Uniwersytet Rzeszowski Katedra Teorii Ekonomii Zeszyt Nr 5 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy Aspekt międzynarodowy, sektorowy, regionalny i lokalny Rzeszów 2004
2 spis treści Redakcja naukowa Prof. dr hab. Michał Gabriel Woźniak Recenzenci: Prof. dr hab. Adam Czudec Prof. dr hab. Mieczysław Dobija Prof. dr hab. Aleksander Gugnin Prof. dr hab. Edward Łukawer Prof. dr hab. Andrzej Piotr Wiatrak Redakcja techniczna Marek Bobowski (MITEL) Korekta Zofia Piwowar (MITEL) ISBN 83-89473-66-6 35-205 Rzeszów, ul. Warszawska 5/7, tel./faks (0-17) 852-13-62
spis treści 3 Spis treści / Table of contents Małgorzata Stec Analiza porównawcza poziomu rozwoju społeczno-gospodarczego Polski na tle krajów Unii Europejskiej i krajów do niej kandydujących... 9 The Comparative Analysis of Poland s Socio-economic Development Level Against a Background of the European Union and Candidate Countries... 22 Joanna Gawędzka Polityka regionalna Polski na tle procesów integracji europejskiej... 23 Regional Politics of Poland Against a Background of the European Integration Process... 32 Andrzej Piotr Wiatrak Inicjatywy wspólnotowe w Unii Europejskiej jako narzędzia wyrównywania różnic w rozwoju regionalnym... 33 Community Initiatives in European Union as Tools of the Compensation of Differences in Regional Development... 43 Jan Papież Strategie rozwoju polskiego rolnictwa w perspektywie wejścia do Unii Europejskiej... 45 Strategies of Development of Polish Rural Areas in the Context of Poland s Accession to the European Union... 56 Rafał Ostrowski Brytyjski koń trojański perspektywy ograniczania nierówności w obliczu otwarcia brytyjskiego rynku pracy dla nowych członków Unii Europejskiej ze szczególnym uwzględnieniem Polski... 57 British Trojan Horse Prospects for the Reduction of Inequalities in Context of Opening the British Labour Market for the New Members of European Union with Particular Attention to Poland... 66
4 spis treści Tatiana Oliegowna Jefremienko Socjalno-ekonomicieskoje pawiedienije nasielienija w usłowiach institucjonalnych periemien (na primierie Ukrainy)... 67 Social-economic Behaviour of Population under Institutional Changes (Ukrainian Experience)... 76 Społeczno-ekonomiczne zachowania ludności w warunkach zmian instytucjonalnych (na przykładzie Ukrainy)... 77 Anna Zachorowska-Mazurkiewicz Wykorzystanie rozwiązań wspólnotowych w wyrównywaniu sytuacji kobiet na rynku pracy w Polsce... 79 The Use of European Solutions to Improve the Situation of Women in Polish Labour Market... 90 Bożena Sowa Współpraca międzynarodowa powiatu przemyskiego... 91 International Cooperation of the Przemyśl District... 98 Natalia Wiktorowna Tołstych Osnownyje formy socjalno-ekonomicieskowo iskljucienja w sowriemiennoj Ukrainie... 99 The Main Forms of Social-Economic Exclusion in Contemporary Ukraine... 104 Główne formy społeczno-ekonomicznego wykluczenia we współczesnej Ukrainie... 104 Kazimierz Zieliński, Helena Zielińska Spożycie żywności w Polsce. Tendencje i determinanty zmian... 105 Food Consumption in Poland. Tendencies and Determinants of Changes... 118 Teresa Bal-Woźniak Mechanizmy kreacji kapitału intelektualnego odpowiadające potrzebom gospodarki opartej na wiedzy... 119 Mechanizmy kreacji kapitału intelektualnego odpowiadające potrzebom gospodarki opartej na wiedzy... 129 Beata Onak-Szczepanik Polska na drodze do gospodarki opartej na wiedzy... 131 Poland on its Way to Knowledge-Based Economy... 142 Janina Szczepaniak Trzeci sektor jako siła społeczna i ekonomiczna... 143 Third Sector as Social and Economic Power... 154
spis treści 5 Magdalena Cyrek Dylematy rozwoju w kierunku gospodarki typu usługowego opartej na wiedzy... 155 Dilemmas of Development into Service-Type Economy Based on Knowledge... 168 Katarzyna Szara, Tomasz Łoński Konkurencyjność przedsiębiorstwa w oparciu o czynnik ludzki... 169 Enterprise Competitiveness Based on the Human Factor... 177 Kazimierz Barański Bezrobocie regionalne (wybrane aspekty na przykładzie województwa zachodniopomorskiego)... 179 Regional Unemployment (Selected Aspects on the Example of Western Pomeranian Region)... 189 Maria Fic, Janina Jędrzejczak-Gas Uwarunkowania rozwoju sektora MŚP wybrane zagadnienia... 191 Conditions of SME Sector Development... 200 Paulina Filip Dylematy polityki fiskalnej małych firm... 201 The Dilemmas of Fiscal Policy of Small Companies... 211 Agata Janas Bankowe metody analizy zdolności kredytowej jako czynnik wzrostu konkurencyjności małych i średnich przedsiębiorstw... 213 Banks Methods of Creditworthiness Analysis as a Factor of Competitiveness Growth of Small- and Medium-Sized Enterprises... 222 Jakub Piecuch Regionalne konsekwencje polityki spójności Unii Europejskiej... 223 Regional Consequences of EC Cohesion Policy... 234 Małgorzata Lechwar Problem ubóstwa a środowisko aspekt instytucjonalny... 235 The Problem of Poverty and Environment Institutional Aspect... 242 Bożena Sowa Formy wsparcia finansowego dla obszarów wiejskich i mieszkańców wsi na przykładzie wybranych gmin Podkarpacia... 243 Ways of Providing Financial Support to Rural Areas and their Residents on the Basis of the Chosen Communes of the Podkarpacie Region... 253
6 spis treści Arkadiusz Tuziak Innowacje jako instrument pobudzania wzrostu gospodarczego i ograniczania nierówności w regionie Podkarpacia... 255 Innovations as a Tool to Stimulate Economic Growth and to Limit Inequalities in Podkarpacie Region... 264 Zdzisław Kryński Działalność grup producenckich współpracujących z MGRT SA w Rzeszowie... 265 The Activity of Producers Groups Cooperating with MGRT SA in Rzeszów... 280 Witosław Jasiński Zagadnienia etyki a zarządzanie gminą... 281 Ethical Problems with Reference to Commune Administration... 293 Maria Orłowska-Bednarz Strategie gmin wiejskich w zakresie ograniczania nierówności... 295 The Country Local Governments Strategies of Limiting Inequalities... 305 Bogusław Jeleń Sposoby przezwyciężania bezrobocia na przykładzie grodzkiego urzędu pracy w Krakowie... 307 The Ways of Overcoming Unemployment on the Example of Grodzki Employment Agency in Cracow... 315 Felicjan Bylok Nierówności w dochodach i wydatkach w gospodarstwach domowych jako bariera rozwoju społecznego w Polsce... 317 Imbalance in Incomes and Expenditure in Households as a Barrier Against Social Development in Poland... 329 Joanna Agata Truszkowska Rola kształcenia ustawicznego w planowaniu strategicznym miasta (na przykładzie Łomży)... 331 The Role of Persistent Education in the Strategic Planning of a Town (on the Example of Łomża)... 337 Tadeusz Gardziel, Piotr Długosz Kapitał społeczny a powstawanie nierówności na Podkarpaciu... 339 Social Capital and Formation of Inequality on Podkarpacie... 352 Tadeusz Pliszka Skutki nierówności społecznych... 353 The Results of Social Inequalities... 361
spis treści 7 Władysława Jastrzębska Program powszechnej prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych a rynek pracy. Przykład podkarpackich spółek objętych programem NFI... 363 The Influence of the Privatization Programme on Labour Market. The Example of the Podkarpackie Region... 374 Janusz Strojny Motywowanie i system wynagrodzeń pracowników w organizacji na przykładzie Zakładów Mechanicznych Tarnów SA w Tarnowie... 375 Motivation and System of Employees Payments in Organisation on the Example of Zakłady Mechaniczne Tarnów S.A. in Tarnów... 384 Wojciech Furman Public Realtions: zmniejszanie czy powiększanie nierówności w sferze komunikowania? (Próba odczytania publikacji miesięcznika Press z lat 1996 2002)... 385 Public Relations: Do They Make Inequality in Communication Smaller or Bigger? (An Attempt to Interpret Publications of the Monthly Press 1996 2002)... 397 Małgorzata Leszczyńska Konsekwencje dochodowe przemian strukturalnych w polskim rolnictwie... 399 Income Consequences of Structural Changes In Polish Agriculture... 409 Paweł Frączek Wpływ zmian w gazownictwie na jego konkurencyjność... 411 The Influence of Changes in Gas-Industry into its Competitiveness... 421 Wojciech Zysk Związki bezpośrednich inwestycji zagranicznych ze zmianami struktury eksportu i importu w Polsce... 423 Influence of Foreign Direct Investments on Foreign Trade Restructuring in Poland... 437 Bogusław Ślusarczyk Relacje eksportowo-importowe jako rezultat zróżnicowanego poziomu gospodarczego krajów partnerów handlowych Polski... 439 Export-Import Relations as a Result of Diversified Economic Level of Countries Poland s Trade Partners... 460