GEOGRAFIA Zadanie 1. Masz podane współrzędne geograficzne następujących punktów: Który punkt ma współrzędne 20ºS, 30ºE? Zadanie 2. Rysunek przedstawia fragment siatki kartograficznej. Które z podanych współrzędnych określają położenie punktu A? A. 15ºN, 11ºE B. 15ºS, 11ºE C. 11ºS, 15ºE D. 15ºS, 11ºW Zadanie 3. Pan Kowalski kupił Atlas Samochodowy zawierający mapy w skali 1 : 250 000. Ilu metrom w terenie odpowiada 1 cm na tych mapach? A. 250 000 m B. 25 000 m C. 2500 m D. 250 m Zadanie 4. Na mapie w skali 1 : 300 000 000 odległość pomiędzy Kairem a Delhi wynosi 1,5 cm. Ile wynosi ta odległość w rzeczywistości? A. 4500 km B. 2000 km C. 450 km D. 200 km Zadanie 5. Skala liczbowa 1:10 000 000 przekształcona na mianowaną ma postać: A. 1 cm - 10 km C. 1 cm - 100 km B. 1 cm - 1000 km D. 1 cm - 10 000 km Zadanie 6. Turysta chce kupić jak najdokładniejszą mapę. Spośród czterech oferowanych map powinien wybrać mapę w skali: A. 1 : 30 000 B. 1 : 5 000 C. 1 : 1 000 D. 1 : 800 Zadanie 7. W miejscowości o współrzędnych geograficznych 52 N, 21 E jest godz. 7.00 czasu miejscowego (czyli słonecznego). Która godzina czasu miejscowego jest w miejscowościach leżących na południku 17 E? A. 7.16 B. 6.44 C. 6.56 D. 7.04 Zadanie 8. O jaki kąt obróci się wokół własnej osi Ziemia w czasie 2 godzin? A. 15º B. 30º C. 45º D. 60º GGT.I.(2) 1
Zadanie 9. Stan atmosfery w danym miejscu i w danej chwili to: A. meteorologia B. klimat C. pogoda D. synoptyka Zadanie 10. Napływające latem nad Polskę powietrze zwrotnikowo - morskie jest: A. wilgotne i ciepłe C. suche i mroźne B. suche i ciepłe D. chłodne i wilgotne Zadanie 11. Przepływające wzdłuż wybrzeży ciepłe prądy morskie powodują A. ochłodzenie i opady C. ocieplenie i opady B. ocieplenie i susze. D. ochłodzenie i susze Zadanie 12. Na obszarze Alp panują odmienne warunki klimatyczne niż na nizinach. Wskaż cechy klimatu wysokogórskiego. A. Spadek temperatury i ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, duże sumy opadów, silne wiatry. B. Spadek temperatury i ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, długie zimy, małe sumy opadów. C. Długa zima, spadek temperatury i wzrost ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, małe sumy opadów. D. Silne wiatry, wzrost temperatury i spadek ciśnienia powietrza wraz ze wzrostem wysokości, duże sumy opadów. Zadanie 13. Większość krajów Unii Europejskiej to kraje z dostępem do morza. Na wybrzeżach tworzą się wiatry zwane bryzami, których powstawanie jest związane z nierównomiernym nagrzewaniem się lądu i morza w dzień i w nocy. Na którym rysunku przedstawiono schemat powstawania bryzy morskiej? A. rys. 1 B. rys. 2 C. rys. 3 D. rys. 4 2
Zadanie 14. Morze Bałtyckie jest słabo zasolone. Wartość zasolenia waha się od 0,2% w Zatoce Botnickiej do 1,8% u wybrzeży Danii, a średnie zasolenie Oceanu Atlantyckiego jest równe 3,4%. Która z poniższych odpowiedzi wyjaśnia tak niskie zasolenie? A. Duże parowanie, wąskie połączenie z oceanem, niewielki dopływ słodkich wód. B. Duży dopływ słodkich wód, wąskie połączenie z oceanem, niewielkie parowanie. C. Gorący klimat, duży dopływ wód słodkich, swobodna wymiana wód z oceanem. D. Małe parowanie, niewielki dopływ wód rzecznych, swobodna wymiana wód z oceanem. Zadanie 15. Dziura ozonowa ma negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Przyczyną zanikania warstwy ozonu to: A. stosowanie pestycydów. B. wprowadzanie freonu do atmosfery. C. emisja pyłów i sadzy z palenisk domowych. D. odprowadzanie ścieków zawierających detergenty. Zadanie 16. Zwiększenie ilości dwutlenku węgla w atmosferze powoduje wzrost temperatury i zmianę klimatu na kuli ziemskiej. Opisane zjawisko to: A. efekt cieplarniany C. dziura ozonowa B. kwaśne deszcze D. smog Zadanie 17. Przyczyna drastycznego niszczenia drzewostanu w Sudetach Zachodnich to: A. powiększanie dziury ozonowej C. powstawanie kwaśnych deszczów B. eksploatacja węgla kamiennego D. występowanie efektu cieplarnianego Zadanie 18. Powstające podczas spalania węgla kamiennego tlenki siarki powodują: A. ocieplenie klimatu na Ziemi C. powstawanie kwaśnych deszczów B. zniszczenie warstwy ozonowej D. zanieczyszczenie pyłowe powietrza Zadanie 19. Wskaż zdanie opisujące jedną z przyczyn ocieplania się klimatu. A. Wydzielanie do atmosfery tlenków siarki. B. Uwalnianie do atmosfery metali ciężkich. C. Wydzielanie dwutlenku węgla w procesach spalania. D. Wydzielanie pyłów podczas procesów spalania. Zadanie 20. Do odnawialnych zasobów przyrody należy: A. woda C. ropa naftowa B. gaz ziemny D. węgiel kamienny Zadanie 21. Źródłami energii pozwalającymi na unikniecie emisji CO 2 do atmosfery są: A. ropa naftowa, olej opalowy B. gaz ziemny, koks, drewno C. wiatr, woda, promieniowanie słoneczne D. węgiel brunatny, węgiel kamienny 3
Zadanie 22. Człowiek w trosce o swoje środowisko naturalne coraz częściej czerpie energię z odnawialnych źródeł energii. Wskaż odpowiedź, w której wymieniono wyłącznie odnawialne źródła energii. A. Węgiel kamienny, wiatr, ropa naftowa. B. Pływy morskie, wiatr, energia słoneczna. C. Energia słoneczna, gaz ziemny, wody geotermalne. D. Energia jądrowa, energia słoneczna, wody płynące. Zadanie 23. Która cecha dotyczy południków? A. są różnej długości C. mają kształt okręgów B. łączą dwa bieguny Ziemi D. wyznaczają kierunek wschód-zachód Zadanie 24. Promienie słoneczne padają pod kątem 43º na Zwrotnik Koziorożca i pod kątem 90º na Zwrotnik Raka. Który to dzień roku? A. 21 III B. 22 VI C. 23 IX D. 22 XII Zadanie 25. Na południe od pewnego równoleżnika Słońce codziennie wschodzi i zachodzi, zaś na północ od tego równoleżnika występuje zjawisko dni i nocy polarnych. Powyższy opis dotyczy równoleżnika: A. 66º33 N B. 66º33 S B. 23º27 N D. 23º27 S Zadanie 26. Który z poniższych rysunków przedstawia oświetlenie Ziemi w Polsce podczas lata? Zadanie 27. W południe słoneczne drzewo stojące pośrodku ogrodu rzuca cień. Na rysunku oznaczono literami miejsca wschodu i zachodu Słońca w dni przesilenia letniego i zimowego. Rozpoznaj te miejsca i uzupełnij zdania obok rysunku. 22 czerwca Słońce wschodzi w ogrodzie w punkcie, a zachodzi w punkcie 22 grudnia Słonce wschodzi w ogrodzie w punkcie, a zachodzi w punkcie 4
Zadanie 28. Księżyc to naturalny satelita Ziemi. Nieprawdą jest, że: A. jego powierzchnia pokryta jest kraterami. B. wylądował na nim statek kosmiczny z załogą. C. z Ziemi możemy oglądać tylko jedną jego stronę. D. świeci dzięki reakcjom jądrowym zachodzącym w jego wnętrzu. Zadanie 29. Państwo Kowalscy, mieszkający na Śląsku, postanowili zamontować na swoim domu antenę satelitarną, tzw. talerz. Satelita geostacjonarny znajduje się nad równikiem na tym samym południku co dom państwa Kowalskich. W którym kierunku należy ustawić antenę satelitarną, aby uzyskać jak najlepszy odbiór? A. wschodnim B. zachodnim C. północnym D. południowym Zadanie 30. Ile czasu trwa pełne okrążenie Ziemi przez satelitę geostacjonarnego? A. 12 godzin B. 28 dni C. 24 godziny D. 1 rok Zadanie 31. Ruch obrotowy Ziemi to: A. ruch Słońca po widnokręgu C. ruch Ziemi wokół własnej osi B. ruch Ziemi po orbicie wokół Słońca D. ruch gwiazd po sklepieniu niebieskim Zadanie 32. Następstwem ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca jest: A. zmiana pór roku C. spłaszczenie Ziemi przy biegunach B. następstwo dnia i nocy. D. widoczny ruch gwiazd po sklepieniu niebieskim Zadanie 33. Zjawisko zaćmienia Słońca obserwowane na Ziemi zajdzie wówczas, gdy ciała niebieskie ustawią się w następującej kolejności: A. Księżyc, Słońce, Ziemia C. Księżyc, Ziemia, Słońce B. Ziemia, Księżyc, Słońce D. Słońce, Ziemia, Księżyc Zadanie 34. Zjawisko zaćmienia Księżyca obserwowane na Ziemi zajdzie wówczas, gdy ciała niebieskie ustawią się w następującej kolejności: A. Księżyc, Słońce, Ziemia C. Księżyc, Ziemia, Słońce B. Ziemia, Słońce, Księżyc D. Słońce, Księżyc, Ziemia Zadanie 35. Ciało niebieskie świecące światłem odbitym od jego powierzchni, krążące wokół Słońca lub innych gwiazd to: A. satelita B. planeta C. gwiazda D. kometa Zadanie 36. Proces prowadzący do rozwoju miast i obszarów miejskich oraz wzrostu udziału ludności miejskiej w ogólnej liczbie ludności to: A. aglomeracja B. demografia C. migracja D. urbanizacja 5
Zadanie 37. Określ wysokość względną W i wysokość bezwzględną B, na której znajduje się hotel. A. W = 400 m, B = 700 m n.p.m. C. W = 300 m, B = 700 m n.p.m. B. W = 700 m, B = 400 m n.p.m. D. W = 700 m, B = 300 m n.p.m. Zadanie 38. W każdym wierszu tabeli wskaż błędnie przyporządkowane państwo do odpowiedniego położenia geograficznego. położenie geograficzne: nazwa państwa: wyspiarskie A. Japonia B. Szwecja C. Cypr D. Islandia na półwyspie A. Indie B. Szwecja C. Włochy D. Australia śródlądowe A. Austria B. Kuba C. Czechy D. Nigeria Zadanie 39. Korzystając z mapy i podanych nazw państw, przyporządkuj do odpowiedniego wiersza tabeli nazwy państw sąsiadujących z Polską. A. Białoruś B. Czechy C. Litwa D. Łotwa E. Niemcy F. Rosja G. Słowacja H. Ukraina 1. E. F. G. H. 2. E. F. G. H. 3. E. F. G. H. 4. E. F. G. H. 5. E. F. G. H. 6. E. F. G. H. 7. E. F. G. H. Zadanie 40. Zamieszczone informacje dotyczą znanych miast. Do każdej informacji dotyczących znanych miast przyporządkuj właściwą nazwę: A. Paryż B. Wenecja C. Londyn D. Praga E. Nowy Jork F. Petersburg Miasto nad Newą, stolica carów, zwane Wenecją Północy. E. F. Miasto o stu wieżach, nad Wełtawą, z zamkiem Hradczany. E. F. Miasto sztuki i mody, nad Sekwaną, z katedrą Notre-Dame. E. F. Miasto na lagunie, na 118 wyspach i 150 kanałach. E. F. Miasto banków, dzielnic Wall Street i Manhattan oraz ze Statuą Wolności. E. F. 6
Zadanie 41. Grzbiety śródoceaniczne wznoszą się około 3 km ponad dno basenów oceanicznych, które znajduje się na głębokości około 6500 m. Na mapie ukształtowanie dna oceanicznego przedstawia się za pomocą izobat, czyli linii łączących punkty o jednakowej głębokości. Jaką wartością będzie opisana na mapie izobata przedstawiająca szczyty grzbietów oceanicznych? A. 6500 m p.p.m. B. 6200 m p.p.m. C. 3500 m p.p.m. D. 3000 m p.p.m. Zadanie 42. Sfotografowano Pośrednią Turnię. Turnie, to skaliste szczyty górskie o stromych, pionowych ścianach. Na podstawie opisu można stwierdzić, że zdjęcie wykonano w: A. Górach Sowich B. Karkonoszach C. Bieszczadach D. Tatrach Zadanie 43. O charakterze rzeźby gór, które powstały w tym samym czasie, decydują m. in. skały, z których góry są zbudowane. Skały miękkie łatwo ulegają erozji. Z których skał mogą być zbudowane góry o ostrych graniach, turniach i stromych stokach? A. kredy B. granitów C. gipsów D. piaskowców. Zadanie 44. Do poniższych wydarzeń geologicznych opisujących proces powstawania skał przyporządkuj odpowiednią nazwę skały: a) piaskowce, b) piaski i żwiry, c) wapienie, d) granity. Pojawiło się głębokie morze z dużą ilością kręgowców, ślimaków, małży o szkieletach zbudowanych głównie z węglanu wapnia. Płynęła rzeka, osadzając na sfałdowaną powierzchnię luźny materiał skalny o różnej grubości ziaren. Obszar stanowił strefę płytkiego morza, w którym osadzały się piaski cementowane różnego rodzaju spoiwem. Zadanie 45. Rysunek przedstawia przekrój geologiczny osuwiska skalnego, w którym kolejności powstawania warstw skalnych odpowiada kolejność ich osadzania się. Wskaż zestaw, w którym umieszczono nazwy skał od najstarszej do najmłodszej. A. piaskowce, wapienie, piaski i żwiry C. piaski i żwiry, wapienie, piaskowce B. piaski i żwiry, piaskowce, wapienie D. wapienie, piaskowce, piaski i żwiry Zadanie 46. Występujące w pokładach węgla kamiennego skamieniałości roślin świadczą o tym, że węgiel jest skałą osadową pochodzenia: A. chemicznego B. okruchowego C. wulkanicznego D. organicznego. 7
Zadanie 47. Na rysunku przedstawiono przekrój geologiczny o głębokości ok. 1000 m ze złożem węgla brunatnego. Które zdanie mówiące o kolejności wydarzeń geologicznych jest prawdziwe? A. Przesunięcie warstw skalnych wystąpiło wcześniej niż fałdowanie. B. Przesunięcie warstw skalnych wystąpiło przed powstaniem złóż węgla brunatnego. C. Złoża węgla brunatnego powstały wcześniej, niż nastąpiło fałdowanie. D. Złoża węgla brunatnego powstały przed przesunięciem warstw skalnych. Zadanie 48. W którym zestawie uporządkowano nazwy węgli kopalnych zgodnie z geologicznym czasem ich powstania (od najstarszego do najmłodszego)? A. Węgiel kamienny, węgiel brunatny, torf. B. Węgiel brunatny, węgiel kamienny, torf. C. Torf, węgiel brunatny, węgiel kamienny. D. Węgiel kamienny, torf, węgiel brunatny. Zadanie 49. Wodna powłoka Ziemi to: A. jonosfera B. troposfera C. hydrosfera D. termosfera. Zadanie 50. Wraz z rozwojem gospodarczym kraju zmienia się struktura zatrudnienia (tj. udział liczby zatrudnionych w danym sektorze gospodarki w stosunku do liczby pracujących). Który diagram przedstawia strukturę zatrudnienia w kraju o najwyższym poziomie rozwoju gospodarczego? Zadanie 51. (0-1) Na Ziemi występuje wiele formacji roślinnych, których rozmieszczenie jest w głównej mierze uzależnione od klimatu. Na podstawie opisu rozpoznaj formację roślinną. Występuje w strefie międzyzwrotnikowej. Rosną tam głównie trawy i pojedyncze drzewa, wśród których dominują akacje i baobaby. A. tajga C. step B. sawanna D. tundra 8
Zadanie 52. Tabela przedstawia typy klimatów oraz formacje roślinne. Który zestaw jest prawidłowy? Nr zestawu Typ klimatu Formacja roślinna I równikowy wybitnie wilgotny lasy liściaste i mieszane II umiarkowany chłodny lasy iglaste, tajga III umiarkowany ciepły morski sawanna IV podrównikowy okresowo suchy wilgotne lasy równikowe A. I B. II C. III D. IV Zadanie 53. Zwiedzając wystawy państw, uczniowie rozpoznawali występujące w tych krajach w stanie naturalnym rośliny i zwierzęta. Spośród podanych przykładów flory i fauny wybierz te, które występują w formacji roślinnej wymienionych w tabeli państw i uzupełnij tabelę. A. buk B. lew C. łoś D. palma daktylowa E. renifer F. świerk G. wielbłąd H. akacja państwo i formacja roślinna flora fauna Szwecja tajga E. F. G. H. E. F. G. H. Niemcy lasy liściaste E. F. G. H. E. F. G. H. Tanzania sawanna E. F. G. H. E. F. G. H. Egipt - pustynia E. F. G. H. E. F. G. H. Schemat i informacje do zadania 54, 55. Fragment siatki kartograficznej przedstawia południk 180º, linię zmiany daty oraz południki, na których leżą Nowy Orlean i Makasar. Zadanie 54. (0-1) Podaj godzinę, która jest w Nowym Orleanie. A. 10:30 B. 17:00 C. 21:00 D. 03:30 Zadanie 55. (0-1) Podaj dzień tygodnia, który jest w Nowym Orleanie. A. wtorek B. środa C. czwartek D. piątek 9