Raport o sytuacji systemu SKOK w I kwartale 214 r. Departament Bankowości Spółdzielczej i Spółdzielczych Kas Oszczędnościowo-Kredytowych Warszawa, czerwiec 214 1
Najważniejsze spostrzeżenia i wnioski W I kwartale 214 r. wyhamował dynamiczny rozwój sektora skok aktywa obniżyły się o,29%. W tym okresie wzrosła liczba członków kas o ponad 1 tys. wzrost o,4%. Obniżyła się także wartość depozytów, ich wartość spadła o,25%. Wartość portfela pożyczkowego netto także uległa obniżeniu o,79%. Na koniec marca 214 r. wartość funduszy własnych kas w stosunku do końca 213 r. obniżyła się o 26,7 mln zł, na co wpływ miały poniesione przez sektor straty, współczynnik wypłacalności kas wyniósł,18% i był niższy niż na koniec 213 r. o,15 p.p., przy czym dane te nie uwzględniają wszystkich korekt wynikających z ustaleń inspekcji UKNF przeprowadzonych w niektórych kasach. Zgodnie ustaleniami inspekcji UKNF w kasach, wyniki finansowe sektora na daty inspekcji powinny zostać skorygowane (obniżone) na łączną kwotę 721 mln zł. Wartość funduszy własnych kas po uwzględnieniu korekt uwzględniając wyniki na koniec marca 214 r. obniżyłaby się do (-) 69 mln zł, a współczynnik wypłacalności do (-) 3,97%. W I kwartale 214 r. nastąpił znaczący wzrost wartości portfela kredytów przeterminowanych o 595,5 mln zł tj. o 15,2%. Dla porównania w całym 213 r. wartość portfela przeterminowanego wzrosła o 362 mln zł, tj. 1,3%. Jednocześnie, w okresie pierwszych trzech miesięcy 214 r. wartość portfela pożyczek i kredytów brutto wzrosła o 17 mln zł, tj.,81%. W kasach nadal występuje podwyższone ryzyko płynności z powodu niedopasowania terminów wymagalności pasywów i zapadalności aktywów. Środkami krótkoterminowymi (głównie depozytami o wymagalności do 6 miesięcy) finansowana jest działalność kredytowo-pożyczkowa (w większości z terminami zapadalności powyżej 12 miesięcy). Na koniec marca 214 r. 45 kas było objętych postępowaniami naprawczymi, a do daty sporządzenia informacji 5 kas uzyskało akceptację KNF przygotowanych przez nie programów naprawczych. 2
Rozwój systemu skok (1) Aktywa kas w mln zł. Pożyczki i kredyty kas w mln zł. Depozyty w mln zł. 19 2 19 18 8 18 6 18 4 18 2 18 17 8 17 6 18 96 18 95 18 52 18 329 18 179 1 6 1 5 1 4 1 3 1 2 1 1 1 1 547 1 467 1 464 1 379 1 211 17 7 17 6 17 5 17 4 17 3 17 2 17 1 17 16 9 17 629 17 585 17 245 17 286 17 178 Aktywa - dynamika zmian Pożyczki i kredyty kas - dynamika zmian Depozyty - dynamika zmian 3,% 2,5% 2,% 1,5% 1,%,5%,% -,5% 2,37%,82% 1,4% -,29% 6.213 9.213 12.213 3.214 2,% 1,5% 1,%,5%,% -,5% -1,% 1,6% 6.213,8% 9.213,8% 12.213 3.214 -,8% 2,5% 2,% 1,5% 1,%,5%,% -,5% 2,%,4%,2% -,3% 6.213 9.213 12.213 3.214 3
Rozwój systemu skok (2) Wartość udziałów członkowskich w tys. zł Wartość funduszu zasobowego w tys. zł. Liczba zadeklarowanych udziałów w tys. zł. 25 2 15 1 5 221 232 19 749 24 3 136 694 144 468 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 8 7 6 5 4 3 2 1 694 888 695 555 696 635 664 516 575 1 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 39 553 39 948 42 859 5 72 6 466 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 Wartość udziałów członkowskich dynamika zmian Fundusz zasobowy - dynamika zmian Liczba zadeklarowanych udziałów - dynamika zmian 35,% 3,% 25,% 2,% 15,% 1,% 5,%,% 32,% 5,7% 6,9% 8,4% 213.6 213.9 213.12 214.3 18,% 16,% 14,% 12,% 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% 15,6% 4,6%,1%,2% 213.6 213.9 213.12 214.3 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% 511,7% 13,4% 1,% 7,3% 213.6 213.9 213.12 214.3 4
Podstawowe informacje o skok Liczba kas prowadzących działalność Liczba członków kas w tys. Zatrudnienie w kasach (ilość etatów) 56 55 54 53 52 51 5 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 2 66 2 65 2 64 2 63 2 62 2 61 2 6 2 59 2 654 2 655 2 648 2 635 2 617 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 6 2 6 5 8 5 6 5 4 5 2 5 4 8 4 6 5 984 6 28 5 876 Spadek zatrudnienia w kasach związany głównie z likwidacją części placówek oraz outsourcingiem usług. 5 26 5 79 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 Liczba placówek kas Liczba członków kas - dynamika zmian Liczba członków na jednego pracownika 2 2 2 1 98 1 96 1 94 1 92 1 9 1 88 1 86 2 1 1 988 1 948 1 925 1 92 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 1,4% 1,2% 1,%,8%,6%,4%,2%,% -,2% -,4% -,6%,1,1, 213.6 213.9 213.12 214.3, 54 52 5 48 46 44 42 4 38 523 51 448 437 439 213.3 213.6 213.9 213.12 214.3 5
Adekwatność kapitałowa (1) Wysokość funduszy własnych w skok (tys. zł) 2 1-1 -2-3 -4-5 -6-7 -3 823 135 439 wg sprawozdań 174 231-343 769 58 59 31 748-593 716-689 995 po korektach inspekcji Niedobór funduszy własnych nad wymogiem kapitałowym w sektorze SKOK w tys. zł - wyliczone w oparciu o przepisy obowiązujące od 3.1.213 r. -5-1 -1 5-2 9.213 12.213 3.214-695 455-1 213 455 wg sprawozdań -826 596-836 52-1 478 821-1 558 263 po korektach inspekcji Podział kas z uwagi na poziom wykazywanego współczynnika wypłacalności (na podstawie przepisów obowiązujących od 3.1.213 r.) 17 21 17 poniżej % %-5% powyżej 5% Współczynnik wypłacalności w systemie skok wyliczony w oparciu o przepisy obowiązujące od 3.1.213 r. 2,% 1,%,% -1,% -2,% -3,% -4,% -5,% 1,% -1,%,33%,18% 9.213 12.213 3.214-3,35% -3,97% Istnieje istotna różnica pomiędzy wartością bilansową funduszy własnych, a ich wartością liczoną wg ustawy o skok. Na koniec marca 214 r. wartość funduszy własnych według ustawy o skok wynosiła 31,7 mln zł., natomiast wartość funduszy własnych według bilansu wyniosła 267,6 mln zł. Różnica ta wynika głównie z nieujmowania zysku bieżącego i z lat ubiegłych w rachunku funduszy własnych liczonych według ustawy o skok Poziom depozytów (w mln zł) w kasach z uwzględnieniem poziomu współczynnika wypłacalności wyliczone w oparciu o przepisy obowiązujące od 3.1.213 r. 7 27; 41% 3 57; 2% 6 88; 39% wg sprawozdań po korektach inspekcji poniżej % %-5% powyżej 5% 6
Adekwatność kapitałowa (2) Aktywa kas zobowiązanych do realizacji działań naprawczych na tle sektora na koniec marca 214 r. /w mln zł/ Sektor kas z uwzględnieniem wysokości funduszy własnych (wg ustawy o skok) Depozyty w kasach z uwzględnieniem poziomu funduszy własnych wg ustawy o skok (w mln zł) 15 384; 81% 3 52; 19% 2 4% 5 9% 19 34% 12 22% 17 31% 11 165 63% 3 57 2% 2 375 14% 26 1% pozostałe kasy Kasy realizujące program naprawczy ujemne fundusze własne fundusze w przedziale -1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-1 mln zł fundusze powyżej 1 mln zł ujemne fundusze własne fundusze w przedziale -1 mln zł fundusze w przedziale 1-5 mln zł fundusze w przedziale 5-1 mln zł fundusze powyżej 1 mln zł 331 2% Depozyty kas zobowiązanych do prowadzenia postępowań naprawczych na tle sektora na koniec marca 214 r. /w mln zł/ 14 46; 82% 3 125; 18% Stosownie do ustawy o skok kasa zobowiązana jest realizować program postępowania naprawczego wówczas, gdy: - istnieje zagrożenie wystąpienia straty w jej działalności lub - wystąpiła strata w jej działalności lub też - istnieje zagrożenie powstania jej niewypłacalności. pozostałe kasy Kasy realizujące program naprawczy 7
Działalność inwestycyjna i kredytowa (1) Struktura portfela kredytowego wg terminów zapadalności na koniec poszczególnych kwartałów - w mln zł Struktura aktywów sektora kas 12 1 211 1 379 1 467 1 547 1 464 1 8 463 8 7 216 7 444 7 659 7 65 6 4 3 164 3 24 2 888 2 814 2 1 748 Pożyczki i kredyty ogółem Pożyczki do 12 miesięcy w tym chwilówki Pożyczki i kredyty powyżej 12 miesięcy Struktura portfela kredytowego Wybrane aktywa Wartość (tys. zł) % udział w aktywach Kredyty i pożyczki 1 475 166 55,41% Udziały i akcje 1 339 715 7,9% Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe Lokaty w Kasie Krajowej Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne 83 131 4,39% 2 6 535 13,76% 1 128 835 5,97% Inne aktywa finansowe 656 195 3,47%,11%,68% Aktywa ogółem 18 94 75 36,14% 2,11% Inwestycyjne netto Konsumpcyjne netto Na nieruchomości netto 6,96% Operacyjne netto W rachunku bieżącym netto W aktywach kas ponad 11% udział stanowią akcje i udziały oraz dłużne papiery wartościowe. Z uwagi na ryzyko przeszacowania ich wartości może istnieć zagrożenie dla poziomu wyników finansowych kas i funduszy własnych w przyszłości. 8
Działalność inwestycyjna i kredytowa (2) Struktura portfela kredytowego wg terminów pierwotnych (marzec 214 r.) 5,2% Kredyty udzielone na okres powyżej 5 lat stanowią ponad 56% wartości całego portfela kredytowego,7%,1%,% 4,8% 6,8% 3,1% 2,7% 31,5% Struktura portfela kredytowego (marzec 214 r.) 1,1% 3,8% do 1 m. pow. 1 m. do 3 m. pow. 3 m. do 6 m. pow. 6 m. do 1 roku od 1 roku do 2 lat od 2 lat do 3 lat od 3 lat do 5 lat od 5 lat do 1 lat powyżej 1 lat Struktura portfela kredytowego (marzec 214 r.) Ilość Wartość (tys.) w tym restrukturyzowane Razem 926 62 1 532 65 1 462 185 do 2 tys. zł 26 167 114 652 3 381 od 2 do 5 tys. zł 28 85 42 439 16 78 od 5 do 1 tys. zł 166 28 773 92 3 951 od 1 do 3 tys. zł 242 762 2 94 357 192 5 od 3 do 5 tys. zł 7 348 1 927 729 147 156 od 5 do 1 tys. zł 27 485 1 466 491 11 698 od 1 do 5 tys. zł 3 314 479 598 62 925 od 5 tys. zł do 1 mln zł. 698 613 797 44 483 pow. 1 mln zł. 761 1 813 686 854 58 * Różnica pomiędzy poszczególnymi tabelami wynika z różnic w przekazanych danych sprawozdawczych kas W portfelu kredytowym 27,6% udział posiadają kredyty o wartości powyżej 1 tys. zł (w I kwartale br. wzrost o,6 p.p.) - wzrost ryzyka koncentracji. 4,6% 5,8% 13,9% 17,2% 7,3% 27,9% 47% kredytów powyżej 1 mln zł podlegało restrukturyzacji, co znacznie odbiega od średniej dla całego portfela wynoszącej 13%. 18,3% do 2 tys. zł od 5 do 1 tys. zł od 3 do 5 tys. zł od 1 do 5 tys. zł pow. 1 mln zł. od 2 do 5 tys. zł od 1 do 3 tys. zł od 5 do 1 tys. zł od 5 tys. zł do 1 mln zł. 9
Źródła finansowania działalności kas Struktura finansowania działalności kas w mln zł (marzec 214 r.) Struktura depozytów w okresach (mln zł) Struktura depozytów wg kwoty (marzec 214 r.) 2 15 1 5 Struktura depozytów wg liczby rachunków w tys. (marzec 214 r.) 25 2 15 1 5 75 69 do 2 tys. zł 755 17 256 627 pozostałe zobowiązania Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania długoterminowe Fundusze własne_bilansowa od 2 do 5 tys. zł 11 od 5 do 1 tys. zł 217 od 1 do 3 tys. zł Środki zgromadzone na ok.7 rachunkach przekraczają kwoty 5 tys. zł. Łącznie kwoty zgromadzone na tych rachunkach stanowią 4% wartości depozytów 58 od 3 do 5 tys. zł 47 od 5 do 1 tys. zł 23 od 1 do 5 tys. zł 1,1 od 5 tys. zł do 1 mln zł pow. 1 mln zł 18 16 14 12 1 8 6 4 2 16 145 16 672 16 712 17 52 Struktura depozytów wg terminów pierwotnych 17 45 1 34 573 574 577 539 28% depozyty do 12 miesięcy włącznie depozyty powyżej 12 miesięcy 15% Bieżące - do 1 miesiąca - powyżej 1 miesiąca do 3 miesięcy - powyżej 3 miesięcy do 6 miesięcy - powyżej 6 miesięcy do 1 roku - powyżej 1 roku 22% 2% 13% 2% 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 3% 2% 1% % 199 368 3 812 2 994 2 171 3 64 696 231 pow. 1 mln zł od 5 tys. zł do 1 mln zł od 1 do 5 tys. zł od 5 do 1 tys. zł od 3 do 5 tys. zł od 1 do 3 tys. zł od 5 do 1 tys. zł od 2 do 5 tys. zł do 2 tys. zł 1
Wyniki sektora (1) 1-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8 Wynik finansowy netto sektora SKOK (tys. zł) -17 247 26 76-8 528-113 266-92 716 wg sprawozdań -535 247-626 149-73 271 po korektach inspeckji 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% Struktura przychodów sektora kas 4,53% 5,1% 5,54% 5,36% 8,37% 18,78% 23,12% 24,97% 32,7% 16,14% 76,68% 71,78% 69,49% 62,57% 75,49% 213-3 213-6 213-9 213-12 214-3 Przychody z operacji finansowych Pozostałe przychody operacyjne Przychody z działalności podstawowej 1,% 8,% 6,% 4,% 2,%,% Struktura kosztów sektora kas 1,51% 1,11% 8,46% 11,76% 6,26% 38,34% 32,98% 35,% 37,3% 39,13% 6,15% 56,91% 56,54% 51,21% 54,61% 213-3 213-6 213-9 213-12 214-3 Koszty operacji finansowych Pozostałe koszty operacyjne Koszty działalności operacyjnej Struktura kosztów działalności operacyjnej w sektorze kas 1% 9% 8% 7% 6% 5% 4% 5,98% 7,49% 7,74% 8,52% 6,11% 12,12% 12,31% 12,61% 12,87% 13,17% 24,67% 27,19% 28,38% 3,35% 31,77% Inne Pozostałe koszty rodzajowe Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia Wynagrodzenia Podatki i opłaty Usługi obce W 212 i 213 r. niektóre kasy dokonały sprzedaży wierzytelności kredytowych głównie przeterminowanych do firm zewnętrznych. Wartość sprzedanych portfeli należności została wykazana jako koszty finansowe natomiast wartość nabytych w zamian skryptów dłużnych jako pozostałe przychody operacyjne. 3% 2% 5,78% 46,61% 44,92% 41,84% 41,29% Zużycie materiałów i energii Amortyzacja 1% z tytułu prowizji, opłat % 213-3 213-6 213-9 213-12 214-3 z tytułu odsetek 11
Wyniki sektora skok (2) Struktura kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto Portfele kredytowe kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 1% 8% 6% 4% 2% % 39 35 16 2 kasy wykazujące zysk Aktywa kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 24 31 15 4 2 35 kasy wykazujące stratę Wyniki finansowe sektora kas uległy poprawie w IV kwartale 213 r., głównie z uwagi na zasilenie kas przez Kasę Krajową w formie darowizn ze środków funduszu stabilizacyjnego, a także dokonane przez niektóre kasy jednorazowe transakcje sprzedaży zorganizowanej części przedsiębiorstwa. Wyniki finansowe kas nie uwzględniają jednak wszystkich zalecanych korekt poinspekcyjnych. W I kwartale 214 r. sektor skok poniósł stratę netto w wysokości ok. 8,5 mln zł. 1% 8% 6% 4% 2% % 6% 4% 64% 36% 71% 29% 86% 83% 14% 17% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Depozyty kas z uwzględnieniem wyniku finansowego netto 1% 8% 6% 4% 2% % 43% 37% 29,5% 13,% 17,5% 57% 63% 7,5% 87,% 82,5% kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę Wzrost liczby kas wykazujących na koniec marca 214 r. straty z działalności. 1% 8% 55% 6% 45% 4% 2% 85% 8% 61% 67% 39% 33% 2% 15% % kasy wykazujące zysk kasy wykazujące stratę 12
Ryzyko płynności Udział aktywów płynnych w aktywach Kredyty a depozyty w sektorze kas (w mln zł) 23,8% 2 18 17 178 17 245 17 286 17 629 17 585 16 76,2% 23,8% aktywów kas stanowią środki płynne 14 12 1 8 1 211 1 379 1 467 1 547 1 464 Aktywa płynne Pozostałe aktywa Kredyty netto ogółem Depozyty ogółem Struktura środków płynnych kas Poziom depozytów finansujących działalność kredytową kas 3,1% 11,% 13,4% Gotówka 51,4% Środki na rachunkach bankowych Obligacje Skarbu Państwa Papiery wartościowe gwarantowane przez Skarb Państwa Lokaty w Kasie Krajowej Lokaty w bankach Jednostki uczestnictwa rynku pieniężnego 17,4% 3,8%,1% 6,8% 6,6% 6,4% 6,2% 6,% 59,8% 59,6% 59,4% 59,2% 59,% 58,8% 6,55% 6,18% 59,82% 59,44% 59,5% 13
Ryzyko kredytowe 4,% Udziały pożyczek i kredytów z uwzględnieniem terminowości ich obsługi 9,7% 2,2% 66,1% Struktura rodzajowa kredytów przeterminowanych 45,6%,2% 1,9% 4,4% 47,9% Udział skryptów dłużnych w aktywach 3,5%,3% 96,2% Pożyczki i kredyty nieprzeterminowane Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies. inwestycyjne konsumpcyjne na nieruchomości operacyjne w rachunku bieżącym skrypty dłuzne pozostałe aktywa nieopłacone należności 33,9% wartości portfela kredytowo - pożyczkowego stanowią kredyty przeterminowane. Biorąc pod uwagę skrypty dłużne nabyte przez kasy głównie w zamian za wierzytelności przeterminowane, można oszacować, iż należności przeterminowane stanowią ok. 36,9% portfela pożyczkowokredytowego kas. Wśród należności przeterminowanych największą część stanowią należności przeterminowane pow. 12 miesięcy. Struktura pożyczek i kredytów przeterminowanych z uwagi na okresy przeterminowania 59,5% 28,6% 11,9% Pożyczki i kredyty przet. pon. 3 mies. Pozyczki i kredyty przet. od 3-12 miesięcy Pożyczki i kredyty przeterminowane pow. 12 mies. Kredyty przeterminowane a skrypty dłużne w sektorze kas (mln zł) 5 4 3 2 1 653 6 4 5 Wartość skryptów dłużnych Wartość nieopłaconych należności Wartość kredytów zagrożonych 14
Sytuacja finansowa Kasy Krajowej Aktywa (w mln zł) Struktura depozytów kas w Kasie Krajowej (w mln zł) Pożyczki udzielone kasom przez Kasę Krajową (w mln zł) 4 5 4 3 5 3 2 5 2 1 5 1 5 4 361 3 44 3 494 3 515 3 651 3 5 3 2 5 2 1 5 1 5 1 556 1 593 35 56 1 551 57 1 575 1 237 1 158 1 331 1 481 1 1 566 56 1 54 Depozyty bezterminowe Depozyty kas powyżej 12 miesięcy Depozyty kas do 12 miesięcy 8 7 6 5 4 3 2 1 72 63 64 55 2 Fundusz udziałowy (w tys. zł) Wynik finansowy netto (w tys. zł) Fundusz stabilizacyjny (w tys. zł) 1 2 1 8 1 141 1 141 1 141 1 141 1 141 16 14 12 1 14 198 11 435 46 44 42 42 886 447 359 45 8 49 87 6 4 2 8 6 4 2 4 241 3 851 3 22 4 38 36 352 325 34 15
Struktura bilansu Kasy Krajowej 1,% 9,% 8,% 7,% 6,% 5,% 4,% 3,% 2,% 1,%,% Struktura aktywów i pasywów Kasy Krajowej (w tys. zł) 17,% 13,1% 29,9% 6,3% 3,6% 29,5% Aktywa Pozostałe aktywa Rzeczowe aktywa trwałe Wartości niematerialne i prawne Kredyty, pożyczki i pozostałe należności Należności z tytułu lokat w bankach Instrumenty dłużne Akcje, udziały i inne instrumenty kapitałowe Jednostki funduszy inwestycyjnych Gotówka i inne aktywa pieniężne 13,1% 78,7% 8,1%,1%,% Pasywa Pozostałe zobowiązania i pasywa Zobowiązania wobec kas Fundusz stabilizacyjny Strata z lat ubiegłych (-)_wart. bilansowa Zysk (strata) bieżącego okresu Fundusze własne Istotną część aktywów Kasy Krajowej stanowią środki płynne. Źródłem finansowania działalności Kasy Krajowej są środki pozyskane od kas (lokaty obowiązkowe i nieobowiązkowe oraz opłaty). Środki płynne ulokowane w bankach na rachunkach bieżących (w tys. zł) 1 4 1 2 1 8 6 4 2 Środki płynne ulokowane w bankach na lokatach terminowych (w tys. zł) 1 8 1 6 1 4 1 2 1 8 6 4 2 16
Fundusz Stabilizacyjny Struktura finansowania funduszu stabilizacyjnego Kasy Krajowej (w tys. zł) Struktura wykorzystania funduszu stabilizacyjnego Kasy Krajowej 37 %,%,1% 5,1% 1,1% 26,4% 148 231 42% 41,8% 24 57 58% 25,5% Wnoszone przez kasy środki Zysk Kasy Krajowej Inne źródła Darowizny, niewypłacone Kredyty do wypłaty Promesy niewypłacone Niedopłaty do FS Kredyty wypłacone Promesy wypłacone Wolne środki 17