W ZGODZIE Z NATURĄ LIFE+ DLA LASÓW JANOWSKICH LIFE13 NAT/PL/000032

W ZGODZIE Z NATURĄ LIFE+ DLA LASÓW JANOWSKICH LIFE13 NAT/PL/000032

Wełiaka pochwowata Działaia zaplaowae w projekcie Staw Marszałek Regioala Dyrekcja Ochroy Środowiska w Lubliie jest beeficjetem projektu W zgodzie z aturą LIFE+ dla Lasów Jaowskich LIFE13 NAT/PL/000032. Projekt jest współfiasoway ze środków Komisji Europejskiej w ramach Istrumetu Fiasowego LIFE+ oraz ze środków Narodowego Fuduszu Ochroy Środowiska i Gospodarki Wodej. dżet całkowity projektu wyosi 971 855, z czego dofiasowaie Komisji Europejskiej staowi 485 927. Okres realizacji projektu: 01.01.2015-31.12.2019. Projekt realizoway jest w graicach obszarów Natura 2000 tj.: obszaru specjalej ochroy ptaków Lasy Jaowskie PLB060005 i specjalego obszaru ochroy siedlisk Uroczyska Lasów Jaowskich PLH060031, położoych a tereie województwa lubelskiego i podkarpackiego. Główym celem projektu jest kompleksowa ochroa torfowisk i borów bagieych oraz przywróceie ich właściwego fukcjoowaia, wraz z ich ceą florą i fauą. Działaia podjęte w projekcie mają rówież a celu zachowaie siedlisk gatuków zwierząt i rośli zagrożoych wygiięciem takich jak: sasaka otwarta, kumak iziy, traszka grzebieiasta. Działaia te mają a celu przywracaie i zachowaie walorów przyrodiczych ekosystemów leśych i otwartych, a także wzrost atrakcyjości obszaru przy jedoczesej możliwości rozwoju społeczego, poszaowaia przyrody i wzrostu świadomości a temat jej wartości. Zakładay jest wzrost zaiteresowaia tradycyjym rolictwem, agroturystyką. Usuięcie iepożądaych drzew i krzewów z torfowisk Działaie przyczyi się do zahamowaia iekorzystych procesów sukcesyjych oraz zmia waruków wodych a tereach podmokłych. Wykoaie zadaia zapewi właściwe waruki świetle dla rośli charakteryzujących te siedliska oraz zahamuje degradację torfowisk wskutek peetracji korzei. Imielty Ług to rezerwat wodo-torfowiskowy, obszar jedego z większych torfowisk Lasów Jaowskich. Cetralą część rezerwatu staowi płytki, zarastający staw, przedzieloy groblą. Istieie stawów rybych wpływa a właściwie uwodieie przylegających do ich mokradeł. Jest to rówież miejsce występowaia ptaków wodych, ryb, czy kumaka iziego. Występują tam astępujące siedliska, będące przedmiotami ochroy w obszarze Natura 2000 Uroczyska Lasów Jaowskich: 7110* torfowiska wysokie z rośliością torfotwórczą (żywe), 7140 torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważie z rośliością z Scheuchzerio-Caricetea), 7150 obiżeia a podłożu torfowym z rośliością ze związku Rhychosporio, 91D0 bory i lasy bagiee (w typie 91DO-2* Sosowy bór bagiey). Zagrożeia torfowisk to m.i.: rozwój drzew w warukach obiżaia poziomu wody, przekształcaie siedliska a skutek dopływu biogeów, rozwój gatuków iwazyjych takich jak trzcia, obiżaie poziomu wód grutowych.

Do degradacji siedlisk bagieych i wilgotych przyczyiła się budowa rowów melioracyjych w latach 60 XX wieku. Ich działaie powodowało osuszaie siedlisk wilgotych i bagieych, w tym sosowego boru bagieego. Działaia ochroe w ramach projektu są zaplaowae a torfowiskach o złym staie zachowaia. Ochroa grądów i borów jodłowych w rezerwatach przyrody Działaie obejmuje wykoaie czyszczeń wczesych i czyszczeń późych drzewostaów w fazie młodika (do około 20 lat) co ma podieść stabilość drzewostaów i kształtować zbliżoy do aturalego skład gatukowy w grądzie środkowoeuropejskim i subkotyetalym (9170) oraz wyżyym jodłowym borze mieszaym (91P0). Zadaie obejmuje pielęgowaie aturalych odowień poprzez usuwaie admiaru rośli zielych oraz zbędych domieszek, głuszących gatuki drzew pożądaych. Czyszczeia mają a celu polepszeie waruków rozwoju drzew o dobrej jakości hodowlaej. Poprawa stosuków wodych poprzez budowę urządzeń hydrotechiczych W ramach projektu plaowaa jest budowa zastawek oraz przepustów piętrzących w celu uwodieia płatów siedliska boru bagieego. Zastawki spełiają rolę budowli piętrzącej wodę w rowie, a także komuikacyją. Celem ich budowy jest po- prawa zaburzoych stosuków wodych, poprzez podiesieie wód grutowych. Działaie wyika z zakresu działań ochroych przewidziaych w plaie zadań ochroych dla obszaru Natura 2000 Uroczyska Lasów Jaowskich PLH060031. Reowacja i odbudowa urządzeń techiczych a stawie Imielty Ług W ramach zadaia przewiduje się remot grobli pomiędzy stawami Imielty Ług i Radełko oraz odbudowę micha z leżakiem a grobli a stawie Imielty Ług. Jest to budowla, która w połączeiu z groblą służy jako urządzeie piętrzące, a zarazem jako przepust drogowy. Grobla plaowaa do remotu rozdziela dwa zbioriki i przebiega przez ią ścieżka spacerowa rezerwatu Imielty Ług. Sasaka otwarta Stawy są siedliskiem wielu gatuków ptaków wodych. W zbiorikach występuje różaka i piskorz. Jest to rówież jedo z lepiej zachowaych miejsc rozrodu kumaka iziego i iych płazów. Ochroa staowiska sasaki otwartej (1477 Pulsatilla pates) Plaowae jest przeprowadzeie zabiegów z zakresu ochroy czyej w celu ukształtowaia właściwych waruków siedliskowych dla sasaki otwartej. Sasaka otwarta rośie w prześwietloych miejscach, zwykle a skraju borów sosowych. Mimo zagrożeń ze stroy człowieka, jest powiązaa z jego obecością. Dawiej sprzyjała jej taka działalość, jak wypas bydła w lesie, wygrabiaie ściółki, czy awet pożary. Na obszarze działań projektowych, występuje a tereie byłego poligou Lipa. Zmiay siedliskowe będące astępstwem zaiechaia dawego użytkowaia lasów spowodowały, że wymarła całkowicie lub jest krytyczie zagrożoa. W ramach projektu plaowae jest odsłaiaie podłoża i ograiczaie gatuków kokurecyjych. Sasaka skuteczie kiełkuje jedyie w lukach w pokrywie rośliej o zikomym zwarciu iych rośli. Zagraża jej zarastaie wrzosowisk. Odtworzeie miejsca rozrodu traszki grzebieiastej (1166 Triturus cristatus) W ramach projektu zaplaoway jest remot zbiorika wodego przepływowego w doliie rzeki Czartosowej wybudowaie zastawki, oczyszczeie i wyprofilowaie skarpy oczka. Działaia te wpłyą pozytywie rówież a ie gatuki chroioe płazów i gadów, występujących w zbioriku. Traszka grzebieiasta to ajwiększa traszka krajowa, objęta w kraju ochroą ścisłą. Silie związaa ze środowiskiem wodym. Samiec w porze godowej przyozdabia się w grzebień. Samica składa jaja, zawijając każde z ich w liście rośli wodych. Aktywa przede wszystkim w ocy, a w ciągu dia jedyie w czasie ciepłej, deszczowej pogody albo w wodzie, podczas pory godowej. Dzień spędza zwykle ukryta w schroieiach ziemych lub pod różymi przedmiotami. Jej osobiki w staie aturalym mogą osiągać wiek kilkudziesięciu lat. Tak jak ie gatuki z rodziy jaskrowatych, jest roślią trującą. Sasaka otwarta związaa jest ze stepami i preriami, lubi klimat kotyetaly, zaś zbyt łagode zimy egatywie wpływają a jej rozwój. Europejska, połudiowa graica zwartego zasięgu sasaki otwartej przebiega przez obszar działań projektowych. Traszka grzebieiasta

Imielty Ług Bóbr europejski Zagrożeia dla gatuku to m.i.: pogłębiaie stawów w celu zwiększeia produkcji, odwadiaie tereu, zaieczyszczaie lub zasypywaie zbiorików wodych. Wykup grutów ceych przyrodiczo staowiących koflikty z bobrem europejskim (1337 Castor fiber) W ramach projektu plaoway jest wykup grutów ważych z puktu widzeia utrzymaia bobrów oraz dla zachowaia tereów podmokłych: borów bagieych i torfowisk, gdzie bobry przyczyiają się do reaturalizacji tereu. Celem jest stworzeie aturalych ostoi przyrodiczych w formie użytków ekologiczych, gdzie siedliska bobrów będą wspomagać małą retecję. Pozwoli to uikąć rozwiązań zarazem bardziej kofliktowych jak i miej skuteczych. Działaia te przyczyią się także do ochroy traszki grzebieiastej, kumaka iziego, poprzez tworzeie dla ich miejsc rozrodu. Poadto są to żerowiska p. bociaa czarego i wydry. Bobry przyczyiają się do przywróceia aturalego charakteru oraz ograiczeia erozji rzek, zmiejszając ich urt i stabilizując brzegi. W kosekwecji odtwarzają się zbiorowiska łęgowe i olsowe, które są bardzo cee przyrodiczo. Na tereie ukształtowaym przez bobry zwiększa się bioróżorodość środowiska, podwyższa się poziom wody grutowej, stabilizują się waruki wode, przez co zmiejsza się zagrożeie zarówo suszy, jak i powodzi. Na obszarze działań projektowych, bóbr europejski jest ważym czyikiem kształtującym waruki przyrodicze. Moitorowaie głuszca (A108 Tetrao urogallus) Realizoway projekt przewiduje moitorig populacji głuszca, a także jego zagrożeń w postaci drapieżików. Będzie to podstawą do dalszej ochroy tego gatuku a tereie Lasów Jaowskich, a także Puszczy Solskiej. Głuszec, ptak będący pod ścisłą ochroą, jest ajwiększym i ajrzadszym przedstawicielem kuraków w Polsce. Występuje w borach i lasach o aturalej strukturze, z urozmaicoym podszytem i ruem, szczególie w borach wilgotych i bagieych, preferując stare drzewostay, mszary. Obecość głuszca moża potraktować jako wskaźik obszaru o różorodym, zdrowym i dojrzałym pokryciu leśym. Zagrożeia dla gatuku to m.i.: iepokojeie i peetracja tokowisk przez ludzi, presja drapieżików, melioracje, osuszaie tereów podmokłych, wprowadzaie gatuków liściastych w podszyty i do składów drzewostaów, czeremcha zwyczaja, będąca obcym gatukiem iwazyjym, jest zagrożeiem dla pożądaych przez iego płatów borówki. Baza daych Jedym z celów projektu jest sporządzeie bazy daych przyrodiczych obszarów rezerwatów przyrody: Lasy Jaowskie, Szklaria, Imielty Ług, Kacze Błota. Działaia edukacyje i promocyje Jedym z celów projektu jest włączeie społeczości, w tym właścicieli grutów leśych, w ideę ochroy przyrody, podiesieie wiedzy a temat obszarów Natura 2000, wzrost akceptacji dla działań związaych z ochroą przyrody oraz uświadomieie uikalości przyrodiczej Głuszec i krajobrazowej ajbliższego otoczeia. Zostaą w związku z tym przeprowadzoe różorode działaia edukacyje. Plaoway pukt porad środowiskowych umożliwi bezpośredi kotakt społeczości lokalej ze służbami ochroy przyrody oraz da możliwość uzyskaia odpowiedzi a temat obszarów Natura 2000 oraz działań środowiskowych. Jedym z działań jest promowaie dobrych praktyk zbioru rua leśego oraz edukacja w zakresie turystyki, które wspomogą właściwą eksploatację siedlisk leśych.

Por Sa zy c Tu a Lasy Jaowskie PLB060005 Uroczyska Lasów Jaowskich PLH060031. Potok Wielki Karasiów WI SŁ A ka Sa a Zaklików Modliborzyce JANÓW LUBELSKI Białka Dzwola Radomyśl ad Saem SA N Frampol ca i ow ko wa ko wa k Łu Biała Łada Pyszica Jaroci BIŁGORAJ Ta ew Gdańsk da Olszty Szczeci Ła Białystok Bydgoszcz Noteć Wis ła g Pozań Ta ew Warszawa SAN Nysa Warta Lódź Zieloa Góra Lubli Wrocław Kielce Opole Katowice Rzeszów Kraków Sa www.jaowskie.rdos.lubli.pl Projekt jest współfiasoway ze środków Komisji Europejskiej w ramach Istrumetu Fiasowego LIFE+ oraz ze środków Narodowego Fuduszu Ochroy Środowiska i Gospodarki Wodej. Nakład 5000 sztuk zdjęcie a okładce: Tomasz Wąsik (rosiczka okrągłolista) zdjęcia: Tomasz Wąsik, Mateusz Bory, Adrzej Wediuk (głuszec), Agata Zięba (traszka) opracowaie tekstu: Mateusz Bory wydawca: Regioala Dyrekcja Ochroy Środowiska, ul. Bazyliaówka 46, 20-144 Lubli, tel. 81 71 06 500, faks 81 71 06 501, e-mail: sekretariat@rdos.lubli.pl, www.lubli.rdos.gov.pl druk: ARFA S.C. B. Szczygieł R. Wachowicz, ul. Wojciechowska 9, 20-704 Lubli, tel. 81 448 31 20, e-mail: ifo@arfa.pl www.arfa.pl