WRZESIEŃ 1 września Światowy Dzień Pokoju. Warto na rodzinne czytanie wybrać książkę Pawła Beręsewicza Czy wojna jest dla dziewczyn i podyskutować o jej przesłaniu: wojna nie jest dla nikogo. 1 września rozpoczęcie roku szkolnego. 4 września przypada 205. rocznica urodzin Juliusza Słowackiego, romantycznego poety i dramatopisarza. 8 września Ogólnopolski Dzień Dobrej Wiadomości. Proponujemy rozszerzyć jego przesłanie na cały miesiąc (lub nawet rok): zamiast zamartwiać się nieustannie i/lub rozpowszechniać złe informacje zaczynajmy dzień w domu, szkole pytaniem: Z czego będziemy się dziś cieszyli? a kończmy go pytaniem Co dobrego wydarzyło się dzisiaj? 11 września - 120. rocznica urodzin Marii Kownackiej, pisarki dla dzieci i młodzieży. Warto przypomnieć niektóre z jej utworów: Bajowe bajeczki i świerszczykowe skrzypeczki, czyli o straszliwym smoku i dzielnym szewczyku, prześlicznej królewnie i królu Gwoździku, Plastusiowy pamiętnik, Kukuryku na ręczniku, O Jaśku, co się z Rokitą założył, Miała babuleńka kozła rogatego, Kajtkowe przygody, Wesołe przedszkole, Teatrzyk supełków. 13 września - 120. rocznica urodzin Juliana Tuwima. Zachęcamy, by tego dnia zapoznać się z mniej znaną twórczością Tuwima oraz z jego biografią.
29 września obchodzimy Dzień Głośnego Czytania ogłoszony przez Polską Izbę Książki po raz pierwszy w 2001 roku. 29 września przypada też rocznica urodzin Janiny Porazińskiej (1888-1971), autorki książek dla dzieci i młodzieży, współzałożycielki Płomyka. Przypomnijmy sobie jej utwory: W spalonym dworze. Opowiadanie z 1920, Kichuś majstra Lepigliny, W Wojtusiowej izbie, Wesoła gromadka, Legendy, Maciuś Skowronek, Smyku, smyku na patyku (wiersze), Kto mi dał skrzydła (o Janie Kochanowskim) czy Szewczyk Dratewka. 30 września jest Dniem Chłopaka. Zapraszamy do odwiedzania stron prowadzonego przez Fundację Internetowego Uniwersytetu Mądrego Wychowania - www.iumw.pl - oraz udziału w prowadzonych na nim kursach dla rodziców i nauczycieli. Prosimy o poinformowanie i zachęcenie rodziców do udziału w kursach: Jak wychować zdrowe emocjonalnie i radosne dziecko?, Wychowywanie chłopców, które zostaną uruchomione na jesieni. Proponowane kursy on line dla nauczycieli to: Czytanie jako metoda rozwoju i edukacji oraz Nauczanie wartości jako profilaktyka przemocy i zachowań aspołecznych
PAŹDZIERNIK 1października obchodzimy Światowy Dzień Muzyki. Zapoznajmy się z biografią i twórczością któregoś z wielkich polskich kompozytorów, np. Fryderyka Chopina, Stanisława Moniuszki, Ignacego Paderewskiego, Karola Szymanowskiego, Henryka Góreckiego. Polecamy do czytania książkę Mały Chopin Michała Rusinka. Warto wybrać się na koncert muzyki klasycznej, do muzeum instrumentów, do Żelazowej Woli lub innego miejsca narodzin kompozytora. 1 października przypada również Międzynarodowy Dzień Ludzi Starszych. Polecamy do czytania książki Cukierek dla dziadka Tadka Ivony Brezinovej, Mój dziadek był drzewem czereśniowym Angeli Nanetti, Wypożyczalnia babć Marii Czernik, Dziadek na huśtawce Renaty Piątkowskiej czy Babcia na jabłoni Miry Lobe. 4 października jest Światowym Dniem Opieki nad Zwierzętami. Jako lekturę wybierzmy tego dnia wiersze i książki o zwierzętach. 6 października przypada 125. rocznica urodzin Marii Dąbrowskiej, powieściopisarki, publicystki 14 października - 150. rocznica urodzin Stefana Żeromskiego 14 października świętujemy Ogólnopolskie Urodziny Książkowego Misia. Tradycyjnie czytamy książki o misiach: od Kubusia Puchatka,
Misia Uszatka, Paddingtona, aż po Misia Otto z książki Tomiego Ungerera. 14 października przypada Dzień Nauczyciela Święto Edukacji Narodowej. Wszystkim Nauczycielom składamy najserdeczniejsze życzenia! 15 października jest Międzynarodowym Dniem Niewidomych. Warto zapoznać się z książką Spotkanie nad morzem Jadwigi Korczakowskiej. 24 października przypada Międzynarodowy Dzień Bibliotek Szkolnych. Wizyta w bibliotece obowiązkowa! 26 października to dzień urodzin Wandy Chotomskiej, autorki ponad 200 znakomitych książek dla dzieci, scenariuszy filmowych, słuchowisk radiowych i telewizyjnych. Przeczytajmy wybrane utwory pisarki: Wiersze pod psem, Siedem księżyców, Tańce polskie, Kram z literami, Wanda Chotomska dla najmłodszych, Dla każdego coś śmiesznego, Dlaczego cielę ogonem miele, Pięciopsiaczki lub inne. 29 października 90. rocznica urodzin Zbigniewa Herberta, poety, dramatopisarza, eseisty. Warto przeczytać opowieść pt. Gorączka tulipanowa z tomiku Martwa natura z wędzidłem i porozmawiać o skutkach utraty kontroli nad swym życiem z powodu bezkrytycznego poddania się dyktatowi mody lub niezdrowym działaniom narkomanii, nadmiernemu korzystaniu internetu, hazardowi.
LISTOPAD Zachęcamy do wyboru lektur z Przewodnika po Dobrych Książkach zamieszczonego na stronach www.calapolskaczytadzieciom.pl oraz www.rodzinneczytanie.pl. 10 listopada obchodzimy Międzynarodowy Dzień Młodzieży. Warto zastanowić się, jak młodzież widzi swoje życie, co jest dla niej najtrudniejsze, jaką rolę w ich życiu odgrywają: rodzice, przyjaciele, media i kultura masowa. Co młodzi ludzie chcieliby zmienić, gdy dorosną. 11 listopada obchodzimy Święto Niepodległości. Pośpiewajmy z dziećmi pieśni patriotyczne i legionowe. Zaprośmy do gawędy starszą osobę, która pasjonuje się historią lub sama jest żywą historią. 14 listopada urodził się Leopold Staff, poeta, dramatopisarz i tłumacz, autor tomów: Sny o potędze, Gałąź kwitnąca, Uśmiechy godzin, Martwa pogoda, Wiklina, Ostatni z mego pokolenia..., Kochać i tracić. 14 listopada 1907 r. urodziła się znakomita szwedzka pisarka Astrid Lindgren. Poczytajmy jej książki i zapoznajmy się z życiem pisarki
20 listopada przypada rocznica urodzin Selmy Lagerlöf (1858-1940), szwedzkiej pisarki, pierwszej kobiety - laureatki Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Przypomnijmy jej Cudowną podróż. 21 listopada przypada Światowy Dzień Życzliwości. Porozmawiajmy o tej wartości jako składowej szacunku, solidarności i przyjaźni. Wybierzmy do czytania książki, w których pokazane są różne aspekty życzliwości. W tym roku polecamy: Opowieści o błękitnym psie Beaty Majchrzak (nagrodzoną w III edycji Konkursu im. Astrid Lindgren), Kraksę Jerrego Spinelli, Serce Edmunda de Amicisa, Sezon na zielone kasztany Barbary Kosmowskiej (też nagrodzoną w Konkursie im. Astrid Lindgren), a dla dojrzałych nastolatków Niechcianą tej samej autorki. Pomyślmy także, jak możemy okazać życzliwość naszym bliskim, sąsiadom, osobom potrzebującym. Uczniowie, a nawet już przedszkolaki, mogą wspólnie przygotować projekt, który przyniesie pomoc i radość jakiejś osobie lub grupie osób np. choremu dziecku, seniorom. Dobrze jest pomyśleć o projekcie, który trwa dłużej lub przynosi trwałe efekty. 24 listopada urodziła się Frances Hodgson Burnett, autorka wielu znanych powieści, takich jak: Mały lord, Mała księżniczka, Leśna boginka, Mali wędrowcy Tajemniczy ogród (polecamy w nowym przekładzie Pawła Beręsewicza), Kraina błękitnych kwiatów, Zaginiony książę. 28 listopada wypada 120. rocznica urodzin Arkadego Fiedlera, pisarza, podróżnika, autora książek dla dzieci. Poczytajmy utwory tego pisarza: Przez wiry i porohy Dniestru, Bichos, moi brazylijscy przyjaciele, Wśród Indian Koroadów, Kanada pachnąca żywic, Ryby śpiewają w Ukajali, Zwierzęta z lasu dziewiczego, Zdobywamy Amazonkę, Jutro na Madagaskar, Dywizjon 303, Dziękuję ci, kapitanie, Rio de Oro, Orinoko czy inne. Warto przypomnieć sylwetkę pisarza na podstawie jego autobiografii Mój ojciec i dęby.
GRUDZIEŃ 6 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Osób Niepełnosprawnych ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ w 1992 r. Wskażmy osoby niepełnosprawne w literaturze. Proponujemy: Opowieści o błękitnym psie Beaty Majchrzak, Kosmitę Roksany Jędrzejewskiej-Wróbel oraz Żółte kółka Elizy Piotrowskiej. 6 grudnia poczytajmy Mikołajka. Książka pod każdą choinką! W Święta Bożego Narodzenia każde dziecko powinno znaleźć pod choinką książkę wraz z deklaracją rodziców lub opiekunów, że będą ją dziecku czytać. Nawet wtedy, kiedy już potrafi czytać samo! 24 grudnia 1798 r. urodził się Adam Mickiewicz. Wiele z jego wierszy można czytać także najmłodszym dzieciom. 29 grudnia 1920 urodził się Ludwik Jerzy Kern. Zapraszamy do czytania wybranych utworów z jego bogatej bibliografii: Tu są bajki, Do widzenia zwierzęta Pierwszy i kilka innych wierszy, Menażeria kapitana Ali, Wiersze i wierszyki, Bajki, bajki, bajki...ferdynand Wspaniały, Spacer z koniem, Proszę słonia Zbudź się, Ferdynandzie, Karampuk, Wiersze pod choinkę i inne.
STYCZEŃ 3stycznia obchodzi urodziny Joanna Papuzińska, profesor literatury, autorka wielu popularnych książek i wierszy dla dzieci, m.in. Nasza mama czarodziejka, Rokiś, Czarna jama, Darowane kreski, Asiunia. Składamy Pani Profesor najserdeczniejsze życzenia! 8 stycznia urodził się Kornel Makuszyński prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, autor znakomitych książek dla dzieci. Przypomnijmy jego Awantury i wybryki małej małpki Fiki- Miki, Koziołka Matołka, Awanturę o Basię, Pannę z mokrą głową czy Szatana z siódmej klasy 13 stycznia urodziła się Irena Jurgielewiczowa powieściopisarka, autorka wielu książek dla młodzieży 21 stycznia obchodzimy Dzień Babci, a 22 stycznia Dzień Dziadka. Poprośmy ich o czytanie ulubionych książek z dzieciństwa.
LUTY 8 lutego przypada rocznica urodzin Juliusza Verne a, francuskiego pisarza, autora powieści podróżniczych i fantastyczno-naukowych: Dzieci kapitana Granta, 20 000 mil podmorskiej żeglugi, W 80 dni dookoła świata, Tajemnicza wyspa. 11 lutego obchodzi urodziny Dorota Gellner poetka, autorka książek dla dzieci, słuchowisk radiowych i bajek muzycznych, tekstów piosenek. Przypomnijmy dzieciom Bajeczki z miasteczka, Czekoladki dla sąsiadki, Czarodziejski świat oraz piosenki Zuzia - lalka nieduża, czy A ja rosnę, wykonywanych m.in. przez zespół Fasolki. 14 lutego świętujemy Walentynki Dzień Zakochanych. Poczytajmy dzieciom piękne książki i wiersze o miłości, (np.sama McBratney - Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham lub rozdziału Mały pisarczyk Florencji z Serca Amicisa) porozmawiajmy o rodzajach miłości i zobowiązaniach, jakie niesie prawdziwa, dojrzała miłość. 27 lutego urodził się Aleksander Minkowski - pisarz, reportażysta i scenarzysta filmowy. Jego książki dla młodzieży to: Gruby, Kosmiczny sekret Lutego, Szaleństwo Majki Skowron
MARZEC 3 marca obchodzimy Międzynarodowy Dzień Pisarzy. 3 marca obchodzimy rocznicę urodzin Igora Newerly pisarza i pedagoga. Przypomnijmy jego twórczość: Chłopiec z Salskich Stepów, Archipelag ludzi odzyskanych, Pamiątka z Celulozy, Leśne Morze, Za Opiwardą, za siódmą rzeką..., Zostało z uczty bogów. 8 marca świętujemy Dzień Kobiet. 21 marca to Światowy Dzień Poezji. Zachęcamy do czytania naszych klasyków: Jana Brzechwy, Juliana Tuwima, Joanny Kulmowej, Wandy Chotomskiej, Ewy Szelburg-Zarembiny, Joanny Papuzińskiej, zaś starszym dzieciom i nastolatkom zaproponujmy wiersze Wisławy Szymborskiej, utwory z antologii Grzegorza Leszczyńskiego pt. Po schodach wierszy, a także ze starszego wydawnictwa pod redakcją Wiktora Woroszylskiego pt. Nastolatki nie lubią wierszy. Przygotowania do XIV już Ogólnopolskiego Tygodnia Czytania Dzieciom w tym roku od 30 maja do 6 czerwca pod hasłem Każde dziecko zasługuje na książkę! rodzice niech sprawią, by prezentem z okazji Dnia Dziecka były książki. 22 marca to Światowy Dzień Wody ustanowiony na konferencji ONZ w Rio de Janeiro w 1992 r. Przeczytajmy fragmenty książek,
w których woda jest skarbem, bez którego nie ma życia, np.: W pustyni i w puszczy, Dar rzeki Fly z tomu Wandy Markowskiej i Anny Milskiej Baśnie z dalekich mórz i lądów, książki o rozbitkach, którzy na oceanie cierpieli z pragnienia, np. Życie Pi Yanna Martella. Wyjaśnijmy, dlaczego w niektórych regionach świata coraz bardziej brakuje wody. Nauczmy dzieci szacunku do wody. Polecamy także książkę Wielka podróż Lulie japońskiej księżniczki Hisako Takamado 25 marca 1928 r. urodziła się Joanna Kulmowa, poetka, dramatopisarka, autorka książek dla dzieci, tłumaczka. Jej dorobek poetycki i prozatorski obejmuje m.in. tomy: Boże umieranie, Wio, Leokadio, Stacja Nigdy w Życiu, Zielony Amadeo, Ja, czarownica, Wiersze dla Kaji, Wielki Mały Król, Serce jak złoty gołąb, Suplement mój, Psalm toastu, Moja pełnia, czyli Wiersze lubiane, Co się komu śni, Joanna Kulmowa dzieciom. 25 marca przypada także Międzynarodowy Dzień Teatru. Zabierzmy dzieci do teatru, pokażmy im scenę, proscenium, kulisy, porozmawiajmy z aktorami, reżyserem, scenografem. I oczywiście zostańmy na przedstawieniu. Warto też przygotować inscenizację wykorzystując gotowe teksty, np. Jana Brzechwy Kopciuszek, Jaś i Małgosia, Wandy Chotomskiej Tadek-niejadek.
KWIECIEŃ 2 kwietnia obchodzimy 10. rocznicę śmierci św. Jana Pawła II 2kwietnia przypadają urodziny J.Ch. Andersena i Międzynarodowy Dzień Książki dla Dzieci. 2 kwietnia obchodzimy także Międzynarodowy Dzień Ziemi. Proponujemy czytanie książek o tematyce ekologicznej oraz takich, które pokazują, jak technika i cywilizacja mogą niszczyć świat. Znakomitą lekturą dla młodszych czytelników będzie np. Drzewo Elizy Piotrowskiej. 7 kwietnia jest Światowym Dniem Zdrowia. Fraszka Jana Kochanowskiego Na zdrowie będzie doskonałym uhonorowaniem tego dnia i przyczynkiem do dyskusji na temat ochrony zdrowia i zdrowego stylu życia. Porozmawiajmy o tym, co jemy oraz jak to wpływa na nasz mózg i nasze myślenie. Propozycja lektur dla dorosłych czytelników: Zadbaj o mózg Daniela Amena oraz Nasz wspaniały mózg Jean Carper. 14 kwietnia urodziła się Danuta Wawiłow, autorka literatury dziecięcej, poetka, tłumaczka, autorka tekstów piosenek także dla dorosłych. Jej znakomite utwory warte są przypomnienia, m.in.: Rupaki, Strasznie ważna rzecz, Wędrówka, Wiersze dla niegrzecznych dzieci, Dzieci w lesie, Bajka o stu królach Lulach, Nie wiem kto, Trójkątna Karolina, Wierszykarnia, Posłuchajcie bajki nowej, prostokątnej i kwadratowej, Wiersze dla mojej córeczki; Wiersze dla mojego synka, Wierzbowa 13, Rozmowa, Drzewo.
23 kwietnia to Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Wart poznać temat: Jak powstaje książka? Nauczmy się, czym jest plagiat i co to znaczy naruszać prawa autorskie. (np.: kopiować bez zezwolenia autora teksty z Internetu).
MAJ 8-15 maja Tydzień Bibliotek. Bijemy rekordy wypożyczania (i czytania!) książek! 15 maja obchodzimy Międzynarodowy Dzień Rodziny ustanowiony w 1993 r. przez Zgromadzenie Ogólne ONZ. Zachęcamy do organizowania pikników rodzinnych z książką oraz do rodzinnego czytania. Pokażmy literackie przykłady dobrych rodzin, w których panuje miłość i szacunek do wszystkich jej członków. Proponujemy 8+2 i ciężarówka Ann Cath Westey, Co tam u Ciumków? Pawła Beręsewicza, Jeżycjadę Małgorzaty Musierowicz, wspomnienia sławnych osób o ich rodzinach, zwyczajach rodzinnych budujących tradycję i poczucie przynależności. 18 maja świętujemy Międzynarodowy Dzień Muzeów ogłoszony w 1977 r. przez Międzynarodową Radę Muzeów (ICOM), działającą przy UNESCO. Wybierzmy się do muzeum, obejrzyjmy wystawy sztuki, etnograficzne, instrumentów muzycznych, historii, narodowego dziedzictwa. 26 maja to Dzień Matki. Poczytajmy wiersze o mamach.
CZERWIEC W dniach 30 maja do 6 czerwca 2015 odbędzie się XIV Ogólnopolski Tydzień Czytania Dzieciom pod hasłem Każde dziecko zasługuje na książkę. 20 czerwca urodził się Aleksander Fredro - komediopisarz, pamiętnikarz, poeta. Zachęcamy do czytania jego często wciąż jeszcze bardzo aktualnych - komedii, Pawła i Gawła czy fragmentów pamiętników Trzy po trzy. 20 czerwca to Międzynarodowy Dzień Zapobiegania Narkomanii. Potraktujmy jako przestrogę lekturę dla nastolatków książkę Anny Onichimowskiej Hera, moja miłość lub wstrząsającą lekturę My, dzieci z Dworca ZOO. Można też porozmawiać o tym, że coraz popularniejszą formą uzależnienia jest nadmierne korzystanie z mediów elektronicznych i jakie są tego skutki. Warto przeczytać starszym dzieciom opowiadanie Anny Onichimowskiej Aki. Za ścianą z tomu Dziesięć stron świata. 23 czerwca świętujemy Dzień Ojca. Warto poszukać znakomitych, wzorowych sylwetek ojców w literaturze i poczytać o nich szczególnie chłopcom, którzy kiedyś będą pełnić tę rolę.poszukajmy postaci ojców w literaturze: w zbiorze Serce Amicisa, Lotty z ulicy Awantirników..