RYSUNEK TECHNICZNY I GRAFIKA INŻYNIERSKA WYKŁAD 2 1. Zasady rzutowania elementów i obiektów budowlanych. 2. Rzuty budynku, przekroje i elewacje budynków wiadomości ogólne. 3. Klatka schodowa, schody wiadomości ogólne. 4. Oznaczenia schodów na rzutach kondygnacji. 5. Wymiarowanie rysunków architektoniczno-budowlanych. 6. Wymiary stolarki okiennej i drzwiowej oraz bram. Wykorzystano w prezentacji pozycje literaturowe: 1. Bieniasz J., Januszewski B., Piekarski M.: Rysunek techniczny w budownictwie 2. Miśniakiewicz E., Skowroński W. : Rysunek techniczny budowlany 3. Mazur J., Tofiluk A.: Rysunek budowlany Materiały dr inż. Małgorzaty Fedorczak-Cisak
Normy dotyczące metod rzutowania elementów i obiektów budowlanych oraz wymiarowania PN-EN ISO 5456-1:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 1 postanowienia ogólne. PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 2 przedstawianie prostokątne. PN-EN ISO 5456-3:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 3 przedstawianie aksonometryczne. PN-EN ISO 5456-4:2006 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 4 rzutowanie środkowe. PN-B-01029:2000 Rysunek budowlany. Zasady wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych. PN-ISO 129:1996 i PN-ISO 129/Ak Rysunek budowlany. Wymiarowanie. Zasady ogólne. Definicje. Metody wykonania i oznaczenia specjalne.
Rodzaje rzutów stosowane do przygotowywania rysunków technicznych Rzut prostokątny PN-EN ISO 5456-2:2002 Rzut aksonometryczny PN-EN ISO 5456-3:2002 Rzut perspektywiczny (środkowy) PN-EN ISO 5456-4:2006 Zgodnie z jego zasadami przygotowywane są podstawowe rysunki dokumentacji technicznej. Geometria wykreślna (nauka dotycząca metod odwzorowywania figur przestrzennych na płaszczyźnie) Rzutowanie polega na odwzorowaniu obiektu znajdującego się w przestrzeni na płaszczyznę rzutu (rzutnię) za pomocą równoległych do siebie linii rzutowania (prostych rzutujących) prostopadłych do płaszczyzny rzutni. Kształt obiektu i jego szczegóły muszą być odwzorowane jednoznacznie i czytelnie.
Płaszczyzna rzutu głównego Rzutowanie prostokątne można przyrównać do zamknięcia odwzorowywanego obiektu w sześcianie, którego boki są w miarę możliwości równoległe lub prostopadłe do płaszczyzn obiektu. Kierunki obserwacji a-f Proste rzutujące Rzutowanie prostokątne według metody pierwszego kąta PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 2 przedstawianie prostokątne. Obserwator patrzy na każdą ze ścian sześcianu i obiekt rzutowany w taki sposób, że płaszczyzna rzutu znajduje się za obiektem. A rzut główny obiektu (widok z przodu) rzut B (widok z góry) rzut E (widok z dołu) rzut C (widok od lewej strony) rzut D (widok od prawej strony) rzut F (widok z tyłu)
Kierunki obserwacji a-f Rzutowanie prostokątne według metody trzeciego kąta PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 2 przedstawianie prostokątne. Obserwator patrzy na każdą ze ścian sześcianu i obiekt rzutowany w taki sposób, że płaszczyzna rzutu znajduje się przed obiektem. A rzut główny obiektu (widok z przodu) rzut B (widok z góry) rzut E (widok z dołu) rzut C (widok od lewej strony) rzut D (widok od prawej strony) rzut F (widok z tyłu)
Na rzucie głównym strzałkami wskazujemy kierunek patrzenia Rzutowanie identyfikowane strzałkami PN-EN ISO 5456-2:2002 Rysunek techniczny. Metody rzutowania. Część 2 przedstawianie prostokątne. Dowolne jest rozmieszczenia rzutów na rysunku. Rzuty pozostałe opisujemy wielkimi literami A rzut główny obiektu (widok z przodu) rzut B (widok z góry) rzut E (widok z dołu) rzut C (widok od lewej strony) rzut D (widok od prawej strony) rzut F (widok z tyłu)
RODZAJE RYSUNKÓW ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH PN-B-01025:2004 RYSUNEK BUDOWLANY. OZNACZENIA GRAFICZNE NA RYSUNKACH ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH Rzut Przekrój Elewacja Rysunek szczegółów.
Rzut budynku Rzut przekrój poziomy obiektu budowlanego prowadzony przez charakterystyczny poziom oraz kondygancję, w celu określenia w możliwie czytelny sposób ich funkcji wyjątek: widok z góry w przypadku rzutu więźby dachowej oraz rzutu dachu. Oznaczenie płaszczyzny przekroju na rzucie Przykład
Przekrój budynku Elewacja budynku Przekrój otrzymywany z zastosowaniem pionowych płaszczyzn siecznych dobranych tak, by umożliwić pokazanie w przecięciu lub w widoku jak największej liczby elementów budowlanych,charakterystycznych dla ukształtowania przedstawionego obiektu. Elewacja widok przedstawianego obiektu na tle rzutni pionowej, charakteryzujący jego zewnętrzne ukształtowanie.
Numeracja kondygnacji i pomieszczeń na rysunkach architektonicznobudowlanych PN-B 01025:2004
SCHODY Zespół elementów konstrukcyjnych umożliwiający komunikację pomiędzy różnymi poziomami budynku (kondygnacjami) Elementy konstrukcyjne schodów: spoczniki (podesty piętrowe i międzypiętrowe), biegi schodowe, elementy zabezpieczające (balustrady, poręcze, cokoliki).
Schody s h s 220 300mm h 160 200mm 2h s 600 650 10 x 160 x 300 ilość wysokość szerokość
SZEROKOŚCI SPOCZNIKÓW I WYSOKOŚCI STOPNI 68.1 Graniczne wymiary schodów stałych w budynkach o różnym przeznaczeniu określa tabela: PRZEZNACZENIE BUDYNKÓW MINIMALNA SZEROKOŚĆ UŻYTKOWA(M) BIEGU SPOCZNIKA MAKSYMALNA WYSOKOŚĆ STOPNI (M) Budynki jednorodzinne i zagrodowe oraz mieszkania dwupoziomowe 0,8 0,8 0,19 Budynki mieszkalne wielorodzinne, budynki zamieszkania zbiorowego oraz użyteczności publicznej*), z wyłączeniem budynków zakładów opieki zdrowotnej, a także budynki produkcyjne*), magazynowo-składowe oraz usługowe, w których zatrudnia się ponad 10 osób 1,2 1,5 0,175 Przedszkola i żłobki 1,2 1,3 0,15 Budynki opieki zdrowotnej*) 1,4 1,5 0,15 Garaże wbudowane i wolno stojące (wielostanowiskowe) oraz budynki usługowe, w których zatrudnia się do 10 osób 0,9 0,9 0,19 We wszelkich budynkach - schody do piwnic, pomieszczeń technicznych i poddaszy nieużytkowych oraz służących do przechowywania pasz słomiastych w budynkach inwentarskich 0,8 0,8 0,2
69. 1. Liczba stopni w jednym biegu schodów stałych, łączących kondygnacje, powinna wynosić nie mniej niż 3 i nie więcej niż: 1) w budynku opieki zdrowotnej - 14 stopni, 2) w innych budynkach - 17 stopni. 2. Wymaganie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie dotyczy budynków jednorodzinnych, zagrodowych oraz mieszkań dwupoziomowych. 3. Liczba stopni w jednym biegu schodów zewnętrznych nie powinna wynosić więcej niż 10. 4. Szerokość stopni stałych schodów wewnętrznych powinna wynikać z warunku określonego wzorem: 2h + s = 0,6 do 0,65 m, gdzie h oznacza wysokość stopnia, s - jego szerokość.
Klatka schodowa Rys. Elementy klatki schodowej
-Stopień Część pozioma to podnóżek, stopnica lub posunięcie. Część pionowa to przednóżek, podstopnica albo podniesienie.
PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA POŁOŻENIE Wewnętrzne (komunikacja wewnątrz budynku) Zewnętrzne (komunikacja z zewnątrz do wnętrza budynku, powiązanie budynku z terenem), Terenowe (komunikacja między różnymi poziomami terenu)
PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA KIERUNEK WCHODZENIA Proste (prostoliniowy kierunek wchodzenia), Lewoskrętne, Prawoskrętne.
PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA LICZBĘ BIEGÓW Jednobiegowe Dwubiegowe Wielobiegowe
PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA UKŁAD I KSZTAŁT BIEGÓW Proste Łamane Powrotne Zabiegowe Kręcone (jedno lub wielobiegowe) Wachlarzowe Spiralne Rozdzielne
Podział schodów ze względu na rozwiązanie przestrzenne
PODZIAŁ SCHODÓW ZE WZGLĘDU NA NACHYLENIE łagodne ( 30 o ) normalne ( 30-35 o ) strome ( 35-45 o ) drabiniaste ( 45-75 o )
Podział schodów ze względu na nachylenie Rys.. Podział schodów z uwagi na kąt nachylenia
Podział ze względu na nachylenie
Przeznaczenie schodów ze względu na stopień nachylenia
Podział schodów ze względu na rozwiązania materiałowe - Schody żelbetowe Głównie ze względów ochrony przeciw pożarowej, ale także z uwagi na sztywność i trwałość jest to rozwiązanie podstawowe. -Schody drewniane Stosowane w budynkach o konstrukcji drewnianej, lecz także jako schody wewnątrz mieszkaniowe ( np. z uwagi ma walory estetyczne). -Schody metalowe w budynkach sfery komunalno-bytowej jedynie jako komunikacja uzupełniająca (np. w wydzielonej części technologicznej jako komunikacja dla obsługującej urządzenia lub jako zewnętrzne schody awaryjne. Stosowane w budynkach przemysłowych jako schody dla obsługi urządzeń schody międzypiętrowe i tu najczęściej projektowane są jako żelbetowe. -Schody kamienne -Schody ceglane - Schody z materiałów mieszanych
Schody kamienne Wykonuje się ze stopniami obustronnie podpartymi na belkach stalowych lub na murach. Stopnie wykonane są z kamieni twardych np. z granitu, bazaltu, sjenitu czy piaskowca.
Schody ceglane Wykonuje się z cegły pełnej na zaprawiecementowej. To zazwyczaj schody zewnętrzne
Schody żelbetowe Schody żelbetowe w zależności od konstrukcji mogą być: -płytowe, -policzkowe -wspornikowe, W zależności od sposobu wykonania: - monolityczne -prefabrykowane
Schody płytowe Schody oparte w dwóch przeciwległych ścianach Rys. Typy schodów płytowych z biegami połączonymi z płytami spocznikowymi
Schody płytowe z jedną belką spocznikową Rys. Typy schodów płytowych z biegami podpartymi: a/ na jednej belce spocznikowej i płycie
Schody płytowe z dwoma belkami spocznikowymi Stosuje się w schodach dużej rozpiętości powyżej 4 4,5 m Można również opierać biegi na żebrach ukrytych w grubości płyty spoczników Rys. Typy schodów płytowych z biegami podpartymi: a/ na dwóch belkach spocznikowych
Schody płytowe z żebrami ukrytymi w płycie spocznika Rys. Przykłady ukrytych belek spocznikowych
Schody płytowe Rys. Schody jednobiegowe Rys. Schody trójbiegowe
Schody płytowe Rys. Schody trójbiegowe powrotne Rys. Schody zabiegowe jednobiegowe
Schody płytowe Rys. Schody zabiegowe Rys. Schody wachlarzowe
Rys.. Schody kręte Rys.. Schody spiralne
Schody płytowe Rys.. Schody rozdzielne
Schody żelbetowe płytowe Podział w zależności od sposobu wykonania: - monolityczne - prefabrykowane Schody żelbetowe prefabrykowane Schody żelbetowe monolityczne
Schody płytowe prefabrykowane
Schody żelbetowe policzkowe Mają stopnie swobodnie podparte lub częściowo zamocowane w ścianach lub belkach policzkowych
Schody policzkowe Mają stopnie swobodnie podparte lub częściowo zamocowane w ścianach lub belkach policzkowych Rys. Schody policzkowe. Sposób kształtowania policzków. 1 stopień; 2- belka policzkowa
Schody policzkowe Rys. Schody policzkowe. a/ Stopnie oparte na dwóch belkach policzkowych; b/ Stopnie oparte na ścianie i jednej belce policzkowej
Schody policzkowe Rys. Przykłady zbrojenia schodów o stopniach swobodnie podpartych
Schody policzkowe
Schody policzkowe
Schody wspornikowe
Schody wspornikowe jednowspornikowe Wysięg nie przekracza 1,2 1,5 m (max 2,0 m) Rys. Stopnie wspornikowe. a/ Zamocowanie w ścianie; b/ Zamocowanie w belce
Schody dwuwspornikowe Z jedną belką nośną schemat korzystniejszy niż jednowspornikowy, przekroje stopni i belki mniejsze Rys. Stopnie dwuwspornikowe o szerokości biegu a/ do 2,0 m
Schody dwu wspornikowe Z dwiema belkami nośnymi Rys. Stopnie dwuwspornikowe o szerokości biegu powyżej 2,0 m.
Schody wspornikowe zbrojenie wieńca
Schody wspornikowe zbrojenie stopni
Schody wspornikowe zbrojenie stopni
Schody dwuwspornikowe Rys. Stopnie dwuwspornikowe.
Schody wspornikowe prefabrykowane
Schody wspornikowe
Schody wspornikowe monolityczne
Schody drewniane Schody drewniane najczęściej mają Konstrukcję policzkową. Wykonuje się z drewna sosnowego lub dębowego.
Schody drewniane ze stopniami wsuwanymi Belki policzkowe mają wyżłobione gniazda. W gniazda wsuwa się stopnice i podstopnice. Schody ze stopniami wsuwanymi od spodu
Schody drewniane ze stopniami wsuwanymi Schody ze stopniami wsuwanymi z wierzchu
Schody drewniane ze stopniami osadzanymi
Schody drewniane ze stopniami nakładanymi
Schody drewniane ze stopniami nakładanymi
Schody drewniane drabiniaste
Schody drewniane kręte Na drewniane stopnice stosuje się nakładki antypoślizgowe Średnica schodów 100 220 cm
Schody drewniane kręte, ażurowe
Schody drewniane modułowe naprzemienne Schody modułowe -każda podstopnica podparta jest w połowie długości -Schody naprzemienne kacze -stopnice schodów naprzemiennie wycięte, schody strome (drabiniaste). Szerokość ok. 60-65 cm
Schody oznaczenia umowne oznaczenia uproszczone
Kondygnacja najniższa - opis schodów ilość wysokość szerokoś ć
Kondygnacja pośrednia - opis schodów
Kondygnacja najwyższa - opis schodów
Wymiarowanie przekroju i rzutów klatki schodowej
Wymiarowanie rzutów klatki schodowej kondygnacja najniższa
Wymiarowanie przekroju i rzutów klatki schodowej parter
Wymiarowanie rzutów klatki schodowej kondygnacja powtarzalna
Wymiarowanie rzutów klatki schodowej kondygnacja najniższa
Oznaczenia schodów na rzutach kondygnacji
RODZAJE OZNACZEŃ GRAFICZNYCH PN-B-01025:2004 RYSUNEK BUDOWLANY. OZNACZENIA GRAFICZNE NA RYSUNKACH ARCHITEKTONICZNO-BUDOWLANYCH Oznaczenia umowne stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach 1:200 i mniejszych (wchodzących w skład architektonicznych projektów koncepcyjnych), sygnalizują przez odpowiednie znaki graficzne fakt występowania podstawowych części przedstawionego obiektu oraz ich lokalizację, funkcję i powiązania z innymi elementami. Oznaczenia uproszczone stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach od 1:50 do 1:200 (wchodzących w skład projektów architektonicznobudowlanych lub wykonawczych), przedstawiają poszczególne elementy obiektu z podaniem tylko najistotniejszych ich cech identyfikacyjnych, funkcjonalnych i lokalizacji w całości obiektu. Oznaczenia dokładne stosuje się na rysunkach kreślonych w podziałkach większych od 1:50 (będących na ogół rysunkami szczegółów), pozwalają na odwzorowanie przedstawianego obiektu z uwzględnieniem zróżnicowania jego kształtu i wielkości.
Szeregi wymiarowe zewnętrzne linia wymiarowa min 7 mm 638 Pomocnicza linia wymiarowa min 10 mm Pierwszy z szeregów zewnętrznych może być podany wewnątrz rzutu budynku. Ograniczenie linii wymiarowej Liczba wymiarowa Na rysunku dla wszystkich wymiarów powinna być stosowana taka sama jednostka miary (przykładowo mm), bez podawania symbolu jednostki. W celu uniknięcia błędnej interpretacji można w uwadze podać symbol jednostki miary dominującej na rysunku. Milimetry podane są jako przykład miana wymiarów, skąd nie wynika nakaz ich stosowania. W praktyce przyjęło się, że podstawową jednostką wymiarowania na rysunkach architektoniczno-budowlanych jest centymetr.
Kolejność wymiarowania obiektów budowlanych wymiarowanie zewnętrzne, wymiarowanie wewnętrzne, sprawdzenie czy wszystkie wymiary niezbędne do wzniesienia budynku zostały podane, ewentualne uzupełnienie wymiarowania.
1200 (850) 1500 O 1 1200 1500 Wymiary stolarki okiennej i drzwiowej oraz bram PN-B-01029:2000 Wymiary otworów okiennych i drzwiowych oraz bram podaje się w świetle ościeżnicy lub w świetle ościeży, jeżeli otwory są bez ościeżnicy. Wymiary należy zapisywać jako ułamek o kresce pokrywającej się z osią otworu (w liczniku szerokość, w mianowniku wysokość). powierzchnia ściany wyznaczona przez płaszczyzny prostopadłe lub nachylone pod kątem do lica tej ściany, ograniczające otwór okienny lub drzwiowy (futryna) - obramowanie skrzydeł drzwiowych lub okiennych, umożliwiające ich umocowanie w miejscu przeznaczenia polska praktyka projektowa wymiary drzwi w wewnętrznym obrysie ościeżnicy (w jej świetle) wymiary okien w świetle ościeży Jeśli w projekcie sporządzono oddzielny wykaz stolarki to zamiennie stosuje się odpowiedni symbol drzwi lub okna. Wymiar wysokości parapetu lub ściany podokiennej, jeśli nie jest podany na przekroju pionowym, to na rzucie podaje się w nawiasie, przed wymiarem wysokości otworu. Wymiary otworów okiennych i drzwiowych podawane na liniach ciągów wymiarowych to wymiary mierzone w świetle ościeży. Przy otworach przesklepionych wymiar wysokości jest sumą wysokości otworu w wezgłowiu i wymiaru strzałki łuku lub promienia przesklepienia.
Wymiarowanie wewnętrzne Położenie otworów w stropach, w ścianach wewnętrznych oraz usytuowania trzonów kominowych i wnęk Położenie otworów i wnęk w ścianach wewnętrznych konstrukcyjnych Położenie otworów i wnęk w ścianach wewnętrznych działowych Położenie przewodów kominowych
Odnośniki elementów wielowarstwowych Odnośnik skrótowy Oznaczenie spadku dachu Odnośnik szczegółu
Oznaczenia poziomów normowe najczęściej stosowane w praktyce
Wymiarowanie przekrojów budynków Na rysunkach sporządzanych z zastosowaniem oznaczeń umownych (w podziałkach nie większych niż 1:200) Podaje się (w formie ciągów wymiarowych zewnętrznych) wymiary zasadnicze, takie jak: -wysokość konstrukcyjna kondygnacji, -wysokość całkowita budynku, -głębokość posadowienia. Podaje się również rzędne: -poziomu posadowienia, -poziomu terenu, -poziomu posadzek poszczególnych kondygnacji, -najwyżej położonego (oprócz kominów) punktu budynku.
Wymiarowanie przekrojów budynków c.d. Na rysunkach sporządzanych z zastosowaniem oznaczeń uproszczonych (w podziałkach od 1:200 do 1:50) Podaje się dodatkowo: -wysokość kondygnacji w świetle przegród poziomych, -grubość stropów, -wysokość otworów w ścianach, -wysokość murów podokiennych, -wysokość fundamentów. A także: -wysokość kominów poprzez podanie rzędnej najwyżej położonego punktu komina. Nie podaje się: -Informacji wymiarowych o elementach wykreślonych w widoku, -zbędnych wymiarów poziomych.