Jest wiele gmin, które wykorzystując malownicze położenie, walory przyrodnicze i kulturowe, inwestują w rozwój turystyki. Turystyka może się jednak rozwijać tam, gdzie jest czyste środowisko. Stan środowiska naturalnego można poprawić m.in. poprzez zastępowanie energii konwencjonalnej energią ze źródeł odnawialnych. Samorządy chętnie realizują takie przedsięwzięcia. Jeśli warunki naturalne na to pozwalają, inwestują w energię słońca, a konkretnie w montaż kolektorów słonecznych, służących do podgrzewania ciepłej wody. Na tego rodzaju projekty można pozyskać wysokie, 85-proc. dofinansowanie z Unii Europejskiej, a i mieszkańcy są przeważnie pozytywnie nastawieni do słonecznych inwestycji. Jeśli sezon wiosenno-letni obfituje w słoneczne dni, od kwietnia do października można praktycznie korzystać wyłącznie z kolektorów, bez dodatkowych źródeł energii. Projekt pięciu gmin Dolina Zielawy to zawiązane w 2007 roku porozumienie pięciu gmin: Wisznic, Rossosza, Sosnówki, Podedwórza i Jabłoni. Cztery lata temu, gdy wystartowały Regionalne Programy Operacyjne, wnioski na realizację projektów składane nie przez pojedyncze samorządy, lecz właśnie przez porozumienie kilku gmin były premiowane kilkoma dodatkowymi punktami. 1 / 8
To znacznie zwiększało szansę na unijne dofinansowanie informuje Piotr Dragan, wójt gminy Wisznice. Postanowiliśmy z niej skorzystać. Możliwość realizowania projektów inwestycyjnych, na które można pozyskać unijne dofinansowanie, sprawia, że możemy być bardziej konkurencyjni w stosunku do innych, bogatszych regionów Polski. Wśród realizowanych przez porozumienie pięciu gmin przedsięwzięć znalazł się wart 10 mln zł projekt Czysta energia w Dolinie Zielawy. Chodzi w nim o instalację kolektorów słonecznych na budynkach użyteczności publicznej oraz na domach prywatnych na terenie wspomnianych pięciu gmin mówi Piotr Dragan. Uzasadnienie m realizacji tego przedsięwzięcia jest położenie pięciu gmin wchodzących w skład naszego porozumienia. Tereny te należą do najlepiej nasłonecznionych w kraju; liczba dni słonecznych w roku wynosi około 200. Docelowo w 2012 roku, gdy projekt się zakończy, będzie funkcjonowało 2941 jednostek wytwarzania energii cieplnej z wykorzystaniem promieniowania słonecznego, a ich całkowita moc wyniesie około 5 MW. Polityka energetyczna gminy Podobny projekt realizuje gmina Biłgoraj. Do tej pory na terenie gminy czerpano energię z tradycyjnych źródeł: z pieców gazowych, węglowych i elektrycznych. Jednakże takie 2 / 8
rozwiązania są drogie i ponoszą za sobą wzrost emisji dwutlenku węgla. Dlatego też w trosce o środowisko oraz w poszukiwaniu alternatywnych i tańszych źródeł pozyskiwania energii samorząd gminny postanowił sięgnąć po energię słoneczną poprzez wykorzystanie kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej informuje W iesław Różyński, wójt gminy Biłgoraj. Było to również podyktowane faktem, że napromieniowanie globalne Równiny Biłgorajskiej jest jednym z największych w Polsce i waha się od 1025 do nawet 1200 kwh/m 2 /rok. Nie bez znaczenia w kwestii przystąpienia do projektu było wypełnienie założeń polityki energetycznej gminy, mających na celu popularyzację idei i działań zmierzających do wykorzystania energii odnawialnej. Nie tylko ekologia W projekcie biłgorajskim i w przedsięwzięciu porozumienia Dolina Zielawy zasadniczym celem wykorzystania kolektorów słonecznych do podgrzewania wody jest poprawa stanu środowiska i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Zarówno gmina Biłgoraj, jak i gminy skupione w porozumieniu mają ambicje turystyczne. 3 / 8
Trudno jednak liczyć na zyski z turystyki, gdy wokoło dymią kominy. Chodzi jednak nie tylko o ekologię, lecz także o oszczędność, jaką w założeniu obu projektów odczują wszyscy mieszkańcy, którzy zdecydowali się na montaż kolektorów. Wszystko wskazuje bowiem na to, że energia słoneczna w ciągu najbliższych kilku, kilkunastu lat będzie coraz tańsza. W tej sytuacji zaoszczędzone przez gminę pieniądze będzie można przeznaczyć na inne ważne cele mówi Piotr Dragan. Mieszkańcy już teraz są pozytywnie nastawieni do kolektorów słonecznych. Na ogół nie ma problemu z zebraniem chętnych na montaż urządzeń. Oczywiście, nie jest to bezpłatne; koszty wynoszą w granicach 2 3 tys. zł. Jest możliwość rozłożenia płatności na raty. Tam, gdzie zużywa się dużo wody Realizowane przez samorządy gminne i powiaty projekty wykorzystania kolektorów słonecznych do podgrzewania wody dotyczą zwykle gospodarstw prywatnych oraz obiektów użyteczności publicznej. Z reguły instalacje solarne są widoczne na dachach budynków urzędów, szkół, przedszkoli, placówek medycznych czy domów pomocy społecznej. 4 / 8
Dlaczego akurat tam? Zarówno w urzędach, jak i w szkołach czy szpitalach przeważnie zużywa się bardzo dużo wody. Tam gdzie to zużycie jest małe, kolektory nie są opłacalne. Decyduje więc prosta ekonomia: tu warto, a tam nie mówi Wiesław Holaczuk, starosta włodawski. Starostwo Powiatowe we Włodawie zrealizowało w 2010 roku projekt Energia słońca dla juniorów i seniorów powiatu włodawskiego dotyczący zaprojektowania i wykonania kompletnej instalacji kolektorów słonecznych na dachach czterech budynków, których organem założycielskim jest powiat. Te budynki to: dwa internaty szkolne, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy oraz Dom Pomocy Społecznej. Wybraliśmy te właśnie obiekty, bo z naszych kalkulacji wynikało, że, wykorzystując energię słoneczną jako źródło ciepła, można sporo zaoszczędzić. A na oszczędnościach skorzystają wszyscy mieszkańcy mówi Wiesław Holaczuk. Przyszłość energetyczna to fotowoltaika Wiele wskazuje na to, że w ciągu najbliższych kilkunastu lat w gospodarce światowej nastąpi proces odchodzenia od energii konwencjonalnej na rzecz energii opartej na źródłach odnawialnych. Tu zaś ma dominować fotowoltaika. 5 / 8
Energia elektryczna z fotowoltaiki jako jedyna spośród wielu innych gałęzi energii ma ogromny potencjał ciągle malejących kosztów wytwarzania mówi Andrzej Gołyga z firmy AG Metall Sp. z o.o. z Wrocławia. Efekt ciągłej redukcji tych kosztów doprowadził do 50-proc. obniżki cen energii z ogniw fotowoltaicznych w ciągu ostatnich pięciu lat. Przy czym mówimy już o cenie energii, nie o produkcji ogniw czy innych elementów. Doskonałym przykładem są Włochy. Obliczono, że za dwa lata w tym kraju koszt energii elektrycznej z fotowoltaiki będzie taki sam, jak ze wszystkich innych źródeł. W energię słoneczną mocno inwestują Niemcy, Chińczycy i Japończycy, a ostatnio także Amerykanie. Teraz jednak przeznaczają na badania naukowe i inwestycje miliony dolarów. Na razie jesteśmy daleko w tyle za Niemcami czy Chińczykami, choć warunki do rozwoju energii słonecznej mamy nie najgorsze. Niemniej jednak i u nas zaczyna być ona doceniana. Na razie inwestycje dotyczą głównie montażu kolektorów słonecznych służących do podgrzewania wody. Znacznie mniej jest przykładów budownictwa pasywnego, czyli takich domów, w których nie stosuje się tradycyjnego systemu grzewczego, a jedynie dogrzewanie powietrza wentylacyjnego. RODZAJE KOLEKTORÓW 6 / 8
Ze względu na konstrukcję wyróżnia się dwa podstawowe typy: kolektory skupiające i kolektory płaskie. Natomiast ze względu na zastosowany czynnik roboczy kolektory dzielą się na: cieczowe i powietrzne. CERTYFIKATY KOLEKTORÓW Wskazane jest, by kolektory i zestawy solarne posiadały uznawany w całej Europie certyfikat Solar Keymark. Posiada go ok. 2/3 kolektorów produkowanych w Europie, a coraz częściej mogą pochwalić się nim także polscy producenci. Znak Solar Keymark został wprowadzony przez Europejską Federację Przemysłu Solarnego i Cieplnego (European Solar Thermal Industry Federation ESTIF) we współpracy z Europejskim Komitetem Standaryzacji (European Comittee for Standardization), którego członkiem jest także Polska. Certyfikat Solar Keymark świadczy o zgodności produktu z europejskimi normami EN 129775 i EN 12976, a także z normą zarządzania jakością ISO 9000. źródło: Gazeta Samorządu i Administracji 7 / 8
8 / 8