TARGI, INSTYTUCJE, MEDIA W POLSCE 2014 Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka Patronat medialny ISBN 978-83-63879-35-8 9 788363 879358 Focus marka dla Wydawców www.papyrus.com/pl
RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2014 Targi, instytucje kultury, media
RYNEK KSIĄŻKI W POLSCE 2014 Targi, instytucje kultury, media Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka Warszawa 2014
Copyright by Piotr Dobrołęcki Daria Dobrołęcka 2014 Copyright by Biblioteka Analiz Sp. z o.o., 2014 Redakcja: Łukasz Gołębiewski Korekta: Joanna Ożóg Projekt okładki: Grzegorz Zychowicz Tatsu Opracowanie graficzne: Grzegorz Zychowicz Tatsu Łamanie: TYPO Druk i oprawa: OZGraf Olsztyńskie Zakłady Graficzne Wydrukowano na papierze Speed-E Zrealizowano ze środków finansowych Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ISBN 978-83-63879-35-8 Wydanie I Warszawa 2014 Tom LXXIV w serii Raporty Biblioteka Analiz Sp. z o.o. 00-048 Warszawa ul. Mazowiecka 6/8 pok. 416 tel./fax (+48 22) 828 36 31 www.biblioteka-analiz.pl Firma jest członkiem Polskiej Izby Książki
Spis treści Część piąta Targi, instytucje kultury, media... 7 Rozdział pierwszy Targi książki w Polsce... 11 Rozdział drugi Instytucje kultury... 57 Rozdział trzeci Szkolnictwo wyższe... 125 Rozdział czwarty Fundacje... 141 Rozdział piąty Organizacje... 151 Rozdział szósty Media... 223 Oferta Biblioteki Analiz... 249 Indeks firm omawianych w książce... 259
Część piąta Targi, instytucje kultury, media
Wprowadzenie Wprowadzenie Oddajemy Państwu zupełnie nowy tom naszego opracowania, w którym zebraliśmy podstawowe informacje, a czasem i opinie, o najważniejszych targach książki w Polsce oraz o instytucjach i organizacjach działających na rynku książki, a także na ten rynek oddziaływujących. Zamieszczamy też zestawienie instytucji edukacyjnych na poziomie szkół wyższych oraz oddzielny wykaz mediów branżowych. Używamy tutaj terminu rynek książki, bo tak się u nas przyjęło od lat, chociaż bardziej trafne powinno być określenie przemysł książki, stosowane już w Polsce i przyjęte jako odpowiednik angielskiego terminu book industry, stosowanego powszechnie na świecie. Po raz pierwszy staraliśmy się je wprowadzić w Raporcie o książce, jaki nasz zespół przygotował w 2009 roku na Kongres Kultury Polskiej w Krakowie. Od tego czasu termin ten coraz częściej pojawia się w tekstach fachowych i publicystyce. Do przemysłu książki zaliczamy wszystkie działania opisane w pozostałych tomach naszej cyklicznej publikacji, jaką jest Rynek książki w Polsce, czyli w tomach: Wydawnictwa, Dystrybucja, Poligrafia i papier oraz Who i who, wszystkie przedsiębiorstwa i organizacje oraz poszczególne osoby zaangażowane w działania wokół książki, jak też ujęte w tym tomie: instytucje, izby gospodarcze, organizacje, stowarzyszenia, fundacje, instytuty i katedry szkół wyższych, a także media branżowe, zarówno drukowane, jak i zgodnie z duchem czasu dynamicznie rozwijające się media elektroniczne. W poprzednich edycjach Rynku książki w Polsce w tomie Who is who obok słownika biograficznego ludzi polskiej książki zamieszczaliśmy obszerne rozdziały o targach książki oraz o instytucjach, organizacjach i mediach branżowych. W obecnej edycji zdecydowaliśmy się wydzielić tę część do osobnego tomu. Było to spowodowane z jednej strony rozrastającą się co roku objętością tego woluminu, gdyż systematycznie zwiększała się liczba biogramów najważniejszych i najbardziej wpływowych osób w przemyśle książki, a z drugiej z wielu stron docierały do nas postulaty 9
Rynek książki w Polsce 2014 szerszego przedstawienia dość skomplikowanej sieci instytucjonalnej, jaka ma wpływ na ten przemysł. W tomie tym w rozdziale pierwszym przedstawiliśmy tak jak poprzednio w tomie Who is who wykaz najważniejszych imprez targowych w Polsce, poprzedzając go wstępem, w którym tradycyjnie już dokonujemy oceny minionego roku w tej sferze i wskazujemy na pozytywne i negatywne tendencje w sektorze targowym. Następnie zaprezentowaliśmy instytucje państwowe wpływające na rynek książki, a na kolejnych stronach organizacje społeczne z naszego kręgu izby gospodarcze, stowarzyszenia oraz fundacje. Następnie zamieściliśmy zestawienie mediów branżowych. Przy każdej z tych instytucji, organizacji czy firmie podaliśmy podstawowe dane adresowe i personalne oraz charakterystykę zadań, jak też najważniejsze wydarzenia z ich historii, ze szczególnym uwzględnieniem minionego roku. Jak i w latach poprzednich, zbierając informacje do tego tomu, korzystaliśmy z dostępnych publicznie informacji zamieszczanych w oficjalnych publikacjach oraz w mediach, a także korzystaliśmy z bogactwa internetowego. Jednakże musimy tutaj zaznaczyć, że bardzo rzadko spotykaliśmy wartościowe rozwiązania stron internetowych, gdzie wiele informacji, wydawałoby się podstawowych, nie jest publikowanych. Główny problem, to brak konsekwencji w doborze informacji i lekceważenie potrzeby ich aktualizacji, a także wstrzemięźliwość w podawaniu ważnych informacji, co szczególnie odnosi się do kwestii personalnych. Wielokrotnie nie można dojść do danych, kto i za co odpowiada w danej instytucji czy organizacji. Powszechnie uznawane za obowiązujące hasło, że wszystko jest w internecie w takich przypadkach zupełnie się nie sprawdza i wymaga bardzo pracochłonnych i uporczywych dalszych poszukiwań. Dlatego wiedząc o niedociągnieciach i brakach, jak zawsze w przypadku podobnych publikacji, zwracamy się do Czytelników z apelem o uzupełnianie, aktualizowanie i prostowanie zamieszczonych informacji w formie e-maili kierowanych do redakcji Biblioteki Analiz na adres: ewa@rynek-ksiazki.pl. Z góry dziękując za wyrozumiałość w takich przypadkach, zapraszamy do lektury raczej nie od deski do deski, ale w każdym przypadku, gdy będą Państwo potrzebowali informacji o targach oraz o instytucjach i organizacjach naszego przemysłu książki. Redakcja Biblioteki Analiz 10
Rozdział pierwszy Targi książki w Polsce
Rok 2013 był dla targów książki w całej Polsce rokiem dobrym. Oprócz niewątpliwych trudności i niedociągnięć, zanotowano spektakularne sukcesy. Kierownictwo Warszawskich Targów Książki podjęło ryzykowną, jak się zdawało, decyzję o rezygnacji z zatęchłych wnętrz Pałacu Kultury i Nauki, na które miały być na zawsze skazane targi książki w stolicy, i przeniesiono je do ożywczych przestrzeni Stadionu Narodowego, co wielu obserwatorom i uczestnikom rynku książki wydawało się niewykonalne i skazane na porażkę. A tu przyszedł sukces, ogromny wzrost frekwencji, ciekawość nowego miejsca i niespotykane w innych miejcach otwarcie na ogromną przestrzeń stadionowej niecki. Dopisali nie tylko czytelnicy, ale przede wszystkim wydawcy i ich autorzy, a także organizatorzy, którzy stanęli przed nieporównywalnym z poprzednimi latami wyzwaniem ogarnięcia całej logistyki i inżynierii targowej w całkowicie nowym miejscu, i co tu ukrywać, też nie do końca dostosowanej do wszystkich wymagań targowych, chociaż zaprojektowanej z myślą o imprezach masowych. Kolejna edycja z 2014 roku druga już na Stadionie Narodowym potwierdziła słuszność poprzedniej rewolucyjnej decyzji i pozwoliła organizatorom na jeszcze lepsze przygotowanie i realizację programu, po wyciągnięciu licznych wniosków z pierwszych dobrych i złych doświadczeń zeszłorocznej stadionowej premiery. Również Targi Książki w Krakowie zanotowały rekord frekwencji, stara hala trzeszczała, ale jeszcze wytrzymała, ruch wydawców, autorów i czytelników był oszałamiający, odbyły się znaczące spotkania branżowe, chociaż w krańcowo niekorzystnych warunkach, nawet minister kultury wpadł na kilkadziesiąt minut, aby ogłosić swój Narodowy Program Rozwoju Czytelnictwa. A jeszcze rok temu zastanawialiśmy się nad upadkiem targów książki, zapowiadaliśmy, że wyszły już z mody, bo przecież wszystkie książki są łatwo dostępne w internecie i nie ma potrzeby chodzenia do tak wielkich księgarń, jakimi zawsze były ekspozycje targowe. Miniony rok pokazał jednak, że czytelnicy dalej kochają ten tłok, spotkania z autorami i wydawcami, szczególną atmosferę i oczywiście targowe rabaty. Widać, że organiza- Targi książki w Polsce 13
Rynek książki w Polsce 2014 torzy targów, ale i wydawcy bardzo sprężyli się i znaleźli nowe sposoby na zainteresowanie czytelników. Pojawiają się też głosy krytyczne, które wytykały niedoskonałości i niedoróbki targowe, takie jak trudny dojazd, zatłoczone czy błotniste parkingi, a także fakt, że najbardziej ściągała na targi nie chęć spotkania wybitnych poetów i pisarzy, ale głównie celebrytów różnej maści, a więc piłkarzy, piosenkarzy i polityków, znanych przede wszystkim z telewizji i tabloidów, a których obecność stała się wręcz obowiązkowa na targach, aby pojawiły się rekordowe tłumy odwiedzających. Rekordy frekwencji były ewidentne. W 2013 roku w Warszawie odnotowano obecność 60 tys. osób, w 2014 roku 65 tys., ale organizatorzy zapowiadają, że za rok czy dwa lata może będzie nawet 100 tys. osób. W Krakowie w hali, w której targi odbyły się po raz ostatni, ledwie zmieściło się 40 tys. osób. Od dawna wiadomo, że są to największe krajowe wydarzenia targowe, ale pod koniec roku ku zaskoczeniu wielu niedowiarków we Wrocławiu pojawiło się 30 tys. osób. Bardzo ciekawe jest przy tym, jak organizatorzy dążą do stworzenia najlepszych warunków wystawienniczych i szukają najlepszych miejsc na imprezy targowe. Jedni od lat dysponują profesjonalnymi i nowoczesnymi terenami w Poznaniu i w Kielcach, inni odkryli warszawski Stadion Narodowy oraz Arkady Kubickiego na Zamku Królewskim, czy wrocławski kolejowy Dworzec Główny. Do tego w Krakowie powstał najbardziej nowoczesny obiekt, który składa się z dwóch hal i profesjonalnego zaplecza. Białostocka impreza odbyła się w 2013 i 2014 roku w nowoczesnych i efektownych wnętrzach Opery i Filharmonii Podlaskiej, łódzki Salon Ciekawej Książki w wyjątkowych, postindustrialnych wnętrzach Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi. Do tej listy sukcesów trudno tylko dopisać katowickie targi, które odbywają się w hali sportowej Spodek, a kolejni organizatorzy ciągle nie potrafią uczynić jej przyjazną dla książki. Wspaniale prezentują się Arkady Kubickiego w kompleksie Zamku Królewskiego w Warszawie, gdzie odbywają się targi książki historycznej i katolickiej, łączące zabytkową atmosferę ze wszystkimi nowoczesnymi i funkcjonalnymi udogodnieniami. Mankament tego miejsca jest tylko jeden okazały się za małe dla obu wciąż rozwijających się przedsięwzięć i w obu przypadkach organizatorzy muszą szukać rozwiązania, aby pomieścić wzrastającą liczbę wystawców i targowych gości. Wyraźny kryzys notujemy natomiast w środowisku wydawców akademickich i naukowych, którzy pomimo tych negatywnych tendencji dzielnie walczą o utrzymanie spotkań targowych, z których każde może 14
się pochlubić wspaniałą i długą tradycją. W tym segmencie najtrudniej namówić wydawców do udziału, pomimo że niemal wszyscy deklarują wielką chęć uczestnictwa, lecz na drodze staje oczywiście brak pieniędzy, bo dramatyczna sytuacja wydawców akademickich i naukowych jest faktem. A przecież właśnie dzięki ich działaniom w dużej mierze polska nauka jeszcze nie zamarła, a autorzy mają (chociaż często trzeba z żalem i złością stwierdzić, że mieli!) gdzie publikować swoje prace, a studenci podręczniki, mimo że o ich dotowaniu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego zapomniało. W Bibliotece Analiz nr 1/2014 pokusiliśmy się o ocenę każdej imprezy targowej w Polsce, stosując szkolną zasadę, że najwyższą notą jest 6, a najniższą 0. Oceniając targowe imprezy braliśmy pod uwagę: ich pozycję i znaczenie, zarówno w perspektywie ogólnopolskiej, jak specjalistycznej, walory obiektu, przyjazny stosunek organizatorów, liczbę wystawców, frekwencję i w końcu ogólną atmosferę. Ostatecznie nikomu nie przyznaliśmy noty najwyższej, bo żadna z polskich imprez nie spełnia jeszcze idealnych wymagań, ale też nie przyznaliśmy oceny najniższej, bo nigdzie nie jest aż tak źle. Najwyżej na 5 oceniliśmy oczywiście obie imprezy ogólnotematyczne i ogólnopolskie, czyli IV Warszawskie Targi Książki oraz XVII Targi Książki w Krakowie, nieco niżej na 4 bardzo udane imprezy specjalistyczne, jak XIX Targi Wydawców Katolickich oraz XXI Targi Książki Historycznej w Warszawie, a także zaskakująco udane XXII Wrocławskie Targi Dobrych Książek. Średnią ocenę 3 wystawiliśmy imprezie z długą tradycją czyli XVIII Targom Edukacyjnym Edukacja w Kielcach oraz dwóm nowym inicjatywom, jakimi były II Targi Książki w Białymstoku i II Salon Ciekawej Książki w Łodzi. Słabiej na 2 w naszym odczuciu wypadły XII Poznańskie Spotkania Targowe Książka dla Dzieci i Młodzieży oraz XIX Wrocławskie Targi Książki Naukowej, jak też XVII Poznańskie Dni Książki nie tylko Naukowej. Najniższe oceny przypadły dwóm imprezom uratowanym jeszcze VII Targom Książki Akademickiej i Naukowej Akademia oraz III Targom Książki w Katowicach. Nie ocenialiśmy targów książki dla dzieci i młodzieży, chociaż jest to nowy i interesująco rozwijający się segment targowy, chociaż z pewnymi zachwianiami, jak tegoroczne połączenie krakowskiej letniej dziecięcej imprezy z dorosłymi targami na jesieni. Wymaga to wszystko oddzielnego przyjrzenia się, co zostawiamy na następny rok. Targi książki w Polsce Na następnych stronach szczegółowo przedstawiamy najważniejsze imprezy targowe w Polsce. 15
Rynek książki w Polsce 2014 XVIII Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie Targi w Krakowie Sp. z o.o. 31-586 Kraków, ul. Galicyjska 9 tel. (12) 644 59 32, 686 40 25, faks (12) 644 61 41 http://www.targi.krakow.pl, e-mail kmiecik@targi.krakow.pl Termin: 23-26 października 2014 Prezes Grażyna Grabowska Komisarz targów Katarzyna Popieluch-Kmiecik Już dawno Targi Książki w Krakowie zostały uznane za najlepszą krajową imprezę, gromadzącą więcej rodzimych wystawców niż ówczesne warszawskie Międzynarodowe Targi Książki. Obecnie krakowska impreza rywalizuje o palmę pierwszeństwa w kraju z Warszawskimi Targami Książki. Mankamentem, który przez lata ciążył nad krakowską imprezą była, co przyznawali sami organizatorzy, hala wystawiennicza zresztą trzecia w historii przedsięwzięcia, gdyż nie była budowana (jak i obie poprzednie) z myślą o imprezach targowych. W 2014 roku sytuacja zmieniła się, 14 maja nastąpiło uroczyste otwarcie całkowicie nowego obiektu, w pełni zaprojektowanego i wybudowanego z myślą w potrzebach wystawienniczych. Słowo ciałem się stało i mamy w Krakowie 9000 mkw. powierzchni wystawienniczej. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie aktywność członków kierownictwa targów, którzy działając w interesie spółki, działali w interesie miasta z entuzjazmem stwierdził wówczas prof. Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa 1. Następnie uhonorował medalami zasługi dla Krakowa twórców sukcesu członków zarządu Targów w Krakowie: Grażynę Grabowską, Ewę Woch i Pawła Niklińskiego. Organizowane w październku 2014 roku Międzynarodowe Targi Książki będą pierwszym sprawdzianem nowych rozwiązań, a zarówno wystawcy, jak i czytelnicy będą mogli przebywać w komfortowych warunkach, o jakich można było tylko marzyć we wcześniejszych lokalizacjach. Nowy kompleks, który nazwano Expo Kraków, składa się z dwóch hal, z których jedna o nazwie Wisła jest większa niż boisko do futbolu amerykańskiego. Razem z halą Dunaj tworzą najnowocześniejszy ośrodek wystawienniczy w kraju o standardzie światowym, dysponujący największą zadaszoną powierzchnią w południowej Polsce. Umożliwia organizację targów i kongresów, ale także koncertów, festiwali, spektakli teatralnych, musicali, wystawnych balów czy zawodów sportowych na skalę międzynarodową. \\ 1. Za: Wisła łączy się z Dunajem, www.rynek-ksiazki.pl z dn. 6 czerwca 2014. 16
Targi Książki w Krakowie mają dobrą prasę, są chwalone zarówno przez wystawców, jak i odwiedzających. W niezwykle bogatym programie spotkań autorskich co roku biorą udział największe nazwiska polskiej literatury, organizowane są także znaczące spotkania i dyskusje branżowe. Do tego dochodzi przyjazne podejście organizatorów do uczestników targów i wyjątkowa krakowska atmosfera. Od tego roku targi przyjęły nazwę Międzynarodowe Targi Książki w Krakowie, a wśród uczestników będą wystawcy z: Austrii, Australii, Białorusi, Belgii, Czech, Hiszpanii, Niemiec, Słowacji, Szkocji, Syrii, Węgier i z Wielkiej Brytanii. Będą też wzbogacone o strefę dedykowaną miastom kreatywnym, tworzącym sieć Miast Literatury UNESCO, do których w 2013 roku dołączył Kraków. Targom towarzyszy konkurs im. Jana Długosza, którego celem jest promocja książki poważnej i wartościowej, docenianej przez krakowskie środowiska naukowe, promowanej statuetką dłuta prof. Chromego oraz kwotą 30 tys. zł. Wyróżniane jest dzieło z zakresu szeroko rozumianej humanistyki, napisane przez polskiego autora. Jury nominuje dziesięć tytułów, z których wybierany jest jeden laureat. Nagrodę im. Jana Długosza w 2013 roku otrzymał prof. Jerzy Holzer za książkę Europa zimnej wojny (Znak). Jest także szereg innych nagród wręczanych podczas tej imprezy: Edycja (organizatorzy: Wydawca, Arctic Paper Polska, PTWK, Sekcja Poligrafów SIMP, Targi w Krakowie) celem nagrody jest wyróżnianie książek odznaczających się wysokim poziomem edytorskim. Nagrody w rankingu drukarń dziełowych roku ogłaszanym przez miesięcznik Magazyn Literacki KSIĄŻKI. Najlepszy podręcznik i skrypt akademicki o nagrodę Gaudeaumus (organizatorzy: Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych, Targi w Krakowie) celem jest wybór książki uznanej za najlepszy podręcznik lub skrypt akademicki, wydanej przez wydawnictwo uczelniane. Nagroda Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych, stoisko ufundowane przez Targi w Krakowie. Historia zebrana konkurs i plebiscyt na najlepszą książkę historyczną. Książka Audio roku konkurs organizowany przez nexto.pl. Papierowy ekran konkurs na najlepszy serwis internetowy o książce, organizowany przez Fundację NADwyraz. Czytać tak ale jak konkurs organizowany przez CzasDzieci.pl portal informacyjno-rozrywkowy wyróżniający wydawców, którzy podczas targów zorganizowali wartościowe literackie animacje dla najmłodszych. Targi książki w Polsce 17
Rynek książki w Polsce 2014 Literacki Blog roku konkurs organizowany przez Granice.pl i wydawnictwo MG, a jego celem jest nagrodzenie najlepszych blogów poświęconych literaturze i rynkowi księgarskiemu. Najlepsza książka na jesień konkurs organizowany przez Granice. pl, wybór najlepszych lektur w kilku kategoriach. Słowem malowane konkurs organizowany przez Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu w Rzeszowie oraz Targi w Krakowie, a jego celem jest wyłonienie najlepszej okładki do jednej ze wskazanych książek. Targowość konkurs organizowany przez Podkarpacki Instytut Książki i Marketingu w Rzeszowie oraz Targi w Krakowie, którego celem jest wybór najlepszej pracy przedstawiającej rzeczywistość i przestrzeń targów książki, opisanej za pomocą dowolnej formy literackiej. Książki Przyszłości konkurs organizowany przez Lubimyczytać.pl, którego celem jest wymyślenie hasła następnych targów książki w Krakowie, uwzględniającego potencjał książek elektronicznych. Twoje 10 minut konkurs organizowany przez Strefę Wolnego Czytania, Virtualo i Targi w Krakowie, a jego celem jest promocja debiutujących pisarzy. Lista Goncourtów: Polski Wybór konkurs organizowany dzięki wsparciu Akademii Goncourtów, a jurorami są studenci romanistyki kilkunastu polskich uczelni. PIK-owy Laur (organizator: Polska Izba Książki), którego celem jest wyłonienie najciekawszych prezentacji książek w prasie oraz w mediach elektronicznych. Nagroda: dwie nagrody po 5 tys. zł oraz statuetki PIK-owego Lauru dłuta prof. Bronisława Chromego, ufundowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Polską Izbę Książki. W programie tegorocznych Targów zaplanowano poza tym szereg wydarzeń związanych z pełnoletnością krakowskiej imprezy, która w tym roku będzie organizowana po raz osiemnasty. Statystyka Międzynarodowych Targów Książki w Krakowie Lata 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba wystawców 436 482 479 453 539 567 570 Liczba odwiedzających 19 tys. 24,5 tys. 25 tys. 32 tys. 35 tys. 34 tys. 40 tys. W edycji 2013 roku uczestniczyło 600 autorów i 300 dziennikarzy. W 2011 roku po raz pierwszy przyznano tytuł Ambasadora Targów Książki w Krakowie, którymi zostali: Anna Dymna, Krzysztof Orzechowski, Ma- 18
rek Krawczyk, Tadeusz Skoczek i ks. Mieczysław Maliński. W 2012 roku grono to powiększyli: Grzegorz Boguta, o. Leon Knabit, Agnieszka Lingas- -Łoniewska i prof. Franciszek Ziejka, a w 2013 roku: ks. Adam Boniecki, Michał Rusinek, Henryk Podolski i Ryszard Krynicki. Patronat honorowy: Bronisław Komorowski, prezydent RP. Patronat: prof. Małgorzata Omilanowska, minister kultury i dziedzictwa narodowego. Patronat nad Salonem Wydawców Szkół Wyższych: prof. Lena Kolarska- Bobińska, minister nauki i szkolnictwa wyższego. Patronat honorowy nad Salonem Wydawców Katolickich: ks. kardynał Stanisław Dziwisz, metropolita krakowski. Honorowa Rada Patronacka: Włodzimierz Albin, Tomasz Makowski, Piotr Marciszuk, Zdzisław Pietrzyk, ks. Roman Szpakowski i Anna Zielińska-Krybus. Targi książki w Polsce 19
Rynek książki w Polsce 2014 IV Targi Książki dla Dzieci w Krakowie Targi w Krakowie Sp. z o.o. 31-586 Kraków, ul. Galicyjska 9 tel. (12) 644 59 32, 686 40 25, faks (12) 644 61 41 http://www.targi.krakow.pl, e-mail kmiecik@targi.krakow.pl Termin: 23-26 października 2014 Prezes Grażyna Grabowska Komisarz targów Katarzyna Popieluch-Kmiecik W 2011 roku odbyła się pierwsza edycja tej imprezy. Program towarzyszący obejmujący prezentacje nowości książkowych, spotkania z ulubionymi autorami, a także gry i zabawy dla najmłodszych, liczył łącznie 418 godzin. W imprezie wzięło udział kilkudziesięciu wydawców, a także producenci gier dla dzieci oraz kilka księgarń. Podczas targów rozstrzygnięty został także konkurs na Książkę Przyjazną Dziecku. W drugiej edycji w 2012 roku wzrosła liczba wydawców, a także wzbogacony został program towarzyszący. Zaprezentowano wystawę Tabu w sztuce dla dzieci, na której przedstawiono 50 książek obrazkowych wydanych za granicą. Jej organizatorem był Duński Instytut Kultury oraz stowarzyszenie EUNIC, które tworzą zagraniczne instytuty kultury w Polsce. W 2013 roku halę wystawienniczą Targów w Krakowie odwiedzili liczni czytelnicy najmłodszy uczestnik miał kilka miesięcy, a najstarszy 70 lat. Dzieci i ich opiekunowie przemierzali wystawę z magiczną Mapą Skarbów w ręku, odwiedzając autorów, ilustratorów, producentów i dystrybutorów zabawek. Wśród wystawców były wydawnictwa, ale też producenci gier i zabawek, kina, muzea oraz ośrodki animacji czasu wolnego. Odbyła się również specjalna edycja akcji Drugie życie książki, wielkiej bezpłatnej wymiany książek, wspólnej inicjatywy portalu Bookeriada i Krakowskiego Biura Festiwalowego, organizowana co miesiąc od lutego 2012 roku. Planowana uprzednio kontynuacja na przełomie maja i czerwca 2014 roku została odwołana, a organizatorzy ogłosili, że zasadne jest połączenie dwóch imprez branży wydawniczej: Targów Książki dla Dzieci i Targów Książki w Krakowie. Nasza październikowa impreza wzbogaci się o nowy salon Salon Książki dla Dzieci, do udziału w którym serdecznie Państwa zapraszamy 2. \ \ 2. Za: www.targi.krakow.pl/pl/strona-glowna/targi/4-targi-ksiazki-dla-dzieci/nienazwana- 9edaed.html. 20
Patronat nad imprezą sprawuje Marek Michalak, Rzecznik Praw Dziecka. Statystyka Targów Książki dla Dzieci Lata 2011 2012 2013 Liczba wystawców 101 120 100 Liczba odwiedzających 12 tys. 12 tys. 10 tys. Targi książki w Polsce 21
Rynek książki w Polsce 2014 XVIII Poznańskie Dni Książki nie tylko Naukowej Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza 61-701 Poznań, ul. Fredry 10 tel. (61) 829 46 46, faks (61) 829 46 47 http://www.press.amu.edu.pl, e-mail wydnauk@amu.edu.pl Termin: 5-7 listopada 2014 Dyrektor Marzena Lendzion-Markowska Poznańskie Dni organizowane są od 1997 roku w październiku lub listopadzie każdego roku. Tylko dzięki uporowi i konsekwencji organizatorów z oficyny uczelnianej poznańskiego uniwersytetu oraz wsparciu kilku innych entuzjastów związanych od lat z targami, impreza co roku gromadzi wydawców i czytelników. W 2013 roku, wychodząc naprzeciw oczekiwaniom wystawców i czytelników, organizatorzy rozszerzyli formułę targów i zaprosili do udziału zdecydowanie więcej wydawców książek popularnonaukowych. Od tego momentu nazwa targów brzmi Poznańskie Dni Książki nie tylko Naukowej, a kierunek zmian spotkał się z bardzo życzliwym przyjęciem zarówno wystawców, jak i odwiedzających. Rozszerzając dalej formułę targową, w 2014 roku organiztorzy zapowiedzieli zainicjowanie także spotkań popularyzujących naukę, skierowanych do nauczycieli oraz uczniów szkół średnich, aby impreza targowa dotarła do szerszego grona odbiorców. Impreza ceniona jest szczególnie przez wydawców uczelnianych oraz środowiska akademickie i oświatowe gromadzi liczne grono wydawców książek naukowych i popularnonaukowych, a także wydawnictwa artystyczne oraz multimedialne. Stanowi ponadregionalny odpowiednik organizowanych w Warszawie ogólnopolskich przeglądów książki akademickiej i naukowej. Interesujący program towarzyszący wykracza zazwyczaj poza tematykę książki, w trakcie którego odbywają się wydarzenia filmowe i muzyczne. W programie są również spotkania branżowe, promocje nowości wydawniczych i spotkania z autorami. W 2014 roku po raz drugi ogłoszono Konkurs na Najlepszą Książkę Popularnonaukową, nad którym patronat objął prezydent Poznania. Ponadto, podobnie jak w latach ubiegłych, targom towarzyszą dwa konkursy: Konkurs na Najlepszą Książkę Akademicką oraz Konkurs Stowarzyszenia Wydawców Szkół Wyższych na Najlepszy Podręcznik i Skrypt Akademicki im. ks. Edwarda Pudełki. Przyznawana jest również nagroda specjalna 22
w postaci bezpłatnego stoiska na kolejnych Poznańskich Dniach Książki nie tylko Naukowej. W 2013 roku w Konkursie na Najlepszą Książkę Akademicką Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika otrzymało Nagrodę Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego za pracę Mieszko Pierwszy Tajemniczy prof. Przemysława Urbańczyka. W tym samym konkursie Nagrodę Rektora Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu przyznano Wydawnictwu Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk za publikację Harmonie i dysonanse. Muzyka Młodej Polski wobec innych sztuk Marcina Gmysa. Nagrodę specjalną w postaci bezpłatnego stoiska targowego otrzymało Wydawnictwo WNT Sp. z o.o. za publikację Mechanika gazów. Jednowymiarowe przepływy ustalone prof. Czesława Grabarczyka, a Nagrodę Dziennikarzy przyznano Wydawnictwu Uniwersytetu Łódzkiego za publikację Bieda dzieci, zaniedbanie, wykluczenie społeczne pod red. Wielisławy Warzywody-Kruszyńskiej. W Konkursie na Najlepszy Podręcznik Akademicki o nagrodę SWSW nagrodę główną otrzymało Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu za publikację Hodowla, chów i użytkowanie kóz pod red. prof. Jacka Wójtowskiego. Nagrodę Dziennikarzy przyznano Wydawnictwu Biblioteki Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi za publikację Historia fotografii, część 1/ 1839-1939 Lecha Lechowicza (oprac. materiałów fotograficznych: Franciszek Ammer i Igor Oleś). W nowym Konkursie na Najlepszą Książkę Popularnonaukową o Nagrodę Prezydenta Miasta Poznania nagroda główna przypadła Wydawnictwu Muzeum Narodowego w Poznaniu za album Plakat musi śpiewać pod red. Zdzisława Schuberta. Tradycyjnie podczas Poznańskich Dni organizowane jest spotkanie dyskusyjne nazywane Forum Wydawców. W 2012 roku dyskusja zatytułowana była Wydawnictwa akademickie przed wielkim wyzwaniem, a w 2013 roku zaprezentowano raport Polskiej Izby Książki i Biblioteki Analiz zatytułowany Badanie rynku książki w Polsce. Monitoring kondycji wydawców, trendów produkcyjnych i dystrybucyjnych na rynku wydawniczym. Duże zainteresowanie wywołało spotkanie panelowe pod hasłem Nic nie jest za darmo wiedza też nie z udziałem prof. Wojciecha Cellarego i mec. Joanny Hetman-Krajewskiej. Targi książki w Polsce Statystyka Poznańskich Dni Książki nie tylko Naukowej Lata 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Liczba wystawców 60 58 55 62 60 66 23
Rynek książki w Polsce 2014 Komitet Organizacyjny: prof. Józef Tomasz Pokrzywniak (przewodniczący), Marzenna Lendzion-Markowska (wiceprzewodnicząca), Olcha Sikorska (sekretarz) oraz Artur Jazdon i Anna Zielińska-Krybus. Patronat honorowy: minister nauki i szkolnictwa wyższego, rektor Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz prezydent miasta Poznania. Współorganizatorami targów są: Polskie Towarzystwo Wydawców Książek oraz Stowarzyszenie Wydawców Szkół Wyższych. 24
III Targi Książki w Katowicach Targi ze Ślonskom Godkom Expo Silesia Sp. z o.o. 41-219 Sosnowiec, ul. Braci Mieroszewskich 124 tel. (32) 787 75 00, faks (32) 787 75 02 http://www.exposilesia.pl, e-mail expo@exposilesia.pl Termin: 21-23 listopada 2014 Menadżer Projektu Targi Książki Anna Szwedkowicz Przewodnicząca Rady Programowej Sonia Draga Koncepcja targów obejmuje zarówno organizację typowej ekspozycji targowej zlokalizowanej w hali Spodek, jak również cykle wydarzeń o charakterze artystyczno-kulturalnym, które są realizowane w centrum śląskiej aglomeracji w czasie targów. W edycji targów z 2013 roku wzięło udział kilka dużych wydawnictw, a także wydawnictwa mniejsze i regionalne. Wydarzeniem targowym były warsztaty rysunkowe, jakie prowadził mistrz Bohdan Butenko. Ważnym punktem była debata zatytułowana Czy istnieje literatura Śląska?. Katowickie targi spotkały się z krytycznymi ocenami wielu uczestników, jednakże należy docenić wysiłki organizatorów i instytucji wspierających, aby w Katowicach, stolicy bardzo rozczytanego regionu, czego dowodem jest wysoki poziom czytelnictwa w licznych bibliotekach publicznych, odbywała się stała impreza książkowa. Potwierdzeniem takich możliwości była chociażby bardzo wysoka liczba 123 spotkań w programie towarzyszącym targom w 2013 roku. Targi książki w Polsce Statystyka Targów Książki w Katowicach Lata 2011 2012 2013 Liczba wystawców 78 93 100 Liczba odwiedzających 7 tys. 8 tys. 8 tys. Targi Książki w Katowicach są wspólnym przedsięwzięciem Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, miasta Katowice oraz Expo Silesia. Patronaty: Anna Komorowska, małżonka prezydenta RP, Ministerstwo Edukacji Narodowej, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Wojewoda Śląski, Marszałek Województwa Śląskiego, metropolita katowicki abp Wiktor Skworc, Uniwersytet Śląski w Katowicach, Metropolia Silesia, Urząd Miejski Katowice, Biblioteka Narodowa, Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich, Związek Li- 25
Rynek książki w Polsce 2014 teratów Polskich, Polska Izba Druku, Polska Izba Książki oraz Regionalna Izba Gospodarcza w Katowicach. Partnerami targów książki są instytucje regionalne Kuratorium Oświaty, Biblioteka Śląska, Muzeum Śląskie, Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Katowicach, Rondo Sztuki oraz uczelnie z całego regionu, a także wortal literacki Granice.pl, Śląski Klub Fantastyki, Wydawnictwo Sonia Draga, władze miast Metropolii Silesia, Muzeum Górnośląskie w Bytomiu, Miejska Biblioteka Publiczna w Katowicach, Miejska Biblioteka Publiczna w Piekarach Śląskich oraz Miejska Biblioteka Publiczna w Dąbrowie Górniczej. 26