PLAN ZABEZPIECZENIA MEDYCZNYCH DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH MIASTA OLSZTYN I POWIATU OLSZTYŃSKIEGO

ZATWIERDZA (Prezydent Miasta Olsztyn) (Starosta Olsztyński) PLAN ZABEZPIECZENIA MEDYCZNYCH DZIAŁAŃ RATOWNICZYCH MIASTA OLSZTYN I POWIATU OLSZTYŃSKIEGO NA 2007 R O L S Z T Y N 2006 1

CZĘŚĆ I OPISOWO TABELARYCZNA 2

1. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU 1) Miasto Olsztyn a) Ukształtowanie terenu Miasto OLSZTYN położone jest w północno wschodniej Polsce. Jest jednym z najpiękniejszych miast Polski stolicą administracyjną województwa warmińsko mazurskiego. Olsztyn leży w dolinie rzeki Łyny i jest nietypowym miastem w skali kraju. W swych granicach administracyjnych ma 11 jezior, wiele mniejszych akwenów, śródpolnych i wiele innych oczek wodnych, a także duży zwarty kompleks lasu miejskiego. Miasto zajmuje obszar 87,9 km 2. Z ogólnej powierzchni miasta jeziora i rzeki zajmują 9,9%, a lasy i zadrzewienia 22,7%. Lasy, parki, jeziora i łąki mają bezpośredni wpływ na atrakcyjność zamieszkiwania w Olsztynie i niewątpliwie są jednym z czynników decydujących o jakości życia. Po ostatnim zlodowaceniu pozostało charakterystyczne, pagórkowate ukształtowanie powierzchni, z typową dla niego dużą liczbą jezior. Najwyżej położonymi terenami są: rejon osiedla Dajtki (ok.140 m.n.p.m) oraz osiedla Mazurskie, Jaroty i Pieczewo (ok. 150 m n.p.m.). Najniżej położonym obszarem jest dolina rzeki Łyny (ok.100 m n.p.m.), która w okolicy Redykajn osiąga poziom 88 m n.p.m. b) Warunki hydrologiczno meteorologiczne Bogata konfiguracja terenu i różnorodność warunków hydrologicznych powodują, że klimat charakteryzuje się znacznym zróżnicowaniem lokalnym średnia miesięczna temperatura średnia wilgotność względna wynosi: wynosi: I -1,5 o C I 91% II 1,7 o C II 86% III 2,3 o C III 84% IV 11,0 o C IV 71% V 13,4 o C V 64% VI 15,8 o C VI 70% VII 15,6 o C VII 82% VIII 16,7 o C VIII 79% IX 10,7 o C IX 81% X 11,0 o C X 77% XI 6,1 o C XI 91% XII 1,4 o C XII 93% 3

c) Struktura zatrudnienia i urbanistyka W 2004r. Olsztyn liczył 173 850 mieszkańców: Pracujący w 2005r. (w liczbach bezwzględnych) według faktycznego miejsca pracy; bez podmiotów gospodarczych o liczbie pracujących do 9 osób, z pracującymi w rolnictwie indywidualnym: Pracujący ogółem - 62.598 osób z tego: - rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo, rybactwo 236 - przemysł 15.933 - budownictwo 3.430 - sektor usługowy usługi rynkowe 23.859 - sektor usługowy usługi nierynkowe 19.140 Liczba zarejestrowanych bezrobotnych na dzień 31.12.2005r. wyniosła 7.614 osób (w tym kobiety 4.161) Stopa bezrobocia na dzień 31.12.2005r. wyniosła w mieście Olsztyn 9,1% i była znacząco niższa w analogicznym okresie od stopy bezrobocia w województwie Warmińsko Mazurskim ( 27,2%). Należy podkreślić, że niemal połowa bezrobotnych (3.348 osób) pozostaje bez zatrudnienia powyżej 12 miesięcy. - urbanistyka Ilość lokali gminnych w budynkach w 100% własności gminy i wspólnot mieszkaniowych administracja tymczasowa, zlecona, skarbu państwa, własność osób fizycznych stan na 31 grudnia 2005r. W budynkach administrowanych przez: ZLiBK 100% własność ZBK I Sp. Z o.o. ZBK II Sp. Z o.o. ZBK IV Sp. Z o.o. OTBS Sp. Z o.o. Inni administratorzy W tym Wspólnoty Lokale Mieszkalne Lokale Użytkowe garaże Nieużytkowe* Razem lokale gminne Administracja tymczasowa i zlecona Skarbu państwa RAZEM 1737 407 364 24 2532 100 6 2638 1571 24 1-1596 - - 1596 1124 55 15-1194 - - 1194 660 27 - - 687 - - 687 626 27 12-665 - - 665 792 9 4-805 - - 805 4773 142 32-4947 - - 4947 RAZEM: 6510 549 396 24 7479 100 6 12532 * Artyleryjska/Jagiellońska (koszary) 4

Powierzchnia lokali gminnych w budynkach w 100% własności gminy i współnot mieszkaniowych w m 2 oraz powierzchni lokali w administracji tymczasowej, skarbu państwa i wykupionych W budynkach administrowanych przez: Lokale Mieszkalne Lokale Użytkowe garaże Razem lokale gminne Administra -cja tymczasowa i zlecona Skarbu państwa RAZEM ZLiBK 100% własność 67 341 70 913 6 178 18 348 162 781 6 112 278 169 170 ZBK I Sp. Z o.o. 68 601 1 660 16-70 277 - - 70 277 ZBK II Sp. Z o.o. 57 785 5 328 230-63 342 - - 63 342 ZBK IV Sp. Z o.o. 33 071 2 561 - - 35 633 - - 35 633 OTBS Sp. Z o.o. 28 592 1 873 193-30 658 - - 30 658 Inni administratorzy 53 356 1 126 69-54 550 - - 54 550 w tym Wspólnoty 241 405 12 547 508-254 459 - - 254 459 RAZEM: 308 746 83 460 6 686 18 348 417 240 6 112 278 422 987 * Artyleryjska/Jagiellońska (koszary) Budynki w 100% własności gminy i wspólnot mieszkaniowych z udziałem gminy administracja tymczasowa, zlecona i skarbu państwa W budynkach administrowanych przez: Budynki wspólnot Budynki mieszkalne 100% gminy Użytkowe wolnostojące Nieużytkowe* Nieużytkowe* garaże Administracja tymczasowa i zlecona Skarbu państwa RAZEM ZLiBK 100% własność - 191 117 20 126 12 2 468 ZBK I Sp. Z o.o. 206 - - - - - - 206 ZBK II Sp. Z o.o. - - - - - - - - ZBK IV Sp. Z o.o. 67 - - - - - - 67 OTBS Sp. Z o.o. 114 - - - - - - 114 Inni administratorzy 126 - - - - - - 126 RAZEM: 513 191 117 20 126 12 2 981 Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania oddanego do użytku w 2004r. 77,2 m². 5

Sieć komunikacyjna Olsztyn leży blisko drogi ekspresowej E-7 Warszawa Gdańsk. Dzięki niej łatwo można dojechać do Warszawy i Gdańska. Krzyżuje się tu kilka dróg o dużym znaczeniu regionalnym. Najważniejsza z nich to droga nr 51 z Olsztynka do Kaliningradu. Przez Olsztyn przebiega też droga krajowa nr 16 z Grudziądza do Ełku i dalej do Augustowa. Stanowi ona główne połączenie komunikacyjne zachodu kraju z Mazurami. Uzupełnia ją droga nr 52 z Torunia do Olsztyna. Ogólnie można powiedzieć, że stan dróg dojazdowych do Olsztyna nie jest najlepszy. Duże natężenie ruchu oraz zła nawierzchnia dróg przysparzają wiele problemów komunikacyjnych. W granicach administracyjnych miasta Olsztyn instytucją zarządzającą drogami jest Miejski Zarząd Dróg Mostów i Zieleni. Odpowiada za drogi i ulice pozostające z zarządzaniu gminy Olsztyn o łącznej długości 320 km, z czego: Kategoria drogi j.m. Ogółem O nawierzchni Twardej Z kat.3 Drogi dwujezdniowe Krajowe km 25,345 25,345 11,965 Wojewódzkie km 12,649 12,649 3,885 Powiatowe km 12,783 12,783 Gminne km 269,336 193,412 9,461 Liczba obiektów inżynieryjnych w Olsztynie ( zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 16 lutego 2005 r. w sprawie sposobu numeracji i ewidencji dróg publicznych, obiektów mostowych, tuneli, przepustów i promów oraz rejestru numerów nadanych drogom, obiektom mostowym i tunelom). Rodzaj obiektu j.m Kategoria drogi Krajowe Wojewódzkie Powiatowe Gminne Ogółem Wiadukty sztuki 2 1 3 6 Estakady sztuki 1 1 Mosty sztuki 3 2 1 12+1 (obiekt na drodze 19 leśnej) Przejścia sztuki 4+1 (przejście podziemne 5 podziemne pod torami przedłużenie 1 Maja) Przepusty sztuki 3 12 15 Kładki dla pieszych sztuki 1+9 (kładki w ciągach spacerowych) 10 Olsztyn dysponuje 363 parkingami dla 19 746 pojazdów, z czego 12 przeznaczonych jest wyłącznie dla samochodów ciężarowych i autobusów. Wśród parkingów 65 to parkingi osiedlowe, a 127 - parkingi zakładowe. Pozostałe są parkingami miejskimi, na których jest ok. 5.300 miejsc postojowych. W Olsztynie zarejestrowanych jest ponad 70 tyś pojazdów. Obecnie układ komunikacyjny Olsztyna powoduje, że ruch samochodowy w głównej mierze przebiega przez drogi krajowe biegnące śródmiejskimi ulicami, które przenoszą również większość ruchu lokalnego 6

z powodu braku jakichkolwiek obwodnic o dużej przepustowości. Powoduje to zbyt duże obciążenia na jezdniach przyczyniając się do ich szybszej degradacji. - komunikacja kolejowa Podział linii kolejowych reguluje Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 10 września 1998 roku W sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budowle kolejowe i ich usytuowanie. Rozporządzenie to, oraz instrukcja służbowa PKP D 29 mówi o podziale linii kolejowych na cztery kategorie tj.: magistralne, pierwszorzędne, drugorzędne i miejscowego znaczenia. Najważniejszymi pod względem komunikacyjnym w województwie Warmińsko Mazurskim są linie kolejowe: Nr 9 Warszawa Iława Gdańsk Nr 353 Iława Ostróda Olsztyn Korsze Skandawa Nr 216 Olsztyn Działdowo Warszawa Nr 220 Olsztyn - Bogaczewo Na terenie miasta Olsztyn znajdują się trzy punkty obsługujące ruch pasażerski: Stacja Olsztyn Główny Przystanek osobowy Olsztyn Zachodni Stacja Gutkowo Ruch towarowy obsługiwany jest przez: Olsztyn Towarowa i stację Gutkowo. Na terenie miasta znajdują się bocznice towarowe: pięć stacyjnych i dwie szlakowe. Istniejąca sieć linii kolejowych tj. magistrala (Gdańsk Warszawa Katowice) oraz linie pierwszorzędne pozwalają na prawidłowe połączenie Olsztyna z krajem oraz przejściami granicznymi. Stacja Olsztyn ma bezpośrednie połączenie ze stolicami poszczególnych województw: Kraków, Warszawa, Gdańsk, Szczecin, Białystok, Poznań, Wrocław, Bydgoszcz, Łódź, Katowice. W samym mieście długość eksploatowanych linii kolejowych wynosi łącznie 28 km, z czego 25 km jest zelektryfikowanych, 24 linii kolejowych przebiegających przez miasto to linie o znaczeniu pierwszorzędnym. Pozostałe to linie drugorzędne. Na terenie miasta znajdują się dwa przejazdy kolejowe kat. A obsługiwane przez pracowników Zakładu Infrastruktury Kolejowej w Olsztynie. Przejazdy kolejowe są słabym punktem na styku dróg miejskich z kolejowymi, narażając na wypadkowość oraz przepustowość ruchu samochodowego z powodu dużej częstotliwości kursujących pociągów na odcinku Olsztyn Gutkowo. Dla podniesienia bezpieczeństwa ruchu kolejowego i drogowego zlikwidowano przejazd w poziomie szyn na ul. Bałtyckiej, zastępując go wiaduktem, który do użytku został oddany w grudniu 1999 r. W sytuacji ustawowych zmian sposobów finansowania transportu kolejowego przedsiębiorstwo PKP proponuje wspólne podjęcie prac z samorządami lokalnymi nad rozwiązaniem problemu utrzymania linii nierentownych. Powinno to doprowadzić do poprawy obsługi ruchu lokalnego oraz stworzenia nowej oferty przewozowej dla zwiększającego się ruchu turystycznego na terenach Warmii i Mazur. 7

- komunikacja miejska Na terenie miasta usługi w zakresie komunikacji miejskiej świadczą: 1. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o. 2. Olsztyńska Korporacja 3. Biuro Podróży Star Tourist 4. PKM Bałecki Liczba posiadanych autobusów przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Sp. z o.o na koniec 2005 r. - 165, w tym przystosowanych do przewozów osób niepełnosprawnych: wielkopojemne (121 osób) - 8, średniopojemne (do 95 osób) - 44 małopojemne ( do 38os.) - 12 Liczba autobusów kierowanych do ruchu: dzień roboczy na godz. 7.00 131 na godz. 15.00-134 sobota - na godz. 7.00 67 na godz. 9.00 78 na godz. 15.00 75 niedziela na godz. 7.00 45 na godz. 9.00 52 na godz. 15.00-61 Wskaźnik wykorzystania taboru - średnia za 2005 r.-77,7% Zestawienie linii autobusowych: Wyszczególnienie Liczba linii komunikacyjnych, w tym minibusowe j.m 5/t. Lata 2003 2004 2005 34 2 34 2 31 1 Długość linii ogółem w tym na obszarach podmiejskich km 395,7 87,1 382,2 47,9 309 50 Liczba autobusów szt. 160 159 165 Liczba przewożonych pasażerów, w tym na bilety miesięczne tys. osób 37.834,6 25.066,5 37.023,1 23.619,7 35.877,2 22.721,6 8

- komunikacja lotnicza Olsztyn nie posiada stałego połączenia lotniczego z żadnym z miast polskich i zagranicznych. Ma jednak lotnisko sportowe Aeroklub Warmińsko Mazurski, które przyjmować może małe samoloty pasażerskie i sportowe. Gmina Olsztyn jest również akcjonariuszem Portu Lotniczego Mazury w Szymanach. d) Dane demograficzne W 2004r. Olsztyn liczył 173 850 mieszkańców a) Kobiety ogółem 93.226 * - w wieku 0 19 lat 18.936 - w wieku 20-59 lat 58.090 - w wieku 60 lat i więcej 16.200 b) Mężczyźni ogółem 80.624 - w wieku 0 19 lat 18.910 - w wieku 20 64 lata 51.248 - w wieku 65 i więcej lat 10.466 * Dane Urzędu Statystycznego w Olsztynie, nie są tożsame z podziałem na grupy pod względem zdolności do podjęcia zatrudnienia (ekonomiczne grupy wiekowe), mogą natomiast służyć ocenie zmian zachodzących w strukturze wiekowej mieszkańców miasta. Analizując strukturę ludności zauważa się, że wprawdzie niezbyt szybko ale systematycznie maleje liczba dzieci i młodzieży. Niewątpliwie wpływ na taki stan rzeczy ma malejący z roku na rok przyrost naturalny. Ten z kolei jest wynikiem szybciej malejącej liczby urodzeń od liczby zgonów. Ludność Olsztyna w latach 1990 2004 Lata Liczba ludności: Stan w dniu 31.12 Urodzenia żywe na 1000 mieszk. Zgony na 1000 mieszk. Przyrost naturalny Na 1000 mieszk. 1990 162 935 12,1 7,8 4,3 1991 164 785 11,6 8,1 3,4 1992 164 882 10,9 7,9 3,0 1993 166 142 9,7 7,5 2,2 1994 166 955 10,2 7,5 2,7 1995 167 898 9,4 7,6 1,8 1996 168 711 9,2 7,1 2,1 1997 169 878 8,8 7,0 1,8 1998 170 904 8,4 7,4 1,1 1999 172 559 8,5 7,3 1,1 2001 174 080 8,4 7,0 1,2 2002 173 144 8,3 6,7 1,6 2003 173 075 7,9 7,0 0,9 2004 173 850 8,9 6,9 2,0 9

Zgony w mieście Olsztyn w latach 2003 i 2004. Miasto Olsztyn Zgony ogółem w liczbach bezwzględnych Zgony na 10.tys. ludności 2003 2004 2003 2003 1211 1172 69,97 69,8 Struktura wiekowa ludności Olsztyna na tle województwa i kraju WYSZCZEGÓLNIENIE LICZBA LUDNOŚCI OGÓŁEM WIEK PRZEDPRODUKCYJNY WIEK PRODUKCYJNY WIEK POPRODUKCYJNY LICZBA % LICZBA % LICZBA % POLSKA 173.850 31.860 22,7 118141 62,3 23849 15,1 WOJEWÓDZTWO 1.428.714 332.067 25,0 906566 61,9 190081 13,1 OLSZTYN 38.173.835 8.087.067 19,6 24239587 67,0 5847181 13,3 Według stanu w dniu 31.XII2004r. Źródło: Dane Urzędu Statystycznego w Olsztynie Ludność według osiedli (stan na 31.12.2005r.): Osiedle Liczba mieszkańców 1) Osiedle Brzeziny 1.510 2) Osiedle Dajtki 5.832 3) Osiedle Grunwaldzkie 6.007 4) Osiedle Gutkowo 2.451 5) Osiedle Jaroty 29.321 6) Osiedle Kormoran 16.024 7) Osiedle Kortowo 1.133 8) Osiedle Kościuszki 6.669 9) Osiedle Kętrzyńskiego 7.538 10) Osiedle Likusy 2.299 11) Osiedle Mazurskie 4.623 12) Osiedle nad Jeziorem Długim 2.417 13) Osiedle Nagórki 12.438 14) Osiedle Pieczewo 10.970 15) Osiedle Podgrodzie 10.969 16) Osiedle Podleśna 10.466 17) Osiedle Pojezierze 12.889 18) Redykajny 1.599 19) Osiedle Wojska Polskiego 6.722 20) Osiedle Zatorze 6.977 21) Osiedle Zielona Górka 1.006 22) Osiedle Śródmieście 3.428 10

Liczbę mieszkańców Olsztyna dodatkowo kształtuje poziom migracji, zarówno wewnętrznej jak i zewnętrznej. Migracje w 2004r. miasto Olsztyn ( w liczbach bezwzględnych) 1) Zameldowania na pobyt stały w ruchu wewnętrznym 8570 2) Zameldowania na pobyt stały z zagranicy 90 3) Wymeldowania z pobytu stałego w ruchu wewnętrznym - 7046 4) Wymeldowania z pobytu stałego za granicę - 119 5) Saldo migracji stałej 1524 6) Saldo migracji zewnętrznej -29 Ludność Olsztyna w grupach wiekowych ze względu na zameldownie na dzień 31.12.2005 roku Wiek Pobyt Stały Pobyt czasowy ponad 2 m-ce 0-6lat K 4854 K 132 M 5067 M 137 9921 269 7-17 K 9624 M 9915 19539 18-24 K 9216 M 9189 18405 25-34 K 13986 M 13144 27130 35-44 K 11282 M 10052 21334 45-64 K 25673 M 20872 46545 od 65 lat K 12672 M 7742 20414 Ogółem K 87307 M 75981 163288 Od 60 lat Od 65 lat K 16143 M 7742 23885 K 564 M 589 1153 K 3574 M 2023 5597 K 743 M 519 1262 K 221 M 259 480 K 260 M 244 504 K 180 M 75 255 K 5674 M 3846 9520 K 228 M 75 307 Łącznie stały lub czasowy ponad 2 m-ce. K 4959 M 5166 10125 K 10122 M 10443 20565 K 12739 M 11169 24440 K 14619 M 13587 28206 K 11457 M 10257 21714 K 25861 M 21067 46928 K 12782 M 7788 20570 K 92539 M 79477 172016 K 16290 M 7788 24078 11

OCENA ZAGROŻEŃ WYSTĘPUJĄCYCH NA TERENIE MIASTA OLSZTYN: 1. POŻAROWE. Obszary leśne Lasy położone na terenie miasta Olsztyna znajdują się pod zarządem Lasu Miejskiego mieszczącego się przy ul. Wojska Polskiego 30b, tel. (089) 526 64 62. Lasy w całości zaliczone są do II kategorii zagrożenia pożarowego, umiejscowione w 16 strefie prognostycznej. Oznacza to występowanie zagrożenia pożarowego na poziomie średnim. W przeważającej części tj. 75 % las mieszany, resztę stanowi bór mieszany. Zalesienie na terenie miasta w 15 % tj. 1600 ha. Ponadto około 300 ha lasu jest własnością prywatną (osoby fizyczne i prawne oraz Wojsko Polskie). Zagrożeniem pożarowym dla lasów jest bliskie sąsiedztwo z budynkami i obiektami miasta. Ponadto coroczne wypalanie w okresie wiosennym traw w pobliżu lasów oraz nieostrożność osób korzystających z lasu miejskiego, prowadzi do pożarów ściółek, jak również stwarza zagrożenie rozwinięcia pożaru całkowitego. Zwarta zabudowa Gęstość zaludnienia miasta wynosi 1920 osób/km2. W mieście Olsztynie występuje znaczne zróżnicowanie gęstości zaludnienia. Największe występuje na terenach osiedli Nagórki, Pieczewo i Jaroty, a także w centrum miasta. Pozostałe dzielnice, takie jak: Zatorze, Dajtki, Likusy jak również obszary przemysłowe przy ul. Towarowej i Lubelskiej charakteryzują się mniejszą gęstością zaludnienia. Miasto ze względu na swą zabudowę można podzielić na trzy części tzw. przemysłowo składową, mieszkalną i miejsko średniowieczną. W zabudowie miejsko średniowiecznej wyróżnia się śródmieście z centrum handlowo administracyjnym. Dzielnica Zatorze to głównie budynki mieszkalne, niemniej wśród tej części występują zakłady o zagrożeniu pożarowym i ekologicznym jak: Mazurskie Meble, Browar, Mleczarnia Olsztyn. Pozostała część miasta poza dzielnicą przemysłowo składową, to tereny mieszkalne z osiedlami domków jednorodzinnych Likusy i Dajtki oraz osiedla budownictwa wielorodzinnego Nagórki, Jaroty, Pieczewo i Pojezierze. Na terenie miasta Olsztyna znajduje się 137 budynków wysokich z czego 9 to obiekty administracyjno biurowe, lecznictwa oraz 1 handlowy. 46 obiektów, głównie użyteczności publicznej monitorowanych jest pod względem pożarowym. Zakłady pracy Do najważniejszych zakładów produkcyjnych zlokalizowanych na terenie Olsztyna należą: 1)MICHELIN Olsztyn S.A. 2)Zakład produkcji mebli MM INTERNATIONAL 3) INDYKPOL S.A. 4)Browary Warmińsko Mazurskie JURAND Sp. z o. o. 5)Mleczarnia Olsztyn 6) STYROPEX Sp. z o. o. 12

W mieście znajduje się szereg przedsiębiorstw prowadzących działalność hurtowo magazynową. Najważniejsze z nich to: 1. Chłodnia Olsztyn Sp. z o. o. 2. Baza paliw CPN w Gutkowie 3. Zakład Gazowniczy 4. Hurtownie: CHEMIA, ALFA i PIGO Większość z ww. zakładów zlokalizowana jest w dzielnicy przemysłowo składowej obejmującej teren ulic Towarowa, Leonharda, Lubelska, a także dzielnicy Zatorze. Działalność mniejszych hurtowni i zakładów związana jest głównie z dystrybucją produktów spożywczych i materiałów budowlanych, produkcją spożywczą oraz usługami dla ludności. Główne gałęzie przemysłu w mieście to chemiczny, spożywczy i przetwórstwo spożywcze. Przemysł chemiczny to głównie MICHELIN, gdzie do wyrobu opon używa się dużych ilości materiałów pochodzenia chemicznego. Na terenie MICHELIN składowane jest 100 ton benzyny ekstrakcyjnej, 300 ton oleju opałowego, 20 ton olejów i smarów, 100 ton kwasu solnego, 100 ton ługu sodowego oraz 12 zbiorników po 18 ton naftalenu. Przetwórstwo spożywcze to Mleczarnia Olsztyn przy ul. Poprzecznej, INDYKPOL przy ul. Jesiennej i Lubelskiej oraz Chłodnia Składowa i Browar Olsztyn. Główne zagrożenie z ich strony to niekontrolowany wyciek amoniaku. Do zakładów o dużym zagrożeniu należy zaliczyć również Zakład Gazowniczy z 75 tonami propanu butanu oraz Chłodnię Składową z dużą ilością amoniaku oraz Firma Handlowa CHEMIA materiałów łatwopalnych (benzyna, rozpuszczalniki, farby). Największe skupiska materiałów łatwopalnych to baza paliwowa CPN w Gutkowie oraz stacje paliw i stacje auto gaz zlokalizowane na terenie całego miasta z wyjątkiem części mieszkaniowej Nagórek i Pieczewa. Większość działających hurtowni w Olsztynie zajmuje się rozprowadzaniem środków spożywczych i budowlanych. Mieszczą się one na ul. Dąbrowskiego i Gietkowskiej na Zatorzu oraz w części przemysłowo składowej na ul. Towarowej i Lubelskiej oraz Leonharda i Wyszyńskiego. 2. AWARIE INSTALACJI KOMUNALNYCH. Gazowe Oddział Zakład Gazowniczy Olsztyn jest jednostką organizacyjną Polskiego Gazownictwa naftowego i Gazownictwa S.A. w Warszawie. Zakład Gazowniczy Olsztyn eksploatuje gazociągi oraz prowadzi dystrybucję i sprzedaż gazu ziemnego na obszarze starego województwa w tym na trenie miasta Olsztyna. Miasto Olsztyn zasilane jest gazociągiem wysokiego ciśnienia z kierunku Warszawy poprzez stację redukcyjną I stopnia w Posortach, Grądku i Wadągu. Od stacji I stopnia rozprowadzona jest w mieście sieć gazowa średniego ciśnienia do stacji redukcyjnych II stopnia, gdzie ciśnienie gazu redukowane jest do niskiego tj. 2,2 Kpa, skąd gaz pod niskim ciśnieniem rozprowadzany jest do odbiorców. Zakład Gazowniczy Olsztyn zaopatruje w gaz na terenie miasta: a) odbiorców przemysłowych 113 b) gospodarstwa domowe 54 749 c) odbiorców nieprzemysłowych 913 Ogólna długość sieci gazowej w mieście wynosi 399,8 km w tym: 13

a) przesyłowa 55,5 km b) rozdzielcza i dopływowa 344,4 km Przebiegające gazociągi w mieście tj. na terenach zabudowanych są to gazociągi średniego i niskiego ciśnienia o przekroju Ø 40 250 mm. Wg oceny Dyrekcji Oddziału Zakładu Gazowniczego w Olsztynie istniejące gazociągi są w stanie technicznym dobrym. Nie mniej jednak istnieje możliwość rozszczelnienia sieci gazowej na terenie miasta, co może doprowadzić do sytuacji kryzysowej w rejonie miasta, gdzie wystąpiła awaria. Zagrożenia związane z sieciami gazowymi w mieście wynikają z możliwości: a)rozszczelnienia się sieci na połączeniach b)możliwością awarii na stacjach redukcyjnych c)nie dokonania przeniesienia zaworów gazowych z piwnic budynków do szafek na zewnątrz budynków, występuje to nielicznie ok. 10 budynków w mieście d)częste samowolne przeróbki instalacji gazowych. W warunkach zimowych przy bardzo niskiej temperaturze, przy wystąpieniu rozszczelnienia sieci pod ziemią może dojść do niekontrolowanej penetracji gazu, gromadzenia się w kanałach, studzienkach kanalizacyjnych, co może doprowadzić do wybuchów w miejscach gromadzenia się gazu. Inne zagrożenia to działalność sabotażowa lub uszkodzenia mechaniczne sieci podczas prowadzenia wykopów. W mieście sieć gazowa naziemna przebiega w 4 miejscach miasta oraz krótkie odcinki przy stacjach redukcyjnych. Sieć naziemna to: a)wiadukt kolejowy przy ul. Limanowskiego b)most przez rzekę Łyna na osiedlu Brzeziny c)na ul. Towarowej pod wiaduktem kolejowym d)most przez rzekę Łyna przy ul. Niepodległości e)3 stacje redukcyjne I stopnia f)16 stacji redukcyjnych II stopnia Celem sprawnego i bezpiecznego zapewnienia ciągłej dostawy gazu dla odbiorców w zakładzie powołane są służby zabezpieczające dostawy gazu, wyposażone w specjalistyczny sprzęt, są to: 1) Pogotowie Gazowe przy ul. Knosały 1, gdzie dyżur pełniony jest przez całą dobę. 2) Rozdzielnia Gazu Olsztyn przy ul. Sikorskiego 23, gdzie dyżur pełniony jest w godz. 7 00 15 00 zatrudniająca personel techniczny do usuwania poważniejszych awarii, budowy i odbudowy sieci gazowych na terenie miasta. W mieście sieć gazowa podlega stałemu dozorowi i kontroli poprzez obchodowych gazociągów na podstawie sporządzonego harmonogramu przez kierownictwo rozdzielni. 14

Energetyczne Zasilanie w energię elektryczną miasta Olsztyna realizowane jest poprzez: a)stacje transformatorowe 110/12 kv 6 szt. b)stacje transformatorowe 15/15 kv 3 szt. c)stacje transformatorowe 15/0,4 kv 460 szt. d)linie napowietrzne 15 kv 87 km e)linie kablowe 15 kv 351 km f)linie napowietrzne 0,4 kv 173,6 km g)linie kablowe 0,4 kv 473,5 km Celem zwiększenia pewności zasilania linie 110 kv, 15 kv i 0,4 kv budowane są w układzie pierścieniowym, co umożliwia ograniczenie do minimum przerw w dostawie energii elektrycznej po zlokalizowaniu awarii i wyłączeniu odcinka linii uszkodzonej. Na naprawę stanu technicznego sieci energetycznej znaczący wpływ miało zastosowanie w latach 1993 1999 nowoczesnych, dostępnych rozwiązań technicznych i duży zakres prac remontowych. Struktura przesyłu energii elektrycznej niskiego napięcia jest następująca: a)linie napowietrzne 28 % b)linie kablowe 72 % Liczba awarii sieci energetycznej w ciągu roku na 1 km sieci ma stałą tendencję spadkową i wynosiła w 1998 roku 0,2 awarii/ km linii (wskaźnik zawiera linie napowietrzne i kablowe). Awaryjność urządzeń energetycznych na terenie miasta Olsztyna jest o kilkanaście procent mniejsza w stosunku do regionu. Wpływ na to ma korzystniejsza struktura sieci i mniejsze oddziaływanie na urządzenia czynników zewnętrznych (zadrzewienie, ptaki burze). Zjawiskiem negatywnym jest nie zmniejszająca się od lat liczba awarii kablowych, powodowana przez osoby i firmy prowadzące prace ziemne na terenie miasta. W ciągu roku ma miejsce ok. 25 30 awarii, które przy uszkodzeniu linii 15 kv przez pewien okres czasu mogą pozbawić dostawy energii nawet do kilku tysięcy odbiorców. Ciepłownicze Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o. o. w Olsztynie dostarcza ciepło do osiedli mieszkaniowych, budynków użytkowych i części zakładów pracy. Energia cieplna dostarczana jest głównie poprzez miejską sieć ciepłowniczą z następujących źródeł ciepła: a)elektrowni MICHELIN b)ciepłowni KORTOWO c)kotłowni przy ul. Zamenhoffa pracująca jako źródła szczytowe. Długość sieci cieplnej 134,2 km. Do obiektów znajdujących się poza zasięgiem sieci ciepłowniczej, energia cieplna dostarczana jest z 9 kotłowni lokalnych zasilających jeden lub kilka budynków. Ograniczenia w dostawie i poborze ciepła w przypadku awarii sieci ciepłowniczej lub źródeł ciepła, wprowadzane będą zgodnie z opracowanym planem awaryjnym. 15

Awaryjne zasilanie miast tylko z EC MICHELIN 1)Wyłączenie pomp w przepompowni Jaroty. 2)Podłączenie sieci cieplnej w głównych komorach rozcinających. 3)Zwiększenie przepływu w ciepłowni do ok. 3600 t/h oraz w razie potrzeby przeznaczenie na potrzeby miasta części ciepłą dostarczanego do zakładu. 4)Uruchomienie przepompowni przy ul. Niepodległości na maksymalną wydajność z kierunkiem tłoczenia w stronę ul. Gotowca. 5)Wykonanie dalszych niezbędnych połączeń na pierścieniach sieci ciepłowniczej. Jeżeli sytuacja awaryjna trwać będzie dłużej niż jedną dobę należy wykonać dalsze czynności opisane poniżej, uzależniając celowość ich wykonania od temperatury zewnętrznej i postępu prac przy usuwaniu awarii. 1)Wyłączyć ciepłą wodę we wszystkich węzłach. 2)Wyłączyć ogrzewanie w obiektach mieszkalnych, które nie mają wpływu na funkcjonowanie miasta np. obiekty produkcyjno przemysłowe. 3)Spuścić wodę z instalacji wewnętrznej obiektów wyłączonych oraz z budynków do których nie dopływa nośnik ciepła, przy temperaturach zewnętrznych niższych od zera. Awaryjne zasilanie miasta tylko z ciepłowni KORTOWO 1)Zmniejszenie zadanej dyspozycji na przepompowni Jaroty. 2)Połączenie sieci cieplnej w głównych komorach rozcinających. 3)Zwiększenie przepływu w ciepłowni do maksymalnej wartości (3200 t/h). 4)Zwiększenie temperatury wyjściowej do miasta o 50 % w stosunku do zewnętrznych warunków pogodowych. 5)Uruchomienie przepompowni: a)przy ul. Niepodległości na max. Różnicę ciśnień z kier. Tłoczenia do ul. Gotowca. b)przy ul. Partyzantów na różnicę ciśnień 0,15 MPa. 6)Wykonanie dalszych niezbędnych połączeń na pierścieniach sieci ciepłowniczej. Jeżeli sytuacja awaryjna trwać będzie dłużej niż jedną dobę, należy wykonać dalsze czynności opisane poniżej, uzależniając celowość ich wykonania od temperatury zewnętrznej i postępu prac przy usuwaniu awarii. 1)Wyłączyć ciepłą wodę we wszystkich węzłach. 2)Wyłączyć ogrzewanie w obiektach niemieszkalnych, które nie mają wpływu na funkcjonowanie miasta np. obiekty produkcyjno przemysłowe. 3)Spuścić wodę z instalacji wewnętrznych obiektów wyłączonych oraz budynków do których nie dopływa nośnik ciepła, przy temperaturach niższych od zera. Awarie odcinków sieci ciepłowniczych. Ustawienia pracy w sieci w tym przypadku powinno uwzględniać poniższe zasady: 1)Ograniczenie do minimum wyłączonego obszaru poprzez maksymalne wykorzystanie istniejących połączeń sieci pierścieniowych. 2)Zapewnienie niezbędnych przepływów nośnika ciepła we wszystkich punktach sieci poprzez niezbędne4 korekty przepływu w ciepłowniach i przepompowniach a w koniecznych sytuacjach wykonanie czynności wg punktu 1, 2, 3 jak w sytuacji awaryjnej ciepłowni 16

trwającej dłużej niż jedną dobę (opisane powyżej). 3)Uszkodzony odcinek sieci powinien być jak najszybciej wyłączony z eksploatacji i poddany naprawie a obiekty budowlane zabezpieczone przed uszkodzeniem oraz zalaniem gorącą wodą. Przy temperaturze zewnętrznej poniżej 0 o C należy opróżnić z wody instalacje wewnętrzne. Ograniczenia w dostawie energii cieplnej do odbiorców wprowadzane mogą być również na polecenie Prezesa MPEC Sp. z o. o. w przypadku zmniejszenia się zapasów opału z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa do 50 % wielkości określonej w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 20 kwietnia 1998 r. w sprawie wielkości, sposobu gromadzenia oraz kontroli stanu zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych zajmujących się wytwarzaniem energii elektrycznej lub ciepła oraz wydobywaniem i dystrybucją paliw gazowych (Dz. U. Nr 53/98), wg poniższego planu: 1)Wyłączenie dostaw ciepła na potrzeby ciepłej wody i technologii we wszystkich węzłach cieplnych. 2)Ograniczenie dostawy ciepła na potrzeby ogrzewania i wentylacji do wielkości 80 % wartości zamówionej mocy cieplnej. W przypadku dalszego spadku zapasów opału tj. do 30 % wielkości wg powyższego rozporządzenia: 1)Wyłączenie ogrzewania w obiektach niemieszkalnych, które nie mają wpływu na funkcjonowanie miasta np. obiekty produkcyjno przemysłowe. 2)Spuszczenie wody z instalacji odbiorczych obiektów wyłączonych, przy temperaturach zewnętrznych niższych od zera. 3)Ograniczenie dostawy ciepła na potrzeby ogrzewania i wentylacji do wielkości 50 % wartości zamówionej mocy cieplnej. Awaria sieci elektroenergetycznej powodująca zanik napięcia zarówno na zasilaniu podstawowym jak i rezerwowym w ciepłowniach. W przypadku braku dostawy energii elektrycznej niemożliwe jest dostarczanie ciepła do odbiorców. Należy podjąć działania zabezpieczające urządzenia ciepłownicze przed zniszczeniem jeżeli sytuacja awaryjna przeciąga się powyżej 5 godzin: 1)Spuszczenie wody z instalacji odbiorczych budynków - przy temperaturze zewnętrznej poniżej 0 o C. 2)Spuszczenie nośnika ciepła z sieci ciepłowniczej w przypadku wystąpienia temperatur zewnętrznych poniżej - 5 o C, lub czasu trwania awarii powyżej jednej doby przy ujemnej temperaturze zewnętrznej. 3. WODOCIĄGOWO KANALIZACYJNE. Przewidywane zagrożenia (awarie) na ujęciach i stacjach uzdatniania wody: Skażenia promieniotwórcze, chemiczne i biologiczne: Skażenia promieniotwórcze wody, mogą wystąpić na skutek: a) awarii elektrowni jądrowej na terenie państw ościennych lub bezpośredniego skażenia środkami promieniotwórczymi (zamierzonego lub niezamierzonego), 17

b) skażenie chemiczne i biologiczne w czasie P, mogą wystąpić w wyniku bezpośredniego skażenia tymi środkami (zamierzone lub niezamierzone). Po wykryciu skażenia natychmiast wyłączane są z eksploatacji skażone studnie (ujęcia) lub elementy wodociągu. W zależności od miejsca skażenia wykonywane są następujące przedsięwzięcia: a)zamknięcie zasuw rejonowy odcinając dopływ wody do sieci miejskiej, b)zwiększenie zasilania sieci pozostałych ujęć, c)dokonania intensywnego płukania i odkażania sieci, d)przeprowadzenie intensywnego chlorowania skażonej wody przez okres jednej doby, e)w zależności od miejsca skażenia nastąpi przełączenie rurociągów na podawanie wody bezpośrednio ze studni do sieci miejskiej (z pominięciem SUW). Skutkiem takiego przeciwdziałania będzie zmniejszona produkcja wody i pogorszenie jej jakości. W tym celu do prowadzenia ciągłej kontroli jakości uruchamiamy własne służby laboratoryjne we współdziałaniu z Sanepidem. W przypadku wystąpienia jednoczesnego skażenia wody na kilku ujęciach (lub SUW), przerwa w dostawie wody może trwać nawet do kilku dni. Wykonanie powyższych przedsięwzięć nastąpi siłami Zakładu Produkcji Wody z udziałem drużyn ratownictwa wodociągowo - kanalizacyjnego. Awarie zasilania energetycznego: Usunięcie awarii zasilania urządzeń sterowniczych nastąpi przez specjalistów elektryków z udziałem pracowników Zakładu Energetycznego. W przypadku przerwania linii przesyłowej nastąpi włączenie zasilania awaryjnego z zespołów prądotwórczych (SUW Pieczewo, SUW Kortowo ) oraz zwiększenie zasilania przez pozostałe ujęcia. Czas przerwy w dostawie wody dla części mieszkańców Olsztyna może trwać do kilku godzin. Awarie głównych rurociągów wody surowej: W przypadku wystąpienia awarii rurociągów głównych, usunięcie uszkodzenia nastąpi siłami własnymi służb dyżurnych, a w wypadku dużych uszkodzeń z udziałem drużyn ratownictwa wodociągowo kanalizacyjnego. W celu utrzymania właściwego ciśnienia wody, zwiększamy zasilanie pozostałych. Awarie sieci wodociągowo kanalizacyjnych: Podstawowym zagrożeniem wynikającym z eksploatacji 300 km sieci wodociągowej na terenie miasta Olsztyna są uszkodzenia poszczególnych odcinków sieci, powstałe wskutek najróżniejszych przyczyn. Uszkodzenia sieci w zależności od rodzaju uszkodzonego odcinka, powodują wyłączenie z pracy określonego odcinka sieci, co skutkuje pozbawieniem wody określonej ilości odbiorców na okres od kilku godzin do kilku dni. Przyczyny powstawania awarii: a)ruchy gruntu spowodowane nierównym osiadaniem, b)warunki atmosferyczne (burze, opady), c)korozja materiału, 18

d)wadliwe wykonanie elementów łączenia w trakcie wykonawstwa, e)uszkodzenia mechaniczne. Występujący w trakcie uszkodzenia sieci niekontrolowany wypływ wody (od czasu zlokalizowania), może spowodować podmycie i zalanie sąsiadujących budowli, jak również zapadnięcie ciągów jezdni i pieszych ulic będących w bezpośrednim sąsiedztwie uszkodzenia. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że w trakcie usuwania awarii wyłączona jest z eksploatacji część hydrantów ppoż. W celu złagodzenia występowania awarii dążymy do zminimalizowania czasu ich usuwania. W przypadku wystąpienia dużych awarii wodociągowo kanalizacyjnych mogących doprowadzić do katastrof budowlanych i ekologicznych, współdziałamy z Centrum Zarządzania Kryzysowego celem przyśpieszenia usunięcia skutków zdarzeń. Pozostałe uszkodzenia dużej magistrali wodociągowej spowoduje krótkotrwałe zakłócenia w dostawie wody do miasta, przełączamy z innej magistrali, co jest w praktyce wykorzystywane. Po połączeniach magistral zasilających w wodę wystąpi w mieście zjawisko pogorszenia parametrów fizyczno chemicznych wody. Przeciwdziałając temu zjawisku dokonuje się natychmiast płukania sieci wodociągowej. Naprawy sieci wodociągowej dokonuje we własnym zakresie Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o. o. w miejscach, gdzie nie może dokonać przełączeń magistral, wodę dostarcza się beczkowozami. Przy uszkodzeniach kolektorów ściekowych i sieci kanalizacyjnej powodujących niedrożności i zarazem brak odpływu, Przedsiębiorstwo przystępuje niezwłocznie do przepompowywania ścieków, aby nie dopuścić do zalań budynków i wylewów powierzchniowych. Napraw dokonuje samodzielnie, bądź przy współpracy przedsiębiorstw specjalistycznych. W wypadku wystąpienia dużych awarii i zniszczeń sieci wodno kanalizacyjnej na terenie miasta rozwinięte zostaną własne formacje obrony cywilnej w składzie 3 drużyn ratownictwa wodno kanalizacyjnego ze sprzętem technicznym zgodnie z opracowanym planem. W wypadku dużych uszkodzeń sieci wodociągowej zaopatrzenie w wodę mieszkańców Olsztyna odbywać się będzie ze studni awaryjnych (miejskich i zakładowych) oraz przez dowóz wody beczkowozami na wyznaczone punkty siłami przedsiębiorstwa i wydzielonych formacji obrony cywilnej zgodnie z planem zaopatrzenia miasta w wodę. 4. ZAGROŻENIA KOMUNIKACYJNE. Drogowe: Zagrożenia w lądowym ruchu drogowym występujące na terenie miasta Olsztyna związane są przede wszystkim ze wzrastającą liczbą pojazdów poruszających się ulicami miasta, niewystarczającą infrastrukturą sieci drogowej na terenie miasta, brakiem tranzytowych szlaków komunikacyjnych, co powoduje, że cały ruch kołowy prowadzony jest przez centrum miasta (Warszawa Bartoszyce), wąskimi gardłami wylotowymi z miasta (ul. Sielska kierunek na Ostródę, Wojska Polskiego kierunek na Bartoszyce, Pstrowskiego kierunek na Szczytno), prowadzeniem ruchu tranzytowego pojazdów ciężarowych (TIR) ulicami miasta. Analiza zdarzeń zaistniałych na terenie miasta Olsztyna wskazuje, że z punktu widzenia zarządzania kryzysowego miały one poważne skutki związane z zagrożeniem życia i zdrowia ludzi oraz skutki ograniczone dla środowiska naturalnego i nieistotne z punktu widzenia zagrożenia mienia. Najbardziej zagrożone są ulice Dworcowa, Piłsudskiego 19

i Pstrowskiego oraz skrzyżowania ulic Pstrowskiego niepodległości i Pstrowskiego Sikorskiego. Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że prognozowanie zagrożenia w przyszłości będą prowadziły do podobnych skutków. Z punktu widzenia planowania kryzysowego należy stwierdzić ponadto, że znaczne zagrożenie, zwłaszcza w przypadku prowadzenia ewentualnych akcji ratunkowych, stanowi blokowanie się głównych szlaków komunikacyjnych w godzinach porannego i popołudniowego szczytu. Są to następujące ulice i skrzyżowania: Leonharda Wyszyńskiego Synów Pułku Krasickiego, Piłsudskiego, Kościuszki Niepodległości Pstrowskiego Krasickiego, Partyzantów, Rondo Bema, Limanowskiego, Jagiellońska, Wojska Polskiego, Warszawska. Wypadki drogowe w mieście Olsztyn (dane za rok 2005) 1.Liczba wypadków ogółem 289, w tym: a) zabici 9 b) ranni 332 c) kolizje 2810 2.Struktura wiekowa ofiar wypadków i kolizji mających miejsce na terenie Olsztyna: Grupy wiekowe Ofiary Zabici Ranni Ogółem 341 9 332 0 6 lat 11 0 11 7 14 lat 26 0 26 15 17 lat 20 0 20 18 24 lata 64 0 64 25 39 lat 66 1 65 40 59 lat 92 3 89 60 i więcej lat 62 5 57 Interwencje Straży Miejskiej podjęte wobec osób bezdomnych w roku 2005 W roku 2005 Straż Miejska w Olsztynie podjęła 278 interwencji wobec osób bezdomnych. Interwencje miały charakter pomocy ww. osobom w stanach zagrożenia życia lub zdrowia. W wyniku tych interwencji przewieziono: - 25 osób do schroniska dla bezdomnych, - 242 osoby do izby wytrzeźwień, oraz z przypadku 11 osób wezwano pogotowie ratunkowe lub przewieziono do szpitali. Kolejowe: W granicach terytorialnych Olsztyna znajdują się dwa dworce kolejowe: Zachodni oraz Główny, szereg kolizyjnych przejazdów klejowych: ul. Bałtycka, Redykajny, Gutkowo, Track oraz szereg tzw. dzikich przejść, które stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz mienia. Analiza zdarzeń pokazuje, że są to głównie zagrożenia o charakterze lokalnym. Analiza zaistniałych zdarzeń wykazała, że miały one ograniczone skutki związane z zagrożeniami dla życia i zdrowia ludzi. Były to głównie potrącenia osób pieszych, które 20

znalazły się na terenie torowisk. Były one natomiast nieistotne z punktu widzenia zagrożeń dla środowiska czy też mienia. Należy stwierdzić, że nie przewiduje się wzrostu poziomu ww. zdarzeń w najbliższym czasie. Wodne: W rejonie miasta Olsztyna występują wprawdzie liczne akweny wodne, jednak w związku z tym, że nie mają one znaczenia jako wodne szlaki komunikacyjne, nie stwierdzono zagrożeń o charakterze komunikacyjnym w tym zakresie. Lotnicze: Na terenie miasta Olsztyna znajduje się lotnisko sportowe Aeroklubu Warmińsko Mazurskiego. Jednak w związku z faktem, iż na terenie Olsztyna nie stwierdzono wypadków lotniczych w ruchu komunikacyjnym, nie przewiduje się realnych zagrożeń w tym zakresie w najbliższym czasie. 5. CHEMICZNO EKOLOGICZNE. W transporcie: Przez teren miasta prowadzą trasy przewozu głównie produktów ropopochodnych w które zaopatrują się zakłady przemysłowe w Olsztynie. Transportem kolejowym np. dowozi się produkty do CPN w Gutkowie, transportem kołowym natomiast mniejsze ilości tych produktów, dla których odbiorcami są przeważnie stacje paliw i kotłownie opalane olejem. W ostatnim okresie zauważa się także zwiększony ruch tranzytem kolejowy materiałów niebezpiecznych m.in. takich jak kwasy, amoniak, chlor, substancje ropopochodne w stronę granicy wschodniej jak i w kierunku przeciwnym. Zagrożenia związane z przewozem substancji niebezpiecznych występują praktycznie na wszystkich ważniejszych arteriach komunikacyjnych w mieście. Brak obwodnic zwłaszcza w kierunku Warszawa, Toruń, Augustów powoduje, iż ruch kołowy w tym przewóz materiałów niebezpiecznych przechodzi przez centrum Olsztyna. Biorąc pod uwagę niedogodności komunikacyjne (ciasne ulice, duże natężenie ruchu na najważniejszych skrzyżowaniach) stwarza określone zagrożenia z uwagi na dużą ilość ludzi przebywających w tych miejscach, ciasną zabudową miejską, trudności w dojeździe do miejsca ewentualnego wypadku, niebezpieczeństwo wystąpienia dużo poważniejszych skutków przy awarii lub wypadku w centrum miasta jak i poza nim. W obiektach stacjonarnych: Występujące na terenie miasta zagrożenia należy rozpatrywać w dwóch zasadniczych grupach: 1)w pierwszej znajdują się te, które występują równolegle z zagrożeniami pożarowymi, 2)w drugiej natomiast te, które występują samodzielnie nie stwarzając niebezpieczeństwa pożaru lub wybuchu. Do firm, których działalność sprzyja występowaniu zagrożeń tylko chemicznych należy zaliczyć: 1) Chłodnię Olsztyn z uwagi na stosowany w procesach chłodniczych amoniak w ilości ok. 80 ton, 21

2) Indykpol (49 ton amoniaku), 3) Mleczarnia Olsztyn gdzie wykorzystuje się 5 ton amoniaku, 4)Browary Warmińsko Mazurskie JURAND (4 tony amoniaku) Zagrożenia związane z ewentualnym wydostaniem się amoniaku do atmosfery występować mogą w przypadkach: 1)powstania nieszczelności w układzie chłodniczym spowodowanym korozją, mechanicznym uszkodzeniem instalacji np. w następstwie dostania się wody do tego układu, 2)awarii lub wypadków powstałych przy transporcie i rozładunku amoniaku, 3)awarii w systemach zabezpieczeń po stronie wysokiego ciśnienia, 4)nieprzestrzegania reżimów technologicznych, 5)nieprzestrzegania zasad bezpieczeństwa podczas wykonywania prac remontowych, konserwacyjnych w tym prac pożarowo niebezpiecznych jak np. spawanie lub cięcie. W grupie zakładów gdzie zagrożenia chemiczne występują równolegle z pożarowymi znajdować się będą: 1. Stomil Olsztyn (oleje, paliwa, ługi, kwasy), 2. Centrala Produktów Naftowych w Gutkowie (oleje napędowe, benzyny), 3. Stacje paliw płynnych. W zbiornikach i ciekach wodnych: Zagrożenia te występować mogą w przypadkach skażenia środowiska naturalnego poprzez niekontrolowaną emisję do atmosfery, wód powierzchniowych i gruntu toksycznych środków przemysłowych. W obrębie administracyjnym Olsztyna znajdują się jeziora: Długie, Skanda, Trackie, Sukiel, Czarne, Ukiel, Kortowskie, Stary Dwór oraz rzeki Łyna, Kortówka i Wadąg. Wymienione zbiorniki i cieki wodne są naturalnymi odbiorcami wody opadowej jak i wód z miejskiej kanalizacji deszczowej. Miasto jest w pełni uzbrojone w sieć kanalizacji deszczowej, toteż ewentualne przedostanie się poprzez nią TSP do zbiorników i cieków wodnych może spowodować totalne skażenie środowiska. Analizując występujące zagrożenia należy mieć na uwadze miejsca zrzutów wody opadowej, stopień rozprzestrzeniania się rozlewisk substancji niebezpiecznych oraz miejsca budowy zastaw zabezpieczających przed dalszą degradacją środowiska. 6. RADIACYJNE. W zakresie radiacji w Polsce ( w tym w mieście Olsztynie) rozpatrujemy tylko zagrożenia zewnętrze. Rejon miasta może być zagrożony opadem radioaktywnym powstałym w wyniku awarii elektrowni jądrowych zlokalizowanych na terytorium państw ościennych (ok. 26 elektrowni). Część z nich jest przestarzała technologicznie i stwarza zagrożenie w wyniku możliwych awarii poprzez skażenie promieniotwórcze ludności, produktów żywnościowych, wody, terenu i sprzętu technicznego. W wyniku skażenia promieniotwórczego mieszkańcy narażeni będą na chorobę popromienną. Stopień choroby zależeć będzie od pochłoniętej dawki mierzonej w centygrejach. Przy pochłoniętej dawce ok. 400 centygrejów występuje 50 % wypadków śmiertelnych. 22

7. EPIDEMIOLOGICZNE. Zagadnienia epidemiologiczne w zasadzie rozwiązywane są na bieżąco przez służby powiatowego Inspektora Sanitarnego w Olsztynie. Są to najczęściej ogniska zatruć pokarmowych. Istnieje jednak możliwość zawleczenia na teren miasta przypadku cholery itp. W takim nawet pojedynczym przypadku zaistnieje konieczność zorganizowania w bazie któregoś szpitala izolatorium oraz odizolowanie osoby chorej (chorych). W przypadku nadmiernych opadów atmosferycznych może dojść do zalania któregoś z ujęć wody dla miasta. Działania wiodące obciążały będą wówczas Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, jednakże w działania pomocnicze włączy się także inspekcja sanitarna oceniając bakteriologicznie wodę oraz ewentualny transport beczkowozami wody zastępczej. Podobna sytuacja zaistnieć może w przypadku aktów terrorystycznych. W zakresie nadzoru nad higieną żywienia i żywności należy przewidywać możliwość skażeń żywności na większą skalę w przypadku klęsk żywiołowych, czy radioaktywnych. Działania inspekcji sanitarnej będą zmierzały wówczas do wycofywania z handlu produktów uznanych za niewłaściwe, W przypadku konieczności przekwaterowania większej ilości osób działania pomocnicze dla inspekcji sanitarnej przewidywać należy w zakresie oceny stanu sanitarnego pomieszczeń zastępczych oraz zabezpieczenia właściwej organizacji zbiorowego żywienia tych osób. W ostatnim okresie nasiliły się na terenie miasta przypadki występowania wścieklizny u zwierząt. W związku z tym opracowano i wdrożono procedury reagowania służb, pogotowi i instytucji. Wzmocniono stan osobowy Centrum Zarządzania Kryzysowego na okres wykrycia choroby u zwierząt. Aktualne zagrożenie wystąpienia na terenie kraju ptasiej grypy spowodowało, że na terenie miasta opracowano procedury reagowania służb. Etap przygotowań planistycznych zakończono. Podjęcie działań z zakresu ochrony ludności i likwidacji zagrożenia nastąpi w przypadku przekazania przez stację sanitarno epidemiologiczną uwagi dotyczącej wystąpienia ptasiej grypy na terytorium Polski. 8. TELEKOMUNIKACYJNE. Do najważniejszych obiektów wchodzących organizacyjnie w skąd Zakładu Telekomunikacji w Olsztynie i mających wpływ na funkcjonowanie systemu łączności w mieście i regionie należą: 1)TP S.A. Dyrekcja Zakładu Telekomunikacji w Olsztynie ul. Piłsudskiego 63a, 2)TP S.A. Rejon Telekomunikacji Olsztyn Miasto, ul. 22 Stycznia 1 a)ca Południe ul. Jaroszyka 21 b)ca Śródmieście ul. Pieniężnego 21a c)ca Wschód ul. Piłsudskiego 63 3)TP S.A. Rejon Telekomunikacji Olsztyn ul. Jagiellońska 23 Wszystkie obiekty na terenie miasta objęte są ochroną fizyczną przez własny Oddział Straży Przemysłowej, firmę ochrony mienia oraz techniczne środki ochrony. Charakter zadań wykonywanych przez Zakład Telekomunikacji nie stwarza zagrożeń dla zdrowia i życia załóg oraz ludności zamieszkującej w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów 23

telekomunikacyjnych. Zasilanie urządzeń technicznych w energię elektryczną odbywa się z sieci krajowej lub awaryjnie z baterii akumulatorów i stacjonarnych zespołów spalinowo elektrycznych. W przypadku zdarzeń losowych (pożary, wybuchy gazu w zabudowie mieszkalnej, wichury itp.), które mogą spowodować między innymi awarie systemu łączności, ich usuwaniem zajmować się będą własne kolumny remontowe, ze szczególnym uwzględnieniem przywrócenia łączności dla abonentów specjalnych i ważnych ze względu na funkcjonowanie miasta i regionu. 9. POWODZIOWE. Na terenie miasta Olsztyna zagrożenie powodziowe jest mało prawdopodobne i na dzień dzisiejszy nie występuje. 10. GWAŁTOWNE OPADY ATMOSFERYCZNE. Zagrożenie gwałtownymi opadami atmosferycznymi mogące wystąpić na terenie miasta stwarza lokalne podtopienia ulic oraz niektórych obiektów. W ostatnich latach zauważyć można zwiększoną ilość gwałtownych opadów atmosferycznych i występujące lokalne zatopienia nawierzchni ulic oraz zalewanie niektórych obiektów, takich jak: Ulice: Piłsudskiego (na wysokości MICHELIN Olsztyn ), Wojska Polskiego (w okolicy przystanku autobusowego na skrzyżowaniu ul. Jagiellońskiej i Dąbrowskiego), Lubelska (pod wiaduktem), Bałtycka (za przejazdem kolejowym w kierunku Gutkowa). Obiekty: Archiwum Państwowe oraz Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Dworzec Kolejowy (przejścia podziemne zagrożenia porażenia prądem przez stację transformatorową), Targowisko handlowe przy stadionie piłkarskim OSiR, Budynki mieszkalne wielorodzinne i jednorodzinne przy ul. Turkowskiego, Subocińskiego, Szpakowej, Zamenhoffa, Sienkiewicza, Jeżynowej, Piłsudskiego, Szkoła Podstawowa przy ul. Turkowskiego, Supermarket RAST, Ośrodek Głuchoniemych przy ul. Grzegorzewskiej. Najważniejsze miejsca zrzutów wody opadowej poprzez kanalizację deszczową to: Śródmieście: przewód średnicy 800 mm most (skrzyżowanie ul. Artyleryjskiej i Wyzwolenia), średnicą 600 mm most (ul. Pieniężnego), średnicą 600 mm most (od ul. Prostej). 24

Zatorze: 2 x średnica 600 mm most (od ul. Kasprowicza). Podgrodzie: średnicą 1500 mm od strony ul. Gotowca, średnicą 500 mm od strony ul. Grzegorzewskiej. Brzeziny: średnicą 1800 mm odprowadza wody opadowe z Jarot. Posorty: - średnicą 1800 mm odprowadza wody opadowe z Nagórek. Na Łynie znajduje się 8 mostów drogowych oraz 1 wiadukt kolejowy z czego 3 mosty na trasach o dużym natężeniu ruchu. Rzeka Kortówka: Rzeka ta łączy jeziora Kortowskie z Ukiel oraz jezioro Kortowskie z Łyną. Odprowadzenie wody opadowej następuje dwoma przewodami o średnicy 500 mm przy ul. Warszawskiej (na wysokości stadionu AZS w Kortowie). Biorąc pod uwagę prędkość nurtu rzeki Łyny oraz czas rozlewu substancji i czas po jakim rozpoczęto by działania siłami PSP można w przybliżeniu określić zasięg rozlewu substancji, które w różny sposób między innymi poprzez kanalizację deszczową na skutek awarii lub katastrofy przenikną do cieku. Przykładowo: wypływ substancji ropopochodnej do Łyny w czasie 30 minut spowoduje powstanie plamy zanieczyszczeń na długości ok. 450 m (liczonej od miejsca zrzutu). Postępując jak wyżej można precyzyjnie ustalić zasięg przemieszczającej się plamy jak i najdogodniejsze miejsce do ustawienia zapory i prowadzenia działań Jeziora: 1)jezioro Długie średnicą 600 mm z osiedli nad j. Długim. Następnie z tegoż jeziora przewodem o średnicy 300 mm do rzeki Łyny, 2)jezioro Skanda średnicą 800 mm z osiedla Mazurskiego, 3)jezioro Sukiel średnicą 300 mm z osiedla Likusy, 4)jezioro Czarne średnicą 700 mm z osiedli nad j. Długim, następnie do j. Ukiel, 5)jezioro Ukiel średnicą 300 mm z osiedla Likusy, średnicą 300 mm z osiedla Gutkowo Jeziora jako zbiorniki wód stojących w odróżnieniu od rzek są w mniejszym stopniu narażone na szybkie rozprzestrzenianie się po ich powierzchni substancji ropopochodnych. Wielkość emisji uzależniona będzie z reguły od ich ilości. Szczególnie zagrożone będą strefy, w których występuje bezpośredni kontakt linii brzegowej jezior z drogami kolejowymi i kołowymi. 25