Zbiór roślin pastewnych

Zbiór roślin pastewnych Rodzaje pasz świeża zielonka około 20% suchej masy kiszonki świeże sporządzone z zielonek o zwartości 30% suchej masy kiszonki z zielonki podsuszonej sporządzone z zielonek o zawartości 30-40% suchej masy sianokiszonki - sporządzone z zielonek o zawartości 45-60% suchej masy (najczęściej 50%) siano 15-18% wilgotności Zielonki podsuszone zakiszają się lepiej. Jednak zawartość suchej masy nie powinna przekraczać 60%. 2 1

Straty składników pokarmowych Technologia zbioru runi łąkowej Straty [%] Siano: Sucha masa Białko Karoten pogoda sprzyjająca 15 30 12 25 60 85 pogoda niesprzyjająca 25 50 50 60 95 98 dosuszane nieogrzanym powietrzem 15 20 10 20 50 85 dosuszanie ciepłym powietrzem 5 10 5 8 5 6 Kiszonka w silosach przejazdowych 10 30 10 20 10 15 w silosach wieżowych 5 8 2 50 65 3 Źródła strat składników pokarmowych w okresie zbioru biologiczne gdy zbiór zielonek rozpoczyna się w nieodpowiednich terminach agrotechnicznych chemiczne powstają w wyniku: oddychania więdnących po skoszeniu roślin ługowania wywołanego wypłukiwaniem składników pokarmowych przez deszcz lub rosę fermentacji oddychanie odbywa się głównie kosztem węglowodanów 4 2

Źródła strat składników pokarmowych w okresie zbioru mechaniczne zbyt wysokie koszenie, okruszanie i obłamywanie części roślin, gubienie masy roślinnej: wielkość tych strat zależy od typu zespołów roboczych oraz rodzaju roślin i składu botanicznego największe straty mechaniczne występują przy zbiorze roślin motylkowych (30%) a najmniejsze przy zbiorze siana łąkowego (10%) Całkowite wyeliminowanie strat w produkcji pasz objętościowych jest niemożliwe. 5 Zabiegi i procesy technologiczne SIANO KISZONKA KOSZENIE KOSZENIE SUSZENIE ROZDRABNIANIE ZAGĘSZCZANIE TRANSPORT TRANSPORT ZAGĘSZCZANIE MAGAZYNOWANIE MAGAZYNOWANIE 6 3

Zabiegi i procesy technologiczne SIANOKISZONKA KOSZENIE KOSZENIE SUSZENIE SUSZENIE ROZDRABNIANIE ZAGĘSZCZANIE TRANSPORT TRANSPORT ZAGĘSZCZANIE MAGAZYNOWANIE MAGAZYNOWANIE 7 Czynniki sprzyjające zmniejszeniu strat przy zbiorze zielonek na siano odpowiedni termin koszenia (trawy od początku do pełni kłoszenia, motylkowych w okresie pączkowania) prawidłowa wysokość koszenia (45-60 mm) właściwy sposób i długość okresu suszenia na polu Okres podsuszania na polu do wilgotności ok. 65% (liczba dni) 2 4 5 8 9-14 Straty suchej masy zielonki (%) 4 8 20 właściwy sposób przechowywania 8 4

Czynniki sprzyjające prawidłowemu zakiszaniu techniczne: dokładne rozdrobnienie (wymagana długość sieczki z zielonki traw i motylkowatych wynosi średnio 2-3 cm, natomiast z kukurydzy średnio 0,5-1,5 cm) czystość zbieranego surowca technologiczne: szybkie odcięcie dopływu powietrza staranne ugniecenie (zagęszczenie) właściwe przykrycie W silosach otwartych odcięcie dopływu powietrza i właściwe zagęszczenie uzyskuje się w wyniku ugniatania pryzmy ciągnikami, przy nacisku wynoszącym min. 650 kg/m 2. 9 Straty składników pokarmowych w technologii zbioru roślin pastewnych na kiszonkę Wyszczególnienie Straty [%] sucha masa białko wartość skrobiowa Silos gazoszczelny 5 8 2,0 3,0 Silos otwarty wieżowy 10 15 9,6 0,2 Silos otwarty przejazdowy 25 9,7 8,6 Silos otwarty - dołowy 30 35 17,8 20,3 Na niekorzyść otwartych silosów wieżowych przemawiają wysokie koszty inwestycji oraz utrudnienia w napełnianiu i opróżnianiu silosów. 10 5

Środki mechanizacji wykorzystywane do zbioru roślin pastewnych maszyny do koszenia roślin kosiarki, kosiarki z kondycjonerami, kosiarki ładujące maszyny do suszenia roślin przetrząsacze, zgrabiarki i przetrząsaczo-zgrabiarki maszyny do zbioru roślin luzem przyczepy zbierające maszyny do zagęszczania materiału prasy zbierające maszyny do foliowania bel owijarki maszyny do rozdrabniania materiału sieczkarnie polowe środki transportowe przyczepy, wózki, ładowacze, stertniki, przenośniki pneumatyczne 11 Wymagania stawiane środkom mechanizacji Wymagania ogólne poprawa jakości zbieranych i konserwowanych pasz zielonych oraz minimalizowanie strat zbieranego plonu. Wymagania konstrukcyjne niezawodność i minimalizacja strat czasu pracy. Wymagania ekonomiczne poprawa efektywności w skutek wzrostu uniwersalności wykorzystania drogich maszyn i wzrostu wydajności pracy, tj.: wzrost prędkości roboczej koszenia do 18 km/h, a zbioru i prasowania do 12 km/h, wzrost szerokości roboczej przetrząsania i zgrabiania. 12 6

Koszenie Straty ścierniskowe podczas koszenia nie powinny przekraczać 3%. Wysokość pozostawionej runi powinna wynosić 45 60 mm: pokos pierwszy 45-50 mm, pokos ostatni 50-60 mm. Jednym z kryteriów oceny prawidłowo wykonanego koszenia jest stan ścierniska powinno pozostać zielone. Zbyt niskie koszenie niszczy darń a zbyt wysokie niszczy ścięte rośliny. Prowadzi to do pogorszenia jakości zbieranego plonu. 13 Koszenie Koszenie powinno się połączyć się z równoczesnym spulchnianiem lub zgniataniem pokosów (kosiarka + kondycjoner), co umożliwia eliminację zabiegu przetrząsania bezpośrednio po skoszeniu roślin. Konsekwencje: zmniejszenie strat suchej masy, wyższa jakość zbieranego plonu, oszczędność czasu i przyspieszenie zbioru, zmniejszenie nakładów pracy i zużycia paliwa. 14 7

Kosiarki Wymagania dotyczące jakości pracy: muszą umożliwiać czyste koszenie niezależnie od stopnia wylegania roślin; dla zapewnienia możliwie krótkiego przebywania skoszonych zielonek na polu w celu uzyskania odpowiedniego przewiędnięcia (tj. około 35% suchej masy) powinny być wyposażane w spulchniacze lub zgniatacze pokosów (kondycjonery); skoszona i spulchniona masa powinna być równomiernie rozłożona na ściernisku, tworząc pulchną i napowietrzoną warstwę. 15 Podział kosiarek kosiarki z nożycowym zespołem tnącym (listwowe): palcowe cięcie z podparciem bezpalcowe v max = 2,5 4,0 m/s kosiarki z nożami rotacyjnymi (rotacyjne): tarczowe lub wirnikowe cięcie bezwładnościowe bębnowe v max = 65 90 m/s bijakowe Klasyczne kosiarki ścinają i kładą rośliny na pokosach z tyłu maszyny. Kosiarki pokosowe przemieszczają ścięte rośliny z boku maszyny i układają w wały. 16 8

nożycowa bezpalcowa Kosiarki samojezdna pokosowa dyskowa czołowa 17 Kosiarka z nożycowym palcowym zespołem tnącym 18 9

Kosiarka rotacyjna tarczowa 19 Kosiarki dyskowe 20 10

Kosiarki dyskowe Belka kosząca spłaszczona w przedniej części. Dyski o dużej średnicy przesuwają cięcie do przodu z nakładaniem się strefy roboczej noży, co umożliwia koszenie bez zapychania nawet wylegającego materiału. Zalety: większa prędkość liniowa niż w kosiarkach tarczowych; dokładniejsze kopiowanie terenu i czyste cięcie; lepsze rozłożenie pokosu na całej szerokości; mniejsze zapotrzebowanie mocy i większa wydajność. 21 Kondycjonery kosiarek rotacyjnych spulchniacz i zgniatacz 22 11

Kondycjonery Najczęściej bezpośrednio na kosiarkach montowane są walce zgniatające lub spulchniacze bijakowe: walce ze względu na delikatne działanie nadają się przede wszystkim do zbioru roślin motylkowych i pozwalają skrócić czas suszenia średnio o 25%; spulchniacze zalecane są do obróbki traw, a ich zastosowanie skraca czas suszenia o 25 30%. Zwykle mają możliwość wyboru prędkości obrotowej. Mniejsza zalecana jest do niezbyt intensywnej obróbki roślin delikatnych, a większa zapewnia bardzo intensywną obróbkę traw. 23 Kondycjonery Walce zgniataczy: mogą być wykonane ze stali lub pokryte gumą, gładkie, rowkowane lub ząbkowane o prostym lub śrubowym ułożeniu rowków lub występów; podczas pracy poszczególne żebra zazębiają się i łodygi są wciągane oraz równomiernie miażdżone, wosk z powierzchni pędów jest ścierany, woda wyciskana a liście przechodzą nieuszkodzone; siła dociskająca walce jest regulowana w zależności od gatunku rośliny. Lepsze efekty zastosowania zgniataczy występują w przypadku zielonek grubołodygowych niż traw. Ich wadą jest duża wrażliwość na kamienie oraz duża masa i wysoka cena. 24 12

Kondycjonery Spulchniacze bijakowe: typowy spulchniacz składa się z poziomego wirnika z bijakami, nad którym znajduje się osłona wyposażona w listwy lub inne elementy intensyfikujące obróbkę; intensywność pracy regulowana jest wielkością szczeliny roboczej pomiędzy końcami bijaków wirnika i obudową oraz prędkością obrotową wirnika; bijaki wykonane są ze stalowych płaskowników lub z tworzywa sztucznego i mają najczęściej kształt liter: V, Y, U lub są proste; obrabiana bijakami V zielonka schnie najszybciej, natomiast bijaki U powodują wysokie straty zielonki i generują wyższe zapotrzebowanie mocy. 25 Metody suszenia zielonki suszenie naturalne produkt gotowy uzyskiwany jest w polu lub na łące, a czynnikami suszenia są temperatura otoczenia i naturalny ruch powietrza oraz bezpośrednie promieniowanie słoneczne kombinowane sposoby suszenia stosowane przy zbiorze siana z dosuszaniem suszenie naturalne do wilgotności 40% i dosuszanie do wilgotności magazynowania, tj. 15% Podstawowym celem suszenia jest jak najszybsze doprowadzenie do całkowitego zwiędnięcia roślin i przerwania oddychanie, będącego przyczyną znacznych strat składników pokarmowych 26 13

Zbiór siana suszonego na wałkach koszenie na pokosy kilkakrotne przetrząsanie i zgrabianie - przy naturalnych sposobach suszenia zasadniczo na tempo wysychania roślin wpływa przetrząsanie intensywność przetrząsania powinna maleć wraz w miarę wysychania siana - związane to jest nie tylko z ograniczeniem liczby zabiegów, ale także ze zmianą stosowanych maszyn z aktywnych na beznapędowe zgrabianie wykonuje się zwykle na zakończenie dnia pracy, co ogranicza osiadanie rosy zbiór siana 27 Przebieg procesu suszenia 28 14

Przetrząsacze i zgrabiarki Wymagania dotyczące jakości pracy: muszą dokładnie wykonywać zabiegi przy jednoczesnej minimalizacji kruszenia i obłamywania delikatnych części roślin (liści). Zbyt częste i intensywne przetrząsanie w czasie suszenia powoduje obłamywanie delikatnych części roślin, w tym głównie liści. Straty z tego tytułu w przypadku suszenia traw wynoszą tylko 3%, jednak w przypadku roślin motylkowych mogą przekraczać nawet 25%. Wzrost prędkości przetrząsania i zgrabiania powoduje pogorszenie jakości pracy i znaczny wzrost strat zbieranego plonu. 29 Przetrząsacze i zgrabiarki przetrząsaczo-zgrabiarki kołowo-palcowe: beznapędowe aktywne przetrząsaczo-zgrabiarki taśmowo-palcowe lub łańcuchowopalcowe przetrząsaczo-zgrabiarki karuzelowe przetrząsacze karuzelowe zgrabiarki karuzelowe przetrząsaczo-zgrabiarki bębnowe 30 15

kołowo-palcowa aktywna zgrabiarka karuzelowa Przetrząsacze i zgrabiarki kołowo-palcowa beznapędowa przetrząsacz 31 karuzelowy Przetrząsacze i zgrabiarki Zgrabiarki powodują mniejsze straty niż przetrząsacze. Jednak w zależności od wilgotności i gęstości rozrzuconej zielonki, a także konstrukcji maszyny mogą dochodzić nawet do 20%. Wysokie wymagania dotyczące jakości pracy w najwyższym stopniu spełniają zgrabiarki karuzelowe. Doskonalenie konstrukcji zgrabiarek zmierza w kierunku zwiększania liczby ramion grabiących i liczby montowanych do nich palców sprężystych, co umożliwia zmniejszenie prędkości obrotowej karuzel, a tym samym intensywności oddziaływania palców na zgrabiane rośliny i wielkość strat. 32 16

Zgrabiarka karuzelowa Nowoczesne zgrabiarki karuzelowe posiadają ramiona odchylone do tyłu i sprężyste palce o różnej długości, zamocowane w dwóch rzędach. 33 Warunki dosuszania siana dosuszanie siana nie ogrzanym powietrzem powinno być stosowane powszechnie powietrze tłoczone jest do kanałów, na których układane są kolejne warstwy siana o wysokości 1,5-3 m (w zależności od wilgotności) czas dosuszania 10 t siana o wilgotności 40% wymaga pracy wentylatora przez 120 godz. (około 6-10 dni) Dosuszanie ogrzanym powietrzem jest bardziej skuteczne i w mniejszym stopniu uzależnione od czynników pogodowych. Jednak jest 1,5-3 razy droższe, a czas suszenia każdej warstwy tylko o 30% krótszy. 34 17

Warunki zbioru i transportu siana zagęszczanie materiału przed transportem jest konieczne dla lepszego wykorzystania nośności środków transportowych luźne siano i słoma mają niewielką gęstość 20-40 kg/m 3 w prasach niskiego stopnia zgniotu gęstość sprasowanego siana to 80 kg/m 3 w prasach wysokiego stopnia zgniotu gęstość sprasowanego siana to 180 kg/m 3 35 Prasy zbierające Wymagania dotyczące jakości pracy: powinny wykonywać swoją pracę bez przestojów technologicznych niezależnie od wilgotności zbieranego materiału oraz nierównomierności masy wałów; nie powinny powodować nadmiernych strat plonu; nie powinny powodować dodatkowego zanieczyszczenia plonu. Wymagania dotyczące jakości pracy stawiane prasom zbierającym są takie same dla wszystkich maszyn wykorzystywanych do zbioru, tj.: zbieraczy pokosów i przyczep samozbierających. 36 18

Prasy zbierające kształt bel: formujące bele prostopadłościenne tłokowe formujące bele cylindryczne - zwijające stopień zgniotu: niskiego stopnia zgniotu - do 100 kg/m 3 wysokiego stopnia zgniotu - powyżej 100 kg/m 3 wymiary (wielkość) bel: małogabarytowe wielkogabarytowe kształt komory prasowania: stałokomorowe zmiennokomorowe 37 tłokowa wielkogabarytowa tłokowa małogabarytowa Prasy zbierające zwijająca zmiennokomorowa zwijająca stałokomorowa 38 19

Prasowanie PODBIERANIE ZASILANIE FORMOWANIE WIĄZANIE Podbieranie materiał leżący na wałach podbierany jest podbieraczem typu palcowego. Zasilanie z podbieracza materiał przekazywany jest do kanału zasilającego, w którym pracuje podajnik przesuwający materiał do komory prasowania. Wiązanie prasy zwijające wyposażone są urządzenia wiążące zarówno typu siatkowego jak i sznurkowego. Proces wiązania bel realizowany jest w sposób łączony. 39 Prasa zwijająca stałokomorowa 40 20

Formowanie bel Zwijanie materiału odbywa się przy wykorzystaniu sił tarcia zewnętrznego (źdźbła o ściany komory) i wewnętrznego (pomiędzy źdźbłami roślin). W prasach ze zmienną komorą zwijanie materiału roślinnego odbywa się na zasadzie przeciwbieżnego ruchu taśmy przenośnika i pasów komory zwijania. W prasach ze stałą komorą zwijanie materiału następuje wewnątrz zamkniętej, dwuczęściowej komory, co zapobiega stratom najcenniejszych części roślinnych. Przy zbiorze sianokiszonki zamocowane za podbieraczem podajniki zębowe współpracują z rozdrabniaczami nożowymi. 41 Formowanie bel Podany do komory prasowania materiał przejmuje tłok i przesuwa go w głąb komory. Materiał do komory prasowania podawany jest porcjami, których w zależności od rozwiązania konstrukcji podajnika może być trzy lub więcej. Podawanie materiału porcjami wymaga ścisłej synchronizacji cykli roboczych podajnika i tłoka. 42 21

Kształt i wielkość bel prostopadłościenne małowymiarowe o długości do 100 cm, wysokości 30-45 cm i masie 10-30 kg prostopadłościenne wielkowymiarowe o długości do 600 cm, wysokości 150-240 cm i masie od 500 do 1500 kg cylindryczne o średnicy do 180 cm, wysokości 120 lub 150 cm i masie do 700 kg Przy zagęszczeniu 80 kg/m 3, dla klasycznych wymiarów beli, tj. długości 100 cm i przekroju 45x45 cm, masa beli wynosi 16 kg. Przy zagęszczeniu 180 kg/m 3, dla klasycznych wymiarów beli cylindrycznej, tj. średnicy 180 cm i wysokości 150 cm, masa beli wynosi 700 kg. 43 Wózki i ładowacze bel wielkogabarytowych 44 22

Warunki zakiszania sianokiszonki w belach owiniętych folią koszenie roślin powinno być wykonane dostatecznie wcześnie, tak aby zawartość włókna nie przekroczyła 24% w uprawach polowych koszenie roślin przeznaczonych na sianokiszonkę powinno być wyższe niż na łąkach, tj. 7-8 cm co pozwala uniknąć zanieczyszczenia pokosów ziemią (przy zwartej darni na łąkach - poniżej 7 cm) masa roślinna powinna zostać podsuszona na pokosie do zawartości 35-50% suchej masy zgniatanie, przetrząsanie i gromadzenie zwiększają tempo odwadniania roślin, przez co zbiór prasami zwijającymi jest już możliwy nawet 2-3 godz. po skoszeniu. 45 Warunki zakiszania sianokiszonki w belach owiniętych folią Osiągnięcie wysokiej jakości zakiszanej paszy jest uwarunkowane precyzyjnym, 4-8 krotnym owinięciem balotów. Używana do owijania balotów folia wielowarstwowa (3 lub 5- cio) ma grubość do 0,03 mm i szerokość wynoszącą najczęściej 75 cm. Dokładność owijania sprowadza się do tego, aby uzyskać wstępny naciąg folii rzędu 55-70% oraz doprowadzić do wzajemnego ok. 50% zachodzenia na siebie kolejnych pasów folii. Dlatego po jednokrotnym owinięciu balotu w każdym jego punkcie powinny się znajdować dwie warstwy folii. Dla materiału wysoko podsuszonego, z dużym udziałem twardych włókien, zaleca się nałożenie 6-8 warstw folii. 46 23

Owijarki Ze względu na rodzaj napędu elementów roboczych: stacjonarne, przewoźne (ciągnikowe). Ze względu na sposób załadunku bel: samozaładowcze, bez własnych urządzeń załadunkowych. Niektóre owijarki mogą być agregatowane z prasą zwijającą i bela zostaje przekazana z komory prasowania na stół owijarki. Spośród cech charakteryzujących działanie owijarek szczególne znaczenie ma dokładność pracy zespołu odpowiedzialnego za naciągnięcie folii w trakcie jej nakładania na balot. Dla balotów cylindrycznych powinno to być 70%, natomiast dla balotów prostopadłościennych 55-65%. 47 Owijarki bel i rękaw foliowy 48 24

Przyczepy zbierające Przyczepy zbierające specjalne przeznaczone do zbioru zielonek, siana, słomy i liści buraczanych z pokosów lub z wałów (zbieracze pokosów). Przyczepy zbierające uniwersalne poza zbiorem materiału roślinnego z pokosu lub wału, wykorzystywane są także do transportu innych płodów rolnych (ziarno, ziemniaki, buraki itp.) lub jako wozy paszowe. W przyczepach wykorzystywanych do zbioru materiału przeznaczonego do zakiszania w kanale zasilającym znajdują się zespoły rozdrabniające bierne lub aktywne. Materiał może być rozdrabniany na sieczkę o długości od 40 do 240 mm. 49 Przyczepy zbierające 50 25

Zespoły rozdrabniające przyczep zbierających zespół bierny z nożami stałymi zespół aktywny obrotowy zespół aktywny z ruchomymi nożami mocowanymi do łańcucha i biernym przeciwostrzem zespół aktywny z nożami wykonującymi ruch wahadłowy zespół aktywny z nożem w postaci tarczy i biernym przeciwostrzem Maksymalną wydajność załadunku, nawet przy mokrym i ciężkim pokosie, zapewniają obrotowe rotory. Między tarczami rotora umiejscowione są noże. 51 Sieczkarnie polowe Wymagania dotyczące jakości pracy: dla prawidłowego przebiegu procesu fermentacji przy zakiszaniu konieczne jest pocięcie materiału roślinnego na sieczkę o długości 20-25 mm, dla poprawnej pracy frezu rozładowującego kiszonkę z silosów wieżowych oraz ze względu na potrzeby inwentarza żywego długość sieczki powinna wynosić 30-50 mm. Kukurydza zielona jest cięta na sieczkę większej długości (do 20 mm), natomiast sucha musi być pocięta na krótsze frakcje (do 10 mm). Tylko wówczas można uzyskać właściwy stopień zagęszczenia materiału w silosie. 52 26

Podział sieczkarni polowych Ze względu na rodzaj napędu: ciągnikowe - zaczepiane - zawieszane samojezdne często nazywane samobieżnymi Ze względu na sposób rozdrabniania roślin: bijakowe (zwykłe) nożowe (dokładnego cięcia) - kołowe (toporowe) - bębnowe 53 Sieczkarnie polowe 54 27

Rozdrabnianie zielonki KOSZENIE ZASILANIE ROZDRABNIANIE WYRZUT Koszenie materiał jest ścinany zespołami tnącymi zamocowanymi w hederze i podawany do wlotu kanału zasilającego. W przypadku materiału skoszonego zespół tnący zastępuje zespół podbierający. Podczas zbioru można podwyższyć wysokość cięcia kukurydzy do 50 cm, co skutkuje spadkiem plonu suchej masy o 10%, jednak o 25% wzrasta udział kolb w zakiszanej masie. Wyprodukowana z takiego surowca kiszonka ma o 10-15% wyższą wartość energetyczną. 55 Rozdrabnianie zielonki Zasilanie materiał jest przemieszczany w kanale zasilającym utworzonym przez zespół przenośników (zwykle 2-3 pary walcy). Wylot kanału tworzą walce ugniatające i często stalnica. Rozdrabnianie zagęszczony i ugnieciony materiał jest rozdrabniany na sieczkę przez noże zespołu rozdrabniającego. Za zespołem rozdrabniającym może być umieszczony zespół docinający rozdrabniający. Wyrzut w klasycznych sieczkarniach realizowany jest przez zespół rozdrabniający. Docinacze wymuszają zastosowanie dodatkowego rzutnika 56 28

Hedery sieczkarni polowej 57 Zęby dużych wirników umożliwiają cięcie niezależnie od szerokości międzyrzędzi oraz wciąganie ściętych łodyg do kanału dolotowego. Z przodu tarcz zamontowano podnośniki roślin. Heder uniwersalny Optymalne dopasowanie do powierzchni pola, a wykonywane manewry mają niewielki wpływ na hamowanie przepływu masy. Niskie zapotrzebowanie mocy. Zapewnia zbiór w trudnych warunkach wyległej kukurydzy, silnie zachwaszczonej plantacji i cienkich łodyg roślin. 58 29

Rozdrabnianie zielonki Noże zamocowane są na bębnie pod niewielkim kątem. Kształt noża jest uzależniony od zakresu funkcji jakie spełnia. Noże, które poza cięciem odrzucają materiał z zespołu rozdrabniającego, posiadają proste ostrza i grzbiety ukształtowane w postaci rzutnika. Nóż może być jednolity na całej szerokości bębna lub dzielony: na 2 części przesunięte względem siebie o 1/2 podziałki, na 3 a nawet 4 części przesunięte względem siebie na obwodzie bębna odpowiednio o 1/3 lub 1/4 podziałki. Rozdrabnianie zielonki Zalety sieczkarń bębnowych: większa częstotliwość cięcia, co pozwala uzyskać sieczkę o małej długości dla bębna kaskadowego prędkość obrotowa bębna 1000-1200 obr./min liczba cięć 24000-28000 na minutę stała prędkość cięcia, co pozwala uzyskać sieczkę o jednakowej i wyrównanej długości bębny wielonożowe teoretycznie pozwalają na uzyskanie sieczki o długości do 4 mm, a docinacze uzupełniają zespół podstawowy i rozdrabniają sieczkę po raz wtóry mniejsza masa 60 30

Urządzenia dodatkowe sieczkarni polowej docinające (recutter) - cylindryczne sito zakrywające strefę wyrzutu sieczki z bębna sieczkarni, umocowane w odległości 0,5-1,0 mm od toru noży bębna zgniatające lub rozdrabniające (śrutujące) (Corn-Crasher, Corn- Cracker) stosowane do zbioru kukurydzy na paszę w systemie CCM, gdzie wymagane jest rozdrobnienie ziarniaków i kolb najczęściej jest to urządzenie typu walcowego lub bijakowego urządzenie walcowe składa się z dwóch stalowych, zębatych walców, wykonujących ruch obrotowy 61 Transport sieczki Wysoka wydajność samojezdnych sieczkarni zbierających wymaga bardzo dobrej organizacji pracy transportu sieczki. Z sieczkarniami ciągnikowymi jednorzędowymi powinny współpracować środki transportu o ładowności 3-4 ton, a z maszynami 2 i 3 rzędowymi o ładowności 4-7 ton. Z sieczkarniami o wydajnościach przekraczających 100 t/h dla dobrej organizacji pracy korzystne jest wykorzystywanie zestawów o ładowności 10-18 ton. Należy się kierować zasadą, że wraz ze wzrostem wydajność sieczkarni, powinna rosnąć ładowność środków transportu a nie ich liczba. Maksymalna dopuszczalna liczba wynosi 5 środków transportowych. 62 31

Pryzmy kiszonkowe i silosy otwarte - przejazdowe Zakiszanie w pryzmach kiszonkowych jest technologią niskonakładową. Środki transportowe każdorazowo wprowadzane są na grzbiet uprzednio usypanej pryzmy dlatego jakość uzyskiwanej kiszonki jest bardzo niska a straty bardzo duże. 63 Silosy zamknięte do kiszonki i sianokiszonki silosy gazoszczelne wykorzystuje się głównie do zakiszania sianokiszonki, kukurydzy zebranej w stadium dojrzałości mlecznowoskowej oraz trudno zakiszających się roślin motylkowych silosy gazoszczelne zapewniają wysoką jakość paszy przez cały okres przechowywania, a straty składników pokarmowych są 3-4 krotnie niższe niż w innych typach silosów 64 32

Warunki zakiszania sianokiszonki w silosach zamkniętych podsuszona zielonka powinna mieć przynajmniej 45-55% wilgotności proces podsuszania nie powinien przebiegać dłużej niż przez 2 dni, dlatego koszenie łączone jest z kondycjonowaniem rośliny powinny być koszone we właściwym stadium wegetacji i natychmiast po podsuszeniu rozdrobnione i umieszczone w silosie 65 Zbiór i zakiszanie ziarna kukurydzy Zbiór kolb Odkoszulkowanie Wstępne rozdrobnienie Załadunek Transport Dokładne rozdrobnienie Napełnianie silosów CCM zakiszone rozdrobnione kolby odkoszulkowane (ziarno+osadka) pasza dla trzody i bydła LKS zakiszone rozdrobnione kolby nieodkoszulkowane (duża zawartość włókna) pasza dla bydła Zakiszone ześrutowane ziarno kukurydzy 66 33

Uwarunkowania zbioru i zakiszania kolb kukurydzy technologia charakterystyczna dla krajów, w których warunki klimatyczne zmuszają do zbioru ziarna o zawartości wody powyżej 40% suszenia tak wilgotnego ziarna generuje bardzo wysokie nakłady energetyczne wynoszące 5,7-7,0 MJ/kg H 2 O, co znacznie podnosi jednostkowe koszty produkcji zbiór całych kolb zwiększa ilość zebranej paszy o 15-20% w stosunku do samego ziarna Zbioru kolb kukurydzy na CCM dokonuje się przed pełną dojrzałością ziarna, przy wilgotności wynoszącej około 60%. Następuje to w czasie pomiędzy zbiorem kukurydzy przeznaczonej do zakiszania a zbiorem kukurydzy na ziarno. 67 Maszyny wykorzystywane do zbioru i rozdrabniania kolb kukurydzy sieczkarnie zbierające z docinaczami zebrana masa zawiera zbyt dużo włókna, tj. 12-15% kombajny zbożowe z przystawką obrywającą i odkoszulkowującą zawartość włókna poniżej 6% zbieracze kolb wykorzystywane głównie do zbierania ziarna suchego młynki bijakowe 68 34

Kombajny do zbioru kolb kukurydzy 69 35