SPIS TREŚCI Wszystko o zawieszeniu prowadzenia działalności gospodarczej... 3 Pytania i odpowiedzi... 12 Bez składek do ZUS i NFZ... 21 Pytania i odpowiedzi... 27 Skutki podatkowe... 39 Pytania i odpowiedzi... 51 ZUS wyda wiążącą interpretację... 59 Pytania i odpowiedzi... 63 Nieważne braki formalne... 68 Pytania i odpowiedzi... 70 Ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz niektórych innych ustaw... 72 Ustawa z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity)... 91 Adres redakcji: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72, tel. (0 22) 530 40 40; www.gazetaprawna.pl Redaktor naczelny Gazety Prawnej: Robert Lidke Dyrektor artystyczny Gazety Prawnej: Dominika Raczkowska Sekretarz redakcji: Jerzy Kowalski DTP: Leszek Ogrodowczyk Biuro Reklamy: 01-042 Warszawa, ul. Okopowa 58/72 tel. (0 22) 530 44 44; e-mail: reklama@infor.pl Biuro Obsługi Klienta: 05-270 Marki, ul. Okólna 40, tel. (0 22) 761 30 30, 0 801 62 66 66; e-mail: bok@infor.pl
Wszystko o zawieszeniu prowadzenia działalności gospodarczej Już od 20 września 2008 r. przedsiębiorcy, którzy nie zatrudniają pracowników, mogą zawieszać działalność gospodarczą bez względu na to, w jakiej formie ją prowadzą. Wystarczy, że zgłoszą o tym informację do organu ewidencyjnego. Okres zawieszenia może trwać od miesiąca do dwóch lat. Aby móc wznowić wykonywanie działalności, muszą również zgłosić o tym informację do organu ewidencyjnego. W czasie trwania zawieszenia firmy przedsiębiorca może wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródeł przychodów oraz osiągać przychody nawet z działalności, którą prowadził przed zawieszeniem. Może dobrowolnie opłacać składki na ubezpieczenie emerytalne, natomiast nie opłaca ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego. Korzysta też ze zwolnień z niektórych obowiązków podatkowych. Ustawa z 10 lipca 2008 r. o zmianie ustawy o swobodzie działalności gospodarczej oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 141, poz. 888) wprowadziła m.in. możliwość zawieszania działalności firmy na okres od miesiąca do dwóch lat przez przedsiębiorców, którzy nie zatrudniają pracowników. Natomiast zatrudnianie wykonawców na umowę o dzieło, zleceniobiorców bądź członków rodziny jako osoby współpracują-
4 e-poradnik Gazety Prawnej ce nie stanowi żadnej przeszkody przy podejmowaniu przez przedsiębiorcę decyzji o zawieszeniu. Przepisy nie przewidują też możliwości zawieszenia firmy na okres krótszy niż miesiąc i dłuższy niż 24 miesiące. Aby zaprzestać prowadzenia działalności na okres dłuższy niż miesiąc, należy wykreślić się z ewidencji, a po ustaniu przeszkody, która uniemożliwiała prowadzenie, dokonać wpisu do ewidencji ponownie. Kto może zawiesić firmę Z możliwości zawieszenia firmy mogą skorzystać wszyscy przedsiębiorcy bez względu na to, czy są osobami fizycznymi i prowadzą działalność jako jednoosobowa firma albo razem z innymi przedsiębiorcami w formie spółki cywilnej bądź są spółkami handlowymi i osobowymi lub kapitałowymi. Chodzi tutaj o spółki: jawne, partnerskie, komandytowe, komandytowo-akcyjne, z ograniczoną odpowiedzialnością oraz akcyjne. Muszą tylko spełniać jeden warunek: nie zatrudniać pracowników. Wspólnicy spółki cywilnej są traktowani jako osobni przedsiębiorcy i dlatego każdy z nich musi dopełnić formalności związanych z zawieszeniem działalności. Jeżeli chociaż jeden chciałby nadal prowadzić działalność, to podjęte przez pozostałych starania dotyczące zawieszenia firmy nie będą skuteczne. Przedsiębiorcy podejmują decyzję o zawieszeniu działalności, a jeżeli spełniają przewidziane w ustawie wymogi i dopełnią wymaganych formalności, to żaden organ nie może uniemożliwić im zawieszenia. Zawieszenie działalności przez przedsiębiorcę będącym osobą fizyczną Przedsiębiorca, który jest osobą fizyczną, dokonuje wszystkich formalności związanych z zawieszeniem firmy w ewidencji działalności gospodarczej, do której jest wpisany. Ewidencję prowadzi gmina właściwa dla miejsca zamieszkania przedsiębiorcy. Na tym terenie nie musi być zameldowany na stałe. Miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której przebywa przedsiębiorca z zamiarem stałego pobytu, natomiast niekoniecznie musi to być adres stałego zameldowania przedsiębiorcy. Gdyby przedsiębiorca będący obywatelem polskim zachował miejsce stałego pobytu poza krajem, a działalność gospodarczą podejmował na terenie Polski, to wówczas właściwość miejscową gminy dla celów ewidencyjnych określa się według głównego miejsca wykonywania tej działalności w kraju. Tak postępuje się na przykład wówczas, gdyby firma chciała mieć kilka oddziałów na terenie ca-
Zawieszenie działalności gospodarczej łego kraju. We wskazanej w ten sposób gminie przedsiębiorca nie tylko dokonuje wpisu, zanim rozpocznie prowadzenie działalności, lecz również dopełnia formalności związanych z zawieszeniem i odwieszeniem działalności. 5 Ważne! Decyzja o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej oraz o wznowieniu jej wykonywania po okresie zawieszenia jest autonomiczną decyzją przedsiębiorcy Wójt, burmistrz albo prezydent miasta jest organem ewidencyjnym i dokonuje wpisu zgłoszenia informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej do ewidencji. Zgłoszenie o dokonanie wpisu jest wolne od opłaty. Jeżeli przedsiębiorca podejmie decyzję o zawieszeniu prowadzenia firmy, to nie musi ubiegać się o zgodę żadnego organu. Wystarczy, że zgłosi informację o zawieszeniu do ewidencji. Przyczyny swojego postępowania nie musi uzasadniać np. trudnościami ze zbytem wyprodukowanych rzeczy. Zgłoszenie informacji o zawieszeniu firmy Zgłoszenie informacji o zawieszeniu działalności gospodarczej przedsiębiorca składa na piśmie. Zawiera ono: oznaczenie przedsiębiorcy, jego numer ewidencyjny PESEL (o ile przedsiębiorca go posiada), oznaczenie miejsca zamieszkania i adres przedsiębiorcy, wskazanie okresu, na jaki następuje zawieszenie wykonywania działalności (od jednego miesiąca do dwóch lat). Do zgłoszenia przedsiębiorca dołącza oświadczenie o tym, że nie zatrudnia pracowników. Oznaczenie przedsiębiorcy polega na wskazaniu jego imienia i nazwiska oraz ewentualnie innych danych o jego działalności gospodarczej np. pseudonimu, nazwy, albo wskazania na jej wykonywanie w ramach spółki cywilnej. Natomiast adres przedsiębiorcy może być różny od adresu miejsca zameldowania. Jeżeli działalność jest stale wykonywana poza miejscem zamieszkania przedsiębiorcy, to wówczas powinien on podać adres zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca wykonywania działalności gospodarczej. Organ ewidencyjny nie wydaje żadnych zgód ani zezwoleń na zawieszenie działalności. Natomiast może wydać decyzję o odmowie wpisu w następujących przypadkach: zgłoszenie dotyczyło działalności gospodarczej, która nie była objęta przepisami ustawy, zgłoszenie zawiera braki formalne, których mimo wezwania przedsiębiorca nie usunął w wyznaczonym terminie,
6 e-poradnik Gazety Prawnej został prawomocnie orzeczony zakaz wykonywania działalności gospodarczej określonej w zgłoszeniu przez przedsiębiorcę. Taki zakaz ustanawiają organy administracji lub sądy tylko w przypadkach określonych w przepisach. Decyzję o odmowie wpisu przedsiębiorca może zaskarżyć do samorządowego kolegium odwoławczego. Następnie decyzje obu organów mogą być przedmiotem skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego. Odmowa wpisu oznacza stwierdzenie przez organ ewidencyjny, że przedsiębiorca nie ma prawa zawiesić prowadzonej firmy. W tej sytuacji przedsiębiorca musi dalej ją prowadzić (o ile nie został prawomocnie orzeczony zakaz wykonywania tej działalności gospodarczej) albo wystąpić z ponownym zgłoszeniem już nieobarczonym brakami formalnymi, bądź zgłosić wniosek o wykreślenie z ewidencji. Przedsiębiorca sam decyduje, na jaki okres chce zawiesić prowadzenie działalności. W dodatku podczas prowadzenia tej samej działalności może kilkakrotnie ją zawiesić, ponieważ ustawa o swobodzie działalności gospodarczej nie przewiduje żadnych ograniczeń i limitów liczby zawieszeń zgłaszanych przez tego samego przedsiębiorcę w związku z prowadzeniem tej samej firmy. Gdyby przedsiębiorca chciał zawieszać kilkakrotnie działalność firmy na okresy po sobie następujące, to może to zrobić pod warunkiem, że łączny okres zawieszenia nie przekroczy 24 miesięcy. Natomiast po odwieszeniu działalności przedsiębiorca może po pewnym czasie znów ją zawiesić na okres od miesiąca do 24 miesięcy, bo czas dopuszczalnego zawieszenia działalności liczy się po takiej przerwie od nowa. Zawieszenie działalności spółki cywilnej Każdy ze wspólników spółki cywilnej ma status osobnego przedsiębiorcy. Dlatego, aby działalność prowadzona w formie spółki cywilnej została skutecznie zawieszona, to każdy przedsiębiorca musi wystąpić do organu ewidencyjnego ze zgłoszeniem informacji o zawieszeniu wykonywania działalności gospodarczej. W pisemnym zgłoszeniu, oznaczając przedsiębiorcę, muszą podać, że działalność wykonywana jest w ramach spółki cywilnej. Natomiast inne informacje zawarte w zgłoszeniu podawane są na takich samych zasadach, jak wówczas gdyby je składał przedsiębiorca prowadzący firmę jednoosobowo. Ważne! W razie wykonywania działalności gospodarczej w formie spółki cywilnej zawieszenie jest skuteczne pod warunkiem zawieszenia jej przez wszystkich wspólników