Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialnoêci cywilnej

Ogólne Warunki Ubezpieczenia odpowiedzialnoêci cywilnej SPIS TREÂCI I. II. III. IV. V. VI. VII. VIII. IX. X. XI. XII. XIII. POSTANOWIENIA OGÓLNE... 2 DEFINICJE... 2 PRZEDMIOT I ZAKRES UBEZPIECZENIA... 2 WY ÑCZENIA OCHRONY UBEZPIECZENIOWEJ... 3 UMOWA UBEZPIECZENIA NA CUDZY RACHUNEK... 4 SUMA GWARANCYJNA... 4 POCZÑTEK I KONIEC ODPOWIEDZIALNOÂCI... 5 SK ADKA UBEZPIECZENIOWA... 5 PRAWA I OBOWIÑZKI STRON UMOWY... 6 TRYB POST POWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA SZKODY... 6 WYP ATA ODSZKODOWANIA... 7 POST POWANIE REGRESOWE... 8 POSTANOWIENIA KO COWE... 8 1

POSTANOWIENIA OGÓLNE 1. 1. Na podstawie niniejszych Ogólnych Warunków Ubezpieczenia, zwanych w dalszej cz Êci w skrócie OWU, SIGNAL IDUNA Polska Towarzystwo Ubezpieczeƒ Spó ka Akcyjna, zwane dalej SIGNAL IDUNA Polska, zawiera umowy ubezpieczenia z osobami fizycznymi, osobami prawnymi oraz jednostkami organizacyjnymi nie posiadajàcymi osobowoêci prawnej, zwanymi dalej Ubezpieczajàcymi. 2. Za porozumieniem stron do umowy ubezpieczenia mogà zostaç wprowadzone w formie pisemnej pod rygorem niewa noêci postanowienia dodatkowe lub odmienne od ustalonych w niniejszych warunkach. DEFINICJE 2. 1. Szkoda rzeczowa - uszkodzenie, zniszczenie lub utrata rzeczy. 2. Szkoda osobowa - Êmierç, uszkodzenie cia a lub rozstrój zdrowia. 3. Szkoda majàtkowa - szkoda nie b dàca wynikiem ani szkody rzeczowej ani szkody osobowej. 4. Osoba obj ta ubezpieczeniem - ubezpieczajàcy lub ubezpieczony oraz obecni i byli cz onkowie zarzàdu i innych w adz spó ki kapita owej, dyrektorzy, pe nomocnicy a tak e pracownicy ubezpieczajàcego lub ubezpieczonego w zakresie szkód wyrzàdzonych w zwiàzku z wykonywaniem obowiàzków s u bowych na ich rzecz lub czynnoêci obj tych zakresem umocowania. 5. Osoba trzecia - ka da osoba nie b dàca stronà umowy ubezpieczenia w tym równie osoby zwiàzane umowà z osobami obj tymi ubezpieczeniem. 6. Osoba bliska - ma onek, osoby pozostajàce w konkubinacie, rodzeƒstwo, wst pni, zst pni, teêciowie, zi ciowie i synowe, ojczym, macocha, pasierb, pasierbica, przysposobiony i przysposabiajàcy. 7. Pracownik - osoba zatrudniona na podstawie umowy o prac, powo ania, wyboru mianowania lub spó dzielczej umowy o prac. 8. OdpowiedzialnoÊç za produkt - odpowiedzialnoêç za szkody wyrzàdzone przez wadliwy produkt wprowadzony przez ubezpieczajàcego do obrotu lub przez dostarczenie produktu innego ni uzgodniono. Za produkt uwa a si wszelkie rzeczy ruchome lub ich cz Êci mogàce stanowiç przedmiot obrotu wraz z wyposa eniem, oprzyrzàdowaniem i opakowaniem. Produkt jest wadliwy je eli mimo u ycia go zgodnie z przeznaczeniem lub instrukcjà u ytkowania nie stwarza osobom lub innym rzeczom takiego bezpieczeƒstwa, jakiego nale y oczekiwaç od produktu spe niajàcego wszystkie warunki i normy obowiàzujàce przy wprowadzeniu rzeczy do obrotu przy uwzgl dnieniu wszystkich okolicznoêci wprowadzenia jej do obrotu. Wprowadzenie produktu do obrotu oznacza faktyczne przekazanie produktu osobie trzeciej tzn. moment, w którym ubezpieczajàcy traci mo liwoêç dysponowania rzeczà. 9. OdpowiedzialnoÊç za us ug - odpowiedzialnoêç za szkody wyrzàdzone wadliwym wykonaniem przekazanej odbiorcy us ugi. 10. Franszyza redukcyjna - okreêlona procentowo lub kwotowo wartoêç, o którà SIGNAL IDUNA Polska zmniejsza wysokoêç nale nego odszkodowania z tytu u szkód rzeczowych, chyba e strony w umowie zastrzeg y inaczej. 11. Wypadek ubezpieczeniowy - powsta e w okresie ubezpieczenia zdarzenie obj te postanowieniami umowy ubezpieczenia, w nast pstwie którego wobec ubezpieczajàcego mogà zostaç wysuni te roszczenia z tytu u odpowiedzialnoêci cywilnej. Przez jeden wypadek ubezpieczeniowy rozumie si tak e kilka nast pujàcych równoczeênie albo bezpoêrednio jedno za drugim zdarzeƒ, je eli pozostajà one ze sobà w zwiàzku przyczynowym. Za dat jego wystàpienia przyjmuje si dat pierwszego zdarzenia (szkoda seryjna). 12. Koszty pomocy prawnej - wynagrodzenie adwokatów, radców prawnych, bieg ych i Êwiadków, koszty sàdowe oraz inne koszty ustalenia przyczyn, wysokoêci szkody i zakresu odpowiedzialnoêci. PRZEDMIOT I ZAKRES UBEZPIECZENIA 3. 1. Przedmiotem ubezpieczenia jest okreêlona przepisami prawa odpowiedzialnoêç cywilna (wynikajàca zarówno z pope nienia czynu niedozwolonego jak i niewykonania lub nienale ytego wykonania zobowiàzania) osób obj tych ubezpieczeniem za szkody rzeczowe i osobowe wyrzàdzone osobom trzecim w zwiàzku z prowadzeniem dzia alnoêci gospodarczej, u ytkowaniem mienia oraz odpowiedzialnoêç za produkt i us ug, w tym szkody wyrzàdzone wskutek ra àcego niedbalstwa. 2. Ochrona ubezpieczeniowa mo e zostaç za zgodà obu stron umowy ubezpieczenia rozszerzona o szkody majàtkowe, nie b dàce nast pstwem szkód rzeczowych lub osobowych. 3. O ile strony nie umówi y si inaczej, zakres ochrony obejmuje wypadki ubezpieczeniowe, które wystàpi y na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z wy àczeniem szkód wyrzàdzonych przez jednostki organizacyjne przedsi biorstwa (filie) majàce swà siedzib za granicà. 4. Nowe lokalizacje obj te sà automatycznie ochronà ubezpieczeniowà od momentu przejêcia ryzyka na Ubezpieczajàcego, pod warunkiem, e zakres prowadzonej w nich dzia alnoêci nie odbiega od opisu ryzyka w umowie ubezpieczenia. 2

4. 1. W ramach udzielanej ochrony ubezpieczeniowej SIGNAL IDUNA Polska zobowiàzana jest do: 1) zbadania zasadnoêci wysuwanych przeciwko Ubezpieczajàcemu roszczeƒ, 2) udzielania wszelkiej niezb dnej pomocy prawnej tak e w przypadku roszczeƒ nieuzasadnionych, 3) wyp aty odszkodowania, które Ubezpieczajàcy zobowiàzany jest zap aciç osobie poszkodowanej z tytu u ryzyk okreêlonych w umowie ubezpieczenia. 2. W przypadku sporu prawnego pomi dzy Ubezpieczajàcym a poszkodowanym lub jego nast pcami prawnymi, nawet w przypadku wàtpliwoêci, czy powsta a szkoda obj ta jest zakresem ubezpieczenia, SIGNAL IDUNA Polska wystàpi w charakterze interwenienta ubocznego. 3. Wydatków SIGNAL IDUNA Polska na pokrycie kosztów pomocy prawnej nie zalicza si w charakterze Êwiadczeƒ w poczet sumy gwarancyjnej okreêlonej w umowie ubezpieczenia. 4. W sytuacji gdy roszczenia z tytu u odpowiedzialnoêci cywilnej b dà wy sze od sumy gwarancyjnej okreêlonej w umowie ubezpieczenia, SIGNAL IDUNA Polska pokryje koszty pomocy prawnej w proporcji takiej, jaka odpowiada proporcji sumy gwarancyjnej do wysokoêci roszczeƒ, równie wówczas, gdy jedno zdarzenie ubezpieczeniowe prowadzi do kilku procesów sàdowych. 5. SIGNAL IDUNA Polska nie odpowiada za dodatkowe koszty wynikajàce z braku zgody Ubezpieczajàcego na zawarcie przez SIGNAL IDUNA Polska ugody z poszkodowanym lub zaspokojenia jego roszczeƒ. WY ÑCZENIA OCHRONY UBEZPIECZENIOWEJ 5. 1. Ubezpieczenie nie obejmuje: 1) szkód, za które osoba obj ta ubezpieczeniem odpowiada na skutek rozszerzenia w asnej odpowiedzialnoêci cywilnej wynikajàcej z ustawy, 2) szkód wyrzàdzonych osobom bliskim wobec osób obj tych ubezpieczeniem, 3) szkód pokrywanych na podstawie prawa geologicznego i górniczego, 4) szkód zwiàzanych z powolnym dzia aniem temperatury, gazów, wód odp ywowych, pary, wilgoci, dymu, sadzy, py u, wyciekania, wstrzàsów, ha asu, zagrzybienia, osiadania gruntów poprzez zalanie wodami stojàcymi lub p ynàcymi, 5) szkód wynik ych z oddzia ywania energii jàdrowej, ska enia radioaktywnego, promieni laserowych i maserowych oraz pola magnetycznego i elektromagnetycznego, 6) szkód zwiàzanych z dzia aniami wojennymi, rewolucjami, rozruchami, zamieszkami, strajkami, lokautami lub sabota em, 7) szkód powsta ych zwiàzku z atakami terrorystycznymi, rozumianymi jako wszelkiego rodzaju dzia ania z u yciem przemocy lub próby zastraszenia okreêlonej grupy osób w celu osiàgni cia korzyêci politycznych, ideologicznych, religijnych, etnicznych, ekonomicznych, spo ecznych lub podobnych, 8) szkód w rzeczy wprowadzonej do obrotu, przedmiocie pracy lub us ugi wykonanej przez osoby obj te ubezpieczeniem, 9) szkód wyrzàdzonych przez rzecz nie posiadajàcà wa nego atestu dopuszczajàcego jà do obrotu, o ile dany atest jest wymagany zgodnie z przepisami prawnymi obowiàzujàcymi w miejscu i czasie jego wprowadzenia do obrotu, 10) szkód wyrzàdzonych przez formaldehyd, hormonalne Êrodki antykoncepcyjne, dioksyny oraz wyroby tytoniowe, 11) szkód powsta ych wskutek przebywania, obs ugi, przetwarzania, wytwarzania, sprzeda y, dystrybucji, magazynowania lub u ytkowania azbestu, produktów azbestowych i/lub produktów zawierajàcych azbest, 12) szkód powsta ych w wskutek, bàdê w nast pstwie zara enia chorobami Bovine Spongiform Encephalopathy (BSE), Scrapie, Transmissible Mink Encephalopathy (TME), Chronic Wasting (CWO), CreutzfeldaJacoba (CJD), Gerstmanna-Strausslera-Scheinkera (GSS), Kuru, Fata Familiar, Insomia (FFI) powsta ych innych, 13) szkód powsta ych w wyniku uszkodzenia kodu genetycznego, 14) szkód spowodowanych przez wirus HIV, 15) szkód powsta ych na skutek przeniesienia choroby zakaênej oraz szkód na mieniu powsta ych wskutek choroby zwierzàt nale àcych do Ubezpieczajàcego lub przez niego sprzedanych w sytuacji, gdy wiedzia on o ich chorobie lub wiedzieç powinien, 16) szkód wynik ych z nie usuni cia przez Ubezpieczajàcego w terminie okreêlonym przez SIGNAL IDUNA Polska okolicznoêci zwi kszajàcych znacznie prawdopodobieƒstwo zajêcia zdarzenia obj tego ubezpieczeniem, 17) szkód zwiàzanych ze sk adowaniem odpadów, niezale nie czy powsta y one z powodu niew aêciwego ich sk adowania lub niew aêciwej utylizacji, 18) szkód zwiàzanych z prowadzonà przez Ubezpieczajàcego dzia alnoêcià projektowà, które powsta y w budynkach, budowlach, urzàdzeniach i cz Êciach urzàdzeƒ, zaprojektowanych lub skonstruowanych przez Ubezpieczonego, 19) roszczeƒ o wykonanie, nale yte wykonanie zobowiàzania oraz o wykonanie zast pcze, w tym równie pokrywanych na podstawie przepisów o gwarancji i r kojmi, jak i roszczeƒ o zwrot kosztów poniesionych na poczet wykonania umów, 20) szkód wyrzàdzonych umyêlnie, przy czym ÊwiadomoÊç wadliwoêci lub/i szkodliwoêci wprowadzonego do obrotu produktu lub przekazanej odbiorcy us ugi uwa a si za równoznaczne z winà umyêlnà, 21) grzywien i kar administracyjnych lub sàdowych oraz innych kar pieni nych, w tym równie odszkodowaƒ a) charakterze karnym (exemplary & punitive damages), 22) roszczeƒ zwiàzanych z naruszeniem praw autorskich, patentów, znaków towarowych, nazw fabrycznych, oznaczeƒ, 3

23) kosztów wycofania wadliwego produktu z rynku, poniesionych przez osoby trzecie lub osoby obj te ubezpieczeniem. 2. O ile zakres ochrony nie zosta poszerzony o indywidualnie uzgodnione klauzule dodatkowe, ubezpieczenie nie obejmuje równie : 1) szkód, które wystàpi y poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególnoêci na terenie USA i Kanady oraz ich terytoriach zale nych, 2) szkód powodujàcych roszczenia pomi dzy osobami ubezpieczonymi na podstawie tej samej umowy ubezpieczenia (odpowiedzialnoêç cywilna wzajemna), 3) szkód w mieniu nale àcym do osób trzecich wzi tym w najem, dzier aw, leasing lub inny pokrewny stosunek prawny przez Ubezpieczajàcego, 4) szkód wyrzàdzonych pracownikowi, wskutek wypadku przy pracy, 5) szkód w mieniu nale àcym do osób trzecich znajdujàcym si w pieczy, pod dozorem lub pod kontrolà Ubezpieczajàcego, 6) szkód wyrzàdzonych przez podwykonawców Ubezpieczajàcego, 7) szkód w Êrodowisku naturalnym, 8) szkód wynik ych z dzia ania Êrodków wybuchowych, m otów pneumatycznych lub kafarów, wzgl dnie powsta ych w zwiàzku z prowadzeniem prac wyburzeniowych i rozbiórkowych, 9) szkód spowodowanych w istniejàcych urzàdzeniach i instalacjach, 10) szkód powsta ych wskutek utraty, zniszczenia lub zagini cia dokumentów powierzonych Ubezpieczajàcemu w zwiàzku z prowadzonà przez niego dzia alnoêcià, 11) szkód wyrzàdzonych w Êrodkach transportu nale àcych do osób trzecich, 12) szkód wyrzàdzonych przez pojazdy nie podlegajàce obowiàzkowemu ubezpieczeniu odpowiedzialnoêci cywilnej, 13) szkód wynik ych z niew aêciwych parametrów wyprodukowanej lub dostarczonej energii elektrycznej lub jej niedostarczenia, 14) szkód majàtkowych nie b dàcych nast pstwem szkód rzeczowych lub osobowych, 15) szkód poniesionych przez producenta wyrobu finalnego wskutek wadliwoêci dostarczonych przez Ubezpieczajàcego komponentów lub cz Êci sk adowych, powsta ych wskutek ich zmieszania lub po àczenia z rzeczami poszkodowanego, 16) szkód poniesionych przez producenta wyrobu finalnego wskutek wadliwoêci dostarczonych przez Ubezpieczajàcego wyrobów poddanych dalszej obróbce przez poszkodowanego, 17) szkód poniesionych przez u ytkownika maszyn lub urzàdzeƒ dostarczonych przez Ubezpieczajàcego na skutek wad rzeczy wyprodukowanych, poddanych obróbce lub przerobionych przy pomocy tych maszyn lub urzàdzeƒ, 18) szkód poniesionych przez osoby trzecie wskutek koniecznoêci poniesienia kosztów demonta u wadliwego produktu oraz monta u produktu pozbawionego wad. UMOWA UBEZPIECZENIA NA CUDZY RACHUNEK 6. 1. Umowa ubezpieczenia mo e zostaç zawarta na rachunek innej osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nie posiadajàcej osobowoêci prawnej zwanej dalej Ubezpieczonym (na cudzy rachunek). W takim przypadku, postanowienia niniejszych OWU dotyczàce ubezpieczajàcego stosuje si odpowiednio do Ubezpieczonego na rachunek, którego zawarto umow ubezpieczenia. 2. W razie zawarcia umowy ubezpieczenia na cudzy rachunek (Ubezpieczonego) obowiàzki okreêlone w 12, 13, 14 i 15 spoczywajà zarówno na Ubezpieczajàcym jak i Ubezpieczonym, chyba e Ubezpieczony nie wiedzia o zawarciu umowy na jego rachunek. 3. Ubezpieczajàcy jest obowiàzany do powiadomienia Ubezpieczonego o fakcie zawarcia umowy ubezpieczenia na jego rachunek. 4. Obowiàzek zawiadomienia o szkodzie, która mo e skutkowaç odpowiedzialnoêcià SIGNAL IDUNA Polska spoczywa zarówno na Ubezpieczajàcym, jak i na Ubezpieczonym, chyba e Ubezpieczony nie wiedzia o zawarciu umowy ubezpieczenia. 5. W przypadku umowy zawartej na cudzy rachunek (Ubezpieczonego) konsekwencje wynikajàce z treêci 12 ust. 3 oraz 13 ust. 2, 15 ust. 6 i 14 stosuje si odpowiednio do Ubezpieczonego. SUMA GWARANCYJNA 7. 1. Górnà granic odpowiedzialnoêci SIGNAL IDUNA Polska za jeden i wszystkie wypadki w okresie ubezpieczenia stanowi suma gwarancyjna. 2. Suma gwarancyjna ustalana jest w umowie ubezpieczenia. Suma gwarancyjna ulega zmniejszeniu po ka dej wyp acie odszkodowania, a do jej ca kowitego wyczerpania. 3. W polisie mo na okreêliç indywidualne limity ubezpieczenia w ramach sumy gwarancyjnej (sublimit). Wyp ata odszkodowania z ubezpieczenia, w zakresie którego zosta ustanowiony indywidualny limit ubezpieczenia, ka dorazowo zmniejsza ten limit o kwot wyp aconego odszkodowania, a do czasu jego ca kowitego wyczerpania i jednoczeênie powoduje zmniejszenie sumy gwarancyjnej. 4. Za zgodà SIGNAL IDUNA Polska, Ubezpieczajàcy mo e uzupe niç sum gwarancyjnà, op acajàc sk adk dodatkowà. 4

5. W razie wyczerpania sumy gwarancyjnej umowa ubezpieczenia rozwiàzuje si, z zastrze eniem postanowienia ust. 4. POCZÑTEK I KONIEC ODPOWIEDZIALNOÂCI 8. 1. Umow ubezpieczenia zawiera si na czas okreêlony, zwany okresem ubezpieczenia. 2. Okres ubezpieczenia trwa jeden rok, chyba e umówiono si inaczej. Je eli po tym czasie umowa nie zostanie skutecznie wypowiedziana, jest automatycznie wznawiana na kolejny rok. 3. Je eli nie umówiono si inaczej, okres ubezpieczenia rozpoczyna si od dnia nast pnego po op aceniu sk adki lub jej pierwszej raty. 4. Je eli w umowie ubezpieczenia okreêlono póêniejszy termin zap aty sk adki lub jej pierwszej raty, odpowiedzialnoêç SIGNAL IDUNA Polska rozpoczyna si od dnia oznaczonego w polisie jako poczàtek okresu ubezpieczenia, nie wczeêniej jednak ni od nast pnego dnia po zawarciu umowy ubezpieczenia. 5. Je eli SIGNAL IDUNA Polska ponosi odpowiedzialnoêç jeszcze przed zap aceniem sk adki lub jej pierwszej raty, a sk adka lub jej pierwsza rata nie zosta a zap acona w terminie, SIGNAL IDUNA Polska mo e wypowiedzieç umow ubezpieczenia ze skutkiem natychmiastowym i àdaç zap aty sk adki za okres, przez który ponosi a odpowiedzialnoêç. W braku wypowiedzenia umowy wygasa ona z koƒcem okresu, za który przypada a nie zap acona sk adka. 9. 1. Umowa ubezpieczenia zostaje zawarta na podstawie dor czonego SIGNAL IDUNA Polska kompletnie wype nionego i podpisanego przez Ubezpieczajàcego wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia, sporzàdzonego na formularzu SIGNAL IDUNA Polska. 2. Zawarcie umowy ubezpieczenia SIGNAL IDUNA Polska potwierdza polisà. 3. Za moment zawarcia umowy, o ile nie umówiono si inaczej, uwa a si chwil dor czenia Ubezpieczajàcemu dokumentu polisy. 4. Je eli w odpowiedzi na z o ony wniosek SIGNAL IDUNA Polska dor cza Ubezpieczajàcemu dokument polisy zawierajàcy postanowienia, które odbiegajà na niekorzyêç Ubezpieczajàcego od treêç z o onego wniosku, SIGNAL IDUNA Polska obowiàzana jest zwróciç Ubezpieczajàcemu na to uwag na piêmie, wyznaczajàc 7 dniowy termin do zg oszenia sprzeciwu. W razie niewykonania tego obowiàzku, zmiany dokonane na niekorzyêç Ubezpieczajàcego nie sà skuteczne, a umowa zawarta jest zgodnie z treêcià wniosku. 5. W przypadku braku sprzeciwu ze strony Ubezpieczajàcego, umowa dochodzi do skutku zgodnie z treêcià dokumentu ubezpieczenia, nast pnego dnia po up ywie terminu okreêlonego ust. 4. 10. 1. Je eli umowa ubezpieczenia jest zawarta na okres d u szy ni szeêç miesi cy Ubezpieczajàcy ma prawo odstàpienia od umowy ubezpieczenia, w terminie 30 dni, a w przypadku gdy Ubezpieczajàcy jest przedsi biorcà w terminie 7 dni, od dnia zawarcia umowy. 2. Wypowiedzenia umowy mo na dokonaç w terminie miesiàca przed datà koƒca umowy na piêmie przes anym listem poleconym. 3. Na wniosek Ubezpieczajàcego i za zgodà SIGNAL IDUNA Polska (porozumienie stron) mo liwe jest rozwiàzanie umowy ubezpieczenia przed koƒcem okresu ubezpieczenia. 4. Umowa ubezpieczenia rozwiàzuje si : 1) w przypadku braku op aty raty sk adki, w trybie okreêlonym 11 ust. 3, 2) z up ywem okresu ubezpieczenia na jaki zosta a zawarta, 3) up ywem okresu wypowiedzenia, 4) z chwilà wyczerpania sumy gwarancyjnej, 5) wskutek wyp aty odszkodowania lub odszkodowaƒ àcznej wysokoêci równej sumie gwarancyjnej, 6) na skutek wypowiedzenia, 7) za porozumieniem stron. 5. SIGNAL IDUNA Polska mo e wypowiedzieç umow z wa nych powodów, w rozumieniu niniejszych OWU za wa ne powody skutkujàce prawem SIGNAL IDUNA Polska do wypowiedzenia umowy ubezpieczenia uwa a si : 1) pope nienie przest pstwa przez osoby obj te ubezpieczeniem, 2) wykreêlenie z odpowiedniej ewidencji dzia alnoêci gospodarczej, 3) utrat uprawnieƒ, koncesji do prowadzenia okreêlonej dzia alnoêci gospodarczej, 4) zmiana profilu dzia alnoêci w trakcie trwania umowy ubezpieczenia, 5) okolicznoêci wskazane w 14. SK ADKA UBEZPIECZENIOWA 11. 1. Sk adka mo e byç roz o ona na raty. Termin zap aty pierwszej raty i kolejnych rat oraz ich wysokoêç okreêla si w umowie ubezpieczenia. Za zap at sk adki lub raty sk adki nie uwa a si zap aty kwoty ni szej ni wynikajàca z umowy ubezpieczenia. 5

2. W razie op acenia sk adki w ratach, niezap acenie raty sk adki w termie nie powoduje ustania odpowiedzialnoêci SIGNAL IDUNA Polska. 3. W sytuacji okreêlonej w ust. 2 po up ywie terminu p atnoêci sk adki SIGNAL IDUNA Polska pisemnie wzywa Ubezpieczajàcego do zap acenia sk adki wyznaczajàc 7 dniowy termin do zap acenia raty sk adki liczàc od dnia otrzymania przez Ubezpieczajàcego pisemnego wezwania. Brak op aty raty sk adki w wyznaczonym terminie powoduje ustanie odpowiedzialnoêci SIGNAL IDUNA Polska, a umowa ubezpieczenia rozwiàzuj si. 4. Je eli zap ata dokonywana jest w formie przelewu bankowego lub przekazu pocztowego, za zap at uwa a si chwil z o enia zlecenia zap aty w banku lub w urz dzie pocztowym na w aêciwy rachunek SIGNAL IDUNA Polska pod warunkiem, e na rachunku Ubezpieczajàcego znajdowa y si wystarczajàce Êrodki finansowe. W odmiennym przypadku, za dzieƒ op acenia sk adki lub raty sk adki uwa a si chwile uznania rachunku SIGNAL IDUNA Polska pe nà kwotà wymaganej sk adki lub raty sk adki. 5. W przypadkach opisanych w taryfie mo liwe jest zastosowanie w okreêlonej sytuacji zni ki lub zwy ki sk adki ubezpieczeniowej. Zni ki mogà byç zastosowane m.in. za bezszkodowy przebieg ubezpieczenia lub zastosowanie Êrodków prewencji szkodowej. Zwy ka sk adki mo e byç spowodowana m.in. z powodu szkodowego przebiegu ubezpieczenia. 6. Je eli sk adka naliczana jest na podstawie zmiennych danych liczbowych (obrotu, funduszu p ac itp.) za podstaw obliczeƒ przyjmuje si najpierw wielkoêç odpowiadajàcà wartoêciom oczekiwanym w okresie ubezpieczenia - sk adka minimalna - nie podlegajàca zwrotowi. Po zakoƒczeniu okresu ubezpieczenia w ciàgu 30 dni Ubezpieczajàcy zobowiàzany jest powiadomiç SIGNAL IDUNA Polska ewentualnych zmianach w tym zakresie. W oparciu te dane sk adka zostanie odpowiednio skorygowana - sk adka nale na. 7. W razie rozwiàzania ubezpieczenia sk adka za niewykorzystany okres podlega zwrotowi. 8. WysokoÊç nale nej do zwrotu sk adki oblicza si za ka dy nie wykorzystany dzieƒ ochrony ubezpieczeniowej proporcjonalnie do liczby dni pozostajàcej do koƒca okresu ubezpieczenia. PRAWA I OBOWIÑZKI STRON UMOWY 12. 1. Ubezpieczajàcy obowiàzany jest podaç do wiadomoêci SIGNAL IDUNA Polska wszystkie znane sobie okolicznoêci, o które SIGNAL IDUNA Polska zapytywa a we wniosku ubezpieczeniowym lub w innych pismach. Je eli Ubezpieczajàcy zawiera umow przez przedstawiciela, obowiàzek ten cià y równie na przedstawicielu i obejmuje ponadto okolicznoêci jemu znane. W razie zawarcia przez SIGNAL IDUNA Polska umowy ubezpieczenia mimo braku odpowiedzi na poszczególne pytania, pomini te okolicznoêci uwa a si za nieistotne. 2. Ubezpieczajàcy ma obowiàzek poinformowania Ubezpieczonego, i zawar umow ubezpieczenia na jego rachunek. 3. Je eli Ubezpieczajàcy z winy umyêlnej zatai lub poda we wniosku ubezpieczeniowym informacje niezgodne z prawdà, SIGNAL IDUNA Polska nie ponosi odpowiedzialnoêci za szkody wynikajàce z tych okolicznoêci. 13. 1. W okresie ubezpieczenia Ubezpieczajàcy jest zobowiàzany: 1) niezw ocznie nie póêniej ni w ciàgu 14 dni od chwili powzi cia wiadomoêci na ten temat, powiadomiç SIGNAL IDUNA Polska na piêmie o zwi kszeniu ryzyka, zw aszcza w przypadku gdy nastàpi zmiana okolicznoêci, o które pytano we wniosku, 2) przestrzegaç przepisów przeciwpo arowych, bezpieczeƒstwa i higieny pracy, prawa budowlanego, zasad i norm nale ytej instalacji i eksploatacji budynków, budowli, maszyn i urzàdzeƒ a tak e utrzymywaç mienie w nale ytym stanie technicznym. 2. Je eli Ubezpieczajàcy z winy umyêlnej zatai fakt zwi kszenia ryzyk SIGNAL IDUNA Polska nie ponosi odpowiedzialnoêci za szkody wynikajàce z tych okolicznoêci. 14. W razie ujawnienia okolicznoêci, która pociàga za sobà istotnà zmian prawdopodobieƒstwa wypadku, ka da ze stron mo e àdaç zmiany wysokoêci sk adki poczynajàc od chwili, w której zasz a ta okolicznoêç, nie wczeêniej jednak ni od poczàtku bie àcego okresu ubezpieczenia. W razie zg oszenia takiego àdania druga strona mo e w terminie 14 dni wypowiedzieç umow ze skutkiem natychmiastowym. TRYB POST POWANIA W PRZYPADKU POWSTANIA SZKODY 15. 1. Ubezpieczajàcy jest zobowiàzany do powiadomienia SIGNAL IDUNA Polska o wypadku ubezpieczeniowym w ciàgu 7 dni roboczych od powzi cia wiadomoêci o jego zajêciu. 2. W razie naruszenia z winy umyêlnej lub ra àcego niedbalstwa obowiàzku okreêlonego w ust. 1 SIGNAL IDUNA Polska mo e odpowiednio zmniejszyç Êwiadczenie, je eli naruszenie przyczyni o si do zwi kszenia szkody lub uniemo liwi o ustalenie okolicznoêci i skutków wypadku. 3. W przypadku wszcz cia dochodzenia, Êledztwa lub wydania nakazu karnego lub nakazu zap aty w zwiàzku z wypadkiem ubezpieczeniowym, Ubezpieczajàcy winien niezw ocznie powiadomiç SIGNAL IDUNA Polska o tym fakcie, nawet gdy zg osi ju sam wypadek ubezpieczeniowy. 6

4. W przypadku wytoczenia powództwa przeciw Ubezpieczajàcemu w zwiàzku z ponoszonà przez niego odpowiedzialnoêcià cywilnà obj tà ochronà ubezpieczeniowà, winien on równie niezw ocznie zg osiç ten fakt SIGNAL IDUNA Polska. 5. W razie zajêcia wypadku ubezpieczajàcy obowiàzany jest: 1) u yç dost pnych mu Êrodków w celu ratowania przedmiotu ubezpieczenia oraz zapobie enia szkodzie lub zmniejszenia jej rozmiarów, 2) do powiadomienia, najszybciej jak to tylko mo liwe, stra y po arnej, policji lub innych s u b, je eli okolicznoêci lub rodzaj szkody wymagajà obecnoêci tych s u b w miejscu jej powstania. 6. Ubezpieczajàcy obowiàzany jest do usuni cia zagro eƒ, wskazanych przez SIGNAL IDUNA Polska. Je eli Ubezpieczajàcy nie wykona powy szego obowiàzku w terminie wskazanym przez SIGNAL IDUNA Polska, zak ad ubezpieczeƒ zwolniony jest z odpowiedzialnoêci za szkody powsta e po wyznaczonym terminie, chyba e niewykonanie obowiàzku nie mia o wp ywu na powstanie lub rozmiar szkody. 7. Je eli dojdzie do procesu sàdowego w sprawie roszczenia z tytu u odpowiedzialnoêci cywilnej, Ubezpieczajàcy winien pozostawiç SIGNAL IDUNA Polska na jego àdanie, prowadzenie procesu, udzieliç pe nomocnictwa osobie wskazanej przez SIGNAL IDUNA Polska i udzieliç jemu wszelkich wyjaênieƒ uznanych przez niego lub SIGNAL IDUNA Polska za niezb dne. Powy sze nie zwalnia jednak Ubezpieczajàcego z obowiàzku wnoszenia w terminie sprzeciwu lub w aêciwych Êrodków odwo awczych od orzeczeƒ, nakazów zap aty lub decyzji administracyjnych w sprawie odszkodowaƒ. 8. Bez uprzedniej zgody SIGNAL IDUNA Polska, Ubezpieczajàcy nie jest uprawniony do uznawania ani zaspokajania roszczeƒ z tytu u odpowiedzialnoêci cywilnej w ca oêci, cz Êci lub na zasadzie ugody z poszkodowanym. W przypadku naruszenia tego postanowienia SIGNAL IDUNA Polska jest zwolniona z obowiàzku Êwiadczenia, chyba e majàc na uwadze okolicznoêci sprawy Ubezpieczajàcy nie móg postàpiç inaczej. 9. Je eli na skutek zmiany okolicznoêci Ubezpieczajàcy uzyska prawo àdania uchylenia lub zmniejszenia odszkodowania przypadajàcego do zap aty, jest zobowiàzany do zlecenia wykonania tego prawa przez SIGNAL IDUNA Polska w jego imieniu. Postanowienia ust. 5 stosuje si odpowiednio. 10. SIGNAL IDUNA Polska jest upowa niona do sk adania w imieniu Ubezpieczajàcego wszelkich oêwiadczeƒ, które uzna za konieczne w celu zmniejszenia lub odparcia roszczenia. 11. Je eli w nast pstwie wypadku ubezpieczeniowego dojdzie do sporu prawnego w kwestii roszczenia pomi dzy Ubezpieczajàcym a poszkodowanym lub jego nast pcami prawnymi, SIGNAL IDUNA Polska wska e osob, która na podstawie udzielonego przez Ubezpieczajàcego pe nomocnictwa prowadzi spór prawny w jego imieniu, na koszt SIGNAL IDUNA Polska. 12. Je eli z tytu u zaistnia ej szkody istniejà przes anki do uwolnienia si Ubezpieczajàcego od odpowiedzialnoêci cywilnej w ca oêci lub cz Êci, to powy sze dotyczy równie SIGNAL IDUNA Polska. 13. Bez pisemnej zgody SIGNAL IDUNA Polska nie mo na dokonywaç cesji roszczeƒ z tytu u ubezpieczenia przed ich ostatecznym ustaleniem. 14. Je eli Ubezpieczajàcy umyêlnie lub wskutek ra àcego niedbalstwa nie zastosowa Êrodków okreêlonych w ust. 5 pkt 1 i 2 SIGNAL IDUNA Polska jest wolna od odpowiedzialnoêci za szkody powsta e z tego powodu. WYP ATA ODSZKODOWANIA 16. 1. SIGNAL IDUNA Polska wyp aci odszkodowanie, które Ubezpieczajàcy zobowiàzany jest zap aciç osobie poszkodowanej z tytu u ryzyk okreêlonych w umowie ubezpieczenia na podstawie: 1) uznania przez SIGNAL IDUNA Polska zasadnoêci roszczenia skierowanego przeciwko Ubezpieczajàcemu, 2) zawartej z poszkodowanym lub zatwierdzonej przez SIGNAL IDUNA Polska ugody, 3) orzeczenia sàdu. 2. Po otrzymaniu zawiadomienia o zajêciu wypadku obj tym ochronà ubezpieczeniowà, w terminie 7 dni od dnia otrzymania tego zawiadomienia, SIGNAL IDUNA Polska informuje o tym Ubezpieczajàcego i Ubezpieczonego oraz przeprowadza post powanie dotyczàce ustalenia stanu faktycznego zdarzenia, zasadnoêci zg oszonych roszczeƒ i wysokoêci odszkodowania, a tak e pisemnie lub drogà elektronicznà informuje Ubezpieczajàcego, Ubezpieczonego lub Poszkodowanego, jakie dokumenty sà potrzebne do ustalenia odszkodowania. 3. Je eli zostanà ustalone podstawy dotyczàce przyj cia odpowiedzialnoêci przez SIGNAL IDUNA Polska, bezsporna cz Êç odszkodowania zostanie wyp acona w ciàgu 30 dni. 4. Gdyby wyjaênienie okolicznoêci potrzebnych do ustalenia odpowiedzialnoêci SIGNAL IDUNA Polska lub wysokoêci odszkodowania w terminie okreêlonym w ust. 3 okaza o si niemo liwe, odszkodowanie wyp aca si w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu nale ytej starannoêci wyjaênienie tych okolicznoêci by o mo liwe, jednak e bezspornà cz Êç odszkodowania SIGNAL IDUNA Polska wyp aca w terminie okreêlonym w ust. 3. 5. W przypadku braku podstaw do wyp aty odszkodowania, SIGNAL IDUNA Polska zawiadamia na piêmie Ubezpieczajàcego lub zg aszajàcego roszczenie o niemo noêci zaspokojenia roszczeƒ w ca oêci lub cz Êci wskazujàc okolicznoêci oraz na podstaw prawnà uzasadniajàcà ca kowità lub cz Êciowà odmow wyp aty odszkodowania wraz z pouczeniem o mo liwoêci dochodzenia roszczeƒ na drodze sàdowej. 6. Wyp acone odszkodowanie zostaje pomniejszone o franszyz redukcyjnà okreêlonà w umowie ubezpieczenia. O ile nie umówiono si inaczej franszyz redukcyjnà stosuje si do pojedynczego zdarzenia ubezpieczeniowego. 7

7. SIGNAL IDUNA Polska pokrywa koszty uzasadnionych dzia aƒ podj tych przez Ubezpieczajàcego po wystàpieniu szkody w celu zapobie eniu zwi kszenia jej rozmiarów, nawet je eli podj te dzia ania okaza y si nieskuteczne. 8. W ramach udzielanej ochrony SIGNAL IDUNA Polska ma prawo dokonaç wyp aty odszkodowania równego sumie gwarancyjnej lub sumie o innej wysokoêci, którà mogà byç zaspokojone roszczenia wynikajàce ze zdarzenia szkodowego zwalniajàc si tym samym z dalszego prowadzenia obrony oraz ponoszenia innych wydatków. 9. W razie braku akceptacji ze strony Ubezpieczajàcego lub zg aszajàcego roszczenie stanowiska SIGNAL IDUNA Polska co do odmowy zaspokojenia roszczenia lub co do wysokoêci przyznanego odszkodowania, mo e on w ciàgu 30 dni od daty otrzymania decyzji zg osiç na piêmie wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy przez Zarzàd SIGNAL IDUNA Polska. 10. Post powanie odwo awcze, o którym jest mowa w ust. 9 nie wy àcza ani nie ogranicza dochodzenia roszczeƒ na drodze sàdowej. 11. Na pisemny wniosek Ubezpieczajàcego lub zg aszajàcego roszczenie SIGNAL IDUNA Polska udost pnia dokumenty, które mia y wp yw na ustalenie odpowiedzialnoêci gwarancyjnej i wysokoêci odszkodowania. 12. Tryb udost pniania dokumentów, o których stanowi ust. 11 oraz wysokoêç odpowiednich op at, okreêla odr bna instrukcja udost pniana na wniosek osoby zainteresowanej. POST POWANIE REGRESOWE 17. 1. Z dniem wyp aty odszkodowania na SIGNAL IDUNA Polska przechodzi roszczenie przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkod, do wysokoêci wyp aconego odszkodowania. 2. Je eli Ubezpieczajàcy bez zgody SIGNAL IDUNA Polska zrzek si roszczenia przeciwko osobie trzeciej odpowiedzialnej za szkod, SIGNAL IDUNA Polska mo e odmówiç wyp aty odszkodowania lub je zmniejszyç. Je eli zrzeczenie si lub ograniczenie roszczenia zostanie ujawnione po wyp aceniu odszkodowania SIGNAL IDUNA Polska mo e za àdaç od Ubezpieczajàcego zwrotu ca oêci lub cz Êci wyp aconego odszkodowania. 3. PrzejÊcie roszczeƒ nie nast puje je eli sprawcà szkody jest pracownik Ubezpieczajàcego lub osoba zamieszkujàca z nim we wspólnym gospodarstwie domowym. 4. Ubezpieczajàcy jest zobowiàzany do dostarczenia SIGNAL IDUNA Polska wszelkich informacji i dokumentów oraz umo liwienie prowadzenia czynnoêci niezb dnych do skutecznego dochodzenia roszczeƒ regresowych. POSTANOWIENIA KO COWE 18. 1. Wszelkie powiadomienia i oêwiadczenia sk adane w zwiàzku z umowà ubezpieczenia wymagajà formy pisemnej pod rygorem niewa noêci. 2. Ewentualne spory wynikajàce z umowy ubezpieczenia b dà rozstrzygane przez sàd w aêciwy wed ug przepisów w aêciwoêci ogólnej albo przed sàd w aêciwy dla siedziby Ubezpieczajàcego, Ubezpieczonego lub miejsca zamieszkania lub siedziby uprawnionego do zg oszenia roszczenia odszkodowawczego z umowy ubezpieczenia. 3. Je eli Ubezpieczajàcy zmieni adres lub siedzib i nie zawiadomi o tym SIGNAL IDUNA Polska, przyjmuje si, e SIGNAL IDUNA Polska dope ni a swojego obowiàzku zawiadomienia lub oêwiadczenia, je eli pismo zosta o wys ane pod ostatni znany jej adres siedziby Ubezpieczajàcego. 4. Je eli SIGNAL IDUNA Polska zmieni a adres lub siedzib i nie zawiadomi a o tym Ubezpieczajàcego lub Ubezpieczonych, przyjmuje si, e Ubezpieczajàcy i Ubezpieczony dope nili swojego obowiàzku zawiadomienia lub oêwiadczenia, je eli pismo zosta o wys ane pod ostatni znany mu adres siedziby SIGNAL IDUNA Polska. 5. W sprawach nieuregulowanych niniejszymi OWU stosuje si przepisy Kodeksu cywilnego, Ustawy o dzia alnoêci ubezpieczeniowej i inne przepisy bezwzgl dnie obowiàzujàce. 6. Niniejsze OWU zosta y przyj te na mocy uchwa y Zarzàdu SIGNAL IDUNA Polska Towarzystwo Ubezpieczeƒ Spó ka Akcyjna nr 44/Z/2007 z dnia 8 sierpnia 2007 r. i znajdujà zastosowanie do umów ubezpieczenia zawartych po tym dniu. Prezes Zarzàdu Wiceprezes Zarzàdu Alojzy Choda Leszek Gierada 8