Najczęściej mamy do czynienia z mobbingiem i dyskryminacją w miejscu pracy. Mobbing jest rodzajem terroru psychicznego, stosowanym przez jedną lub kilka osób przeciwko przeważnie jednej osobie. Trwa wiele miesięcy, jest sytuacją powtarzalną a osoba mobbowana pozbawiona jest możliwości obrony. Podstawowe prawo w obronie przed mobbingiem: Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej: Art. 24. Praca znajduje się pod ochroną Rzeczypospolitej Polskiej. Państwo sprawuje nadzór nad warunkami wykonywania pracy Art. 30. Przyrodzona i niezbywalna godność człowieka stanowi źródło wolności i praw człowieka i obywatela. Jest ona nienaruszalna, a jej poszanowanie i ochrona jest obowiązkiem władz publicznych Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny Art. 45. 1. Każdy ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki przez właściwy, niezależny, bezstronny i niezawisły sąd. 2. Wyłączenie jawności rozprawy może nastąpić ze względu na moralność, bezpieczeństwo 1 / 5
państwa i porządek publiczny oraz ze względu na ochronę życia prywatnego stron lub inny ważny interes prywatny. Wyrok ogłaszany jest publicznie Art. 51. 3. Każdy ma prawo dostępu do dotyczących go urzędowych dokumentów i zbiorów danych 4. Każdy ma prawo do żądania sprostowania oraz usunięcia informacji nieprawdziwych, niepełnych lub zebranych w sposób sprzeczny z ustawą. Art. 66. 1. Każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. Sposób realizacji tego prawa oraz obowiązki pracodawcy określa ustawa. Art. 80. Każdy ma prawo wystąpienia, na zasadach określonych w ustawie, do Rzecznika Praw Obywatelskich z wnioskiem o pomoc w ochronie swoich wolności lub praw naruszonych przez organy władzy publicznej. Prawo pracy: Art. 94.3. 1. Pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. 2. Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników. 3. Pracownik, u którego mobbing wywołał rozstrój zdrowia, może dochodzić od pracodawcy 2 / 5
odpowiedniej sumy tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. 4. Pracownik, który wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za prace, ustalane na podstawie odrębnych przepisów DYSKRYMINACJA- pracownicy powinni być równo traktowani w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych, w szczególności bez względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także bez względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy. Równe traktowanie w zatrudnieniu oznacza niedyskryminowanie w jakikolwiek sposób, bezpośrednio lub pośrednio. Podstawowe prawo w obronie przed dyskryminacją: Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej: Art. 32. 1. Wszyscy są wobec prawa równi. Wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne. 2. Nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z jakiejkolwiek przyczyny. Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz. U. z 1997 r. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.): Art. 256. Kto publicznie propaguje faszystowski lub inny totalitarny ustrój państwa lub nawołuje do nienawiści na tle różnic narodowościowych, etnicznych, rasowych, wyznaniowych albo ze względu na bezwyznaniowość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Art. 257. Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu jej przynależności narodowościowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność cielesną innej osoby, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3. 3 / 5
Kodeks Pracy Rozdział II Kodeks Pracy Art. 11[2]. Pracownicy mają równe prawa z tytułu jednakowego wypełniania takich samych obowiązków; dotyczy to w szczególności równego traktowania mężczyzn i kobiet w dziedzinie pracy. Art. 11[3]. Jakakolwiek dyskryminacja w stosunkach pracy, w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, narodowość, przekonania, zwłaszcza polityczne lub religijne, oraz przynależność związkową - jest niedopuszczalna art. 94[3] 1 k.p. stanowi o tym, że pracodawca jest obowiązany przeciwdziałać mobbingowi. Dyrektywa Rady Unii Europejskiej - 2000/78/EC w sprawie równego traktowania w zatrudnianiu i pracy zawodowej. Obejmuje ona równe traktowanie i dyskryminację w takich sprawach jak: Przyjmowanie do pracy - stwarzanie równych warunków do dostępu do pracy, Prowadzenie własnej działalności gospodarczej - stwarzanie odpowiednich warunków i pomocy w jej uruchamianiu i prowadzeniu, Zapewnienie awansu w zatrudnieniu przez zapewnienie możliwości podnoszenia kwalifikacji, Dostęp do poradnictwa zawodowego, szkolenia i kształcenia zawodowego, przekwalifikowania i praktycznej nauki zawodu poprzez praktyki zawodowe, Zapewnienie odpowiednich warunków pracy i płacy, Zapewnienie ochrony przed zwolnieniem z pracy, Członkostwo i udział w pracach organizacji pracowników i pracodawców oraz przywilejów płynących z przynależności do nich. Przed dyskryminacją i mobbingiem można się bronić: - członkowie związku poprzez zgłoszenie się do przedstawiciela naszej organizacji (kontaktzakładka: menu/ sekcje regionalne), 4 / 5
- wystąpienie do sądu, - zgłoszenie skargi do PIP. Orzecznictwo sądowe w sprawach o mobbing i dyskryminacje, polubowne załatwianie sporów, kontrole Państwowej Inspekcji Pracy, sprawy sądowe, odszkodowania i kary za mobbing- patrz załącznik (plik tylko dla członków Związku- hasło B 1) 5 / 5