DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszaa, dnia 27 grudnia 2013 r. Poz. 1647 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA TRANSPORTU, BUDOWNICTWa i GOSPODARKI MORSKIEJ 1) z dnia 26 listopada 2013 r. spraie programó szkoleń i ymagań egzaminacyjnych dla pilotó morskich Na podstaie art. 107b ust. 5 pkt 4 6 ustay z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368, z 2012 r. poz. 1068 oraz z 2013 r. poz. 852) zarządza się, co następuje: 1. Rozporządzenie określa: 1) programy szkoleń pilotó i pilotoych; 2) ymagania egzaminacyjne dla uzyskania dokumentu stierdzającego uzyskanie kalifikacji pilota morskiego; 3) ymagania egzaminacyjne dla odnoienia dokumentu stierdzającego uzyskanie kalifikacji pilota morskiego; 4) ymagania egzaminacyjne dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego. 2. Programy szkoleń pilotó określa załącznik nr 1 do rozporządzenia. 3. Program pilotoych określa załącznik nr 2 do rozporządzenia. 4. Wymagania egzaminacyjne dla uzyskania dokumentu stierdzającego uzyskanie kalifikacji pilota morskiego określa załącznik nr 3 do rozporządzenia. 5. Wymagania egzaminacyjne dla odnoienia dokumentu stierdzającego uzyskanie kalifikacji pilota morskiego określa załącznik nr 4 do rozporządzenia. 6. 1. Wymagania egzaminacyjne dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. 2. Do egzaminu dla uzyskania zolnienia z pilotażu oboiązkoego może przystąpić kapitan statku po uzyskaniu zgody jego armatora. 7. Rozporządzenie chodzi życie po upłyie 14 dni od dnia ogłoszenia. Minister Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej: z. M. Jankoski 1) Minister Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej kieruje działem administracji rządoej gospodarka morska, na podstaie 1 ust. 2 pkt 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministró z dnia 18 listopada 2011 r. spraie szczegółoego zakresu działania Ministra Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej (Dz. U. Nr 248, poz. 1494 oraz z 2012 r. poz. 1396).
Dziennik Usta 2 r spoz. ie 1647 Załączniki do rozporządzenia Ministra Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej z dnia 26 listopada 2013 r. (poz. 1647) Załącznik nr 1 PROGRAMY SZKOLEŃ PILOTÓW Opis programó szkolenia pilotó morskich Programy szkolenia pilotó ukierunkoane są na zdobycie dodatkoej, szczegółoej iedzy i umiejętności zapeniających bezpieczne proadzenie statkó rejonie pilotoym. Zgodnie z ymaganiami Standardu edukacji, szkolenia i certyfikacji dla pilotó morskich (ETCS) przyjętymi przez Europejskie Stoarzyszenie Pilotó Morskich (EMPA) piloci poinni posiadać iedzę obejmującą szczegółoą znajomość akenu, zasad proadzenia naigacji rejonie pilotoym, organizacji i regulacji ruchu oraz praa miejscoego. Wiedzę i umiejętności kandydat na pilota zdobya przez samokształcenie i szkolenie, zgodnie z przedstaionym programem, z ykorzystaniem technik symulacyjnych, oraz przez i pilotoe, które pogłębiają umiejętności i potierdzają nabyte kompetencje. W przedstaionych poniżej programach szkolenioych dokonano podziału treści skazując metodę przysajania iedzy i nabyania niezbędnych umiejętności ynikających z programu szkolenia. Materiał oznaczony skrótem SZ (szkolenie) - to materiał omaiany na zajęciach proadzonych przez ośrodek szkolenioy lub stację pilotoą przez pilotó lub innych specjalistó zatrudnionych przez ośrodek lub stację dla realizacji zadań szkolenioych. Materiał oznaczony skrótem NW (nauka łasna) to materiał, który kandydat na pilota poinien opanoać ramach samokształcenia. Zagadnienia oznaczone skrótem S (symulator), to program szkolenia realizoany podczas zajęć na symulatorach, proadzonych przez instruktoró i nadzoroanych przez pilotó. Program szkolenia pilotó na symulatorze maneroym może być realizoany przez morskie jednostki edukacyjne, o których moa art. 74 ustay z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim. Elementy szkolenia oznaczone skrótem PP (a pilotoa), to iedza i umiejętności zdobyane i pogłębiane trakcie oboiązkoej i pilotoej. Nadzór nad tą formą szkolenia spraują piloci yznaczeni do przeproadzenia szkolenia zgodnie z zasadami przedstaionymi opisie programu pilotoych załączniku nr 2 do rozporządzenia. I. Tabela zbiorcza programó szkoleń Lp. PROGRAM FORMA SZKOLENIA SZ NW S PP 1. NAWIGACJA W REJONIE PILOTOWYM 1.1. Znajomość akenu x x 1.2. Planoanie przejścia pilotoego; plan aaryjny x x 1.3. Proadzenie naigacji na torze odnym i akenie podejścioym x x 1.4. Proadzenie statku na akenie portoym x x 2. BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI W REJONIE PILOTOWYM 2.1. Warunki żeglugi i ruch statkó x x 2.2. Służby monitoroania ruchu statkó i ymiany informacji x x 3. MANEWROWANIE 3.1. Systemy napędu i steroania x x 3.2. Hydrodynamika i teoria maneroania x x x Wpły iatru i innych sił zenętrznych na maneroanie żegludze 3.3. pilotoej x x 3.4. Koticzenie i postój na koticy x x 3.5. Kryteria i zasady cumoania i odcumoania bez użycia holonikó x x 3.6. Manery e spółpracy z holonikami x x x x Procedury bezpiecznego ejścia na statek i zejścia ze statku lub obiektu 3.7. nietypoego x x
Dziennik Usta 3 Poz. 1647 4. SYMULATOR 4.1. Procedury aaryjne podczas pilotażu x x x 4.2. Współpraca pilota z kapitanem i obsadą mostka x x x 5. REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE PILOTAŻU 5.1. Akty polskiego praa morskiego x x 5.2. Aspekty prane pilotażu x x x 5.3. Akty morskiego praa międzynarodoego x x II. Programy szkoleń 1. NAWIGACJA W REJONIE PILOTOWYM SZ NW S PP 1.1. Znajomość akenu x x Znajomość redy i toru odnego 1. Ogólna charakterystyka rejonu pilotoego 2. Redy i koticoiska. 3. Systemy rozgraniczenia ruchu. 4. Tory podejścioe. 5. Tory odne i kanały. 6. Mijanki. 7. Obrotnice. 8. Koticoiska aaryjne. 9. Głębokości na torze odnym i torach podejścioych: a) głębokości na koticoiskach, mijankach i obrotnicach, b) redukcja głębokości poziomy ód, c) mielizny. 10. Niebezpieczeństa naigacyjne na torze odnym i jego pobliżu. 11. Linie energetyczne, kable pododne i linie śiatłoodoe. 12. Deklinacja i anomalie magnetyczne. 13. Stałe oznakoanie naigacyjne: latarnie, nabieżniki, stay, dalby, śiatła sektoroe, sygnały mgłoe. 14. Płyające oznakoanie naigacyjne: a) oznakoanie systemu bocznego, b) oznakoanie systemu kardynalnego, c) znaki bezpiecznej ody, odosobnionego niebezpieczeństa, znaki specjalne. 15. Racony i inne obiekty ykorzystyane naigacji radaroej. 16. Istotne obiekty i elementy ybrzeża użyteczne przy proadzeniu naigacji pilotażoej. 17. Stacje VTS, pilotoe i ratonicze. Znajomość akenu portoego i nabrzeży 1. Baseny portoe. 2. Obrotnice portoe: średnica, dostępne głębokości. 3. Nabrzeża portoe: naza, przeznaczenie, długość, głębokość, yposażenie cumonicze. 4. Dostępność i ograniczenia maneroe, oznakoanie i ośietlenie. 5. Wymagania przepisó portoych. 1.2. Planoanie przejścia pilotoego; plan aaryjny x x 1. Zaplanoanie miejsca ejścia pilota na pokład z uzględnieniem arunkó hydrometeorologicznych i możliości statku pilotoego. 2. Zaplanoanie miejsca zejścia pilota ze statku z uzględnieniem arunkó hydrometeorologicznych i możliości statku pilotoego. 3. Uzględnienie podstaoych parametró statku (długość, stan załadoania, zanurzenie, tonaż, rodzaj ładunku) oraz jego możliości maneroych planie przejścia pilotoego. 4. Zaplanoanie czasu i pory przejścia z zachoaniem bezpiecznej prędkości na neralgicznych odcinkach trasy i ynikającej z niej rezery ody pod stępką. 5. Uzględnienie ograniczeń żegludze ynikających z ostrzeżeń naigacyjnych i ruchu statkó na planoanej trasie. 6. Wzięcie pod uagę arunkó hydrometeorologicznych przeidyanych na czas przejścia pilotoego. 7. Uzględnienie możliości ziększenia zanurzenia z poodu osiadania i
Dziennik Usta 4 Poz. 1647 przechyłu bocznego. 8. Uzględnienie przepisó portoych zakresie: a) dopuszczalnej prędkości, b) zasad regulacji ruchu na torze odnym, c) oboiązku korzystania z pomocy holonikó, d) procedur komunikacyjnych. 9. Zaplanoanie czasu przejścia na poszczególnych odcinkach trasy, czasu osiągnięcia yznaczonych punktó meldunkoych oraz przybliżonego czasu podejścia do nabrzeża. 10. Zaplanoanie czasu przejścia na poszczególnych odcinkach trasy, czasu osiągnięcia yznaczonych punktó meldunkoych oraz przybliżonego czasu zejścia pilota ze statku. 11. Ustalenie metod kontroli pozycji statku adekatnych dla aktualnych arunkó idzialności i yposażenia naigacyjnego jakim dysponuje pilot. 12. Ustalenie metod kontroli sytuacji naigacyjnej z ykorzystaniem systemó ARPA, ECDIS i AIS oraz łączności VHF. 13. Uzględnienie planie przejścia ustalonych zasad spółpracy i ymiany informacji pilota z operatorem stacji VTS. 14. Uzględnienie planie przejścia ustalonych zasad spółpracy pilota z kapitanem i pozostałą obsadą mostka oraz zapenienie łaściej ymiany informacji. 15. Przeidzenie planie aaryjnym koticzenia miejscu garantującym statkoi bezpieczeństo postoju do czasu ustąpienia przyczyn lub okoliczności ymuszających podjęcie działań aaryjnych. 16. Uzględnienie planie aaryjnym niezbędnych działań podejmoanych przez kapitana, pilota i załogę przypadku aarii steru, zaniku zasilania, aarii podstaoego yposażenia naigacyjnego (żyrokompas, radar, AIS) lub środkó łączności. 17. Przeidzenie planie aaryjnym zasad postępoania po ejściu statku na mieliznę, kolizji z innym statkiem, kolizji z nabrzeżem lub innym obiektem, pożarem lub rozleem substancji ropopochodnych. 18. Uzględnienie planie aaryjnym efektynych działań podejmoanych przez kapitana, pilota i załogę zmierzających do: a) udzielenia pomocy poszkodoanym ypadku, b) przesłania odpoiedniego meldunku i zapenienia niezbędnej pomocy z lądu i innych jednostek, c) ystaienia łaściych znakó lub zapalenia przypisanych śiateł, d) podjęcia niezbędnych czynności minimalizujących straty i zapobiegających skażeniu środoiska. 1.3. Proadzenie naigacji na torze odnym i akenie podejścioym x x 1. Wzrokoa identyfikacja elementó oznakoania naigacyjnego. 2. Znajomość kątó drogi na poszczególnych odcinkach toru, kierunkó yznaczanych przez nabieżniki. 3. Znajomość długości poszczególnych odcinkó toru, szerokości toru na danym odcinku oraz dostępnych głębokości. 4. Znajomość dopuszczalnych prędkości na poszczególnych odcinkach toru, zakazó yprzedzania, koticzenia i innych restrykcji ynikających z przepisó portoych. 5. Wykonyanie zrotó i pokonyanie zakrętó na torze odnym. 6. Metody kontroli utrzymyania statku osi toru odnego. 7. Określanie aktualnej pozycji statku metodami terrestrycznymi. 8. Określanie aktualnej pozycji statku za pomocą radaru. 9. Wykorzystanie pilotoych systemó naigacji do proadzenia statku na torze odnym. 10. Określanie położenia odnicy podczas pokonyania zakrętó. 11. Redukcja prędkości celem utrzymania ymaganej bezpiecznej rezery ody pod stępką. 12. Przyspieszanie i yprzedzanie na ustalonych odcinkach toru odnego. 13. Zasady ruchu jednokierunkoego ynikające z przepisó portoych. 14. Uzyskianie informacji o arunkach hydrometeorologicznych jej analiza i ykorzystanie. 15. Uzględnianie dryfu iatroego i znosu prądoego podczas żeglugi pilotażoej. 16. Żegluga na torze odnym arunkach zlodzenia. 17. Proadzenie statku konojach lodoych. 18. Utrzymyanie łączności ze stacją VTS, punkty meldunkoe, rodzaj, treść i forma meldunkó.
Dziennik Usta 5 Poz. 1647 19. Proadzenie nasłuchu radioego na ustalonych kanałach łączności. 20. Śiatła, znaki dzienne i sygnały zgodne z ymaganiami konencji o zapobieganiu zderzeniom (COLREG) i przepisó portoych. 21. Pomoc lub asysta holonikó podczas proadzenia statku na torze odnym. 1.4. Proadzenie statku na akenie portoym x x Wproadzanie i yproadzanie statku z portu bez pomocy holonikó 1. Dobór prędkości. 2. Pokonyanie zakrętó. 3. Obracanie statku na ograniczonym akenie maneroym. 4. Manery samodzielnego cumoania i odcumoania dla ustalonych basenó portoych i nabrzeży. 5. Współpraca z dysponentem nabrzeża, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. 6. Utrzymyanie łączności z operatorem stacji VTS; raporty i meldunki. Wproadzanie i yproadzanie statku z portu z holonikami 1. Naiązanie łączności z holonikami. 2. Wyznaczenie miejsca spotkania z holonikami i przydzielenie zadań. 3. Dobór prędkości i sposobu podania holi. 4. Przekazyanie komend i poleceń holonikom trakcie maneró portoych. 5. Pokonyanie zakrętó z ykorzystaniem holonikó. 6. Obrót statku na określonych obrotnicach przy pomocy holonikó. 7. Wproadzanie i yproadzanie statku do ustalonych basenó portoych przy spółpracy holonikó. 8. Cumoanie i odcumoanie do yznaczonych nabrzeży przy spółpracy holonikó. 9. Współpraca z dysponentem nabrzeża, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. 10. Utrzymyanie łączności ze stacją VTS; raporty i meldunki. Wiedza W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć iedzę zakresie: topografii i batymetrii redy, toru podejścioego i akenu portoego; zasad proadzenia statku na torze odnym i maneroania na określonych akenach portoych przy zmiennych arunkach hydrometeorologicznych; zasad spółpracy i ymiany informacji ze służbą VTS, kapitanatem portu, holonikami, statkiem pilotoym, łodzią cumoniczą i cumonikami na nabrzeżu. Umiejętności W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć umiejętności zakresie: planoania przejścia pilotoego, raz z planem aaryjnym, adekatnie do ielkości, zanurzenia i możliości maneroych pilotoanego statku; oceny aktualnej sytuacji pilotoanego statku i dokonyania yboru łaściych metod proadzenia naigacji rejonie pilotoym; proadzania i yproadzania statkó z portu z holonikami oraz bez ich pomocy i asysty. 2. BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI W REJONIE PILOTOWYM SZ NW S PP 2.1. Warunki żeglugi i ruch statkó x x 1. Informacje o portach plany, informacje naigacyjne, baseny i nabrzeża, koticoiska i inne. 2. Przepisy portoe. 3. Ograniczenia żeglugoe portach, na ich akenach oraz torach podejścioych. 4. Atlasy lub ykazy dopuszczalnych zanurzeń statkó przy nabrzeżach i odcinkach toró odnych. 5. Ostrzeżenia i komunikaty naigacyjne. 6. Informacje i polecenia kapitana portu. 7. Ruch statkó, jednostki porcie. 8. Prognoza pogody dla obszaru Bałtyku południoego i południooschodniego. 9. Warunki lodoe portach, ograniczenia, akcja przecilodoa. 10. Porty chronione / porty przebazoania dla rybakó. 11. Plan zdejmoania oznakoania naigacyjnego na sezon zimoy. 12. Zezolenie na maneroanie porcie ze zmniejszoną liczbą holonikó lub bez asysty holoniczej. 13. Zolnienie z oboiązkoego pilotażu, zolnienia z holonikó. 2.2. Służby monitoroania ruchu statkó i ymiany informacji x x
Dziennik Usta 6 Poz. 1647 System nadzoru ruchu statkó VTS Zatoka Gdańska 1. Składoe systemu VTS Zatoka Gdańska. 2. Zasady ruchu statkó na obszarze VTS Zatoka Gdańska. 3. System Rozgraniczenia Ruchu Statkó -Zatoka Gdańska. 4. System GDANREP rodzaje meldunkó i raportó. 5. Procedury łączności i nasłuchu. 6. Seris informacyjny systemu rodzaje informacji. 7. Czasy transmisji komunikató stałego serisu informacyjnego. 8. Asysta naigacyjna VTS - za pośrednictem łączności VHF. 9. Instrukcje dotyczące organizacji ruchu statkó aizoanych obszarze VTS; zakres podporządkoania się tym instrukcjom. Kapitanat Portu Gdańsk, Kapitanat Portu Gdynia 1. Granice obszaru - reda portu i port Gdańsk. 2. Granice obszaru - reda portu i port Gdynia. 3. Punkty meldunkoe do służby dyżurnej kapitanató portó zgodne z przepisami portoymi. 4. Procedury łączności i nasłuchu. 5. Uzyskianie informacji o statkach spodzieanych rejonie pilotoym. 6. Uzyskianie informacji ze stacji pomiaroych hydrologiczno-meteorologicznych Zatoki Gdańskiej oraz kapitanató i bosmanató rejonu pilotoego. Radaroy System Zarządzania i Kontroli Ruchu Statkó (VTMS) na torze odnym Śinoujście - Szczecin 1. Składoe systemu VTMS: a) system raportoania ruchu statkó, b) system obseracji ruchu statkó, c) informacyjny system zarządzania ruchem statkó, d) system spomagania naigacyjnego, e) system odbioru i rejestracji danych hydrometeorologicznych. 2. Zasady ruchu statkó na torze odnym i na akenach portoych rejonu pilotoego (Śinoujście, Szczecin, Police, Trzebież, Stepnica, Wolin). 3. System meldunkoy oboiązujący na torze odnym Śinoujście- Szczecin, rodzaje meldunkó i raportó. 4. Procedury łączności i nasłuchu. 5. Seris informacyjny systemu - o arunkach panujących na obszarze VTMS. 6. Czasy transmisji komunikató stałego serisu informacyjnego. 7. Asysta naigacyjna spomagająca naigację na torze odnym Śinoujście Szczecin. 8. Uzyskianie informacji o statkach spodzieanych rejonie pilotoym. 9. Uzyskianie informacji hydro-meteorologicznych dla rejonu pilotoego. Systemy monitoroania ruchu statkó i przekazyania informacji 1. Centralny System SafeSeaNet - punkt ęzłoy systemu ymiany informacji morskiej zarządzany, nadzoroany i rozijany przez Komisję Europejską oraz utrzymyany działaniu przez EMSA. 2. System SafeSeaNet Unii Europejskiej europejski system ymiany informacji morskiej pomiędzy państami członkoskimi. 3. Krajoy system SafeSeaNet system państa członkoskiego utorzony na potrzeby ymiany informacji morskiej. 4. Organizacja i sposób funkcjonoania Narodoego Systemu Monitoroania Ruchu Statkó i Przekazyania Informacji: a) infrastruktura techniczna podsystem monitoroania ruchu statkó podsystem przekazyania informacji (PHICS, SWIBŻ), b) Koordynator SafeSeaNet i służba Koordynatora SafeSeaNet, c) krajoi użytkonicy SafeSeaNet. 5. Prao dostępu do Narodoego Systemu SafeSeaNet. 6. Zakres zadań służby VTS, służby SAR oraz BHMW ramach krajoego systemu SafeSeaNet. 7. Oboiązki pilota ynikające z ustay z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368, z późn. zm.) oraz rozporządzenia Ministra Transportu, Budonicta i Gospodarki Morskiej z dnia 4 grudnia 2012 r. spraie Narodoego Systemu Monitoroania Ruchu Statkó i Przekazyania Informacji (Dz. U. poz. 1412), zgłaszanie ypadku lub zdarzenia, które zagraża bezpieczeństu morskiemu lub sytuacji narażającej na zanieczyszczenie ód lub brzegu.
Dziennik Usta 7 Poz. 1647 Wiedza W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć iedzę zakresie: ymagań przepisó portoych dotyczących proadzenia statkó rejonie pilotoym i ynikających z nich zasad regulacji ruchu oraz ograniczeń maneroych; procedur łączności i nasłuchu, meldunkó i raportó oboiązujących systemie zarządzania i kontroli ruchem statkó danym rejonie pilotoym; zasad ymiany informacji ramach systemu SafeSeaNet; oboiązkó pilota dotyczących przekazyania informacji, zgłaszania ypadku lub zdarzenia zagrażającego bezpieczeństu żeglugi. Umiejętności W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć umiejętności zakresie: ykorzystyania szystkich dostępnych źródeł informacji dotyczących bezpieczeństa naigacji i środoiska morskiego na danym akenie; proadzenia korespondencji radioej zgodnie z ustalonymi procedurami łączności oboiązującymi rejonie pilotoym; efektynego korzystania z infrastruktury technicznej systemu kontrolno-informacyjnego PHICS oraz systemu ymiany informacji bezpieczeństa żeglugi SWIBŻ.
Dziennik Usta 8 Poz. 1647 3. MANEWROWANIE SZ NW S PP 3.1. Systemy napędu i steroania x x 1. Rodzaje śrub napędoych. Napęd jedno i duśruboy. Śruby prao i leoskrętne. 2. Steroanie silnikiem głónym. Przesteroanie silnika głónego na stecz. 3. Napór śruby, moc napędu. Moc napędu zależności od ielkości i rodzaju statku. 4. Zależność między mocą napędu głónego, obrotami śruby i prędkością statku. 5. Metody polepszenia spraności napędoej dysze Korta. 6. Śruby nastane. 7. Działanie boczne śruby. 8. Siły i moment steru, rodzaje steró konencjonalnych. 9. Specjalne urządzenia steroe. 10. Stery strumienioe. 11. Urządzenia napędoo-steroe - pędniki cykloidalne, azymutalne i strugoodne. 12. Współdziałanie steru i napędu jednośruboego, duśruboego oraz steru strumienioego. 13. Steroanie aaryjne. 3.2. Hydrodynamika i teoria maneroania* x x x 1. Efekty płytkoodzia i ziązane z nim straty prędkości. 2. Inne czynniki mające pły na prędkość statku na akenie ograniczonym. 3. Prędkość maneroa, prędkość sterona, minimalna prędkość silnika głónego. 4. Wzrost prędkości i drogi przyspieszania różnych typó statkó na akenie ograniczonym. 5. Czynniki płyające na maner zatrzymyania sobodnego. 6. Zatrzymyanie ymuszone i zatrzymyanie aaryjne czynniki skracające drogę zatrzymyania.
Dziennik Usta 9 Poz. 1647 7. Zatrzymanie etapoe za pomocą steru i napędu głónego. 8. Użycie kotic dla aaryjnego zatrzymania statku. 9. Optymalne strategie redukcji prędkości. 10. Teoria maneró silnych. 11. Bezpieczny zapas ody pod stępką i czynniki yołujące jego zmiany. 12. Osiadanie statku ruchu i ziązana z nim zmiana przegłębienia. 13. Zmiany zanurzenia yołane przechyłem bocznym. 14. Steroność statku i czynniki ją determinujące: a) kształt kadłuba i poierzchnia steru, b) rodzaj napędu, c) stan załadoania, d) kąt i kierunek ychylenia steru, e) prędkość początkoa i jej zmiany. 15. Pogorszenie steroności statku na akenie ograniczonym: a) efekt brzegoy, b) efekt kanałoy, kryteria zachoania dostatecznej stateczności kursoej podczas żeglugi kanałem, c) pokonyanie zakrętó kanałach, d) oddziałyania statek-statek podczas żeglugi kanale i torach odnych ograniczonych głębokością, e) maner mijania, yprzedzania i przemieszczania się zględem jednostki zatrzymanej lub zacumoanej. 16. Zależność pomiędzy długością statku, a średnicą jego cyrkulacji taktycznej. 17. Standardy maneroe i informacyjne. Ocena łaściości maneroych statku na podstaie informacji i danych źródłoych: a) karta pilotoa (Pilot Card), b) tabela charakterystyk maneroych (Wheelhouse Poster), c) poradnik maneroania (Manoeuvring Booklet). 18. Charakterystyka łaściości maneroych różnych typó statkó zależności od tonażu, ymiaró, rodzaju napędu i systemu steroania. 3.3. Wpły iatru i innych sił zenętrznych na maneroanie żegludze x x pilotoej 1. Siły i moment iatru. 2. Wpły kierunku iatru pozornego i położenia środka naieu na pogorszenie stateczności kursoej oraz zrotności. 3. Łączny pły faloania i iatru na zrotność. 4. Odziałyanie prądu na statek. 5. Maneroanie statkiem na akenie ograniczonym arunkach działającego prądu. 6. Żegluga i manery kanałach i na rzekach arunkach niejednorodnego prądu. 7. Ocena dryfu statku i jego korekta. 8. Odziałyanie prądu i iatru po redukcji prędkości do prędkości steronej. 9. Ocena czynnikó zenętrznych oddziałyujących na statek, a mających pły na planoanie i przebieg maneró. 10. Żegluga i manery na zlodzonych akenach ograniczonych. 11. Żegluga konojach lodoych, spółpraca pilota z lodołamaczem. 12. Manery cumoania i odcumoania arunkach zlodzenia. 13. Charakterystyka akenu pilotoego ze zględu na ystępujące ograniczenia i utrudnienia maneroaniu. 3.4. Koticzenie i postój na koticy x x 1. Czynniki determinujące siłę trzymania koticy. Dobór długości łańcucha koticznego i miejsca koticzenia. 2. Manery koticzenia zależności od ielkości statku, jego stanu załadoania, dostępnej głębokości oraz przeidyanego promienia łukoania. 3. Koticzenie i zejście z koticy niesprzyjających arunkach hydrometeorologicznych. 4. Rónoczesne użycie dóch kotic. 5. Koticzenie zestaó holoniczych. 3.5. Kryteria i zasady cumoania i odcumoania bez użycia holonikó x x 1. Metody cumoania i odcumoania leą lub praą burtą bez działania czynnikó zenętrznych. 2. Cumoanie i odcumoanie na ograniczonej przestrzeni maneroej z użyciem:
Dziennik Usta 10 Poz. 1647 a) jedynie napędu i steru, b) steru strumienioego, c) koticy. 3. Metody cumoania i odcumoania leą lub praą burtą podczas działania iatru, prądu, a także obu tych czynnikó rónocześnie. 4. Obracanie statku na ograniczonym akenie maneroym z użyciem: a) jedynie napędu i steru, b) steru strumienioego, c) koticy. 5. Łódź cumonicza - użycie i spółpraca. 3.6. Manery e spółpracy z holonikami* x x x x 1. Holoniki typy, ich możliości i ograniczenia. 2. Dobór holonikó garantujących bezpieczne ykonanie zaplanoanych maneró; zapotrzeboanie na moc holoniczą. 3. Komunikacja pomiędzy pilotem i holonikami ydaanie komend i poleceń. 4. Podaanie holu i rzucanie holu: a) dobór miejsca i czasu podania lub rzucenia holu, b) dobór miejsc zamocoania holu (holonika), c) dobór długości i rodzaju holu zależności od planoanych maneró, d) analiza zagrożeń ziązanych z operacją podaania i rzucania holu. 5. Metody holoania i steroania z ykorzystaniem jednego, dóch, trzech i iększej liczby holonikó. 6. Obracanie statku z ykorzystaniem holonikó; analiza zagrożeń. 7. Manery z holonikami zależności od rodzaju ich napędu i yposażenia: a) Voigth-Schneider, pędniki azymutalne, pozycja i ielkość rufoej płety stabilizującej (skeg), b) 2 śruby, 1śruba, dysze Korta stałe i obrotoe. 8. Manery cumoania i odcumoania z jednym holonikiem przy spółdziałaniu steru i napędu statku. 9. Cumoanie i odcumoyanie przy spółpracy dóch i ięcej holonikó. 10. Cumoanie do dalb; cumoanie do terminali palioych. 11. Cumoanie miejscach skrajnych basenó portoych. 12. Wproadzanie i yproadzanie statku do doku suchego, płyającego oraz na podnośnik. 13. Manery holoania, cumoania i odcumoania obiektó nietypoych takich jak: pontony, kadłuby, sekcje okrętoe, konstrukcje, doki, platformy iertnicze i statki uszkodzone. 14. Wproadzanie na dok statkó uszkodzonych i obiektó bez napędu. 15. Maneroanie z holonikami trudnych arunkach hydrometeorologicznych oraz na obszarze zlodzonym. 16. Współpraca holonikó pełnomorskich z holonikami portoymi: a) dobór długości holu holonika morskiego trakcie maneró portoych, b) podłączanie i rozłączanie holu głónego na redzie oraz na odach portoych, c) zasady użycia holu zapasoego na obiektach holoanych, d) komunikacja holonikó portoych z morskim zestaem holoniczym, e) obsadzanie załogą bezzałogoych obiektó holoanych (pontony, barki), f) zalnianie holonikó morskich z asysty morskiego zestau holoniczego analiza zagrożeń. 3.7. Procedury bezpiecznego ejścia na statek i zejścia ze statku lub obiektu nietypoego x x
Dziennik Usta 11 Poz. 1647 1. Wybór odpoiedniego miejsca transferu: uzględnianie płyu iatru i fali na bezpieczeństo operacji przyjęcia i zdania pilota. 2. Procedury i uarunkoania lokalne. 3. Komunikacja ze statkiem obsadzanym przez pilota. 4. Wyznaczanie kursu podejścioego statku celem storzenia osłony od faloania i iatru dla jednostki pilotoej; dobór prędkości. 5. Manery jednostki pilotoej podczas przyjmoania i zdaania pilota: a) efekt oddziałyania iatru i fali na jednostkę redukującą prędkość, b) zasady spółdziałania statku i jednostki pilotoej. 6. Urządzenia do przyjmoania i zdaania pilota: a) ymagania Konencji SOLAS, b) okólnik IMO dotyczący urządzeń do transferu pilota i ymaganego yposażenia na burcie statku dla pilotó, c) ymagania lokalne. 7. Zapenienie bezpieczeństa pilotoi i obsadzie statku pilotoego. a) zasady bezpieczeństa oboiązujące pilotó, b) ocena bezpieczeństa urządzeń i środkó przygotoanych na przyjęcie pilota, c) indyidualne środki ratunkoe pilota i obsady statku pilotoego, d) yposażenie ratunkoe statku pilotoego, e) procedury podnoszenia człoieka z ody i procedury Służby SAR. 8. Czynniki determinujące decyzję o podjęciu operacji przyjęcia lub zdania pilota. * Uaga: Wybrane elementy programu są realizoane trakcie szkolenia na symulatorze maneroym. Wiedza W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć iedzę zakresie: spraności różnych rodzajó napędu zależności od ielkości i rodzaju pilotoanego statku; różnych systemó steroania, tym urządzeń napędoo-steroych oraz metod steroania aaryjnego; płyu zjaisk hydrodynamicznych i hydrometeorologicznych na maneroanie statkiem na akenach ograniczonych; zasad spółpracy z holonikami, metod holoania i cumoania z ich udziałem; zasad bezpieczeństa oboiązujących podczas przyjmoania i zdaania pilota. Umiejętności W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć umiejętności zakresie: optymalnego ykorzystania danego rodzaju napędu i steroania dla bezpiecznego ykonania zaplanoanego maneru; oceny łaściości maneroych statku na podstaie pozyskanych informacji; maneroania statkiem na akenie ograniczonym arunkach działającego na statek iatru, prądu i fali; bezpiecznego proadzenia statku po akenach zlodzonych i spółpracy z lodołamaczem; ykonyania szystkich rodzajó maneró portoych z holonikami i bez ich udziału; oceny zagrożenia i stosoania procedury bezpieczeństa podczas maneró oraz podczas obsadzania i opuszczania pilotoanego statku. 4. SYMULATOR* SZ NW S PP 4.1. Procedury aaryjne podczas pilotażu x x x 1. Zapoznanie się z symulatorem naigacyjno-maneroym. 2. Podstaoe zasady mechaniki ruchu statku ykorzystyane przy maneroaniu: a) siły od działania pędnikó, steró, urządzeń napędoo-sterujących, b) siła poprzeczna od działania śruby, c) biegun obrotu kadłuba (Pivot point), d) oddziałyanie iatru, e) osiadanie i efekt brzegoy. 3. Aarie urządzeń napędoych i sterujących na torze podejściom, kanale portoym: a) aaria napędu, b) aaria steru (steró) - zatrzymanie i utrzymanie statku na pozycji przy pomocy maneró napędem naprzód i stecz, c) aaria steru strumienioego. 4. Aaria zasilania: a) chiloy zanik zasilania (blackout), b) aaria agregatu - ograniczenie dostępnej mocy. 5. Holoanie eskortoe: a) próba ężoa z holonikiem zamocoanym na rufie przy aarii steru, b) przejście kanałem portoym z holonikiem zamocoanym na rufie przy aarii steru. 6. Aarie podczas spółpracy z holonikiem na akenie ograniczonym: a) błędne zrozumienie instrukcji przez holonik, b) błędne ykonanie instrukcji przez holonik:
Dziennik Usta 12 Poz. 1647 opóźnione podanie holu, zeranie holu, c) błędny dobór parametró holonikó: niedostateczna moc, za długi lub za krótki hol. 7. Aaria yposażenia naigacyjnego radaru. 4.2. Współpraca pilota z kapitanem i obsadą mostka x x x 1. Wzajemne relacje pilot - kapitan. 2. Uzgodnienia pomiędzy kapitanem i pilotem dotyczące planu przejścia pilotoego i jego eentualnych modyfikacji: a) planoana trasa i punkty zrotu, b) prędkości na poszczególnych odcinkach trasy, c) plan aaryjny. 3. Przekazanie przez pilota kapitanoi i obsadzie mostka ażnych informacji lokalnych, szczególności o: a) ruchu statkó, b) ostrzeżeniach naigacyjnych dla danego rejonu, c) neralgicznych miejscach przejścia pilotoego, d) operacjach portoych i nabrzeżu, 4. Przekazanie przez kapitana szelkich niezbędnych pilotoi informacji dotyczących statku i ładunku, szczególności o: a) karcie pilotoej, b) łaściościach maneroych statku, c) ograniczeniach ynikających z eentualnych niespraności systemó i urządzeń, d) oczekianiach dotyczących nabrzeża i metodzie cumoania, e) ładunkach niebezpiecznych na statku. 5. Uzgodnienie zasad spomagania pilota przez obsadę mostka i załogę: a) obseracja ruchu statkó, b) ciągła kontrola i zapis pozycji statku, c) obsługa urządzeń naigacyjnych, d) proadzenie zapisó dzienniku okrętoym, e) utrzymyanie łączności z siłonią i łączności enętrznej, f) zapenienie obsady koticznej i maneroej. 6. Zasada bieżącego informoania kapitana lub obsady mostka o podejmoanych przez pilota działaniach i istotnych manerach. 7. Ocena stopnia sparcia pilota ze strony kapitana i obsady mostka: a) ilościoa obsada mostka i sposób przydziału oboiązkó, b) poziom znajomości statku i jego yposażenia, c) znajomość arunkó lokalnych, d) znajomość języka angielskiego. * Zajęcia na symulatorze są organizoane po ykonaniu co najmniej 60% programu i pilotoej. Praktykant uzgadnia z szefem pilotó ich termin z uzględnieniem dostępności symulatora. Zajęcia te mają na celu ćiczenie sytuacji aaryjnych normalnie niespotykanych czasie ykonyania rutynoych czynności pilotoych oraz ćiczenie spółpracy pilota z kapitanem i obsługą mostka sytuacjach aaryjnych, stresujących i ryzykonych. Wiedza W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć iedzę zakresie: zasad maneroania statkiem na akenie ograniczonym przy skrajnie niesprzyjających arunkach atmosferycznych i hydrologicznych; procedur aaryjnych obejmujących sytuacje mogące ystąpić trakcie pilotażu, tym aarii podczas spółpracy z holonikami; zasad spółpracy pilota z kapitanem i załogą statku. Umiejętności W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć umiejętności zakresie: bezpiecznego maneroania sytuacjach ekstremalnych i aaryjnych łaściie ykorzystując dostępne środki i systemy; odpoiednio czesnego rozpoznania potencjalnego zagrożenia i podejmoania działań zapobiegaczych; efektynej spółpracy z kapitanem, obsadą mostka, operatorem VTS i holonikami sytuacjach szczególnych i aaryjnych. 5. REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE PILOTAŻU SZ NW S PP 5.1. Akty polskiego praa morskiego x x Ustay: 1. Ustaa z dnia 31 sierpnia 2012 r. o Państoej Komisji Badania Wypadkó Morskich (Dz. U. poz. 1068). 2. Ustaa z dnia 18 sierpnia 2011 r. o bezpieczeństie morskim (Dz. U. Nr 228, poz. 1368, z 2012 r. poz. 1068 oraz z 2013 r. poz. 852).
Dziennik Usta 13 Poz. 1647 3. Ustaa z dnia 4 rześnia 2008 r. o ochronie żeglugi i portó morskich (Dz. U. Nr 171, poz. 1055, z późn. zm.). 4. Ustaa z dnia 18 rześnia 2001 r. - Kodeks morski (Dz. U. z 2013 r. poz. 758 i 1014). 5. Ustaa z dnia 16 marca 1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (Dz. U. z 2012 r. poz. 1244). 6. Ustaa z dnia 23 maja 1991 r. o pracy na morskich statkach handloych (Dz. U. Nr 61, poz. 258, z późn. zm.). 7. Ustaa z dnia 21 marca 1991 r. o obszarach morskich Rzeczypospolitej Polskiej i administracji morskiej (Dz. U. z 2013 r. poz. 934 i 1014). Akty ykonacze: do ustay o bezpieczeństie morskim dotyczące pilotażu, oznakoania naigacyjnego, ratonicta morskiego oraz bezpieczeństa upraiania żeglugi. Akty praa miejscoego: zarządzenia dyrektoró urzędó morskich łaściych dla rejonu pilotoego, dotyczące porządku portoo-żeglugoego. 5.2. Aspekty prane pilotażu x x x 1. Praa i oboiązki pilota morskiego ynikające z przepisó praa. 2. Procedury postępoania aaryjnego, zabezpieczenie dokumentacji. 3. Odpoiedzialność prana pilota. 4. Współpraca pilota z kapitanem i załogą statku, charakterystyka problemó na podstaie dośiadczeń z ykonyanych czynności pilotoych. 5. Wytyczne Europejskiego Stoarzyszenia Pilotó Morskich (EMPA) zakresie kształcenia pilotó. 5.3. Akty morskiego praa międzynarodoego x x Konencje: 1. Międzynarodoa konencja o bezpieczeństie życia na morzu (SOLAS) (Dz. U. z 1984 r. Nr 61, poz. 318 i 319, z późn. zm.). 2. Konencja spraie międzynarodoych przepisó o zapobieganiu zderzeniom na morzu (COLREG) (Dz. U. z 1977 r. Nr 15, poz. 61 i 62 oraz z 1984 r. Nr 23, poz. 106). Wiedza W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć iedzę zakresie: przepisó polskiego i międzynarodoego praa morskiego, mających zastosoanie pracy pilota morskiego; zasad odpoiedzialności pilota za bezpieczne ykonanie czynności pilotoych; zadań i roli pilota zabezpieczaniu doodó i dokumentacji poypadkoej. Umiejętności W yniku szkolenia kandydat na pilota poinien nabyć umiejętności zakresie: praidłoej interpretacji i stosoania przepisó praa krajoego i międzynarodoego dotyczącego ykonyanych czynności pilotoych; łaściego reagoania przypadku naruszania oboiązujących przepisó, procedur oraz szelkich działań zagrażających bezpieczeństu żeglugi i środoiska morskiego; dążenia do podnoszenia kalifikacji i poszerzania dośiadczenia zaodoego przez samokształcenie oraz udziału szkoleniach i kursach zaodoych.
Dziennik Usta 14 Poz. 1647 Załącznik nr 2 PROGRAM PRAKTYK PILOTOWYCH Opis programu pilotoych Program pilotoych określa standardy kompetencji, które ant pilotoy poinien osiągnąć czasie odbyania i poszerzając soją iedzę i zdobyając umiejętności praktyczne. Program uzględnia ymagania określone rezolucji Międzynarodoej Organizacji Morskiej A.960 Wytyczne spraie szkolenia, kalifikacji i procedur operacyjnych dla pilotó innych niż piloci dalekomorscy, a także zalecenia zaarte Standardzie edukacji, szkolenia i certyfikacji (ETCS) przyjęte przez Europejskie Stoarzyszenie Pilotó Morskich (EMPA). Program pilotoych składa się z dóch części i realizoany jest na podstaie trzech poiązanych ze sobą dokumentó: Kompetencje, Harmonogram, Zestaienie ykonanych pilotoych. W oparciu o program zaarty pierszym dokumencie ant pilotoy sam potierdza nabycie skazanych nim kompetencji zakresie iedzy i umiejętności, gdy stierdzi, że osiągnął łaściy poziom. W harmonogramie pilotoych określona jest minimalna maneró i czynności jakie ant pilotoy poinien ykonać, aby zdobyć konieczne dośiadczenie do pracy pilota rejonie pilotoym. W zestaieniu ykonanych pilotoych ant pisuje kolejne i, których uczestniczył, a nadzorujący go pilot potierdza ten fakt soim podpisem. Harmonogram uzględnia skalę trudności i skomplikoania maneró, a także częstotliość ich ystępoania i pradopodobieństo zetknięcia się z określoną sytuacją przyszłej samodzielnej pracy. Szczegółoy harmonogram obejmuje manery najbardziej typoe i najczęściej ykonyane, jednak nie uzględnia sytuacji i maneró szczególnych, ystępujących sporadycznie, których zaplanoanie nie jest możlie. Jeśli takie sytuacje ystąpią, ant pilotoy poinien uczestniczyć ich realizacji i opisać je odpoiedniej części harmonogramu. Praktykant pilotoy jest oboiązany na bieżąco dokonyać pisó zaróno części dotyczącej kompetencji, jak i harmonogramu. Program, oprócz czynności ykonyanych na statkach pod nadzorem pilota, obejmuje też pracę łasną anta, ramach której musi on poznać samodzielnie łaście przepisy praa międzynarodoego i krajoego dotyczące organizacji pilotażu, tym przepisy portoe, instrukcje i arunki dokoań oraz inne przepisy ydane przez łaściego dyrektora urzędu morskiego i kapitana portu. Część I - Kompetencje KOMPETENCJE Praktykant ykazuje: Data Podpis* 1. Planoanie przejścia obszarze pilotażu Umiejętność przygotoania standardoych planó pilotażu z możliością ich adaptacji dla zróżnicoanych arunkó i sytuacji naigacyjnych. Umiejętność gromadzenia do planu podróży informacji z łaściych źródeł i dokumentó z uzględnieniem charakterystyki statku, przeidyanego ruchu statkó obszarze pilotażu, przeidyanych arunkó hydrometeorologicznych. Umiejętność yznaczania bezpiecznego kąta drogi nad dnem uzględniającego potencjalne niebezpieczeństa naigacyjne, ze skazaniem dokładnych informacji o kursach, stosonie do arunkó i sytuacji naigacyjnej, na każdym odcinku planoanej trasy. Umiejętność identyfikoania i ykorzystania stałych obiektó oznakoania naigacyjnego rejonie pilotażu, tym umiejętność określania pozycji statku metodami terrestrycznymi. Umiejętność identyfikacji i ykorzystania obiektó radaroych rejonie pilotażu dla określania i kontroli pozycji statku, tym ykorzystanie techniki linii rónoległych (parallel indexing). Umiejętność praidłoego dokumentoania planu przejścia rejonie pilotażu. Potrafi sporządzić pisemny lub elektroniczny zapis planu przejścia, dostosoany do charakterystyki statku i arunkó naigacyjnych, który jest zięzły i zaiera szystkie informacje konieczne do bezpiecznego przejścia statku, uzględnia bezpieczną prędkość przejścia, dokumentuje odległości i przeidyany czas przejścia na poszczególnych odcinkach trasy, założone czasy przejścia dla obszaró znacznego ryzyka i spodzieane czasy dotarcia do poszczególnych odcinkó trasy (ETA). 2. Pilotaż na odach otartych, torach odnych, kanałach i na rzekach Umiejętność proadzenia statku arunkach: 1) normalnych, 2) silnego iatru,
Dziennik Usta 15 Poz. 1647 3) ograniczonej idzialności, 4) niskiego lub ysokiego stanu ody, silnych prądó - ykorzystując plan przejścia, informacje bezpieczeństa, system oznakoania naigacyjnego oraz elektroniczne urządzenia naigacyjne. Umiejętność oceny charakterystyki statku. 1) Posiada iedzę i umiejętność dokładnego zebrania i interpretacji danych niezbędnych do bezpiecznego pilotoania statku ykorzystując: diagram maneroy i charakterystykę statku, efektyną ymianę informacji z kapitanem i zespołem mostka naigacyjnego, tym przekazanie informacji o adach czy niespraności urządzeń statkoych i sprzętu naigacyjnego, mających istotne znaczenie dla bezpieczeństa pilotażu - karta pilotoa, komunikację radioą. 2) Posiada iedzę o zachoaniu statku zależności od jego charakterystyki maneroej. 3) Zgłasza istotne ady i niespraności urządzeń do odpoiednich służb. Umiejętność oceny arunkó naigacyjnych. 1) Posiada iedzę i eryfikuje: aktualność map i ydanict naigacyjnych rejonu pilotażu, aktualność ostrzeżeń naigacyjnych, aktualność komunikató pogodoych, tym informacji o stanie ód rejonie pilotażu, dokładność i iarygodność urządzeń naigacyjnych (optycznych i elektronicznych), informacje o ruchu innych jednostek. 2) Posiada iedzę i potrafi odpoiednio dostosoać plan przejścia do aktualnych arunkó naigacyjnych. Umiejętność określania pozycji statku z ykorzystaniem metod terrestrycznych i naigacji elektronicznej: drodze, podczas zmiany kursu. 1) Wykorzystuje na akenie nabieżniki i inne stay dla kontroli ruchu i pozycji statku. Posiada iedzę o zastosoanym rejonie pilotażu płyającym oznakoaniu naigacyjnym, potrafi ocenić dokładność ystaienia pła oraz ykryć przypadki przemieszczenia poza ustaloną pozycję. 2) Właściie ykorzystuje techniki radaroe do kontroli pozycji i ruchu statku. 3) Identyfikuje i zna położenie głónych obiektó lądoych. 4) Kontroluje pozycję statku z ykorzystaniem szystkich dostępnych urządzeń naigacyjnych. Umiejętność opracoania strategii naigacyjnych. 1) Wykazuje się zdolnością do szybkiej analizy informacji uzyskanych z ostrzeżeń naigacyjnych, informacji przekazyanych przez załogę statku (obsadę achtoą), informacji z pomocy i urządzeń naigacyjnych. 2) Wykazuje się umiejętnością oceny możliego zachoania się statku. 3) Potrafi oszacoać ielkość osiadania statku i zaplanoać jego prędkość tak, aby zachoać bezpieczną rezerę ody pod stępką. 4) Wykazuje się umiejętnością podejmoania łaściych decyzji ekstremalnych arunkach pogodoych. 5) Wykazuje się znajomością przepisó konencji COLREG i umiejętność proadzenia statku zgodnie z tymi przepisami. Umiejętność zapenienia bezpieczeństa naigacji przez łaście zaplanoanie przejścia, znajomość odległości, yznaczanie czasó na odcinkach, mijanki, redukcje prędkości. 1) Potrafi skazać rejonie pilotażu najtrudniejsze odcinki przejścia. 2) Posiada iedzę zakresie zajemnego oddziałyania statkó na torze odnym i odpoiednio cześnie reaguje przypadku mijania lub yprzedzania się statkó na torze odnym. 3) Potrafi utrzymyać statek na yznaczonym kącie drogi nad dnem. 4) Stale utrzymuje bezpieczną prędkość statku uzględniając zaróno przepisy portoe, jak i arunki żeglugi. 5) Zna odcinki trasy na których redukcja prędkości jest konieczna dla utrzymania bezpiecznej rezery ody pod stępką. 6) Wskazuje obszary, których ymagane jest steroanie ręczne. 7) Potrafi ystarczająco szybko ykorzystać VHF, aby sposób profesjonalny usunąć szelkie nieporozumienia pozalające na rozój sytuacji nadmiernego zbliżenia. 8) Stosuje zasady spółpracy i zarządzania zasobami mostka naigacyjnego (BRM). Umiejętność przeidyania ruchu statku. 1) Wykazuje się biegłością szacoaniu czasó dojścia do yznaczonych na trasie pozycji zgłoszenioych, pozycji zmiany kursu, trudnych odcinkó trasy, miejsca mijania się z innymi statkami. 2) Posiada iedzę o czynnikach płyających na prędkość statku nad dnem. 3) Posiada iedzę o procedurach komunikacyjnych ziązanych z regulacją ruchu rejonie pilotażu i umiejętność ich stosoania.
Dziennik Usta 16 Poz. 1647 Umiejętność przeidyania zachoania się statku na odach płytkich i ograniczonych. 1) Posiada iedzę o zjaisku osiadania i jego skutkach. 2) Posiada iedzę i potrafi przeidzieć efekty hydrodynamiczne czasie mijania i yprzedzania statkó kanałach. 3) Posiada iedzę i potrafi określić odległości zatrzymania i przesunięcia bocznego statku zależności od zapasu ody pod stępką. 4) Posiada iedzę i potrafi ocenić zachoanie statku zależności od jego charakterystyki maneroej i stateczności. 5) Potrafi uzględnić i skalkuloać ziększenie zanurzenia statku efekcie przechyłu bocznego, np. przy zrocie. 6) Posiada iedzę i potrafi przeidzieć ystąpienie efektó kanałoych. Umiejętność zakoticzenia statku. 1) Ustala z kapitanem użycie koticy (kotic). 2) Potrafi dokładnie oszacoać promień łukoania na koticy. 3) Potrafi uzględnić przy yborze pozycji koticzenia: głębokość akenu, rodzaj dna, długość łańcucha użytego danych arunkach, bliskość innych statkó, pododne przeszkody takie jak rurociągi i kable, arunki hydro-meteorologiczne i inne. 4) Potrafi uzględnić charakterystykę maneroą statku. 5) Wykazując znajomość procedur i zasad koticzenia potrafi bezpiecznie ykonać manery koticzenia. 6) Potrafi zapenić łaściy przepły informacji i komunikacji trakcie koticzenia. 3. Manery portoe Umiejętność przeproadzenia maneró cumoania statku arunkach: 1) normalnych, 2) silnego iatru, 3) ograniczonej idzialności, 4) niskiego lub ysokiego stanu ody, silnych prądó. Umiejętność planoania maneró. 1) Posiada iedzę i umiejętność łaściej oceny charakterystyki maneroej statku. 2) Wykazuje się znajomością akenó portoych, nabrzeży, szerokości kanałó, parametró obrotnic i zakrętó oraz systemu infrastruktury portoej i usług. 3) Potrafi zaplanoać bezpieczną i efektyną prędkość statku na torze odnym, kanale portoym, zakrętach oraz ytracanie prędkości przed cumoaniem do nabrzeża lub przed obrotem na obrotnicy. 4) Potrafi ocenić aktualne arunki na akenie maneroym. 5) Posiada iedzę zakresie ograniczenia i dokładności skazań urządzeń naigacyjnych oraz potrafi ocenić i uzględnić ich błędy. 6) Posiada iedzę o statku, akenie maneroym i uzględnia: głębokości ód portoych, limity zanurzeń dla nabrzeży, zalecany zapas ody pod stępką oraz ograniczenia ysokości nadodnej statkó, rodzaj dna akenie maneroym, pododne niebezpieczeństa miejsca ystępoania pododnych rurociągó i kabli, umocnień dna i ynikające z tego ograniczenia, aktualne arunki hydrometeorologiczne, informację o spraności technicznej statkoych urządzeń pokładoych, tym dzioboego/rufoego steru strumienioego, obecność innych statkó akenie maneroym, informacje z VTS lub od innych statkó. Umiejętność oceny zapotrzeboania na holonik lub holoniki. 1) Posiada iedzę zakresie sposobó ykorzystania różnych typó holonikó dostępnych porcie i ich ograniczeń. 2) Uzględnia ymagania przepisó portoych kestii użycia holonikó. 3) Uzględnia arunki hydrometeorologiczne przy podejmoaniu decyzji o użyciu holonikó. 4) Uzględnia parametry statku przy podejmoaniu decyzji o użyciu holonikó. 5) Potrafi dobrać miejsce rozpoczęcia i zakończenia asysty holonikó. 6) Potrafi dobrać rodzaj i długość holu oraz sposób jego mocoania. Umiejętność rozpoczęcia ruchu statku i maneró cumoania. 1) Wykazuje się biegłą znajomością zasad planoania i przeproadzania bezpiecznych maneró, z uzględnieniem typó statkó, arunkó naigacyjnych, charakterystyki nabrzeży. 2) Posiada iedzę zakresie zasad spółpracy z obsadą mostka i umiejętność ich stosoania. 3) Potrafi skutecznie proadzić komunikację trakcie maneró i stosoać sygnały dźiękoe. 4) W przypadku użycia holonikó proadzi skuteczną łączność, zabezpiecza praidłoą spółpracę i kontroluje praidłoość ykonania instrukcji przez holoniki. 5) Posiada iedzę zakresie użycia koticy i steru strumienioego. 6) Potrafi zaplanoać manery alternatyne przypadku ystąpienia trudności.
Dziennik Usta 17 Poz. 1647 4. Dokoanie Umiejętność przeproadzenia maneró dokoania. 1) Posiada iedzę zakresie procedur i faz dokoania statkó o różnej konstrukcji. 2) Posiada iedzę o zagrożeniach podczas operacji dokoania. 3) Posiada iedzę zakresie arunkó dokoań standardoych i eentualnych odstępstach dla dokoań specjalnych. 4) Posiada umiejętność ustalania liczby i rodzaju holonikó dla holoania statku do doku i yproadzania statku z doku. 5) Potrafi proadzić łaścią komunikację z obsługą doku kieronikiem doku lub brygadzistą zmianoym dokoań. 6) Posiada umiejętność ustalania planu maneró z kapitanem, obsługą doku i kieronikiem holonika. 7) Potrafi łaściie ybrać technikę i ykonać podejście do doku i holoanie statku dok. 8) Podczas proadzania statku dok potrafi ustalić kolejność podaania na statek dokoych lin staloych, jak rónież ybierania lub luzoania tych lin. 9) Potrafi ydać polecenie rozpoczęcia yproadzania statku z doku i decyzję o kolejności podaania holi lub zalniania lin dokoych. 10) Potrafi rozpoznać sytuacje zagrożenia ymagające natychmiastoego strzymania dokoania. 5. Pilotaż lodach Umiejętność analizy ostrzeżeń naigacyjnych, komunikató lodoych. Posiada iedzę o zlodzeniu akenu pilotoego, zna charakterystykę lodu i aktualne arunki lodoe rejonie pilotażu. Umiejętność rozpoznaania zagrożeń specyficznych dla rejonu pilotoego. 1) Posiada iedzę na temat komunikató lodoych dla rejonu pilotoego, tym: lokalizacji formacji lodoych ( szczególności lodu stałego i dryfującego), przyczyn i lokalizacji zatoró lodoych, płyu iatru i temperatury na oblodzenie. 2) W przypadku zlodzenia akenu potrafi zidentyfikoać krytyczne odcinki toru odnego. 3) Posiada iedzę o czynnikach płyających na ruch lodu i ich znaczeniu (topografia akenu, prądy, iatr, ruch statkó, działanie lodołamaczy lub holonikó, zatory, zmiany temperatury). 4) Potrafi przeidzieć ruch lodu/ kry lodoej. 5) Posiada iedzę na temat potencjalnego niebezpieczeństa starzanego przez luźny lód i lód napierający oraz kleszczenie statku przez lód. Umiejętność analizy płyu poszczególnych czynnikó na żeglugę lodach, tym: 1) charakterystyk statku, ymagań systemu chłodzenia (zaór denny, burtoy) oraz urządzeń pokładoych (indy koticzne i cumonicze); 2) zajemnego oddziałyania kadłub-lód; 3) aktualnych arunkó naigacyjnych, tym komunikató lodoych; 4) ograniczeń pracy radaru. Posiada iedzę i ykazuje znajomość technik proadzenia statku lodach, tym: 1) podstaoe zasady maneroania statkiem lodach; 2) potrzebę asysty lodołamacza lub holonika; 3) zasady spółpracy z holonikiem arunkach zlodzenia akenu, manery i utrzymyanie ciągłej komunikacji; 4) procedury ziązane z proadzeniem statku konoju, z eskortą holonika; 5) konieczność utrzymyania żądanych odległości między statkami konoju, konieczność proadzenia ciągłej obseracji. Umiejętność określenia strategii naigacji lodach bez eskorty, tym: 1) ybór kursu, dobór łaściej prędkości przy ejściu aken zlodzony; 2) umiejętność doboru prędkości dla zapenienia ciągłej kontroli ruchu statku; 3) uzględnianie ruchu innych jednostek, szacoanie czasu przejścia, uzgadnianie niebezpiecznych odcinkó. 6. Sytuacje zagrożenia i procedury aaryjne Umiejętność ykonania procedur aaryjnych. 1) Posiada iedzę zakresie standardoych procedur aaryjnych. 2) Potrafi ykonyać scenariusze sytuacji aaryjnych na symulatorze oraz przeproadzić analizę podjętych działań i skutkó zaniechanych działań. 3) Potrafi proadzić łaścią, zrozumiałą i precyzyjną komunikację sytuacji zagrożenia. 4) Posiada iedzę zakresie procedur komunikacyjnych ze służbą VTS sytuacjach aaryjnych. Umiejętność zaplanoania maneró aaryjnych lub ratoniczych sytuacji zagrożenia. 1) Posiada iedzę o zasadach i przepisach oboiązujących rejonie pilotoym zakresie sytuacji
Dziennik Usta 18 Poz. 1647 aaryjnych. 2) Posiada iedzę o możliości ykorzystania standardoych maneró lub procedur zależności od pozycji statku i rodzaju sytuacji aaryjnej. 3) Potrafi podjąć decyzję dotyczącą sytuacji aaryjnej oparciu o łaścią ocenę sytuacji, uzględniając zasady zarządzania obsadą i zasobami mostka naigacyjnego. 4) Posiada iedzę i potrafi zidentyfikoać sytuację zagrożenia zakresie: ejścia na mieliznę, otarcie na płyciźnie, pożaru, poażnego zranienia członka załogi, ciężkich arunkó pogodoych, kolizji, uszkodzenia kadłuba, zanieczyszczenia środoiska z poodu uszkodzenia kadłuba, utraty stateczności, aarii napędu, tym zasilania, niespraności urządzeń naigacyjnych, alarmu człoiek za burtą, zablokoania toru odnego lub kanału, niedyspozycji załogi statku. Zdolność do podejmoania decyzji spraie maneró aaryjnych lub ratoniczych. 1) Umiejętność szybkiej oceny faktó i możliych dla danego zagrożenia konsekencji. 2) Umiejętność oceny sytuacji aaryjnej aspekcie zagrożenia życia, środoiska i strat materialnych. 3) Umiejętność podjęcia łaściych działań dla danej sytuacji aaryjnej. Umiejętność podjęcia działań alternatynych. 4) Umiejętność formułoania jasnych i precyzyjnych poleceń. 5) Umiejętność oceny podjętych działań i ich konsekencji. Znajomość maneró holoniczych. 1) Potrafi podjąć decyzję o konieczności holoania lub ezania holonikó do asysty, z uzględnieniem czynnikó arunkujących użycie lub nie użycie holonikó, postaci: przepisó portoych, pozycji statku, arunkó operacyjnych holoania, arunkó pogodoych. 2) Posiada umiejętność proadzenia statku zespole holoniczym, tym holoanie na ąskim torze odnym. 3) Posiada umiejętność określenia długości holu zależności od charakterystyki akenu i pozycji statku, tym czynnikó arunkujących długość holu postaci: arunkó holoania, pozycji statku, typu statku, poierzchni bocznego naieu statku, kierunku iatru, prądó, odchylenia, myszkoania statku, dostępnego holu (elastyczność, ytrzymałość na rozciąganie). 4) Posiada umiejętność stosoania zasad spółpracy i zarządzania zasobami mostka naigacyjnego. * Praktykant pilotoy sukcesynie potierdza nabycie skazanych programie kompetencji zakresie iedzy i umiejętności po osiągnięciu ich łaściego, zadaalającego poziomu. 7. Adnotacje szefa pilotó
Dziennik Usta 19 Poz. 1647 Część II. Harmonogram ymaganych pilotoych 1. Rejon pilotoy Gdańsk - Elbląg 1.1 HARMONOGRAM PRAKTYK PILOTOWYCH PORT GDAŃSK I REDA PORTU GDAŃSK Rejon portu Rodzaj maneru Szczególne ymagania doolna pora dnia Wypełnia ant zestaieniu ykonanych noc Wypełnia ant zestaieniu ykonanych 1. MANEWROWANIE ejście samochodoiec 6 4 samochodoiec 4 2 Basen WOC Oliskie Westerplatte Wiślane Żółkoskiego Zakręt 5- Gizdkó OPP Zbożoe Eleator 3 /4 Basen Górniczy Rudoe Węgloe Administracyjne Szczecińskie Chemikó Przemysłoe Bytomskie Krakoskie Flisakó Basen Ostraica IV Zdobycó Kołobrzegu ejście chłodnioiec, 2 statek bez steru strumienioego chłodnioiec, 2 statek bez steru strumienioego ejście samochodoiec 2 samochodoiec 2 ejście 10 2 8 2 ejście 6 1 6 1 ejście lub 4 2 ejście 5 2 5 2 ejście 3 2 3 2 ejście 7 2 4 1 ejście 2 1 1 ejście lub ponton lub statek 1 ejście lub ponton lub 1 statek ejście lub 2 1 cumoanie z napędem 2 1 odcumoanie z napędem 2 cumoanie bez napędu 2 1 odcumoanie bez napędu 2 1 Remontoe ejście lub 1 Ostraica 1 cumoanie z napędem 2 1 odcumoanie z napędem 2 1 cumoanie bez napędu 2 1
Dziennik Usta 20 Poz. 1647 1.1 HARMONOGRAM PRAKTYK PILOTOWYCH PORT GDAŃSK I REDA PORTU GDAŃSK Rejon portu Rodzaj maneru Szczególne ymagania doolna pora dnia Wypełnia ant zestaieniu ykonanych noc Wypełnia ant zestaieniu ykonanych Ostraica 1 odcumoanie bez napędu 2 Ostraica 4 Ostraica 5 Głębia dokoa Pirs remontoy GSR Dok 1 Dok 2 Dok 3 Dok 4 Dok 5 Dok 6 CN 100 Stocznia Północna Aldok Kaszubskie Holm Stocznia Wisła Stocznia Conrada Baza pali O Baza pali, pozostałe terminale ejście lub 1 ejście lub ponton/ statek/ 1 dok ejście dok 2 dok 2 ejście lub ponton/ statek/ dok zadokoanie 2 ydokoanie 2 zadokoanie 1 ydokoanie 1 zadokoanie 1 ydokoanie 1 zadokoanie 2 ydokoanie 2 zadokoanie 1 ydokoanie 1 zadokoanie 1 ydokoanie 1 ejście lub z napędem 2 przestaianie bez napędu 4 odoanie 2 zadokoanie 1 ydokoanie 1 ejście lub ponton/ statek 2 ejście lub ponton 1 ejście lub ponton/ statek 1 ejście lub ponton/ statek 1 ejście tankoiec 3 tankoiec 3 ejście tankoiec 2 tankoiec 2 1