Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XIII/98/2007 Rady Miejskiej w Barcinie z dnia 26 października 2007 r. Gmina Barcin Plan Odnowy Pturka na lata 2007 2010
Pturek 2007 Plan Odnowy Pturka na lata 2007 2010 został opracowany przez Lokalną Grupę Odnowy Pturka w składzie: Tadeusz Brzyski- lider grupy Katarzyna Przybylska Urszula Musielak Mieszkańców Pturka 2
Spis treści 1. Wstęp 4 2. Analiza zasobów wsi..... 7 3. Analiza SWOT. 10 4. Planowane kierunki rozwoju. 11 5. Harmonogram działań 13 6. Wdrażanie harmonogramu działań.. 14 7. Monitoring i ewaluacja... 15 8. Podsumowanie... 15 3
1. Wstęp Wieś Pturek położona jest na terenie gminy Barcin, w południowo-zachodniej części województwa kujawsko-pomorskiego. Miejsko-wiejska gmina Barcin jest jedną z 144 gmin województwa kujawskopomorskiego, w tym jedną z 35 gmin miejsko wiejskich. Położona jest w południowej części województwa, na obrzeżach powiatu żnińskiego. Od północy sąsiaduje z gminami: Łabiszyn, Złotniki Kujawskie, od południowego wschodu z gminą Pakość, od południowego zachodu z gminą Dąbrowa, a od zachodu z gminą Żnin. Barcin należy do średnich gmin województwa i powiatu. Zajmuje powierzchnię 121,1 km 2, z tego na miasto przypada 3,7 km 2. 4
Gminę Barcin zamieszkuje 15 055 osób ( meldunek stały ), z tego 7 991 osób w Barcinie i 7 064 osoby w miejscowościach wiejskich. Na terenie gminy znajduje się 21 zróżnicowanych pod względem demograficznym, gospodarczym, funkcjonalnym miejscowości tworzących układ administracyjnoprzestrzenny składający się z 14 sołectw i 1 miasta. Obręb Pturka zajmuje powierzchnię 452,4256 ha. Wieś zamieszkują 124 osoby, w tym 66 mężczyzn i 58 kobiet. W grupie mężczyzn w wieku przedprodukcyjnym jest 17 osób, w wieku produkcyjnym - 43 osoby, a w wieku poprodukcyjnym - 6 osób. W grupie kobiet w wieku przedprodukcyjnym jest 7 osób, w wieku produkcyjnym - 44 osoby, a w poprodukcyjnym - 21 osób. 5
Mieszkańcy Pturka stanowią 1,76% ludności wiejskiej z terenu gminy oraz 0,82% wszystkich mieszkańców gminy Barcin. Celem opracowania Planu Odnowy Pturka jest sformułowanie strategii odnowy wsi poprzez: analizę zasobów wsi, analizę słabych i mocnych stron wsi oraz szans i zagrożeń zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych mogących mieć wpływ na przyszłość mieszkańców, określenie planowanych kierunków rozwoju, wypracowanie programu działań i planu ich finansowania, mającego przyczynić się do zrealizowania przyszłej wizji mieszkańców. Dokument ma służyć pełnemu wykorzystaniu istniejącego potencjału i szans rozwojowych wsi oraz umożliwić dostęp do zewnętrznych środków finansowych, w tym pochodzących z funduszy Unii Europejskiej (w szczególności z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013). 6
2. Analiza zasobów wsi Zasoby wsi to wszystkie elementy materialne i niematerialne wsi oraz otaczającego ją obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie lub w przyszłości przy budowaniu czy realizacji publicznych i prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. 2.1. Środowisko przyrodnicze W obrębie Pturka występują gleby od klasy III do VI. Na obszarze tym występują lasy, obszary zadrzewione i zakrzewione, łąki, pastwiska trwałe i sady. Część powierzchni stanowią nieużytki i grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi. Występują też nieużytki rolnicze. Wpływ na środowisko przyrodnicze ma pobliskie Jezioro Wolickie. Jezioro ma owalny kształt, powierzchnię 243,5 ha i maksymalną głębokość 15,4 m. Najgłębszy obszar zajmuje niecałe 10% powierzchni dna, a jego największa część nie przekracza 5 m głębokości. Występują tutaj wszystkie gatunki ryb słodkowodnych, od ryb białych po drapieżniki. Poniżej zestawienie gruntów dla obrębu: Pturek (według stanu na dzień: 16.04.2007). Użytek Klasa Powierzchnia [ha] B RIVb 0.2100 B RV 2.4946 B - 1.4800 Ba - 0.0440 Bi - 4.4100 Bz - 0.3500 dr - 14.1710 Ls LsV 0.1145 Ls LsVI 1.3300 Ls - 50.7291 Lz ŁV 0.3000 Lz ŁVI 0.3600 Lz RVI 1.1600 Ł ŁIV 3.3200 Ł ŁV 19.6237 OZNACZENIA: R grunty orne, S sady, oznaczone symbolem złożonym z litery "S" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, na którym założony został sad, np. S-R, S-Ł, S-Ps, Ł łąki trwałe, Ps pastwiska trwałe, B grunty rolne zabudowane, oznaczone symbolem złożonym z litery "B" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, na którym wzniesione zostały budynki, np. B-R, B-Ł, B-Ps, Ls lasy, Lz grunty zadrzewione i zakrzewione, oznaczone symbolem - Lz, lub, w przypadku zadrzewień śródpolnych, zaistniałych na gruntach objętych klasyfikacją gleboznawczą - symbolem złożonym z liter "Lz" oraz symbolu odpowiedniego użytku gruntowego, stanowiącego część składową 7oznaczenia klasy gleboznawczej gruntu, np. Lz-R, Lz-Ł, Lz-Ps,
Ł ŁVI 5.3875 N - 17.0877 Ps PsIV 4.2670 Ps PsV 19.7579 Ps PsVI 0.5100 R RIIIb 1.3900 R RIVa 51.7320 R RIVb 103.8370 R RV 124.6266 R RVI 14.9990 S RV 0.2900 W - 1.4740 Wp - 6.9700 Razem: 452.4256 2.2. Dziedzictwo kulturowe Ba tereny przemysłowe, Bi inne tereny zabudowane, Bz tereny rekreacyjno-wypoczynkowe, dr drogi, W rowy, Wp grunty pod wodami powierzchniowymi płynącymi, Sadów o powierzchni mniejszej od 0,1000 ha oraz innych użytków gruntowych o powierzchni mniejszej od 0,0100 ha nie wykazuje się w ewidencji. W Pturku znajdują się obiekty, które ujęte są w ewidencji zabytków województwa kujawsko pomorskiego. Są to: 1) szkoła (zespół) a. szkoła ob. klub rolnika b. bud. gospodarczy 2) dom (zagroda) nr 16 a. dom b. obora 3) dom nr 10 4) obora w zagrodzie nr 15 W Pturku znajdował się cmentarz ewangelicki na planie koła, który decyzją administracyjną został zamknięty 23.09.1957 r. Do dziś pozostało po nim 14 pomników, w tym 3 dziecięce, dwie płyty nagrobne oraz dwie stele z zatartymi datami wskazującymi na XIX w. 2.3. Obiekty, drogi Przez wieś przebiegają drogi: - droga powiatowa nr 2358C Łabiszyn Pturek - droga gminna nr 130313C Pturek Józefinka - ciąg drogi wojewódzkiej nr 251 Żnin-Inowrocław Miejscem spotkań mieszkańców wsi jest świetlica w Pturku. 8
2.4 Gospodarka i rolnictwo Podstawowym źródłem utrzymania mieszkańców Pturka jest dochód z działalności rolniczej, następnie pozarolniczej i handlowo-usługowej. Na terenie wsi zarejestrowany jest 1 podmiot gospodarczy z zakresu działalności handlowo-usługowej. 2.5. Sąsiedzi W odległości kilkunastu km znajdują się: - rezerwat i Muzeum Archeologiczne w Biskupinie, - Muzeum Ziemi Pałuckiej w Żninie, - Muzeum Sztuki Sakralnej w Żninie, - Muzeum Kolei Wąskotorowej w Wenecji, - Pałac Lubostroń, - Park Solankowy z tężniami w Inowrocławiu, - kursująca na trasie Żnin Wenecja Biskupin Gąsawa kolejka wąskotorowa. 9
3. Analiza SWOT Jej celem jest rozważenie mocnych i słabych stron oraz wstępna analiza szans i zagrożeń związanych z podjęciem planu rozwoju wsi. Pozwala ona na ocenę zjawisk kryzysowych i określa jaka ich część winna podlegać realizacji programu zmierzającego do usunięcia zjawisk kryzysowych i przyczynić się do lepszej jakości życia mieszkańców wsi w przyszłości. SŁABE STRONY MOCNE STRONY - wysokie bezrobocie, - słabe, rozdrobnione rolnictwo, - wieś mało zwarta, - zanieczyszczona rzeka i jezioro, - słabo wyposażony plac zabaw dla dzieci, - brak ciągów pieszych, chodników, - słaby patriotyzm lokalny, - duża liczba emerytów i rencistów, - słabe możliwości zatrudnienia poza rolnictwem, - brak dostępu do Jeziora Wolickiego, - brak kanalizacji wsi. SZANSE - pracowitość mieszkańców, - aktywna rada sołecka, - J. Wolickie, - atrakcyjne położenie turystyczne (jezioro, las), - dobra komunikacja, - położenia na Szlaku Piastowskim, - zdrowa, ekologiczna żywność. ZAGROŻENIA - rozwój turystyki i usług okołoturystycznych w oparciu o zbiornik wodny i pobliskie atrakcje turystyczne, - rozwój agroturystyki, - rozwój rolnictwa ekologicznego w oparciu o pomoc zewnętrzną, - zwiększenie dostępu do Internetu, - bliskość Pałacu Lubostroń i innych atrakcji turystycznych, - produkcja zdrowej żywności. - starzejące się społeczeństwo, - migracja ludzi młodych i wykształconych, - pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w rolnictwie ubożenie wsi. 10
4. Planowane kierunki rozwoju W Uchwale Rady Miejskiej w Barcinie Nr XIX/121/2000 z 29 lutego 2000 r. w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy i miasta Barcin zapisano, że Pturek wchodzi w skład Obszaru T 2 i R 4, dla których nakreślono poniżej wymienione kierunki rozwoju. 1) T 2 strefa wypoczynku świątecznego, jako przedłużenie terenów leśnych (mikroklimat) i zespołu pałacowo-parkowego w Lubostroniu. Zaleca się: wprowadzenie dolesień zboczy i gruntów, które nie są użytkowane rolniczo, urządzenie ścieżki rowerowej (Barcin Lubostroń). 2) R 4 strefa rolnictwa niskoprodukcyjnego z wielofunkcyjnym rozwojem wsi. W tej strefie zaleca się: sukcesywną zmianę funkcji typowo rolniczej na wielofunkcyjność wsi, polegającej na wprowadzaniu usług, rzemiosła lub innych form lokalnej przedsiębiorczości, która stanowić będzie uzupełniające źródło dochodów., przygotowanie terenów ofertowych pod ww. formy zainwestowania. Biorąc pod uwagę wszystkie powyższe ustalenia postanowiono określić wygląd wsi Pturek w 2010 roku i w dalszej perspektywie czasowej, wykorzystując następujące dane zebrane w czasie prac nad planem: Jaka ma być nasza wieś? Co ma ją wyróżniać? Estetyka i dostosowanie do obowiązujących standardów. Jakie ma pełnić funkcje? Wieś wielofunkcyjna rozwój agroturystyki, usług, rzemiosła, drobnej przedsiębiorczości. 11
Kim mają być mieszkańcy? Co ma dać utrzymanie? Aktywni, identyfikujący się z problemami wsi i zaangażowani w ich rozwiązywanie. Agroturystyka, usługi okołoturystyczne, rolnictwo, rzemiosło. W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i jej mieszkańcy? Wspólnie tworzący ofertę turystyczną agroturystyczną, organizujący życie kulturalne i społeczne na wsi. W jaki sposób mają być rozwiązywane problemy? Jakie obyczaje i tradycje mają być u nas pielęgnowane i rozwijane? Jak mają wyglądać mieszkania i obejścia? Kilka razy w roku odbywają się zebrania, na których dyskutuje się o potrzebach wsi. Wypracowuje się wnioski i podejmuje konkretne działania w celu ich realizacji. Wszyscy aktywnie biorą udział w budowaniu wizerunku wsi. Rozwijanie tradycji i obrzędów. Mają być czyste i zadbane, z ogródkami przydomowymi. Jaki ma być stan otoczenia i środowiska? Lepsza infrastruktura, szczególnie stan ulic i chodników. Poprawa stanu środowiska naturalnego. Jakie ma być rolnictwo? Jakie mają być powiązania komunikacyjne? Zmodernizowane i ekologiczne. Utrzymanie połączeń komunikacji zbiorowej Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? Plac zabaw dla najmłodszych; zmodernizowaną i wyposażoną świetlicę; boisko sportowe 12
Mając na względzie powyższe ustalenia postanowiono sformułować następującą wizję wsi: Pturek wioska mała, spokojna, bezpieczna, czysta i wspaniała! 5. Harmonogram działań WIZJA WSI: PTUREK WIOSKA MAŁA, SPOKOJNA, BEZPIECZNA, CZYSTA I WSPANIAŁA! PRIORYTET 1. ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI WSI CEL 1. BUDOWA ŚCIEŻKI ROWEROWEJ DO LUBOSTRONIA Zadania: Budowa ścieżki rowerowej do Lubostronia. CEL 2. WYPOSAŻENIE ŚWIETLICY WIEJSKIEJ WRAZ Z DOBUDOWANIEM POMIESZCZENIA GOSPODARCZEGO Zadania: 1. Wyposażenie świetlicy wiejskiej w: - sprzęt komputerowy (1 notbook, 2 komputery, drukarka kolorowa, itp.) - piecyk gazowy stojący na butlę gazową, zlew, szafę kuchenną, - urządzenia/sprzęt sportowy i do zabaw ruchowych. Zapewnienie dostępu do Internetu. 2. Dobudowanie pomieszczenia gospodarczego (do przechowywania sprzętu). CEL 3. ZAGOSPODAROWANIE TERENU WOKÓŁ ŚWIETLICY Zadania: 1. Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy (nasadzenia, drzewa, krzewy ozdobne). 2. Modernizacja boiska wraz z zakupem i ustawieniem ławek. 3. Wymiana ogrodzenia terenu. 4. Doposażenie placu zabaw. CEL 4. BUDOWA BOISKA DO PIŁKI NOŻNEJ Zadania: 1. Pozyskanie terenu pod boisko do piłki nożnej (obecnie teren nadleśnictwa Szubin). 2. Budowa i wyposażenie boiska (bramki, ławki/siedziska itd.) CEL 5. KULTYWOWANIE TRADYCJI LOKALNYCH Zadanie: Prowadzenie kroniki wsi CEL 6. POPRAWA ESTETYKI WSI Zadania: 1. Modernizacja oświetlenia. 2. Terminowe dbanie o zieleń na terenie wsi. 3. Poprawa estetyki posesji. 13
Zadania wpisują się w założenia Strategii Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Miasta i Gminy Barcin do 2010 roku, uchwalonej przez Radę Miejską w Barcinie Uchwałą Nr XXXV/193/2001 z dnia 20 kwietnia 2001 r. 14
6. Wdrażanie harmonogramu działań ZADANIE REALIZATOR SZACUNKOWY KOSZTORYS DATA REALIZACJI HIERARACHIA WAŻNOŚCI PRIORYTET 1: ZWIĘKSZENIE ATRAKCYJNOŚCI WSI CEL 1. BUDOWA ŚCIEŻKI ROWEROWEJ DO LUBOSTRONIA Budowa ścieżki rowerowej do Lubostronia Gmina w ramach budowy 2008-2010 1 ścieżek rowerowych na terenie gminy całość - 1,5 mln CEL 2. WYPOSAŻENIE ŚWIETLICY WIEJSKIEJ WRAZ Z DOBUDOWANIEM POMIESZCZENIA GOSPODARCZEGO Wyposażenie świetlicy wiejskiej w: Gmina 15000 2008-2010 1 - sprzęt komputerowy (1 notebook, 2 komputery, drukarka kolorowa, itp.) - piecyk gazowy stojący na butlę gazową, zlew, szafę kuchenną, - urządzenia/sprzęt sportowy i do zabaw ruchowych. Zapewnienie dostępu do Internetu Gmina 2008-2010 2 Dobudowanie pomieszczenia gospodarczego (do przechowywania sprzętu) Gmina 3000 2009-2010 1 CEL 3. ZAGOSPODAROWANIE TERENU WOKÓŁ ŚWIETLICY Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy (nasadzenia, drzewa, krzewy ozdobne) Gmina Rada Sołecka mieszkańcy wsi 3000 2009-2010 2 Gmina 6000 2009-2010 2 Modernizacja boiska wraz z zakupem i ustawieniem ławek Wymiana ogrodzenia terenu Gmina 15000 2009-2010 2 Doposażenie placu zabaw Gmina 20000 2009-2010 2 CEL 4. BUDOWA BOISKA DO PIŁKI NOŻNEJ Pozyskanie terenu pod boisko do piłki nożnej (obecnie teren nadleśnictwa Szubin) Gmina Rada Sołecka 2009-2010 3 Budowa i wyposażenie boiska (bramki, Gmina 15000 2010 3 ławki/siedziska itd.) Ogrodzenie terenu Gmina 15000 2010 3 CEL 5. KULTYWOWANIE TRADYCJI LOKALNYCH Prowadzenie kroniki wsi Rada Sołecka, 2008-2010 4 mieszkańcy wsi CEL 6. POPRAWA ESTETYKI WSI Gmina 3020000 2007-2009 2 Modernizacja oświetlenia (kwota za projekt Terminowe dbanie o zieleń na terenie wsi Rada Sołecka, mieszkańcy wsi obejmujący gminę) całą 2007-2010 4 Poprawa estetyki posesji mieszkańcy wsi 2007-2010 4 15
7. Monitoring i ewaluacja Plan Odnowy Pturka jest dokumentem, który może ulegać modyfikacjom i zmianom w zależności od oczekiwań i potrzeb lokalnej społeczności. Dokument podlegać będzie ocenie i aktualizacji w zależności od istotnych uwarunkowań rozwoju, przynajmniej jeden raz w trakcie kadencji władz gminy. Za bieżący monitoring realizacji zadań, o których mowa w dokumencie odpowiadać będzie Lokalna Grupa Odnowy Pturka oraz sami zainteresowani czyli mieszkańcy. Do zadań Grupy należeć będzie również upowszechnianie wiedzy na temat zamierzeń przedstawionych w dokumencie wśród mieszkańców wsi. Przed zakończeniem każdej kolejnej kadencji samorządu lokalnego Lokalna Grupa Odnowy Pturka sporządzi sprawozdanie z realizacji Planu Odnowy Pturka, które przedstawione zostanie do wiadomości mieszkańcom Pturka, członkom Rady Sołeckiej oraz radnym Gminy. 8. Podsumowanie Plan Odnowy Pturka na lata 2007-2010 został opracowany przez Lokalną Grupę Odnowy Pturka. Plan ten sprecyzował oczekiwany kierunek odnowy wsi w najważniejszych dziedzinach życia społeczno-gospodarczego oraz kulturalnego, a także sformułował cele, do osiągnięcia których należy dążyć aby poprawić komfort życia jej mieszkańców. Realizacja tych celów, wymaga podjęcia wielu szczegółowych działań. Efektem realizacji zadań wskazanych w niniejszym dokumencie będzie wizerunek wsi spokojnej, bezpiecznej i czystej. Opisane w Planie Odnowy Pturka działania powinny przynieść poprawę jakości życia mieszkańców wsi i służyć rozwojowi wsi, a tym samym sprzyjać rozwojowi Gminy Barcin. Lokalna Grupa Odnowy Pturka 15