KRAJOWE BIURO DS. PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII Przeciwdziałanie uzależnieniom behawioralnym w Polsce w kontekście ustawy o grach hazardowych. Warszawa, 25-26 listopada 2014 r.
Regulacje Prawne - Fundusz Rozwiązywania Problemów Hazardowych Ustawa z dnia 19 listopada 2009 roku o grach hazardowych (art. 88 o utworzeniu Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych); nowelizacja ustawy z dnia 26 maja 2011 roku. Źródło przychodu Funduszu - 3% wpływów z dopłat od gier objętych monopolem Państwa. Państwowy fundusz celowy, którego wydatki przeznaczone są wyłącznie na: prowadzenie działalności informacyjno-edukacyjnej i opracowanie specjalistycznych ekspertyz, raportów i sprawozdań dotyczących problemu; opracowywanie nowych metod profilaktyki i rozwiązywania problemów wynikających z uzależnień behawioralnych; podnoszenie jakości programów profilaktycznych i terapeutycznych oraz zwiększanie kompetencji zawodowych realizatorów programów. wsparcie instytucji i stowarzyszeń realizujących zadania związane z rozwiązywaniem problemów wynikających z uzależnień, w tym sporządzanie oceny rozpowszechnienia i zagrożenia patologicznym hazardem;
Regulacje prawne - w zakresie finansowania leczenia uzależnień Narodowy Fundusz Zdrowia jako główne źródło finansowania świadczeń z zakresu leczenia uzależnień. Leczenie uzależnień w warunkach ambulatoryjnych, dziennych i stacjonarnych zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Liczba pacjentów F.63.0 w latach 2008-2013 2008 969 2009 2 139 2010 2 677 2011 2 708 2012 3 079 2013 3 141 5000 0 Liczba pacjentów z rozpoznaniem ICD:
Działalność Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych Dysponentem Funduszu jest minister właściwy do spraw zdrowia. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2010 roku w sprawie szczegółowych warunków uzyskiwania dofinansowania realizacji zadań z zakresu ochrony zdrowia, trybu składania wniosków oraz przekazywania środków z Funduszu Rozwiązywania Problemów Hazardowych. Realizacja działań określonych w ustawie w ramach 5 Programów Ministra Zdrowia poprzez udzielanie dofinansowania do realizacji zadań. Przeprowadzono 11 postępowań konkursowych, zawarto 354 umowy na łączną kwotę ponad 27 mln zł (ok. 7 mln EUR) 14000000 2011 88 900 PLN 2012 5 375 352 PLN 2013 10 068 027 PLN 2014 11 810 663 PLN 12000000 10000000 8000000 6000000 4000000 2000000 0 2011 2012 2013 2014
Wydatkowanie środków finansowych FRPH w podziale na poszczególne programy ministra zdrowia 9% 50% 21% Program I Program II Program III Scientific research Training projects Prevention 14% 6% Program IV Program V Information and education pomoc osobom uzależnionym
Program I: wspieranie badań naukowych dotyczących zjawiska uzależnienia od hazardu lub innych uzależnień behawioralnych a także rozwiązywania problemów z tym związanych Cele: uzyskanie wiedzy na temat rozpowszechnienia zjawiska hazardu oraz innych uzależnień behawioralnych w populacji ogólnej i w wybranych grupach wiekowych, zdiagnozowanie zasobów instytucjonalnych i osobowych, zweryfikowanie skuteczności wybranych strategii, metod i narzędzi w zakresie profilaktyki i terapii w/w uzależnień. Podjęte działania: oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących w odniesieniu do hazardu oraz innych uzależnień behawioralnych; diagnoza zasobów instytucjonalnych i osobowych z zakresu profilaktyki i udzielania pomocy w zakresie uzależnień behawioralnych; opracowanie narzędzi diagnostycznych w zakresie uzależnień behawioralnych (hazard, Internet); 20 projektów badawczych. V II IV I III
Badanie Oszacowanie rozpowszechnienia oraz identyfikacja czynników ryzyka i czynników chroniących hazardu, w tym hazardu problemowego /patologicznego oraz innych uzależnień behawioralnych. Wyniki badania: Hazard: 50 tys. Polaków uzależnionych od gier hazardowych, ok. 200 tys. narażonych na ryzyko uzależnienia. Najwyższy odsetek (12,3%) graczy mających problem z hazardem dotyczy młodzieży do 18 roku życia. Internet: 100 tys. osób uzależnionych od Internetu, 750 tys. osób zagrożonych uzależnieniem. 90% z osób zagrożonych to ludzie młodzi do 34 roku życia, w większości dzieci i młodzież w wieku poniżej 25 lat. Zakupy: 3,5% badanych wykazuje symptomy uzależnienia, co oznacza 1 mln. osób w populacji (większość stanowią kobiety z wyższym wykształceniem, z grup o najwyższych dochodach) Praca: ok. 10% Polaków ma rzeczywisty problem z uzależnieniem od pracy (symptomy pracoholizmu podobne we wszystkich kategoriach badanych w wieku produkcyjnym (35-64 lata; pracujący na własny rachunek; kobiety) Uzależnienia behawioralne w opinii społecznej: obraz uproszczony, oparty w dużym stopniu na stereotypach, przekonanie, że uzależnieni sami ponoszą odpowiedzialność za swoje problemy, brak współczucia, brak poparcia dla leczenia Wnioski: jednym z najważniejszych czynników chroniących przed uzależnieniem jest zapewnienie informacji o zagrożeniach, wdrożenie programów edukacyjnych oraz zapewnienie dostępu pomocy osobom z problemem; obalenie funkcjonujących w społeczeństwie stereotypów na temat uzależnień behawioralnych. V I II III IV
Program II Podnoszenie jakości programów profilaktycznych i terapeutycznych Cele: zwiększenie kompetencji zawodowych realizatorów programów profilaktycznych i terapeutycznych w zakresie uzależnień behawioralnych, nabycie nowych umiejętności przez pracowników ośrodków gier losowych, sprzyjających kreowaniu postaw odpowiedzialnego grania. Podjęte działania: projekty szkoleniowe na temat skutecznych metod profilaktyki i terapii uzależnień behawioralnych dla realizatorów programów profilaktycznych, terapeutów uzależnień i lekarzy projekty szkoleniowe adresowane do studentów medycyny oraz innych kierunków mających zastosowanie w ochronie zdrowia projekty szkoleniowe dla operatorów gier losowych, międzynarodowe konferencje i seminaria naukowe na temat zagrożeń związanych z patologicznym hazardem i innymi uzależnieniami behawioralnymi. Publikacje dotyczące skutecznych strategii profilaktyki i leczenia uzależnień behawioralnych V I II III IV
Program III Profilaktyka uzależnienia od hazardu oraz innych uzależnień behawioralnych Cele: podniesienie wśród młodzieży świadomości ryzyka związanego z hazardem i innymi uzależnieniami behawioralnymi, kształtowanie postaw prozdrowotnych, wzmacnianie czynników chroniących. Podjęte działania: Opracowanie i pilotażowe wdrożenie programów profilaktycznych z zakresu profilaktyki uniwersalnej, - dzieci i młodzież szkolna, rodzice, nauczyciele. Ogólna wiedza na temat zachowań ryzykownych, kształtowanie umiejętności społecznych, komunikacyjnych, pracy w zespole. z zakresu profilaktyki selektywnej i wczesnej interwencji. - młodzież w wieku gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym ograniczanie zachowań ryzykownych poprzez wzmacnianie czynników chroniących, informacja, edukacja, trening umiejętności społecznych, radzenie sobie z emocjami, rozwiązywanie konfliktów, zajęcia alternatywne. V II IV I III
Program IV Prowadzenie działań edukacyjno-informacyjnych w zakresie problematyki uzależnień behawioralnych Cele: uwrażliwienie społeczeństwa na zagrożenia związane z grami hazardowymi, upowszechnienie wiedzy i zapewnienie dostępu do rzetelnych informacji na temat ryzyka jakie niesie ze sobą hazard oraz inne uzależnienia behawioralne. Podjęte działania: Telefon Zaufania 801 889 880, Strona internetowa i poradnia uzaleznieniabehawioralne.pl, materiały informacyjno-edukacyjne związane z tematyką uzależnień behawioralnych (broszury, ulotki, plakaty, filmy edukacyjne, audycje radiowe, murale, artykuły: Świat Problemów, Remedium), regionalne konferencje dotyczące problematyki uzależnień behawioralnych, ogólnopolskie kampanie na rzecz zapobiegania uzależnieniom behawioralnym (nadużywanie gier hazardowych oraz nadmierne korzystanie z komputera/internetu wśród młodzieży). V I II III IV
Program V Rozwiązywanie problemów wynikających z uzależnienia od hazardu Cele: ograniczenie szkód indywidualnych i społecznych wynikających z uzależnienia od hazardu oraz innych uzależnień behawioralnych, zapewnienie dostępu do zróżnicowanej oferty pomocowej osobom uzależnionym oraz ich bliskim. Realizacja: dofinansowanie programów pomocowych w zakresie indywidualnego wsparcia osób uzależnionych, ich rodzin, konsultacji prawnych, doradztwa finansowego w zakresie optymalnego spłacania długów. na realizację V Programu Ministra Zdrowia przeznaczana jest znaczna część środków budżetowych, realizacja projektów ze środków FRPH na terenie całego kraju, objęto pomocą ok.12 500 osób, ok. 1/3 beneficjentów programów stanowiły osoby z problemem hazardu, ok. 1/3 to osoby zgłaszające się z problemem innych uzależnień behawioralnych, wśród których najczęściej wymieniano: nadużywanie internetu i komputera, zakupoholizm, seksoholizm i pozostałe 1/3 to członkowie rodzin. V II IV I III
Ogólnopolska kampania na rzecz zapobiegania problemowemu graniu w gry hazardowe wśród młodzieży Cel: zwrócenie społecznej uwagi na problem hazardu wśród młodzieży, uwrażliwienie na temat ryzyka związanego z graniem na pieniądze, zwiększenie wiedzy na temat czynników chroniących i ryzyka, upowszechnienie informacji na temat miejsc pomocy dla osób grających problemowo i ich bliskich. Adresaci: młodzież w wieku od 15 do 24 lat, rodzice, opiekunowie i nauczyciele Realizator: Agencja reklamowa Value Media
Adresaci: dzieci i młodzież w wieku szkolnym, rodzice, opiekunowie, nauczyciele. Cel: zwrócenie uwagi na problem nadużywania Internetu przez młodych ludzi za pośrednictwem komputera i/lub urządzeń przenośnych, promowanie alternatywnych sposobów spędzania czasu wolnego. Działania, kanały komunikacji: Internet: strona, FB, YouTube (emisja spotów), konkursy na aktywność dla młodzieży, konferencja dla rodziców. Realizator: FIRST Fundacja Innowacyjnych Rozwiązań Społecznych i Terapeutycznych www.wylogujsie.org www.wylogujsie.org
Dziękuję za uwagę Krajowe Biuro do Spraw Przeciwdziałania Narkomanii Dział Rozwiązywania Problemów Hazardowych 02-776 Warszawa, ul. Gandhi 15 tel. 22 649 66 59 www.kbpn.gov.pl hazard@kbpn.gov.pl