W praktyce biegły rewident badający skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza listę kontrolną, którą wypełnia osoba badająca inną jednostkę wcho dzącą w obręb grupy. Jednostka dominująca sporządza skonsolidowane sprawo zdanie finansowe nie później niż w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego, na który jednostka dominująca sporządza roczne sprawozdanie. Skonsolidowane spra wozdanie finansowe podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający jednostki dominującej, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego, na który należało sporządzić sprawozdanie finansowe jednostki dominującej. Przed zatwierdzeniem skonsolidowanego sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający, większość skonsolidowanych sprawozdań finansowych podlega badaniu przez biegłych rewidentów. Badanie skonsolidowanych sprawozdań finansowych Badaniu i ogłaszaniu podlegają roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe grup kapitałowych, banków, ubezpieczycieli, spółek akcyjnych oraz pozostałych jednostek, spełniające warunki bliżej określone w ustawie. Celem badania sprawozdania finansowego jest wyrażenie przez biegłego rewidenta pisemnej opinii wraz z raportem o tym, czy sprawozdanie finansowe jest zgodne z zastosowanymi zasadami (polityką) rachunkowości oraz czy rzetelnie i jasno przedstawia sytuację majątkową i 1 / 5
finansową, jak też wynik finansowy badanej jednostki. Podstawowe wymagania dotyczące opinii i raportu biegłego rewidenta zawiera dalsza część art. 65 ustawy. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadza biegły rewident spełniający warunki do wyrażenia bezstronnej i niezależnej opinii o tym sprawozdaniu zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2009 r. o biegłych rewidentach - art. 56. Kierownik badanej jednostki udostępnia biegłemu rewidentowi przeprowadza jącemu badania sprawozdania finansowego księgi rachunkowe oraz dokumenty stanowiące podstawę dokonanych w nich zapisów oraz wszelkie dokumenty mogące mieć wpływ na sformułowanie oceny biegłego rewidenta o sytuacji majątkowej i finansowej badanej jednostki, jak również udziela wyczerpujących informacji, wyjaśnień i oświadczeń, niezbędnych do sporządzenia raportu i opinii. Biegły rewident przeprowadza badanie rocznego sprawozdania finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami i standardami rewizji finansowej. Podczas badania kieruje się posiadanym doświadczeniem zawodowym i wiedzą, wzbogaconą dorobkiem piśmiennictwa fachowego. Przy badaniu skonsolidowanych sprawozdań finansowych biegły rewident napotka szereg zagadnień, które zazwyczaj nie występują przy badaniu jednostkowych sprawozdań finansowych. W większości wypadków grupa kapitałowa obejmuje jednostki położone w znacznej odległości od siedziby podmiotu dominującego, co przy uwzględnieniu ścisłych terminów badania w praktyce uniemożliwia przeprowadzenie badania wszystkich jednostek wchodzących w skład grupy przez tego samego biegłego. 2 / 5
W przypadku objęcia konsolidacją jednostek zagranicznych powstaje dodatkowy problem, gdyż biegły rewident odpowiedzialny za przeprowadzenie badania skonsolidowanego sprawozdania obejmuje swoją opinią z badania także prawidłowość sprawozdań finansowych pozostałych jednostek. Nowa ustawa o biegłych rewi dentach porusza te problemy, co jest niezbędne w epoce globalizacji. Należy także uwzględniać szczegółowe wytyczne w zakresie rewizji ksiąg finansowych, między innymi w International Auditing Guidelines and Statements on Auditing of the International Federation of Accountants", w numeracji 5 i 7. Zgodnie z tymi wytycznymi biegły rewident, odpowiedzialny za badanie skonsoli dowanego sprawozdania finansowego i wykorzystujący wynik badania przeprowa dzonego przez innego biegłego rewidenta, jest zobowiązany do przeprowadzenia formalnej kontroli dokonanego badania, która jako minimum powinna obejmować: - zapoznanie się z profesjonalnym standardem biegłych rewidentów w danym kraju, zwłaszcza w zakresie niezależności w stosunku do badanego podmiotu oraz wymaganych kwalifikacji. Dużą pomocą jest tutaj szczegółowa analiza narodowych wytycznych krajowej izby biegłych rewidentów lub innej podobnej organizacji w danym kraju, - zapoznanie się z planem i realizacją dokonanego badania, - samodzielne ustosunkowanie się do zakresu i wyników przeprowadzonego badania. W praktyce biegły rewident badający skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządza listę kontrolną, którą wypełnia osoba badająca inną jednostkę wcho dzącą w obręb grupy. Lista taka obejmuje krótką charakterystykę podmiotu dominującego i opis stoso wanych przez niego zasad rachunkowości oraz kwestionariusz w zakresie szcze gółowego badania poszczególnych obszarów sprawozdania finansowego i pod jętych wniosków. 3 / 5
W przypadku zbadania sprawozdania finansowego przez innego biegłego rewiden ta według zasad znacznie odbiegających od polskich norm, zakres badania należy rozszerzyć i dostosować do obowiązujących w Polsce przepisów. Jest rzeczą oczywistą, że ponadnarodowa współpraca wymaga od polskich biegłych rewi den tów zapoznania się z międzynarodowymi wytycznymi w zakresie badania ksiąg rachunkowych, co jest niezbędne przy badaniu spółek z ponadnarodowych grup kapitałowych. Termin publikacji skonsolidowanego sprawozdania finansowego Kierownik jednostki składa w rejestrze sądowym lub innym organie prowadzącym rejestr lub ewidencję działalności gospodarczej danej jednostki roczne sprawozda nie finansowe, opinię biegłego rewidenta, odpis uchwały bądź postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu strat, w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia sprawozdania finansowego, nie później jednak niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Jeżeli sprawozdanie finansowe nie zostało zatwierdzone w terminie 6 miesięcy, to należy je złożyć w rejestrze sądowym lub innym organie rejestrowym, w ciągu 15 dni po tym terminie, a także 15 dni po jego zatwierdzeniu. Kierownik jednostki jest zobowiązany złożyć roczne sprawozdanie finansowe, opi nię biegłego rewidenta, jeżeli podlegało ono badaniu, z zastrzeżeniem ust. 1a, odpis uchwały bądź 4 / 5
postanowienia organu zatwierdzającego o zatwierdzeniu rocznego sprawozdania finansowego i podziale zysku lub pokryciu straty, a w przypadku jednostek, o których mowa w art. 49 ust. 1 - także sprawozdanie z działalności. Od 2007 r. ustawa wprowadziła obowiązek złożenia w KRS także skonsolidowane go sprawozdania finansowego. Dla spółek spełniających kryteria ustawy sprawo zdanie musi być także ogłoszone w Monitorze Polskim B. Uwaga: niniejszy artykuł stanowi podrozdział 4.10. książki dr. Andre Helina Skonsolidowan e sprawozdanie finansowe. Jak sporządzić sprawozdanie finansowe jednostek powiązanych" wydanej przez ODDK Gdańsk, 2009 r. Więcej informacji o tej książce zamieszczamy w dziale Literatura biznesu". 5 / 5