WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA W RZESZOWIE DELEGATURA W JAŚLE SPRAWOZDANIE Z MONITORINGU JAKOŚCI POWIETRZA W 2009 ROKU Stanowisko pomiarowe: ŻYDOWSKIE Jasło, luty 2010 r.
1. Położenie i najbliższe otoczenie stanowiska: Położenie: Magurski Park Narodowy gmina Krempna powiat jasielski województwo podkarpackie N 49 o 28 07 E 21 o 29 03 448 m npm Stanowisko pozamiejskie - teren niezamieszkały Najbliższa miejscowość Otoczenie stanowiska: - Krempna kierunek S - teren otwarty, w odległości ok. 25 m droga lokalna o znikomym ruchu pojazdów (głównie pojazdy MPN), w odległości ok. 100 m niezagospodarowane budynki byłego PGR Żydowskie, pojedyncze grupy drzew; kierunek E - teren otwarty, łagodne wzniesienie, brak zabudowy, w odległości ok. 200 m las; kierunek W - teren otwarty, w odległości ok. 17 m droga lokalna o znikomym ruchu pojazdów (głównie pojazdy MPN), w odległości ok. 16-20 m pojedyncze drzewa i 2 wolnostojące parterowe budynki (terenowe stacje badawcze MPN i AR Kraków); kierunek N - teren otwarty, brak zabudowań, w odległości około 4 m pojedyncze drzewa. 2. Data uruchomienia stanowiska: 5 stycznia 2004 r. 3. Pomiary: badane wskaźniki - dwutlenek siarki, dwutlenek azotu typ pomiarów - pasywny czas uśredniania - miesięczny Dodatkowo, w ramach monitoringu tła zanieczyszczeń atmosfery na stanowisku pomiarowym Żydowskie prowadzone były pomiary zawartości w powietrzu formaldehydu metodą pasywną (czas uśredniania - tygodniowy). 3
4. Kryterium oceny jakości powietrza: ochrona roślin Podstawą oceny poziomu zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki oraz dwutlenkiem azotu jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U.2008.47.281). Poziomy dopuszczalne dla NO 2 i SO 2 w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi i ochronę roślin na terenie kraju i okresy, dla których uśredniane są wyniki pomiarów (wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 03.03.2008 r. Dz.U.2008.47.281) Nazwa substancji Tlenki azotu (suma NO 2 i NO w przeliczeniu na NO 2 ) Dwutlenek siarki Okres uśredniania wyników Dopuszczalny poziom substancji w powietrzu (μg/m 3 ) rok kalendarzowy 30 rok kalendarzowy i pora zimowa (01.X-31.III) 20 5. Omówienie wyników badań Badania jakości powietrza prowadzone na stanowisku pomiarowym Żydowskie pozwoliły na określenie średnich rocznych stężeń dwutlenku siarki oraz dwutlenku azotu w powietrzu i ich ocenę według kryterium ochrony roślin w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych ustalonych dla terenu kraju. Zestawienie stężeń dwutlenku azotu i dwutlenku siarki na stanowisku pomiarowym ŻYDOWSKIE w 2009 roku Miesiąc Dwutlenek azotu Dwutlenek siarki µg/m 3 styczeń 8,20 4,39 luty 4,55 6,86 marzec 8,26 14,2 kwiecień 3,47 1,50* maj 2,53 1,50* czerwiec 3,37 1,50* lipiec 2,89 1,50* sierpień 3,87 1,50* wrzesień 3,16 1,50* październik 4,72 1,50* listopad 4,50 1,50* grudzień 5,81 5,17 Wartość średnia roczna 4,61 3,55 Uwagi Oznaczenie NO 2 i SO 2 w powietrzu atmosferycznym metodą chromatografii jonowej z pasywnym pobieraniem próbek. PR-46 Wydanie 1 z dnia 01.07.2005 r. Granica oznaczalności: NO 2-0,5 µg/m 3 SO 2-3 µg/m 3 Współczynnik zmienności (%): ±10 Wartość średnia dla pory zimowej (01.X-31.III) 6,01 5,60 * Wynik poniżej granicy oznaczalności, do obliczeń statystycznych przyjęto wartość równą 50% granicy oznaczalności 4
Średnia roczna wartość stężenia dwutlenku siarki wynosiła 3,55 µg/m 3 co stanowi 17,7% wartości stężenia dopuszczalnego. Rozkład miesięcznych stężeń wskazuje na niski poziom zanieczyszczenia powietrza dwutlenkiem siarki. W miesiącach zimowych (styczeń-marzec oraz grudzień) wartości miesięcznych stężeń dwutlenku siarki zawierały się w przedziale 4,36-14,2 µg/m 3, natomiast w pozostałych miesiącach kształtowały się poniżej granicy oznaczalności stosowanej metody badawczej. Maksymalne stężenie dwutlenku siarki wystąpiło w marcu. Średnie stężenie roczne dwutlenku siarki i stężenie dla pory zimowej w stosunku do roku poprzedniego były niższe. Miesięczne stężenia dwutlenku azotu i dwutlenku siarki na stanowisku pomiarowym ŻYDOWSKIE w 2009 roku 15 (μg/m 3 ) dwutlenek siarki dwutlenek azotu 12 stężenie 9 6 3 0 I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII miesiące Średnie roczne stężenie dwutlenku azotu było niższe niż w 2008 roku i wynosiło 4,61 µg/m 3, co stanowi 15,4% wartości stężenia dopuszczalnego. Wartości miesięcznych stężeń NO 2 dla pory zimowej i letniej nie były tak zróżnicowane jak w przypadku SO 2 i przedstawiały się następująco: pora zimowa 4,50-8,20 µg/m 3, pora letnia 2,53-3,87 µg/m 3. Najwyższe stężenia miesięczne dwutlenku azotu wystąpiły w styczniu i marcu. Pomiary jakości powietrza, prowadzone w latach 2004-2009 na terenie Magurskiego Parku Narodowego na stanowisku Żydowskie, nie wykazały przekroczeń standardów jakości powietrza w zakresie dwutlenku siarki i dwutlenku azotu. 5
Średnie roczne stężenia dwutlenku azotu i dwutlenku siarki na stanowisku pomiarowym ŻYDOWSKIE w latach 2004-2009 Lata Średnie stężenie dla roku dla pory zimowej (X-III) NO 2 SO 2 NO 2 SO 2 µg/m 3 2004 1,43 7,18 2,09 9,42 2005 2,32 9,71 3,03 8,73 2006 2,5 4,8 3,55 7,17 2007 3,9 5,13 4,09 5,23 2008 5,2 5,6 5,47 6,75 2009 4,61 3,55 6,01 5,60 średnie stężenie (ug/m 3 ) 10 8 6 4 2 DWUTLENEK AZOTU śr ednie s tężenie (ug/m 3 ) 15 10 5 DWUTLENEK SIARKI 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 dla roku dla pory zimowej dla roku dla pory zimowej Procentowy udział średnich rocznych stężeń substancji monitorowanych w latach 2004-2009 w odniesieniu do poziomów dopuszczalnych obowiązujących w omawianym okresie, przedstawiono na poniższym rysunku. **2009 rok **2008 rok **2007 rok *2006 rok *2005 rok poziom dopuszczalny *2004 rok 0% 20% 40% 60% 80% 100% stężenie średnioroczne dwutlenku siarki stężenie średnioroczne dwutlenku azotu * poziomy dopuszczalne SO 2 i NO 2 wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 06.06.2002 r. ** poziomy dopuszczalne SO 2 i NO 2 wg rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 03.03.2008 r. 6
Średnie roczne stężenie formaldehydu, oznaczanego na stanowisku Żydowskie w ramach monitoringu tła zanieczyszczeń atmosfery, wynosiło 1,13 µg/m 3 i w porównaniu do 2008 roku zwiększyło się o 25,7%. Wartości stężeń tej substancji uzyskane w latach 2006-2009 przedstawiają się następująco: Nazwa substancji Lata 2006 2007 2008 2009 µg/m 3 Formaldehyd 1,3 1,2 0,84 1,13 7