Artykuł 282-2012 PRZEPISY OGÓLNE DLA SAMOCHODÓW TERENOWYCH ARTYKUŁ 1: UWAGI OGÓLNE 1.1 Zabroniona jest każda modyfikacja, jeżeli nie zezwala na nią wyraźnie regulamin danej grupy, w której samochód zgłoszony jest do zawodów lub ogólne przepisy podane poniżej, chyba że nakazana jest rozdziałem "Wyposażenie bezpieczeństwa". Wszystkie części i zespoły samochodu muszą spełniać swoją oryginalną funkcję. Obowiązkiem każdego zawodnika jest udowodnienie sędziom technicznym i członkom Zespołu Sędziów Sportowych, że jego samochód odpowiada całości niniejszych przepisów w każdej chwili trwania zawodów. Samochody muszą spełniać warunki określone w krajowych przepisach ruchu drogowego krajów, które przejeżdżają. 1.2 ZASTOSOWANIE PRZEPISÓW OGÓLNYCH Przepisy ogólne muszą być przestrzegane w przypadku, gdy przepisy specyficzne dla samochodów terenowych (Grupy T1, T2, T3, T4) nie przewidują ściślejszych ustaleń. 1.3 RÓŻNORODNE MODYFIKACJE Zabronione jest stosowanie stopów magnezu i tytanu, prócz obręczy koła lub jeśli dana część rzeczywiście znajduje się w homologowanym pojeździe. Tytan jest dozwolony wyłącznie do szybkozłączek przewodów (z wyjątkiem układu hamulcowego). 1.4 Uszkodzone gwinty mogą być naprawione przez wkręcenie nowego gwintu z taką samą średnicą wewnętrzną (typ "helicoil"). 1.5 CZĘŚĆ "DOWOLNA" Termin część dowolna oznacza, że oryginalna część jak również jej funkcja(-e) może(-gą) być usunięte lub zastąpione inną nową częścią pod warunkiem, że nowa cześć nie posiada dodatkowych funkcji w stosunku do oryginalnej. 1.6 MATERIAŁY Zabronione jest wykorzystywanie materiałów, których sprężystość jest większa niż 40 GPa/g/ cm³, z wyjątkiem świec, pokryć układu wydechowego, uszczelniaczy wirnika pompy wodnej, klocków hamulcowych, obracających się elementów łożysk (kulek, igiełek, wałeczków), części elektronicznych i czujników, części o masie mniejszej niż 20 g oraz wszystkich pokryć o grubości mniejszej lub równej 10 mikronów. Zabronione jest wykorzystywanie materiałów metalicznych, których sprężystość jest większa niż 30 GPa/g/cm³ lub których maksymalna granica wytrzymałości (Ultimate Tensile Strength) jest wyższa niż 0,24 MPa/g/cm³ dla materiałów nieżelaznych i 0,30 MPa/g/cm³ dla materiałów żelaznych (ie 80% żelaza) do budowy części dowolnych lub homologowanych w wariantach opcjach. 1.7 Wszelkie systemy wtrysku wody są zabronione (z wyjątkiem spryskiwaczy szyb). ARTYKUŁ 2: WYMIARY I MASA 2.1 PRZEŚWIT Żadna część samochodu nie może dotknąć nawierzchni, jeżeli zostanie wypuszczone powietrze ze wszystkich opon znajdujących się po jednej stronie pojazdu. Taka próba musi być przeprowadzona na płaskiej powierzchni, w warunkach takich, jak podczas zawodów (z załogą w samochodzie). ARTYKUŁ 3: SILNIK 3.1 Każdy silnik, w którym paliwo jest wtryskiwane lub spalane za kanałami wylotowymi jest niedozwolony. 3.2 DOŁADOWANIE Dla doładowanych silników diesla stanowiących wyposażenie samochodów T1, T3 i T2, w Str. 1
przypadku doładowania nominalna pojemność skokowa zostanie pomnożona przez współczynnik 1,5, a samochód zostanie zaliczony do klasy odpowiadającej pojemności wynikającej z tego pomnożenia. Dla silników benzynowych doładowanych stanowiących wyposażenie samochodów T1 i T3, nominalna pojemność skokowa zostanie pomnożona przez współczynnik 1,7. Samochód będzie traktowany w każdych okolicznościach tak, jakby jego, w ten sposób zwiększona, pojemność skokowa była pojemnością skokową rzeczywistą. Dotyczy to w szczególności zaliczania samochodu do klasy według jego pojemności skokowej, jego wymiarów wewnętrznych, minimalnej ilości miejsc, minimalnej masy, itd. 3.3 RÓWNOWAŻNOŚĆ POMIĘDZY SILNIKIEM TŁOKOWYM SUWOWYM, A SILNIKIEM ROTACYJNYM (typu objętego patentami NSU Wankel). Równoważna pojemność skokowa wynosi 1,8 objętości stanowiącej różnicę pomiędzy maksymalną i minimalną pojemnością komory spalania. 3.4 RÓWNOWAŻNOŚĆ POMIĘDZY SILNIKIEM TŁOKOWYM SUWOWYM, A SILNIKIEM TURBINOWYM Wzór jest następujący: gdzie: C= S (3,10 x R) - 7,63 0,09625 S = przekrój przepływu powietrza wysokiego ciśnienia, wyrażony w cm2, przy wyjściu z łopatek stojana (albo na wyjściu z łopatek pierwszego stopnia w przypadku stojana wielostopniowego). Przekrój ten jest minimalną powierzchnią mierzoną między łopatkami pierwszego stopnia turbiny wysokiego ciśnienia. W przypadku zmiennego kąta otwarcia łopatek, bierze się pod uwagę maksymalne ich otwarcie. Przekrój przepływu jest równy iloczynowi wysokości (wyrażonej w cm), szerokości (wyrażonej w cm) i liczby łopatek. R = Stosunek sprężania sprężarki silnika turbinowego. Otrzymuje się mnożąc między sobą wartości odpowiadające każdemu stopniowi sprężarki, w podany niżej sposób: Sprężarka osiowa o prędkości poddźwiękowej: 1,15 na stopień Sprężarka osiowa o prędkości naddźwiękowej: 1,5 na stopień Sprężarka promieniowa: 4,25 na stopień Przykład sprężarki o jednym stopniu promieniowym i 6 stopniach osiowych poddźwiękowych: 4.25 x 1.15 x 1.15 x 1.15 x 1.15 x 1.15 x 1.15 lub 4.25 x (1.15)6 C = Równoważna pojemność skokowa silnika tłokowego suwowego, wyrażona w cm³. 3.5 RÓWNOWAŻNOŚĆ POMIĘDZY SILNIKAMI TŁOKOWYMI SUWOWYMI, A NOWYMI TYPAMI SILNIKÓW FIA zastrzega sobie prawo wprowadzenia zmian do ustalonych zasad porównywania silników typu klasycznego z nowymi typami silników, informując o takich zmianach z dwuletnim wyprzedzeniem, licząc od najbliższego 1 stycznia, który nadejdzie po podjęciu decyzji. 3.6 UKŁAD WYDECHOWY I TŁUMIK Nawet w przypadku, gdy szczegółowe przepisy danej grupy zezwalają na zastąpienie oryginalnego tłumika, to samochody biorące udział w zawodach na drodze otwartej, muszą zawsze być wyposażone w tłumik wydechu zgodny z przepisami kodeksu drogowego kraju lub krajów, przez które prowadzi trasa zawodów. Układ wydechowy nie może być przeprowadzony przez kabinę. Wylot układu wydechowego musi być usytuowany w płaszczyźnie poziomej lub skierowany w górę. Wyloty rur wydechowych muszą być umieszczone na wysokości maksimum 80 cm i minimum 10 cm od nawierzchni. Muszą one znajdować się wewnątrz obrysu nadwozia, lecz nie dalej niż 10 cm od tego obrysu do wewnątrz, w tylnej części samochodu, licząc od pionowej płaszczyzny przechodzącej przez środek rozstawu osi. Ponadto musi być przewidziane Str. 2
odpowiednie zabezpieczenie, aby zapobiec możliwości oparzeń przez gorące rury. Układ wydechowy nie może być prowizoryczny. Spaliny muszą opuszczać układ tylko przez końcówkę rury wydechowej. Żadne części podwozia nie mogą być wykorzystane do usuwania spalin z układu wydechowego. 3.7 URUCHAMIANIE POJAZDU ZZA KIEROWNICY Rozrusznik silnika ze źródłem energii elektrycznej lub innej, który jest uruchamiany przez kierowcę siedzącego za kierownicą. 3.8 Stosowanie przyspiesznika typu drive-by-wire jest zabronione w Grupie T2 i T4 chyba, że istnieje w homologowanych pojazdach, natomiast jest dozwolone w Grupach T1. 3.9 DYMIENIE Silnik nie może wytwarzać dymu. Sędzia faktu zostanie specjalnie wyznaczony do kontroli. 3.10 OGRANICZNIK PRĘDKOŚCI Dozwolony jest system ograniczania prędkości sterowany ręcznie kabiny. System ten musi spełniać wyłącznie funkcję ograniczania prędkości gdy o tym zadecyduje załoga. Próg prędkości stosowany przez system musi być niższy niż maksymalna średnia prędkość określona w regulaminie uzupełniającym przy przejazdach przez wsi. ARTYKUŁ 4: PRZENIESIENIE NAPĘDU Wszystkie samochody muszą być wyposażone w skrzynię biegów z biegiem wstecznym, sprawnie działającym podczas startu do zawodów i uruchamianym przez kierowcę siedzącego za kierownicą. ARTYKUŁ 5: ZAWIESZENIE Części zawieszenia wykonane częściowo lub całkowicie z materiałów kompozytowych są zabronione. ARTYKUŁ 6: KOŁA I OPONY Koła wykonane częściowo lub całkowicie z materiałów kompozytowych są zabronione. Zabronione jest użycie jakiegokolwiek urządzenia zapewniającego ogumieniu zachowanie swoich właściwości z ciśnieniem wewnętrznym równym lub mniejszym niż ciśnienie atmosferyczne, za wyjątkiem płynów i żelów przeciw przebiciu opon zastosowanym na wewnętrzną powierzchnię opon. Wnętrze opony (przestrzeń zawarta pomiędzy obręczą i wewnętrzną częścią opony) może być wypełniona wyłącznie powietrzem i wyżej wymienionymi produktami. Mierzenie szerokości koła: przeprowadza się, gdy koło jest zamontowane w samochodzie stojącym na nawierzchni, gotowym do startu z kierowcą w samochodzie. Pomiaru dokonuje się w dowolnym miejscu na obwodzie z wyjątkiem tej części, która styka się z nawierzchnią. Jeżeli podwójne opony zostały zamontowane jako część koła kompletnego, musi ono zachować maksymalne wymiary przewidziane dla grupy, w której te opony są używane. ARTYKUŁ 7: NADWOZIE/PODWOZIE/KADŁUB 7.1 MINIMALNE WYMIARY WEWNĘTRZNE Jeżeli modyfikacja dozwolona przez Załącznik J dotyczy wymiaru sprecyzowanego w karcie homologacyjnej, wymiar ten nie może być traktowany jako obowiązujące kryterium. 7.2 KABINA Niedozwolone jest zainstalowanie w kabinie wszystkiego z wyjątkiem: narzędzi, wyposażenia bezpieczeństwa, sprzętu elektronicznego, urządzenia niezbędnego do prowadzenia pojazdu, zbiornika płynu do zmywania szyb. W samochodach T1, T3 i T2, dozwolone jest zainstalowania koła(-ół) zapasowego(-ych), części Str. 3
zamiennych i balastu (jeśli jest dozwolony) w kabinie. W samochodzie otwartym przestrzeń i fotel pasażera nie mogą być w żaden sposób przykryte. Pojemniki na kaski oraz narzędzia umieszczone w kabinie muszą być wykonane z materiału niepalnego, a w razie pożaru nie mogą wydzielać trujących oparów. W przypadku samochodu z załogą 3-osobową, w którym oparcie tylnego siedzenia znajduje się w odległości większej, niż 20 cm za oparciem przedniego fotela, samochód musi odpowiadać poniższym warunkom: - musi mieć czworo drzwi bocznych wyposażonych w przezroczyste szyby i zapewniających dobry dostęp do siedzeń; - musi być wyposażony w odpowiednią klatkę bezpieczeństwa, zgodną z artykułem 283.8; - przednia krawędź tylnego siedzenia musi być usytuowana w odległości większej, niż 20 cm od oparcia przedniego fotela. 7.3 Wszystkie płaty poszycia nadwozia oraz podwozia / kadłuba samochodu muszą być zawsze z tego samego materiału, jak w samochodzie homologowanym, a materiał musi mieć tę samą grubość. Jakakolwiek obróbka chemiczna jest zabroniona. 7.4 MONTAŻ REFLEKTORÓW I ZABEZPIECZEŃ Dozwolone jest wywiercenie otworów dla wsporników reflektorów w przedniej części nadwozia, lecz mogą one służyć wyłącznie do tego celu. Bezrefleksowe zabezpieczenia wykonane z elastycznego materiału mogą być zamontowane na reflektorach i muszą znajdować się w kontakcie ze szkłem reflektorów. 7.5 Wszystkie przedmioty, które mogą być źródłem zagrożenia (produkty łatwopalne, itd.) muszą być przewożone poza kabiną. 7.6 Dozwolone jest stosowanie elastycznych osłon dla zabezpieczenia zewnętrznych wyłączników lub mocowań obowiązkowego wyposażenia bezpieczeństwa. ARTYKUŁ 8: UKŁAD ELEKTRYCZNY 8.1 Zamontowanie alternatora jest dowolne. 8.2 Wszystkie urządzenia elektroniczne pomocne w prowadzeniu pojazdu jak również elektroniczne systemy w obwodzie zamkniętym są zabronione. Elektroniczne układy w obwodach zamkniętych są dozwolone wyłącznie do systemów kontroli silnika, jak również do systemów automatycznego blokowania/odblokowania przekładni różnicowych w grupie T2 zgodnie z artykułem 284-6.2. 8.3 OŚWIETLENIE Reflektory przeciwmgielne mogą być wymienione na inne i vice versa, pod warunkiem, że oryginalne zamocowania pozostaną niezmienione. Dozwolone jest zamontowanie reflektora światła cofania pod warunkiem, że będzie włączany tylko wtedy, gdy dźwignia zmiany biegów jest w pozycji biegu wstecznego. Zabronione są reflektory błyskowe. ARTYKUŁ 9: PALIWO - SPALANIE 9.1 Dla silników benzynowych jako paliwo może służyć tylko benzyna występująca w handlu, pochodząca z dystrybutora stacji benzynowej bez jakichkolwiek dodatków, z wyjątkiem środków smarnych dostępnych w powszechnej sprzedaży. Paliwo musi odpowiadać następującej charakterystyce: - Maksimum 102 RON/90 MON, minimum 95RON/85 MON - dla paliwa bezołowiowego. - Maksimum 100 RON/92 MON, minimum 97 RON/86 MON - dla paliwa z zawartością ołowiu. Pomiar będzie dokonywany zgodnie z normą ASTM D 2699-86 i D-2700-86. - Ciężar właściwy pomiędzy 720 i 785 kg/m3 w temperaturze 15oC (mierzona zgodnie z normą ASTM D 4052) - Maksymalna zawartość tlenu - 2,8% wagowo (lub 3,7%, gdy zawartość ołowiu jest mniejsza niż 0,013 g/l), maksymalna zawartość azotu - 0,5% wagowo, pozostałe składniki paliwa to wyłącznie węglowodory, bez żadnych dodatków zwiększających moc. Str. 4
Pomiar zawartości azotu będzie przeprowadzony zgodnie z normą ASTM D 3228, a pomiar zawartości tlenu - metodą analizy elementarnej, z tolerancją 0,2%. - Maksymalna zawartość nadtlenków i związków tlenków azotu: 100 ppm (ASTM D 3703, lub w przypadku niemożliwości - UOP 33-82). - Maksymalna zawartość ołowiu: 0,40 g/l lub norma kraju, w którym odbywają się zawody, jeśli jest niższa (ASTM D 3341 lub D 3237). - Maks. zawartość benzenu : 5% objętościowo (ASTM D 3606). - Maksymalne ciśnienie oparów Reida: 900 hpa (ASTM D 323) - Destylacja przy 70oC : 10% - 47% (ASTM D 86) - Destylacja przy 100oC : 30% - 70 % (ASTM D 86) - Destylacja przy 180oC : minimum 85% (ASTM D 86) - Maksymalna końcowa temp. wrzenia: 225 oc (ASTM D 86) - Maksymalna pozostałość : 2% objętościowo (ASTM D 86) Paliwo będzie zaakceptowane lub nie w oparciu o normę ASTM D 3244 z dokładnością 95%. Jeżeli paliwo dostępne lokalnie dla zawodów nie jest wystarczającej jakości do zastosowania przez zawodników, ASN kraju organizatora musi wystąpić do FIA o wyrażenie zgody na użycie paliwa nie odpowiadającego powyższym charakterystykom. 9.2 OLEJ NAPĘDOWY Dla silników typu Diesel jako paliwo musi służyć wyłącznie olej napędowy odpowiadający poniższej specyfikacji: - Zawartość węglowodorów, % wagowo : 99,0 min. - Ciężar właściwy, kg/m3 : 860 maks. - Liczba cetanowa (ASTM D613) : 55 maks.. - Obliczona liczba cetanowa (ASTM D976-80): 55 maks. 9.3 Jako utleniacz jedynie powietrze może być mieszane z paliwem. ARTYKUŁ 10: HAMULCE Tarcze hamulcowe z karbonu są zabronione. ARTYKUŁ 11: MAGAZYNOWANIE ENERGII Całkowita ilość odzyskiwanej energii magazynowanej w samochodzie nie może przekraczać 200 kj; energia ta może być ponownie użyta bez przekraczania 10 kj przy maksimum 1 kw. ZMIANY WCHODZĄCE W ŻYCIE 01.01.2013 3.2 DOŁADOWANIE Dla doładowanych silników diesla stanowiących wyposażenie samochodów T1, T3 i T2, w przypadku doładowania nominalna pojemność skokowa zostanie pomnożona przez współczynnik 1,5, a samochód zostanie zaliczony do klasy odpowiadającej pojemności wynikającej z tego pomnożenia. Dla silników benzynowych doładowanych stanowiących wyposażenie samochodów T3 nominalna pojemność skokowa zostanie pomnożona przez współczynnik 1,7. Samochód będzie traktowany w każdych okolicznościach tak, jakby jego, w ten sposób zwiększona, pojemność skokowa była pojemnością skokową rzeczywistą. Dotyczy to w szczególności zaliczania samochodu do klasy według jego pojemności skokowej, jego wymiarów wewnętrznych, minimalnej ilości miejsc, minimalnej masy, itd. * Zmiany przepisów w stosunku do roku 2011 zaznaczono w tekście czcionką czerwoną i podkreśloną. Str. 5