UCHWAŁA NR XV/69/2015 RADY GMINY ŁYSZKOWICE z dnia 30 grudnia 2015 r. w sprawie uchwalenia Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Łyszkowice na 2016 rok. Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2015 poz. 1515 i poz.1890) oraz art. art.4 1 ust.2 i 5 ustawy z dnia 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. z 2015r., poz.1286 i poz.1916) Rada Gminy Łyszkowice uchwala, co następuje: 1. Uchwala się Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Łyszkowice na 2016 rok, stanowiący załącznik do uchwały. 2. Wykonanie uchwały powierza się Wójtowi Gminy Łyszkowice. 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2016 r. Przewodniczący Rady Gminy Anna Kwestarz Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 1
Załącznik do Uchwały Nr XV/69/2015 Rady Gminy Łyszkowice z dnia 30 grudnia 2015 r. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Gminie Łyszkowice na rok 2016 I. Wstęp. II. Cele programu. III. Omówienie sposobu realizacji poszczególnych zadań. IV. Instytucja zobowiązania do leczenia odwykowego. V. Kompetencje członków I. Wstęp Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi w 1996 roku wprowadziła obowiązek realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Ustawa w art. 4¹ stanowi, że Prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin. W szczególności zadania te obejmują: zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu, udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie, prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych, wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych, podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 13¹ i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego, wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej II. Cele programu Cel główny: Ograniczenie picia alkoholu przez mieszkańców Gminy Łyszkowice, szczególnie osoby niepełnoletnie. Cele szczegółowe: 1. Zwiększenie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacji osób uzależnionych od alkoholu. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. 3. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży. 4. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służące rozwiązywaniu problemów alkoholowych. Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 1
5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 1 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej. III. Omówienie sposobu realizacji poszczególnych zadań. 1. Zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu. Zrealizowane w Polsce badania epidemiologiczne pozwalają szacować liczbę osób uzależnionych od alkoholu na ok. 600 tys., zaś osób pijących alkohol szkodliwie na ok. 2,5 mln 1 Uzależnienie od alkoholu jest zaburzeniem psychicznym i zaburzeniem zachowania, które w Polsce diagnozuje się na podstawie Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych Rewizja X (ICD X). W procesie diagnozowania uczestniczą lekarze psychiatrzy, specjaliści psychoterapii uzależnień i psychologowie z doświadczeniem klinicznym. Do ostatecznego postawienia rozpoznania uzależnienia od alkoholu uprawniony jest lekarz. Podstawową metodą leczenia osoby uzależnionej od alkoholu jest psychoterapia indywidualna i grupowa. Leczenie medyczne ma wymiar wspomagający psychoterapię i nakierowane jest na usuwanie powikłań spowodowanych szkodliwym używaniem alkoholu (w tym leczenie alkoholowych zespołów abstynencyjnych), farmakologiczne wsparcie oddziaływań psychoterapeutycznych oraz leczenie współwystępujących zaburzeń. W Polsce na liście leków zarejestrowanych w leczeniu uzależnienia od alkoholu znajdują się cztery substancje: disulfiram, akamprozat, naltrekson i nalmefen. Zważywszy na niepożądane działanie uboczne disulfiramu (Anticol, Esperal), nie powinien on być stosowany w dłuższych okresach. Anticol (tabletki) może być zalecany czasowo i tylko pod kontrolą lekarza, jako wsparcie oddziaływań psychologicznych czy psychoterapeutycznych u osób mających trudności z utrzymaniem abstynencji. Esperal (implant) w ogóle nie powinien być stosowany z powodu dowiedzionej nieskuteczności. Pozostałe leki zarejestrowane w leczeniu uzależnienia od alkoholu naltrekson, akamprozat i nalmefen, wzmacniają skuteczność oddziaływań psychologicznych, jednak stosowane jako jedyna metoda leczenia osób uzależnionych, nie wykazują satysfakcjonującego efektu terapeutycznego. Zalecane jest, aby poza uczestnictwem w psychoterapii uzależnienia osoby uzależnione korzystały również z oferty ruchów samopomocowych; przede wszystkim, aby systematycznie uczestniczyły w mityngach Wspólnoty Anonimowych Alkoholików (AA) oraz w zajęciach organizowanych przez stowarzyszenia abstynenckie. Badania dowodzą, że aktywne uczestnictwo w grupach samopomocowych wzmacnia efekty leczenia uzależnienia. Samo uczestnictwo w ruchach samopomocowych najczęściej nie zastępuje psychoterapii uzależnienia. Sposób realizacji : 1) Prowadzenie punktu Konsultacyjnego dla osób uzależnionych i ich rodzin; 2) Zakup materiałów edukacyjnych dla osób zgłaszających się do Punktu Konsultacyjnego; 3) Dofinansowanie zajęć rehabilitacyjnych (treningów umiejętności społecznych, wspieranie abstynencji, motywowanie do leczenia). Zadanie Termin realizacji osoba odpowiedzialna Wynagrodzenie dla : - terapeuty - psychologa Dyżurujących w Punkcie Konsultacyjnym Wynagrodzenie terapeuty prowadzącego w PK zajęcia z osobami uzależnionymi od alkoholu Wójt gminy / Przewodniczący Wójt gminy / Przewodniczący Materiały edukacyjne Wójt gminy / Przewodniczący Dofinansowanie zajęć rehabilitacyjnych (treningów umiejętności społecznych, VII X Wójt gminy / Przewodniczący Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 2
wspieranie abstynencji, motywowanie do leczenia). Prowadzenie punktów konsultacyjnych dla osób uzależnionych i ich rodzin Oferta punktów konsultacyjnych stała się bardziej interdyscyplinarna, a ich zadaniem jest zdiagnozowanie problemów całej rodziny i zaplanowanie pomocy dla wszystkich jej członków (dorosłych i dzieci). Osoby dyżurujące w punkcie konsultacyjnym muszą być interdyscyplinarnie przeszkolone w zakresie różnych zjawisk, które występują w rodzinie z problemem alkoholowym oraz możliwych do zaproponowania rozwiązań. Podstawowe zadania punktu konsultacyjnego: motywowanie zarówno osób uzależnionych, jak i członków ich rodzin do podjęcia psychoterapii w placówkach leczenia uzależnienia, kierowanie do leczenia specjalistycznego; motywowanie osób pijących ryzykownie i szkodliwie, ale nieuzależnionych, do zmiany szkodliwego wzoru picia; udzielanie wsparcia osobom po zakończonym leczeniu odwykowym (np. przez rozmowy podtrzymujące, uruchomienie przy punkcie konsultacyjnym grupy wsparcia dla osób po zakończonym leczeniu w placówce leczenia uzależnienia od alkoholu); rozpoznanie zjawiska przemocy domowej, udzielenie stosownego wsparcia i informacji o możliwościach uzyskania pomocy i powstrzymania przemocy; inicjowanie interwencji w przypadku diagnozy przemocy domowej; gromadzenie aktualnych informacji na temat dostępnych miejsc pomocy i kompetencji poszczególnych służb i instytucji z terenu gminy, które powinny być włączone w systemową pomoc dla rodziny. 2. Udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie. Nadużywanie alkoholu przez jednego z członków rodziny destabilizuje funkcjonowanie całego systemu rodzinnego, rodzi poważne problemy, jest przyczyn a cierpienia dorosłych i dzieci. Rodziny osób pijących szkodliwie i uzależnionych zgłaszają się najczęściej do różnych instytucji udzielających pomocy z oczekiwaniem skłonienia ich pijących bliskich do podjęcia leczenia uzależnienia. Ważnym zadaniem osób pomagających jest kompleksowa diagnoza sytuacji rodzinnej i zaoferowanie pomocy zarówno rodzinie jako całości, jak i poszczególnym jej członkom. 1) Pomoc dzieciom z rodzin z problemem alkoholowym. a) Dofinansowanie obozów socjoterapeutycznych i kolonii profilaktycznych dla osób uzależnionych oraz dzieci z rodzin dysfunkcyjnych, w tym z problemem alkoholowym; b) Wspieranie i koordynowanie pracy zespołu interdyscyplinarnego w sprawie pomocy dziecku i rodzinie z problemem alkoholowym, współpraca z GOPS Łyszkowice; c) Realizacja w szkołach z terenu Gminy Łyszkowice zajęć, których efektem będzie między innymi zwiększenie kompetencji wychowawczych rodziców; 2) Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie a) Wspieranie istniejącego Punktu Konsultacyjnego w Łyszkowicach ; b) Finansowanie programów w zakresie profilaktyki przemocy w rodzinie; c) Prowadzenie edukacji społecznej Zadanie Termin realizacji koszt Dofinansowanie kolonii profilaktycznych i obozu VI-VIII socjoterapeutycznego dla dzieci i młodzieży z rodzin dysfunkcyjnych Dofinansowanie warsztatów VI-XII Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 3
profilaktycznych dla osób uzależnionych i członków rodzin z problemem alkoholowym Współpraca z Zespołem Interdyscyplinarnym Zakup materiałów biurowych i edukacyjnych do Punktu Konsultacyjnego w Łyszkowicach Dofinansowanie programów profilaktycznych w ZSP w Łyszkowicach w Szkołach Podstawowych w Stachlewie, Kalenicach i Seligowie Dofinansowanie dla rodziców zajęć, których efektem będzie między innymi zwiększenie ich kompetencji wychowawczych. Realizacja zajęć w szkołach z terenu Gminy Łyszkowice Zakup i upowszechnianie materiałów informacyjnoedukacyjnych dla mieszkańców gminy nt. oferty pomocy dla członków rodzin z problemem alkoholowym i przemocy I-VI / IX XII IX-XII - Kierownik GOPS, Dyrektorzy szkół, Dyrektorzy szkół, 1. Prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży. 1) Działania profilaktyczne podejmowane wobec dzieci i młodzieży a) Prowadzenie na terenie szkół programów profilaktycznych dla dzieci i młodzieży 2) Edukacja publiczna w zakresie problematyki alkoholowej a) Prowadzenie tablicy informacyjnej z danymi o dostępnej ofercie pomocy na terenie gminy i powiatu w zakresie problemów alkoholowych b) Włączenie się do ogólnopolskich kampanii edukacyjnych dotyczących m.in. profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych c) Zakup materiałów edukacyjnych oraz ich dystrybucja wśród określonych grup adresatów d) Monitorowanie skali problemów alkoholowych w środowisku lokalnym poprzez sporządzenie lokalnej diagnozy pozwalającej ocenić aktualny stan problemów alkoholowych na różnych płaszczyznach Zadanie Termin realizacji koszt Prowadzenie na terenie szkół programów profilaktycznych dla I-VI, IX-XII - Dyrektorzy szkół dzieci i młodzieży Prowadzenie systemu informacyjnego (tablica ) Udział w ogólnopolskich kampaniach edukacyjnych i profilaktycznych oraz imprezach integracyjnych: -Postaw na rodzinę -Ogólnopolskie Dni Trzeźwości -spotkanie opłatkowe członków rodzin dysfunkcyjnych VI,VII XII Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 4
Zakup i dystrybucja materiałów edukacyjnych, ulotek Sporządzanie lokalnej diagnozy problemów alkoholowych na terenie gminy I kwartał 2016 Przewodniczący 2. Wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służących rozwiązywaniu problemów alkoholowych 1. Nieodpłatne udostępnienie lokalu na działalność Punktu Konsultacyjnego oraz spotkania grup samopomocowych 2. Aktywizacja i edukacja lokalnych decydentów i radnych co do wagi i skali problematyki alkoholowej poprzez ich udział w kampaniach, zapoznanie z diagnozą problemów. 3. Wspieranie edukacji członków oraz pracowników socjalnych poprzez prenumeratę specjalistycznych czasopism : Niebieska Linia, Świat Problemów 4. Współpraca z Policją - zakupienie materiałów edukacyjnych dla kontrolowanych kierowców (licznik trzeźwości, broszury ALKOHOL i KIEROWCA) 5. Podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.13 1 i 15 ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego W przypadku złamania zakazu sprzedaży alkoholu nieletnim lub nietrzeźwym oraz w przypadku złamania zakazów promocji i reklamy napojów alkoholowych gmina może podejmować interwencje oraz występować przed sądem jako oskarżyciel publiczny, czyli występować z aktem oskarżenia bezpośrednio do sądu z pominięciem prokuratora. Postępowanie z tego zakresu prowadzone jest na podstawie przepisów o postępowaniu karnym. Sprawy, w których gmina występuje jako oskarżyciel publiczny, odbywają się w trybie uproszczonym. Wniesienie aktu oskarżenia do sądu musi być poprzedzone przeprowadzeniem postępowania dowodowego, które należy do kompetencji policji. 6. Wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej. Planuje się wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez wsparcie udzielane organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w tym zakresie. IV. Instytucja zobowiązania do leczenia odwykowego W art. 21 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi ustanawia zasadę dobrowolności leczenia odwykowego osób uzależnionych od alkoholu. Zgodnie z tym przepisem wszystkie odstępstwa od tej zasady mają charakter wyjątkowy i muszą być regulowane ustawą. Jednym z wyjątków od zasady dobrowolności jest instytucja zobowiązania do leczenia odwykowego unormowana w art. 24-36 ustawy. Do zadań własnych gminy, na mocy art. 4 1 ust.3 oraz art.25 i art.26 ust.3 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, należy powołanie gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych, na której spoczywa obowiązek podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu. Zgodnie z art.24 ustawy, postepowanie zobowiązujące do podjęcia leczenia odwykowego dotyczy tych osób, które w związku z nadużywaniem alkoholu powodują rozpad życia rodzinnego, demoralizację małoletnich, uchylają się od pracy oraz systematycznie zakłócają spokój lub porządek publiczny. O zastosowaniu w procedury stanowi sąd rejonowy, właściwy dla miejsca zamieszkania lub przebywania, na wniosek właściwej terytorialnie gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych lub prokuratora. 1) Prowadzenie przez czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu odwykowemu 2) Pokrywanie kosztów biegłych sądowych 3) Ponoszenie kosztów sądowych Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 5
Zadanie Termin realizacji koszt Wynagrodzenie miesięczne (brutto) członków : Przewodniczący 250 zł Sekretarz 200 zł Członkowie 150 zł (3 osoby) (przynajmniej jeden raz w miesiącu) Pokrywanie kosztów opinii biegłych psychologa psychiatry Pokrywanie kosztów sądowych V. Kompetencje członków gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych 1) Podniesienie kwalifikacji członków poprzez uczestnictwo w szkoleniu Zadanie Termin realizacji koszt Udział w szkoleniu z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania przemocy I-VII Plan wydatków na realizację Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w 2016r. 85154 4170 14.000 Wynagrodzenie członków 10.800 Wynagrodzenie terapeuty prowadzącego zajęcia z osobami uzależnionymi w Punkcie Konsultacyjnym w Łyszkowicach Wynagrodzenie dla realizatorów programów profilaktycznych w szkołach 3.200 4210 5.000 Materiały biurowe, prenumerata fachowych czasopism, materiały edukacyjne (książki, broszury) 5.000 Materiały edukacyjne zakupione w ramach kampanii oraz nagrody za udział w konkursach profilaktycznych 4300 50.500 Wynagrodzenie za dyżury w Punkcie Konsultacyjnym 9.000 Wynagrodzenie biegłych 3.000 Koszty sądowe 400 Szkolenia członków 2.000 Letni wypoczynek dzieci i młodzieży 23.500 Obóz socjoterapeutyczny dla rodzin 4.600 Koszty wyjazdu grupy wsparcia na spotkanie trzeźwościowe 1.000 Koszty realizacji programów profilaktycznych w szkołach oraz warsztatów profilaktycznych 7.000 4410 500 Delegacje służbowe 500 Łączny planowany koszt 70.000 Id: D8E80BF7-2D7C-4CAB-94ED-1914328A0C73. Uchwalony Strona 6