWA w latach 2-28 Tabela nr /rozdz..2.1 Lp. Nazwa substancji Stężenia średnioroczne Poziom dopuszczalny/docelowy w powietrzu [Da] 2 2 28 1 Pył zawieszony 2,3 22, 24,2 4 a) PM1 2 Benzo(a)piren 2,,8 1, 1 b) [ng/m 3 ] 3 Substancje smołowe 14,3 11,4-1 c) 4 Suma WWA 14,8, - - [ng/m 3 ]* Ołów (Pb),2,2,4, a) Kadm (Cd) [ng/m 3 ],,,8 b) Nikiel (Ni) [ng/m 3 ] 1,4 4,3 2, 2 b) 8 Arsen [ng/m 3 ],2,1 - b) * oznaczono Σ związków: benzo/a/antracen, chryzen, benzo/b/fluoranten, benzo/k/fluoranten, benzo/a/piren, dibenzo/a,h/antracen, benzo/g,h,i/perylen a) wartość poziomu dopuszczalnego substancji w powietrzu określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 28 r. Nr 4 poz. 281), b) wartość poziomu docelowego substancji w powietrzu określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 28 r. Nr 4 poz. 281), c) wartość odniesienia określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia grudnia 22 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 23 r. Nr 1 poz. 12) 4
c) Benzo/a/piren Średnioroczne stężenie (Sa) benzo/a/pirenu w 28 r. wyniosło 1, ng/m 3 i przekroczyło wartość docelowego poziomu dopuszczalnego wynoszącą Da= 1 ng/m 3. Zanieczyszczenia specyficzne benzen Prowadzone od wielu lat w u pomiary stężenia wielkości imisji benzenu, toluenu i ksylenu przedstawia tabela / rozdz..2.1. Średnioroczne stężenie (Sa) benzenu w stosunku do 2r. wzrosło i wyniosło 1, μg/m 3, co stanowi 2% dopuszczalnego poziomu Da= μg/m 3. Tabela nr /rozdz..2.1 Dzielnica Badana substancja Stężenie średniookresowe i średnioroczne Sa [ g/m 3 ] 24 2 2 2 28 Dopuszczalny poziom w powietrzu Da Benzen 1,,9,9, 1,, a) ul. Rajska Toluen 4,9,, 3,2-1, b) Ksylen 8,9 9,,2 3,3-1, b) a) wartość poziomu dopuszczalnego substancji w powietrzu określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 28r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 28 r. Nr 4 poz. 281), b) wartość odniesienia określona w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia grudnia 22 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 23 r. Nr 1 poz. 12) 213 osiągnięcie docelowego poziomu
Da Chojnice Malbork Kwidzyn Lębork Słupsk Kościerzyna Starogard i Tczew Wejherowo Gdynia Pruszcz i Da Chojnice Malbork Kwidzyn Lębork Słupsk Kościerzyna Starogard i Tczew Wejherowo Gdynia Pruszcz i Da Chojnice Malbork Kwidzyn Lębork Słupsk Kościerzyna Starogard i Tczew Wejherowo Gdynia Pruszcz i na tle innych miast województwa pomorskiego w 28 u Stężenie śrdnioroczne dwutlenku siarki 2, 18, 1, 14, 12, 1, 8,, 4, 2,, Stężenie średnioroczne dwutelnku azotu 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1,,, Stężnie pyłu zawieszonego R 4, 3, 3, 2, 2, 1, 1,,,
.2.2. Stan czystości powietrza wg pomiarów Agencji Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji iej. I. Charakterystyka stacji pomiarowych W u 28 w ramach Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji iej Fundacja ARMAAG prowadziła na terenie Gminy - Miasta a pomiary zanieczyszczeń powietrza i parametrów meteorologicznych w pięciu automatycznych stacjach pomiarowych: stacja nr 1 (AM1) Śródmieście, ul. Powstańców Warszawskich stacja nr 2 (AM2) Stogi, ul. Kaczeńce stacja nr 3 (AM3) Nowy Port, ul. Wyzwolenia stacja nr (AM) Szadółki, ul. Ostrzycka stacja nr 8 (AM8) Wrzeszcz, ul. Hallera (Leczkowa) W stosunku do u poprzedniego u lokalizacja i wyposażenie stacji w zasadzie się nie zmieniło, zakupiono stacje pogodową Vaisala na stację AM2 dzięki czemu zakres pomiarowy zwiększył się o pomiar opadu atmosferycznego. Bieżąca informacja prezentowana jest na stronie internetowej Fundacji www.armaag.gda.pl i bezpośrednio na stronie internetowej miasta: http://www.gdansk.pl/nasze-miasto,493,1.html. Zakres wykonywanych pomiarów w poszczególnych stacjach przedstawiono w tabeli nr 1. Tabela nr 1/ rozdz..2.2 Stacja SO 2 NO X ozon CO 2 CO Pył PM1 AM1 x x - - - x AM2 x x - - - x AM3 x x - x x x AM x x x - x x AM8 x x x - x x
Wyniki pomiarów ze stacji lokalnych przekazywane są przy pomocy łącza modemowego do stacji centralnej on-line. Codziennie poddawane są weryfikacji, a w każdym tygodniu walidacji, potwierdzającej jakość danych. Wykonywane są rutynowe analizy protokołów kalibracyjnych, analizy zgodności historycznej i charakterystyk analizatorów. W u 28 informacje o wynikach prezentowano na stronie w postaci: komunikatu jakości powietrza, indeksu jakości powietrza aktualizowanego co 1h, analiz stężeń i parametrów meteorologicznych, prognozę przestrzennego indeksu jakości powietrza na następne 24 h, raportów rocznych i miesięcznych. Ponadto przez cały 28 przygotowywano aktualną informację o jakości powietrza na podstawie pomiarów sieci ARMAAG wyświetlaną na panelu informacyjnym w Urzędzie Miasta. 8
Aktualny indeks jakości powietrza na stronie internetowej II. Warunki meteorologiczne Pomiary podstawowych elementów meteorologicznych prowadzono we wszystkich stacjach lokalnych sieci ARMAAG, równolegle z pomiarami stężeń substancji zanieczyszczających. Mierzone parametry meteorologiczne należy interpretować jako warunki panujące w określonej mikroskali otoczenia stacji. Średnie temperatury w poszczególnych miesiącach różniły się znacznie w zależności od położenia stacji. Średnie parametrów meteorologicznych dla okresu grzewczego i letniego przedstawiono w tabeli nr 2 poniżej. Tabela nr 2/ rozdz..2.2 Średnie wartości elementów meteorologicznych dla sezonów: grzewczego oraz letniego w stacjach ARMAAG w u w 28 r. Temperatura ( C) Wilgotność (%) Prędkość wiatru (m/s) Stacja okr. grzewczy okr. letni okr. grzewczy okr. letni okr. grzewczy okr. letni AM1 4,3 14, - - - - AM2 4,4 14, 81,,3 2, 2,1 AM3 3,4 13,2 - - - - AM 3, 14,2 84, 4,4 3, 2,8 AM8 4, 1,2 84, 4, 2,3 1,2 9
Podobnie jak w u poprzednim, najwyższe prędkości wiatrów notowano w stacjach położonych w większej odległości od centrum, na terenach bez zwartej zabudowy w u Stogach i u Szadółkach. Róże wiatrów charakterystyczne dla rejonów wybranych stacji pokazano na wykresie nr 1 poniżej. AM2 Stogi AM Szadółki AM8 Wrzeszcz Wykres nr 1/rozdz..2.2 Częstotliwość występowania kierunków wiatrów (%) w u 28 na obszarze a na podstawie pomiarów sieci ARMAAG (stacje AM2, AM, AM8) III. Wyniki pomiarów i ocena stanu zanieczyszczenia powietrza Dwutlenek siarki Wartości stężeń średniookresowych i średniorocznych wykazane przez poszczególne stacje przedstawiono w tabeli poniżej i na wykresie nr 2. Tabela nr 3/ rozdz..2.2 Zestawienie wyników pomiarów dwutlenku siarki. Stężenia średnioroczne i średniookresowe Stacja Sezon grzewczy Sezon letni Rok AM1 Śródmieście 4, 4,2 4,4 AM2 Stogi 8,1 4,3,2 AM3 Nowy Port,,4, AM Szadółki 4,1 3,8 4, AM8 Wrzeszcz 3, 2, 3,2 Dopuszczalny poziom dwutlenku siarki w powietrzu * *- ze względu na ochronę roślin 2
2 2 1 1 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Da Wykres nr 2/rozdz..2.2 Dwutlenek siarki stężenia średnioroczne Średnioroczne stężenia dwutlenku siarki we wszystkich stacjach pomiarowych na terenie a nie wykazywały przekroczeń norm i wynosiły od 1 % (AM8) do 31 % (AM2) wartości dopuszczalnych. W porównaniu z iem 2 stężenia średnioroczne dwutlenku siarki nieznacznie obniżyły się. Stężenia średniodobowe W u 28 nie wystąpiły przekroczenia wartości dopuszczalnych stężeń średniodobowych. Maksymalne stężenie średniodobowe = 3,1 µg/m 3 w okresie grzewczym wykazała stacja nr 2 w u Stogach przy ul. Kaczeńce w dniu 4 stycznia, przy dopuszczalnym poziomie 12 µg/m 3. AM8 11,3 13,8 sez.grzewczy sez.letni AM 11,9 19,8 AM3 22,8 28, AM2 2, 3,1 AM1 2,2 1,9 2 1 12 Wykres nr 3/rozdz..2.2 Dwutlenek siarki - maksymalne stężenia średniodobowe 1
Stężenia jednogodzinne W u 28 nie odnotowano przekroczeń normy stężenia 1 godzinnego. Maksymalne stężenie dwutlenku siarki wynoszące 19,2 µg/m 3 zmierzono w u Stogach w okresie grzewczym (dopuszczalne stężenie wynosi 3 µg/m 3 ). Na wykresie nr 4 pokazano wartości maksymalnych stężeń odnotowanych w poszczególnych stacjach pomiarowych. AM8 4, 8, sez.grzewczy sez.letni AM,1 42,9 AM3 1,4 12,4 AM2 114, 19,2 AM1 2,2 111,9 1 1 2 2 3 3 Wykres nr 4/rozdz..2.2 Dwutlenek siarki - maksymalne stężenia jednogodzinne Dwutlenek azotu Wartości stężeń średniookresowych i średniorocznych w poszczególnych stacjach przedstawiono w tabeli nr 4 i na wykresach nr i. W poszczególnych stacjach w 28 u średnioroczne i średniookresowe stężenia zanieczyszczeń przedstawiały się następująco: Tabela nr 4/rozdz..2.2 Zestawienie wyników pomiarów dwutlenku azotu. Stężenia średnioroczne i średniookresowe Stacje Sezon grzewczy Sezon letni Rok AM1 Śródmieście 2, 23,3 2, AM2 Stogi 1, 11,4 14, AM3 Nowy Port 19,9 1, 1,3 AM Szadółki 14,4 12, 13,4 AM8 Wrzeszcz 19, 1,8 18,8 Dopuszczalny poziom dwutlenku azotu w powietrzu 4 2
4 4 3 3 2 2 1 1 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Da Wykres nr / rozdz..2.2 Dwutlenek azotu stężenia średnioroczne Średnioroczne stężenia dwutlenku azotu były niższe od wartości dopuszczalnych i wynosiły od 33, % (AM ) do 4 % (AM1) poziomu dopuszczalnego. W porównaniu z iem 2 stężenia średnioroczne dwutlenku azotu nieznacznie obniżyły się na większości stacji pomiarowych, wyjątek stanowi stacja AM2 Stogi i AM3 Nowy Port, gdzie stężenia średnioroczne nieznacznie wzrosły. Stężenia jednogodzinne dwutlenku azotu W u 28 nie zanotowano przekroczeń dopuszczalnych wartości stężeń 1 h. Maksymalne stężenie jednogodzinne równe 12, µg/m 3 zanotowano na stacji nr 1 w u Śródmieściu, w okresie grzewczym w dniu 31 grudnia. Stanowiło ono ponad, % dopuszczalnej normy. Zmierzone maksymalne stężenia w okresie grzewczym i letnim pokazano na wykresie nr. AM8 AM 112,4 1,4 sez.grzewczy 89, 8,8 sez.letni AM3 82, 11, AM2, 2, AM1 1, 12, 2 1 12 1 1 2 Wykres nr / rozdz..2.2 Dwutlenek azotu - maksymalne stężenia jednogodzinne 3
Pył zawieszony PM 1 Pomiary wykonywane były metodą radiometryczną i metodą parawagową. Wartości stężeń średniookresowych i średniorocznych przedstawiono w tabeli nr i na wykresach nr i 8. Tabela nr /rozdz..2.2 Zestawienie wyników pomiarów pyłu zawieszonego PM 1. Stężenia średnioroczne i średniookresowe Stacje Sezon grzewczy Sezon letni Rok AM1 Śródmieście 1,2 1, 1, AM2 Stogi 23,9 2, 22,3 AM3 Nowy Port 1, 11, 14,4 AM Szadółki 23, 19,8 21,4 AM8 Wrzeszcz 13,3 1, 11, Dopuszczalny poziom pyłu PM1 w powietrzu 4 4 4 3 3 2 2 1 1 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Da Wykres nr / rozdz..2.2 Pył PM 1 stężenia średnioroczne Średnioroczne stężenia pyłu zawieszonego wynosiły od 29,3 % (stacja AM8) do,8 % (stacja AM2) poziomu dopuszczalnego (Da). W porównaniu z iem 2 stężenia średnioroczne wykazywały niższe wartości na większości stacjach pomiarowych (z wyjątkiem stacji AM i AM1, gdzie odnotowano nieznacznie wyższe stężenia średnioroczne). 4
Stężenia średniodobowe W u 28 przekroczenia wartości dopuszczalnych stężeń średniodobowych wystąpiły we wszystkich stacjach. Maksymalne stężenie średniodobowe zanotowano w okresie 3 3 ). Odnotowano 1 dni z przekroczeniami pyłu przy dopuszczalnej częstości 3 dni w u. Na wykresie nr 8 pokazano wartości maksymalnych stężeń występujących w okresie grzewczym i letnim odnotowanych przez poszczególne stacje pomiarowe. AM8 2, 12, AM 9, sez.letni sez.grzewczy 12,9 AM3 3,8 18,9 AM2 8,2 131, AM1 48, 11, 2 1 12 1 Wykres nr 8/ rozdz..2.2 Pył PM 1 maksymalne stężenia średniodobowe [ µg/m 3 ] Tlenek węgla W u 28 pomiary tlenku węgla wykonywane były na tych samych stacjach, co w latach poprzednich, tj. AM8, AM, AM3. Stężenia ośmiogodzinne W u 28 stężenia ośmiogodzinne (8h) tlenku węgla nie były przekraczane. Maksymalne stężenie 8h równe 299,9 µg/m 3 zanotowano w okresie grzewczym w stacji nr 8 w u Wrzeszczu, co stanowi 29 % poziomu dopuszczalnego (Da). Stężenie tlenku węgla w okresie grzewczym były wyższe niż w okresie letnim, co świadczy o pochodzeniu tego związku jako zanieczyszczenia ze źródeł energetycznych.
AM8 13,2 299, sez.grzewczy sez.letni AM 9,2 142,9 AM3 9,4 21, 2 1 Wykres nr 9/ rozdz..2.2 Tlenek węgla - maksymalne stężenia 8h [ µg/m 3 ] Ozon W sezonie grzewczym stężenia ośmiogodzinne, obliczone ze stężeń kroczących, nie przekraczały wartości dopuszczalnej 12 µg/m 3. Natomiast w sezonie letnim, stężenie wyższe niż poziom dopuszczalny wystąpiło przez 1 dzień na stacji AM8, a na stacji AM przez 2 dni, przy dopuszczalnej częstości 8 dni w u. AM8 98,8 12,1 sez.letni sez.grzewczy AM 119,8 134, 2 4 8 1 12 14 1 Wykres nr 1/ rozdz..2.2 Ozon maksymalne stężenia 8h
IV. Ocena jakości powietrza w u w u 28 w odniesieniu do obowiązujących norm. Stężenia średnioroczne W u 28 na terenie gminy kryteria czystości powietrza były dotrzymane na całym obszarze. Średnioroczne wartości stężeń były niższe od wartości normatywnych. Dla poszczególnych zanieczyszczeń stan ten przedstawiał się następująco: Tabela nr /rozdz..2.2 zlokalizowanych w u Procent wartości stężeń średniorocznych dla stacji Stacja % stężenia dopuszczalnego D a Dwutlenek siarki 1 Dwutlenek azotu Pył PM 1 AM 1 Śródmieście 22, 3,8 42, AM 2 Stogi 31, 3,,8 AM 3 Nowy Port 28, 43,3 3, AM Szadółki 2, 33, 3, AM 8 Wrzeszcz 1, 4, 29,3 1 ze względu na ochronę roślin Stan zanieczyszczenia powietrza w poszczególnych rejonach miasta przy zastosowaniu kryterium opisowego, można ocenić jak w zestawieniu poniżej: Tabela nr /rozdz..2.2 Ocena jakości powietrza na podstawie wartości stężeń średniorocznych dla stacji zlokalizowanych w u Stacja % stężenia dopuszczalnego D a dwutlenek siarki dwutlenek azotu pył PM1 AM1 Śródmieście bardzo dobry dostateczny dobry AM2 Stogi bardzo dobry bardzo dobry dobry AM3 Nowy Port bardzo dobry dobry bardzo dobry AM Szadółki bardzo dobry bardzo dobry dobry AM8 Wrzeszcz bardzo dobry dobry bardzo dobry Objaśnienia do tabeli - 4% normy stan b. dobry 41 - % normy stan dobry 11-11% nnoorrmyy sst taann ddoosst taat teecczznnyy >1 % normy zły
Stężenia średniodobowe W odniesieniu do norm średniodobowych odnotowano przekroczenia pyłu zawieszonego. Na terenie a 1,9 % wyników było wyższych aniżeli D 24 = µg/m 3. Przekroczenia stężenia zapylenia odnotowano we wszystkich ze stacji pomiarowych. Maksymalne stężenie wynoszące µg/m 3 zanotowano w stacji AM2 w u Stogach 31 grudnia 28 przy temp. -, C. Przekroczenia stężeń pyłu występowały zarówno w okresie grzewczym, jak i letnim. Odnotowano łącznie na wszystkich stacjach 1 dni z przekroczeniami pyłu przy dopuszczalnej częstości 3 dni w u. Poniżej w tabeli przedstawiono ilość przekroczeń pyłu PM1 na poszczególnych stacjach w u. Tabela nr 8/rozdz..2.2 Ilość dni z przekroczeniami pyłu zawieszonego PM1 na poszczególnych stacjach stacja ilość dni przekroczeniami AM1 4 AM2 9 AM3 AM 1 AM8 4 norma 3 Na wykresach nr 11 i 12 zestawiono maksymalne stężenia pyłu zawieszonego dla okresu grzewczego i letniego. 3 3 sez.letni 11, 48, 131, 8,2 18,9 2 3,8 12,9 9, 12, 2 2, 1 1 24 2 2 2 28 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Wykres nr 11/ rozdz..2.2 Maksymalne stężenia średniodobowe pyłu PM1 okres grzewczy 8
1 12 1 2 24 2 2 2 28 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Wykres nr 12/ rozdz..2.2 Maksymalne stężenia średniodobowe pyłu PM1 okres letni Średniodobowe stężenia dwutlenku siarki nie były przekraczane w 28 u. Średnie 8-godzinne stężenie ozonu było wyższe od normy =12 µg/m 3 przez,4 % w u. Stężenia chwilowe (1 h) dwutlenku siarki i dwutlenku azotu w 28 u były niższe niż poziomy dopuszczalne. Zmiany stężeń średniorocznych w latach 24-28 Stężenia średnioroczne poszczególnych zanieczyszczeń obliczone na podstawie wyników pomiarów sieci ARMAAG obejmujących okres od u 24 do 28 u przedstawiono poniżej w formie graficznej. 2 1 1 24 2 2 2 28 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Wykres nr 13/ rozdz..2.2 Sieć ARMAAG -zmiany stężeń średniorocznych dwutlenku siarki 9
[µg/m 3 ] 4 3 3 2 2 1 1 24 2 2 2 28 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Wykres nr 14/ rozdz..2.2 Sieć ARMAAG - zmiany stężeń średniorocznych dwutlenku azotu 4 4 3 3 2 2 1 1 24 2 2 2 28 AM1 AM2 AM3 AM AM8 Wykres nr 1/ rozdz..2.2 Sieć ARMAAG - zmiany stężeń średniorocznych pyłu zawieszonego PM1 W związku z powyższym stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w u można ocenić jako bardzo dobry w odniesieniu do dwutlenku siarki, dobry i bardzo dobry oraz dostateczny na stacji AM1 w odniesieniu do dwutlenku azotu oraz dobry i bardzo dobry pod względem zanieczyszczenia pyłem PM1. 8
.3 Podsumowanie Na podstawie otrzymanych w 28 u wyników pomiarów stężeń zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego wykonywanych na stacjach monitoringowych Wojewódzkiej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w u oraz Fundacji Agencji Regionalnego Monitoringu Atmosfery Aglomeracji iej, można stwierdzić, że w porównaniu do u poprzedniego stan zanieczyszczenia powietrza na terenie a ulega systematycznej poprawie. Są to efekty ograniczania niskiej emisji przez zmianę systemów ogrzewania, poprawy jakości dróg i płynności ruchu oraz wymiany taboru komunikacji miejskiej. Analizując ww. wyniki pomiarów uzyskane w u w u 28 można zauważyć, co następuje: średnioroczne stężenia zanieczyszczeń energetycznych tj. dwutlenku siarki, dwutlenku azotu i pyłu zawieszonego PM1 nie przekroczyły wartości normowanych w żadnej z badanych dzielnic a. W porównaniu do 2 r. stężenia średnioroczne dwutlenku siarki i pyłu uległy obniżeniu, natomiast dla dwutlenku azotu odnotowano nieznaczny wzrost. Stężenie średnioroczne pyłu zawszonego PM1 osiągnęło, % wartości dopuszczalnej. Każda ze stacji notowała przekroczenia pyłu zawieszonego PM1. W porównaniu do 2r. odnotowano znacznie mniejszą ilość dni z przekroczeniami tj. 1 (33 dni w 2r.) przy dopuszczanej częstości 3 dni w u. Stężenia metali oznaczanych w pyle zawieszonym PM 1 (ołowiu, kadmu, niklu) utrzymywały się poniżej wartości dopuszczalnych. Stężenia średnioroczne benzenu w 28 r. nie były przekroczone ale nieznacznie wzrosły w stosunku do u poprzedniego. Średnioroczne stężenie benzenu osiągnęło 2 % wartości dopuszczalnej. Stężenie średnioroczne benzo(a)piranu w pyle zawieszonym PM1 wyniosło 1, ng/m 3 przy wartości docelowego poziomu substancji w powietrzu wynoszącym 1, ng/m 3 (213r. termin osiągnięcia docelowego poziomu). Odnotowano pojedyncze przekroczenia 8 h normy ozonu. W dalszym ciągu bardzo zróżnicowany jest poziom zanieczyszczenia powietrza w poszczególnych rejonach miasta. 81