POTENCJAŁ MAGAZYNOWY ORAZ JEGO WYKORZYSTANIE W PRZEDSIĘBIORSTWACH ROLNICZYCH



Podobne dokumenty
KOSZTY EKSPLOATACJI BUDYNKÓW I BUDOWLI MAGAZYNOWYCH W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

POTENCJAŁ MAGAZYNOWY ORAZ JEGO WYKORZYSTANIE W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH O WIELOKIERUNKOWYM PROFILU PRODUKCJI

INFRASTRUKTURA MAGAZYNOWA ORAZ JEJ WYKORZYSTANIE W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH POLSKI POŁUDNIOWEJ *

KOSZTY EKSPLOATACJI ŚRODKÓW TECHNICZNYCH W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

KOSZTY PROCESÓW TELEINFORMACYJNYCH W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

POZIOM I STRUKTURA KOSZTÓW ZAPASÓW W ZALEŻNOŚCI OD ODLEGŁOŚCI GOSPODARSTW ROLNYCH OD RYNKÓW ZAOPATRZENIA

RACJONALNA GOSPODARKA ZAPASAMI W OPINII ROLNIKÓW

TECHNICZNE UZBROJENIE PROCESU PRACY W RÓŻNYCH TYPACH GOSPODARSTW ROLNICZYCH

LOGISTYKA ZAOPATRZENIA GOSPODARSTW ROLNICZYCH O WIELOKIERUNKOWYM PROFILU PRODUKCJI

WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

KOSZTY GOSPODARKI OPAKOWANIAMI W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

POZIOM WYPOSAŻENIA I WYKORZYSTANIA ELEMENTÓW INFRASTRUKTURY INFORMATYCZNEJ W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM TYPIE PRODUKCJI ROLNICZEJ

KRYTERIA WYBORU DOSTAWCÓW TOWARÓW DLA GOSPODARSTW ROLNICZYCH O WIELOKIERUNKOWYM PROFILU PRODUKCJI

TYP ROLNICZY GOSPODARSTW A ZASOBY PRACY I WYPOSAŻENIE W ŚRODKI TECHNICZNE

WPŁYW TECHNICZNEGO UZBROJENIA PROCESU PRACY NA NADWYŻKĘ BEZPOŚREDNIĄ W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

KIERUNEK I UPROSZCZENIE PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE GOSPODARSTW W BUDYNKI GOSPODARSKIE

KOSZTY ORAZ FORMY OBSŁUGI TRANSPORTOWEJ GOSPODARSTW ROLNICZYCH

OCENA WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

KOSZTY PRZEPŁYWÓW SUROWCOWO-TOWAROWYCH W GOSPODARSTWACH SPECJALISTYCZNYCH

GOSPODARKA OPAKOWANIAMI JAKO PODSTAWOWY ELEMENT INFRASTRUKTURY LOGISTYCZNEJ GOSPODARSTW ROLNICZYCH

KOSZTY INFRASTRUKTURY LOGISTYCZNEJ W PRZEDSIĘBIORSTWACH ROLNICZYCH

KRYTERIA WYBORU ODBIORCÓW PRODUKTÓW ROLNYCH W GOSPODARSTWACH O WIELOKIERUNKOWYM PROFILU PRODUKCJI

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE GOSPODARSTW, A UZYSKANA POMOC Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ

WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW POMOCOWYCH UE DO MODERNIZACJI GOSPODARSTW ROLNYCH

INTENSYWNOŚĆ PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

ANALIZA WYPOSAŻENIA W ŚRODKI TRANSPORTOWE W KONTEKŚCIE WIELKOŚCI GOSPODARSTWA ROLNICZEGO

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE WYBRANYCH GOSPODARSTW ROLNYCH KORZYSTAJĄCYCH Z FUNDUSZY UNII EUROPEJSKIEJ

TECHNIKA I TECHNOLOGIA TRANSPORTU A POSTĘP TECHNICZNY W PRODUKCJI ROLNICZEJ

WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH WARZYWNICZYCH O RÓŻNEJ INTENSYWNOŚCI PRODUKCJI

KOMBAJNY ZBOŻOWE W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY

INFORMACJE WPŁYWAJĄCE NA DECYZJĘ O ZAKUPIE ŚRODKÓW TECHNICZNYCH W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH MAŁOPOLSKI

POZIOM I DYNAMIKA ZMIAN WYPOSAśENIA I WYKORZYSTANIA CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

Kierunki produkcji gospodarstw rolnych o zróżnicowanej strukturze agrarnej

Analiza determinantów wyboru dostawców wybranych środków do produkcji rolnej

ANALIZA WYPOSAŻENIA W CIĄGNIKI ROLNICZE WYBRANYCH GOSPODARSTW SPECJALIZUJĄCYCH SIĘ W CHOWIE BYDŁA MLECZNEGO

WYPOSAŻENIE W TECHNICZNE ŚRODKI PRODUKCJI ORAZ ICH WYKORZYSTANIE W GOSPODARSTWACH WARZYWNICZYCH O ZRÓŻNICOWANEJ POWIERZCHNI

Journal of Agribusiness and Rural Development

WYKORZYSTANIE TECHNIK KOMPUTEROWYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

KOSZTY PRZEWOZÓW ROLNICZYCH RÓŻNYMI ŚRODKAMI TRANSPORTOWYMI

Wielkość ekonomiczna a efekty gospodarowania i możliwe zagrożenia gospodarstw polowych w Polsce

KIERUNEK PRODUKCJI A WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW TRANSPORTOWYCH W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH *

ANALIZA PRZEPŁYWÓW SUROWCOWO-TOWAROWYCH W ASPEKCIE KIERUNKU PRODUKCJI NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH GOSPODARSTW POLSKI POŁUDNIOWEJ *

WYKORZYSTANIE KOMPUTERÓW W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH LUBELSZCZYZNY

OKRESY UŻYTKOWANIA CIĄGNIKÓW I MASZYN W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH WOJEWÓDZTWA LUBELSKIEGO

POWIERZCHNIA UŻYTKÓW ROLNYCH A WYPOSAŻENIE I WYKORZYSTANIE WYBRANYCH TECHNICZNYCH ŚRODKÓW PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z TRZYLETNIEJ WIERZBY

USŁUGI TECHNICZNE I USŁUGI PRODUKCYJNE W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH POWIATU MIECHOWSKIEGO

EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA PRODUKCJI BIOMASY Z ROCZNEJ WIERZBY

ANALIZA WYPOSAŻENIA GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE

WYKORZYSTANIE ŹRÓDEŁ INFORMACJI W GOSPODARSTWACH ROLNICZYCH MAŁOPOLSKI O RÓŻNYM KIERUNKU PRODUKCJI

MIEJSCE I ROLA INFRASTRUKTURY LOGISTYCZNEJ W FUNKCJONOWANIU PRZEDSIĘBIORSTW ROLNICZYCH

WYKORZYSTANIE POTENCJALNYCH ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH PARKU MASZYNOWEGO W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH

Sytuacja ekonomiczna gospodarstw rolnych z pola obserwacji Polskiego FADN w latach Renata Płonka

OCENA POZIOMU PRODUKCYJNOŚCI I WYDAJNOŚCI W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE WYBRANYCH REGIONÓW POLSKI

Koszty eksploatacji środków transportowych w gospodarstwach ukierunkowanych na chów zwierząt

ILOŚCIOWE I JAKOŚCIOWE ZMIANY W STANIE PARKU CIĄGNIKOWEGO

Wyniki uzyskane przez gospodarstwa rolne uczestniczące w systemie Polski FADN wg typów rolniczych w woj. dolnośląskim w latach 2015 i 2016

Wyposażenie i efektywność środków trwałych w gospodarstwach indywidualnych o różnych typach produkcyjnych

Wyposażenie rolnictwa Lubelszczyzny w środki transportowe

INFORMACJA A ZARZĄDZANIE PARKIEM MASZYNOWYM W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI

WYKORZYSTANIE ZDOLNOŚCI PRODUKCYJNYCH PARKU MASZYNOWEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

ANALIZA TECHNICZNO-EKONOMICZNA ROZWOJOWYCH GOSPODARSTW ROLNICZYCH W ASPEKCIE UPROSZCZENIA PRODUKCJI ROŚLINNEJ

KOSZTY MECHANIZACJI W GOSPODARSTWACH O RÓśNEJ WIELKOŚCI EKONOMICZNEJ

Magazyn, proces magazynowy, gospodarka magazynowa. prof. PŁ dr hab. inż. Andrzej Szymonik Łódź 2014/2015

KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM

Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 3/2005 WPŁYW PODATKU VAT NA KOSZTY MECHANIZACJI. Streszczenie

OCENA WIELKOŚCI JEDNORAZOWO PRZEWOŻONYCH ŁADUNKÓW W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU TRANSPORTU I WIELKOŚCI GOSPODARSTWA ROLNICZEGO

WYNIKI FINANSOWE GOSPODARSTW ROLNICZYCH A OBCIĄŻENIE PODATKIEM ROLNYM 1

POZIOM I STRUKTURA NAKŁADÓW BEZPOŚREDNICH W ZALEŻNOŚCI OD UPROSZCZENIA PRODUKCJI ROŚLINNEJ

ANALIZA WYPOSAŻENIA WYBRANYCH GOSPODARSTW EKOLOGICZNYCH W CIĄGNIKI ROLNICZE

WP YW STRUKTURY U YTKÓW ROLNYCH NA WYNIKI EKONOMICZNE GOSPODARSTW ZAJMUJ CYCH SIÊ HODOWL OWIEC. Tomasz Rokicki

PORÓWNANIE KOSZTÓW PRODUKCJI JĘCZMIENIA JAREGO I OZIMEGO W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH WOJ. ZACHODNIOPOMORSKIEGO

WPŁYW WIELKOŚCI STADA KRÓW MLECZNYCH I UZBROJENIA TECHNICZNEGO NA EFEKTYWNOŚĆ PRODUKCJI W GOSPODARSTWACH EKOLOGICZNYCH*

KOMBAJNY ZBOŻOWE W ROLNICTWIE POLSKIM W LATACH

Koncentracja i specjalizacja gospodarstw rolniczych w procesie integracji z Unią Europejską. Prof. dr hab. Wojciech Ziętara

WYBRANE WSKAŹNIKI PRODUKCYJNE A POZIOM WYPOSAŻENIA ORAZ MOC PARKU MASZYNOWEGO GOSPODARSTW ROLNYCH

Zakres zróżnicowania poziomu dochodów z gospodarstwa rolnego w układzie regionalnym

TECHNICZNE ŚRODKI PRACY W GOSPODARSTWACH O RÓŻNYM POZIOMIE DOSTOSOWANIA DO WYMOGÓW ROLNOŚRODOWISKOWYCH

ZNACZENIE DZIERŻAWY UŻYTKÓW ROLNYCH DLA KIERUNKU PRODUKCJI ROLNEJ GOSPODARSTW TOWAROWYCH W POLSCE *

ZAPOTRZEBOWANIE NA PROGRAMY KOMPUTEROWE W ROLNICTWIE NA PRZYKŁADZIE GOSPODARSTW WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO

ZRÓWNOWAŻENIE PRODUKCJI ROLNICZEJ W ASPEKCIE ZASOBÓW UŻYTKÓW ZIELONYCH ORAZ OBSADY INWENTARZA ŻYWEGO

OBSZAR GOSPODARSTWA EKOLOGICZNEGO A LICZBA I MOC MOBILNYCH ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH 1. Józef Kowalski

NAKŁADY TRANSPORTOWE W BADANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

WARUNKI GOSPODAROWANIA W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH W WOJ. MAŁOPOLSKIM O KORZYSTNEJ STRUKTURZE AGRARNEJ

Poziom kosztów produkcji w gospodarstwach rolnych Polski FADN.

INTENSYWNOŚĆ PRODUKCJI A POZIOM TECHNIKI ROLNICZEJ W GOSPODARSTWACH SADOWNICZYCH

OKRESY UŻYTKOWANIA I WYKORZYSTANIE ŚRODKÓW ENERGETYCZNYCH W GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE I NAKŁADY PRACY W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH RODZINNYCH

Inżynieria Rolnicza 7(105)/2008

WYPOSAŻENIE TECHNICZNE A WYKORZYSTANIE TECHNICZNYCH USŁUG PRODUKCYJNYCH W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH POWIATU MIECHOWSKIEGO

Koszty wynagrodzeń pracy najemnej w gospodarstwach indywidualnych w zależności od typu rolniczego

ODLEGŁOŚĆ I WIELKOŚĆ PRZEWOZÓW W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU ŁADUNKU I WIELKOŚCI SPRZEDAŻY PRODUKCJI

WYDATKI NA TECHNIKĘ A PRZYCHODY W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH LUBELSZCZYZNY

ZMIANY W WYPOSAŻENIU TECHNICZNYM WYBRANYCH GOSPODARSTW ROLNYCH PO PRZYSTĄPIENIU POLSKI DO UNII EUROPEJSKIEJ

WPŁYW POWIERZCHNI UŻYTKÓW ROLNYCH ORAZ WYKSZTAŁCENIA WŁAŚCICIELA NA SPOSOBY POZYSKIWANIA INFORMACJI W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI

Magazynowanie. Logistyka zaopatrzenia i produkcji. Gospodarka magazynowa LZIP_2_LW. dr inż. L. Wicki

Czynniki wpływające na różnicowanie poziomu wsparcia gospodarstw środkami Wspólnej Polityki Rolnej UE

OCENA TECHNOLOGII PRZEWOZU W TRANSPORCIE ROLNICZYM

PORÓWNANIE SPOSOBÓW POZYSKIWANIA INFORMACJI O MASZYNACH ROLNICZYCH W GOSPODARSTWACH MAŁOPOLSKI

UPROSZCZENIE PRODUKCJI ROŚLINNEJ A POSTĘP NAUKOWO-TECHNICZNY I JEGO EFEKTYWNOŚĆ W WYBRANYCH GOSPODARSTWACH ROLNYCH

Transkrypt:

Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 POTENCJAŁ MAGAZYNOWY ORAZ JEGO WYKORZYSTANIE W PRZEDSIĘBIORSTWACH ROLNICZYCH Maciej Kuboń Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki, Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Streszczenie. Przedstawiono potencjał magazynowy oraz jego wykorzystanie w ach o różnych typach produkcji rolniczej. Największym potencjałem magazynowym odznaczały się obiekty z grupy D 49,3 m 2 ha -1, a najmniejszym obiekty z grupy A 11,7 m 2 ha -1. Stopień wykorzystania powierzchni magazynowej wynosił od 65,3 (grupa B) do 88,6% (grupa A). Największą część powierzchni magazynowej zajmowały maszyny i urządzenia rolnicze 33,8%, a najmniejszą środki produkcji 18,2%. Najwyższy wskaźnik zagospodarowania powierzchni magazynowej odnotowano w ach z grupy A 1,09 t m -2, a najmniejszy w ach z grupy E 0,28 t m -2. Słowa kluczowe: infrastruktura logistyczna, potencjał, magazyn, wyposażenie, wykorzystanie Wprowadzenie System magazynowania i obsługi zapasów można określić jako skoordynowaną działalność w czasie i przestrzeni polegająca na gromadzeniu zapasów, ich składowaniu wraz z czynnościami manipulacyjnymi oraz kontrolą. Działalność ta jest prowadzona z wykorzystaniem całej infrastruktury magazynowej [Wasilewski 2003]. Kształtowanie zapasów w ach rolniczych jest uwarunkowane wieloma czynnikami, zarówno wewnętrznymi, jak i zewnętrznymi. Działalność rolnicza, charakteryzująca się naturalnym procesem produkcji, wymaga dopasowania zasad gospodarki zapasami do potrzeb technologicznych [Wasilewski 2004]. Konieczność utrzymywania zapasów związana jest przede wszystkim z zapewnieniem ciągłości procesów produkcyjnych, ciągłości sprzedaży, zabezpieczeniem przed zmianami cen, jak również utrzymaniem jakości wytworzonych produktów rolniczych [Kowalski, Tabor 2003]. Zapasy magazynowe stanowią tzw. bufor między przepływami towarów na wejściu i wyjściu. Bufory te powstają, gdy czasowa i ilościowa struktura przepływów na wejściu różni się od przepływów na wyjściu [Abt 2000]. Zapasy jednak zwiększają koszty magazynowania i na jakiś czas zamrażają dany środek nieproduktywnie. Dlatego też wielkość zapasów musi być gospodarczo uzasadniona [Dębski 1996; Pietraszewski 1995; Skowronek, Sariusz Wolski 1995]. Utrzymanie zapasów na określonym poziomie ilościowym i jakościowym wymusza na rolnikach posiadanie odpowiedniej infrastruktury magazynowej w postaci budynków i budowli magazynowych (stodoły, wiaty, silosy, chłodnie, zbiorniki i płyty gnojowe). Liczba i rodzaj magazynów powinna wynikać profilu produkcji oraz organizacji transportu (zaopatrzenie i zbyt), 129

Maciej Kuboń a wszystkie czynności związane z gospodarką zapasami powinna być ukierunkowane na minimalizację bezpośrednich i pośrednich kosztów magazynowania. Cel, zakres, metodyka badań Celem pracy było określenie potencjału magazynowego oraz jego wykorzystania w ach rolniczych. Badania przeprowadzono w 50 ach rolniczych położonych w rejonie Polski południowej, o różnych typach produkcji [FAPA 2000]. Zebrane w trakcie badań informacje pozwoliły na obliczenie wielkości, struktury oraz rozdysponowania produkcji, wielkości i struktury powierzchni magazynowej oraz jej wykorzystania. Badane a podzielono na 5 grup, w obrębie których zrealizowano założony cel pracy: A - a specjalizujące się w uprawach polowych, B - a specjalizujące się w chowie zwierząt żywionych w systemie wypasowym, C - a specjalizujące się w chowie zwierząt żywionych paszami treściwymi, D różne uprawy i zwierzęta łącznie, E a specjalizujące się w uprawach ogrodniczych. Potencjał magazynowy przedstawiono jako suma powierzchni magazynowej przypadająca na jedno o i na 1ha UR (m 2 gosp. -1, m 2 ha UR -1, m 3 ha UR -1 ) oraz tonę produkcji globalnej i średnią wielkość zapasu magazynowego (m 3 tpg. - 1, m 3 t Zm. -1 ). Wykorzystanie potencjału magazynowego przedstawiono w ujęciu procentowym oraz w postaci wskaźnika zagospodarowania powierzchni składowej (W zps ), jako iloraz średniego zapasu magazynowego w badanym okresie [tony] do powierzchni składowej [m 2 i m 3 ]. Charakterystyka badanych obiektów W tabeli 1 przedstawiono ogólną charakterystykę badanych obiektów. Najwyższa średnia powierzchnia a występowała w ach specjalizujących się w uprawach polowych -107,8 ha, a najniższa w ach warzywniczych - 6,9 ha. Najbliżej do rynków zaopatrzenia położone były a z grupy B, (3,6 km), a najdalej zarówno do rynków zaopatrzenia jak i zbytu a z grupy A 94,8 i 172,1 km. Tak duża dysproporcja w odległościach od rynków zewnętrznych, pomiędzy grupą A a pozostałymi wynika z konieczności poszukiwania korzystniejszych rynków zaopatrzenia i zbytu. Zasadność i konieczność posiadania odpowiedniej powierzchni magazynowej w ie została potwierdzona w badaniach przeprowadzonych przez Kubonia [2007], gdzie przedstawiono strukturę przepływów surowcowo-towarowych, ze szczególnym zaznaczeniem miejsc tworzenia buforów w poszczególnych procesach logistycznych. Z badań wynika, że w procesach zaopatrzenia ponad 70% zakupionych środków produkcji w obiektach z grupy B i C jest magazynowana, a w grupie A i D ponad 60%. W procesie produkcji, ponad 90% produkcji - przeznaczonej w ramach obrotu wewnętrznego do wykorzystania w tej samej lub innej gałęzi produkcji - jest magazynowana. Natomiast w procesie dystrybucji w ach specjalizujących się w uprawach polowych 86,3% produkcji towarowej jest magazynowane średnio przez 5 miesięcy. 130

Potencjał magazynowy... Tabela 1. Charakterystyka badanych Table 1. Characterization of the investigated farms Liczba Średnia Oddalenie Procentowy udział magazynowanej gospodar- zaopa- wielkość od rynku masy w procesie* zbytu zaopatrzenia produkcji dystrybucji w grupie stwa trzenia szt. ha km % A 10 107,8 94,8 172,1 63,9 97,7 86,3 B 10 17,6 3,6 35,5 76,3 91,0 31,4 C 8 20,5 13,7 9,4 70,4 96,5 48,9 D 10 9,5 7,1 10,2 49,0 95,1 33,2 E 12 6,9 9,1 29,1 60,8-13,3 *Kuboń [2007] Analiza wyników badań W tabeli 2 przedstawiono potencjał magazynowy badanych a na rys. 1 wielkość powierzchni magazynowej w odniesieniu do produkcji globalnej i średniego zapasu magazynowego. Potencjał magazynowy przedstawiono jako suma powierzchni magazynowych zlokalizowanych w budynkach inwentarskich, magazynach i przechowalniach, garażach i wiatach oraz silosach. Wskaźnikiem, który pozwala na porównanie powierzchni magazynowej budynków i budowli, jest odniesienie powierzchni do 1ha UR. Największy potencjał magazynowy posiadają a z grupy D i E 49,3 oraz 43,3 m 2 ha -1, a najmniejszy z grupy A 11,7 m 2 ha -1. Podobne relacje występują w przeliczeniu na m 3 ha -1. Tabela 2. Potencjał magazynowy badanych Table 2. Storage potential of the investigated farms Budynki inwentarskie Magazyny i przechowalnie Garaże i wiaty Silosy Ogółem m 2 gosp -1 m 3 m 2 gosp -1 m 2 ha -1-1 m 3 ha A 29,4 410,2 696,8 267,1 1136,4 11,7 77,9 B 175,8 168,6 144,8 5,4 489,2 29,1 109,3 C 306,9 187,5 95,2 9,0 589,6 28,8 117,5 D 111,2 160,3 141,6-413,1 49,3 195,3 E - 69,1 133,5-205,6 43,3 156,7 Największą powierzchnię magazynową zlokalizowaną w budynkach inwentarskich posiadały obiekty z grupy C 306,9 m 2, natomiast w przypadku magazynów i przechowalni, garaży i wiaty oraz silosów obiekty z grupy A. W odniesieniu do jednostki produkcji globalnej, największy potencjał magazynowy posiadają a wielokierunkowe (grupa D) a najmniejszy a warzywnicze (grupa E). Natomiast biorąc pod uwa- 131

Maciej Kuboń gę średni zapas magazynowy, to największy potencjał występował w grupie E a najmniejszy w grupie A. 16 14,9 14 12 10 8 m 3 tpg -1 m 3 t Zm -1 7,9 7,3 10,4 8,1 12 12,8 6 6 5,8 4 3,2 2 0 A B C D E Grupy Rys. 1. Fig 1. Wielkość powierzchni magazynowej w odniesieniu do produkcji globalnej i średniego zapasu magazynowego Storage area in relation to the global production and average storage reserve Wykorzystanie powierzchni magazynowej w ujęciu procentowym przedstawiono w tabeli 3. W każdym z wyszczególnionych elementów infrastruktury magazynowej były przechowywane środki produkcji (SP), produkty rolnicze (PR) oraz maszyny i urządzenia rolnicze (MA). Wyjątkiem były budynki inwentarskie, w których nie przechowywano maszyn rolniczych. W budynkach inwentarskich największy udział w strukturze przechowywanych towarów zajmowały produkty rolnicze (27%) w obiektach z grupy D oraz środki produkcji (22,5%) z grupy C. W ach z grupy A, C i D ponad 50% powierzchni magazynowej zlokalizowanej w magazynach i przechowalniach zajmowały płody rolne. Środki produkcji zajmowały od 8,2 do 46,1% powierzchni magazynowej, a maszyny i urządzenia rolnicze 10,2% w grupie E i 11,7% w grupie A. W garażach i wiatach przechowywano w przeważającej części ciągniki, środki transportowe oraz maszyny rolnicze (45,8-90%). Silosy zbożowe występowały jedynie w ach z grupy A, B i C, a średnie ich wykorzystanie w roku mieściło się w granicach 79-95%. 132

Potencjał magazynowy... Tabela 3. Wykorzystanie powierzchni magazynowej [%] Table 3. Use of the storage area Budynki inwentarskie Magazyny i przechowalnie Garaże i wiaty Silosy zbożowe SP PR MA SP PR MA SP PR MA PR A 3,6 4,1-25,8 50,2 11,7 3,8 6,2 77,0 95,0 B 3,1 4,5-46,1 25,1-9,9 27,0 63,1 79,0 C 22,5 6,9-22,8 57,2-5,6 6,2 72,5 88,0 D - 27,0-24,2 63,2-4,0 2,0 90,0 - E - - - 8,2 8,2 10,2 18,6-45,8 - W tabeli 4 przedstawiono strukturę wykorzystania potencjału magazynowego. Ogółem w badanych grupach średnie roczne wykorzystanie powierzchni magazynowej mieściło się w granicach 66,0-88,6%, przy czym najwyższe wykorzystanie potencjału magazynowego odnotowano w ach specjalizujący się w uprawach polowych a najniższe w chowie zwierząt żywionych w systemie wypasowym. Tabela 4. Struktura wykorzystania potencjału magazynowego [%] Table 4. Structure of the storage potential use Środki produkcji Płody rolne Maszyny i urządzenia rolnicze Ogółem A 11,6 34,2 42,8 88,6 B 26,6 17,9 20,8 65,3 C 23,3 29,9 19,4 72,6 D 9,7 36,7 33,0 79,4 E 19,6 6,0 40,4 66,0 Badania wykazały, iż największą część powierzchni magazynowej zajmowały maszyny i urządzenia rolnicze (19,4-42,8%), które w większości przechowywane były w garażach i wiatach jak również w magazynach przystosowanych odpowiednio do przechowywania maszyn. Płody rolne zajmowały od 6 do 34,2% ogólnej powierzchni magazynowej, a środki produkcji od 9,7 do 26,6%. Na rys. 2 przedstawiono wykorzystanie potencjału magazynowego w postacie wskaźnika zagospodarowania powierzchni składowej. Najwyższy wskaźnik odnotowano w ach specjalizujących się w uprawach polowych (grupa A), a najmniejszy w ach wielokierunkowych (grupa D) i warzywniczych (grupa E). W obiektach z grupy B i C wskaźnik ten kształtował się na zbliżonym poziomie. 133

Maciej Kuboń 1,2 1,09 1 t m -2 t m -3 0,8 0,6 0,52 0,46 0,4 0,32 0,28 0,2 0,16 0,13 0,12 0,08 0,08 0 A B C D E Rys. 2. Fig 2. Wskaźnik zagospodarowania powierzchni składowej Storage area management index Wnioski 1. Potencjał magazynowy w badanych grupach mieścił się w granicach 11,7 (grupa A) 49,3 m 2 ha -1 (grupa D). W obiektach z grupy A, 49,6% powierzchni magazynowej stanowiła powierzchnia garaży i wiat, 29,2% magazynów i przechowalni a pozostałe 21,2% budynki inwentarskie i silosy. Natomiast w ach z grupy D 38,8% ogólnej powierzchni magazynowej stanowiły magazyny i przechowanie, 34,3% garaże i wiaty a pozostałe 23,9% powierzchnia budynków inwentarskich. 2. Potencjał magazynowy w badanych grupach wykorzystany był w granicach od 65,3% w grupie B do 88,6% w grupie A. Najbardziej wykorzystywanymi elementami infrastruktury magazynowej były silosy oraz magazyny i przechowalnie a najmniej budynki inwentarskie. 3. Największą część powierzchni magazynowej zajmowały maszyny i urządzenia rolnicze 33,8%, najmniejszą środki produkcji 18,2%. 4. Najwyższy wskaźnik zagospodarowania powierzchni magazynowej odnotowano w ach z grupy A 1,09 t m -2, a najmniejszy w ach z grupy E 0,28 t m -2. 134

Potencjał magazynowy... Bibliografia Abt S. 2000. Zarządzanie logistyczne w praktyce. Akademia Ekonomiczna w Poznaniu. Zeszyty Naukowe nr 3. s. 4-5. Dębski S. 1996. Ekonomika i organizacja przedsiębiorstw. Cz. I i II. WSiP. Warszawa. s. 14-15. FAPA 2000. Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii rolniczych. FAPA. Warszawa. s. 8-10. Kowalski St., Tabor S. 2003. Koszty logistyczne w wybranych ach rolniczych. Inżynieria Rolnicza 10(52). s. 163-172. Kuboń M. 2008. Flow of raw materials and products on specialist farms. ВЕСТНИК. Nr 1. s. 147-149. Pietraszewski M. 1995. Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa przemysłowego. Praca zbiorowa. Poznań. s. 66. Skowronek Cz., Sariusz-Wolski Z. 1995. Logistyka w przedsiębiorstwie. PWE. Warszawa. s. 33-35. Wasilewski M. 2003. Gospodarka magazynowa w ach rolniczych. [w:] Globalizacja i integracja gospodarcza a procesy restrukturyzacji i rozwój przedsiębiorstw. Wydawnictwa AE. Kraków. Wasilewski M. 2004. Ekonomiczno-organizacyjne uwarunkowania gospodarowania zapasami w przedsiębiorstwach rolniczych. Wydawnictwo SGGW. Warszawa. s. 223. STORAGE POTENTIAL AND ITS USE IN AGRICULTURAL ENTERPRISES Abstract. Storage potential and its use in farms with various types of agricultural production are presented. The greatest storage potential was found for the group D objects 49.3 m 2 ha -1, the lowest storage potential was noted for the group A objects 11.7 m 2 ha -1. The degree of using the storage area ranged from 65.3% (group B) to 88.6% (group A). The greatest part of the storage area was occupied by agricultural machines and equipment 33.8%, the smallest part was occupied by means of production 18.2%. The greatest storage area management index was noted for the group A farms 1.09 t m -2, and the lowest index was found for the group E farms 0.28 t m -2. Key words: logistic infrastructure, potential, warehouse, equipment, use Adres do korespondencji: Maciej Kuboń; e-mail: kubon@ar.krakow.pl Katedra Inżynierii Rolniczej i Informatyki Uniwersytet Rolniczy w Krakowie ul. Balicka 116B 30-149 Kraków 135