1210 Kidzina na brzegu morskim

Podobne dokumenty
2120 Nadmorskie wydmy białe (Elymo- Ammophiletum)

2110 Inicjalne stadia nadmorskich wydm białych

8160 Podgórskie i wyżynne rumowiska wapienne

1150 Zalewy i jeziora przymorskie (laguny)

8150 Środkowoeuropejskie wyżynne piargi i gołoborza krzemianowe

Biegacz Zawadzkiego Carabus (Morphocarabus) zawadzkii (9001)

Podstawowe informacje o Naturze 2000 i planach ochrony

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 30 marca 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu ochrony dla obszaru Natura 2000

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 17 lutego 2010 r. w sprawie sporządzania projektu planu zadań ochronnych dla obszaru Natura 2000

Projekty planów ochrony dla obszarów Natura 2000 wyznaczonych na Zalewie Szczecińskim

2180 Lasy mieszane i bory na wydmach nadmorskich

- analiza przykładów z praktyki -

Ochrona zasobów przyrodniczych Wolińskiego Parku Narodowego przed nadmierną i niekontrolowaną presją turystów

A. Zawartość planu ochrony dla parku narodowego i obszaru Natura Porównanie zawartości obu planów.

Gdańsk, dnia 22 grudnia 2014 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 19 grudnia 2014 r.

Polskie wybrzeże wydmowe Projekt FoMoBi

Wyjątkowe położenie na Mierzei Wiślanej u ujścia Wisły do

Wrocław, dnia 3 kwietnia 2014 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA WE WROCŁAWIU. z dnia 1 kwietnia 2014 r.

4003 Świstak Marmota marmota latirostris

Gorzów Wielkopolski, dnia 22 sierpnia 2012 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 32/2012 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

4070 *Zarośla kosodrzewiny

Dziewięćsił popłocholistny Carlina onopordifolia

Lindernia mułowa Lindernia procumbens (1725)

Wskaźnik opisowy W10 Śmieci w morzu

GŁÓWNE UWARUNKOWANIA OCHRONY I ZAGOSPODAROWANIA TERENU (1)

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

1354 Niedźwiedź Ursus arctos

Projekt POIS /10 pn. Projekty planów ochrony 5 ostoi Natura 2000 wyznaczonych na obszarach morskich w województwie zachodniopomorskim

SPORZĄDZENIE PROJEKTU PLANU OCHRONY DLA CHOJNOWSKIEGO PARKU KRAJOBRAZOWEGO

PROJEKT (z dnia )

Gmina Sompolno (Sompolinek, Ośno Górne, Ośno Dolne) Celem inwestycji jest rozbudowa drogi wojewódzkiej nr 269 na odcinku Sompolinek - Lubotyń

Gmina: Chocz (n. Chocz, Olesiec Nowy, Olesiec Stary) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy miasta Chocz w ciągu drogi wojewódzkiej nr 442

Bydgoszcz, dnia 24 czerwca 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 0210/13/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W BYDGOSZCZY

Bydgoszcz, dnia 21 lutego 2014 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA w BYDGOSZCZY. z dnia 17 lutego 2014 r.

Gdańsk, dnia 2 czerwca 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 23 maja 2016 r.

PROJEKT (z dnia )

Wnioski wynikające z potrzeb ochrony innych gatunków

Bednarka PLH II spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy Bednarka,

Aldrowanda pęcherzykowata Aldrovanda vesiculosa

SPRAWOZDANIE. Wykonał: Firma Handlowo-Usługowa UNIDOM Adam Natkowski

Dyrektywa Siedliskowa NATURA Dyrektywa Ptasia N2K - UE. N2K w Polsce. N2K w Polsce

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Gmina: Ostrzeszów (Szklarka Przygodzicka, Lubeszczyk, Szklarka Myślniewska, Aniołki, m. Ostrzeszów)

Omawiana inwestycja leży poza wyznaczonym korytarzem ekologicznym (załącznik 1) tj. ok. 20 km od niego.

Opole, dnia 14 września 2016 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU. z dnia 13 września 2016 r.

2330 Wydmy śródlądowe z murawami napiaskowymi

Warszawa, dnia 26 września 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 22 września 2017 r.

PROJEKT (z dnia )

Opracowanie: Lech Krzysztofiak Anna Krzysztofiak

SPRAWOZDANIE. Wykonał: Firma Handlowo-Usługowa UNIDOM Adam Natkowski

4080 Subalpejskie zarośla wierzby lapońskiej lub wierzby śląskiej (Salicetum lapponum, Salicetum silesiacum)

Ekoportal.eu - ochrona środowiska ekologia ochrona przyrody recykling biopaliwa GMO odpady Natura 2000 a polski system ochrony przyrody

Monitoring skuteczności zastosowanych rozwiązań łagodzących negatywny wpływ infrastruktury liniowej przykład badań prowadzonych na autostradzie A4

NATURA STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Minóg ukraiński Eudontomyzon mariae (2484)

RAMOWY PROGRAM PRAKTYK NA KIERUNKU LEŚNICTWO, REALIZOWANYCH W JEDNOSTKACH ADMINISTRACYJNYCH LASÓW PAŃSTWOWYCH (NADLEŚNICTWACH)

UCHWAŁA NR... RADY MIASTA BIAŁYSTOK. z dnia r.

ARTWEI ARTWEI ARTWEI

Sieć Natura 2000 na polskich obszarach morskich

NATURA STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Znaczenie obszarów NATURA 2000 ze szczególnym uwzględnieniem siedlisk łęgowych

Monitoring przyrodniczy Wolińskiego Parku Narodowego. system zbudowany dzięki wsparciu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Gorzów Wielkopolski, dnia 11 maja 2017 r. Poz. 1191

WSTĘPNY PROJEKT (z dn )

Opracował: mgr inż. Krzysztof Opoczyński. Zamawiający: Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Warszawa, 2001 r.

Celem inwestycji przebudowa mostu w ciągu drogi wojewódzkiej nr 133 w m. Sieraków

PLANY OCHRONY OBSZARÓW NATURA 2000 PLH ZALEW WIŚLANY I MIERZEJA WIŚLANA I PLB ZALEW WIŚLANY SPOTKANIE KONSULTACYJNE ZAGROŻENIA DLA OBSZARÓW

Temat A (przeznaczony do wykonania na posterze) Panorama (widok) wpływ działalności człowieka na krajobraz wybranego obszaru

DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŁÓDZKIEGO

Warszawa, dnia 24 kwietnia 2015 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 15 kwietnia 2015 r.

USTAWA z dnia 28 marca 2003 r. o ustanowieniu programu wieloletniego Program ochrony brzegów morskich

Celem inwestycji jest budowa obwodnicy m. Świeca w ciągu drogi wojewódzkiej nr 444

Gmina: Miłosław (m. Miłosław, Kozubiec, Mikuszewo) Gmina: Kołaczkowo (Budziłowo, Wszembórz, Borzykowo)

Gmina: Grabów nad Prosną (Zajączki, Bukownica, m. Grabów nad Prosną, Palaty, Akacyjki, Giżyce)

Gorzów Wielkopolski, dnia 20 grudnia 2013 r. Poz ZARZĄDZENIE NR 38/2013 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GORZOWIE WIELKOPOLSKIM

PROJEKT (z dnia )

Warszawa, dnia 22 listopada 2017 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W WARSZAWIE. z dnia 13 listopada 2017 r.

Pogrzybnica Mannerheima Oxyporus mannerheimii (1924)

ZARZĄDZENIE NR 21/2011 REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W ŁODZI

NATURA 2000 STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Gmina: Pyzdry (m. Pyzdry, Rataje, Pietrzyków Kolonia) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 466 na odcinku Słupca Pyzdry

Przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:

Założenia do opracowania projektu planu ochrony dla Drawieńskiego Parku Narodowego uwzględniającego zakres planu ochrony dla obszaru Natura 2000

Przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:

Gdańsk, dnia 13 maja 2014 r. Poz ZARZĄDZENIE REGIONALNEGO DYREKTORA OCHRONY ŚRODOWISKA W GDAŃSKU. z dnia 28 kwietnia 2014 r.

Awifauna terenów zurbanizowanych: ptaki zimujące w Krakowie

UCHWAŁA NR XXXVI/492/2010 RADY GMINY DARŁOWO. z dnia 26 października 2010 r.

Gmina: Szamotuły (m. Szamotuły), Pniewy ( m. Pniewy) Celem inwestycji jest budowa obwodnicy Pniew i Szamotuł (DW 184)

Gmina: Gołańcz (m. Morakowo), Wągrowiec (m. Wągrowiec) Celem inwestycji jest przebudowa drogi wojewódzkiej nr 241 na odcinku Morakowo - Wągrowiec

NATURA STANDARDOWY FORMULARZ DANYCH

Celem inwestycji jest przebudowa drogi nr 266 (ul. Jana Pawła II) w Koninie. Przedsięwzięcie mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko:

Inwentaryzacja wodniczki na lokalizacjach projektu LIFE+ Wodniczka i biomasa w 2014 r

Monitoring przejść dla zwierząt

Karta obserwacji siedliska przyrodniczego na stanowisku Stanowisko - informacje podstawowe

Wyniki inwentaryzacji na poszczególnych transektach i punktach nasłuchowych 1. Wyniki inwentaryzacji w punkcie nr 1:

Aspekty formalne zatwierdzania planu ochrony Świętokrzyskiego Parku Narodowego

ZAŁĄCZNIK III. Operat z wizji terenowej obszaru Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH

GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY

Transkrypt:

1210 Kidzina na brzegu morskim Koordynatorzy: Tomasz Łabuz, Tomasz Olszewski, Natalia Mikita Eksperci lokalni: Stańko Robert, Łabuz Tomasz, Świerkosz Krzysztof Monitoring wykonywany po raz pierwszy. Siedlisko występuje w regionie biogeograficznym kontynentalnym. Liczba stanowisk monitoringowych oraz ich lokalizacja na tle obszarów Reprezentatywność wyników pod względem lokalizacji Monitoring siedliska będzie kontynuowany w 2014 roku. W sezonie wegetacyjnym 2013 monitoring na obszarze siedliska 1210 był przeprowadzony na 13 stanowiskach. Liczba ta jest niereprezentatywna. Dla uzyskania pełnego obrazu siedliska monitoring należy przeprowadzić we wszystkich obszarach Natura 2000 zlokalizowanych na wybrzeżu oraz pomiędzy nimi. Należy uzupełnić badania monitoringowe o stanowiska wyznaczone wzdłuż wybrzeża pomiędzy miejscowościami Dziwnów a Mielno oraz Łebą a Gdańskiem. Siedlisko jest monitorowane po raz pierwszy. Strona 1 z 12

Tab. 1. Stanowiska, obszary Natura 2000 i wykonawcy region kontynentalny Lokalizacja stanowiska (obszar Natura 2000 ( województwo jeżeli nie leży w obszarze) Nazwa stanowiska Nazwisko eksperta lokalnego (wykonawcy monitoringu) pomorskie Kd/49,5 km, Sobieszewo Łabuz Tomasz pomorskie Kd/ 244 km, Wicko Morskie, Mierzeja Jeziora Wicko Łabuz Tomasz Jezioro Bukowo PLH320041 Kd/ 285 km, Dąbkowice Łabuz Tomasz Jezioro Bukowo PLH320041 Kd/ 291 km, Czajcze Łabuz Tomasz Klify Poddębskie PLH220100 Orzechowo Stańko Robert Ostoja Słowińska PLH220023 Kd/ 202,5 km, Wydma Czołpińska Łabuz Tomasz Ostoja w Ujściu Wisły PLH220044 Kd/47 km, Mikoszewo Łabuz Tomasz Wolin i Uznam PLH320019 Kd/ 399 km, Świętouść Łabuz Tomasz Wolin i Uznam PLH320019 Kd/ 406 km, Grodno Łabuz Tomasz Wolin i Uznam PLH320019 Kd/416 km, Lubiewo, Mierzeja Bramy Świny Łabuz Tomasz Wolin i Uznam PLH320019 Kd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy Świny Łabuz Tomasz Wolin i Uznam PLH320019 Zatoka Pucka i Półwysep Helski PLH220032 Kd/ 422 km, Świnoujście-Warszów, Mierzeja Bramy Łabuz Tomasz Jastarnia Świerkosz Krzysztof Metodyka Wybór powierzchni monitoringowych Siedlisko 1210 może potencjalnie występować wzdłuż całego wybrzeża Bałtyku, z tym, że częściej jest notowane w zatokach i w pobliżu ujścia rzek, gdzie następuje akumulacja piasku i szczątków organicznych (Herbich 2004). Siedlisko wykazuje się dużą dynamiką zależną od procesów przebiegających na styku plaży i systemu wydm. Prawidłowe rozmieszczenie stanowisk monitoringowych będzie wymagało wykonania wstępnej inwentaryzacji rozmieszczenia tego siedliska przyrodniczego, a także analizy wyników zgromadzonych w powstających obecnie planach zadań ochronnych dla obszarów Natura 2000. Omawiane siedlisko jest bardzo dynamicznych ekosystemem, odtwarzanym corocznie w wyniku działania fal i sztormów. Ponadto znajduje się pod dużą antropopresją, związaną z oczyszczenie plaż do celów rekreacyjnych. Wyznaczając powierzchnie w tym przypadku nie można, tak jak w dla innych siedlisk przyrodniczych, wyznaczać stałych, niewielkich powierzchni, lecz raczej monitorować całe dłuższe odcinki wybrzeża proponujemy wstępnie, aby to były transekty o długości 1 km, wyznaczone wzdłuż brzegu. Powinny to być w miarę jednorodne stanowiska pod względem antropopresji, stopnia abrazji, szerokości pasa wybrzeża, wykształcenia się klifów oraz składu granulometrycznego plaży. Należy dążyć do objęcia monitoringiem wszystkich nadmorskich obszarów Natura 2000, a także wybranych odcinków wybrzeża pomiędzy nimi. Monitoringiem należy objąć zarówno odcinki abrazyjne, jak i akumulacyjne wybrzeża. Strona 2 z 12

Sposób wykonania Obserwacje siedliska prowadzi się w sposób zbliżony do przyjętego dla innych siedlisk nadmorskich. Na opis każdego stanowiska monitoringowego składa się jego krótka charakterystyka przyrodnicza, oszacowanie areału siedliska, identyfikacja aktualnych i przewidywanych oddziaływań, zwłaszcza takich, które mogą stanowić zagrożenie dla zachowania siedliska. Stanowisko tworzy transekt pasowy o szerokości 20 m i długości 1 km czyli jest to linia przejścia obserwatora, który odnotowuje zjawiska obserwowane o odległości 10 m z każdej strony. Zakłada się, że linia ta jest oddalona od brzegu w takiej odległości, aby przechodziła przez najbardziej prawdopodobne miejsce występowania kidziny (odległość ta może się różnić w zależności od typu wybrzeża). W tak wyznaczonym transekcie wykonujemy spisy roślin naczyniowych, porastających kidzinę, w kilku miejscach, gdzie nagromadzenie kidziny jest szczególnie duże. Miejsca te oznaczamy za pomocą odbiornika GPS. Ponadto notujemy przypadki zniszczenia kidziny przez człowieka, również oznaczając je GPSem, a także szacujemy wartość pozostałych wskaźników specyficznej struktury i funkcji siedliska. Obliczamy również udział procentowy siedliska na całym odcinku (stosunek długości odcinków występowania kidziny do całkowitej długości transektu). Terenowy monitoring siedliska na stanowiskach opiera się głównie na rejestracji stanu aktualnego, podczas gdy do właściwej interpretacji wyników i określenia realnych szans na zachowanie siedliska w stanie niepogorszonym niezbędna jest wiedza o lokalnej dynamice zmian powierzchni siedliska w obszarze. W większości przypadków właściwy terytorialnie Urząd Morski dysponuje tego typu informacjami. Szczególnie przydatna w tym zakresie może być analiza zdjęć lotniczych lub ortofotomap. Termin i częstotliwość Optymalny termin na prowadzenie obserwacji to okres od czerwca do października. W miarę możliwości monitoring ten powinien być powtarzany razem z innymi siedliskami nadmorskimi co 3 lata, jeśli nie będzie takiej możliwości to co 6 lat. Sprzęt do Do obserwacji siedliska potrzebne są: notatnik, odbiornik GPS, aparat fotograficzny (najlepiej cyfrowy). Bardzo przydatne do prowadzenia jest wcześniejsze pozyskanie z właściwych terytorialnie Urzędów Morskich warstw mapy numerycznej dla terenów obejmujących poszczególne ostoje. Wskaźniki i parametry stanu ochrony oraz sposób ich określania Tab. 2 Waloryzacja wskaźników dla parametrów: powierzchnia, specyficzna struktura i funkcje, perspektywy ochrony Wskaźnik /Parametr Powierzchnia siedliska na stanowisku Właściwy FV Nie podlega zmianom lub zwiększa się Niezadowalający U1 Niewielki spadek powierzchni siedliska Zły U2 Wyraźny spadek powierzchni siedliska w porównaniu z wcześniejszymi Strona 3 z 12

Gatunki charakterystyczne Pokrycie transektu przez kidzinę Pokrycie przez typowe rośliny jednoroczne osadzonej materii organicznej Naturalna działalność fal i sztormów Występowanie gatunków obcych ekologicznie lub geograficznie Zniszczenia mechaniczne Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecanie) Specyficzna struktura i funkcje Perspektywy ochrony Ocena ogólna Specyficzna struktura i funkcje Pojedyncze gatunki charakterystyczne występują na powyżej 50 % płatów kidziny w transekcie Kidzina występuje na < 30 % transektu Średnie pokrycie roślin jednorocznych na badanych płatach jest większe od 30% Naturalna działalność fal i sztormów ograniczona w wyniku działalności człowieka tylko na niewielkiej części transektu (do 30%) Brak gatunków obcych ekologicznie lub geograficznie Mniej niż 10 % płatów kidziny zniszczona Brak śmieci lub śmiecie stanowią istotną cześć osadów na nielicznych badanych płatach (poniżej 10%) Wszystkie wskaźniki kardynalne oceniono na FV, pozostałe wskaźniki w większości przynajmniej na U1 Perspektywy zachowania siedliska dobre lub doskonałe, nie przewiduje się znacznego oddziaływania czynników zagrażających Wszystkie parametry oceniono na FV Pojedyncze gatunki charakterystyczne występują poniżej 50 % płatów kidziny w transekcie Kidzina występuje na 10-30% transektu Średnie pokrycie roślin jednorocznych na badanych płatach jest mniejsze od 30% Naturalna działalność fal i sztormów ograniczona w wyniku działalności człowieka na części transektu (powyżej 30 %) Gatunki obce geograficznie/ ekologicznie występują sporadycznie (maksymalnie 1 kępa o powierzchni < 1m2 lub 1 egzemplarz) (dotyczy to również sąsiednich wydm) Cześć płatów kidziny zniszczona (od 50 do 10%) Śmiecie stanowią istotną cześć osadów na licznych badanych płatach (powyżej 10-50 %) Wszystkie wskaźniki kardynalne oceniono przynajmniej na U1 Inne kombinacje Jeden lub więcej parametrów oceniono badaniami lub danymi w literaturze Brak roślin charakterystycznych, lub występują tylko sporadycznie na pojedynczych płatach kidziny Kidzina występuje na < 10 % badanego transektu Brak typowych roślin jednorocznych Naturalna działalność fal i sztormów ograniczona w wyniku działalności człowieka na całym transekcie Gatunki obce ekologicznie / geograficznie zajmują powierzchnię większą niż 1 m2 lub występują w ilości większej niż 1 egzemplarz (dotyczy to również sąsiednich wydm) Wszystkie płaty kidziny zniszczone lub ich przeważająca większości (powyżej 50%) Śmiecie stanowią istotną cześć osadów na większości badanych płatów (powyżej 50 %) Jeden lub więcej wskaźników kardynalnych oceniono na U2 Perspektywy zachowania siedliska złe, obserwowany silny wpływ czynników zagrażających, nie można zagwarantować przetrwania siedliska w dłuższej perspektywie czasowej Jeden lub więcej parametrów oceniono na Strona 4 z 12

na U1, brak ocen U2 U2 Opis wskaźników Parametr/ Opis Wskaźnik Specyficzna struktura i funkcje Gatunki charakterystyczne Pokrycie transektu przez kidzinę Pokrycie przez typowe rośliny jednoroczne osadzone materii organicznej Naturalna działalność fal i sztormów Występowanie gatunków obcych ekologicznie lub geograficznie Zniszczenia mechaniczne Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecanie) Perspektywy ochrony Lista gatunków charakterystycznych dla siedliska wraz z przybliżonym procentem pokrycia transektu przez dany gatunek. Wskaźnik pomaga w ocenie typowości składu gatunkowego fitocenoz reprezentujących siedlisko na stanowisku i w obszarze. W ocenie wskaźnika uwzględnia się głównie liczbę gatunków diagnostycznych dla zbiorowiska. W ocenie należy uwzględnić następujące gatunki: łoboda ozdobna Atriplex calotheca, łoboda nadbrzeżna Atriplex littoralis, łoboda oszczepowata Atriplex prostrata, rukwiel nadmorska Cakile maritima, maruna nadmorska Matricaria maritima oraz solanka kolczysta Salsola kali (Herbich 2004). Określa się długość odcinków transektu, na których odnotowano występowanie kidziny. W każdym miejscu występowania kidziny szacuje się stopień jej pokrycia przez gatunki jednoroczne, typowe dla siedliska. Korzystne dla zachowania tego siedliska jest jego cykliczne odtwarzane wyniku akumulacyjne działalności fal i sztormów Lista gatunków obcych w ekosystemie. Najczęściej spotykanymi gatunkami obcymi są krzewy wysadzane przez pracowników Urzędu Morskiego w ramach stabilizacji brzegu morskiego: róża fałdzistolistna Rosa rugosa, wierzba kaspijska Salix acutiformis, wierzba wawrzynkowata Salix daphnoides i rokitnik zwyczajny Hippophae rhamnoides. Notuje się ich występowanie również na wydmach poza transektem Obserwowanie na transekcie i w zasięgu wzroku obecności zniekształcenia siedliska w postaci rozjeżdżania, wydeptania, usunięcia śmieci Udział procentowy śmieci w osadzony materiale Ocena realnych możliwości utrzymania siedliska we właściwej kondycji, uwzględniająca jego obecny stan zachowania oraz czynniki, mogące na nie oddziaływać w najbliższej przyszłości. Wskaźniki kardynalne Gatunki charakterystyczne, Strona 5 z 12

Zniszczenie mechaniczne, Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecanie) Wyniki Podsumowanie wyników wskaźników na stanowiskach Tab. 3. Wskaźniki na stanowiskach region kontynentalny (13 stanowisk) Parametr Wskaźnik Ocena (13 stanowisk) FV U1 U2 XX Suma właściwa niezadowalająca zła Nieznana Powierzchnia siedliska 10 2 1 0 13 Gatunki charakterystyczne 5 8 0 0 13 Gatunki obce geograficznie 13 0 0 0 13 Specyficzna struktura i funkcje Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, 13 3 8 2 0 wydeptanie, zaśmiecanie) Naturalna działalność fal i sztormów 13 0 0 0 13 Pokrycie przez typowe rośliny 13 jednoroczne osadzonej materii organicznej 6 7 0 0 Zniszczenia mechaniczne 7 4 2 0 13 Pokrycie transektu przez kidzinę 6 5 2 0 13 Ogólnie 1 9 3 0 13 Perspektywy ochrony 2 8 2 1 13 Powierzchnia siedliska Powierzchnia siedliska na 77% stanowisk jest właściwa. Na dwóch ze stanowisk niezadowalająca, ponieważ siedlisko jest niewielkich rozmiarów, tworzy je wąski pas kidziny znajdujący się na wąskiej plaży. Na stanowisku Orzechowo powierzchnia siedliska zmniejsza się głównie w skutek oczyszczania plaż. Brak zróżnicowania pod względem geograficznym tego parametru. Wskaźniki: Gatunki charakterystyczne Na 38% stanowisk pokrycie przez gatunki charakterystyczne stanowisk wynosi ponad 50%, jest to właściwy stan dla tego siedliska. Na pozostałych stanowiskach gatunki charakterystyczne występują w mniejszym pokryciu. Gatunkami charakterystycznymi, które odnotowano w trakcie monitoringowych są: rukwiel nadmorska Cakile maritima, łoboda nadbrzeżna Atriplex litoralis, solanka kolczysta Salsola kali i in. Stanowiska, które zostały ocenione najgorzej to: Kd/ 285 km, Dąbkowice oraz Kd/ 244 km, Wicko Morskie, Mierzeja Jeziora Wicko. Najwieksze pokrycie gatunkami charakterystycznymi występuje na stanowiskach: Strona 6 z 12

Kd/ 422 km, Świnoujście-Warszów, Mierzeja Bramy Świny orazkd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy Świny. Gatunki obce geograficznie Na badanych stanowiskach nie odnotowano występowania gatunków obcych geograficznie. Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie) Ze względu na charakter i lokalizację siedliska jest ono narażone w dużym stopniu na wydeptywanie i zaśmiecanie. 62% stanowisk ma niezadowalający wskaźnik pod kątem tego parametru. Na kidzinach występują śmieci oraz widoczne są ślady użytkowania. Na 23% stanowisk nie odnotowano występowania śmieci ani rozdeptywania. Najgorzej jest na stanowiskach Kd/47 km, Mikoszewo oraz Kd/49,5 km, Sobieszewo gdzie występuje duża ilość śmieci nawet wielkogabarytowych, natomiast najlepiej jest na stanowiskach: Kd/ 285 km, Dąbkowice oraz Kd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy ŚwinyBrak zróżnicowania pod względem geograficznym tego parametru. Naturalna działalność fal i sztormów Wszystkie stanowiska charakteryzują typowe procesy nadmorskie. Przy spiętrzeniu powyżej 1-1.5 m ponad średni poziom morza obszar jest zalewany, siedlisko kształtują naturalne procesy brzegowe. Pokrycie przez typowe rośliny jednoroczne osadzonej materii organicznej W miejscach gdzie pokrycie przez rośliny jednoroczne przekracza 30% stan siedliska dla tego wskaźnika jest właściwy. Taka sytuacja ma miejsce na 46% stanowisk, m. in. na stanowiskach: Kd/ 202,5 km, Wydma Czołpińska oraz Kd/ 422 km, Świnoujście-Warszów, Mierzeja Bramy Świny Występujące tu gatunki roślin to: piaskownica zwyczajna Ammophila arenaria, rukwiel nadmorska Cakile maritima, honkenia piaskowa Honckenya peploides, łoboda nadbrzeżna Atriplex litoralis, solanka kolczysta Salsola kali. Na 54% stanowisk pokrycie przez rośliny jednoroczne nie przekracza 30%, lub występujące tam gatunki są mało zróżnicowane. Najgorsza stytuacja pod kątem tego wskaźnika jest na stanowiskach: Kd/416 km, Lubiewo, Mierzeja Bramy Świny oraz Kd/ 291 km, Czajcze. Zniszczenia mechaniczne Mechaniczne zniszczenia kidziny następują na skutek rozjeżdżania, rozdeptywania, nadmiernego użytkowania oraz powodujące największe zniszczenia pozyskiwania bursztynów. Te ostatnie zostały zaobserwowane na stanowiskach: Kd/47 km, Mikoszewo oraz Kd/49,5 km, Sobieszewo. Siedlisko tam jest wręcz zdewastowane. Na 54% stanowisk zniszczenia występują, ale w mniejszym stopniu. Zniszczone jest ok 30 do 40% powierzchni kidziny na transekcie. Pozostałe stanowiska są w dobrym stanie, są to np. Kd/ 422 km, Świnoujście-Warszów, Mierzeja Bramy Świny, Kd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy Świny oraz Orzechowo Pokrycie transektu przez kidzinę Miejscami kidzina porasta transekt na bardzo niewielkich powierzchniach, poniżej 10% powierzchni. Taka sytuacja ma miejsce na stanowisku Orzechowo i Jastarnia. 39% stanowisk ma ten wskaźnik oceniony jako niezadowalający, kidzina występuje tam na powierzchni między 10 a 30% pokrycia transektu. Na pozostałych stanowiskach wartość pokrycia przez kidziny waha się między 40 a 50%. Największe pokrycie transektu przez kidzinę występuje na stanowiskach: Kd/47 km, Mikoszewo oraz Kd/49,5 km, Sobieszewo. Strona 7 z 12

Perspektywy ochrony Ze względu na lokalizację siedliska, rozwój turystyki i sprzątanie plaż ochrona siedliska 1210 jest w większości przypadków niezadowalająca. Jedynie na dwóch stanowiskach perspektywy te są bardzo dobre. Stanowisko Jastarnia jest zagrożone przebudową brzegu co uszczupliłoby stanowisko o 30% powierzchni transektu. Na stanowisku Kd/47 km, Mikoszewo rozwijająca się turystyka oraz wydobywanie bursztynów dają złe perspektywy ochrony dla tego stanowiska. Podsumowanie i porównanie ocen stanu ochrony siedliska przyrodniczego, w tym jego parametrów na badanych stanowiskach Tab. 4. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na stanowiskach oraz porównanie region kontynentalny Oceny na stanowiskach Obszar NATURA 2000 (województwo jeżeli nie leży w obszarze) Stanowisko Powierzchnia siedliska Wyniki obecnych Specyficzna struktura i funkcja Wyniki obecnych Perspektywy ochrony Wyniki obecnych Ocena ogólna Wyniki obecnych pomorskie pomorskie PLH220023 Ostoja Słowińska Kd/49,5 km, Sobieszewo FV U2 U1 U2 Kd/ 244 km, Wicko Morskie, Mierzeja Jeziora Wicko FV U1 U1 U1 Kd/ 202,5 km, Wydma Czołpińska FV U1 FV U1 PLH220032 Zatoka Pucka i Półwysep Helski Jastarnia FV U1 U2 U2 PLH220044 Ostoja w Ujściu Wisły Kd/47 km, Mikoszewo FV U2 U2 U2 PLH220100 Klify Poddębskie Orzechowo U2 U2 XX U2 PLH320019 Wolin i Uznam PLH320019 Wolin i Uznam Kd/ 399 km, Świętouść U1 U1 U1 U1 Kd/ 406 km, Grodno FV U1 U1 U1 Strona 8 z 12

PLH320019 Wolin i Uznam PLH320019 Wolin i Uznam PLH320019 Wolin i Uznam PLH320041 Jezioro Bukowo PLH320041 Jezioro Bukowo Kd/416 km, Lubiewo, Mierzeja Bramy Świny FV U1 U1 U1 Kd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy Świny FV FV FV FV Kd/ 422 km, Świnoujście- Warszów, Mierzeja Bramy FV U1 U1 U1 Kd/ 285 km, Dąbkowice FV U1 U1 U1 Kd/ 291 km, Czajcze U1 U1 U1 U1 FV - 10 FV - 1 FV - 2 FV - 1 Suma ocen poszczególnych parametrów U1-2 U2-1 U1-9 U2-3 U1-8 U2-2 U1-8 U2-4 XX - 0 XX - 0 XX - 1 XX - 0 Powierzchnia siedliska Powierzchnia siedliska na 77% stanowisk jest właściwa. Na dwóch ze stanowisk powierzchnia jest niewłaściwa, ponieważ siedlisko jest niewielkich rozmiarów, tworzy wąski pas znajdujący się na wąskiej plaży. Na stanowisku Orzechowo powierzchnia siedliska zmniejsza się gwałtownie głównie w sutek oczyszczania plaż. Brak zróżnicowania pod względem geograficznym tego parametru. Specyficzna struktura i funkcje Na większości stanowisk, bo aż na 69% specyficzna struktura i funkcje są niezadowalające. Przyczyną obniżenia tego parametru jest przede wszystkim brak na wielu obszarach odpowiedniego pokrycia gatunkami charakterystycznymi, rozdeptywanie, zaśmiecanie siedliska oraz zniszczenia mechaniczne. Generalnie im bardziej oddalamy się od wschodniej części wybrzeża, a zbliżamy się do zachodniej w kierunku Szczecina parametr ten ulega poprawie. Perspektywy ochrony 62% stanowisk ma niezadowalające perspektywy ochrony, kidzinom zagrażają przede wszystkim wzmożony ruch turystyczny, eksploatacja bursztynów, erozja brzegu morskiego. Tylko dwa stanowiska mają dobre perspektywy ochrony, natomiast najmniejsze szanse na ochronę mają stanowiska Jastarnia oraz Kd/47 km, Mikoszewo. Tendencja w lokalizacji stanowisk o lepszych perspektywach ochrony i gorszych jest taka sama jak w przypadku Specyficznej struktury i funkcji. Strona 9 z 12

Ocena ogólna Ocena ogólna 31% stanowisk jest zła. Powodem obniżenia oceny jest przede wszystkim nisko oceniony parametr specyficzna struktura i funkcje. Tylko stanowisko Kd/420,5 km, Przytor, Mierzeja Bramy Świny otrzymało ocenę FV, wszystkie parametry na tym stanowisku zostały ocenione jako właściwe. Pozostałe stanowiska otrzymały ocenę niezadowalającą. Ocena ogólna stanowisk jest najgorsza we wschodniej części wybrzeża Morza Bałtyckiego i poprawia się wraz z przesuwaniem się na zachód. Zestawienie ocen wskaźników na obszarach Natura 2000 Tab. 5. Wskaźniki na obszarach Natura 2000 region kontynentalny (5 obszarów) Parametr Wskaźnik Ocena (5 obszarów) FV U1 U2 XX właściwa niezadowalająca zła nieznana Suma Specyficzna struktura i funkcje Powierzchnia siedliska 3 1 1 0 5 Gatunki charakterystyczne 2 3 0 0 5 Gatunki obce geograficznie 5 0 0 0 5 Inne zniekształcenia (rozjeżdżenie, wydeptanie, zaśmiecanie) 0 4 1 0 5 Naturalna działalność fal i 0 5 5 0 0 sztormów Pokrycie przez typowe rośliny 0 5 jednoroczne osadzonej materii organicznej 2 3 0 Pokrycie transektu przez kidzinę 2 1 2 0 5 Zniszczenia mechaniczne 3 1 1 0 5 Ogólnie 1 2 2 0 5 Perspektywy ochrony 1 1 2 1 5 Strona 10 z 12

Podsumowanie i porównanie ocen stanu ochrony siedliska przyrodniczego, w tym jego parametrów w obszarach Natura 2000 Tab. 6. Parametry i ocena ogólna stanu ochrony na obszarach NATURA 2000 i porównanie wyników region kontynentalny Obszary NATURA 2000 Powierzchnia siedliska Wyniki obecnych Oceny dla obszarów NATURA 2000 Specyficzna Perspektywy struktura i ochrony funkcje Wyniki obecnych Wyniki obecnych Ocena ogólna Wyniki obecnych Jezioro Bukowo U1 U1 U1 U1 Ostoja Słowińska FV U1 FV U1 Ostoja w Ujściu Wisły FV U2 U2 U2 Zatoka Pucka i Półwysep Helski FV FV U2 U2 Klify Poddębskie U2 U2 XX U2 Suma ocen poszczególnych parametrów FV - 3 U1-1 U2-1 XX - 0 FV - 1 U1-2 U2-2 XX - 0 FV - 1 U1-1 U2-2 XX - 1 FV - 0 U1-2 U2-3 XX - 0 Powierzchnia siedliska większości obszarów jest właściwa, nie ulega ona pomniejszeniu. W obszarze Jezioro Bukowo powierzchnia siedliska ulega pomniejszeniu ze względu na wąską plaże i brzeg erodowany przez sztormy. Klify Poddębskie mają zły stan tego parametru ze względu na zmniejszanie się powierzchni siedliska z powodu oczyszczania plaż. Specyficzna struktura i funkcje na dwóch obszarach jest zła, ocena ta wynika z nisko ocenionych wskaźników zniszczenia mechaniczne oraz inne zniekształcenia jak rozjeżdżanie, rozdeptywanie i zaśmiecanie siedliska. Również na dwóch obszarach specyficzna struktura i funkcje są niezadowalające, przyczyniły się do tego te same wskaźniki kardynalne co powyżej. Najlepszą specyficzną strukturą i funkcją charakteryzuje się obszar Zatoka Pucka i Półwysep Helski. Perspektywy ochrony generalnie są słabe. Jedynie na jednym obszarze są właściwe, na pozostałych albo niezadowalające albo złe. Do niskich ocen perspektyw ochrony przyczyniło się przede wszystkim rozdeptywanie, rozjeżdżanie i zaśmiecanie siedliska, które jest wskaźnikiem kardynalnym tego siedliska. Ocena ogólna wszystkich obszarów jest niska. Aż 3 obszary otrzymały ocenę złą, a dwa pozostałe niezadowalającą. Oceny te stanowią wypadkową trzech pozostałych parametrów. Informacja o gatunkach obcych Brak gatunków obcych na badanych stanowiskach. Strona 11 z 12

Ocena zastosowanej metodyki monitoringu i ewentualne propozycje zmian wraz z uzasadnieniem Zastosowana metodyka jest odpowiednia do monitorowania siedliska kidzin na brzegu morskim. Brak propozycji zmian na obecnym etapie prac. Propozycje działań ochronnych oraz wnioski dotyczące skuteczności dotychczas wykonywanych zabiegów Do tej pory nie odnotowano na obszarze siedliska wykonywanych zabiegów ochronnych. Jedno stanowisko podlega ochronie, ale jest to ochrona bierna na terenie Słowińskiego Parku Narodowego, która polega na nie ingerowaniu w siedlisko. Podstawowym działaniem ochronnym jest brak ingerencji w siedlisko. Dodatkowymi zabiegami ochronnymi może być uświadomienie ludności (tablice informacyjne) o potrzebie zachowania siedliska i ewentualnym ogrodzeniu wyznaczonego pasa w celu ochrony siedliska przed rozdeptywaniem przez turystów. Należy zakazać poszukiwania bursztynów w obrębie siedliska Syntetyczne podsumowanie wyników dla siedliska przyrodniczego Nie dotyczy - monitoring tego siedlisk będzie kontynuowany w 2014 roku. Strona 12 z 12