Morski Instytut Rybacki w Gdyni 1911-2011 Gdynia 2011
WYDAWCA Morski Instytut Rybacki w Gdyni ul.ko àtaja 1 81-332 Gdynia tel.: +48 587-356-232 fax: +48 587-356-110 www.mir.gdynia.pl KONCEPCJA I REDAKCJA MERYTORYCZNA Zbigniew Karnicki PROJEKT GRAFICZNY Artur Tarasiewicz REDAKCJA J ZYKOWA El bieta Stawska ZDJ CIA Maciej Czoska Archiwum MIR Copyright by Morski Instytut Rybacki w Gdyni All rights reserved ISBN 978-83-61650-06-5
Morski Instytut Rybacki w Gdyni obchodzi 90-lecie swojej dzia alnoêci, która rozpocz a si w roku 1921 w Helu utworzeniem Morskiego Laboratorium Rybackiego. Niniejsze opracowanie przedstawia w skondensowanej formie, czym jest dzisiaj Morski Instytut Rybacki w Gdyni. Wszystkim zainteresowanym bardziej szczegó owà historià dzia alnoêci Instytutu oraz ludzi w nim zatrudnionych, polecam ksià k A.Ropelewskiego Morski Instytut Rybacki. Ludzie i wydarzenia 1921-2001 wyd. MIR ISBN 81-908885-5-6, która jest dost pna w bibliotece naukowej Instytutu oraz w wersji elektronicznej na stronie www.mir.gdynia.pl. Tomasz Linkowski Dyrektor MIR 5
Zadaniem Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni, które Instytut uznaje za swojà naukowà i spo ecznà misj, jest okreêlenie wp ywu dzia alnoêci cz owieka, a szczególnie rybo ówstwa, na morskie ekosystemy oraz oddzia ywanie czynników naturalnych na rybo ówstwo. W tym celu MIR prowadzi i promuje badania oraz prace badawczo-rozwoje w dziedzinie nauk fizycznych, chemicznych, biologicznych oraz interdyscyplinarnych Êrodowiska morskiego, a tak- e w zakresie technologii przetwórstwa, oceny wartoêci od ywczej surowców i produktów rybnych, ekonomiki i techniki rybackiej. Do wa nych zadaƒ Instytutu nale y tak e opracowywanie opinii naukowych dla polskiej administracji rybackiej, Komisji Europejskiej, organizacji mi dzynarodowych i rybackich oraz kszta towanie ÊwiadomoÊci spo ecznej na temat funkcjonowania i racjonalnego eksploatowania ekosystemu morskiego oraz zasad zrównowa onego zarzàdzania rybo ówstwem morskim. 6
7
Morski Instytut Rybacki najstarsza placówka badaƒ morza w Polsce Poczàtki Instytutu si gajà 1921 roku, kiedy powsta o Morskie Laboratorium Rybackie w Helu zajmujàce si badaniami z zakresu hydrologii oraz biologii morza. Kontynuatorem zlikwidowanej w 1931 roku placówki by a utworzona w 1932 roku Stacja Morska, która pod koniec 1938 roku zosta a przeniesiona do nowej siedziby w Gdyni (obecnie budynek Akwarium Gdyƒskiego MIR). Pierwsza siedziba Morskiego Laboratorium Rybackiego w Helu (1921-1938) 8
Siedziba Stacji Morskiej w Gdyni (1939) Po II Wojnie Âwiatowej reaktywowano dzia alnoêç Stacji Morskiej w Gdyni, ale pod pierwotnà nazwà Morskie Laboratorium Rybackie. W 1947 MLR w àczono do Morskiego Instytutu Rybackiego (stowarzyszenia dzia ajàcego od 1928 roku). Od 1949 roku, MIR ju jako placówka resortowa przez wiele lat nadzorowana przez Ministra eglugi, prowadzi swojà dzia alnoêç w Gdyni w dawnej siedzibie MLR na koƒcu Mola Po udniowego, a od 1991 roku w nowej siedzibie na ul. Ko àtaja. Od 2000 roku Morski Instytut Rybacki jest jednostkà nadzorowanà przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW). Zakres dzia alnoêci badawczej MIR obejmuje biologi rybackà, oceanografi rybackà i ekologi morza, chemi ywnoêci i Êrodowiska, technologi przetwórstwa rybnego oraz ekonomik rybackà. 9
Zadaniem MIR jest zapewnienie naukowych podstaw racjonalnej eksploatacji rybackiej. Badania sà prowadzone w pi ciu zak adach naukowych: Zak adzie Zasobów Rybackich, Zak adzie Oceanografii Rybackiej i Ekologii Morza, Zak adzie Ekonomiki Rybackiej, Zak adzie Technologii i Mechanizacji Przetwórstwa oraz Zak adzie Chemii ywnoêci i Ârodowiska. Do struktur Instytutu nale à tak e: Stacja Badawcza w ÂwinoujÊciu prowadzàca badania na Zatoce Pomorskiej i Zalewie Szczeciƒskim. Zak ad Sortowania i Oznaczania Planktonu w Szczecinie, Êwiadczàcy us ugi naukowo-techniczne dla instytucji zagranicznych, g ównie USA. Akwarium Gdyƒskie, którego zadaniem jest popularyzacja wiedzy o Êrodowisku morskim. Morski Instytut Rybacki w Gdyni jest wspó w aêci- Siedziba Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni do 1991 roku obecnie budynek Akwarium Gdyƒskiego Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni 10
Budynek Stacji Badawczej MIR w ÂwinoujÊciu Obecna siedziba Morskiego Instytutu Rybackiego w Gdyni (od 1991 r.) cielem i armatorem statku badawczego Baltica, przystosowanego do badaƒ oceanograficznorybackich i meteorologicznych na Morzu Ba tyckim. Do g ównych obszarów badaƒ MIR zalicza si dyscypliny umo liwiajàce ekosystemowe podejêcie do zarzàdzania rybo ówstwem morskim, a mianowicie: ekologi morza, chemi Êrodowiska morskiego, technologi sprz tu po owowego oraz ekonomik rybackà. Obszar badaƒ innowacyjnych i technicznych realizowanych przez MIR obejmuje technologi i mechanizacj przetwórstwa rybnego oraz chemi ywnoêci pochodzenia morskiego. Dzia alnoêç statutowa Instytutu jest finansowana przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wy szego (MNiSW). Drugi stabilny element bud etu badawczego MIR stanowi Wieloletni Program Zbierania Danych Rybackich finansowany przez Komisj Europejskà i MRiRW. Dodatkowe Êrodki finansowe na badania MIR pozyskuje w ramach Êrodków przyznawanych w drodze konkursów, w tym poprzez projekty badawcze finansowane przez MNiSW, Programy Ramowe Unii Europejskiej oraz Europejski Fundusz Rybacki. Dope nienie bud etu MIR stanowià us ugi naukowe Êwiadczone dla instytucji i przedsi biorstw w kraju i zagranicà oraz przychody z w asnej dzia alnoêci gospodarczej. 11