KOD UCZNIA UZUPEŁNIA ZESPÓŁ NADZORUJĄCY DATA URODZENIA UCZNIA dzień miesiąc rok miejsce na naklejkę z kodem PRÓBNY EGZAMIN W TRZECIEJ KLASIE GIMNAZJUM Z ZAKRESU PRZEDMIOTÓW HUMANISTYCZNYCH Informacje dla ucznia 1. Sprawdź, czy zestaw egzaminacyjny zawiera 16 stron. Ewentualny brak zgłoś nauczycielowi. 2. Czytaj bardzo uważnie wszystkie teksty i zadania. 3. Wszystkie zadania rozwiązuj długopisem lub piórem. 4. Gdy przy zadaniu jest taki znak, to wybierz jedną odpowiedź i zamaluj wybrany kwadrat, np.: A. B. C. D. 5. Staraj się nie popełniać błędów. Gdy się pomylisz, błędne zaznaczenie otocz kółkiem i zamaluj inną odpowiedź, np.: A. B. C. D. GRUDZIEŃ 2005 Czas pracy: do 180 minut Liczba punktów do uzyskania: 50 6. Gdy przy zadaniu jest taki znak, to sam napisz odpowiedź w miejscu kropek. Pomyłki przekreślaj. 7. Gdy przy zadaniu jest taki znak, to połącz strzałkami dobre odpowiedzi, np.: Kasia uczeń Tomek uczennica 8. W arkuszu znajduje się miejsce na brudnopis. Możesz je wykorzystać, redagując odpowiedź. Zapisy w brudnopisie nie będą sprawdzane i oceniane. Powodzenia! GH-A7
Żyjmy w zgodzie z przyrodą Przeczytaj uważnie tekst. Tekst I W II połowie XVIII angielski inżynier James Watt zbudował maszynę parową. Jego wynalazek spowodował bardzo szybki rozwój przemysłu. Powstało wiele nowych fabryk oraz urządzeń, które potrzebowały energii (z drewna lub węgla). Postęp techniczny przyczyniał się do niszczenia przyrody. Człowiek zaczął wycinać lasy, zanieczyszczać glebę, wodę, powietrze. W XX wieku stał się producentem tysięcy ton odpadów. Czy nasza planeta będzie czysta czy pełna śmieci, zależy od każdego z nas. Musimy nauczyć się żyć w zgodzie z przyrodą, chronić i szanować środowisko naturalne. Przypomina nam o tym Dzień Ziemi, który obchodzimy 22 kwietnia. Słowniczek: przemysł fabryki postęp techniczny rozwój techniki, wynalazki odpady śmieci zanieczyszczać brudzić, śmiecić środowisko naturalne ziemia, woda, powietrze Na podstawie tekstu I wykonaj zadania: 1., 2., 3. i 4. Zadanie 1. Dzień Ziemi przypomina nam, że trzeba A. sprzątać w domu. B. szanować środowisko. C. rozwijać przemysł. D. niszczyć przyrodę. Strona 2 z 16
Zadanie 2. Rozwój fabryk przyczynił się do A. zwiększenia liczby lasów. B. zmniejszenia ilości śmieci. C. zanieczyszczenia środowiska. D. oczyszczenia wód i powietrza. Zadanie 3. Uzupełnij zdania. W wieku James Watt zbudował maszynę parową. Ten wynalazek spowodował.... Zadanie 4. Napisz odpowiedzi pełnymi zdaniami. 1. W jaki sposób człowiek niszczy środowisko naturalne? 2. Od kogo zależy czystość na naszej planecie? Strona 3 z 16
Przeczytaj uważnie tekst. Tekst II W Polsce wyrzuca się rocznie około 300 kilogramów śmieci na jednego mieszkańca. Niszczą one środowisko naturalne. Aby śmieci było mniej, należy je segregować, czyli dzielić na papier, szkło, plastik, metal. Podzielone odpadki można wykorzystać jako surowce wtórne do produkcji nowych wyrobów. Odzyskiwanie surowców (np. szkła, metalu) ze śmieci i ponowne ich wykorzystanie nazywamy recyklingiem. Ze starych butelek, słoików otrzymamy szkło, a ze szkła powstaną nowe butelki. Z makulatury będzie nowy papier. Słowniczek: ponowne znowu surowce wtórne np. szkło, metal, papier, plastik, które można przerobić na nowe produkty makulatura zniszczony papier, np. stare gazety, zeszyty Na podstawie tekstu II wykonaj zadania: 5., 6., 7. i 8. Zadanie 5. Recykling to A. niszczenie środowiska naturalnego. B. przechowywanie śmieci w pojemnikach. C. produkowanie nowych wyrobów ze śmieci. D. oznaczanie opakowań specjalnymi znakami. Strona 4 z 16
Zadanie 6. Połącz nazwy śmieci z odpowiednimi pojemnikami. Zadanie 7. Zaznacz TAK gdy uważasz, że zdanie jest prawdziwe, NIE gdy zdanie jest fałszywe (nieprawdziwe). TAK NIE Każdy Polak wyrzuca rocznie mniej niż 100 kilogramów śmieci. Śmieci niszczą przyrodę. Zbierając makulaturę, ratujemy lasy. Segregacja śmieci jest niedobra dla środowiska. Strona 5 z 16
Zadanie 8. Uzupełnij rozmowę Rafała z ekologiem zdaniami wybranymi z ramek umieszczonych na dole. ekolog osoba, która chroni przyrodę przed zniszczeniem 1. Czytałem, że w Polsce wyrzuca się rocznie około 300 kg śmieci na jednego mieszkańca....... 2. Trzeba je segregować i przetwarzać. Ekolog Rafał 3.......... Rafał 4. Jest to dzielenie odpadków na papier, szkło, plastik, metal. Każdy rodzaj śmieci wrzuca się do oddzielnego pojemnika. Ekolog 5. Co później dzieje się na przykład ze szkłem? Rafał 6.......... Ekolog Stare butelki i słoiki trafiają do huty szkła. Tutaj przerabiane są na nowe szklane opakowania. Makulatura trafia do fabryki papieru, gdzie powstaje z niej nowy papier. Co to jest segregacja śmieci? Co można robić, aby śmieci było mniej? Strona 6 z 16
Przeczytaj uważnie tekst. Tekst III Kupujemy codziennie różne artykuły. Jeżeli produkty oraz opakowania są przyjazne dla środowiska, producenci informują nas o tym. Umieszczają na opakowaniach swoich towarów specjalne symbole (eko-znaki), a także informacje słowne, np. nie testowane na zwierzętach, bezpieczne dla sfery ozonowej itp. Często spotykanym symbolem jest Zielony Punkt. Informuje on klientów, że opakowanie może być przetwarzane nadaje się do recyklingu. Niektórzy producenci podają także instrukcję postępowania z opakowaniem. Przykłady eko-znaków: Zielony Punkt (der Grüne Punkt) Nie testowane na zwierzętach (Not Tested On Animals) Przyjazne dla sfery ozonowej (Ozone friendly) Słowniczek: artykuł produkt, towar przyjazny dla środowiska nie szkodzi przyrodzie, dobry dla środowiska instrukcja sposób postępowania, co należy robić testować sprawdzać, próbować sfera ozonowa warstwa atmosfery, która chroni nas przed szkodliwym promieniowaniem Na podstawie tekstu III wykonaj zadania: 9., 10., 11. i 12. Zadanie 9. Zielony Punkt informuje, że opakowanie A. jest bezpieczne dla człowieka. B. jest szkodliwe dla środowiska. C. nie nadaje się do wykorzystania. D. nadaje się do przetworzenia. Strona 7 z 16
Zadanie 10. Uzupełnij zdania. Eko-znaki informują nas o tym, że Umieszczają je na Zadanie 11. Eko-znak informuje, że produkt A. jest niebezpieczny dla zwierząt. B. nie był testowany na zwierzętach. C. nadaje się do ponownego wykorzystania. D. zawiera szkodliwe substancje. Zadanie 12. Napisz (w 1 os. l. poj.), co zrobisz z kartonikiem po soku, jeśli zobaczysz na nim następującą instrukcję: 1. 2. Strona 8 z 16
Przeczytaj uważnie tekst. Wisława Szymborska Zwierzęta cyrkowe Przytupują do taktu niedźwiedzie, skacze lew przez płonące obręcze, małpa w żółtej tunice na rowerze jedzie, trzaska bat i muzyczka brzęczy, trzaska bat i kołysze oczy zwierząt, słoń obnosi karafkę na głowie, tańczą psy i ostrożnie kroki mierzą. Wstydzę się bardzo, ja człowiek. Tekst IV Źle się bawiono tego dnia: nie szczędzono hucznych oklasków, chociaż ręka dłuższa o bat cień rzucała ostry na piasku. Słowniczek: tunika sukienka bat sznur na kiju używany do popędzania zwierząt obnosi niesie dookoła huczny głośny Na podstawie tekstu IV wykonaj zadania: 13., 14., 15., 16. i 17. Zadanie 13. Napisz 2 zdania o tym, co robią w cyrku małpa i lew................ Strona 9 z 16
Zadanie 14. Pierwsza zwrotka wiersza jest opisem A. występów zwierząt w cyrku. B. gry aktorów w sztuce o zwierzętach. C. zachowania się publiczności w cyrku. D. zachowania się zwierząt w ogrodzie zoologicznym. Zadanie 15. Osoba mówiąca wstydzi się ( Wstydzę się bardzo, ja człowiek ), ponieważ A. człowiek dla zabawy zadaje zwierzętom ból i cierpienie. B. publiczność nie nagradza zwierząt oklaskami. C. publiczność głośno zachowuje się w cyrku. D. treser nie umie zapanować nad zwierzętami. Zadanie 16. Ostatnia zwrotka wiersza zbudowana jest z A. 1 wersu. B. 4 wersów. C. 7 wersów. D. 5 wersów. Zadanie 17. Rymami są w wierszu wyrazy: A. brzęczy zwierząt. B. dnia bat. C. głowie mierzą. D. niedźwiedzie jedzie. Strona 10 z 16
Przeczytaj uważnie tekst. Tekst V Katastrofa tankowca u wybrzeży Francji W niedzielę 12 grudnia 1999 roku tankowiec Erika rozłamał się na dwie części. Do katastrofy doszło 50 kilometrów od wybrzeży Francji. Całą załogę statku bezpiecznie przewieziono na ląd. Niestety do oceanu wydostało się około 15 000 ton ropy naftowej. Zanieczyściła ona ponad 400 km francuskich plaż. Zginęło około 200 tys. ptaków morskich. Była to jedna z największych katastrof ekologicznych ostatnich lat. Słowniczek: ropa naftowa paliwo tankowiec statek, który przewozi ropę naftową katastrofa tragedia, wypadek katastrofa ekologiczna zanieczyszczenie środowiska naturalnego, którego skutkiem mogą być choroby i śmierć ludzi i zwierząt wybrzeże brzeg załoga statku ludzie, którzy pracują na statku zanieczyścił zabrudził Zadanie 18. Na podstawie tekstu V wykonaj zadania: 18., 19., 20. i 21. Tekst V jest A. opisem tankowca Erika. B. wywiadem z załogą tankowca Erika. C. sprawozdaniem z katastrofy tankowca. D. opowiadaniem o katastrofie statku. Zadanie 19. Podkreśl zdanie prawdziwe. W wyniku katastrofy zginęła załoga tankowca. W wyniku katastrofy statku największe szkody poniosło środowisko naturalne. Strona 11 z 16
Zadanie 20. Dokończ zdania. Ropa naftowa z tankowca Erika zanieczyściła. Zanieczyszczenie wody i plaż, którego skutkiem mogą być choroby i śmierć tysięcy zwierząt, to. Zadanie 21. Wykorzystując odpowiednie informacje z tekstu V, napisz w 3 zdaniach notatkę o tym kiedy, gdzie i co się wydarzyło................... Strona 12 z 16
Przeczytaj uważnie tekst. Tekst VI Przed wejściem do parku miejskiego stoi tablica z następującymi informacjami: Podczas przebywania na terenach zieleni jest zabronione: 1. Niszczenie obiektów oraz urządzeń przeznaczonych do użytku publicznego lub służących do utrzymania czystości. 2. Niszczenie roślin, deptanie kwietników i trawników. 3. Zanieczyszczanie lub zaśmiecanie terenu. 4. Zakłócanie spokoju krzykiem, hałasem lub w inny sposób. 5. Biwakowanie oraz rozpalanie ognia. Słowniczek: jest zabronione nie wolno przeznaczonych do użytku publicznego dla wszystkich ludzi urządzenia służące do utrzymania czystości np. kosze na śmieci biwakowanie rozkładanie namiotu Na podstawie tekstu VI wykonaj zadania: 22., 23. i 24. Zadanie 22. Tekst VI jest A. opisem parku. B. regulaminem parku. C. opowiadaniem o przygodzie w parku. D. zawiadomieniem o festynie w parku. Strona 13 z 16
Zadanie 23. Uzupełnij regulamin Kampinoskiego Parku Narodowego. Wybierz wszystkie właściwe informacje spośród podanych w ramkach. Regulamin Kampinoskiego Parku Narodowego W parku narodowym nie wolno: Obserwować zwierząt. Zanieczyszczać lub zaśmiecać terenu. Rozpalać ognia. Niszczyć przyrody. Fotografować przyrody. Hałasować i straszyć zwierząt. Strona 14 z 16
Zadanie 24. Napisz sprawozdanie z akcji Sprzątanie świata. Wykorzystaj pytania pomocnicze oraz informacje podane w ramce. 1. Kiedy odbyła się akcja Sprzątanie świata? 2. Kto był jej organizatorem? 3. Kto brał udział w akcji? 4. Jaki teren posprzątali uczniowie? 5. Czym posługiwali się przy pracy? 6. Kto i za co otrzymał nagrody? 7. Jaki jest pożytek z takiej akcji? park miejski klasa, która zebrała najwięcej śmieci Informacje dotyczące akcji uczniowie klas gimnazjalnych miotły, worki i rękawiczki Samorząd Szkolny 19 września 9 00 14 00 Strona 15 z 16
Brudnopis Strona 16 z 16