Cięcie drzew czereśniowych Halina Morgaś, Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach V Letnie Pokazy Czereśniowe, 24 lipca 2016 r.
Zmiany w uprawie czereśni Podkładki. Gęstość sadzenia drzew. Kształt i wielkość koron. Technika, innowacje technologiczne.
Sady ekstensywne, luźno sadzone Drzewa silnie rosnące, korony swobodne, nie formowane. Pierwsze owocowanie w 8-10 roku.
Okres przejściowy Kształt, wielkość/rozmiar korony. Formowanie, korony przewodnikowe.
Wielkość/rozmiary koron Osłony (deszcz, grad, ptaki).
Wzrost/rozwój wegetatywny czereśni Silny wigor drzew. Dominacja wierzchołkowa.
Wzrost/rozwój wegetatywny Dominacja wierzchołkowa.
Dominacja wierzchołkowa Pionowy wzrost pędów.
Wzrost wegetatywny, rozwój pędów Długopędy // krótkopędy. Krótkopędy kończą rozwój po upływie około 3 tyg. po kwitnieniu. Długopędy kończą rozwój po upływie ok. 6 tyg. po kwitnieniu.
Rozwój pędów Różnice między długo i krótkopędami zacierają się z wraz upływem czasu. Na starszych drzewach czereśni zaczynają dominować krótkopędy. Stres przyspiesza ten proces.
Wzrost i rozwój generatywny Czereśnia owocuje głównie na krótkopędach, na drewnie dwuletnim i starszym. Pojedyncze pąki kwiatowe powstają także u podstawy długopędów.
Pąki kwiatowe czereśni Zakładane są w pozycji bocznej. Najlepsze/najsilniejsze pąki powstają na drewnie młodszym.
Owocowanie czereśni Najwyższą jakość osiągają owoce wyrastające na najmłodszym drewnie.
Podkładki Siła wzrostu/wigor drzew. Pora wchodzenia drzew w owocowanie.
Podkładki czereśni silnie i słabo-rosnące
Podkładki karłowe czereśni Przyspieszają i zwiększają owocowanie. Przyspieszają i nasilają proces starzenie się drzewa.
Podkładki karłowe czereśni Drobnienie owoców. Rola liści.
Cięcie. Zasady i sposoby Cięcie drzew owocowych należy do podstawowych zabiegów agrotechnicznych zapewniających regularne owocowanie, wysoką jakość owoców i skuteczne opryskiwanie drzew przeciw chorobom i szkodnikom. Cięcie jest zabiegiem pracochłonnym, wymagającym zatrudnienia pracowników z odpowiednimi umiejętnościami. Koszty cięcia stanowią w sadzie drugą pozycję po kosztach zbioru owoców. Według danych GUS, z Powszechnego Spisu Rolnego z 2010 roku sady w Polsce zajmują powierzchnię 370 tys. ha. Największy udział w sadach mają jabłonie (62 %), wiśnie (12 %), śliwy (6,4 %), czereśnie (4,3 %), grusze (9,2 %). Wszystkie te gatunki trzeba pociąć w okresie 2 3 miesięcy, co wymaga zaangażowania do pracy kilku tysięcy pracowników z kwalifikacjami.
Efekty/skutki cięcia drzew czereśni 1. Cięcie silne powoduje silne odrastanie pędów. 2. Cięcie wykonane wcześniej w sezonie (zimowe) powoduje silniejsze odrastanie pojedynczych pędów niż cięcie wykonane później (letnie). 3. Skracanie pędów powoduje wytworzenie większej liczby odrostów niż wycinanie. 4. Mocne skrócenie pędu (np. o 2/3 długości) powoduje silniejszy odrost niż skrócenie lekkie (np. o 1/3 długości). 5. Cięcie w okresie wegetacji (letnie) silniej oddziałuje na przebieg procesów życiowych drzewa niż cięcie w okresie spoczynku (zimowe).
Pora roku Jesień-zima (spoczynek) Wiosna (początek wegetacji) Wczesne lato Pełnia lata Późne lato, początek jesieni (koniec wegetacji) Faza rozwoju rośliny Zakończenie różnicowania i dojrzewanie pąków (XII-II) Dojrzewanie pyłku, początek kwitnienia (III-IV) Podziały i powiększanie się komórek, zawiązanie i rozwój owoców (V-VII) Indukcja pąków (V-VI) Dojrzewanie i zbiór owoców Opadanie liści Dyferencjacja pąków kwiatowych (VI-IX) Proces fizjologiczny Uruchomienie rezerw azotu i węgla zgromadzonych w tkankach magazynujących i kierowanie ich do centrów nowego wzrostu Fotosynteza pobieranie z gleby i transportowanie azotu do centrów intensywnego wzrostu Wzrost pędów i rozwój liści Wycofywanie azotu i węgla z liści do tkanek magazynujących Kwitnienie i zawiązywanie owoców Wielkość, jędrność i smak owoców Gromadzenie rezerw na okres spoczynku, (zimotrwałość, jakość pąków kwiatowych)
Cele cięcia drzew w intensywnych uprawach czereśni Wczesne, obfite plony szybki zwrot (wysokich) nakładów początkowych. Utrzymanie wysokiej jakości owoców.
Część pracy ręcznej przy cięciu zastąpić cięciem mechanicznym. Cięcie mechaniczne, z uzupełniającym cięciem ręcznym, może być stosowane tylko w sadach z drzewami gęsto sadzonymi i specjalnie formowanymi.
Gęstość sadzenia drzew Szerokość międzyrzędzia: 4-4,5 m 2,5-3 m (UFO) Odległość w rzędzie: 2,5-3 m 1,8-2,5 m (UFO)
System UFO (Upright Fruiting Offshoots) Podkładki słabo rosnące (Gisela 6) Okulanty nierozgałęzione Kąt nachylenia w stosunku do podłoża 45 o Rzędy w kierunku północ-południe Szerokość międzyrzędzia 3m
System UFO (Upright Fruiting Offshoots) 8 pędów pionowych dla zagęszczenia drzew w rzędzie 2,4-2,5m 4-6 pędów pionowych dla zagęszczenia drzew w rzędzie 1,8m Wysokość ściany owoconośnej 2,7m
System UFO (Upright Fruiting Offshoots) Pędy owocujące wymieniane po 4 latach owocowania Od 3 roku po posadzeniu drzew najsilniejszy pęd wycinany na czopek (rotacja pędów owocujących) Pierwsze owocowanie w 2 roku po posadzeniu, w latach kolejnych plonowanie coroczne obfite
Materiał szkółkarski Tylko zdrowy, najwyższej jakości i pewny. Możliwość szerokiego zastosowania nierozgałęzionych okulantów. Zadanie 3.3 Programu Wieloletniego Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego
System hiszpańskiego krzewu 8-12 konarów stałych Sukcesywna wymiana pędów owocujących Intensywne skracanie gałęzi bocznych przez pierwsze 2-3 lata prowadzenia Drzewa na podkładkach silnie rosnących
System KGB (Kym Green Bush) modyfikacja hiszpańskiego krzewu Brak konarów stałych Coroczna wymiana 2-4 konarów/gałęzi w koronie Konary/gałęzie wycinane na długi czop (20 30 cm) Drzewa na podkładkach silnie rosnących
Terminy cięcia drzew Podstawowy po zbiorach owoców Dla drzew karłowych w okresie wiosennym
Dziękuję Państwu za uwagę Zadanie 3.3 Programu Wieloletniego Działania na rzecz poprawy konkurencyjności i innowacyjności sektora ogrodniczego z uwzględnieniem jakości i bezpieczeństwa żywności oraz ochrony środowiska naturalnego