Nazwisko i imię... Grupa... sekcja... Data... BADANIE CHARAKTERYSTYKI WYBRANYCH PRĄDÓW UśYWANYCH W ELEKTROLECZNICTWIE ZASTOSOWANIE WYBRANYCH PRĄDÓW W ELEKTROTERAPII Cel ćwiczenia: 1. Poznanie charakterystyk podstawowych prądów stosowanych w elektrolecznictwie (prąd stały, prądy impulsowe małej częstotliwości o róŝnych przebiegach, sinusoidalny prąd średniej częstotliwości). 2. Poznanie metody pomiarowej słuŝącej do określenia czasu impulsu, czasu przerwy pomiędzy impulsami, natęŝenia i napięcia oraz sposobu pomiaru tych wielkości. 3. Zapoznanie się z wybranymi aparatami do elektroterapii. 4. Poznanie podstawowych zastosowań prądu elektrycznego w fizykoterapii. 5. Poznanie wybranych metod elektroterapeutycznych. Badanie charakterystyki wybranych prądów Ćwiczenie 1. Badanie charakterystyki prostokątnego i trójkątnego prądu małej częstotliwości (W ćwiczeniu wykorzystuje się aparat ASTYM) Przebieg ćwiczenia: 1. Zmontować układ pomiarowy według schematu: R=10kΩ Aparat ASTYM Opór Oscyloskop 2. Uzyskany obwód elektryczny obciąŝyć oporem (rezystancją) 10 kω. 3. Aparat do elektroterapii zaprogramować na prąd prostokątny
2 4. Zakresy regulacyjne aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie: czas impulsu (t imp ) = 2 ms, czas przerwy między impulsami (t p. ) = 5 ms, natęŝenie (I) = 2 ma. 5. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać czas impulsu prądowego oraz czas przerwy między impulsami. 6. Obliczyć częstotliwość prądu według wzoru: f = 1/T (T = t imp + t p ). 7. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 8. Uzyskane wartości umieścić w tabeli. 9. Aparat do elektroterapii zaprogramować na prąd trójkątny 10. Zakresy regulacyjne aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie: czas impulsu (t imp ) = 3 ms, czas przerwy między impulsami (t p. ) = 7 ms, natęŝenie (I) = 2 ma. 11. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać czas impulsu prądowego oraz czas przerwy pomiędzy impulsami. 12. Obliczyć częstotliwość prądu według wzoru: f = 1/T, gdzie (T = t imp + t p ). 13. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 14. Uzyskane wartości umieścić w tabeli: prądu f t imp 1 t imp 2 t p 1 t p 2 U I f częstotliwość, t imp 1 - czas impulsu zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas impulsu odczytany z oscyloskopu, t p 1 czas przerwy zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas przerwy odczytany z oscyloskopu, U napięcie, I - natęŝenie. Wnioski:
3 Ćwiczenie 2. Badanie charakterystyki prądu Träberta i prądu MF (W ćwiczeniu wykorzystuje się aparat ASTYM - wersja A ćwiczenia lub aparat DIATRONIC wersja B ćwiczenia) Wersja A przebieg ćwiczenia Za pomocą aparatu ASTYM uzyskujemy typowy prąd Träberta - małej częstotliwości. Badamy czas trwania pojedynczego impulsu - powinien on wynosić 2 ms. Czas przerwy wynosi 5 ms. 1. Zmontować układ pomiarowy według schematu: R=10kΩ Aparat ASTYM Opór Oscyloskop 2. Uzyskany obwód elektryczny obciąŝyć oporem (rezystancją) 10 kω. 3. Aparat do elektroterapii zaprogramować na terapię Träberta (przycisk 2-5) 4. Zakres regulacyjny natęŝenia aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie I = 2 ma. 5. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt impulsu prądowego 6. Obliczyć częstotliwość prądu według wzoru: f = 1/T (T = t imp + t p ). 7. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 8. Uzyskane wartości umieścić w tabeli 1 9. Aparat do elektroterapii zaprogramować na terapię prądem diadynamicznym typu MF (przycisk MF) (Uzyskujemy typowy dla diadynamiku, monofazowy przebieg sinusoidalny o czasie trwania impulsu 10 ms, czas przerwy wynosi teŝ 10 ms) 10. Zakres regulacyjny natęŝenia aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie I = 2 ma. 11. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt impulsu prądowego 12. Obliczyć częstotliwość prądu według wzoru: f = 1/T (T = t imp + t p ). 13. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 14. Uzyskane wartości umieścić w tabeli 1
4 Tabela 1 prądu Prąd Träberta Prąd MF Kształt Impulsu f t imp 1 t imp 2 t p 1 t p. 2 U I f częstotliwość, t imp1 -czas impulsu zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas impulsu odczytany z oscyloskopu, t p 1 czas przerwy zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas przerwy odczytany z oscyloskopu, U napięcie, I - natęŝenie Wersja B przebieg ćwiczenia Za pomocą aparatu DIATRONIC uzyskujemy prąd średniej częstotliwości zmodulowany do częstotliwości odpowiadającej prądowi Träberta 143 Hz. Obwiednia modulacji ma kształt prostokąta. Seria impulsów trwa 2 ms. Przerwa między seriami impulsów wynosi 5 ms) 1. Zmontować układ pomiarowy według schematu: R=10kΩ Aparat DIATRONIC Opór Oscyloskop 2. Uzyskany obwód elektryczny obciąŝyć oporem (rezystancją) 10 kω. 3. Aparat do elektroterapii zaprogramować na terapię Träberta (naleŝy wcisnąć przycisk UR, oraz przycisk oznaczony symbolem w celu uzyskania prądu monofazowego, lub przycisk UR i przycisk oznaczony symbolem w celu uzyskania prądu bifazowego) 4. Zakres regulacyjny natęŝenia aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie I = 2 ma. 5. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt obwiedni modulacji, czas serii impulsów oraz czas przerwy pomiędzy seriami impulsów. 6. Obliczyć częstotliwość modulacji prądu według wzoru: f m = 1/T m (T m = t m + t p, gdzie t m czas serii impulsów, t p. czas przerwy między seriami impulsów) 7. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 8. Uzyskane wartości umieścić w tabeli 2
5 9. Aparat do elektroterapii zaprogramować na terapię prądem diadynamicznym typu MF (nacisnąć przycisk MF oraz przycisk oznaczony symbolem w celu uzyskania przebiegu monofazowego, lub przycisk MF i przycisk oznaczony symbolem w celu uzyskania przebiegu bifazowego) W przypadku aparatu DIATRONIC uzyskujemy prąd średniej częstotliwości zmodulowany do częstotliwości odpowiadającej prądowi MF t.j. 50 Hz. Obwiednia modulacji ma kształt połówki sinusoidy lub sinusoidy (w zaleŝności od wybranego przebiegu). Seria impulsów trwa 10 ms. Przerwa między seriami impulsów wynosi 10 ms) 10. Zakres regulacyjny natęŝenia aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie I = 2 ma. 11. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt obwiedni modulacji, czas trwania modulacji oraz czas przerwy między seriami impulsów. 12. Obliczyć częstotliwość modulacji prądu według wzoru: f m = 1/T m (T m = t m + t p, gdzie t m czas serii impulsów, t p. czas przerwy między seriami impulsów) 13. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 14. Uzyskane wartości umieścić w tabeli 2 Tabela 2 prądu Prąd Träberta Prąd MF Kształt Obwiedni modulacji f m t m1 t m 2 t p 1 t p. 2 U I f m częstotliwość modulacji, tm 1 - czas trwania modulacji zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t m 2 czas trwania modulacji odczytany z oscyloskopu, t p 1 czas przerwy zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas przerwy odczytany z oscyloskopu, U napięcie, I - natęŝenie Wnioski:
6 Ćwiczenie III Badanie charakterystyki prądów stosowanych w stymulacji typu TENS (W ćwiczeniu wykorzystywany jest aparat ASTERINT) Przebieg ćwiczenia: 1. Zmontować układ pomiarowy według schematu: R=10kΩ Aparat ASTERINT Opór Oscyloskop 2. Uzyskany obwód elektryczny obciąŝyć oporem (rezystancją) 10 kω. 3. Aparat do elektroterapii zaprogramować na symetryczny prąd impulsowy TENS (przycisk ). 4. Zakresy regulacyjne aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie: czas impulsu (t imp ) = 100 µs, częstotliwość (f) = 50 Hz, natęŝenie (I) = 2 ma. 5. Na podstawie obrazu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt impulsu prądowego 6. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać czas impulsu prądowego oraz czas przerwy między impulsami. 7. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i 8. Uzyskane wartości umieścić w tabeli, w wierszu TENS 1. 9. Aparat do elektroterapii zaprogramować na asymetryczny prąd impulsowy TENS (przycisk ). 10. Zakresy regulacyjne aparatu do elektroterapii ustawić na poziomie: czas impulsu (t imp ) = 100 µs, częstotliwość (f) = 50 Hz, natęŝenie (I) = 2 ma. 11. Na podstawie obrazu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać kształt impulsu prądowego 12. Z wykresu prądu uzyskanego na oscyloskopie odczytać czas impulsu prądowego oraz czas przerwy między impulsami. 13. Na podstawie prawa Ohma dla ustalonej wartości oporu odczytać wielkość napięcia i
7 14. Uzyskane wartości umieścić w tabeli, w wierszu TENS 2. terapii prądu f t imp 1 t imp 2 t p 1 t p. 2 U I TENS 1 TENS 2 f częstotliwość, t imp 1 - czas impulsu zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas impulsu odczytany z oscyloskopu, t p 1 czas przerwy zaprogramowany przy pomocy aparatu do elektroterapii, t imp 2 czas przerwy odczytany z oscyloskopu, U napięcie, I - natęŝenie Porównać oddziaływanie obu badanych prądów na tkanki: Przykłady zastosowania prądu elektrycznego w fizykoterapii Ćwiczenie I. Wyniki chronaksymetrii nerwu strzałkowego wspólnego Reobaza Prawa kończyna dolna Lewa kończyna dolna Chronaksja [ms] Na podstawie otrzymanej wartości chronaksji określić stan zdrowia badanego nerwu:
8 Ćwiczenie II. Zabieg przeciwbólowy stymulacją typu TENS w przypadku nerwobólu nerwu strzałkowego schorzenia Przewlekły zabiegu prądu Czas impulsu [ms] Częstotliwość impulsów [Hz] NatęŜenie Efekty zaobserwowane w czasie stymulacji nerwoból nerwu TENS strzałkowego Ostry Nerwoból nerwu TENS strzałkowego Obserwacje i uwagi: Ćwiczenie III. Wyniki badania ilorazu akomodacji nerwu pośrodkowego Kończyna prawa Kończyna lewa Reobaza Wartość progowa akomodacji Iloraz akomodacji Na podstawie uzyskanego ilorazu akomodacji określić stan zdrowia badanego nerwu:
9 Ćwiczenie IV Zabieg przeciwbólowy stymulacją typu TENS w przypadku nerwobólu nerwu pośrodkowego schorzenia Przewlekły zabiegu prądu Czas impulsu [ms] Częstotliwość impulsów [Hz] NatęŜenie Efekty zaobserwowane w czasie stymulacji nerwoból nerwu TENS pośrodkowego Ostry Nerwoból nerwu TENS pośrodkowego Obserwacje i uwagi: Ćwiczenie V Wykonanie zabiegu prądami diadynamicznymi w przypadku stłuczenia nadgarstka prądu Kształt impulsu Czas impulsu [ms] Czas przerwy [ms] Częstotliwość [Hz] NatęŜenie Efekt działania prądu DF LP CP MF Obserwacje i uwagi: