TNS 014 K.08/14
Informacja o badaniu Jedni twierdzą, że za komuny było lepiej", inni wręcz przeciwnie mówią, że nigdy nie było tak dobrze, jak teraz. Co denerwowało nas w poprzednim systemie, a co denerwuje nas w nowym? Za czym tęsknimy, a z czego trudno byłoby nam zrezygnować? W 1998 roku Polacy zostali zapytani o to, jakie wady i zalety miał poprzedni ustrój, a jakie obecny. To samo w kwietniu bieżącego roku zrobił TNS Polska. Raport przedstawia najświeższe dane oraz ich porównanie z wynikami sprzed 16 lat. Termin badania: 11-16 kwietnia 014 roku Próba: ogólnopolska, reprezentatywna próba 100 mieszkańców Polski w wieku 15 i więcej lat Technika: wywiady bezpośrednie wspomagane komputerowo (CAPI) Cytowanie, publiczne odtwarzanie, kopiowanie oraz wykorzystywanie w innej formie danych, informacji i opracowań zawartych w tej publikacji jest dozwolone pod warunkiem podania źródła: TNS Polska. TNS 014 K.08/14
W kwietniu, podobnie jak w 1998 roku, poproszono respondentów, aby wymienili wady oraz zalety poprzedniego i obecnego. Jak postrzegana jest stara, a jak nowa rzeczywistość i jak zmieniło się to na przestrzeni ostatnich 16 lat? Największą bolączką poprzedniego ustroju był brak towarów w sklepach (1%). W dalszej kolejności respondenci wymieniali brak wolności (11%) oraz izolację państwa i obywateli od świata (7%). Największą zaletą, z kolei, była łatwość otrzymania pracy i brak strachu przed bezrobociem (4%). Inne plusy jak np. większa równość ekonomiczna obywateli (9%) i stabilność życia codziennego (6%) wymieniane były zdecydowanie rzadziej. Jeśli chodzi o wady nowego, to badani przede wszystkim wspominali o bezrobociu, braku pewności zatrudnienia (46%) oraz o zubożeniu społeczeństwa (%). Polacy doceniają natomiast wolność i swobody obywatelskie (6%), zaopatrzenie sklepów (19%), a także wyjazdy zagraniczne (19%). Zestawiając ze sobą zalety i wady obecnego i poprzedniego ustroju, można wysnuć wnioski na temat tego, co zdaniem badanych zmieniło się na gorsze, a co na lepsze. Zdecydowanie najwięcej osób zwraca uwagę na sytuację na rynku pracy kiedyś stabilność i łatwość znalezienia pracy, dziś bezrobocie i niepewność zatrudnienia. Drugim aspektem, który według ankietowanych uległ pogorszeniu, jest sytuacja materialna ludności. Przed 1989 rokiem każdy miał (albo nie miał) tyle samo, teraz jedni mają mniej, inni mają więcej i ogólnie w oczach części badanych społeczeństwo jest dzisiaj biedniejsze niż dawniej. Z drugiej strony nowy ustrój przyniósł wiele pozytywów dziś każdy może się cieszyć wolnością i pełnią swobód obywatelskich, otworzyły się granice, a w sklepach zapełniły się półki. TNS 014 K.08/14
Takie same wnioski można by było wyciągnąć na podstawie wyników z badania przeprowadzonego w 1998 roku, gdy podobnie jak i teraz zmiany na rynku pracy oraz zaopatrzenie sklepów były najczęściej poruszanymi aspektami. 16 lat temu więcej osób niż obecnie jako wady starego, wymieniało jednak centralizację władzy i gospodarki oraz ograniczenie swobód obywatelskich i brak wolność prasy; natomiast jako zalety zabezpieczenie socjalne, materialny poziom życia oraz szkolnictwo. Wśród minusów nowego częściej też pojawiały się takie aspekty jak: zubożenie społeczeństwa, wzrost przestępczości oraz niewłaściwa gospodarka i wysokie podatki, a wśród plusów demokracja a także zdecentralizowana gospodarka. Widać też, że pamięć o starym systemie powoli się zaciera obecnie ponad 1/ Polaków nie jest w stanie wymienić ani jednej wady czy zalety poprzedniego ustroju. To niemal dwa razy więcej niż 16 lat temu. Trudniej jest także ustosunkować się do obecnego, skoro nie ma się punktu odniesienia. Z drugiej strony, podobnie jak 16 lat temu, najłatwiej przychodzi nam krytykowanie tego, co jest nam bliższe tj. czasów, w których żyjemy tu i teraz. Odsetek osób, które nie potrafią podać żadnej konkretnej zalety starego nowego 1998 014 1998 014 8 40 6 Odsetek osób, które nie potrafią podać żadnej konkretnej wady 1 7 11 5 TNS 014 K.08/14
Wady starego i nowego STARY SYSTEM 1998 brak towarów w sklepach 8 1 brak wolności słowa, wyznania, sumienia, ograniczenie swobód obywatelskich 11 izolacja państwa i obywateli od świata 5 7 brak suwerenności, uzależnienie od ZSRR 6 5 niepewność polityczna obywateli, Służba Bezpieczeństwa, milicja 5 brak pieniędzy, duża inflacja, bieda centralizacja władzy, monopol jednej partii 8 brak wolności prasy, cenzura 9 sytuacja gospodarcza kraju - centralizacja gospodarki 9 0 trudno powiedzieć, nie pamiętam 17 NOWY SYSTEM bezrobocie, brak pewności pracy 44 46 zubożenie społeczeństwa 4 brak stabilności władzy, kłótnie w rządzie, niekompetencja władzy 6 8 * Na tym i na kolejnym wykresie uwzględnione są wyłącznie odpowiedzi podane przez przynajmniej 5% respondentów (w jednym lub drugim pomiarze tj. w 1998 lub 014 roku). służba zdrowia 5 zła polityka socjalna państwa 5 niewłaściwa gospodarka, za wysokie podatki 7 lęk o przyszłość, niepewność jutra 5 obniżenie poziomu nauki, trudny dostęp do nauki 5 biurokracja wzrost przestępczości, brak bezpieczeństwa na ulicach 8 zła sytuacja w rolnictwie 5 trudno powiedzieć 9 1 1 1 0 7 014 TNS 014 K.08/14 4
Zalety starego i nowego STARY SYSTEM 1998 praca 45 większa sprawiedliwość społeczna, większa równość ekonomiczna obywateli stabilność życia codziennego, poczucie bezpieczeństwa 5 zabezpieczenia socjalne 1 służba zdrowia 6 szkolnictwo 14 materialny poziom życia ludzi 1 budownictwo mieszkaniowe 8 mniejsza przestępczość, większe bezpieczeństwo 5 nie było żadnych zalet 10 trudno powiedzieć, nie pamiętam 18 9 6 5 4 8 4 NOWY SYSTEM wolność i swobody obywatelskie 1 zaopatrzenie sklepów wyjazdy zagraniczne 8 demokracja 1 zdecentralizowana gospodarka, reformy gospodarcze, wolny rynek 15 nie ma żadnych zalet 11 trudno powiedzieć 11 4 7 14 6 19 19 014 TNS 014 K.08/14 5
Zapraszamy do kontaktu Urszula Krassowska Account Director Zespół Badań Społecznych urszula.krassowska@tnsglobal.com 598 97 11 TNS Polska ul. Wspólna 56 00-687 Warszawa 598 98 98 www.tnsglobal.pl TNS 014 K.08/14 6