Warszawa, 03 sierpnia 2015 r. WOJEWODA MAZOWIECKI WPS-I.431.1.2.2015.MS Pan Artur Laskowski Kierownik Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy w Wyszkowie WYSTĄPIENIE POKONTROLNE Na podstawie art. 127 ust. 1 w związku z art. 22 pkt 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2015, poz. 163 ) oraz rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 23 marca 2005 r. w sprawie nadzoru i kontroli w pomocy społecznej (Dz. U. Nr 61 poz. 543 z późn. zm.), inspektorzy Wydziału Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, przeprowadzili w dniach 9 12 czerwca 2015 roku kontrolę kompleksową w kierowanym przez Pana Powiatowym Środowiskowym Domu Samopomocy w Wyszkowie przy ul. Armii Wojska Polskiego 89 a. Przedmiotem kontroli była organizacja i funkcjonowanie środowiskowego domu samopomocy, w szczególności realizacja zapisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy (Dz. U. Nr 238, poz. 1586 ze zm.). Kontrolą objęto okres od roku 2014 do dnia kontroli. W związku z kontrolą, której wyniki zostały przedstawione w protokole kontroli, podpisanym przez Pana bez zastrzeżeń w dniu 17 lipca 2015 r., przekazuję Panu niniejsze wystąpienie pokontrolne. Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy w Wyszkowie (placówka dziennego pobytu przeznaczona dla 40 osób z niepełnosprawnością intelektualną) jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej, działającą jako jednostka budżetowa Powiatu Wyszkowskiego. W okresie
objętym kontrolą jego funkcjonowanie określały Statut i Regulamin Organizacyjny oraz Program Działalności i Plany pracy Domu na 2014 i 2015 rok. Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy funkcjonuje przez 5 dni w tygodniu, od poniedziałku do piątku, w godzinach od 7 do 16 i zgodnie z 6 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy zapewnia uczestnikom zajęcia w wymiarze co najmniej 6 godzin dziennie. Na dzień kontroli decyzję kierującą do Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy posiadało 40 osób, z czego 11 uczestników miało orzeczony znaczny stopień niepełnosprawności, 15 uczestników umiarkowany stopień niepełnosprawności, 11 uczestników stopień lekki, 3 osoby nie posiadały orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. W placówce było 7 osób ubezwłasnowolnionych całkowicie. Na wózku inwalidzkim poruszało się 7 osób, 3 osoby miały problem z poruszaniem się (w tym jedna na stałe korzysta z kul). Uczestnicy ŚDS to w większości mieszkańcy Wyszkowa (9 osób), także Skuszewa, Rząśnika, Tulewa Górnego, Leszczydołu Starego (po 2 osoby) oraz innych miejscowości. W dniach kontroli w zajęciach prowadzonych w Domu brało udział od 30 do 36 uczestników. W okresie objętym kontrolą w jednostce zatrudnionych było 9 pracowników w wymiarze 7,75 etatu na umowę o pracę, stanowiących zespół wspierająco-aktywizujący. W związku z powyższym na 5 uczestników PŚDS typu B przypadało 0,97 etatu pracownika. Wskaźnik zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego wyniósł poniżej 1 etatu na 5 uczestników i był niezgodny z 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Jeden z pracowników zatrudniony na stanowisku mgr fizjoterapii, nie posiadał wymaganego półrocznego doświadczenia zawodowego polegającego na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które wynika z przepisu 11 ust. 1 rozporządzenia. Ponadto w przypadku pracownika zatrudnionego na stanowisku mgr fizjoterapii, stanowisko zostało określone nieprecyzyjnie w odniesieniu do przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 1786). Pozostali pracownicy posiadali wymagane kwalifikacje do pracy w PŚDS oraz co najmniej półroczne doświadczenie w pracy z osobami zaburzonymi psychicznie. Pracownicy Domu posiadali również aktualne książeczki zdrowia dla celów sanitarno-epidemiologicznych. Kierownik PŚDS nie realizował zapisów, o których mowa w 23 ww. rozporządzenia tj. co najmniej raz na 6 miesięcy nie były przeprowadzane zajęcia i szkolenia dla pracowników związane z funkcjonowaniem domu. 2
Ponadto PŚDS korzysta z pomocy wolontariuszy, jednakże współpraca ta jest niesformalizowana - nie były zawierane umowy wolontariackie. Kierownik Domu sporządza plan pracy na dany rok, a także tygodniowe plany pracy w podziale na dni tygodnia, godziny. Na ich podstawie wszyscy pracownicy przeprowadzają zajęcia z uczestnikami. Zakres świadczonych usług w Powiatowym Środowiskowym Domu Samopomocy w Wyszkowie, o których mowa w 14 ww. rozporządzenia był dostosowany do indywidualnych potrzeb i możliwości uczestników. Podstawą oferty PŚDS były indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego, a każdy uczestnik miał swojego terapeutę prowadzącego. Indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego realizowane były w porozumieniu z uczestnikiem lub jego opiekunem, a okresowa ocena wyników ich realizacji i ewentualna modyfikacja dokonywane były przez zespół wspierająco-aktywizujący 1 raz na 6 miesięcy, zgodnie z 13 ust. 1 i 2 ww. rozporządzenia. W trakcie kontroli poddano analizie dokumentację indywidualną 10 losowo wybranych osób, która była kompletna, prowadzona zgodnie z zapisami 24 ww. rozporządzenia. Analiza dokumentacji indywidualnej wykazała jednak, że daty sporządzania indywidualnych planów postępowania wspierająco aktywizującego uczestników były co najmniej o miesiąc późniejsze od daty obowiązywania tych planów. Kierownik PŚDS przesyłał do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie informacje dotyczące przedłużenia pobytu uczestnika w PŚDS w Wyszkowie jeszcze zanim zespół wspierająco-aktywizujący dokonywał oceny postępów zakończonego planu postepowania wspierająco-aktywizującego i zanim opracowywał nowy plan. W związku z powyższym decyzje kierujące do PŚDS były wydawane przez Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie wcześniej niż daty opracowywania planów. Dokonano również analizy dokumentacji zbiorczej, w której znajdowały się dokumenty wymienione w 24 ust. 3 pkt 1) i 2). Jednakże stwierdzono, że ewidencja osób korzystających z usług w PŚDS nie zawierała wszystkich elementów określonych w 24 ust. 3 pkt 1) rozporządzenia tj. informacji o okresie i przyczynach dłuższej niż dwutygodniowej nieobecności w domu oraz że nie była dokonywana w sposób chronologiczny według dat przyjęcia uczestników, na co wskazuje wymóg przepisu 24 ust. 6 rozporządzenia. Pozostałe dokumenty były gromadzone zgodnie z przepisami i prowadzone w sposób czytelny i uporządkowany. Sposób przechowywania dokumentów również nie budził zastrzeżeń. Kontrolowana jednostka zlokalizowana jest przy ul. I Armii Wojska Polskiego 89 a w Wyszkowie, na drugim piętrze dwupiętrowego budynku, który posiada windę. Budynek znajduje się w miejscu zapewniającym spokój i bezpieczeństwo uczestników, a lokal pozbawiony jest barier 3
architektonicznych. Pomieszczenia dostosowane do prowadzonych zajęć oraz sprawności uczestników utrzymane są w czystości i porządku. Lokal spełnia standardy określone w 18 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 roku w sprawie środowiskowych domów samopomocy. Kadra PŚDS współpracuje z bliskimi uczestników PŚDS-u, wieloma instytucjami i organizacjami pozarządowymi wzbogacając ofertę usług wsparcia dla podopiecznych oraz pogłębiając integrację tych osób ze społecznością lokalną. Na podstawie przeprowadzonego postępowania kontrolnego pozytywnie oceniono zakres świadczonych usług, stopień wykorzystania miejsc oraz frekwencję uczestników. PŚDS w Wyszkowie świadczy również usługę transportową dla uczestników w ramach realizacji zadania. Na dzień przeprowadzanej kontroli placówka dysponowała 4 samochodami do przewozu osób, należącymi do Stowarzyszenia Ważna Róża. Dowożonych było 28 osób, pozostałe osoby dowożone były przez rodzinę lub opiekunów bądź docierały do placówki we własnym zakresie. Z informacji uzyskanej od kierownika PŚDS w Wyszkowie wynika, ze część uczestników PŚDS dokonuje dobrowolnych wpłat na rzecz Stowarzyszenia Ważna Róża z przeznaczeniem na dofinansowanie kosztów dowozów na zajęcia do PŚDS. Wówczas w indywidualnej dokumentacji uczestnika znajduje się jego oświadczenie, dotyczące dofinansowywania dojazdów, w którym deklaruje, że wysokość i częstotliwość wpłat uzależniona jest od jego indywidualnych możliwości finansowych w danym miesiącu. Zespół kontrolny ocenił realizację kontrolowanych zadań pozytywnie z nieprawidłowościami. Za stwierdzone nieprawidłowości odpowiada Pan Artur Laskowski jako Kierownik Powiatowego Środowiskowego Domu Samopomocy w Wyszkowie. W wyniku kontroli stwierdzono następujące uchybienia w zakresie prowadzenia Środowiskowego Domu Samopomocy: 1. Wskaźnik zatrudnienia pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego wynoszący 0,97 etatu na 5 uczestników był niezgodny z zapisem 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2010 r. w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 2. Jeden pracownik PŚDS w Wyszkowie nie miał wymaganego co najmniej półrocznego doświadczenia zawodowego polegającego na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zgodnie z przepisem 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 4
3. Stanowisko mgr fizjoterapii, na którym jest zatrudniona jedna osoba pracująca w PŚDS w Wyszkowie nie jest ujęte w wykazie stanowisk w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2014 r., poz. 1786); 4. W Powiatowym Środowiskowym Domu Samopomocy w Wyszkowie nie były organizowane zajęcia i szkolenia dla pracowników związanych z funkcjonowaniem domu, o których mowa w 23 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 5. W przypadku dokumentacji indywidualnej jednej uczestniczki (ostatnia decyzja kierująca do PŚDS w Wyszkowie Nr 126/SU/117/ŚDS/2014 z dnia 30.12.2014 r. na okres od 2.01.2015 r. do 31.12.2015) znajdowało się zaświadczenie lekarza psychiatry z zaleceniem lekarza do uczestnictwa w zajęciach w placówce typu A (z dnia 4.01.2013 r.), natomiast w zaświadczeniu lekarza rodzinnego (z dnia 4.12.2013 r.) stwierdzono, że uczestniczka może uczestniczyć w zajęciach ŚDS typ B. W związku z tym uczestniczka zajęć PŚDS w Wyszkowie typu B, miała również kwalifikację lekarza specjalisty do uczestnictwa w zajęciach w domu przeznaczonego dla osób chorujących psychicznie. 6. Plany indywidualnego postępowania wspierająco-aktywizującego były opracowywane później niż daty ich obowiązywania; 7. Prowadzona ewidencja nie zawierała wszystkich elementów określonych w 24 ust. 3 pkt 1 ww. rozporządzenia tj. informacji o okresie i przyczynach dłuższej niż dwutygodniowej nieobecności w domu oraz nie była dokonywana w sposób chronologiczny według dat przyjęcia, na co wskazuje wymóg przepisu 24 ust. 6 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 8. Współpraca z wolontariuszami była niesformalizowana i nie były podpisywane porozumienia między PŚDS w Wyszkowie a wolontariuszami, co było niezgodne z art. 44 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2014 r., poz. 1118); 9. Dobrowolne wpłaty uczestników na dowóz, przekazywane są pracownikowi bądź kierowcy i są każdorazowo rejestrowane na miesięcznych wykazach wpłat osób dofinansowujących dowozy do PŚDS. Kierownik PŚDS, przygotował na potrzeby kontroli notatkę w tej sprawie, w której wykazał wysokość dobrowolnych wpłat uczestników zajęć w poszczególnych miesiącach. Zgodnie z tą informacją podaną przez kierownika PŚDS od października 2014 r. do maja 2015 r. wpłacono w sumie 6 850 zł. W umowie 192/PCPR/2014 z dnia 31.12.2013 r. zawartej pomiędzy Stowarzyszeniem Ważna Róża a Powiatem Wyszkowskim wraz z Aneksem nr 2/2014 z dnia 6.05.2014 r., Aneksem nr 5
1/2015 z dnia 15.01.2015 r., które zawierały kosztorysy zadania pn. Prowadzenie Powiatowego Domu Samopomocy typu B w Wyszkowie, w części 1. Kosztorys ze względu na rodzaj kosztów, w kolumnie dotyczącej finansowych środków własnych, środków z innych źródeł, w tym wpłat i opłat adresatów zadania publicznego nie zostały wymienione żadne środki. Natomiast w ofercie złożonej przez Stowarzyszenie Ważna Róża na konkurs w sprawie realizacji ww. zadania, w części III pkt 8 Opis poszczególnych działań w zakresie realizacji zadania publicznego, we fragmencie odnoszącym się do dowozów na zajęcia do ŚDS, wpisano: w ramach dotacji na realizację zadania oraz finansowego wkładu własnego i ewentualnych dopłat osób, które na to stać, stowarzyszenie zapewni dowozy do Środowiskowego Domu Samopomocy uczestnikom zajęć potrzebującym takiej pomocy. W celu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości zwracam się do Pana Kierownika o realizację następujących zaleceń pokontrolnych: 1. Zatrudnić odpowiednią liczbę osób świadczących usługi w domu, w celu spełnienia wskaźnika zatrudnienia pracowników zespołu wspierająco-aktywizującego zgodnie z zapisem 12 ust. 1 pkt 1 ww. rozporządzenia; 2. Zatrudniać pracowników posiadających co najmniej półroczne doświadczenie zawodowe polegające na realizacji usług dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zgodnie z przepisem 11 ust. 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 3. Dostosować stanowisko osoby zatrudnionej jako mgr fizjoterapeuta do wymogów i stanowisk określonych w rozporządzeniu z dnia 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych; 4. Organizować co najmniej raz na 6 miesięcy zajęcia i szkolenie dla pracowników w zakresie tematycznym, wynikającym ze zgłoszonych przez nich potrzeb związanych z funkcjonowaniem domu, zgodnie z 23 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 5. Umożliwić uczestnikom zajęć w PŚDS w Wyszkowie udział w zajęciach placówki, stosownie do posiadanego zaświadczenia lekarskiego, w którym określono typ domu, zgodny z kategorią zaburzenia psychicznego danego uczestnika. 6. Opracowywać indywidualne plany postępowania wspierająco-aktywizującego oraz przesyłać informację o tych planach do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Wyszkowie przed rozpoczęciem okresu ich obowiązywania; 7. Uzupełnić ewidencję o wszystkie elementy wymienione w 24 ust. 3 pkt 1 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy oraz prowadzić ją w sposób chronologiczny, zgodnie z 24 ust. 6 rozporządzenia w sprawie środowiskowych domów samopomocy; 6
8. Zawierać stosowne porozumienia z wolontariuszami dotyczące ich świadczeń, w szczególności, gdy świadczenia wolontariuszy wykonywane są przez okres dłuższy niż 30 dni, na podstawie art. 44 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2014 r., poz.1118); 9. W kosztorysie, przygotowywanym przez Stowarzyszenie dotyczącym realizacji zadania pn. Prowadzenie Powiatowego Domu Samopomocy typu B w Wyszkowie, wyszczególniać środki ze względu na rodzaj kosztów, także w kolumnie dotyczącej finansowych środków własnych, środków z innych źródeł, w tym wpłat i opłat adresatów zadania publicznego. Pouczenie: Zgodnie z art. 128 ust. 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej jednostka organizacyjna pomocy społecznej albo kontrolowana jednostka może w terminie 7 dni od dnia otrzymania zaleceń pokontrolnych, zgłosić do nich zastrzeżenia. W przypadku nie zgłoszenia lub nieuwzględnienia zastrzeżeń przez Wojewodę Mazowieckiego należy w terminie 30 dni powiadomić o sposobie realizacji zaleceń Wydział Polityki Społecznej Mazowieckiego Urzędu Wojewódzkiego w Warszawie, a w przypadku ich uwzględnienia należy mieć na uwadze zmiany wynikające z powyższego faktu. Ponadto informuję, że zgodnie z przepisem art. 130 ust. 1 ustawy z 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej kto nie realizuje zaleceń pokontrolnych podlega karze pieniężnej w wysokości od 200 do 6 000 zł. z up. WOJEWODY MAZOWIECKIEGO Wiesława Kacperek-Biegańska Dyrektor Wydziału Polityki Społecznej Do wiadomości: Pan Bogdan Mirosław Pągowski 7
Starosta Powiatu Wyszkowskiego 8