Prof. SGH dr hab. Hanna Godlewska Majkowska Instytut Przedsiębiorstwa Kolegium Nauk o Przedsiębiorstwie Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie Dr Patrycjusz Zarębski Politechnika Koszalińska Warszawa, 21 listopada 2012r 1
Raporty atrakcyjności inwestycyjnej Instytutu Przedsiębiorstwa KNoP SGH Szczegółowy opis metodyki analizy
Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna (PAI) PAI - zespół regionalnych walorów lokalizacyjnych, które mają wpływ na osiąganie celów inwestora (np. w postaci kształtowania się na niskim poziomie kosztów prowadzonej działalności gospodarczej, wysokich przychodów ze sprzedaży, rentowności netto oraz konkurencyjności danej inwestycji)
Rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna zdolność skłonienia inwestorów do wyboru regionu jako miejsca lokalizacji inwestycji zdolność regionu do absorpcji kapitału finansowego i rzeczowego w formie inwestycji
ATRAKCYJNOŚĆ INWESTYCYJNA Ujęcie: gospodarka narodowa, przemysł, turystyka, usługi dla biznesu, handel i naprawy Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna (PAI 1, PAI 2) Rzeczywista atrakcyjność inwestycyjna MIKROKLIMAT ZASOBY PRACY MIKROKLIMAT PRODUKTYWNOŚĆ PRACY MIKROKLIMAT INFRASTRUKTURA TECHNICZNA MIKROKLIMAT NAKŁADY INWESTYCYJNE MIKROKLIMAT INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA MIKROKLIMAT RYNKOWY NUTS 2 NUTS 3 NUTS 4 NUTS 5 MIKROKLIMAT RENTOWNOŚĆ MAJĄTKU TRWAŁEGO NUTS 2 MIKROKLIMAT ADMINISTRACJA MIKROKLIMAT SAMOFINANSOWANIE JST WSKAŹNIK SYNTETYCZNY PAI WSKAŹNIK SYNTETYCZNY
POZIOMY ANALIZY GMINY PODREGIONY POWIATY WOJEWÓDZTWA
Potencjalna atrakcyjność inwestycyjna gospodarki narodowej 7
WOJEWÓDZTWO DOLNOŚLĄSKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa A Przemysł kapitałochłonny klasa A Przemysł pracochłonny klasa B Handel klasa B Turystyka klasa A Edukacja klasa A Gospodarka narodowa klasa A Przemysł klasa A Handel klasa C Turystyka klasa B Działalność profesjonalna naukowa i techniczna klasa A Gmina na piątkę: Świdnica (1) Zgorzelec (1) Legnica (1) Bolesławiec (1) Wałbrzych (1) 8
PAI2 Handel klasa C Turystyka klasa C Handel klasa C WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE Gmina na piątkę: Bydgoszcz (1) Inowrocław (1) Osielsko (2) Barcin (3) Golub-Dobrzyń (1) Wąbrzeźno (1) Toruń (1) Bogate zaplecze naukowo badawcze Bogactwo kulturowe i walory przyrodnicze Wysoko rozwinięte rolnictwo, zarówno produkcja roślinna jak i produkcja zwierzęca, stanowiące fundament rozwoju przemysłu spożywczego Tradycje przemysłowe, szczególnie w zakresie przemysłu chemicznego, środków transportu i elektroniki Dobre warunki do rozwoju energetyki odnawialnej Centrum Transferu Technologii w Toruniu 9
WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Lubelski Park Naukowo-Technologiczny Puławski Park Naukowo-Technologiczny Lubelska Fundacja Rozwoju Stowarzyszenie Lubelski Klub Biznesu Gmina na piątkę: Lublin (1) Łęczna (3) Duży potencjał naukowo-badawczy, dzięki ważnej roli ośrodka lubelskiego w nauce polskiej i szkolnictwie wyższym Tradycje przemysłowe, szczególnie w odniesieniu o przemysłu środków transportu, maszynowego, chemicznego oraz spożywczego 10
WOJEWÓDZTWO LUBUSKIE PAI2: Turystyka klasa C Gmina na piątkę: Sulechów (3) Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Lubuski Park Przemysłowo- Technologiczny w Zielonej Górze Park Naukowo-Technologiczny Uniwersytetu Zielonogórskiego Centrum Przedsiębiorczości i Transferu Technologii Uniwersytetu Zielonogórskiego w Nowym Kisielinie Fundacja Przedsiębiorczość w Żarach Dobre warunki rozwoju przemysłu dzięki obecności szkół technicznych Bardzo duża lesistość, atrakcje turystyczne oraz liczne jeziora 11
WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE PAI2 Gospodarka narodowa klasa C Przemysł pracochłonny klasa C Handel klasa C Gospodarka narodowa klasa B Handel klasa B Turystyka klasa A Gmina na piątkę: Skierniewice (1) Aleksandrów Łódzki (3) Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Łódzki Regionalny Park Naukowo-Technologiczny Bełchatowsko Kleszczowski Park Przemysłowo Technologiczny Centrum Zaawansowanych Technologii BioTechMed w Łodzi Duży potencjał naukowo - badawczy łódzkich szkół wyższych i ośrodków naukowych Znaczne zasoby węgla brunatnego Bardzo duże zasoby wód termalnych, dla OZE oraz rozwoju funkcji uzdrowiskowych regionu 12
WOJEWÓDZTWO MAŁOPOLSKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa B Przemysł kapitałochłonny klasa B Przemysł pracochłonny klasa B Handel klasa B Turystyka klasa B Edukacja klasa C Gospodarka narodowa klasa C Przemysł klasa C Handel klasa C Działalność profesjonalna naukowa Gmina n a piątkę: Kraków (1) Gorlice (1) Wieliczka (3) Krynica-Zdrój (3) 13
WOJEWÓDZTWO MAZOWIECKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa A Przemysł kapitałochłonny klasa A Przemysł pracochłonny klasa A Handel klasa A, Turystyka klasa A, Edukacja klasa A Gospodarka narodowa klasa A Przemysł klasa A Handel klasa A, Turystyka klasa A Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna klasa A Gmina na piątkę: Michałowice (2) Ostrołęka (1) Mława (1) Mińsk Mazowiecki (1) Podkowa Leśna (1) Legionowo (1) Izabelin (2) Radom (1) 14
WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE Gospodarka narodowa klasa C Handel klasa C Gminy na piątkę: Kędzierzyn-Koźle (1) Nysa (3) Zdzieszowice (3) Prudnik (3) Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Kędzierzyńsko-Kozielski Park Przemysłowy Sp. z o.o. Akademicki Inkubator Przedsiębiorczości przy Politechnice Opolskiej Stowarzyszenie Promocja Przedsiębiorczości w Opolu Bogate zasoby dla przemysłu mineralnego - możliwość specjalizacji w sektorach wspierających przemysł budowlany 15
WOJEWÓDZTWO PODLASKIE Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Klaster Otoczenia Instytucji Biznesu Podlaska Fundacja Rozwoju Regionalnego w Białymstoku Park Naukowo Technologiczny Polska Wschód w Suwałkach Gmina na piątkę: Białystok (1) Duży areał użytków zielonych stwarza warunki do hodowli bydła, głównie mlecznego Ze względu na dobre warunki dla hodowli zwierząt możliwości budowania lokalnych biogazowi i produkcji energii odnawialnych Niskim kosztom pracy towarzyszy relatywnie wysoka wydajność pracy Stosunkowo też wysoka innowacyjność w porównaniu do osiągniętego poziomu rozwoju gospodarczego 16
WOJEWÓDZTWO PODKARPACKIE Wsparcie instytucjonalne inwestora i przedsiębiorcy Podkarpacki Park Naukowo Technologiczny AEROPOLIS w Rzeszowie Rzeszowska Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. Podkarpacki Klub Biznesu w Rzeszowie Rozwijający się przemysł lotniczy Silnie rozwinięty przemysł farmaceutyczny, informatyczny i spożywczy Surowce kopalniane Dostępność wysoko wyszkolonych kadr zarządzających i technicznych zwłaszcza w przemyśle lotniczym, elektromaszynowym, chemicznym Gminy na piątkę: Dębica (1) Gorzyce (2) Jasło (1) Tarnobrzeg (1) Krosno (1) 17
WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa A Przemysł kapitałochłonny klasa A Przemysł pracochłonny klasa A Handel klasa A Edukacja klasa B Gospodarka narodowa klasa B Przemysł klasa A Handel klasa B Turystyka klasa C Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna klasa A Największy w Polsce zespół miejski, tworzący wyjątkowy potencjał inwestycyjny Największy w Polsce węzeł komunikacyjny sprzyjający rozwojowi przemysłu o licznych powiazaniach kooperacyjnych. Najsilniej uprzemysłowiony region Polski, o specjalizacjach tradycyjnych (górnictwo, hutnictwo, maszynowy), ale poddawany skutecznej restrukturyzacji, Liczne podstrefy ekonomiczne oferujące atrakcyjne tereny inwestycyjne, Gmina na piątkę: Wodzisław Śląski (1) Czechowice-Dziedzice Radlin (1) Chorzów (1) Mysłowice (1) Katowice (1) Pszczyna (3) Bytom (1) Gliwice (1) Piekary Śląskie (1) Sosnowiec (1) Zabrze (1) Żory (1) 18
WOJEWÓDZTWO POMORSKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa C Przemysł kapitałochłonny klasa B Przemysł pracochłonny klasa C Handel klasa C, Turystyka klasa B, Edukacja klasa C Gospodarka narodowa klasa B Przemysł klasa B Handel klasa C Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna klasa C Mała Dolina Krzemowa, gdzie swoje siedziby mają m.in. producent urządzeń kontroli dostępu (Stel), producent oprogramowania multimedialnego (Young Digital Planet) oraz ośrodek badawczorozwojowy firmy Intel Technology Poland. W woj. pomorskim działa 8 procent wszystkich polskich firm informatycznych i w województwie produkuje się 18% oprogramowania komputerowego Bogate walory przyrodnicze dla rozwoju turystyki Kompleks portowy, pełniący funkcje ogólnokrajowe i międzynarodowe Gmina na piątkę: Chojnice (1) 19
WOJEWÓDZTWO ŚWIĘTOKRZYSKIE Surowce naturalne złoża surowców budowlanych, siarka oraz wody mineralne, wody siarczkowe Obecność dość mocno rozwiniętych gałęzi przemysłu hutniczy, maszynowy, materiałów budowlanych, ceramiczny, odlewniczy, energetyczny Gmina na piątkę: Ostrowiec Świętokrzyski (1) Korzystne uwarunkowania dla rozwoju produkcji rolnospożywczej Bogate źródła leczniczych wód mineralnych oraz rozwinięta baza leczniczo-sanatoryjna, ośrodków wypoczynkowych, hoteli i kwater prywatnych 20
WOJEWÓDZTWO WARMIŃSKO-MAZURSKIE PAI2 Turystyka klasa C Turystyka klasa B Gmina na piątkę: Ełk (1) Iława (1) Giżycko (1) Korzystne warunki przyrodnicze (pojezierza, lasy) dla rozwoju turystyki, agroturystyki oraz czystego przemysłu w oparciu o wykorzystanie energii odnawialnych Województwo posiada port morski w Elblągu, który znajduje się nad Zalewem Wiślanym W województwie funkcjonują wysoko oceniane instytucje naukowe oraz kierunki studiów głównie ukierunkowane na rolnictwo i przetwórstwo rolno-spożywcze: Olsztyn jest głównym ośrodek przemysłu spożywczego, oponiarskiego i drzewnego oraz turystyki. Elbląg to ważny ośrodek przemysłu ciężkiego, port morski oraz ośrodek turystyki 21
WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE PAI 2 Gospodarka narodowa klasa C Przemysł kapitałochłonny klasa C Przemysł pracochłonny klasa C Handel klasa B, Turystyka klasa C Edukacja klasa C Gospodarka narodowa klasa B Przemysł klasa B Handel klasa B Turystyka klasa C Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna klasa B Wysoki potencjał kapitału ludzkiego Dobre połączenia komunikacyjne Poznań stanowi ważny ośrodek przemysłu, handlu, kultury, szkolnictwa wyższego i nauki Gmina na piątkę: Piła (1) Wolsztyn (3) Gostyń (3) Luboń (1) Śrem (3) Leszno (1) Swarzędz (3) Środa Wielkopolska (3) 22
WOJEWÓDZTWO ZACHODNIOPOMORSKIE PAI 2 Turystyka klasa A Gospodarka narodowa klasa C Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna klasa C Bogate tradycje związane z gospodarką morską (przemysł okrętowy, rybołówstwo, turystyka nadmorska) Znaczące tereny rolnicze, co daje szanse na inwestycje i rozwój branży rolnej i spożywczej Duże możliwości dla produkcji energii odnawialnej Gmina na piątkę: Police (3) Szczecin (1) Świnoujście (1) Koszalin (1) Goleniów (3) 23
Zestawienie wskaźników atrakcyjności inwestycyjnej dla województw Województwo PAI1 GN PAI2 GN GN PAI1 C PAI2 C KAPITAŁ PAI2 C PRACA C PAI1 G PAI2 G G PAI1 I PAI2 I I PAI1 M PAI2 M M DOLNOŚLĄSKIE A A A A A B A A B C B A B A A A KUJAWSKO-POMORSKIE E E D D E D D E C C E E C E E D LUBELSKIE F F F F F F F F F F F F E F E E LUBUSKIE C D E C D D D C E E B C E C D D ŁÓDZKIE D C B C D C D D C B E E A D D D MAŁOPOLSKIE C B C C B B C B B C B B E C C C MAZOWIECKIE A A A A A A A A A A A A A A A A OPOLSKIE E D C D D E D D D C E E E D D D PODKARPACKIE D D F E D E F E E E D E E D D F PODLASKIE E E F E E F F F E F E E E F E F POMORSKIE B C B B B C B B C C B B E B C C ŚLĄSKIE A A B A A A A A A B D D C B B A ŚWIĘTOKRZYSKIE F F E F F E D F F E F F E F F F WARMIŃSKO-MAZURSKIE D E E E F E E C E F B C B D E E WIELKOPOLSKIE B C B C C C B C B B C C C B C B ZACHODNIOPOMORSKIE C D C C E D E C D D A A D C D C
Podsumowanie Najwyżej ocenione zostały województwa mazowieckie, dolnośląskie, śląskie oraz małopolskie; Obok obecnych miast wojewódzkich wysoką atrakcyjnością inwestycyjną charakteryzują się dawne miasta wojewódzkie oraz ośrodki przemysłowe lub/i usługowe pod warunkiem ich innowacyjności w sferze gospodarczej oraz administracyjnej; Występuje wyraźna zależność pomiędzy poziomem rozwoju gospodarczego a potencjalną i rzeczywistą atrakcyjnością inwestycyjną; W regionach nieatrakcyjnych inwestycyjnie występują lokalizacje lokalne o wysokim poziomie atrakcyjności inwestycyjnej względem różnych sekcji gospodarczych; Ocena atrakcyjności inwestycyjnej nie jest stała i podlega zmianom względem działań podejmowanych przez różnych aktorów życia gospodarczego na danym terenie.
Dziękuję za uwagę KONTAKT Dr Patrycjusz Zarębski Zakład Polityki Ekonomicznej i Regionalnej Instytut Ekonomii i Zarządzania Politechnika Koszalińska ul. Kwiatkowskiego 6e 75-343 Koszalin patrycjusz.zarebski@tu.koszalin.pl