BIULETYN STATYSTYCZNY OCHRONY ZDROWIA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

BIULETYN STATYSTYCZNY OCHRONY ZDROWIA 2012 OLSZTYN 2014

Wojewoda Warmińsko-Mazurski BIULETYN STATYSTYCZNY OCHRONY ZDROWIA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO 2012 OLSZTYN 2014

Wydział Zdrowia Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie Al. Piłsudskiego 7/9 10-575 Olsztyn telefon 89 52 32 643 fax: 89 52 32 406 e-mail:info@uw.olsztyn.pl Opracowano w Wydziale Zdrowia Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego w Olsztynie Skład redakcyjny: Marek Zaczek - Dyrektor Wydziału Katarzyna Dośla - Kierownik Oddziału Zdrowia Publicznego Longina Szwed - Inspektor Grażyna Struch - Inspektor Andrzej Adamiak - Inspektor Wojewódzki Biuletyn w formie elektronicznej jest dostępny na stronie www.olsztyn.uw.gov.pl Przy publikowaniu danych prosimy o podanie źródła.

Olsztyn, styczeń 2014r. Szanowni Państwo Biuletyn Statystyczny Ochrony Zdrowia Województwa Warmińsko-Mazurskiego 2012 jest kolejną edycją informatora, którego podstawowym zadaniem jest przedstawienie danych dotyczących ochrony zdrowia w województwie warmińsko-mazurskim za rok statystyczny 2012. Dane zamieszczone w biuletynie prezentowane są w układzie działowym w 7 działach tematycznych dotyczących: - sytuacji demograficznej ludności województwa, - ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, - personelu medycznego udzielającego świadczeń zdrowotnych w województwie, - stacjonarnej i całodobowej opieki zdrowotnej, - krwiodawstwa i systemu Państwowego Ratownictwa Medycznego, - wykazu konsultantów wojewódzkich w ochronie zdrowia, - podstawowych pojęć i wskaźników stosowanych w statystyce medycznej. Dodatkowo większość danych przedstawiono w podziale na powiaty, a także jeżeli było to możliwe, w odniesieniu do roku 2011 i 2010. Podstawowym źródłem informacji były materiały sprawozdawczości statystycznej, zebrane w ramach programu badań statystycznych statystyki publicznej od podmiotów wykonujących działalność leczniczą. Przy opracowaniu biuletynu korzystano również z informacji uzyskanych m.in. z Głównego Urzędu Statystycznego, Urzędu Statystycznego w Krakowie i Urzędu Statystycznego w Olsztynie, Wojewódzkiej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w Olsztynie, Narodowego Funduszu Zdrowia Warmińsko-Mazurskiego Oddziału Wojewódzkiego w Olsztynie, Regionalnego Rejestru Nowotworów oraz Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Olsztynie. Prezentowane w biuletynie dane statystyczne częściowo obejmują dane resortu spraw wewnętrznych. Wyrażam nadzieję, że powyższa edycja biuletynu zyska Państwa zainteresowanie i będzie uzupełnieniem wiedzy o sytuacji w ochronie zdrowia województwa warmińsko-mazurskiego. Wszystkim instytucjom i osobom, które przez udostępnienie danych przyczyniły się do przygotowania biuletynu składam serdeczne podziękowania. Wojewoda Warmińsko-Mazurski Marian Podziewski

Mapa województwa Warmińsko-Mazurskiego Ludność 1 450 691 Powierzchnia 24173 km 2

Spis treści Dział I Sytuacja demograficzna województwa warmińsko-mazurskiego str. 1.1 Ludność wg powiatów - stan na 31.12.2012r....17 1.2 Ludność ogółem wg płci i wieku - stan na 31.12.2012r....21 1.3 Populacja dzieci w wieku 0-18 lat - stan na 31.12.2012r..23 1.4 Ruch naturalny ludności wg podziału administracyjnego - stan na 31.12.2012r..24 1.5 Ruch naturalny ludności wg województw w latach 2010-2012r.....28 1.6 Ruch naturalny ludności wg województw w 2012r......26 1.7 Ludność wg miejsca zamieszkania, płci i wieku - stan na 31.12.2012r..........31 1.8 Zgony wg powiatów w podziale na miasto i wieś w 2012r....32 1.9 Najczęstsze przyczyny zgonów zarejestrowane w 2011r......33 1.10 Wybrane najczęstsze przyczyny zgonów zarejestrowane w 2011r. wg wieku i płci 34 1.11 Umieralność okołoporodowa w szpitalach w latach 2010-2012...37 1.12 Przeciętne trwanie życia wg województw w 2012r....38 Dział II Ambulatoryjna opieka zdrowotna w województwie warmińsko-mazurskim 2.1 Opieka profilaktyczna nad dziećmi zdrowymi do lat 3 sprawowana przez lekarza POZ w 2012r...48 2.2 Opieka profilaktyczna nad dziećmi zdrowymi do lat 3 sprawowana przez położne i pielęgniarki w POZ w 2012r......49 2.3 Stan zdrowia dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat będących pod opieką lekarza POZ w 2012r. wg rozpoznania / w liczbach bezwzględnych/.....50 2.4 Stan zdrowia dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat będących pod opieką lekarza POZ w 2012r. wg rozpoznania /wskaźnik na 10 tys. ludności/.........51 2.5 Stan zdrowia dzieci i młodzieży w wieku 0-18 lat będących pod opieką lekarza POZ w 2012r. wg powiatów............. 53 2.6 Profilaktyczne badania lekarskie dzieci i młodzieży /bilanse zdrowia/ w POZ w 2012r. wg powiatów...67 2.7 Stan zdrowia ludności w wieku 19 lat i więcej będącej pod opieką lekarzy POZ w 2012 roku /liczby bezwzględne/....68 2.8 Stan zdrowia ludności w wieku 19 lat i więcej będącej pod opieką lekarzy POZ w 2012r. /wskaźnik na 10 tys. ludności/....69 2.9 Stan zdrowia ludności w wieku 19 lat i więcej będącej pod opieką lekarzy POZ w 2012r. wg wybranych jednostek chorobowych...71 2.10 Osoby w wieku 19 lat i więcej będące pod opieką lekarza POZ, u których stwierdzono choroby układu krążenia - stan na 31.12.2012r....80 2.11 Leczeni z powodu chorób układu krążenia w specjalistycznej opiece zdrowotnej w 2012r....81 2.12 Zapadalność na gruźlicę wszystkich postaci w latach 2010-2012 wg poradni...83 5

2.13 Zapadalność na gruźlicę potwierdzoną bakteriologicznie w województwie w 2012r. /wskaźnik na 100 tys. ludności/ wg poradni...84 2.14 Zapadalność na gruźlicę wg wieku i płci w 2012r...85 2.15 Osoby nowozarejestrowane na nowotwory złośliwe w Warmińsko-Mazurskim Rejestrze Nowotworów w latach 2010-2011........86 2.16 Chorzy leczeni na nowotwory złośliwe w poradniach specjalistycznych w 2012r.......87 2.17 Chorzy leczeni na nowotwory in situ w poradniach specjalistycznych w 2012r...... 91 2.18 Porady w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej w 2012r. wg kodu resortowego poradni.92 2.19 Porady w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w 2012r. z podziałem na miasto i wieś...94 2.20 Porady lekarzy w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej wg powiatów w 2012r...95 2.21 Porady lekarzy i lekarzy dentystów w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej wg powiatów w 2012r..96 2.22 Dializy wykonane /stacje dializ + szpitale/ w latach 2010-2012..97 2.23 Badania cytologiczne kobiet w 2012r..... 98 2.24 Badania cytologiczne kobiet w 2012r. w ramach programu populacyjnego.99 2.25 Badania mammograficzne kobiet w 2012r. w ramach programu populacyjnego.99 2.26 Leczeni na choroby psychiczne /bez uzależnień/ w poradniach zdrowia psychicznego dla dorosłych i dzieci w 2012r. /liczby bezwzględne/.100 2.27 Leczeni na choroby psychiczne /bez uzależnień/ w poradniach zdrowia psychicznego dla dorosłych i dzieci w 2012r. /wskaźnik na 10 tys. ludności/...101 2.28 porad oraz personel medyczny w ambulatoryjnej opiece psychiatrycznej, odwykowej i uzależnień wg powiatów w 2012r.......102 2.29 Leczeni w poradniach profilaktyki, leczenia i rehabilitacji osób uzależnionych od substancji psychoaktywnych w 2012r..103 2.30 Leczeni w poradniach odwykowych na zaburzenia psychiczne spowodowane nadużywaniem alkoholu w 2012r. /liczby bezwzględne/.104 2.31 Leczeni w poradniach odwykowych na zaburzenia spowodowane nadużywaniem alkoholu w 2012r. /wskaźnik na 10 tys. ludności/......107 2.32 Zachorowania na choroby weneryczne wg płci i wieku w 2012r...106 2.33 Zachorowania na wybrane schorzenia zakaźne wg obszarów działalności Powiatowych Stacji Sanitarno-Epidemiologicznych w 2012r...107 2.34 pielęgniarek sprawujących opiekę w placówkach nauczania i wychowania w roku szkolnym 2012/2013...109 2.35 uczniów w roku szkolnym 2012/2013 z podziałem na rodzaje szkół wg powiatów...110 2.36 Opieka profilaktyczna w placówkach nauczania i wychowania w roku szkolnym 2012/2013..111 2.37 Profilaktyczne badania lekarskie uczniów w roku szkolnym wg wieku uczniów...111 2.38 szkół z podziałem na rodzaje w roku szkolnym 2012/2013......112 6

Dział III Personel medyczny w województwie warmińsko-mazurskim 3.1 podmiotów leczniczych działających w latach 2010-2012...115 3.2 Wybrany wyższy oraz średni personel medyczny wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą /bez resortu MSW, domów pomocy społecznej/ - stan na dzień 31.12.2012r.......116 3.3 Wybrany wyższy oraz średni personel medyczny wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą /bez resortu MSW, domów pomocy społecznej/ /wskaźnik na 10 tys. ludności/ stan na dzień 31.12.2012r...118 3.4 Lekarze specjaliści udzielający świadczeń zdrowotnych w podmiotach wykonujących działalność leczniczą wg podstawowego miejsca zatrudnienia /bez resortu MSW, domów pomocy społecznej/ wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012r...120 3.5 Lekarze dentyści specjaliści udzielający świadczeń zdrowotnych wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą (bez resortu MSW, domów pomocy społecznej) wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012r...128 3.6 Pielęgniarki i położne udzielające świadczeń zdrowotnych wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą (bez resortu MSW, domów pomocy społecznej) wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012r...130 3.7 Pielęgniarki i położne po ukończonych kursach kwalifikacyjnych udzielające świadczeń zdrowotnych wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą wg powiatów - stan na 31.12.2012r...132 3.8 Pielęgniarki i położne ze średnim wykształceniem z tytułem specjalisty udzielające świadczeń zdrowotnych wg podstawowego miejsca zatrudnienia w podmiotach wykonujących działalność leczniczą wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012r.134 3.9 Personel zatrudniony w podmiotach leczniczych udzielających świadczeń szpitalnych w ramach oddziału jednego dnia - stan na dzień 31.12.2012r....... 136 3.10 Lekarze i lekarze dentyści udzielający świadczeń zdrowotnych w szpitalach /bez resortu MSW/ - stan na dzień 31.12.2012r.......137 3.11 Pielęgniarki i położne udzielające świadczeń zdrowotnych w szpitalach /bez resortu MSW/ - stan na dzień 31.12.2012r....... 138 3.12 Inny personel medyczny udzielający świadczeń zdrowotnych w stacjonarnej i całodobowej opiece zdrowotnej /bez resortu MSW/ - stan na dzień 31.12.2012r.......139 3.13 Personel medyczny udzielający świadczeń zdrowotnych w podstawowej opiece zdrowotnej /bez resortu MSW/ wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012r.......140 3.14 Lekarze udzielający świadczeń zdrowotnych w ambulatoryjnej opiece specjalistycznej /bez resortu MSW/ - stan na dzień 31.12.2012r.......142 3.15 Lekarze dentyści udzielający świadczeń zdrowotnych w podstawowej i specjalistycznej opiece stomatologicznej /bez resortu MSW/ wg powiatów- stan na dzień 31.12.2012r.......143 7

3.16 Personel udzielający świadczeń w zakładach opieki długoterminowej stacjonarnej /bez resortu MSW/ - stan na dzień 31.12.2012 r........144 3.17 Personel udzielający świadczeń w zakładach opieki długoterminowej stacjonarnej /bez resortu MSW/ wg powiatów - stan na dzień 31.12.2012 r......145 3.18 Personel udzielający świadczeń w zakładach stacjonarnej psychiatrycznej opieki zdrowotnej w latach 2010-2012r.......147 Dział IV Stacjonarna i całodobowa opieka zdrowotna w województwie warmińsko-mazurskim 4.1 Działalność szpitali /z oddziałami dotyczącymi onkologii w SP ZOZ MSW z W-M CO, bez oddziałów dziennych oraz szpitali psychiatrycznych/ w 2012r...... 153 4.2 Łóżka ogółem wg oddziałów w szpitalach /bez oddziałów dziennych i szpitali psychiatrycznych/ w latach 2010-2012 - stan na dzień 31.XII.......154 4.3 Łóżka specjalistyczne w szpitalach w latach 2010-2012 - stan na dzień 31.XII... 155 4.4 inkubatorów w szpitalach w latach 2010-2012 - stan na dzień 31.XII... 155 4.5 Działalność oddziałów dziennych w szpitalach wg powiatów w 2012r....156 4.6 Sale operacyjne i zabiegi operacyjne wykonane w trybie stacjonarnym w szpitalach w latach 2010-2012....157 4.7 Działalność izby przyjęć w szpitalach ogólnych w latach 2010-2012...158 4.8 Działalność oddziałów wybranych specjalności w szpitalach /bez oddziałów dziennych i szpitali psychiatrycznych/ - stan na dzień 31.12.2012r........159 4.9 Działalność oddziałów wewnętrznych w szpitalach w latach 2010-2012.......... 160 4.10 Działalność oddziałów endokrynologicznych w szpitalach w latach 2010-2012......161 4.11 Działalność oddziałów hematologicznych w szpitalach w latach 2010-2012....... 161 4.12 Działalność oddziałów gastroenterologicznych w szpitalach w latach 2010-2012....161 4.13 Działalność oddziałów kardiologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...162 4.14 Działalność oddziałów nefrologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...162 4.15 Działalność oddziałów dermatologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...162 4.16 Działalność oddziałów neurologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...163 4.17 Działalność oddziałów onkologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...163 4.18 Działalność oddziałów onkologicznych dla dzieci w szpitalach w 2012r............163 4.19 Działalność oddziałów ginekologii onkologicznej w szpitalach w 2012r............163 4.20 Działalność oddziałów chemioterapii w szpitalach w latach 2010-2012...164 4.21 Działalność oddziałów radioterapii w szpitalach w latach 2010-2012...164 4.22 Działalność oddziałów chirurgii onkologicznej w szpitalach w latach 2010-2012...164 4.23 Leczeni na nowotwory złośliwe w oddziałach szpitalnych w 2012r...165 4.24 Leczeni na nowotwory niezłośliwe w oddziałach szpitalnych w 2012r. 168 4.25 Leczeni na choroby krwi i narządów krwiotwórczych w oddziałach szpitalnych w 2012r 169 4.26 osób poddanych chemioterapii (we wszystkich trybach) w 2012r. 170 8

4.27 osób poddanych radioterapii (we wszystkich trybach) w 2012r....172 4.28 Działalność oddziałów pulmonologii, gruźlicy i chorób płuc w szpitalach w latach 2010-2012...173 4.29 Działalność oddziałów reumatologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...173 4.30 Działalność oddziałów rehabilitacyjnych w szpitalach w latach 2010-2012...173 4.31 Działalność oddziałów alergologicznych dla dzieci w szpitalach w latach 2010-2012...174 4.32 Działalność oddziałów rehabilitacji kardiologicznej w szpitalach w latach 2010-2012...174 4.33 Działalność oddziałów rehabilitacji neurologicznej w szpitalach w latach 2010-2012...174 4.34 Działalność oddziałów chorób zakaźnych w szpitalach w latach 2010-2012...175 4.35 Działalność oddziałów pediatrycznych w szpitalach w latach 2010-2012...175 4.36 Działalność oddziałów anestezjologii i intensywnej terapii w szpitalach w latach 2010-2012...175 4.37 Działalność oddziałów związanych z opieką nad matką i dzieckiem w szpitalach w latach 2010-2012 /oddział ginekologiczny+położniczy+położniczy+rooming In +ginekologiczno-położniczy/...176 4.38 Działalność oddziałów położniczych w szpitalach w latach 2010-2012...176 4.39 Działalność oddziałów ginekologiczno-położniczych w szpitalach w latach 2010-2012...176 4.40 Działalność oddziałów ginekologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...176 4.41 Umieralność okołoporodowa noworodków w szpitalach w latach 2010-2012...177 4.42 Działalność oddziałów chirurgicznych w szpitalach w latach 2010-2012...179 4.43 Działalność oddziałów chirurgii dziecięcej w szpitalach w latach 2010-2012...179 4.44 Działalność oddziałów chirurgii klatki piersiowej w szpitalach w latach 2010-2012...179 4.45 Działalność oddziałów kardiochirurgii w szpitalach w latach 2010-2012...180 4.46 Działalność oddziałów chirurgii naczyniowej w szpitalach w latach 2010-2012...180 4.47 Działalność oddziałów transplantologii w szpitalach w 2012r.......180 4.48 Działalność oddziałów neurochirurgicznych szpitalach w latach 2010-2012...181 4.49 Działalność oddziałów ortopedyczno-urazowych w szpitalach w latach 2010-2012...181 4.50 Działalność oddziałów leczenia otyłości w szpitalach w latach 2010-2012...181 4.51 Działalność oddziałów okulistycznych w szpitalach w latach 2010-2012...181 4.52 Działalność oddziałów otorynolaryngologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...182 4.53 Działalność oddziałów chirurgii szczękowo-twarzowej w szpitalach w latach 2010-2012...182 4.54 Działalność oddziałów urologicznych w szpitalach w latach 2010-2012...182 4.55 Działalność oddziałów medycyny paliatywnej w szpitalach ogólnych w latach 2010-2012...183 4.56 Pacjenci przebywający w zakładach opieki długoterminowej stacjonarnej w latach 2010-2012...185 4.57 Działalność stacjonarnych zakładów pielęgnacyjno-opiekuńczych w latach 2010-2012...185 4.58 Działalność stacjonarnych zakładów opiekuńczo-leczniczych w latach 2010-2012...185 4.59 Działalność stacjonarnych zakładów opiekuńczo-leczniczych psychiatrycznych w latach 2010-2012...185 4.60 Działalność hospicjów stacjonarnych w latach 2010-2012...185 9

4.61 łóżek stacjonarnych w szpitalach psychiatrycznych, odwykowych i ośrodkach leczenia uzależnień w latach 2010-2012...186 4.62 Działalność stacjonarnej opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień w szpitalach psychiatrycznych w latach 2010-2012...187 4.63 Działalność stacjonarnych oddziałów psychiatrycznych w szpitalach psychiatrycznych w latach 2010-2012...187 4.64 Działalność oddziałów dziennych psychiatrycznych w szpitalach psychiatrycznych i stacjonarnych ośrodkach leczenia uzależnień w latach 2010-2012......187 4.65 Działalność stacjonarnych oddziałów detoksykacji alkoholowej i terapii uzależnień od alkoholu w szpitalach psychiatrycznych i ośrodkach leczenia uzależnień w latach 2010-2012...188 4.66 Działalność stacjonarnych oddziałów detoksykacji i terapii uzależnień od narkotyków w szpitalach psychiatrycznych i ośrodkach leczenia uzależnień w latach 2010-2012......188 4.67 Działalność stacjonarnych ośrodków rehabilitacyjnych dla uzależnionych od substancji psychoaktywnych w latach 2010-2012...188 4.68 Działalność stacjonarnych oddziałów psychiatrycznych w szpitalach ogólnych w latach 2010-2012..189 4.69 Działalność stacjonarnych oddziałów leczenia uzależnień od alkoholu i narkotyków w szpitalach ogólnych w latach 2010-2012....189 4.70 Działalność dziennych oddziałów psychiatrycznych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w latach 2010-2012...190 4.71 Działalność dziennych oddziałów terapii uzależnień od alkoholu w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w latach 2010-2012.......190 4.72 Działalność dziennych oddziałów leczenia uzależnień bliżej niescharakteryzowanych w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej w latach 2010-2012......190 4.73 pacjentów w szpitalach w 2012 roku /wg stałego miejsca zamieszkania oraz choroby zasadniczej, łącznie z ruchem chorych/...191 4.74 pacjentów szpitalach w 2012 roku wg grup wiekowych /łącznie z ruchem chorych, bez względu na miejsce zamieszkania/...193 4.75 pacjentów w szpitalach w 2012r. wg grup wiekowych /bez ruchu chorych oraz bez względu na miejsce zamieszkania/...194 Dział V Krwiodawstwo i System Państwowe Ratownictwo Medyczne w województwie warmińskomazurskim 5.1 Ilość donacji pobranych jednostek krwi i osocza w latach 2010-2012...197 5.2 Ilość podstawowych preparatów krwiopochodnych /w jednostkach/ wyprodukowanych w latach 2010-2012...198 5.3 Działalność zespołów ratownictwa medycznego w 2012r.......199 5.4 Działalność lotniczego zespołu ratownictwa medycznego w roku 2012r.......202 10

5.5 Działalność szpitalnych oddziałów ratunkowych...203 Dział VI Wykaz konsultantów w ochronie zdrowia w województwie warmińsko-mazurskim Wykaz konsultantów w ochronie zdrowia stan na dzień 01.12.2012r..........206 Dział VII Pojęcia i wskaźniki stosowane w statystyce medycznej Pojęcia i wskaźniki stosowane w statystyce medycznej.....211 11

DZIAŁ I SYTUACJA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO

Województwo warmińsko-mazurskie jest czwartym co do wielkości regionem Polski. Jego obszar to 24 173 km 2, co stanowi 7,7% powierzchni kraju. W 2012 roku województwo warmińsko-mazurskie zamieszkiwało ogółem 1 450 697 osób (wg stanu na dzień 31.12.2012r.), co w skali kraju stanowiło 3,8 % ogółu ludności /12 miejsce w kraju pod względem liczby ludności/. W stosunku do 2011 roku stwierdza się spadek liczby ludności o 1 899 osób. Gęstość zaludnienia w województwie warmińsko-mazurskim, wyniosła 60 osób/km 2 i była ponad 2-krotnie niższa niż średnia w kraju - 123 osób/km 2. Struktura ludności według płci nie uległa większym zmianom. W ogólnej liczbie ludności kobiety stanowiły 51,02% (740 195), natomiast mężczyźni 48,98% (710 502) populacji. Odsetek ludności województwa zamieszkałej w miastach stanowił 59,3% ogółu populacji tj. 860 237 osób, wieś zamieszkiwało 40,7 % ludności, tj. 590 460 osób. Wiodącymi powiatami pod względem liczebności ludności były powiaty: m. Olsztyn - 174 641 i m. Elbląg - 123 695 mieszkańców, następnie powiat olsztyński - 121 710 osób, ostródzki - 107 178 osób, iławski - 93 201 osób. Najmniej osób zamieszkiwało powiaty: węgorzewski - 23 765 osób, gołdapski - 27 514 osób oraz nidzicki - 34 133 osoby. Analizując strukturę wiekową mieszkańców województwa stwierdza się, że najbardziej liczną grupę stanowiły osoby w wieku: 70 lat i więcej - 128 087 osób tj. 8,8 % (wzrost w stosunku do 2011r.), 25-29 r.ż. - 121 712 osób tj. 8,4 % (spadek w stosunku do 2011r.), 30-34 r.ż. - 118 966 osób tj. 8,2 % (wzrost w stosunku do 2011r.), 55-59 r.ż. - 111 005 osób tj. 7,7 % (wzrost w stosunku do 2011r., w roku 2011 liczniejsza była grupa wiekowa 50-54 r.ż). Populacja dzieci /0-18 lat/ wynosiła 298 394, tj. zmniejszyła się w stosunku do roku poprzedniego o 6 061 osób. W roku 2012 współczynnik przyrostu naturalnego w województwie warmińskomazurskim wyniósł 0,63 na 1 000 ludności i był prawie 2-krotnie niższy niż w roku 2011 (1,2) i niższy niż w roku 2010 (2,0). Najwyższe wskaźniki przyrostu naturalnego odnotowano w powiatach: nowomiejskim (2,69), gołdapskim (2,58), ełckim (1,97) oraz olsztyńskim (1,82). Najniższy wskaźnik przyrostu naturalnego zarejestrowano w powiatach: węgorzewskim (-2,82), m. Elbląg (-1,92), lidzbarskim (-1,68) i kętrzyńskim (-0,76). W województwie warmińsko-mazurskim w 2012 roku ogółem zarejestrowano 13 415 zgonów. W porównaniu z rokiem 2011 liczba zgonów wzrosła o 475. Wskaźnik zgonów na 1 000 mieszkańców wyniósł 9,2 i był wyższy niż w roku poprzednim o 0,3. 14

Najwyższe współczynniki zgonów odnotowano w powiatach: węgorzewskim (11,5), lidzbarskim (11,1), nidzickim (10,3) i m. Elbląg (10,3), a najniższe w powiatach: ełckim (7,7), olsztyńskim (8,0) i m. Olsztyn (8,3). W tabeli 1.9 przedstawiono najczęstsze przyczyny zgonów odnotowane w roku 2011. Dane udostępniane są z rocznym opóźnieniem przez Urząd Statystyczny w Olsztynie, w związku z tym, nie należy ich odnosić do powyżej opisanych wskaźników zgonów. Wiodącymi przyczynami zgonów w roku 2011 podobnie jak w roku 2010 były: choroby układu krążenia (5 089 zgonów), które stanowiły 39,3 % ogółu zgonów, z tego więcej kobiet. W ogólnej liczbie zgonów z powodu chorób układu krążenia najwięcej zgonów spowodowanych było chorobą niedokrwienną serca - 1 142 zgony (wzrost), w tym zawałem serca - 593 zgony. W roku poprzednim najczęściej były to choroby naczyń mózgowych, a choroba niedokrwienna serca jako przyczyna zgonów była na 2 miejscu. nowotwory złośliwe (3 310 zgonów), które stanowiły 25,6 % wszystkich zgonów, z tego więcej mężczyzn. Najczęstszą przyczyną zgonów wśród nowotworów złośliwych był nowotwór złośliwy oskrzeli i płuc - 926 zgonów, nowotwór złośliwy jelita grubego, zgięcia esiczo-odbytniczego, odbytnicy - 274 zgony, nowotwór złośliwy żołądka - 209 zgonów, nowotwór złośliwy sutka /u obojga płci/- 197 zgonów (wzrost) oraz nowotwór złośliwy gruczołu krokowego - 136 zgonów (wzrost). Zgony, których przyczyną były choroby nowotworowe, w woj. warmińsko-mazurskim podobnie jak w całym kraju, częściej rejestrowano u osób zamieszkałych w miastach. W naszym województwie była to przewaga rzędu 6-10%. choroby układu oddechowego - 954 zgony, więcej mężczyzn, zewnętrzne przyczyny zachorowania i zgonu - 855 zgonów, więcej mężczyzn - 712, kobiet - 143. W 2012 roku w województwie warmińsko-mazurskim zanotowano 14 330 żywych urodzeń wg miejsca zamieszkania (dane Głównego Urzędu Statystycznego) i nastąpił spadek w stosunku do roku poprzedniego o 2,8 % tj. o 420 żywych urodzeń. Był to kolejny rok, w którym nastąpił spadek narodzin, ale nie był on już tak znaczący jak w roku 2011 w stosunku do 2010, gdy zanotowano spadek o 6,5%, czyli o 1 021 urodzeń. Wskaźnik urodzeń na 1 000 ludności dla województwa wyniósł 9,9 a w roku 2011-10,2. W podziale na miasto i wieś, wskaźnik ten w 2012 roku ogółem wśród osób zamieszkałych w miastach wyniósł 9,2, a wśród osób zamieszkałych na wsi - 10,9. Najwięcej urodzeń żywych 15

/w liczbach bezwzględnych/ odnotowano w powiatach: m. Olsztyn - 1 634, olsztyńskim - 1 190 i ostródzkim - 1 089, a najmniej urodzeń żywych odnotowano w powiecie węgorzewskim - 207 oraz gołdapskim - 331 (wzrost o 12 w stosunku do roku 2011). Natomiast w przeliczeniu na 1 000 ludności, wskaźnik urodzeń był najwyższy w powiecie nowomiejskim - 12,4 urodzenia na 1 000 ludności, gołdapskim - 12,0 i działdowskim - 11,3. Najniższy wskaźnik zanotowano w powiatach: m. Elbląg - 8,4, węgorzewskim - 8,7 i giżyckim - 8,8. W całym kraju, jak również w województwie warmińsko-mazurskim występuje nadumieralność mężczyzn. Zjawisko to obserwowane jest we wszystkich grupach wiekowych i różnica ta zwiększa się wraz z wiekiem. W województwie warmińsko-mazurskim w 2012 roku przeciętne trwanie życia mężczyzn wynosiło 71,7 lat, a kobiet 81 lat, czyli nieznacznie wydłużyło się w odniesieniu do kobiet i do mężczyzn. Różnica między przeciętnym trwaniem życia mężczyzn, a kobiet wyniosła 9,3 lat, czyli różnica ta nadal rośnie (w 2012r. o 0,1 w stosunku do 2011r.), ale wg prognoz różnica ta ulegnie znacznemu zmniejszeniu i w roku 2035 będzie wynosiła 5,8 lat. Struktura wieku ludności w dalszym ciągu ulega dynamicznym zmianom. Te niekorzystne zmiany wynikają w dużej mierze ze zmieniającej się struktury wieku populacji kobiet. Wg prognozy opracowanej do 2035 roku w Polsce przeciętne trwanie życia ludności będzie dłuższe niż w roku 2012. W 2035 roku wg prognozy średnia długość życia mężczyzn wyniesie 77,1 lat (tj. o 5,4 roku dłużej niż obecnie), a kobiet 82,9 lata (tj. o 1,9 roku dłużej niż obecnie). Wydłużanie się trwania życia przy jednoczesnym niskim poziomie dzietności, ma odzwierciedlenie w niekorzystnych zmianach w strukturze wieku ludności, których efektem jest proces starzenia się społeczeństwa. 16

Tabela 1.1 Ludność województwa war mińsko-mazur skiego wg powiatów /stan na dzień 31.12.2012 r oku/ Ogółem ludność Mężczyźni Kobiety Województwo - ogółem 1 450 697 710 502 740 195 Miasta 860 237 411 096 449 141 Obszar wiejski 590 460 299 406 291 054 Powiaty ziemskie 1 152 397 569 840 582 557 Powiat bartoszycki 60 695 29 725 30 970 Miasta 33 686 16 065 17 621 Obszar wiejski 27 009 13 660 13 349 Powiat braniewski 43 023 21 495 21 528 Miasta 22 865 11 127 11 738 Obszar wiejski 20 158 10 368 9 790 Powiat działdowski 66 712 32 808 33 904 Miasta 29 817 14 364 15 453 Obszar wiejski 36 895 18 444 18 451 Powiat elbląski 58 402 29 111 29 291 Miasta 17 061 8 184 8 877 Obszar wiejski 41 341 20 927 20 414 Powiat ełcki 89 285 43 839 45 446 Miasta 59 646 28 709 30 937 Obszar wiejski 29 639 15 130 14 509 Powiat giżycki 57 765 28 356 29 409 Miasta 33 044 15 771 17 273 Obszar wiejski 24 721 12 585 12 136 Powiat iławski 93 201 46 119 47 082 Miasta 53 558 25 923 27 635 Obszar wiejski 39 643 20 196 19 447 Powiat kętrzyński 66 108 32 484 33 624 Miasta 37 752 18 083 19 669 Obszar wiejski 28 356 14 401 13 955 Powiat lidzbarski 42 965 21 170 21 795 Miasta 25 708 12 314 13 394 Obszar wiejski 17 257 8 856 8 401 Powiat mrągowski 51 313 25 178 26 135 Miasta 26 162 12 556 13 606 Obszar wiejski 25 151 12 622 12 529 Powiat nidzicki 34 133 16 976 17 157 Miasta 14 395 6 919 7 476 Obszar wiejski 19 738 10 057 9 681 Powiat nowomiejski 44 273 21 977 22 296 Miasta 11 224 5 348 5 876 Obszar wiejski 33 049 16 629 16 420 Powiat olecki 34 959 17 415 17 544 Miasta 16 556 7 943 8 613 Obszar wiejski 18 403 9 472 8 931 17

Ogółem ludność Mężczyźni Kobiety Powiat olsztyński 121 710 60 182 61 528 Miasta 39 708 18 942 20 766 Obszar wiejski 82 002 41 240 40 762 Powiat ostródzki 107 178 52 877 54 301 Miasta 53 597 25 567 28 030 Obszar wiejski 53 581 27 310 26 271 Powiat piski 58 087 29 088 28 999 Miasta 34 246 16 839 17 407 Obszar wiejski 23 841 12 249 11 592 Powiat szczycieński 71 309 35 393 35 916 Miasta 27 347 13 107 14 240 Obszar wiejski 43 962 22 286 21 676 Powiat gołdapski 27 514 13 693 13 821 Miasta 13 791 6 790 7 001 Obszar wiejski 13 723 6 903 6 820 Powiat węgorzewski 23 765 11 954 11 811 Miasta 11 774 5 883 5 891 Obszar wiejski 11 991 6 071 5 920 Miasta na prawach powiatu 298 300 140 662 157 638 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie m. Elbląg 123 659 59 215 64 444 m. Olsztyn 174 641 81 447 93 194 18

powiaty m. Olsztyn m. Elbląg ludności powiaty bartoszycki 60 695 braniewski 43 023 działdowski 200 000 66 712 elbląski 180 000 58 402 ełcki 89 285 giżycki 160 000 57 765 iławski 140 000 93 201 kętrzyński 66 108 lidzbarski 120 000 42 965 mrągowski 100 000 51 313 nidzicki 34 133 80 000 nowomiejski 44 273 olecki 60 000 34 959 olsztyński 121 710 40 000 ostródzki 107 178 piski 20 000 58 087 szczycieński 71 309 0 gołdapski 27 514 węgorzewski 23 765 m. Elbląg 123 659 m. Olsztyn 174 641 1 450 697 liczba ludności węgorzewski gołdapski szczycieński piski ostródzki olsztyński olecki nowomiejski nidzicki mrągowski lidzbarski kętrzyński iławski giżycki ełcki elbląski działdowski braniewski bartoszycki 19 Ludność woj. warmińsko-mazurskiego wg powiatów /stan na dzień 31.12.2012 rok/

elbląski 4,03% ełcki 6,15% giżycki 3,98% iławski 6,42% kętrzyński 4,56% lidzbarski 2,96% 20 bartoszycki 60 695 4,18 braniewski 43 023 2,97 działdowski 66 712 4,60 elbląski 58 402 4,03 ełcki 89 285 6,15 giżycki 57 765 3,98 iławski 93 201 6,42 kętrzyński 66 108 4,56 lidzbarski 42 965 2,96 mrągowski 51 313 3,54 m. Elbląg nidzicki węgorzewski 34 133 2,358,52% nowomiejski 44 1,64% 273 3,05 olecki 34 959 2,41 olsztyński 121 710 8,39 ostródzki gołdapski 107 178 7,39 piski 1,90% 58 087 4,00 szczycieński 71 309 4,92 gołdapski 27 514 1,90 węgorzewski 23 765 1,64 szczycieński m. Elbląg 123 659 8,52 4,92% m. Olsztyn 174 641 12,04 1 450 697 piski 100,00 4,00% Ludność woj. warmińsko-mazurskiego w % wg powiatów /stan na dzień 31.12.2012 roku/ m. Olsztyn 12,04% bartoszycki 4,18% braniewski 2,97% działdowski 4,60% ostródzki 7,39% olsztyński 8,39% olecki 2,41% nidzicki 2,35% mrągowski 3,54% nowomiejski 3,05%

Tabela 1.2 Ludność ogółem wg płci i wieku /stan na dzień 31.12.2012 r oku/ Wiek Ogółem Struktura % Mężczyźni Kobiety mężczyzn przypadających na 100 kobiet Mężczyźni Miasta Kobiety Mężczyźni Wieś Kobiety Województwo 1 450 697 100 710 502 740 195 96 411 096 449 141 299 406 291 054 0-4 78 517 5,4 40 486 38 031 106 22 655 21 116 17 831 16 915 5-9 73 502 5,1 37 632 35 870 105 20 515 19 452 17 117 16 418 10-14 75 639 5,2 38 890 36 749 106 20 531 19 444 18 359 17 305 15-19 90 873 6,3 46 238 44 635 104 24 759 24 117 21 479 20 518 20-24 108 450 7,5 55 647 52 803 105 30 592 29 693 25 055 23 110 25-29 121 712 8,4 62 885 58 827 107 36 824 35 620 26 061 23 207 30-34 118 966 8,2 61 112 57 854 106 36 964 36 481 24 148 21 373 35-39 108 186 7,5 55 824 52 362 107 33 280 32 148 22 544 20 214 40-44 91 343 6,3 46 373 44 970 103 25 892 26 702 20 481 18 268 45-49 92 404 6,4 46 636 45 768 102 25 782 27 611 20 854 18 157 50-54 108 322 7,5 54 035 54 287 100 30 712 34 095 23 323 20 192 55-59 111 005 7,7 53 951 57 054 95 32 691 38 062 21 260 18 992 60-64 92 531 6,4 43 631 48 900 89 27 756 33 392 15 875 15 508 65-69 51 160 3,5 22 895 28 265 81 14 680 18 685 8 215 9 580 70 lat i więcej 128 087 8,8 44 267 83 820 53 27 463 52 523 16 804 31 297 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie 21

0,0 1,0 2,0 3,0 4,0 5,0 6,0 7,0 8,0 9,0 10,0 22 Ludność wg grup wiekowych woj.. Warmińsko-mazurskiego w % 1 450 697 Udział procentowy poszczególnych grup ludności woj. warmińsko-mazurskiego w 2012 roku z uwzględnieniem wieku 0-4 5,4 1 450 697 5-9 5,1 1 450 697 10-14 5,2 70 lat i 1 więcej 450 697 15-19 6,3 1 450 697 20-24 7,5 165-69 450 697 25-29 8,4 1 450 697 30-34 8,2 160-64 450 697 35-39 7,5 1 450 697 40-44 6,3 155-59 450 697 45-49 6,4 1 450 697 50-54 7,5 150-54 450 697 55-59 7,7 1 450 697 60-64 6,4 45-49 1 450 697 65-69 3,5 Grupy wiekowe 140-44 450 697 35-39 30-34 70 lat i więcej 8,8 25-29 20-24 15-19 10-14 5-9 0-4

Tabela 1.3 Populacja dzieci w wieku 0-18 lat w woj. warmińsko-mazurskim /stan na 31.12.2012 roku/ Grupy wiekowe 0-2 lat 3-4 lat 5-9 lat 10-14 lat 15-18 lat razem Województwo 44 814 33 703 73 502 75 639 70 736 298 394 Powiaty bartoszycki 1 808 1 337 2 932 3 124 2 830 12 031 braniewski 1 301 933 1 981 2 377 2 248 8 840 działdowski 2 226 1 683 3 575 3 831 3 562 14 877 elbląski 1 875 1 384 3 227 3 361 3 111 12 958 ełcki 2 890 2 203 4 820 4 929 4 681 19 523 giżycki 1 656 1 293 2 833 2 909 2 795 11 486 iławski 3 150 2 381 5 240 5 280 4 784 20 835 kętrzyński 1 918 1 426 3 144 3 166 3 030 12 684 lidzbarski 1 286 959 2 058 2 184 2 117 8 604 mrągowski 1 548 1 147 2 654 2 712 2 502 10 563 nidzicki 1 018 813 1 834 1 982 1 852 7 499 nowomiejski 1 660 1 167 2 506 2 742 2 377 10 452 olecki 1 156 829 1 857 1 984 1 819 7 645 olsztyński 3 835 2 893 6 516 6 659 6 040 25 943 ostródzki 3 431 2 589 5 608 5 752 5 427 22 807 piski 1 714 1 326 3 047 3 319 3 104 12 510 szczycieński 2 265 1 702 3 790 3 983 3 783 15 523 gołdapski 956 705 1 506 1 468 1 395 6 030 węgorzewski 679 507 1 082 1 130 1 100 4 498 m. Elbląg 3 271 2 564 5 644 5 706 5 481 22 666 m. Olsztyn 5 171 3 862 7 648 7 041 6 698 30 420 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie 23

Tabela 1.4 Ruch naturalny ludności woj. warmińsko-mazurskiego wg podziału administracyjnego /stan na dzień 31.12.2012 roku/ Miasto i wieś Ogółem Urodzenia żywe Wskaźnik urodzeń na 1000 ludności ogółem Zgony na 1000 ludności w tym niemowląt na 1000 ludności Przyrost naturalny ogółem na 1000 ludności Województwo 1 450 697 14 330 9,9 13 415 9,2 59 4,1 915 0,63 Miasta 860 237 7 878 9,2 7 858 9,1 23 2,9 20 0,02 Gminy 590 460 6 452 10,9 5 557 9,4 36 5,6 895 1,52 Powiat bartoszycki 60 695 580 9,6 572 9,4 2 3,4 8 0,13 Miasta 33 686 261 7,7 280 8,3 - - -19-0,56 Gminy 27 009 319 11,8 292 10,8 2 6,3 27 1,00 M. Bartoszyce 24 719 199 8,0 208 8,4 - - -9-0,36 G. Bartoszyce 11 063 124 11,2 98 8,8 - - 26 2,34 M. Górowo Iławeckie 4 350 32 7,3 34 7,8 - - -2-0,46 G. Górowo Iławeckie 7 126 89 12,5 98 13,7 2 22,5-9 -1,26 M. Bisztynek 2 524 16 6,4 24 9,5 - - -8-3,18 G. Bisztynek 4 224 56 13,1 36 8,5 - - 20 4,69 M. Sępopol 2 093 14 6,7 14 6,7 - - - - G. Sępopol 4 596 50 10,8 60 13,0 - - -10-2,17 Powiat braniewski 43 023 454 10,6 418 9,7 2 4,4 36 0,84 Miasta 22 865 235 10,3 214 9,4 - - 21 0,92 Gminy 20 158 219 10,9 204 10,1 2 9,1 15 0,74 M. Braniewo 17 455 185 10,6 153 8,8 - - 32 1,83 G. Braniewo 6 344 69 10,9 63 9,9 - - 6 0,95 M. Frombork 2 458 29 11,7 29 11,7 - - - - G. Frombork 1 273 13 10,2 11 8,6 - - 2 1,57 G. Lelkowo 3 078 39 12,7 31 10,7 2 51,3 8 2,60 M. Pieniężno 2 952 21 7,1 32 10,8 - - -11-3,72 G. Pieniężno 3 710 37 9,9 40 10,7 - - -3-0,80 G. Płoskinia 2 610 24 9,2 26 10,0 - - -2-0,77 G. Wilczęta 3 143 37 11,7 33 10,5 - - 4 1,27 Powiat działdowski 66 712 752 11,3 634 9,5 - - 118 1,77 Miasta 29 817 314 10,5 237 7,9 - - 77 2,58 Gminy 36 895 438 11,9 397 10,8 - - 41 1,11 M. Działdowo 21 589 220 10,2 166 7,7 - - 54 2,50 G. Działdowo 9 809 122 12,5 103 10,5 - - 19 1,94 G. Iłowo-Osada 7 356 89 12,1 84 11,4 - - 5 0,68 M. Lidzbark 8 228 94 11,4 71 8,6 - - 23 2,80 G. Lidzbark 6 476 78 12,0 63 9,7 - - 15 2,31 G. Płośnica 5 907 63 10,7 71 12,0 - - -8-1,35 G. Rybno 7 347 86 11,7 76 10,3 - - 10 1,35 Powiat elbląski 58 402 597 10,2 538 9,2 1 1,7 59 1,01 Miasta 17 061 163 9,6 156 9,1 1 6,1 7 0,41 Gminy 41 341 434 10,5 382 9,2 - - 52 1,26 G. Elbląg 7 216 77 10,7 72 10,0 - - 5 0,69 G. Godkowo 3 280 30 9,1 39 11,8 - - -9-2,73 G. Gronowo Elbląskie 5 178 54 10,4 44 8,5 - - 10 1,92 G. Markusy 4 206 42 10,0 45 10,7 - - -3-0,71 G. Milejewo 3 274 35 10,8 21 6,5 - - 14 4,31 M. Młynary 1 848 16 8,6 14 7,5 1 62,5 2 1,08 G. Młynary 2 738 29 10,6 22 8,1 - - 7 2,56 M. Pasłęk 12 421 120 9,7 99 8,0 - - 21 1,70 G. Pasłęk 7 326 82 11,2 70 9,6 - - 12 1,64 G. Rychliki 4 057 40 9,8 33 8,1 - - 7 1,72 M. Tolkmicko 2 792 27 9,6 43 15,3 - - -16-5,69 G. Tolkmicko 4 066 45 11,1 36 8,9 - - 9 2,21 Powiat ełcki 89 285 862 9,7 686 7,7 2 2,3 176 1,97 Miasta 59 646 535 9,0 415 7,0 2 3,7 120 2,01 Gminy 29 639 327 11,0 271 9,1 - - 56 1,89 M. Ełk 59 646 535 9,0 415 7,0 2 3,7 120 2,02 G. Ełk 11 071 114 10,3 85 7,7 - - 29 2,63 G. Kalinowo 7 071 81 11,5 65 9,2 - - 16 2,27 G. Prostki 7 538 87 11,5 76 10,7 - - 11 1,46 G. Stare Juchy 3 959 45 11,3 45 11,3 - - - - 24

Miasto i wieś Ogółem Urodzenia żywe Wskaźnik urodzeń na 1000 ludności ogółem Zgony na 1000 ludności w tym niemowląt na 1000 ludności Przyrost naturalny ogółem na 1000 ludności Powiat giżycki 57 765 510 8,8 518 9,0 1 2,0-8 -0,14 Miasta 33 044 269 8,1 315 9,5 - - -46-1,39 Gminy 24 721 241 9,7 203 8,2 1 4,1 38 1,54 M. Giżycko 30 096 243 8,1 288 9,6 - - -45-1,50 G. Giżycko 8 147 70 8,6 63 7,8 1 14,3 7 0,86 G. Kruklanki 3 178 33 10,4 18 5,7 - - 15 4,74 G. Miłki 3 876 41 10,5 38 9,7 - - 3 0,77 M. Ryn 2 948 26 8,7 27 9,1 - - -1-0,34 G. Ryn 2 950 35 12,0 26 8,9 - - 9 3,09 G. Wydminy 6 570 62 9,4 58 8,8 - - 4 0,61 Powiat iławski 93 201 1 016 10,9 851 9,1 7 6,9 165 1,77 Miasta 53 558 567 10,6 488 9,1 4 7,1 79 1,48 Gminy 39 643 449 11,3 363 9,2 3 6,7 86 2,17 M. Iława 33 360 327 9,8 307 9,2 3 9,2 20 0,60 G. Iława 12 809 147 11,5 123 9,6 2 13,6 24 1,88 M. Kisielice 2 189 22 10,0 12 5,5 - - 10 4,56 G. Kisielice 4 014 37 9,2 44 10,9 - - -7-1,74 M. Lubawa 10 059 131 13,1 76 7,6 1 7,6 55 5,51 G. Lubawa 10 621 127 11,9 79 7,4 1 7,9 48 4,51 M. Susz 5 728 67 11,7 66 11,5 - - 1 0,17 G. Susz 7 367 80 1 091,0 55 7,5 - - 25 3,41 M. Zalewo 2 222 20 9,0 27 12,1 - - -7-3,13 G. Zalewo 4 832 58 12,0 62 12,8 - - -4-0,83 Powiat kętrzyński 66 108 614 9,3 664 10,0 6 9,8-50 -0,76 Miasta 37 752 318 8,4 365 9,7 3 9,4-47 -1,24 Gminy 28 356 296 10,4 299 10,5 3 10,1-3 -0,11 M. Kętrzyn 28 256 241 8,5 258 9,1 2 8,3-17 -0,60 G. Kętrzyn 8 472 104 12,3 88 10,4 - - 16 1,89 G. Barciany 6 758 72 10,7 64 9,5 - - 8 1,19 M. Korsze 4 600 36 7,8 38 8,3 - - -2-0,43 G. Korsze 5 873 59 9,9 69 11,6 2 33,9-10 -1,68 M. Reszel 4 896 41 8,4 69 14,1 1 24,4-28 -5,70 G. Reszel 3 192 26 8,1 29 9,0 1 38,5-3 -0,93 G. Srokowo 4 061 35 8,6 49 12,0 - - -14-3,42 Powiat lidzbarski 42 965 404 9,4 476 11,1 2 5,0-72 -1,68 Miasta 25 708 218 8,5 281 10,9 1 4,6-63 -2,45 Gminy 17 257 186 10,8 195 11,3 1 5,4-9 -0,52 M. Lidzbark Warmiński 16 539 130 7,9 183 11,1 1 7,7-53 -3,20 G. Lidzbark Warmiński 6 804 76 11,1 72 10,6 1 13,2 4 0,59 G. Kiwity 3 417 40 11,8 42 12,4 - - -2-0,59 G. Lubomino 3 659 45 12,4 28 7,7 - - 17 4,66 M. Orneta 9 169 88 9,6 98 10,7 - - -10-1,09 G. Orneta 3 377 25 7,4 53 15,6 - - -28-8,25 Powiat mrągowski 51 313 513 10,0 442 8,6 2 3,9 71 1,38 Miasta 26 162 234 8,9 244 9,3 1 4,3-10 -0,38 Gminy 25 151 279 11,1 198 7,9 1 3,6 81 3,22 M. Mrągowo 22 251 202 9,1 197 8,9 1 5,0 5 0,23 G. Mrągowo 7 956 104 13,1 62 7,8 1 9,6 42 5,30 M. Mikołajki 3 911 32 8,1 47 11,9 - - -15-3,80 G. Mikołajki 4 554 44 9,6 41 8,9 - - 3 0,65 G. Piecki 7 914 73 9,2 53 6,7 - - 20 2,52 G. Sorkwity 4 727 58 12,2 42 8,9 - - 16 3,37 Powiat nidzicki 34 133 369 10,8 352 10,3 2 5,4 17 0,50 Miasta 14 395 145 10,1 149 10,4 - - -4-0,28 Gminy 19 738 224 11,3 203 10,3 2 8,9 21 1,06 G. Janowiec Kościelny 3 387 40 11,8 37 10,9 - - 3 0,88 G. Janowo 2 838 30 10,5 29 10,2 - - 1 0,35 G. Kozłowo 6 300 77 12,2 72 11,4 - - 5 0,79 M. Nidzica 14 395 145 10,1 149 10,3 - - -4-0,28 G. Nidzica 7 213 77 10,7 65 9,0 2 26,0 12 1,67 25

Miasto i wieś Ogółem Urodzenia żywe Wskaźnik urodzeń na 1000 ludności ogółem Zgony na 1000 ludności w tym niemowląt na 1000 ludności Przyrost naturalny ogółem na 1000 ludności Powiat nowomiejski 44 273 550 12,4 431 9,7 - - 119 2,69 Miasta 11 224 121 10,8 98 8,7 - - 23 2,05 Gminy 33 049 429 13,0 333 10,1 - - 96 2,90 M. Nowe Miasto Lubawskie 11 224 121 10,9 98 8,8 - - 23 2,06 G. Nowe Miasto Lubawskie 8 003 98 12,2 83 10,3 - - 15 1,86 G. Biskupiec 9 603 117 12,2 105 10,9 - - 12 1,25 G. Grodziczno 6 363 92 14,4 59 9,2 - - 33 5,16 G. Kurzętnik 9 080 122 13,4 86 9,5 - - 36 3,96 Powiat olecki 34 959 386 11,0 341 9,8 5 13,0 45 1,29 Miasta 16 556 172 10,4 145 8,8 - - 27 1,63 Gminy 18 403 214 11,6 196 10,7 5 23,4 18 0,98 G. Kowale Oleckie 5 333 64 11,9 61 11,4 2 31,3 3 0,56 M. Olecko 16 556 172 10,4 145 8,8 - - 27 1,63 G. Olecko 5 657 69 12,2 49 8,7 - - 20 3,54 G. Świętajno 3 994 38 9,5 49 12,3 3 79,0-11 -2,76 G. Wieliczki 3 419 43 12,4 37 10,7 - - 6 1,73 Powiat olsztyński 121 710 1 190 9,8 968 8,0 8 6,7 222 1,82 Miasta 39 708 360 9,1 383 9,6 1 2,8-23 -0,58 Gminy 82 002 830 10,1 585 7,1 7 8,4 245 2,99 M. Barczewo 7 320 72 9,9 90 12,3 1 13,9-18 -2,46 G. Barczewo 10 019 92 9,3 44 4,4 2 21,7 48 4,84 M. Biskupiec 10 669 85 7,9 80 7,5 - - 5 0,47 G. Biskupiec 8 655 83 9,6 75 8,7 - - 8 0,93 M. Dobre Miasto 10 661 106 9,9 102 9,6 - - 4 0,37 G. Dobre Miasto 5 522 54 9,8 52 9,5 - - 2 0,36 G. Dywity 10 791 95 8,9 70 6,5 1 10,5 25 2,33 G. Gietrzwałd 6 191 53 8,6 51 8,3 - - 2 0,33 M. Jeziorany 3 333 26 7,8 40 12,0 - - -14-4,20 G. Jeziorany 4 679 45 9,6 38 8,1 1 22,2 7 1,49 G. Jonkowo 6 877 76 11,1 49 7,2 1 13,2 27 3,94 G. Kolno 3 385 34 10,0 26 7,7 - - 8 2,36 M. Olsztynek 7 725 71 9,2 71 9,2 - - - - G. Olsztynek 6 235 69 11,0 50 8,0 - - 19 3,04 G. Purda 8 335 90 10,8 58 7,0 - - 32 3,85 G. Stawiguda 7 105 102 14,7 38 5,5 1 9,8 64 9,19 G. Świątki 4 208 37 8,8 34 8,1 1 27,0 3 0,71 Powiat ostródzki 107 178 1 089 10,2 1 040 9,7 6 5,5 49 0,46 Miasta 53 597 514 9,6 515 9,6 2 3,9-1 -0,02 Gminy 53 581 575 10,7 525 9,8 4 7,0 50 0,93 M. Ostróda 34 047 325 9,6 340 10,0 2 6,2-15 -0,44 G. Ostróda 15 858 165 10,4 159 10,0 - - 6 0,38 G. Dąbrówno 4 517 52 11,6 32 7,1 - - 20 4,44 G. Grunwald 5 812 53 9,2 60 9,2 1 18,9-7 -1,21 G. Łukta 4 536 48 10,6 35 7,7 1 20,8 13 2,87 G. Małdyty 6 514 60 9,2 75 11,5 1 16,7-15 -2,30 M. Miłakowo 2 675 26 9,6 23 8,5 - - 3 1,11 G. Miłakowo 3 087 34 11,0 33 10,7 - - 1 0,32 M. Miłomłyn 2 417 21 8,6 17 7,0 - - 4 1,65 G. Miłomłyn 2 654 34 12,9 39 14,7 1 29,4-5 -1,89 M. Morąg 14 458 142 9,8 135 9,3 - - 7 0,48 G. Morąg 10 603 129 12,1 92 8,7 - - 37 3,48 Powiat piski 58 087 534 9,2 547 9,4 2 3,7-13 -0,22 Miasta 34 246 284 8,3 311 9,1 - - -27-0,79 Gminy 23 841 250 10,5 236 9,9 2 8,0 14 0,59 M. Biała Piska 4 114 35 8,5 30 7,3 - - 5 1,21 G. Biała Piska 8 116 96 11,7 69 8,4 - - 27 3,30 M. Orzysz 5 833 58 9,9 66 11,2 - - -8-1,36 G. Orzysz 3 643 38 10,4 46 12,6 - - -8-2,20 M. Pisz 19 547 160 8,2 177 9,0 - - -17-0,87 G.Pisz 8 395 83 9,9 71 8,5 2 24,1 12 1,44 M. Ruciane Nida 4 752 31 6,5 38 8,0 - - -7-1,47 G. Ruciane Nida 3 687 33 8,9 50 13,5 - - -17-4,58 26

Miasto i wieś Ogółem Urodzenia żywe Wskaźnik urodzeń na 1000 ludności ogółem Zgony na 1000 ludności w tym niemowląt na 1000 ludności Przyrost naturalny ogółem na 1000 ludności Powiat szczycieński 71 309 695 9,7 667 9,4 2 2,9 28 0,39 Miasta 27 347 235 8,6 283 10,3 1 4,3-48 -1,76 Gminy 43 962 460 10,5 384 8,7 1 2,2 76 1,73 M. Szczytno 24 805 203 8,1 265 10,6 - - -62-2,48 G. Szczytno 12 076 124 10,4 80 6,7 - - 44 3,68 G. Dźwierzuty 6 857 76 11,2 61 9,0 - - 15 2,21 G. Jedwabno 3 716 43 11,6 26 7,0 1 23,3 17 4,58 M. Pasym 2 542 32 12,6 18 7,1 1 31,3 14 5,52 G. Pasym 2 868 23 8,0 20 7,0 - - 3 1,04 G. Rozogi 5 760 68 11,9 60 10,5 - - 8 1,39 G. Świętajno 6 101 60 9,8 71 11,6 - - -11-1,79 G. Wielbark 6 584 66 10,0 66 10,0 - - - - Powiat gołdapski 27 514 331 12,0 260 9,4 1 3,0 71 2,58 Miasta 13 791 152 11,0 120 8,7 - - 32 2,32 Gminy 13 723 179 13,0 140 10,2 1 5,6 39 2,84 G. Banie Mazurskie 3 928 38 9,6 45 11,4 - - -7-1,77 G. Dubeninki 3 113 44 14,1 29 9,3 - - 15 4,82 M. Gołdap 13 791 152 11,1 120 8,7 - - 32 2,33 G. Gołdap 6 682 97 14,5 66 9,8 1 10,3 31 4,62 Powiat węgorzewski 23 765 207 8,7 274 11,5 2 9,7-67 -2,82 Miasta 11 774 104 8,8 123 10,4 1 9,6-19 -1,61 Gminy 11 991 103 8,6 151 12,6 1 9,7-48 -4,00 G. Budry 2 961 25 8,4 39 13,0 - - -14-4,68 G. Pozezdrze 3 375 21 6,2 44 12,9 1 47,6-23 -6,74 M. Węgorzewo 11 774 104 8,9 123 10,6 1 9,6-19 -1,63 G. Węgorzewo 5 655 57 10,1 68 12,1 - - -11-1,95 m. Elbląg 123 659 1 043 8,4 1 281 10,3 3 2,9-238 -1,92 m. Olsztyn 174 641 1 634 9,3 1 455 8,3 3 1,8 179 1,02 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie * wskaźniki przyjęte są z tablic bilansowych i przeliczane wg algorytmów 27

Tabela 1.5 Ruch naturalny ludności w woj. warmińsko-mazurskim w latach 2010-2012 Urodzenia żywe Zgony Przyrost naturalny lata ogółem na 1000 ludności ogółem na 1000 ludności w tym niemowląt * na 1000 urodzeń żywych** ogółem na 1000 ludności 2010 15 771 11,0 12 942 9,1 75 4,8 2 829 2,0 2011 14 750 10,2 12 940 8,9 70 4,8 1 810 1,2 2012 14 330 9,9 13415 9,2 59 4,1 915 0,6 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie * dzieci do 1 roku życia ** zgony niemowląt na 1000 urodzeń żywych Ruch naturalny ludności w woj. warmińsko-mazurskim w latach 2010-2012 /współczynnik na 1000 ludności/ 12,0 10,0 współczynnik na 1000 ludności 8,0 6,0 4,0 urodzenia żyzgony zgony niemo przyrost naturalny 2010 11,0 9,1 4,8 2,0 2011 10,2 8,9 4,8 1,2 2012 9,9 9,2 4,1 0,6 2,0 0,0 urodzenia żywe zgony zgony niemowląt** przyrost naturalny 2010 2011 2012 ** zgony niemowląt liczono na 1000 urodzeń żywych 28

Tabela 1.6 Ruch naturalny ludności wg województw w roku 2012 Urodzenia żywe Zgony ogółem w tym niemowląt Polska - ogółem 386 257 384 788 1 791 Województwa Miasta 223 815 233 015 1 006 Obszar wiejski 162 442 151 773 785 Dolnośląskie 27 239 30 446 171 Miasta 18 368 21 594 109 Obszar wiejski 8 871 8 852 62 Kujawsko-Pomorskie 20 764 20 436 100 Miasta 11 411 12 710 48 Obszar wiejski 9 353 7 726 52 Lubelskie 21 214 22 562 91 Miasta 9 485 8 781 40 Obszar wiejski 11 729 13 781 51 Lubuskie 10 367 9 607 62 Miasta 6 347 6 088 31 Obszar wiejski 4 020 3 519 31 Łódzkie 23 851 31 352 101 Miasta 14 450 19 892 63 Obszar wiejski 9 401 11 460 38 Małopolskie 35 117 30 588 134 Miasta 15 977 15 593 56 Obszar wiejski 19 140 14 995 78 Mazowieckie 57 281 54 454 248 Miasta 36 769 33 960 153 Obszar wiejski 20 512 20 494 95 Opolskie 8 939 10 180 55 Miasta 4 561 5 221 31 Obszar wiejski 4 378 4 959 24 Podkarpackie 21 064 18 402 107 Miasta 8 191 6 799 41 Obszar wiejski 12 873 11 603 66 Podlaskie 11 161 11 856 46 Miasta 6 697 5 873 27 Obszar wiejski 4 464 5 983 19 Pomorskie 25 052 20 473 109 Miasta 14 887 14 306 60 Obszar wiejski 10 165 6 167 49 Śląskie 44 565 49 028 214 Miasta 33 962 38 664 171 Obszar wiejski 10 603 10 364 43 Świętokrzyskie 11 510 13 957 41 Miasta 4 848 5 850 13 Obszar wiejski 6 662 8 107 28 Warmińsko-Mazurskie 14 330 13 415 59 Miasta 7 878 7 858 23 Obszar wiejski 6 452 5 557 36 Wielkopolskie 37 833 31 536 170 Miasta 19 735 18 234 80 Obszar wiejski 18 098 13 302 90 Zachodniopomorskie 15 970 16 496 83 źródło: Główny Urząd Statystyczny Miasta 10 249 11 592 60 Obszar wiejski 5 721 4 904 23 29

Urodzenia żywe, zgony wg województw w roku 2012 70 000 30 60 000 50 000 40 000 30 000 20 000 10 000 Urodzenia żywezgony ogółem Dolnośląskie 27 239 30 446 Kujawsko-Pomorskie 20 764 20 436 Lubelskie 21 214 22 562 Lubuskie 10 367 9 607 Łódzkie 23 851 31 352 Małopolskie 35 117 30 588 Mazowieckie 57 281 54 454 Opolskie 8 939 10 180 Podkarpackie 21 064 18 402 Podlaskie 11 161 11 856 Pomorskie 25 052 20 473 Śląskie 44 565 49 028 Świętokrzyskie 11 510 13 957 Warmińsko-Mazurskie 14 330 13 415 Wielkopolskie 37 833 31 536 Zachodniopomorskie 15 970 16 496 0 Urodzenia żywe Zgony ogółem

Tabela 1.7 Ludność wg miejsca zamieszkania, płci i wieku w woj. warmińsko-mazurskim /stan na dzień 31.12.2012r./ Ogółem poniżej 15 lat w tym w wieku 15-19 20-24 25-39 40-54 55-59 60-64 65 lat i więcej Ogółem 1 450 697 227 658 90 873 108 450 348 864 292 069 111 005 92 531 179 247 mężczyźni 710 502 117 008 46 238 55 647 179 821 147 044 53 951 43 631 67 162 kobiety 740 195 110 650 44 635 52 803 169 043 145 025 57 054 48 900 112 085 Miasto 860 237 123 713 48 876 60 285 211 317 170 794 70 753 61 148 113 351 mężczyźni 411 096 63 701 24 759 30 592 107 068 82 386 32 691 27 756 42 143 kobiety 449 141 60 012 24 117 29 693 104 249 88 408 38 062 33 392 71 208 Wieś 590 460 103 945 41 997 48 165 137 547 121 275 40 252 31 383 65 896 źródło: Urząd Statystyczny w Olsztynie mężczyźni 299 406 53 307 21 479 25 055 72 753 64 658 21 260 15 875 25 019 kobiety 291 054 50 638 20 518 23 110 64 794 56 617 18 992 15 508 40 877 Ludność ogółem wg miejsca zamieszkania w woj. warmińsko-mazurskim w 2012 roku 1600000 1400000 wojewódz miasto wieś razem 1450697 860237 590460 mężczyźni 710502 411096 299406 kobiety 740195 449141 291054 liczba ludności 1200000 1000000 800000 600000 400000 200000 0 województwo miasto wieś razem mężczyźni kobiety 31

Tabela 1.8 Zgony w woj. warmińsko-mazurskim wg powiatów w podziale na miasto i wieś w 2012 roku Zgony ogółem w liczbach bezwzględnych Współczynnik na 10 tys. ludności Urodzenia żywe Z ogólnej liczby zgonów zgony niemowląt Współczynnik umieralności niemowląt Województwo 13 415 92,5 14 330 59 41,2 Miasto 7 858 91,3 7 878 23 29,2 Wieś 5 557 94,1 6 452 36 55,8 Powiat bartoszycki 572 94,2 580 2 34,5 Miasto 280 83,1 261 - - Wieś 292 108,1 319 2 62,7 Powiat braniewski 418 97,2 454 2 44,1 Miasto 214 93,6 235 - - Wieś 204 101,2 219 2 91,3 Powiat działdowski 634 95,0 752 - - Miasto 237 79,5 314 - - Wieś 397 107,6 438 - - Powiat elbląski 538 92,1 597 1 16,8 Miasto 156 91,4 163 1 61,3 Wieś 382 92,4 434 - - Powiat ełcki 686 76,8 862 2 23,2 Miasto 415 69,6 535 2 37,4 Wieś 271 91,4 327 - - Powiat giżycki 518 89,7 510 1 19,6 Miasto 315 95,3 269 - - Wieś 203 82,1 241 1 41,5 Powiat iławski 851 91,3 1 016 7 68,9 Miasto 488 91,1 567 4 70,5 Wieś 363 91,6 449 3 66,8 Powiat kętrzyński 664 100,4 614 6 97,7 Miasto 365 96,7 318 3 94,3 Wieś 299 105,4 296 3 101,4 Powiat lidzbarski 476 110,8 404 2 49,5 Miasto 281 109,3 218 1 45,9 Wieś 195 113,0 186 1 53,8 Powiat mrągowski 442 86,1 513 2 39,0 Miasto 244 93,3 234 1 42,7 Wieś 198 78,7 279 1 35,8 Powiat nidzicki 352 103,1 369 2 54,2 Miasto 149 103,5 145 - - Wieś 203 102,8 224 2 89,3 Powiat nowomiejski 431 97,4 550 - - Miasto 98 87,3 121 - - Wieś 333 100,8 429 - - Powiat olecki 341 97,5 386 5 129,5 Miasto 145 87,6 172 - - Wieś 196 106,5 214 5 233,6 Powiat olsztyński 968 79,5 1 190 8 67,2 Miasto 383 96,5 360 1 27,8 Wieś 585 71,3 830 7 84,3 Powiat ostródzki 1 040 97,0 1 089 6 55,1 Miasto 515 96,1 514 2 38,9 Wieś 525 98,0 575 4 69,6 Powiat piski 547 94,2 534 2 37,5 Miasto 311 90,8 284 - - Wieś 236 99,0 250 2 80,0 Powiat szczycieński 667 93,5 695 2 28,8 Miasto 283 103,5 235 1 42,6 Wieś 384 87,3 460 1 21,7 Powiat gołdapski 260 94,5 331 1 30,2 Miasto 120 87,0 152 - - Wieś 140 102,0 179 1 55,9 Powiat węgorzewski 274 115,3 207 2 96,6 Miasto 123 104,5 104 1 96,2 Wieś 151 125,9 103 1 97,1 Powiaty grodzkie 2 736 91,7 2 677 6 22,4 m. Elbląg 1 281 103,6 1 043 3 28,8 m. Olsztyn 1 455 83,3 1 634 3 18,4 źródło: Główny Urząd Statystyczny 32