POŻYCZKA Z BUDŻETU PAŃSTWA MINISTERSTWO ZDROWIA WARSZAWA 15 kwietnia 2005 1
I. ZASADY OGÓLNE ZAKRES PODMIOTOWY UDZIALANIA POŻYCZKI Z BUDŻETU PAŃSTWA NA PODSTAWIE USTAWY O POMOCY PUBLICZNEJ I RESTRUKTURYZACJI PUBLICZNYCH ZAKŁADÓW OPIEKI ZDROWOTNEJ Pożyczka z budżetu państwa jest jedną z form pomocy publicznej, udzielanej samodzielnym publicznym zakładom opieki zdrowotnej w stosunku, do których organ restrukturyzacyjny wydał postanowienie o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego. Skarb Państwa udziela zakładowi pożyczki, jeżeli zakład w dniu złożenia wniosku o pożyczkę spełnia łącznie następujące warunki: 1. uzyskał postanowienie o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego, 2. posiada pozytywnie zaopiniowany projekt programu restrukturyzacyjnego przez ministra właściwego ds. Skarbu Państwa, w przypadku zakładów utworzonych przez ministra, centralny organ administracji rządowej lub wojewodę, 3. ustanowił zabezpieczenia na rzecz Skarbu Państwa, na wypadek roszczeń wynikających z niewypełnienia warunków umowy o pożyczkę, w postaci zabezpieczenia rzeczowego na majątku własnym, weksla in blanco lub zabezpieczenia udzielonego przez inny podmiot, 4. złożył pisemne oświadczenie o wysokości przeciętnego rocznego zatrudnienia w zakładzie w latach 2001 i 2002. Udzielenie pożyczki zakładowi nie jest uzależnione od zrzeczenia się roszczeń wobec Narodowego Funduszu Zdrowia, Skarbu Państwa i innej jednostki sektora finansów publicznych. II. ZAKRES PRZEDMIOTOWY UDZIELANIA POŻYCZKI Pożyczka jest udzielana wyłącznie na zaspokojenie następujących zobowiązań: 1. w pierwszej kolejności zaspokojenie należności głównych z tytułu roszczeń pracowników wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, 2. spłatę należności z tytułu zobowiązań publicznoprawnych z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne z wyłączeniem odsetek za zwłokę, opłaty prolongacyjnej, opłaty dodatkowej, 2
kosztów upomnienia, oraz kosztów egzekucyjnych od zaległości publicznoprawnych, 3. spłatę należności z tytułu zobowiązań cywilnoprawnych objętych ugodą restrukturyzacyjną w zakresie rozłożenia spłaty tych zobowiązań na raty lub odroczenia terminu ich spłaty, z wyłączeniem odsetek za zwłokę opłaty prolongacyjnej, opłaty dodatkowej, kosztów upomnienia, oraz kosztów egzekucyjnych od zaległości, 4. pokrycie kosztów opłaty prowizyjnej za podejmowane przez BGK czynności związane z udzieleniem pożyczki. Pożyczka może być udzielona zakładowi tylko jeden raz. Kwota pożyczki jest ustalana w budżecie państwa i nie może przekroczyć kwoty 2,2 mld zł. Kwota przyznanej pożyczki nie może być większa od sumy należności głównych z tytułu zobowiązań zakładu wobec pracowników (wynikających z art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców). Należność główną z tytułu pożyczki dla SP ZOZ wylicza się wg wzoru: Kp = (Z 2001 x 203 x 12) + ( Z 2002 x 313,24 x 12) gdzie: Kp kwota pożyczki w PLN Z 2001 przeciętne roczne zatrudnienie w zakładzie w 2001, Z 2002 przeciętne roczne zatrudnienie w zakładzie w 2002 roku, 203 przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwocie 203 zł, o którym mowa w art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców, w 2001 roku, 313,24 - przyrost przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w kwocie stanowiącej sumę kwot 203zł i 110,24zł, o którym mowa w art. 4a ustawy o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców, w 2002 roku, 12 liczba miesięcy w roku. 3
Czynności związane z udzieleniem pożyczki i jej obsługą wykonuje w imieniu Skarbu Państwa Bank Gospodarstwa Krajowego. Pożyczka jest oprocentowana w wysokości 3% w stosunku rocznym. Środki pochodzące z pożyczki nie podlegają egzekucji. III.CZYNNOŚCI POPRZEDZAJĄCE ZŁOŻENIE WNIOSKU O UDZIELENIE POŻYCZKI Z uwagi na ustawowo określony zakres postanowień umowy o udzieleniu pożyczki już na etapie przygotowywania wniosku do organu restrukturyzacyjnego o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego konieczne jest: 1) zakończenie rokowań i potwierdzenie protokołem uzgodnień ustalonych przez zakład z wierzycielami wierzytelności cywilnoprawnych, skonkretyzowanych warunków przyszłej ugody restrukturyzacyjnej, 2) zakończenie rokowań z pracownikami i potwierdzenie protokołem uzgodnień ustalonych przez zakład z pracownikami warunków spłaty indywidualnych roszczeń pracowników wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, 3) ustalenie przez zakład łącznej kwoty i harmonogramu spłaty zobowiązań wobec pracowników, o których mowa w pkt 2 z uwzględnieniem efektów rokowań podjętych w tym zakresie z pracownikami, 4) ustalenie przez zakład z wierzycielami publicznoprawnymi szczegółowego harmonogramu spłaty zobowiązań publicznoprawnych zakładu z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalne, składek na ubezpieczenia społeczne w części finansowanej przez ubezpieczonego oraz składek na ubezpieczenie zdrowotne wraz z odsetkami za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych dotyczących tych zobowiązań, 5) określenie przez zakład ogólnej kwoty pożyczki, o którą będzie ubiegał się zakład oraz określenie przeznaczenia środków uzyskanych z pożyczki, 4
Kwota pożyczki nie może być wyższa niż suma należności głównych z tytułu zobowiązań, które zakład posiadał lub posiada wobec pracowników, wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw, dlatego też należy liczyć się z tym, że w przypadku nie zawarcia indywidualnych ugód z pracownikami, obejmujących odstąpienie od naliczania odsetek od niespłaconych zobowiązań, odsetki te będą musiały być spłacone z innych źródeł niż pożyczka. W skrajnych przypadkach (nie zawarcie ugód z pracownikami w warunkach całkowitego niespłacenia należności głównych z tytułu zobowiązań, które zakład posiada wobec pracowników) kwota pożyczki będzie mogła być przeznaczona wyłącznie na spłatę kwoty głównej zobowiązań wynikających z art. 4a ustawy z dnia 16 grudnia 1994 r. o negocjacyjnym systemie kształtowania przyrostu przeciętnych wynagrodzeń u przedsiębiorców oraz o zmianie niektórych ustaw oraz na spłatę prowizji należnej Bankowi Gospodarstwa Krajowego. 6) ustalenie przez zakład rodzajów zabezpieczeń o charakterze majątkowym, które będą mogły być realnie udzielone przez zakład na rzecz Skarbu Państwa, Analiza możliwych zabezpieczeń majątkowych powinna być przeprowadzona ze szczególnym uwzględnieniem sporządzonego przez zakład planu finansowania restrukturyzacji ze środków własnych oraz ze środków pomocy publicznej i z innych źródeł, w tym po przeprowadzeniu odpowiednich konsultacji na temat skali wsparcia, które w zakresie zabezpieczenia pożyczek, ewentualnej emisji obligacji oraz ewentualnych kredytów bankowych, może być udzielone w formie poręczenia spłaty zobowiązań zakładu przez jednostkę samorządu terytorialnego. 7) sporządzenie przez zakład projektu umowy o udzielenie pożyczki, która zostanie dołączona do dokumentacji wniosku o udzielenie pożyczki. Kluczowym zagadnieniem z punktu widzenia zakładu ubiegającego się o pożyczkę jest opracowanie realistycznego planu finansowania działalności zakładu oraz spłaty zobowiązań cywilnoprawnych, zobowiązań publicznoprawnych oraz zobowiązań wobec 5
pracowników ze środków własnych, środków pomocy publicznej oraz środków pochodzących z kredytu bankowego. Do sporządzenia takiego planu konieczne jest dokonanie ustaleń, o których mowa w pkt 1-6 powyżej, przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego. IV.UDZIELENIE POŻYCZKI 1. WNIOSEK O UDZIELENIE POŻYCZKI Wniosek o pożyczkę składa zakład w terminie do miesiąca od dnia wydania postanowienia o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego. Wniosek jest składany do Banku Gospodarstwa Krajowego. Przed złożeniem wniosku o udzielenie pożyczki konieczne jest ustanowienie przez zakład na rzecz Skarbu Państwa zabezpieczeń majątkowych spłaty wnioskowanej kwoty pożyczki. Ustanowienie zabezpieczeń powinno nastąpić nie wcześniej niż po wydaniu postanowienia o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego. Zakres dostępnych zabezpieczeń majątkowych udzielanych przez zakład nie może obejmować poręczenia spłaty pożyczki przez Skarb Państwa, jako że podmiotem zabezpieczanym jest Skarb Państwa. Do wniosku o udzielenie pożyczki obejmującego dane niezbędne do sporządzenia umowy pożyczki wnioskowane przez zakład, należy załączyć: 1) postanowienie o wszczęciu postępowania restrukturyzacyjnego; 2) projekt programu restrukturyzacyjnego pozytywnie zaopiniowany przez ministra właściwego do spraw Skarbu Państwa w przypadku, w którym podmiotem, który utworzył zakład jest minister, centralny organ administracji rządowej albo wojewoda, 3) oświadczenia o ustanowieniu zabezpieczenia na rzecz Skarbu Państwa na wypadek roszczeń wynikających z niewypełnienia warunków umowy o pożyczkę w postaci zabezpieczenia rzeczowego na majątku własnym, weksla in blanco lub zabezpieczenia udzielonego przez inny podmiot; 4) pisemne oświadczenie o wysokości przeciętnego rocznego zatrudnienia w zakładzie w latach 2001 i 2002, 6
Na etapie składania wniosku o udzielenie pożyczki Bank Gospodarstwa Krajowego bada wniosek wyłącznie pod względem formalnoprawnym. 2. UMOWA O UDZIELENIE POŻYCZKI Umowa jest zawierana w terminie miesiąca od dnia złożenia kompletnego wniosku o udzielenie pożyczki. Umowa określa w szczególności: terminy i warunki wypłat środków z pożyczki, terminy i sposób spłaty należności głównej oraz terminy i sposób spłaty odsetek, numery rachunków bankowych, rodzaje zabezpieczeń majątkowych zakładu. Z uwagi na powyższe należy uznać, że kompletny wniosek o udzielenie pożyczki obejmuje swą treścią merytoryczną dane niezbędne do określenia warunków umowy o udzielenie pożyczki. Przedmiotem negocjacji z Bankiem poprzedzających zawarcie umowy pożyczki nie są aspekty formalnoprawne tylko treść merytoryczna wniosku o udzielenie pożyczki. 3. ZASADY WYPŁATY POŻYCZKI Środki z pożyczki wypłacane są w trzech ratach: pierwsza rata stanowiąca 50% kwoty pożyczki jest wypłacana do miesiąca od dnia podpisania umowy o pożyczkę, druga rata stanowiąca 25% kwoty pożyczki jest wypłacana do trzech miesięcy od dnia podpisania umowy o pożyczkę, jeśli zakład pierwszą ratę wykorzystał na zaspokojenia należności głównych z tytułu roszczeń pracowników lub jeśli udokumentował zaspokojenie tych roszczeń, ostatnia rata wypłacana jest po uzyskaniu prawomocnej decyzji o warunkach restrukturyzacji. 4. ZASADY SPŁATY POŻYCZKI Należność główna z tytułu pożyczki zostanie spłacona nie później niż w okresie 10 lat od dnia podpisania umowy o pożyczkę. Przedterminowa spłata należności głównych jest wolna od dodatkowych opłat. Odsetki od pożyczki mogą być spłacane w okresach miesięcznych bądź kwartalnych. 7
Przedterminowa spłata należności głównej z tytułu pożyczki jest wolna od dodatkowych opłat. Zakładom terminowo wywiązującym się ze spłaty należności głównej z tytułu pożyczki możliwe jest umorzenie 50% należności głównej, jeśli: wydano, w stosunku do zakładu, decyzję o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, zakład spłaci 50 % należności głównej z tytułu pożyczki w okresie do 5 lat od wydania decyzji o warunkach restrukturyzacji. Niespłacenie przez zakład dwóch kolejnych rat należności głównej lub wykorzystanie środków niezgodnie z zapisami ustawy może skutkować postawieniem umowy o pożyczkę w stan natychmiastowej wymagalności. 8