Piraci nie tylko z Karaibów... Piotr Buczek Sekcja Kryminalistyki TBSP UJ Kraków, 2013
Czym jest piractwo? Konwencja Narodów Zjednoczonych o Prawie Morza art. 101 Definicja piractwa Każdy z następujących czynów stanowi piractwo: (a) wszelki bezprawny akt gwałtu, zatrzymania lub grabieży popełniony dla celów osobistych przez załogę lub pasażerów prywatnego statku lub samolotu i wymierzony: (i) na morzu pełnym przeciwko innemu statkowi morskiemu lub powietrznemu albo przeciwko osobom lub mieniu na pokładzie takiego statku morskiego lub powietrznego; (ii) przeciwko statkowi morskiemu lub powietrznemu, osobom lub mieniu w miejscu niepodlegającym jurysdykcji żadnego państwa; (b) wszelki akt dobrowolnego udziału w korzystaniu ze statku morskiego lub powietrznego, jeżeli jego sprawca wiedział o okolicznościach nadających takiemu statkowi charakter pirackiego statku morskiego lub powietrznego; (c) wszelki akt podżegania do popełnienia czynów określonych w punktach (a) i (b) lub wszelki akt celowego ułatwiania popełnienia takich czynów.
Kodeks Karny z 1997 roku art. 166 1. Kto, stosując podstęp albo gwałt na osobie lub groźbę bezpośredniego użycia takiego gwałtu, przejmuje kontrolę nad statkiem wodnym lub powietrznym, podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12. 2. Kto, działając w sposób określony w 1, sprowadza bezpośrednie niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób, podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3. 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w 2 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności.
Gdzie można spotkać piratów? Za: http://www.icc-ccs.org/piracy-reporting-centre/live-piracy-map/piracy-map-2012
Za: http://www.ukho.gov.uk/productsandservices/papercharts/documents/q6099.pdf
Straty spowodowane przez somalijskich piratów Za: http://oceansbeyondpiracy.org/sites/default/files/attachments/view%20full %20Report.pdf
Za: http://oceansbeyondpiracy.org/sites/default/files/attachments/view%20full %20Report_1.pdf
Największy porwany statek MV Sirius Star tankowiec, 332 metry długości, 58 metrów szerokości, 22 metry zanurzenia, 319 430 ton.
Za:https://www.allianz.com/v_1339502354000/media/current/en/press/news/studi es/downloads/piracy_2009/allianz_piracy_study_skiff_vs_carrier_size.jpg
Jak się bronić? Zalecane jest korzystanie z tras chronionych przez okręty wojenne Operacji Atlanta (Unia Europejska, ok. 6 okrętów nawodnych i 2-3 samoloty) i operacji Tarcza Oceanu (NATO, kolejne 6 okrętów, również państw spoza Paktu). Przestrzeganie zasad bezpieczeństwa zawartych w bankach dobrych praktyk i w miarę możliwości unikanie zagrożenia. Dla jachtów zalecane jest omijanie strefy niebezpiecznej. Obrona pasywna i aktywna.
Trzeba zebrać dowody... Jakie problemy napotka zespół oględzinowy na miejscu zdarzenia jakim jest porwany/zaatakowany przez piratów statek? Na przykładzie oględzin na pokładzie VLCC (supertankowiec, 330m długości) M/V Irene SL, który został porwany w 2011 roku i w niewoli u somalijskich piratów spędził 58 dni, zwolniony po wpłaceniu 14 mln. $ okupu. Oględziny był przeprowadzone w Durbanie, w RPA.
Polecana literatura A WORLD BANK STUDY: Pirate Trails. Tracking the illicit financial flow from pirates activities off the Horn of Africa (http://siteresources.worldbank.org/extfinancialsector/resources/pirate_trails_world_bank_unodc_interpo l_report.pdf) The economic cost of somali piracy 2012 (http://oceansbeyondpiracy.org/sites/default/files/attachments/view%20full%20report_1.pdf) The human cost of somali piracy 2012 (http://oceansbeyondpiracy.org/sites/default/files/attachments/view%20full%20report_2.pdf) BMP4 Best Menagment Practices for Protection against Somalia Based Piracy (http://www.cusnc.navy.mil/marlo/guidance/bmp4_web.pdf) ICC International Maritime Bureau: Piracy and Armed Robbery agains ships. Report for the period 1 January 31 December 2012 Henri Fouche, Jacques Meyer: Investigating sea piracy: crime scene challenges (http://link.springer.com/article/10.1007%2fs13437-012-0020-7/fulltext.html#fn13_source)
Dziękuję za uwagę W razie pytań lub uwag proszę o kontakt piotr.buczek@uj.edu.pl