Załącznik do uchwały nr XII/77/9 Rady Miejskiej w Pasłęku z dnia 12 listopada 29r. 1 Strona
Spis treści 1. Krótka charakterystyka miejscowości Marianka...3 1.1. Położenie i środowisko miejscowości...3 1.2. Rys historyczny...5 1.3. Liczba ludności w miejscowości Marianka w latach 27 28...6 2. Inwentaryzacja zasobów służących odnowie miejscowości Marianka - wizja rozwoju wsi...7 3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Marianka...9 4. Program rozwoju miejscowości Marianka...1 5. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 29-216 lat...11 2 Strona
1. Krótka charakterystyka miejscowości Marianka 1.1. Położenie i środowisko miejscowości Marianka wieś położona 4 km na północ od Pasłęka, na rozległej nizinie, tzw. oberlandzkiej płycie dyluwialnej, rozciągającej się od depresji jeziora Drużno w kierunku Niziny Młynarskiej, nad zbiegającymi się tu dwoma strumieniami: Elszki z Donką, uchodzącymi do jeziora Drużno. Powierzchnia wsi wynosi 935 ha. Miejscowość położona jest u stóp Wysoczyzny Elbląskiej, w tej części gminy pasłęckiej, gdzie przeważa równinne ukształtowanie terenu. Łąkowy krajobraz urozmaicają malownicze lasy, podnosząc walory turystyczne i czysto estetyczne miejscowości. W Mariance znajduje się świetlica, wykorzystywana do różnych spotkań, zebrań mieszkańców oraz organizowania okolicznościowych imprez. Miejscem dla rozrywki i spotkań mieszkańców, szczególnie młodzieży, jest również boisko. Rysunek 1 świetlica wiejska Główną atrakcją turystyczną jest kościół gotycki z XIV wieku z zachowanymi malowidłami ściennymi z XV wieku, odkrytymi w 1892 r., przedstawiającymi 12 Apostołów, św. Barbarę oraz scenę Zwiastowania. 3 Strona
Rysunek 2 ołtarz Kościoła w Mariance Widoczne są również herby fundatorów komturów krzyżackich. Krótko po odkryciu malowidła zostały zasłonięte (zapewne ze względów doktrynalnych kościół był wówczas ewangelicki). Po zakończeniu II wojny światowej i przejęciu kościoła przez katolików ściany wraz z malowidłami zostały pobielone. Freski odsłonięto kilka lat później, ale nie poddano żadnym zabiegom konserwatorskim. Takie zabiegi są prowadzone w chwili obecnej. Program konserwacji i restauracji jest prowadzony przez Instytut Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu we współpracy z katedrą Historii Architektury Politechniki Gdańskiej, pod auspicjami Komisji Naukowej Wspólnego Dziedzictwa PKN ICOMOS. 4 Strona
Rysunek 3 Kościół w Mariance 1.2. Rys historyczny Wieś Marianka została założona przez rycerzy Zakonu Krzyżackiego w latach 132-1312, jej niemiecka nazwa, zachowana aż do roku 1945, brzmiała Marienfelde1. W roku 1334 powstała tu parafia, w centrum której był jednonawowy kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Około roku 14 dobudowano do niego wieżę. Kościół rozbudowywano i modernizowano na przestrzeni kolejnych wieków. Sklepienie kryształowe w prezbiterium wzniesiono w początkach XVI w., a strop w nawie pochodzi z 1742 r. oprócz gotyckich fresków zachowały się ołtarz, ambona i chrzcielnica ze schyłku XVII w. Dzieje miejscowości związane były bezpośrednio z losem całej ziemi pasłęckiej. Do roku 1525 tereny te wchodziły w skład państwa Zakonu Krzyżackiego, natomiast po hołdzie pruskim otrzymały status lenna Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ziemia pasłęcka nie znalazła się w granicach polskiej diecezji warmińskiej, pozostając pod rządami książąt luterańskich. Na arenie dziejowej Pasłęk i jego okolice pojawiają się ponownie w czasie potopu szwedzkiego (1655-166). Po rozbiorach Rzeczpospolitej Polskiej omawiane tereny zostały przyłączone do Królestwa Pruskiego. Odzyskanie niepodległości przez Polskę niewiele zmieniło w położeniu ziemi pasłęckiej w przeprowadzonym plebiscycie ludność Warmii, Mazur i Powiśla opowiedziała się za pozostaniem pod administracją niemiecką. Utworzono wtedy z tych ziem prowincję Republiki Weimarskiej Prusy Wschodnie. Druga wojna światowa odbiła się na opisywanych terenach dopiero w ostatnim roku, kiedy to gauleiter Prus Wschodnich, Erich Koch, zarządził, w obliczu grozy w postaci nadciągającej Armii Czerwonej, ewakuację ludności cywilnej. Ewakuację prowadzono również już po zakończeniu wojny, tym razem przez władze polskie, którym na mocy konferencji jałtańskiej przyznano administrację na terenie Prus Wschodnich oraz ziem na 1 Historia Marianki opracowana na podstawie: Pasłęk 1297-1997. Z dziejów miasta i okolic, red. J. Włodarski, Pasłęk 1997. 5 Strona
zachodzie, tzw. Ziem Odzyskanych. Z terenu powiatu pasłęckiego wysiedlono wówczas ok 7 osób narodowości niemieckiej. Opuszczone ziemie zasiedlano Polakami z Polski centralnej, repatriantami polskimi z Kresów Wschodnich (na mocy postanowień wspomnianej już konferencji w Jałcie przyznanych Związkowi Radzieckiemu) oraz Ukraińcami i Polakami, wysiedlanymi z województw południowo-wschodniej Polski w ramach Akcji Wisła. Polska administracja zachowała przedwojenny podział terytorium, zmieniając tylko nazwy powiatów, gmin i samych miejscowości. Tak więc niemieckie Marienfelde otrzymało polską nazwę Marianowo, przemianowane w 1948 roku na Mariankę. W roku 1946 Marianka została siedzibą gminy i pełniła tę funkcję do roku 1954, kiedy to zniesiono gminy, a na ich miejsce powołano gromadzkie rady narodowe2. Po kolejnej reformie administracyjnej na początku roku 1973 jednostki nie przywrócono. W chwili obecnej Marianka jest siedzibą sołectwa. 1.3. Liczba ludności w miejscowości Marianka w latach 27 28 27r. 28r. stan na dzień 31.12.27r. stan na dzień 31.12.28r. 239 osób 241 osób źródło: ewidencja ludności Urzędu Miejskiego w Pasłęku 2 Ustawa z dnia 25 września 1954 r. o reformie podziału administracyjnego wsi i powołaniu gromadzkich rad narodowych, Dz. U. 1954, nr 43, poz. 191. 6 Strona
2. Inwentaryzacja zasobów służących miejscowości Marianka - wizja rozwoju wsi Inwentaryzację zasobów opracowano na podstawie przeprowadzonego wśród mieszkańców miejscowości Marianka. DIAGNOZA AKTUALNEJ SYTUACJI badania odnowie ankietowego WIZJA STANU DOCELOWEGO Co ją wyróżnia? ładne położenie u stóp Co ma Wysoczyzny Elbląskiej, wyróżniać? zabytkowy kościół, walory krajobrazowe, świetlica, boisko, OSP, piękna okolica, położona wśród lasów, wyścig Tour de Pologne biegnący przez wieś, droga powiatowa, rzeczka Elszka, duży potencjał młodych ludzi Jakie pełni funkcje? rolnicza, mieszkaniowa, jest miejscem, w którym ludzie mieszkają, pracują i spędzają wolny czas Jakie ma pełnić ma być chlubą gminy i powiatu, funkcje? kulturalną, turystyczną, rekreacyjną, rozwojową dla wszystkich mieszkańców poprzez większe zainteresowanie się władz, organizowanie imprez wiejskich na świetlicy, ma dawać poczucie bezpieczeństwa, umożliwić rozwój kulturowy młodzieży dając powody do pozostania we wsi Kim są mieszkańcy? rolnicy, emeryci, renciści, bezrobotni, młodzież, dzieci, pracownicy Kim mają być mieszkańcy? zjednoczeni mieszkańcy wsi, zaangażowani w życie wsi, wykształcona i aktywna młodzież, młodsze pokolenia powinny być bardziej związane ze swoją wsią i regionem, mają podnosić swoje kwalifikacje, zacieśniać więzi sąsiedzkie, współpracować, otwarci na zmiany i nowości, a przede wszystkim rozwijanie swoich talentów Co daje utrzymanie? praca na roli, praca w zakładach, praca w sferze produkcyjnej poza wsią, emerytury, renty, pomoc społeczna, zasiłki dla bezrobotnych, praca poza miejscem zamieszkania Co ma dać utrzymanie? agroturystyka, budowa w pobliżu zakładów pracy, rolnictwo, działalność gospodarcza, turystyka, praca w miejscu zamieszkania lub okolicach, ziemia i jej plony W jaki sposób ma być zorganizowana wieś i mieszkańcy? stowarzyszenia kulturowe i turystyczne, większe zaangażowanie młodzieży w rozwój wsi, większe zorganizowanie mieszkańców, chęć do otwarcia się na nowe Jak Rada Sołecka, Koło Gospodyń zorganizowani są Wiejskich, Ochotnicza Straż mieszkańcy? Pożarna, współpraca mieszkańców, spotkania z sołtysem, 7 Strona ład czystość, porządek, nowe chodniki, wyremontowana, wyposażona i zagospodarowana świetlica jako miejsce zgromadzeń społeczności wiejskiej, zadbany Kościół, dobry stan wszelkich budynków, duża aktywność mieszkańców
możliwości, więcej trzeba poświęcać czasu na kontakty z innymi W jaki sposób rozwiązują problemy? zebrania wiejskie, własna inicjatywa, Rada Sołecka rozwiązuje problemy, dyskusje W jaki sposób mają być rozwiązywane problemy? Jak wygląda nasza wieś? wieś o zwartej budowie, z Jak ma powinna być bardziej zadbana, chodnikami, z pojemnikami na wyglądać nasza czysta, nowe chodniki i droga, segregację odpadów, schludna, wieś? należy zrobić remont niektórych bardzo podmokła, budynki budynków i remont świetlicy, gospodarcze i mieszkalne oczyszczone rowy, czysta rzeka, wymagają remontu, piękny Kościół malowniczo położona, słaba droga, stare domy, psujące się oświetlenie, zaniedbana kuźnia, dużo zieleni, budynki przedwojenne Jaki jest stan otoczenia i środowiska? czyste środowisko, rolnictwo Jaki ma być dobrze rozwinięta infrastruktura zaopatrzone w zbiorniki stan otoczenia i techniczna (kanalizacje), żeby zbierające nawozy naturalne, środowiska? ludzie mogli godnie żyć, czyste zadbane posesje, wieś otaczają otoczenie, właściwie pola uprawne i łąki, jest kilka zagospodarowane według zbiorników wodnych walorów jakie posiada nasza wieś Jakie jest rolnictwo? rolnictwo nastawione głównie Jakie ma być na produkcje mleka, rolnictwo? rozwojowe, występują pojedynczy rolnicy, którzy prężnie działają i rozwijają gospodarstwa, a mniejsi rolnicy albo poupadali albo nie rozwijają się, zmechanizowane, dobrze prosperujące innowacyjne, ekologiczne, zgodnie ze standardami UE, pozwalające rolnikom na rozwój swoich gospodarstw, powinien być łatwiejszy dostęp do informacji na temat unijnych funduszy, dobrze prosperujące i dające utrzymanie mieszkańcom, bardziej zadbane Co proponujemy dzieciom i młodzieży? gry i zabawy na boisku, działalność w OSP, festyny z różnych okazji, drużyna piłki nożnej, angażowanie się młodych w życie Kościoła poprzez uczestnictwo w wycieczkach Stowarzyszenia Młodzieży przy Kościele św. Bartłomieja w Pasłęku, imprezy sportowe i inne okolicznościowe kawiarenka internetowa, gry i zabawy w świetlicy, którą trzeba wyremontować i zaopatrzyć w sprzęt do gier i zabaw, udział w rozgrywkach sportowych i strażackich, wycieczki krajoznawcze, ogniska, gra w piłkę nożną, nakłanianie do większej aktywności przy organizacji imprez okolicznościowych Co zaproponujemy dzieciom i młodzieży? 8 Strona systematyczne spotkania wiejskie, spotkania z władzami gminy, zwiększenie przepływu informacji między mieszkańcami, wspólnymi siłami, poprzez rozmowę, dyskusję i wspólne podejmowanie decyzji
3. Ocena mocnych i słabych stron miejscowości Marianka Na podstawie analizy zasobów, opracowano korzystne i niekorzystne cechy wewnętrzne sołectwa oraz potencjalne szanse i zagrożenia, które mogą mieć wpływ na przyszłość sołectwa i mieszkańców. Mocne strony Słabe strony pomysły, chęci i inicjatywa mieszkańców wsi, grupa osób pragnących zmian i aktywnie uczestniczących w życiu wsi, położenie wsi pomiędzy Pasłękiem, a Elblągiem u podnóża Wysoczyzny Elbląskiej, dbanie o świetlicę wiejską i o porządek we wsi, walory krajobrazu, piękna okolica, wieś położona nad rzeką, cisza spokój, czyste powietrze, prężnie rozwijający się rolnicy, mobilizacja do działania gdy zajdzie potrzeba, piękny zabytkowy Kościół, świetlica z zapleczem kuchennym służąca do spotkań społeczności wsi, dobrze działające KGW i OSP wspólnie z Radą Sołecką brak funduszy, niezadowalający stan techniczny świetlicy wiejskiej, brak zajęć pozalekcyjnych dla dzieci i młodzieży, Kościół wymagający remontu, brak kursów autobusów, zły stan dróg, oświetlenia, świetlica i boisko wymagające remontu i wymiany sprzętu, dzikie wysypiska Szanse Zagrożenia podłączenie kanalizacji i Internetu, uruchomienie społecznych inicjatyw, szukanie zajęcia poza rolnictwem, szanse na lepsza przyszłość dla dzieci i młodzieży, remont świetlicy, kursy autobusów do Elbląga daję możliwość nauki i rozwoju młodych mieszkańców, możliwość rozwoju wsi, wycieczki wiernych do odremontowanego Kościoła, świetlica, która ma służyć społeczności wiejskiej do spotkań i rozwijania kultury, zainteresowania dzieci i młodzieży brak funduszy, zatracenie motywacji na realizację pomysłów, brak jedności wśród ludzi do wspólnego działania, stan otoczenia i środowiska (sąsiedztwo dużych fabryk i przedsiębiorstw produkcyjnych), bezrobocie wśród młodzieży, brak szans na edukację 9 Strona
4. Program rozwoju miejscowości Marianka Priorytet 1 Rozwój infrastruktury rekreacyjno-sportowej i kulturalnej Działania: 1. Remont, modernizacja i wyposażenie świetlicy wiejskiej 2. Budowa ścieżek rowerowych 3. Integracja mieszkańców miejscowości 4. Promocja miejscowości Priorytet 2 Rozwój infrastruktury technicznej Działania: 1. Rozbudowa i remont chodników i parkingów 2. Poprawa estetyki wsi 1 S t r o n a
5. Opis planowanych zadań inwestycyjnych i przedsięwzięć aktywizujących społeczność lokalną w okresie 29-216 lat Priorytet Nazwa działania Nazwa zadania 1. Remont, modernizacja i wyposażanie świetlicy Remont świetlicy wiejskiej w Mariance 2. Budowa ścieżek rowerowych Budowa ścieżek rowerowych w miejscowości Marianka Planowany harmonogram realizacji zadania 29-21 21-216 Cel zadania i jego przeznaczenie Możliwość zorganizowania zebrań, spotkań przez mieszkańców Marianka. Stworzenie warunków dla organizowania imprez o charakterze kulturalnym, integracyjnym, rekreacyjnym i sportowym. Zagospodarowanie terenu wokół świetlicy, wyznaczenie, przygotowanie i ogrodzenie miejsca, w którym bawić się będą dzieci. W ramach zadania zaplanowano zakup wyposażenia: mebli i sprzętu kuchennego. Realizacja przedsięwzięcia wiąże się także ze stworzeniem boiska wielofunkcyjnego. W pełni wyposażona świetlica stanowić będzie atrakcyjną wizytówkę miejscowości i będzie przeznaczona dla wszystkich mieszkańców Marianki, mieszkańców gminy Pasłęk oraz wszystkich zainteresowanych. Będzie miejscem rekreacji i wypoczynku, ale również edukacji i kultury dla dzieci. Położenie miejscowości oraz atrakcyjne środowisko przyrodnicze sprzyjają rozwojowi modnej formie spędzania wolnego czasu. Wytyczone i oznakowane Szacunkowy koszt realizacji zadania (w zł) 445 3 3 11 S t r o n a Koszt realizacji w poszczególnych latach (w zł) 29 21 44 3 211 212 213 214 215 216 Źródła finansowania lata 27-213, lata 27-213,
Organizowanie festynów 3. Integracja mieszkańców miejscowości I. Rozwój infrastruktury rekreacyjno sportowej i kulturalnej Organizacja zawodów OSP Organizowanie zajęć dla dzieci i młodzieży 4. Promocja miejscowości Promocja miejscowości Marianka 1. Rozbudowa i remont chodników i parkingów Rozbudowa i remont chodników i parkingów w miejscowości Marianka 21-216 21-216 21-216 21-216 21-216 trasy, szlaki podniosą atrakcyjność turystyczną wsi. Ogólnodostępne trasy rowerowe. Organizowanie imprez, kultywowanie tradycji wpłynie na integrację społeczności lokalnej, a także umożliwi aktywne spędzenie wolnego czasu. Festyny będą organizowane dla mieszkańców Borzynowa, mieszkańców gminy Pasłęk i turystów. Integracja mieszkańców Marianka i sąsiednich sołectw. Zawody OSP będą skierowane do mieszkańców Marianki, sąsiednich sołectw, oraz przyjezdnych gości. Bezpieczne i atrakcyjne spędzanie wolnego czasu. Wypoczynek zorganizowany będzie dla dzieci w wieku szkolnym i młodzieży zamieszkałych w sołectwie. Dzięki uczestnictwu w zajęciach dzieci będą spędzały czas wolny w sposób ciekawy, pożyteczny i bezpieczny. Zadanie ma na celu promocję miejscowości, co spowoduje zainteresowanie turystów i rozwój miejscowości. Wzrost atrakcyjności turystycznej miejscowości Marianka spowoduje napływ turystów. Remont chodników w miejscowości poprawi podstawową niezbędną infrastrukturę miejscowości, uporządkuje przestrzeń publiczną. Poprawi wizerunek wsi. Projekt wpłynie na poprawę este- 14 14 14 7 3 12 S t r o n a 1 1 1 1 1 1 lata 27-213, lata 27-213, lata 27-213, 1 lata 27-213, lata 27-213,
II. Rozwój infrastruktury komunalnej 2. Poprawa estetyki miejscowości Poprawa estetyki miejscowości Marianka 21-216 RAZEM lata 29 216 tyki wsi i zwiększenie bezpieczeństwa i komfortu życia mieszkańców, a także osób przyjezdnych. Celem jest uporządkowanie i utrzymanie czystości i estetyki w miejscowości Marianka. Poprawi to wizerunek i przyczyni się do wzrostu atrakcyjności turystycznej miejscowości. 14 578 3 459 3 19 19 19 19 19 19 13 S t r o n a lata 27-213,