Czy i jakie korzyści przyniesie przekształcenie ZPR w gminny program rewitalizacji? dr Aleksandra Jadach-Sepioło Szkoła Główna Handlowa w Warszawie Instytut Rozwoju Miast
Plan prezentacji Narzędzia ZPR Narzędzia związane z GPR (specjalna strefa rewitalizacji) Procedura przekształcenia 2
Cel prezentacji Zestawienie narzędzi zastosowanych w ZPR(profilowanych pod kątem potrzeb zidentyfikowanych w diagnozie przedstawionej w ZPR) oraz narzędzi ustawowych(nieprofilowanych, dedykowanych miastom mającym trudności z prowadzeniem działań rewitalizacyjnych przed wejściem w życie ustawy). 3
Narzędzia ZPR Narzędzia ZPR Regulacyjne /prawo lokalne/ Inwestycyjne /interwencja/ Właścicielskie /gospodarowanie własnością, kreowanie postaw/ 4
Narzędzia regulacyjne Plany miejscowe Klauzule społeczne Dotacja konserwatorska Zasady korzystania z przestrzeni Zarządzanie i koordynacja działaniami kulturalnymi 5 Lokalny System Wsparcia
Narzędzia inwestycyjne Porządkowanie przestrzeni Centra lokalne Narzędzia aktywizujące (Program Aktywizacja i Integracja) Stypendia dla animatorów Realizacja wydarzeń Działania wspierające LSW Doposażenie w instalacje grzewcze Standard budynków Lokale na wynajem (budownictwo mieszkaniowe) 6 Rozbudowa i modernizacja istniejących: -instytucji kultury, -Infrastruktury rekreacyjnosportowej. Likwidacja barier architektonicznych
Narzędzia właścicielskie Otwarte nabory (inicjatywa lokalna i budżet partycypacyjny): Rozwiązania transportowe Polityka lokalowa, np. wakacje czynszowe, podnajem Poszerzenie programu miejskich instytucji kultury - place zabaw, -urządzenia rekreacyjne, -mała architektura, -małe formy zieleni. Aktywizacja bezrobotnych Zwiększenie zasięgu sieci (ciepłowniczej, wod-kan) Fundusz dopłat Stołeczne Centrum Sportu AKTYWNA WARSZAWA 7
Kontekst stosowania narzędzi ustawowych a ZPR Narzędzia ustawowe zostały zaprojektowane, aby zminimalizować bariery w realizacji działań rewitalizacyjnych. Narzędzia zostały dopasowane do zidentyfikowanych najistotniejszych barier wynikających z doświadczeń miast w Polsce. Narzędzia ZPR są odpowiedzią na problemy zidentyfikowane w diagnozie i dopasowane do potrzeb obszarów zdegradowanych w Warszawie. 8
Narzędzia SSR w zakresie gospodarki mieszkaniowej gminy cel publiczny rozwój społecznego budownictwa czynszowego, ułatwienie przekwaterowań na czas niezbędnych remontów. Ochrona lokatora przy ułatwieniu prowadzenia działań remontowych. Obowiązek zapewnienia możliwości powrotu do wyremontowanego lokalu. Brak możliwości wykluczenia mieszkańców obszaru rewitalizacji ze wsparcia w związku z przekwaterowaniem na czas remontu. 9
Narzędzia SSR w zakresie polityki przestrzennej gminy zakaz wydawania decyzji o warunkach zabudowy, miejscowy plan rewitalizacji. Określenie szczegółów zagospodarowania i wyposażenia przestrzeni publicznych, zakazy i ograniczenia w działalności handlowej, maksymalna powierzchnia obiektów handlowych, zakres niezbędnej infrastruktury (także społecznej lub lokali). 10
Narzędzia SSR związane z bezpieczeństwem ekonomicznym prowadzenia działań rewitalizacyjnych brak obowiązku depozytu w przypadku wywłaszczenia nieruchomości o nieustalonym stanie prawnym na cel publiczny, dopuszczenie świadczenia pieniężnego w przypadku roszczeń o zwrot nieruchomości. 11
Narzędzia SSR związane z angażowaniem właścicieli nieruchomości do działań rewitalizacyjnych Gmina może udzielić właścicielom lub użytkownikom wieczystym nieruchomości dotacji w wysokości nieprzekraczającej 50% nakładów koniecznych na wykonanie: 1) robót budowlanych polegających na remoncie lub przebudowie w odniesieniu do nieruchomości niewpisanych do rejestru zabytków, 2) prac konserwatorskich i prac restauratorskich w rozumieniu ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Dotacja taka jest możliwa, jeżeli wnioskowane działania służą realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 12
Narzędzia SSR związane z pobudzaniem zaangażowania podmiotów ekonomii społecznej w działania rewitalizacyjne preferencje w zamówieniach publicznych dla podmiotów zatrudniających osoby mieszkające na obszarze SSR w trudnej sytuacji (reintegracja). 13
Przekształcenie ZPR w GPR - procedura 1. Uchwała w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji na podstawie diagnozy pozwalającej na wyznaczenie tych obszarów zawartej w ZPR, 2. Opracowanie projektu GPR na podstawie ZPR 3. Konsultacje społeczne projektu GPR 4. Wprowadzenie zmian do projektu GPR wynikających z konsultacji 5. Przedstawienie Radzie Miasta do uchwalenia Kolejny krok uchwała o specjalnej strefie rewitalizacji i zastosowanie narzędzi ustawowych. 14
Rekomendacje Głównym zaleceniem jest bieżąca obserwacja skuteczności wykorzystywanych narzędzi wskazanych w ZPR i ocena zapotrzebowania na narzędzia ustawowe na podstawie rezultatów działań rewitalizacyjnych. W trakcie dyskusji pojawiło się zagadnienie operatora spółki celowej koordynującej działania rewitalizacyjne w ramach ZPR. W chwili obecnej w kompetencje zbliżone do operatorskich zostało wyposażone TBS Warszawa Południe. Podstawowe działania ogniskują się wokół inwestycji remontowych, ale z programów funkcjonalnych remontowanych budynków w obszarze rewitalizacji wynikają też działania społeczne. Aby ocenić skuteczność tego rozwiązania i ewentualną potrzebę wydzielenia dodatkowego podmiotu, należy przeanalizować z perspektywy dwóchtrzech lat działania, w jakim stopniu spółka ta faktycznie stanie się operatorem integrujących działania inwestycyjne i społeczne. 15
Dziękuję za uwagę! 16