POWIAT WOŁOMIŃSKI Zasady tworzenia i opiniowania prawa miejscowego oraz innych aktów prawnych wydawanych przez JST, w tym tryb podejmowania i ogłaszania uchwał Materiały szkoleniowe Wołomin 2010 Opracowanie: Maciej Barczyński E Starostwo. Wdrażanie usprawnień zarządczych oraz szkolenia kadr Starostwa Powiatowego w Wołominie. Projekt jest współfinansowany przez Unię Europejską w ramach środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, Priorytet V, Działanie 5.2, Poddziałanie 5.2.1.
Trochę historii Rok 1990: Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym (Dz. U. Nr 16, poz. 95) Rozdział 4 Przepisy gminne Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia przepisów powszechnie obowiązujących na obszarze gminy, zwanych dalej przepisami gminnymi. 2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać przepisy gminne w zakresie: 1) wewnętrznego ustroju gminy oraz sołectw, dzielnic(osiedli), 2) organizacji urzędów i instytucji gminnych, 3) zasad zarządu mieniem gminy, 4)zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. 3. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. 4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. 2 Rozdział 4 Przepisy gminne (cd) Art. 41. 1. Przepisy gminne ustanawia rada gminy w formie uchwały. 2. W przypadku nie cierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać zarząd w formie zarządzenia. 3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady. 4. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia, rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej. Art. 42. 1. Przepisy gminne ogłasza się przez rozplakatowanie obwieszczeń w miejscach publicznych lub w inny sposób miejscowo przyjęty, a także przez ogłoszenie w lokalnej prasie, chyba że przepisy prawa stanowią inaczej. 2. Przepisy gminne wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, o ile nie przewidują wyraźnie terminu późniejszego. 3. Urząd gminy prowadzi zbiór przepisów gminnych dostępny do powszechnego wglądu w jego siedzibie. 3 1
Rozdział 10 Nadzór nad działalnością komunalną Art. 85. 1. Nadzór nad działalnością komunalną sprawowany jest na podstawie kryterium zgodności z prawem, z zastrzeżeniem przepisu ust. 2. 2. W sprawach zleconych nadzór sprawowany jest ponadto na podstawie kryteriów celowości, rzetelności i gospodarności. Art. 86. Organami nadzoru są: Prezes Rady Ministrów i wojewoda, a w zakresie spraw budżetowych- regionalna izba obrachunkowa. Art. 91. 1. Uchwała organu gminy sprzeczna z prawem jest nieważna. O nieważności uchwały w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od daty doręczenia uchwały, w trybie określonym w art. 90. 2. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały, może wstrzymać jej wykonanie. 3. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu administracyjnego. 4. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa organ nadzoru nie stwierdza nieważności uchwały, ograniczając się do wskazania, iż uchwałę wydano z naruszeniem prawa. 4 Rozdział 10 Nadzór nad działalnością komunalną Art. 95. 1. Działając w granicach art. 85 ust. 2, wojewoda może wstrzymać wykonanie uchwały organu gminy i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, wskazując zaistniałe uchybienia oraz termin załatwienia sprawy. 2. Jeżeli uchwała organu gminy, podjęta w wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, nie uwzględnia wskazówek, o których mowa w ust. 1, wojewoda może uchylić uchwałę i wydać zarządzenie zastępcze, powiadamiając o tym prezydium sejmiku i właściwego ministra. 3. Zarządzenie zastępcze wchodzi w życie w terminie 30 dni od daty jego wydania, chyba że w tym czasie minister wyda inne rozstrzygnięcie w sprawie. 4. Przepisy ust. 1-3 stosuje się odpowiednio do czynności podejmowanych przez gminę w wykonaniu zadań,októrychmowawart.8ust.1. 5 2
Rozdział 10 Nadzór nad działalnością komunalną Art. 96. 1. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. Rozwiązanie rady równoznaczne jest z rozwiązaniem wszystkich organów gminy. Prezes Rady Ministrów wyznacza wówczas osobę, która do czasu wyborów nowych organów gminy pełni funkcję tych organów. 2. Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw dopuszcza się zarząd gminy, wojewoda wzywa radę gminy do zastosowania niezbędnych środków, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - występuje z wnioskiem do sejmiku o rozwiązanie zarządu gminy. Sejmik podejmuje uchwałę bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby delegatów. Do czasu wyboru nowego zarządu funkcję zarządu, a także funkcję wójta lub burmistrza pełni osoba wyznaczona przez prezydium sejmiku. 6 Rozdział 10 Nadzór nad działalnością komunalną Art. 97. 1. W razie nie rokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes Rady Ministrów może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru zarządu przez radę kolejnej kadencji. 2. Ustanowienie zarządu komisarycznego może nastąpić po uprzednim przedstawieniu zarzutów organom gminy i wezwaniu ich do niezwłocznego przedłożenia programu poprawy sytuacji gminy oraz po wysłuchaniu opinii sejmiku. 3. Komisarza rządowego powołuje Prezes Rady Ministrów na wniosek wojewody, zaopiniowany przez sejmik. 4. Komisarz rządowy przejmuje wykonywanie zadań i kompetencji organów gminy. 7 3
WOJEWÓDZKI DZIENNIK URZĘDOWY Ustawa z dnia 22 marca 1990 r. o terenowych organach rządowej administracji ogólnej (Dz. U. Nr 21, poz. 123) Art. 26. 1. Wojewoda wydaje wojewódzki dziennik urzędowy. 2.Wdzienniku,októrym mowawust.1,ogłaszasię: 1) rozporządzenia wojewody, 2) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające rozporządzenia i zarządzenia wojewody, 3) przepisy gminne w zakresie określonym odrębną ustawą, 4) inne akty prawne oraz informacje (obwieszczenia), jeżeli tak stanowią przepisy szczególne lub postanowi wojewoda. 3. Prezes Rady Ministrów określa w drodze rozporządzenia zasady i tryb wydawania oraz rozpowszechniania dzienników, o których mowa w ust. 1. 4. Urzędy wojewódzkie i rejonowe prowadzą zbiory wojewódzkich dzienników urzędowych, dostępne do powszechnego wglądu. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 października 1990 r. w sprawie zasad i trybu wydawania oraz rozpowszechniania wojewódzkich dzienników urzędowych (Dz. U. Nr 71, poz. 421). 8 Tworzenie gminnych aktów prawa miejscowego przepisów gminnych (regulacje wewnętrzne), Statut 25. 1. Z zastrzeżeniem przepisów odrębnych, inicjatywa uchwałodawcza przysługuje: 1) Przewodniczącemu Rady; 2) komisjom Rady; 3) klubom radnych; 4) radnym w liczbie nie mniejszej niż 1/4 ustawowego składu Rady; 5) Prezydentowi Miasta; 26. 1. Materiały i projekty uchwał podlegają zaopiniowaniu przez właściwą komisję Rady Miejskiej najpóźniej na 10 dni przed planowanym terminem sesji, z wyłączeniem projektów uchwał w sprawie wyboru lub powołania określonych osób w skład komisji, czy innego organu lub na określoną funkcję, a także materiałów lub projektów uchwał, które nie wchodzą w zakres przedmiotowy żadnej z komisji. 9 4
Tworzenie gminnych aktów prawa miejscowego przepisów gminnych (regulacje wewnętrzne), 27. 1. Projekt uchwały powinien zawierać w szczególności: 1) przedmiot uchwały; 2) podstawę prawną; 3) regulację sprawy będącej przedmiotem uchwały; 4) przepisy przejściowe i derogacyjne; 5) określenie terminu wejścia w życie uchwały. 2. Do projektu uchwały dołącza się uzasadnienie, które powinno: 1) wyjaśniać cel i przewidywane skutki podjęcia uchwały, w tym skutki finansowe; 2) przedstawiać aktualny stan faktyczny i prawny w sprawie, której dotyczy projekt uchwały lub wskazywać różnicę pomiędzy dotychczasowym, a projektowanym stanem prawnym. 3. Projekt uchwały wniesionej na sesję wymaga opinii formalnoprawnej radcy prawnego(adwokata) w sprawie zgodności projektowanej uchwały z przepisami prawa. W przypadku uchwał, które mogą wywołać skutki finansowe wymagana jest opinia Skarbnika Miasta. 4. Do projektu uchwały dołącza się wymagane prawem opinie. 5. Brak opinii komisji Rady nie stanowi przeszkody do wniesienia projektu uchwały na sesję. 10 Tworzenie gminnych aktów prawa miejscowego przepisów gminnych (regulacje wewnętrzne), 37. 1. Rozpatrywanie projektu uchwały odbywa się, z zastrzeżeniem ust. 2, według następujących zasad: 1) przedstawienie uchwały przez wnioskodawcę; 2) przedstawienie opinii właściwej komisji przez jej przewodniczącego, albo członka komisji wyznaczonego przez przewodniczącego; 3) przedstawienie opinii jednostki pomocniczej przez przewodniczącego organu wykonawczego lub wyznaczonego przez niego członka tego organu, jeśli projekt uchwały dotyczy sprawy wchodzącej w zakres działania tej jednostki pomocniczej; 4) zapytania do projektu uchwały; 5) dyskusja; 6) głosowanie. 11 5
Tworzenie gminnych aktów prawa miejscowego przepisów gminnych (regulacje wewnętrzne), 38. 1. Po zamknięciu dyskusji Przewodniczący rozpoczyna procedurę głosowania. Od tej chwili można zabrać głos tylko w celu zgłoszenia wniosku formalnego o sposobie lub porządku głosowania. 2. Porządek głosowania jest następujący: 1) głosowanie wniosku o odrzucenie uchwały w całości, jeżeli wniosek taki został zgłoszony; 2) głosowanie wniosku o odesłanie projektu uchwały do komisji; 3) głosowanie poprawek, przy czym: a) w pierwszej kolejności należy głosować poprawki, których przyjęcie lub odrzucenie rozstrzyga o innych poprawkach. W przypadku przegłosowania poprawki wykluczającej inne poprawki, poprawek tych nie poddaje się głosowaniu, b) w przypadku zgłoszenia do tego samego przepisu, kilku poprawek najpierw głosuje się poprawkę najdalej idącą; 4) głosowanie projektu uchwały w całości, ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek. 3. Porządek głosowania projektów uchwał i poprawek do nich ustala Przewodniczący. 4. Przewodniczący może odroczyć głosowanie nad całością projektu uchwały na czas potrzebny do stwierdzenia czy wskutek przyjętych poprawek nie zachodzą sprzeczności pomiędzy poszczególnymi przepisami projektu uchwały lub czy nie są one sprzeczne z przepisami prawa. 12 Tworzenie gminnych aktów prawa miejscowego przepisów gminnych (regulacje wewnętrzne), REGULAMIN ORGANIZACYJNY 7. 1. Sekretarz w zakresie ustalonym przez Prezydenta: c) koordynuje przebieg prac związanych z przygotowaniem projektów uchwał i innych materiałów wnoszonych do Rady przez Zarząd, 12. 2. Do ogólnych zadań wydziałów należy w szczególności: 5) przygotowywanie, w zakresie swego działania, projektów aktów normatywnych, a także projektów planów finansowych, okresowych ocen, analiz, informacji i sprawozdawczości, 13. Do podstawowego zakresu działania poszczególnych wydziałów należy w szczególności: 1) Biuro Prawne: 1) świadczenie pomocy prawnej dla organów Miasta i wydziałów Urzędu, w tym: c) opiniowanie projektów aktów normatywnych pod względem zgodności z przepisami prawa, d) opracowywanie niektórych projektów aktów normatywnych, 13 6
Uchwała Nr 147 RADY MINISTRÓW z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (M. P. Nr 44, poz. 310) Struktura zasad techniki prawodawczej: Dział I PROJEKT USTAWY Rozdział 1- Przepisy ogólne Rozdział 2- Budowa ustawy Rozdział 3- Tytuł ustawy Rozdział 4- Układ i postanowienia przepisów merytorycznych Rozdział 5- Postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących Rozdział 6- Układ i postanowienia przepisów końcowych Rozdział 7- Oznaczanie przepisów ustawy i jej systematyzacja Rozdział 8- Przepisy upoważniające Rozdział 9- Przepisy karne Rozdział 10- Zmiana(nowelizacja) ustawy Rozdział 11- Tekst jednolity Rozdział 12- Sprostowanie błędów 14 Uchwała Nr 147 RADY MINISTRÓW z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (M. P. Nr 44, poz. 310) Struktura zasad techniki prawodawczej: Dział II- PROJEKT AKTU WYKONAWCZEGO Dział III- TYPOWE ŚRODKI TECHNIKI PRAWODAWCZEJ kilka przykładów 88. 1. Jeżeli norma ma być adresowana do każdej osoby fizycznej, adresata tej normy należy wskazać słowem"kto". 2. Jeżeli norma ma być adresowana do podmiotów innych niż osoba fizyczna albo jeżeli zakres adresatów normy ma być węższy niż wskazany w ust. 1, wyznacza się go wyłącznie przez użycie odpowiedniego określenia rodzajowego(np."kto rzeczą włada","żołnierz, który...","senat uczelni"). 3. W przypadkach wskazanych w ust. 1 i 2 określenia adresata normy nie poprzedza się wyrazem "każdy". 93. W akcie niższym rangą niż ustawa jest niedopuszczalne, bez upoważnienia ustawowego, formułowanie definicji ustalających znaczenia określeń ustawowych; w szczególności w akcie wykonawczym niedopuszczalne jest formułowanie definicji, które ustalałyby znaczenia określeń ustawy upoważniającej. 15 7
Uchwała Nr 147 RADY MINISTRÓW z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie zasad techniki prawodawczej (M. P. Nr 44, poz. 310) Dział III- TYPOWE ŚRODKI TECHNIKI PRAWODAWCZEJ kilka przykładów 102. Jeżeli w ustawie odsyła się kilkakrotnie do innej ustawy, należy: 1)porazpierwszyprzytoczyćjejtytułwcałościzoznaczeniemnumeruorazpozycjii-wraziepotrzeby - rocznika Dziennika Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, a następnie przytaczać tylko datę albo przedmiot ustawy, bez numeru i pozycji w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, 2) jeżeli wydano tekst jednolity powoływanej ustawy - przy pierwszym powołaniu przytoczyć tytuł ustawy oraz rocznik, numer i pozycję w Dzienniku Ustaw, w którym ten tekst ogłoszono, a następnie przytaczać tylko datę ustawy albo jej przedmiot, 3) jeżeli powoływana ustawa była nowelizowana, a tekstu jednolitego nie wydano - przy pierwszym powołaniu przytoczyć cały tytuł jedynie pierwotnego tekstu oraz numer i pozycję Dziennika Ustaw, w którym opublikowano zarówno tekst pierwotny, jak i wszystkie akty nowelizujące, następnie zaś przytaczać tylko przedmiot ustawy albo jej datę. 16 Rok 1992: Samorząd terytorialny w ustawie konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym(dz. U. Nr 84, poz. 426) Art. 70. 1. Samorząd terytorialny jest podstawową formą organizacji lokalnego życia publicznego. 2. Jednostki samorządu terytorialnego posiadają osobowość prawną jako istniejące z mocy prawa wspólnoty mieszkańców danego terytorium. 3. Przysługujące jednostce samorządu terytorialnego prawo własności i inne prawa majątkowe stanowią mienie komunalne. 4. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. Pozostałe rodzaje jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa. 17 8
Samorząd terytorialny w ustawie konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym(dz. U. Nr 84, poz. 426) Art. 71. 1. Samorząd terytorialny wykonuje w ramach ustaw istotną część zadań publicznych, z wyłączeniem zadań zastrzeżonych ustawowo do kompetencji administracji rządowej. 2. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują przysługujące im zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność dla zaspokojenia potrzeb mieszkańców. 3. W zakresie uregulowanym ustawami jednostki samorządu terytorialnego wykonują zadania administracji rządowej. W tym celu zostają wyposażone w odpowiednie środki finansowe. 4. Jednostki samorządu terytorialnego realizują zadania za pośrednictwem swoich organów stanowiących i wykonawczych, swobodnie określając w granicach ustaw swoje struktury wewnętrzne. 18 Samorząd terytorialny w ustawie konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym(dz. U. Nr 84, poz. 426) Art. 72. 1. Wybory do organów stanowiących samorządu terytorialnego są powszechne, równe i odbywają się w głosowaniu tajnym. 2. Mieszkańcy mogą podejmować rozstrzygnięcia w drodze referendum lokalnego. Warunki i tryb przeprowadzenia referendum lokalnego określa ustawa. Art. 73. 1. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są dochody własne tych jednostek, subwencje i dotacje. 2. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego w zakresie zadań publicznych są gwarantowane ustawowo. 19 9
Samorząd terytorialny w ustawie konstytucyjnej z dnia 17 października 1992 r. o wzajemnych stosunkach między władzą ustawodawczą i wykonawczą Rzeczypospolitej Polskiej oraz o samorządzie terytorialnym(dz. U. Nr 84, poz. 426) Art. 74. Nadzór nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa. Art. 75. Zasady zrzeszania się jednostek samorządu terytorialnego oraz reprezentowania ich interesów wobec władz państwowych określa ustawa. Samorząd terytorialny w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 lipca 1952 r. (Dz. U. z 1976 r. Nr7,poz.36) Art. 5. Rzeczpospolita Polska gwarantuje udział samorządu terytorialnego w sprawowaniu władzy oraz swobodę działalności innych form samorządu. 20 Rok 1993: Ustawa z dnia z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428) Art. 1. 1. Regionalne izby obrachunkowe, zwane dalej "izbami", powołane są do kontroli gospodarki finansowej gmin, związków międzygminnych, innych komunalnych osób prawnych i sejmików samorządowych. 2. Izby sprawują nadzór nad działalnością komunalną w zakresie spraw budżetowych. 3. Izby prowadzą działalność informacyjną i szkoleniową w zakresie spraw budżetowych. Art. 11. 1. W zakresie spraw budżetowych izba: 1)badauchwały budżetowe rady gminy, przedkładane w trybie art. 90 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie terytorialnym, w zakresie ich zgodności z prawem, 2) bada uchwały rady gminy, przedkładane w trybie, o którym mowa w pkt 1, o nieudzieleniu zarządowi absolutorium, 3) w przypadku nieuchwalenia budżetu przez radę gminy do 31 marca roku budżetowego - ustala budżet gminy w terminie do końca kwietnia roku budżetowego w zakresie obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych. 2. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa w uchwale budżetowej, izba nie stwierdza nieważności uchwały, lecz wskazuje sposób usunięcia uchybienia. 21 10
Ustawa z dnia z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (Dz. U. Nr 85, poz. 428) Art. 12. 1. Izba w wyniku postępowania przeprowadzonego w trybie określonym w art. 91 ust. 2 ustawy, o której mowa w art. 11 ust. 1, w sprawie uznania uchwały budżetowej lub jej części za nieważną: 1) wskazuje radzie gminy nieprawidłowości oraz sposób i termin ich usunięcia lub 2) nakazuje w wyznaczonym terminie wprowadzenie do uchwały budżetowej wydatków niezbędnych w zakresie obligatoryjnych zadań własnych i zleconych gminom. 2.Jeżeliradagminyniewprowadzizmian,októrychmowawust.1,izbaorzekaonieważnościuchwały budżetowej w całości lub w części. 3. Stwierdzenie nieważności uchwały budżetowej rady gminy w całości lub w części powoduje ustalenie przez izbę budżetu lub jego części dotkniętej nieważnością w zakresie, o którym mowa w art. 53 ust. 3 ustawy o samorządzie terytorialnym. (obowiązkowych zadań własnych oraz zadań zleconych). Art. 18. 1. Do właściwości kolegium izby w pełnym składzie należy: 1) ustalanie budżetów gmin oraz stwierdzanie nieważności uchwał gmin, w rozumieniu art. 11, 22 POWIAT WOŁOMIŃSKI Rok 1997: Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz. U. Nr 78, poz. 483) SAMORZĄD TERYTORIALNY Art. 16. 1. Ogół mieszkańców jednostek zasadniczego podziału terytorialnego stanowi z mocy prawa wspólnotę samorządową. 2. Samorząd terytorialny uczestniczy w sprawowaniu władzy publicznej. Przysługującą mu w ramach ustaw istotną część zadań publicznych samorząd wykonuje w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Rozdział VII SAMORZĄD TERYTORIALNY Art. 163. Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych. Art. 164. 1. Podstawową jednostką samorządu terytorialnego jest gmina. 2. Inne jednostki samorządu regionalnego albo lokalnego i regionalnego określa ustawa. 3. Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego. 23 11
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz. U. Nr 78, poz. 483) SAMORZĄD TERYTORIALNY Art. 165. 1. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną. Przysługują im prawo własności i inne prawa majątkowe. 2. Samodzielność jednostek samorządu terytorialnego podlega ochronie sądowej. Art. 166. 1. Zadania publiczne służące zaspokajaniu potrzeb wspólnoty samorządowej są wykonywane przez jednostkę samorządu terytorialnego jako zadania własne. 2. Jeżeli wynika to z uzasadnionych potrzeb państwa, ustawa może zlecić jednostkom samorządu terytorialnego wykonywanie innych zadań publicznych. Ustawa określa tryb przekazywania i sposób wykonywania zadań zleconych. 3. Spory kompetencyjne między organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej rozstrzygają sądy administracyjne. Art. 167. 1. Jednostkom samorządu terytorialnego zapewnia się udział w dochodach publicznych odpowiednio do przypadających im zadań. 2. Dochodami jednostek samorządu terytorialnego są ich dochody własne oraz subwencje ogólne i dotacje celowe z budżetu państwa. 3. Źródła dochodów jednostek samorządu terytorialnego są określone w ustawie. 4. Zmiany w zakresie zadań i kompetencji jednostek samorządu terytorialnego następują wraz z odpowiednimi zmianami w podziale dochodów publicznych. 24 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz. U. Nr 78, poz. 483) SAMORZĄD TERYTORIALNY Art. 168. Jednostki samorządu terytorialnego mają prawo ustalania wysokości podatków i opłat lokalnych w zakresie określonym w ustawie. Art. 169. 1. Jednostki samorządu terytorialnego wykonują swoje zadania za pośrednictwem organów stanowiących i wykonawczych. 2. Wybory do organów stanowiących są powszechne, równe, bezpośrednie i odbywają się w głosowaniu tajnym. Zasady i tryb zgłaszania kandydatów i przeprowadzania wyborów oraz warunki ważności wyborów określa ustawa. 3. Zasady i tryb wyborów oraz odwoływania organów wykonawczych jednostek samorządu terytorialnego określa ustawa. 4. Ustrój wewnętrzny jednostek samorządu terytorialnego określają, w granicach ustaw, ich organy stanowiące. Art. 170. Członkowie wspólnoty samorządowej mogą decydować, w drodze referendum, o sprawach dotyczących tej wspólnoty, w tym o odwołaniu pochodzącego z wyborów bezpośrednich organu samorządu terytorialnego. Zasady i tryb przeprowadzania referendum lokalnego określa ustawa. 25 12
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(dz. U. Nr 78, poz. 483) ORGANY NADZORU Art. 171. 1. Działalność samorządu terytorialnego podlega nadzorowi z punktu widzenia legalności. 2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek samorządu terytorialnego są Prezes Rady Ministrów i wojewodowie, a w zakresie spraw finansowych regionalne izby obrachunkowe. 3. Sejm, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może rozwiązać organ stanowiący samorządu terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza Konstytucję lub ustawy. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO Art. 94. Organy samorządu terytorialnego oraz terenowe organy administracji rządowej, na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawie, ustanawiają akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze działania tych organów. Zasady i tryb wydawania aktów prawa miejscowego określa ustawa. ŹRÓDŁA PRAWA Art. 87. 1. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. 2. Źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są na obszarze działania organów, które je ustanowiły, akty prawa miejscowego. 26 Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa(dz. U. Nr 133, poz. 872), Art. 1. 1. Z dniem 1 stycznia 1999 r. wprowadza się zasadniczy trójstopniowy podział terytorialny państwa. 2. Jednostkami zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa są: gminy, powiaty i województwa. AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONE PRZEZ POWIAT Rozdział4ustawyzdnia5czerwca1998r.osamorządziepowiatowym(Dz.U.Nr91,poz.578) Art. 40. 1. Na podstawie i w granicach upoważnień zawartych w ustawach rada powiatu stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze powiatu. 2. Akty prawa miejscowego stanowione są w szczególności w sprawach: 1) wymagających uregulowania w statucie, 2)porządkowych, októrych mowawart.41, 3) szczególnego trybu zarządzania mieniem powiatu, 4) zasad i trybu korzystania z powiatowych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. 27 13
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONE PRZEZ POWIAT Rozdział4ustawyzdnia5czerwca1998r.osamorządziepowiatowym(Dz.U.Nr91,poz.578) Art. 41. 1. W zakresie nie uregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących, w szczególnie uzasadnionych przypadkach, rada powiatu może wydawać powiatowe przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne do ochrony życia, zdrowia lub mienia obywateli, ochrony środowiska naturalnego albo do zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego, o ile przyczyny te występują na obszarze więcej niż jednej gminy. 2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 1, mogą przewidywać za ich naruszenie kary grzywny wymierzane w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. Art. 42. 1. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej. 2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach nie cierpiących zwłoki, może wydać zarząd. 3. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 2, podlegają zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu. 28 AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONE PRZEZ POWIAT Rozdział4ustawyzdnia5czerwca1998r.osamorządziepowiatowym(Dz.U.Nr91,poz.578) Art. 43. 1. Akty prawa miejscowego, z zastrzeżeniem art. 44 ust. 1, ogłasza się w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 2. Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji. 3. Dzień wydania wojewódzkiego dziennika urzędowego jest dniem ogłoszenia aktu prawa miejscowego. 4. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że ustawa lub przepis powiatowy stanowi inaczej. Art. 44. 1. Przepisy porządkowe ogłasza się przez ich publikację w środkach masowego przekazu oraz w drodze obwieszczeń lub w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie. Przepisy te wchodzą w życie z dniem takiego ogłoszenia. Przepisu art. 43 ust. 4 nie stosuje się. 2. Przepisy porządkowe podlegają także ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Art. 45. Starostwo powiatowe gromadzi i udostępnia zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat. 29 14
AKTY PRAWA MIEJSCOWEGO STANOWIONEGO PRZEZ SAMORZĄD WOJEWÓDZTWA Rozdział8ustawyzdnia5czerwca1998r.osamorządziewojewództwa(Dz.U.Nr91,poz.576) Art. 89. 1. Na podstawie tej ustawy oraz na podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części. 2. Marszałek województwa podpisuje akty prawa miejscowego, przyjęte przez sejmik województwa, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym podlega także uchwała budżetu województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa. 4. Akty prawa miejscowego wchodzą w życie z dniem ogłoszenia, jeżeli przepisy odrębne lub akty prawa miejscowego nie przewidują wyraźnie terminu późniejszego. 5. Zasady i tryb wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa odrębna ustawa. 30 WOJEWÓDZKI DZIENNIK URZĘDOWY Rozdział4ustawyzdnia5czerwca 1998 r.oadministracji rządowejwwojewództwie (Dz.U.Nr91,poz.577) Art. 43. 1. Wojewoda wydaje wojewódzki dziennik urzędowy. 2. W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się: 1) akty prawa miejscowego stanowionego przez sejmik województwa, wojewodę i organy administracji niezespolonej, 2) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej, 3) akty prawa miejscowego stanowionego przez organ powiatu i gminy, 4) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez organ administracji rządowej, organ samorządu województwa, organ powiatu i gminy, 5) inne akty prawne, w tym informacje i obwieszczenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne. 3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, zasady i tryb wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego. 4. Wojewoda prowadzi zbiór wydawanych przez siebie wojewódzkich dzienników urzędowych, udostępnia go jednostkom samorządu terytorialnego na obszarze województwa i umożliwia powszechny wgląd do tego zbioru. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 stycznia 1999 r. w sprawie zasad i trybu wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego(dz. U. Nr 9, poz. 78). 31 15
Rok 2001: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych(dz.u.nr67,poz.718) ZASADY OGŁASZANIA Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowych. 2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów zbiorowych pracy określają odrębne ustawy. Art. 2. 1. Ogłoszenie aktu normatywnego w dzienniku urzędowym jest obowiązkowe. 2. Odrębna ustawa może wyłączyć obowiązek ogłoszenia aktu normatywnego niezawierającego przepisów powszechnie obowiązujących. Art. 3. Akty normatywne ogłasza się niezwłocznie. 32 Art. 4. 1. Akty normatywne, zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie czternastu dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. 2. W uzasadnionych przypadkach akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż czternaście dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym. 3. Przepisy porządkowe wchodzą w życie po upływie trzech dni od dnia ich ogłoszenia. W uzasadnionych przypadkach przepisy porządkowe mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż trzy dni, a jeżeli zwłoka w wejściu w życie przepisów porządkowych mogłaby spowodować nieodwracalne szkody lub poważne zagrożenia życia, zdrowia lub mienia, można zarządzić wejście w życie takich przepisów z dniem ich ogłoszenia. Art. 5. Przepisy art. 4 nie wyłączają możliwości nadania aktowi normatywnemu wstecznej mocy obowiązującej, jeżeli zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie. 33 16
Art. 6. 1. Przy obliczaniu terminu wejścia w życie aktu normatywnego określonego w dniach nie uwzględnia się dnia ogłoszenia, z wyjątkiem przypadków, gdy akt normatywny wchodzi w życie z dniem ogłoszenia. 2. Terminy wejścia w życie aktu normatywnego określone w tygodniach, miesiącach lub latach kończą się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada dniu ogłoszenia, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było- w ostatnim dniu tego miesiąca. Art. 7. Akty normatywne wydawane na podstawie ustaw można ogłaszać w okresie od dnia ogłoszenia danejustawy,aprzeddniemjejwejściawżycie;akttakiniemożewejśćwżyciewcześniej niżustawa. RODZAJE DZIENNIKÓW Art. 8. Dziennikami urzędowymi w rozumieniu ustawy są: Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej, Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", Dziennik Urzędowy Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski B", dzienniki urzędowe ministrów kierujących działami administracji rządowej, dzienniki urzędowe urzędów centralnych oraz wojewódzkie dzienniki urzędowe. 34 KATALOG AKTÓW PODLEGAJĄCYCH PUBLIKACJI W WOJEWÓDZKIM DZIENNIKU URZĘDOWYM Art. 13. W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się: 1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej, 2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy, 3) statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów, 4) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej, 5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy, 6) porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte: a) między jednostkami samorządu terytorialnego, b) między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej, 7) uchwałę budżetową województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa, 8) obwieszczenia o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy, 9) statut urzędu wojewódzkiego, 10) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne. 35 17
PRZEPISY PORZĄDKOWE Art. 14. 1. Przepisy porządkowe ogłasza się w drodze obwieszczeń, a także w sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie lub w środkach masowego przekazu. 2. Za dzień ogłoszenia przepisów porządkowych uważa się dzień wskazany w obwieszczeniu. 3. Ogłoszenie przepisów porządkowych w sposób określony w ust. 1 nie zwalnia z obowiązku ich ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym. PODSTAWA OGŁOSZENIA Art. 15. 1. Podstawą do ogłoszenia aktów normatywnych i innych aktów prawnych jest ich oryginał podpisany przez upoważniony do wydania tego aktu organ, a w przypadku orzeczenia sądu lub Trybunału Konstytucyjnego- odpis orzeczenia. 2. Na oryginale obok podpisu organu umieszcza się pieczęć urzędową. 3. Oryginał aktu normatywnego lub odpis orzeczenia wraz z trzema kopiami jest przedstawiany z wnioskiem o ogłoszenie w dzienniku urzędowym organowi wydającemu dziennik. 4. Organ wydający dziennik urzędowy kieruje do ogłoszenia akt normatywny lub odpis orzeczenia, zamieszczając wizę na tym akcie lub odpisie orzeczenia. 36 Rok 2002: Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej"(dz. U. Nr 100, poz. 908) Dział I Projekt ustawy Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Budowa ustawy Rozdział 3 Tytuł ustawy Rozdział 4 Układ i postanowienia przepisów merytorycznych Rozdział 5 Układ i postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących Rozdział 6 Układ i postanowienia przepisów końcowych Rozdział 7 Oznaczanie przepisów ustawy i ich systematyzacja Rozdział 8 Przepisy upoważniające Rozdział 9 Przepisy karne Dział II Zmiana(nowelizacja) ustawy Dział III Tekst jednolity Dział IV Sprostowanie błędu Dział V Projekt aktu wykonawczego(rozporządzenia) Dział VI Projekty aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym(uchwał i zarządzeń) Dział VII Projekty aktów prawa miejscowego Dział VIII Typowe środki techniki prawodawczej 37 18
Na podstawie 143 rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie "Zasad techniki prawodawczej"(dz. U. Nr 100, poz. 908) do aktów prawa miejscowego odpowiednio stosuje się zasady wyrażone w: Dział I Projekt ustawy Rozdział 1 Przepisy ogólne Rozdział 2 Budowa ustawy Rozdział 3 Tytuł ustawy Rozdział 4 Układ i postanowienia przepisów merytorycznych Rozdział 5 Układ i postanowienia przepisów przejściowych i dostosowujących Rozdział 6 Układ i postanowienia przepisów końcowych Rozdział 7 Oznaczanie przepisów ustawy i ich systematyzacja Rozdział 8 Przepisy upoważniające Rozdział 9 Przepisy karne tylko w odniesieniu do przepisów porządkowych Dział II Zmiana(nowelizacja) ustawy Dział III Tekst jednolity Dział IV Sprostowanie błędu Dział V Projekt aktu wykonawczego(rozporządzenia)- z wyjątkiem 132 Dział VI Projekty aktów normatywnych o charakterze wewnętrznym (uchwał i zarządzeń) - z wyjątkiem 141 Dział VII Projekty aktów prawa miejscowego Dział VIII Typowe środki techniki prawodawczej 38 STAN OBECNY: Ustawazdnia8marca1990r.osamorządziegminnym Art. 22. 1. Organizację wewnętrzną oraz tryb pracy organów gminy określa statut gminy. 2. Statut gminy podlega ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Art. 40. 1. Na podstawie upoważnień ustawowych gminie przysługuje prawo stanowienia aktów prawa miejscowego obowiązujących na obszarze gminy. 2. Na podstawie niniejszej ustawy organy gminy mogą wydawać akty prawa miejscowego w zakresie: 1) wewnętrznego ustroju gminy oraz jednostek pomocniczych, 2) organizacji urzędów i instytucji gminnych, 3) zasad zarządu mieniem gminy, 4) zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. 3. W zakresie nieuregulowanym w odrębnych ustawach lub innych przepisach powszechnie obowiązujących rada gminy może wydawać przepisy porządkowe, jeżeli jest to niezbędne dla ochrony życia lub zdrowia obywateli oraz dla zapewnienia porządku, spokoju i bezpieczeństwa publicznego. 4. Przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 3, mogą przewidywać za ich naruszanie karę grzywny wymierzaną w trybie i na zasadach określonych w prawie o wykroczeniach. 39 19
STAN OBECNY: Ustawazdnia8marca1990r.osamorządziegminnym Art. 41. 1. Akty prawa miejscowego ustanawia rada gminy w formie uchwały. 2. W przypadku niecierpiącym zwłoki przepisy porządkowe może wydać wójt, w formie zarządzenia. 3. Zarządzenie, o którym mowa w ust. 2, podlega zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady gminy. Traci ono moc w razie odmowy zatwierdzenia bądź nieprzedstawienia do zatwierdzenia na najbliższej sesji rady. 4. W razie nieprzedstawienia do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia zarządzenia rada gminy określa termin utraty jego mocy obowiązującej. 5. Wójt przesyła przepisy porządkowe do wiadomości wójtom sąsiednich gmin i staroście powiatu, w którym leży gmina, następnego dnia po ich ustanowieniu. 40 STAN OBECNY: Ustawazdnia8marca1990r.osamorządziegminnym Art. 42. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. Nr 62, poz. 718 i z 2001r.Nr46,poz.499). 41 20
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Art. 42. 1. Akty prawa miejscowego powiatu stanowi rada powiatu w formie uchwały, jeżeli ustawa upoważniająca do wydania aktu nie stanowi inaczej. 2. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w art. 41, w przypadkach niecierpiących zwłoki, może wydać zarząd. 3. Powiatowe przepisy porządkowe, o których mowa w ust. 2, podlegają zatwierdzeniu na najbliższej sesji rady powiatu. Tracą one moc w razie nieprzedłożenia ich do zatwierdzenia lub odmowy zatwierdzenia. Termin utraty mocy obowiązującej określa rada powiatu. 4. Starosta przesyła przepisy porządkowe do wiadomości organom wykonawczym gmin położonych na obszarze powiatu i starostom sąsiednich powiatów następnego dnia po ich ustanowieniu. Art. 43. 1.(skreślony). 2. Akty prawa miejscowego podpisuje niezwłocznie po ich uchwaleniu przewodniczący rady powiatu i kieruje do publikacji. 3.(skreślony). 4.(skreślony). 42 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym Art. 44. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórychinnychaktówprawnych(dz.u.nr62,poz.718iz2001r.nr46,poz.499). Art. 45. (skreślony). 43 21
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Art. 7. 1. Ustrój województwa jako jednostki samorządu terytorialnego określa statut województwa uchwalony po uzgodnieniu z Prezesem Rady Ministrów. 2. Statut i jego zmiany podlegają ogłoszeniu w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 44 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie województwa Art. 89. 1. Na podstawie tej ustawy oraz na podstawie upoważnień udzielonych w innych ustawach i w ich granicach sejmik województwa stanowi akty prawa miejscowego obowiązujące na obszarze województwa lub jego części. 2. Przewodniczący sejmiku województwa podpisuje akty prawa miejscowego, przyjęte przez sejmik województwa, niezwłocznie po ich uchwaleniu i kieruje je do publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym. 3. Publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym podlega także uchwała budżetu województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu województwa. 4. Zasady i tryb ogłaszania aktów prawa miejscowego oraz wydawania wojewódzkiego dziennika urzędowego określa ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innychaktówprawnych(dz.u.nr62,poz.718iz2001r.nr46,poz.499). 5.(skreślony). 45 22
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 1. 1. Ustawa określa zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych oraz zasady i tryb wydawania dzienników urzędowych. 2. Zasady i tryb ogłaszania umów międzynarodowych, a także układów zbiorowych pracy określają odrębne ustawy. 3. Zasady i tryb ogłaszania aktów normatywnych i niektórych aktów prawnych Unii Europejskiej oraz zasady i tryb wydawania Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej, zwanego dalej"dziennikiem UE", określają przepisy Unii Europejskiej. 46 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 13. W wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się: 1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej; 2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy; 3) statuty związków międzygminnych oraz statuty związków powiatów; 4)akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej; 5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy; 6) porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte: a) między jednostkami samorządu terytorialnego, b) między jednostkami samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej; 7) uchwały budżetowe gminy, powiatu i województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa; 8) obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy; 8a) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego; 9) statut urzędu wojewódzkiego; 10) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne. 47 23
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 15. 1. Podstawą do ogłoszenia aktów normatywnych i innych aktów prawnych jest ich oryginał podpisany przez upoważniony do wydania tego aktu organ, a w przypadku orzeczenia - jego odpis. 2. Na oryginale obok podpisu organu umieszcza się pieczęć urzędową. 2a. Jeżeli rozporządzenie jest wydawane w porozumieniu z innym organem, podpisu tego organu nie zamieszcza się w tekście rozporządzenia ogłaszanym w dzienniku urzędowym. 3. Oryginał aktu normatywnego lub odpis orzeczenia wraz z trzema kopiami jest przedstawiany z wnioskiem o ogłoszenie w dzienniku urzędowym organowi wydającemu dziennik. 3a. Wraz z wnioskiem, o którym mowa w ust. 3, dostarczasię aktnormatywny lub inny aktprawny, w tym orzeczenie, również w formie dokumentu elektronicznego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z późn. zm.1)). Dokument elektroniczny zawiera w swojej treści poświadczenie zgodności z oryginałem oraz jest opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym organu, który podpisał ten akt, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym(dz.u.nr130,poz.1450,zpóźn.zm.2)),zzastrzeżeniemust.3bi3c. Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych I Administracji z dnia 25 kwietnia 2008 r. w sprawie wymagań technicznych dokumentów elektronicznych zawierających akty normatywne i inne akty prawne, elektronicznej formy dzienników urzędowych oraz środków komunikacji elektronicznej i informatycznych nośników danych (Dz. U. Nr 75, poz. 451) 48 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych 3b. W przypadku orzeczenia poświadczenie zgodności z oryginałem, o którym mowa w ust. 3a, obejmuje także oznaczenie organu oraz imiona i nazwiska członków składu orzekającego, który wydał i podpisał orzeczenie, a dokument elektroniczny opatruje się bezpiecznym podpisem elektronicznym osoby upoważnionej do sporządzenia odpisu orzeczenia. 3c. Przepis ust. 3b stosuje się odpowiednio do uchwał i obwieszczeń Państwowej Komisji Wyborczej oraz protokołów terytorialnych komisji do spraw referendum. 4. Organ wydający dziennik urzędowy kieruje do ogłoszenia akt normatywny lub odpis orzeczenia, zamieszczając wizę na tym akcie lub odpisie orzeczenia. 4a. W przypadku aktów normatywnych lub innych aktów prawnych, w tym orzeczeń, kierowanych do ogłoszenia w formie dokumentu elektronicznego, wiza, o której mowa w ust. 4, stanowi odrębny dokument elektroniczny opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym organu wydającego dziennik urzędowy. 5. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne, jakim powinny odpowiadać dokumenty elektroniczne kierowane do ogłoszenia, zawierające akty normatywne lub inne akty prawne, w tym orzeczenia, uwzględniając konieczność zachowania jednolitości dostarczanych dokumentów elektronicznych oraz możliwości ich przetwarzania na potrzeby wydawania dziennika urzędowego. 49 24
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 20a. 1. Dzienniki urzędowe, zbiory aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiory przepisów gminnych oraz ogłoszone w nich akty normatywne są wydawane również w formie elektronicznej. 2. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne, jakim musi odpowiadać elektroniczna forma dzienników urzędowych, uwzględniając konieczność zapewnienia powszechnej dostępności dzienników urzędowych. 3.(uchylony). 50 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 26. 1. Urzędy terenowych organów administracji rządowej oraz organów samorządu terytorialnego prowadzą zbiory Dziennika Ustaw, Monitora Polskiego oraz Monitora Polskiego B i udostępniają je nieodpłatnie do powszechnego wglądu w miejscach do tego przeznaczonych w siedzibach i w godzinach pracy urzędu. 2. Urzędy, o których mowa w ust. 1, udostępniają nieodpłatnie Dziennik Ustaw i Monitor Polski lub zawarte w nich akty normatywne i inne akty prawne, w tym orzeczenia: 1) do wglądu i do pobrania w formie dokumentu elektronicznego na stronach internetowych tych urzędów; 2) w formie elektronicznej, do powszechnego wglądu w godzinach pracy tych urzędów, w miejscu do tego przeznaczonym i powszechnie dostępnym. 51 25
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 28. 1. Starostwo powiatowe gromadzi i udostępnia zbiór aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat. 2. Urząd gminy prowadzi zbiór przepisów gminnych dostępny do powszechnego wglądu w jego siedzibie. 3.Przepisyart.27ust.3,ust.3azdaniepierwszeiust.4stosujesięodpowiednio. 52 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art.28a.Wprzypadkach,októrychmowawart.26,art.27ust.3i3aorazart.28,udostępnieniekopii lub wydruków aktów normatywnych lub innych aktów prawnych jest odpłatne. Kierownik urzędu, w którym są udostępnione do powszechnego wglądu dzienniki urzędowe i zbiory aktów prawa miejscowego stanowionych przez powiat lub gminę, ustala cenę arkusza kopii lub wydruku aktu normatywnego lub innego aktu prawnego, tak aby kopia lub wydruk mogły być powszechnie dostępne, a cena pokrywała koszty udostępnienia tych kopii lub wydruków. 53 26
STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych Art. 28b. 1. Dziennik Ustaw i Monitor Polski lub zawarte w nich akty normatywne i inne akty prawne, w tym orzeczenia, udostępnia się: 1) nieodpłatnie do wglądu i do pobrania w formie dokumentu elektronicznego na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji; 2) za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub informatycznych nośników danych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, stosownie do wniosku zainteresowanego podmiotu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. Nr 112, poz. 1198, z późn. zm.3)). 54 STAN OBECNY: Ustawa z dnia 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych 1a. Dzienniki urzędowe inne niż wymienione w ust. 1, zbiory aktów prawa miejscowego stanowionych przez powiat lub gminę albo zawarte w nich akty normatywne i inne akty prawne udostępnia się: 1) nieodpłatnie do wglądu i do pobrania w formie dokumentu elektronicznego na stronach internetowych organów wydających te dzienniki i zbiory; 2) za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub informatycznych nośników danych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, stosownie do wniosku zainteresowanego podmiotu, na zasadach i w trybie określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej. 2. Minister właściwy do spraw informatyzacji określi, w drodze rozporządzenia, wymagania techniczne, jakim powinny odpowiadać środki komunikacji elektronicznej i informatyczne nośniki danych używane do udostępniania dzienników urzędowych, zbiorów aktów prawa miejscowego ustanowionych przez powiat i zbiorów przepisów gminnych albo zawartych w nich aktów normatywnych i innych aktów prawnych, uwzględniając wymagania techniczne, jakim muszą odpowiadać elektroniczne formy dzienników urzędowych, oraz konieczność zachowania powszechnej dostępności ogłoszonych w nich aktów normatywnych i innych aktów prawnych. 3.(uchylony). 55 27