Rozwijanie współpracy dla innowacji Warsztat dr inż. Anna Sworowska na zlecenie Górnośląskiej Agencji Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o. Radlin, 14 marca 2014 r.
Cel spotkania Po co to wszystko? uzasadnienie celowości współpracy dla innowacji w regionie Jak jest naprawdę? zebranie opinii i doświadczeń w zakresie współpracy dla innowacji w gminach Jak można to zmierzyć? przedstawienie koncepcji badań pomiaru kapitału społecznego i analizy sieci społecznych, zebranie opinii
Ujęcie modelowe WŁADZA podsystem regulacyjny INSTYTUCJE OTOCZENIA BIZNESU NAUKA podsystem tworzenia wiedzy BIZNES podsystem wykorzystania wiedzy
Tradycyjne działania dla innowacji w regionie Biznes wdrażanie innowacji na rynek wypracowanie korzyści (zysku, korzyści dla klientów, dobrobytu obywateli) Nauka tworzenie wiedzy kształcenie kadr Władza zabezpieczenie interesów obydwu stron (m.in. prawo ochrony własności intelektualnej) kierunkowanie prac dla rozwoju i zwiększania dobrobytu ogółu (regionu, gminy) a nie tylko pojedynczych podmiotów
Współpraca dla innowacji w regionie Nauka Biznes przekształcanie wiedzy naukowej w praktyczne rozwiązania (prace rozwojowe, uczestnictwo w konsorcjach naukowo-przemysłowych) Nauka Władza doradztwo w procesach tworzenia strategii i programów rozwojowych
Współpraca dla innowacji w regionie Biznes Nauka ukierunkowanie badań naukowych na problemy praktyczne (staże przemysłowe naukowców, prace promocyjne realizowane na rzecz przedsiębiorstw, uczestnictwo w konsorcjach naukowoprzemysłowych) Biznes Władza udział w konsultacjach społecznych, działalność lobbingowa (w tym z udziałem izb gospodarczych lub rzemieślniczych, stowarzyszeń)
Współpraca dla innowacji w regionie Władza Biznes pobudzanie lokalnej przedsiębiorczości (ulgi podatkowe, inwestycje infrastrukturalne, poszukiwanie inwestorów zewnętrznych) Władza Biznes, Nauka animowanie (inicjowanie i stymulowanie) współpracy nauka-biznes (m.in. przez programy finansowania zewnętrznego) zastępowanie procesów rynkowych (np. przez określenie priorytetowych branż czy technologii rozwijanych w regionie) udział kapitałowy w nowych przedsięwzięciach (parki technologiczne, agencje rozwoju)
Zacieranie się tradycyjnych ról Biznes prowadzenie własnych prac B+R finansowanie działalności naukowej (venture capital, aniołowie biznesu) partnerstwo publiczno-prywatne Nauka komercjalizacja wiedzy (w tym tworzenie spółek spin-off) Władza promocja innowacji powstałych w regionie, gminie działalność edukacyjna (szkolenia, seminaria) świadczenie usług publicznych
Bariery we współpracy aktorów systemu innowacji Dlaczego nie ufamy? Dlaczego nie współpracujemy? skomplikowany i wydłużony proces podejmowania decyzji przez partnera niskie kompetencje i wiedza partnera odmienne cele partnerów (np. odmienna perspektywa czasowa) brak partnera o odpowiednim profilu działalności brak zaufania co do zachowania przez partnera informacji poufnych brak zaufania do partnera co do dotrzymania zobowiązań (również finansowych) brak zaufania co do sprawiedliwego podziału korzyści ze współpracy brak potrzeb i motywacji nawiązywania współpracy obawa przed podejmowaniem ryzyka związanego z działalnością innowacyjną (wysokie koszty) postrzeganie przedstawicieli sektora nauki jako partnera nieprzystosowanego do rzeczywistości biznesowej
Podmioty wspomagające system innowacji Przedsiębiorstwa infrastruktury dla innowacji : firmy konsultingowe instytucje finansowe (w tym fundusze ryzyka) instytucje ubezpieczeniowe portale internetowe organizatorzy imprez targowych laboratoria (np. kontroli jakości) instytucje certyfikujące
Podmioty wspomagające system innowacji Instytucje naukowe: uczelnie wyższe jednostki badawczo-rozwojowe fundacje naukowe centra transferu technologii
Podmioty wspomagające system innowacji Instytucje publiczne: ośrodki informacji gospodarczej centra informacji europejskiej ośrodki informacji patentowej inne specjalistyczne komórki urzędu gminy
Podmioty wspomagające system innowacji Instytucje otoczenia biznesu: ośrodki szkoleniowo-doradcze (ośrodki wspierania przedsiębiorczości, centra biznesu, kluby przedsiębiorczości, punkty konsultacyjno-doradcze) inkubatory przedsiębiorczości agencje rozwoju lokalnego i regionalnego centra transferu technologii inkubatory technologiczne parki technologiczne i naukowo-technologiczne parabankowe instytucje finansowe (fundusze pożyczkowe i poręczeniowe)
Formy współpracy wspomagające system innowacji Związki ludzi i organizacji: stowarzyszenia obywatelskie stowarzyszenia zawodowe (izby rzemieślnicze) stowarzyszenia gospodarcze (izby gospodarcze) sieci współpracy przedsiębiorstw konsorcja naukowo-badawcze konsorcja naukowo-przemysłowe związki międzygminne partnerstwo publiczno-prywatne klastry
Działania jednostek samorządu terytorialnego na rzecz wspierania i promowania przedsiębiorczości Spotkania z przedsiębiorcami Akcje promowania przedsiębiorczości Budowa lokalnego PPP Spotkania z organizacjami wspierania przedsiębiorczości i innowacji Szkolenia/kursy dla liderów działań innowacyjnych Promocja rozwiązań innowacyjnych Wsparcie dla organizacji non-profit i oddolnych inicjatyw Konkursy dla innowacyjnych przedsiębiorstw w gminie Spotkania poświęcone wymianom doświadczeń Inne działania
Koncepcja mapy innowacji Mapa innowacji - graficzna prezentacja usytuowania i wzajemnej relacji ośrodków innowacji na terenie województwa śląskiego: ilustracja położenia geograficznego ośrodków kluczowych jako jednego z czynników tworzenia i/lub rozwijania innowacji w regionie, zidentyfikowanie i zobrazowanie relacji pomiędzy kluczowymi ośrodkami innowacji i ich kluczowymi interesariuszami w regionie, charakterystyka i ocena struktury tych relacji w odniesieniu do procesów innowacyjnych zachodzących w regionie.
Proponowana metoda Analiza sieci społecznych (SNA Social Network Analysis) metoda wykrywania, opisywania i analizy związków wśród grup ludzi i organizacji. Podstawową strukturą w analizie SNA jest sieć relacji zilustrowana w postaci wierzchołków (węzły) oraz ich połączeń (grafy).
Założenia konstrukcji map innowacji Jaki charakter ma podjęta (formalna) współpraca w zakresie tworzenia i rozwoju innowacji? wspólne projekty w zakresie opracowywania (od pomysłu do prototypu) nowych technologii, produktów i usług (uczestnictwo we wspólnych konsorcjach projektowych, podzlecanie lub podwykonawstwo kluczowych zadań w ramach projektu) współpraca w zakresie przepływu wiedzy, technologii i produktów na zasadach komercyjnych (zakup technologii lub produktów, licencjonowanie gotowych rozwiązań) współpraca w zakresie testowania i wdrożenia (zarówno w ramach wspólnych projektów, jak i zlecanych usług) wsparcie finansowe innowacyjnych projektów pośrednictwo i doradztwo (kluczowe na wszystkich etapach procesów innowacyjnych) inne (?)
Charakterystyka metody brak anonimowości respondentów identyfikacja powiązań wymaga wskazania konkretnych podmiotów, z którymi dana organizacja współpracuje w zakresie działalności innowacyjnej możliwość włączenia do analizy podmiotów, które nie brały udziału w badaniu (lecz zostały wskazane przez innych respondentów) możliwość powiązania udzielonych odpowiedzi z konkretnym respondentem i identyfikacji jego pozycji w sieci
Rezultaty analizy map innowacji Wskazanie podmiotów centralnych w sieci działań innowacyjnych w województwie śląskim Określenie struktury współpracy podmiotów (zarówno pod względem geograficznym, jak i wg rodzaju relacji) Identyfikacja kompetencji podmiotów kluczowych (wskazywanych często jako partner do współpracy) w zależności od rodzaju relacji, w których najczęściej uczestniczą (tworzenie, rozwój, wdrożenie, pośrednictwo, doradztwo, finansowanie innowacji) Identyfikacja grup podmiotów o szczególnie silnej i powtarzającej się współpracy ( bieguny kompetencji )
Dziękuję za uwagę Anna Sworowska Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny anna.sworowska@zut.edu.pl +48 600 971 837 na zlecenie Górnośląskiej Agencji Przedsiębiorczości i Rozwoju Sp. z o.o.