Sposoby tworzenia kopii zapasowej maszyn wirtualnych Hyper-V. Porównanie darmowych aplikacji. Testowanie przedstawionych aplikacji odbywało się w systemie operacyjnym Microsoft Windows Hyper-V 2012, Windows Hyper-V 2012R2 oraz Windows 8.1. W większości działają one identycznie w systemach Windows Server 2008, Windows Server 2008 R2 i Windows Server 2012. Firma Microsoft chcąc pozostać ważnym graczem rynku wirtualizacji, udostępnia darmową wersję swojego systemu operacyjnego z rodziny Windows Server Hyper-V Server 2012 i 2012 R2. Hyper-V Server to system w wersji Core, niedysponujący nakładką graficzną (GUI). Dzięki temu jest szybszy i zadowala się niewielkimi zasobami, pozostawiając moc obliczeniową i miejsce na dysku dla maszyn wirtualnych. Na hypervisorze (jednostce sterującej Hyper-V) uruchamiamy maszyny wirtualne, które zabezpieczamy, tworząc kopie bezpieczeństwa. Sposobów na realizację tego celu jest kilka. Posiadając darmowy system operacyjny, możemy skorzystać również z bezpłatnych aplikacji, choć nie będą one posiadały bardzo rozbudowanych możliwości, to jednak spełnią podstawowe zadania przed nimi stawiane, czyli zabezpieczą kopię maszyny na wypadek awarii czy konieczności przywrócenia jej stanu. Wbadmin Microsoft Hyper-V Server, 2012 jaki i cała rodzina Windows Server (od 2008) a także Windows Vista, 7, 8 i 8.1 posiadają narzędzie wbadmin, uruchamiane z linii poleceń. Wbadmin pozwala na backup i odzyskanie systemu zarówno z dysku lokalnego, jak i udziału sieciowego. Jest to najprostsza i skuteczna metoda na zarządzanie kopiami bezpieczeństwa. Jej wadami jest brak przejrzystości i elastyczności działania. Zaletami jest prosta składnia i możliwość wyboru elementów, które chcemy przenieść do kopii bezpieczeństwa. Umożliwia backup całych dysków fizycznych lub wybranych elementów, np. dysk C:\,mount point, systemstate, maszyna wirtualna 1 i 2, itd. Przegląd wykonanych backupów uzyskujemy również z linii poleceń. Obsługiwane nośniki Wszystkie dostępne z poziomu systemu hypervisora. Planowanie backupu Wbadmin możemy również użyć w skrypcie powershell lub uruchamiać go w zaplanowanym harmonogramie. Strona 1 z 11
Podsumowanie Wbadmin otrzymujemy razem z systemem hyper-v. Jedną z jego zalet jest możliwość wykonania kopii bezpieczeństwa zarówno hypervisora jak i maszyn wirtualnych, które są na nim uruchomione. Główną wadą jest zatrzymywanie maszyny wirtualnej (stan Saved) na czas wykonywania backupu, co często dyskwalifikuje to rozwiązanie. Można go użyć dla maszyn niewymagających ciągłej pracy, np. serwery plików, czy innych, które w ciągu okna backupu nie pełnią funkcji produkcyjnych. Kolejne narzędzia, które przedstawię, posiadają już nakładkę graficzną (GUI). Są to wersje darmowe rozwiązań komercyjnych, z ograniczonymi możliwościami. Każde z nich w łatwy sposób można zmienić w pełnowartościowy produkt przez dokupienie klucza licencyjnego. Veeam backup Produkt odznacza się przejrzystym interfejsem oraz dostępny jest z oddzielną konsolą dla serwerów pocztowych Microsoft Exchange. Pełna wersja produktu zdobyła uznanie w środowisku administratorów. Darmowa wersja jest jednak bardzo okrojona. Ile maszyn wirtualnych obejmuje darmowa licencja Brak ograniczeń zarówno wersja darmowa jak i komercyjna Instalacja Veeam Backup instalujemy na komputerze/serwerze, który będzie pełnił rolę zarządzającą. Na początek zimny prysznic: program nie działa (jak na razie) z Windows Hyper-V Server 2012R2 oraz Windows8. Strona 2 z 11
Po uruchomieniu programu mamy do czynienia z interfejsem przypominającym pakiet Office. Do konsoli możemy dodać serwery VMWare vsphere oraz Hyper-V. Aby udało nam się podłączyć do zdalnych hypervisorów, ruch RPC musi być otwarty. Przy pierwszym połączeniu, wypychana jest instalacja klienta transportu Veeam. Gdy mamy już dostęp do maszyn wirtualnych, możemy przeprowadzić ich backup. Planowanie backupu W wersji darmowej dostępna jest tylko opcja backupu jednorazowego. Nie ma możliwości użycia harmonogramu. Harmonogram dostępny jest do celów kopiowania plików z hypervisora, lecz nie zapewni nam to pełnego, konsystentnego backupu maszyn wirtualnych. W związku z tym funkcjonalność programu spada to marginalnego użycia w przypadkach nagłych. Backup wykonywany jest poprzez opcję VeeamZip i zgrywany do wskazanej lokalizacji jako archiwum.zip. Strona 3 z 11
Obsługiwane nośniki zapisu Wszystkie dostępne z poziomu systemu Windows gdzie zainstalowany jest Veeam backup. Dodatkowe funkcjonalności W wersji darmowej, dostępne są dodatkowo: - konsola Veeam Explorer for Exchange - konsola Veeam Backup for Sharepoint - natywna obsługa bibliotek taśmowych. Konsola Exchange może być teoretycznie stosowana tylko na lokalnym serwerze Exchange. W praktyce jednak, po skopiowaniu plików bazy, logów i biblioteki ese.dll jesteśmy w stanie przeglądać skrzynki pocztowe wraz z zawartością nawet treścią maili! Można także wyeksportować taką skrzynkę do pliku.pst oraz przeszukać bazę na występowanie rekordu według zadanych kryteriów. Strona 4 z 11
Wszystko to za darmo, w ładnym graficznie wydaniu. To narzędzie przyda się na pewno administratorom Exchange. Podsumowanie Veeam Backup nie oferuje za wiele w darmowej wersji. Dokładna dokumentacja aplikacji dostępna w sieci i z poziomu programu, pokazuje jednak, że ma on duże możliwości, jeżeli zdecydujemy się wykupić licencję. Altaro Hyper-V Backup Kolejny system backupu, który jest dostępny oprócz wersji komercyjnej także w darmowej, okrojonej w funkcje. Na początku nie mogę pominąć wyśmienitej dokumentacji, dostępnej bezpośrednio z poziomu pomocy programu. Opisuje ona każdą możliwą funkcję w sposób niemalże łopatologiczny. To jeden z lepszych systemów pomocy, z jakim się spotkałem. Strona 5 z 11
Instalacja Altaro backup instalujemy bezpośrednio na hypervisorze poprzez skopiowanie i uruchomienie na nim pliku instalatora. System możemy obsługiwać z poziomu hypervisora z użyciem interfejsu graficznego. Jest także możliwość instalacji konsoli zarządzania zdalnego, o ile system operacyjny komputera zarządzającego jest w wersji 64 bitowej. Licencjonowanie wersji darmowej Bezpłatna wersja pozwala używać Altaro Backup na dwóch maszynach wirtualnych. Strona 6 z 11
Planowanie backupu Backup możemy wykonywać z użyciem harmonogramu zadań. Ciekawa jest możliwość podejrzenia całego kalendarza przewidywanego zapisu. To duża zaleta darmowego systemu. Dzięki temu możemy używać go w środowisku produkcyjnym. Obsługiwane nośniki dyski wewnętrzne hypervisora, dyski zewnętrzne USB i esata, folder sieciowy i NAS po ścieżce UNC, a także kartridże RDX. Dodatkowe funkcjonalności Mamy możliwość wykonywania backupu przyrostowego. W połączeniu z możliwością planowania harmonogramu zadań, uzyskujemy pełnosprawny system backupu (o ile nie musimy obsłużyć więcej niż 2 maszyn wirtualnych patrz licencjonowanie)! Strona 7 z 11
Unitrends Enterprise Backup To coś zupełnie innego. Tak, to jest aplikacja do backupu maszyn wirtualnych. Jednak firma Unitrends podeszła zupełnie odmiennie do tematu. Aplikacja jest tak naprawdę maszyną wirtualną z zainstalowaną autorską dystrybucją systemu Linuks. Dzięki temu nie posiada ona ograniczeń związanych z systemem Windows, a także pozwala na backup niemalże każdego systemu operacyjnego, łącznie z tym, że nie muszą to być maszyny wirtualne. Udało mi się zrobić kopię mojego fizycznego komputera. Licencjonowanie Wersja darmowa umożliwia backup ośmiu klientów(hostów), przy czym reszta funkcji aplikacji nie jest blokowana. Instalacja W związku z inną architekturą systemu backupu niż pozostałe przedstawione tu aplikacje, również instalacja wygląda odmiennie. Na hypervisorze, na którego skopiowany został plik instalacyjny, po uruchomieniu zainstalowana zostanie dodatkowa maszyna wirtualna Unitrends Enterprise Backup. Zadowala się 512MB pamięci (lepiej jednak przydzielić 1024MB). Po zalogowaniu się do maszyny i ustawieniu danych połączeń sieciowych, dalej obsługa aplikacji odbywa się poprzez przeglądarkę WWW. Dzięki temu możemy ją obsługiwać z dowolnego miejsca, co jest bardzo wygodne nie musimy mieć dostępu do komputera z zainstalowaną aplikacją, odmiennie od pozostałych przedstawionych wcześniej programów. Strona 8 z 11
Dodatkowo należy zainstalować oprogramowanie klienckie na każdym obsługiwanym hoście. Należy to zrobić od strony maszyn, którymi będziemy zarządzać. Biorąc pod uwagę, że w wersji darmowej możemy to zrobić tylko na ośmiu hostach, nie jest to zbyt pracochłonne. Dla Windows dostępne są agent 32 i 64 bitowy oraz BareMetal, dzięki któremu możemy odzyskać działający system operacyjny, a nie tylko pliki. Kolejny plus dla Unitrends obsługiwane są wszystkie(sic!) znane systemy operacyjne. Oprócz Windows i różnych dystrybucji Linuksa, jest MacOS, Novell, HP-UX, Solaris i wiele innych. Osobiście testowałem klienta Windows i Linuks. W przypadku Linuksa, trzeba było się trochę pogimnastykować, gdyż dostępna była tylko wersja 32 bitowa klienta. Ostatecznie jednak udało się po zainstalowaniu bibliotek 32 bitowych. Planowanie backupu Mamy dostępny zaawansowany harmonogram backupu, wraz z możliwością wyboru kilku profili wstępnie skonfigurowanych. Strona 9 z 11
Planujemy backup poprzez operacje na kalendarzu dodanie opcji kopii pełnej, przyrostowej lub, co jest ewenementem w darmowym systemie również różnicowej. Dodatkowe funkcjonalności Backup Exchange za darmo! Mamy możliwość backupu maszyny wirtualnej z serwerem Exchange oraz odzyskanie bazy danych i plików. Bazę możemy odzyskać bezpośrednio na serwer Exchange, do bazy recovery, lub do wskazanej lokalizacji. Nie mamy takiej funkcjonalności jak w Veeam Backup, czyli przeglądania maili, ale dzięki backupowi baz danych, możemy zabezpieczyć serwery Exchange i to bez dodatkowych nakładów finansowych. Strona 10 z 11
Działa z najnowszym Hyper-V Server 2012 R2 Bare Metal Recovery możliwość backupu i odzyskania działającego systemu od zera, tj. odtworzenie obrazu systemu z chwili backupu na sformatowany dysk. Wymaga zainstalowania na kliencie dodatkowej aplikacji Bare Metal Podsumowanie Unitrends Enterprise Backup jest spośród przedstawionych najbardziej zaawansowanym systemem backupu. Pozwala bowiem na pełen backup, jak i odzyskanie nie tylko plików, ale także systemu operacyjnego zarówno maszyny wirtualnej, jak i fizycznego komputera. Dużym plusem jest możlwość objęcia backupem maszyn z innymi niż Windows systemami operacyjnymi. Forma obsługi i przejrzystość interfejsu moim zdaniem ustępuje np.altaro Backup, ale funkcjonalność w wersji darmowej jest największa. Który wybrać? Jeżeli posiadasz tylko dwie maszyny wirtualne dla których chcesz sporządzić kopie zapasowe, polecam wybór Altaro Backup, który nie nastręcza żadnych kłopotów przy instalacji i konfiguracji, posiada bogatą dokumentację i dużą szybkość działania oraz pozwala na użycie harmonogramu backupu. Gdy Twoje środowisko wymaga obsługi większej ilości maszyn w tym fizycznych zdecyduj się na propozycję firmy Unitrends. Gdy jednak masz za zadanie zarządzanie backupem większej ilości maszyn, przemyśl zakup licencji, którejś z przedstawionych aplikacji. Można oczywiście używać wbadmin bez ograniczeń, jednak funkcjonalność tej systemowej komendy jest ograniczona. Dla wszystkich administratorów Exchange polecam konsolę programu Veeam Backup. Artykuł opracował: Maciej Ochal, Support Online Sp. z o.o. Support Online Sp. z o.o. świadczy szeroki zakres usług informatycznych dla firm oraz instytucji: kompleksowa obsługa informatyczna, częściowe wsparcie IT, projekty informatyczne, helpdesk IT, system kopii zapasowych plików SBBS, telefonia VoIP, audyty informatyczne i wiele innych. Jeśli jesteście Państwo zainteresowani współpracą w tym zakresie lub innymi usługami informatycznymi zapraszamy do kontaktu. Support Online Sp. z o.o. www.support-online.pl tel. + 22 335 28 00 e-mail: support@so.com.pl Źródło: 1. Opracowanie własne 2. http://www.unitrends.com/products/software 3. http://www.altaro.com/hyper-v-backup/ 4. http://www.veeam.com/vm-backup-recovery-replication-software.html 5. http://technet.microsoft.com/en-us/library/cc754015.aspx Strona 11 z 11