SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI WOJCIESZYN POŁOŻONEJ W GMINIE PIELGRZYMKA NA DOLNYM ŚLĄSKU

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 1 URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO SOŁECKA STRATEGIA ROZWOJU WSI WOJCIESZYN POŁOŻONEJ W GMINIE PIELGRZYMKA NA DOLNYM ŚLĄSKU Autorzy Grupa Odnowy Wsi oraz mieszkańcy: Małgorzata Gruszczyńska Jolanta Bernasiewicz Danuta Jurczyk Julia Danielak Krzysztof Sabadach Zbigniew Gruszczyński Zygmunt Rodak Joanna Danielak Tadeusz Bagrowski Aneta Styś Katarzyna Urbańczyk Ewa Wolak Barciszewska Krzysztof Danielak Krzysztof Styś Magdalena Pieciukonis Lipiec 2015

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 2 Spis treści: 1. ANALIZA ZASOBÓW WSI 3 2. ANALIZA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGROŻEŃ WSI (SWOT) 7 3. ANALIZA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO WSI 8 4. WIZJA 9 5. PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ROZWOJU SOŁECTWA WOJCIESZYN NA LATA 2015-2025 10 6. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA 15 ZAŁ. ANALIZA ANKIETYZACJI MIESZKAŃCÓW W 2015 ROKU 16 ZAŁ. UCHWAŁA ZEBRANIA WIEJSKIEGO 18 Koordynator gminnej Regionalnej Odnowy Wsi Dolnośląskiej: Marzena Szkutnik Moderator: Krzysztof Szustka Sołecka Strategia Rozwoju wsi opracowana w ramach projektu Twój głos Twoja decyzja Twoje sołectwo, realizowanego przez Fundację Ekologiczną Zielona Akcja ze środków FIO 2014 Kontakt : www.zielonaakcja.pl tel. (76) 862 94 30

Małe Duże Wyró żniaj ące Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 3 1. ANALIZA ZASOBÓW WSI Zasoby wszelkie elementy materialne i niematerialne wsi i związanego z nią obszaru, które mogą być wykorzystane obecnie bądź w przyszłości w realizacji publicznych bądź prywatnych przedsięwzięć odnowy wsi. Zwrócić uwagę na elementy specyficzne i rzadkie (wyróżniające wieś). Opracowanie: Ryszard Wilczyński Rodzaj zasobu Opis (nazwanie) zasobu jakim wieś dysponuje Znaczenie zasobu Przyrodniczy walory krajobrazu, rzeźby terenu Teren pagórkowaty, zielony. Ładne widoki na góry i zamek. stan środowiska walory klimatu Czyste powietrze, rzeka zarybiona, dość czysta. Klimat umiarkowany, dość ciepły, sprzyjający rolnictwu i turystyce. walory szaty roślinnej cenne przyrodniczo obszary lub obiekty świat zwierzęcy (ostoje, siedliska) Z pobliskich lasów na pola wychodzą zwierzęta: sarny, dziki, lisy. Domowych zwierząt coraz mniej, jednostkowe egzemplarze u rolników. wody powierzchniowe (cieki, rzeki, stawy) Rzeka górska o bystrym nurcie, sporo stawów hodowlanych. wody podziemne gleby kopaliny walory geotechniczne walory architektury Gleby dobrych klas nadające się pod uprawy zbóż i roślin okopowych. Zabytkowy kościół, Kulturowy walory przestrzeni wiejskiej publicznej walory przestrzeni wiejskiej prywatnej zabytki i pamiątki historyczne osobliwości kulturowe miejsca, osoby i przedmioty kultu święta, odpusty, pielgrzymki przeważa zabudowa zagrodowa przedwojenna Zabytkowy kościół.

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 4 tradycje, obrzędy, gwara legendy, podania i fakty historyczne przekazy literackie ważne postacie i przekazy historyczne specyficzne nazwy specyficzne potrawy dawne zawody zespoły artystyczne, twórcy działki pod zabudowę mieszkaniową Dożynki, Boże Ciało Folklor kresowy Kuchnia kresowa Zespół folklorystyczny Sami Swoi Obiekty i tereny działki pod domy letniskowe działki pod zakłady usługowe i przemysł pustostany mieszkaniowe pustostany poprzemysłowe tradycyjne nie użytkowane obiekty gospodarskie (stodoły, spichlerze, kuźnie, młyny, itp.) place publicznych spotkań, festynów sale spotkań, świetlice, kluby miejsca uprawiania sportu miejsca rekreacji ścieżki rowerowe, szlaki turystyczne szkoły przedszkola biblioteki placówki opieki społecznej placówki służby zdrowia Infrastruktura społeczna Boisko sportowe, sala WTZ Warsztaty Terapii Zajęciowej osób niepełnosprawnych Gospodarstwo agroturystyczne Pod strusiem Szlak wygasłych wulkanów, boisko,

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 5 Infrastruktura techniczna wodociąg Wodociąg kanalizacja drogi (nawierzchnia, oznakowanie oświetlenie) chodniki, parkingi przystanki sieć telefoniczna i dostępność internetu telefonia komórkowa inne Droga powiatowa, nowa nawierzchnia oznakowana, oświetlenie uliczne Wiaty przystankowe Sieć telefoniczna stacjonarna radiowa i tel. komórkowa, ograniczony dostęp do internetu Gospodarka, rolnictwo Miejsca pracy (gdzie, ile? ) znane firmy produkcyjne i zakłady usługowe. i ich produkty gastronomia miejsca noclegowe gospodarstwa rolne uprawy hodowle Warsztaty Terapii Zajęciowej, gospodarstwa rolne Zakład stolarski, forma budowlana Gospodarstwo agroturystyczne produkuje smaczne sery kozie Gospodarstwo agroturystyczne Uprawa zbóż i hodowla zwierząt np. kozy możliwe do wykorzystania odpady produkcyjne zasoby odnawialnych energii środki udostępniane przez gminę środki wypracowywane Autorytety i znane postacie we wsi Krajanie znani w regionie, w kraju i Środki finansowe i pozyskiwanie funduszy Środki udostępniane przez gminę, to te przeznaczone na fundusz sołecki. Sołectwo pozyskało środki w ramach PPWOW na organizację III Pikniku Rodzinnego oraz ferie dla dzieci. Mieszkańcy (kapitał społeczny i ludzki)

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 6 zagranicą Osoby o specyficznej lub ważnej dla wiedzy i umiejętnościach, m.in. studenci Przedsiębiorcy, sponsorzy Osoby z dostępem do Internetu i umiejętnościach informatycznych Pracownicy nauki Związki i stowarzyszenia Fundacja Wioska Don Kichota Zespół folklorystyczny Sami swoi, Ludowy Klub Sportowy ORZEŁ, Fundacja Don Kichota Kontakty zewnętrzne (np. z mediami) Współpraca zagraniczna i krajowa Publikatory, lokalna prasa Książki, przewodniki Strony www

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 7 2. ANALIZA MOCNYCH I SŁABYCH STRON ORAZ SZANS I ZAGROŻEŃ WSI (SWOT) MOCNE STRONY 1. Czyste powietrze i środowisko, T 2. Położenie wsi w atrakcyjnej Krainie Wygasłych Wulkanów, T 3. Dobre warunki do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej, J 4. Aktywność zespołu Sami Swoi, J 5. Gospodarstwo agroturystyczne Pod strusiem, B 6. Warsztaty Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych (instytucja obsługująca osoby niepełnosprawne), J 7. Kościół zabytkowy, T 8. Przez wieś przebiega Szlak wygasłych wulkanów, J 9. Wieś leży na trasie do Grodźca, J 10. Boisko sportowe z zapleczem, S 11. Amatorskie płukanie złota na rzece Skora, J 12. Aktywność Ludowego Klubu Sportowego Orzeł J SŁABE STRONY 1. Brak kanalizacji i gazu ziemnego, S 2. Sala wiejska nie spełnia oczekiwań mieszkańców, S 3. Ograniczony dostęp do internetu, S 4. Słabo rozwinięta komunikacja (dojazd do miasta), J 5. Słabe zaangażowanie o dbałość otoczenia i posesji, J 6. Mało miejsc pracy we wsi, B 7. Toalety w szatni nie spełniające standardów J 8. Zagrożenie powodziowe wylewająca rzeka Skora, J 9. Słaba aktywność mieszkańców, J 10. Niskie poczucie bezpieczeństwa na drodze J 11. Niewystarczający system komunikacji wew sołectwa między mieszkańcami J SZANSE 1. Zwiększenie zaangażowania mieszkańców, J 2. Zmniejszenie bezrobocia, B 3. Wzrost atrakcyjności wsi, S 4. Skuteczne pozyskiwanie środków finansowych, B 5. Wyremontowana i wyposażona świetlica, S 6. Poprawa infrastruktury technicznej, S 7. Zaangażowanie do zespołu, folklorystycznego młodych ludzi, T 8. Aktywne stowarzyszenie działające na rzecz wsi J ZAGROŻENIA 1. Duża migracja ludzi młodych, J 2. Brak opłacalności produkcji rolniczej i mała specjalizacja w tym zakresie; B 3. Dalsze wyludnianie wsi, starzenie się społeczeństwa, J 4. Zubożenie społeczeństwa i zwiększające się bezrobocie, B 5. Niewłaściwa polityka państwa, B 6. Powodzie i inne kataklizmy, J 7. Kryzys gospodarczy, B 8. Dalsze popadanie w ruinę budynków, S 9. Trudności w pozyskiwaniu środków na wkład własny do projektów B

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 8 3. ANALIZA POTENCJAŁU ROZWOJOWEGO WSI SILNE STRONY SZANSE SŁABE STRONY ZAGROŻENIA Tożsamość wsi i wartość życia wiejskiego (+) + 1,2,7 7 - - Wnioski: Obszar MOCNY a otoczenie KORZYSTNE Zalecenia: Należy wykorzystać silne strony i szanse w procesie odnowy wsi Standard życia (warunki materialne) (-) + 10, 3,5,6 1,2,3 8 Wnioski: Obszar SŁABY a otoczenie KORZYSTNE Zalecenia: Należy wykorzystać silne strony i szanse w procesie odnowy wsi Jakość życia (warunki niematerialne i duchowe) (-) - 3,4,6,9,11,12 1,8 4,5,7,8,9,10,11 1,3,6 Wnioski: Obszar SŁABY a otoczenie NIEKORZYSTNE Zalecenia: Należy wykorzystać silne strony i szanse w procesie odnowy wsi Byt (warunki ekonomiczne) (=)- 5 2,4 6 4,5,7,9 Wnioski: Obszar NEUTRANLNY a otoczenie NIEKORZYSTNE Zalecenia: Należy wykorzystać silne strony i szanse w procesie odnowy wsi

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 9 4. WIZJA Wizja hasłowa: Wojcieszyn Wioska Don Kichota Wizja wsi: W Wojcieszynie mieszkańcom żyje się bardzo dobrze, wszyscy mają pracę, po której często się spotykają na imprezach integracyjno-sportowych w nowo wyremontowanej świetlicy oraz na boisku sportowym, przy którym powstało atrakcyjne miejsce rekreacji i odpoczynku. Organizowane systematycznie amatorskie zawody w płukaniu złota w rzece Skora przyciągają coraz więcej turystów, dla których otworzono kilka punktów gastronomicznych oraz bazę noclegową. Wiele turystów wędrujących na Grodziec szlakiem wygasłych wulkanów zostaje w naszej wsi, gdzie powstaje dla nich coraz atrakcyjniejsza oferta spędzania wolnego czasu. W centrum wsi postał nowy piękny plac zabaw dla dzieci, które czują się coraz bardziej bezpiecznie dzięki lepszemu oznakowaniu przejść dla pieszych, chodnikom i przystankom. Wojcieszyn jest coraz bardziej rozpoznawalną wsią w regionie, którą promują zespół folklorystyczny Sami swoje, ludowy klub sportowy oraz mieszkańcy, którzy z serdecznością podejmują swoich gości tradycyjną i zdrową kuchnią.

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 10 5. PROGRAM DŁUGOTERMINOWY ROZWOJU SOŁECTWA WOJCIESZYN NA LATA 2015-2025 *należy uzupełnić jak są znane Cele jakie musimy osiągnąć Projekty, przedsięwzięcia służące osiągnięciu celów Termin realizacji* Źródła finansowania* A. TOŻSAMOŚĆ WSI I WARTOŚCI ŻYCIA WIEJSKIEGO 1.zachowanie walorów przyrodniczych i historycznych wsi 2. Kultywowanie tradycji ludowych 1.1 Postawienie tablic informacyjnych o walorach przyrodniczych i kulturowych 1.2 Przygotowanie ścieżek/tras edukacyjnych o tematyce związane z zasobami miejscowości 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, Wg potrzeb Praca własna, środki Gminy, 1.3 Utworzenie centrum edukacji ekologicznej i regionalnej 2016-2019 Praca własna, środki Gminy, 1.4 Wspólne sprzątanie wsi Co roku Praca własna, środki Gminy, 2.1 Organizacja jarmarków we wsi 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 2.2 Udział w regionalnych targach i jarmarkach, imprezach, wystawach, festiwalach, biesiadach itp 2.3. Organizacja warsztatów dla mieszkańców np. kulinarnych, rękodzielniczych itp 2015-2020 Praca własna, środki Gminy, Wg potrzeb Praca własna, środki Gminy, 2.4 Organizacja konkursów kulinarnych 2015-2017 Praca własna, środki Gminy,

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 11 B. STANDARD ŻYCIA 1. Modernizacja infrastruktury sportoworekreacyjnej 2.5 Zgłoszenie produktu/potrawy na Listę Produktów Tradycyjnych 2.6 Doposażenie i wsparcie zespołu Sami Swoi (szkolenia, instrumenty, stroje, wyjazdy itp.) 2.7 Organizacja wystaw, preznetacji, pokazów tematycznych np. z La Manchy 1.1 Modernizacja i rozbudowa boiska w kompleks sportoworekreacyjny (budki, piłkochwyty, trybuny, nawierzchnia, bramki itp.) 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, Wg potrzeb Praca własna, środki Gminy, Wg potrzeb Praca własna, środki Gminy, 2015-2020 Praca własna, środki Gminy, 1.2 Modernizacja toalet i budowa parkingu 2015-2019 Praca własna, środki Gminy, 1.3 Utworzenie ścieżki zdrowia i rekreacji wokół wsi 2016-2018 Praca własna, środki Gminy, 1.4 Budowa boiska do siatkówki i koszykówki 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.5 Budowa zewnętrznej siłowni 2016-2020 Praca własna, środki Gminy, 1.6 budowa placu zabawa i miejsca zabaw dla dzieci 2016-2018 Praca własna, środki Gminy, 1.7 Adaptacja i remont budynku boisku dawnej świetlicy na cele społeczne np. galeria 2016-2018 Praca własna, środki Gminy,

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 12 2. Poprawa infrastruktury technicznej C. JAKOŚĆ ŻYCIA 1.Zwiększenie aktywności mieszkańców 2.Wzrost bezpieczeństwa dzieci i mieszkańców wsi D. BYT 2.1 Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków 2017-2021 Praca własna, środki Gminy, 2.2 Uzupełnienie i modernizacja oświetlenia 2015-2025 Praca własna, środki Gminy, 1.1 Wspólne organizowanie imprez integracyjnych dla mieszkańców np. turniej wsi, święto dyni, dzień dziecka, imieniny Wojcieszyna, festyn Don Kichota itp 1.1 Cykliczne spotkania integracyjne np. ogniska, grille, pokazy, prelekcje itp 2015-2025 Praca własna, środki Gminy, 2015-2025 Praca własna, środki Gminy, 1.2 Organizacja rozgrywek, turniejów itp Praca własna, środki Gminy, 1.3 Reorganizacja OSP (drużyn amłodzieżowa, szkolenia itp.) Praca własna, środki Gminy, 2,1 Budowa przystanku autobusowego 2016-2018 Praca własna, środki Gminy, 2.3 budowa zabezpieczeń przeciwpowodziowych na rzece 2016-2018 Praca własna, środki Gminy, 2.4 modernizacja tamy na rzece Skora 2016-2018 Praca własna, środki Gminy,

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 13 1. Rozwój oferty turystycznej 1.1 Zagospodarowanie wysepki na Skorze dla kopaczy Złota 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.1. Oznakowanie szlaków i ścieżek edukacyjnych na terenie wsi 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.2. Wytyczenie ścieżek dydaktycznych i spacerowych wokół wsi np. nordic walking, questy itp 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.3. Wdrożenie oferty Wioski Tematycznej Wioska Don Kichota 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.4. Oznakowanie Wioski Tematycznej np. tabliczki, ścieżki itp 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 1.5. Opracowanie imprezy sztandarowej wiodącej promującej wieś np. imieniny Wojcieszyna, Święto Dyni, festyn Don Kichota 2. Promocja wsi 2.1 Opracowanie i druk materiałów promujących wieś i jej ofertę np. ulotki, plakaty, banery, widokówki, gadżety itp 3. Wsparcie dla rozwoju rolnictwa i przedsiębiorczości wiejskiej 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 2.2 Udział w targach turystycznych i promocyjnych Praca własna, środki Gminy, 3.1 Organizacja wyjazdów i wizyt studyjnych dobre praktyki 2015-2017 Praca własna, środki Gminy, 3.2 Organizowanie szkoleń i warsztatów z zakresu pozyskiwania funduszy, pisania projektów i ich rozliczania, tworzenia stowarzyszeń, prowadzenia działalności gospodarczej, agroturystyki i inne 2015-2017 Praca własna, środki Gminy,

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 14 3.3 3.4

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 15 6. DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 16 Zał. Analiza ankietyzacji mieszkańców w 2015 roku Podsumowanie Ankiety dotyczącej kierunków rozwoju wsi Wojcieszyn Przystępując do realizacji zadania rozdano 40 szt. formularzy ankiety z czego powróciło 30 egzemplarzy wypełnionych. Wśród respondentów było 19 kobiet i 11 mężczyzn, mieszkańców sołectwa Wojcieszyn. W wieku 18-29 lat: 3 M i 2 K, w wieku 30 39 lat: 0 M i 2 K, w wieku 40 49 lat: 3 M i 4 K, w wieku ponad 50 lat było 5 M i 11 K. Odpowiadając na 1 pytanie, 26 ankietowanych zauważyło zmiany, jakie nastąpiły w Wojcieszynie w ciągu ostatnich 3 lat, czego nie zauważyło 4 ankietowanych. Spośród zauważonych zmian w zakresie gospodarczo inwestycyjnym mieszkańcy najczęściej wymieniali: 1/ regulację rzeki Skory, 2/ Oznaczenie numeracji domostw przy mostach, 3/ rekultywacja, zmiana nawierzchni boiska sportowego, 4/ odnowione przystanki autobusowe, 5/ ścieżki turystyczne z wiatrakami i tablicami. w zakresie kulturalno integracyjnym: 1/ działania związane z wioska tematyczną (Quest, zrealizowane projekty, wizyty studyjne), 2/ zajęcia wakacyjno feryjne dla dzieci i młodzieży, mikołajki, ubieranie choinki, 3/ coroczna akcja sprzątania miejscowości wzdłuż rzeki Skory. Na pytanie: Jakie wg ankietowanych inicjatywy mają wpływ na aktywizację i integrację mieszkańców? Wojcieszynianie: odpowiadali, iż takimi inicjatywami są: 1/ coroczna akcja sprzątania Wojcieszyna (26) 2/ zajęcia dla dzieci i młodzieży (24) 3/ imprezy z okazji Dnia Kobiet (24) 4/ działania związane z Wojcieszynem, jako wioską Don Kichota (24) 5/ mecze piłkarskie (24) 6/ festyn rodzinny (21) 7/ jarmarki okolicznościowe (20) Wśród swoich propozycji działań integracyjno aktywizujących ankietowani wymieniali: dalszą odnowę i modernizację wsi, warsztaty manualne, dożynki, biegi sportowe, imprezy tematyczne, zajęcia taneczne i muzyczne, pogadanki i spotkania, spotkania zespołu folklorystycznego, imprezy gminne.

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 17 19 spośród ankietowanych brało udział w przedsięwzięciach organizowanych w Wojcieszynie, w ostatnich 3 latach. Wśród tych przedsięwzięć z udziałem woj cieszynian były: sprzątanie wsi, festyn rodzinny, zajęcia dla dzieci i młodzieży, malowanie przystanków. Na pytanie: Czy Pni / Pan zna pomysł naszej wsi tematycznej i akceptuje udział Wojcieszyna w tych działaniach? 16 osób opowiedziało się na tak, 10 osób nie zakreśliło odpowiedzi, 4 osoby odpowiedziały na nie, w tym jedna z osób stwierdziła, iż nie akceptuje tych działań. Najczęściej podawanymi i zaznaczanymi sposobami przekazu informacji dla mieszkańców Wojcieszyna były: 1/afisze na tablicach i słupach ogłoszeniowych (29) 2/ ogłoszenia parafialne, poprzez Internet i informacje w sklepach (17) 3/ poprzez dzieci w szkole (10) 4/ telefonicznie (9) 5/ poprzez ogłoszenia w lokalnej prasie (3) Wśród innych form przekazu ankietowani podali jeszcze: zamykaną tablicę ogłoszeń, której nie ma, e-mail do mieszkańców oraz zintegrowany system internetowy. Poza wypowiedziami stricte ankietowymi wojcieszynianie dzielili się także innymi spostrzeżeniami i refleksjami oraz pomysłami na inne działania niekoniecznie związane bezpośrednio z integracją mieszkańców. Tego rodzaju wypowiedzi zostaną na pewno wzięte pod uwagę podczas bezpośrednich prac i działań związanych z opracowywaniem nowej Sołeckiej Strategii Rozwoju wsi Wojcieszyn.

Sołecka Strategia Rozwoju wsi Wojcieszyn w Gminie Pielgrzymka 18 Zał. Uchwała Zebrania wiejskiego