Temat: Sterowanie stycznikami za pomocą przycisków. Na rys. 7.17 przedstawiono układ sterowania silnika o rozruchu bezpośrednim za pomocą stycznika. Naciśnięcie przycisku Z powoduje podanie napięcia na cewkę napędu stycznika S, który załącza silnik. Styk przycisku Z po zwolnieniu nacisku wraca do położenia wyjściowego (stanu otwartego), lecz jest bocznikowany zestykiem pomocniczym zwiernym stycznika, a więc zarówno stycznik, jak i silnik pozostają w stanie załączenia. Naciśnięcie przycisku W powoduje przerwanie obwodu cewki napędu stycznika S, rozwarcie styków i wyłączenie silnika. Wyłączenie silnika może być wywołane również działaniem przekaźnika przeciążeniowego termobimetalowego PT. Obecnie wszystkie zaciski przyłączeniowe łączników, przekaźników i przycisków łączeniowych są oznaczane liczbami (rys.7.17b), co pozwala na łatwiejsze i bezbłędne wykonywanie odpowiednich połączeń w obwodzie głównym i sterowania w trakcie prac montażowych. Na rys 7.18 przedstawiono schematy samoczynnego rozruchu silnika indukcyjnego klatkowego za pomocą przełącznika Y/Δ, z indywidualną kompensacją mocy biernej, z zastosowaniem czterech styczników. Po załączeniu rozłącznika R i naciśnięciu przycisku Z zostaje podane napięcie na cewkę napędu stycznika S2 łączącego uzwojenia stojana silnika w gwiazdę, ponieważ istniejące w obwodzie stycznika S2 styki pomocnicze rozwierne styczników S1 i S3 oraz przekaźnika RT są zwarte. Po załączeniu stycznika S2 zostaje załączony stycznik S1 w obwodzie zasilania oraz stycznik S4 załączający baterię kondensatorów C. Silnik jest załączony i rozpoczyna się jego rozruch przy połączeniu uzwojeń w gwiazdę. Jednocześnie jest podane napięcie na cewkę przekaźnika czasowego RT, który po nastawionym czasie powoduje otwarcie zestyku RT w obwodzie stycznika S2. Oznacza to otwarcie stycznika S2 i załączenie stycznika S3, a więc połączenie uzwojeń str. 1
silnika w trójkąt. Wyłączenie silnika może być wykonane ręcznie przez naciśnięcie przycisku W lub może być spowodowane samoczynnie w wyniku działania przekaźnika przeciążeniowego PT. Układ przedstawiony na rysunku 7.19 dotyczy sterowania dwóch lub więcej silników, których załączenie powinno następować w odpowiedniej kolejności, w tym przypadku najpierw silnik M1, a następnie M2. Po naciśnięciu przycisku załączającego Z1 napięcie jest podane na cewkę napędu stycznika S1 i zostaje załączony silnik M1. Zamknięcie zestyku zwiernego S1 w obwodzie sterowania stycznika S2 (zaciski oznaczone 33-34) umożliwia załączenie silnika M2 przez naciśnięcie przycisku Z2. Uruchomienie silnika M2 jako pierwszego nie jest możliwe, bowiem w obwodzie sterowania tego silnika jest zestyk zwierny 33-34 stycznika S1. Lampki kontrolne K1 i K2 sygnalizują stan załączenia poszczególnych silników. str. 2
Schematy przedstawione na rysunku 7.20 dotyczą zasilania rozdzielnicy RG lub dowolnego odbiornika z dwóch niezależnych źródeł zasilania z samoczynnym przełączaniem na zasilanie rezerwowe przy niesprawności (braku napięcia) zasilania podstawowego. Załączenie wyłącznika GW1 i naciśnięcie przycisku Z1 powoduje działanie stycznika S1 i zasilanie rozdzielnicy RG z podstawowego układu zasilania (ZP). Ingerencja obsługi lub zanik napięcia w podstawowym układzie zasilania powoduje samoczynne działanie i otwarcie zestyków głównych stycznika S1. Jeżeli wyłącznik GW2 jest załączony, to również samoczynnie zostaje załączony stycznik S2, a rozdzielnica jest zasilana z rezerwowego źródła zasilania (ZR). Przerwa w zasilaniu jest ograniczona doczyści sekundy. str. 3
Na rysunku 7.21 przedstawiono układ sterowania silnika umożliwiający pracę przy zmiennym kierunku wirowania. Naciśnięcie przycisku Z1 powoduje podanie napięcia na cewkę napędu stycznika S1 i pracę silnika przy prawym kierunku wirowania. Przez naciśnięcie przycisku Z2 następuje przerwanie obwodu stycznika S1, załączenie stycznika S2 oraz zmiana kierunku wirowania na przeciwny (lewy). Na rysunku 7.22 przedstawiono schematy sterowania silnika hamowanego przeciwprądem. Naciśnięcie przycisku Z powoduje załączenie stycznika S1 i rozruch silnika. Przy określonej prędkości wirowania przekaźnik RN przełącza zestyki i załącza przekaźnik pomocniczy RP, którego działanie przygotowuje stycznik S2 do załączenia. Załączenie stycznika S2 jest jednak niemożliwe, dopóki jest załączony stycznik S1 i otwarty zestyk rozwierny tego łącznika znajdujący się w obwodzie sterowania stycznika S2. Po naciśnięciu przycisku wyłączającego W (hamującego H) następuje wyłączenie stycznika S1 i załączenie stycznika S2. Jeżeli prędkość wirowania silnika zmniejszy się do wartości powodującej działanie przekaźnika RN, następuje przerwanie zasilania przekaźnika pomocniczego RP i otwarcie stycznika S2. str. 4
str. 5