36 stron! PISMO POLSKIEGO ZWIĄZKU FILATELISTÓW Nr 12 (842) Rok XXXIX grucklea 1992 r. cena 7000 z1 Wszystkim Członkom PZF, Czytelnikom, Sympatykom Współautorom pisma ż yczymy udanych Świąt Bo ż ego Narodzenia i pomyślnego Nowego 1993 Roku POLSKA 3000z1- Zarząd Główny PZF Redakcja UMOWA POCZTOWA MIĘDZY MINISTREM ŁĄCZNOŚCI RP A SUWERENNYM RYCERSKIM ZAKONEM MALTANSK IM
KONKURS PLEBISCYT KONKURS PLEBISCYT KONKURS MOTYLE ZWYCI ĘŻ Y Ł Y! W XXXII edycji konkursu-plebiscytu na najładniejszy znaczek wydany przez Pocztę Polską w 1991 r. (ogłoszonego w tegorocznym wakacyjnym numerze F") wzięło udział 870 naszych czytelników. Największym powodzeniem cieszyły się wszystkie trzy bloki: nr 101 otrzymał 451 głosów, nr 78-170, a nr 79-68 głosów. Łącznie więc na bloki oddano 689 głosów. Na wszystkie pozostale znaczki - 181 głosów. To świadczy o upodobaniach filatelistów. Oni też zdecydowanie odrzucili pomysły poczty i plastyków wydawania sportretowanych postaci. Na 55 znaczków wydanych w 1991 r. (bez bloków) aż 23 nie uzyskało uznania u nikogo z uczestników konkursu. Odrzucono właśnie znaczki-portrety (w 1990 r. zaledwie 9 znaczków nie uzyskało żadnego głosu). Sądzę, że powinno to zmobilizować edytora do stawiania większych wymogów przed plastykami. Więcej wyobraźni i pomysłów w sposobie przedstawiania naszych wielce zasłużonych osobistości. Całe szczęście, że w br. sytuacja uległa pewnej poprawie. Już od wielu lat wspomagają nasz konkurs przyjaciele redakcji, ktorzy w swoich środowiskach organizują wstępne" głosowania, a później przesyłają nam całe paczki kartek od różnych osób. Wśród tych kolegów prym wiedzie od lat. p. Jeny Henke ze Słupska, który osobiście przywiózł do Warszawy 380 głosów" byle tylko zdążyć w terminie. W tych wstępnych" konkursach zorganizowanych przez p. J. Henkego wzięli udział: członkowie Okręgu Koszalin na posiedzeniu Zarządu, Przed stuleciem polskiego ruchu filatelistycznego Ś WI Ę TO FILATELISTÓW LUBELSZCZYZNY 30 km. na północ od Lublina położony jest dwudziestoparotysięczny Lubartów. Przed wojną liczył niespełna siedem tysięcy rnieszkanców. I właśnie tam, w Lubartowie, przed siedemdziesięciu laty powstało Polskie Towarzystwo Filatelistyczne. Prawie w tym samym czasie założono stowarzyszenie filatelistyczne w Lublinie (p. F" 10,92). 10-11 października 1992 r. w obu tych miastach otwarto W.F. pod wspólnym mianem 70-lecie ruchu filatelistycznego na Lubelszczyźnie". 302 członkowie Komisji Młodzieżowej Okręgu i Kola nr 6 w Słupsku oraz uczestnicy i uczniowie trzech szkól podstawowych (w szkole w Kobylnicy wzięli nawet udział uczniowie klasy IV)..". Również ze Świdnicy i kilku MKF otrzymaliśmy zbiorowe przesyłki. Wszystkim dziękujemy. W tegorocznym konkursie wzięło udział więcej niż zwykle - dzieci i młodzieży. I niech nikt mi nie mówi, że współczesna młodzież nie interesuje się znaczkami... Nagrody wylosowaliśmy, jak zwykle, wśród tych, którzy oddali swój głos na zwycięski znaczek. Nagrody dyrektora p.p.u.p. Poczta Polska", pana Grzegorza Szermanowicza otrzymują: I - Danuta Gajowiec (Jaworzno), II - Marek Fostacz (Widzina Kobylnica), III - Janusz Kuśnierz (Lublin). Nagrody Prezesa ZG PZF pana Henryka Białka wylosowali: I - Robert Schlap (Olkusz), II - Wojciech Mościcki (Wrocław), III - siostra (imienia nie potkano) Krzysztofa Czarta (Łęgajny). Specjalną nagrodę redakcji otrzymuje pan Jerzy Henke (Słupsk). Już wkrótce ogłosimy kolejną edycję naszego dorocznego konkursu. Uczestnicy będą mieli o tyle ułatwione zadanie, że w tym roku prawie w każdym numerze zamieszczamy, dzięki uprzejmości Biura Emisji Znaczków i Handlu Filatelistycznego, kolorową reprodukcję znaczka, a w środku numeru - odbitki czarno-białe. Do naszego konkursu-plebiscytu zapraszamy już dziś. JERZY B. KLIMA W Lubartowie była to pierwsza wystawa takiej rangi. Organizatorzy poczuli się szczególnie wyróżnieni przybyciem do Lubartowa aktualnego prezesa ZG PZF - Henryka
Białka i jego poprzednika - Zbigniewa Zielińskiego oraz sekretarza ZG PZF - Jerzego Pamuly. Podkreślali to przy każdej okazji i dawali temu w różny sposób wyraz. Na Wystawie zgromadzono 15 eksponatów z całej Polski. I to jakie... Każdy otrzymał na ostatniej OWF wysokie wyróżnienie, co było pieczołowicie odnotowane na pierwszych ekranach. Mimo ograniczonej liczby eksponatów dokonano takiego ich wyboru, że zwiedzający mogli zapoznać się ze wszystkimi klasami wystawienniczymi. po maksymafilę i filumenistykę włącznie. Nie pominięto też eksponatów młodzieżowych. Podobne zasady zastosowano też w Lublinie z tym, że tam wystawiono około 30 eksponatów. Z uwagi na jubileuszowy charakter tych wystaw nie powołano sądu konkursowego, natomiast eksponaty poddano pod osąd zwiedzających, którzy na specjalnych karteczkach odnotowywali trzy najładniejsze eksponaty. Ja w Lubartowie wyróżniłem: Moją Ojczyznę 1939-1945" - Marioli Jureckiej z Kutna, Historię oręża polskiego" - Aleksandra Wojno z Lublina. oraz Mariana Brońca z Tarnowskich Gór..Przedznaczkowe stemple nadawcze na ziemiach polskich w XIX w.", a w Lublinie: _Gubernię Lubelską" Kazimierza Jagowdzika, Lublin - stemple i erki od 1918 r." Janusza Koputa oraz Grzegorza Charlińskiego Historię stempla pocztowego w Lubartowie". Poza konkursem wiele podziwiało honorowy eksponat Rejonowego Urzędu. Pocztowego w Lublinie..Polska 1945-1960" (fragment zbioru). Frekwencja na otwarciu obu wystaw i w następne dni byla imponująca, bo np. w Lubartowie wybierały się całe szkoły. LUDZIE I IMPREZY Już za miesiąc obchodzić będziemy nasze stulecie. Na jego dorobek zlożył się wysilek filatelistów z całej Polski. Znaczący wkład mieli filateliści lubelszczyzny. Ale za każdym osiągnięciem kryje się praca konkretnych ludzi. Jednym z nich, działającym od samego początku ruchu (byl członkiem pierwszego zarządu w Lublinie. w 1922 r.) jest pan Aleksander Wojno. Człowiek do dziś zaskakujący kondycją, który mimo swoich 92 lat, nie tylko aktualnie się udziela w Związku, ale też prowadzi samochód i uprawia działkę. Oczywiście wziął udział w otwarciu obu wystaw. Pan inż. Wojno jest Członkiem Honorowym PZF. W Lubartowie spotkałem pana Jerzego Polaka, który już od trzydziestu lat palni różne funkcje w miejscowym Kole nr 4. Kiedy w 1955 r. zakładano to Koło - liczyło ono 11 członków. Ale już w 1982 r. ich liczba grubo przekroczyła 100. Jego członkowie założyli - 2 kola mło- dzieżowe: w Wólce Zabłockiej i Nowej Wsi. W latach osiemdziesiątych działały jeszcze inne kola przyzakładowe. Dziś zlikwidowane wraz z macierzystymi zakładami pracy. Również upadły koła młodzieżowe. Jedynie miejskie - trzyma się krzepko. Na spotkania we własnym lokalu przychodzi zawsze sporo człoków i trochę młodzieży, choć nie tak wiele jak dawniej. To Koto miejskie było właśnie organizatorem Wystawy, a jego przewodniczący - kol. Andrzej Żeromski z satysfakcją witał przybyłych gości z Warszawy i Lublina oraz miejscowych, w tym burmistrza miasta Grzegorza Charlińskiego, zresztą członka Koła. W czasie otwarcia Wystawy głos zabral m. in. Kazimierz Jagowdzik - prezes ZO PZF w Lublinie, który przybył wraz z czlonkami zarządu. Widziałem też prezesa ZO PZF w Gdańsku, kol. Kazimierza Bożyka. Slusznie podkreślamy przy podobnych imprezach rolę konkretnych filatelistów w rozwoju Związku. Czasem jednak niedoceniamy naszych sojuszników, bywa, że dotychczas nie mających nic wspólnego z kolekcjonowaniem znaków pocztowych. Dyrektorem Muzeum Regionalnego w Lubartowie jest p. Anna Żmuda. Koledzy z wielkim uznaniem wypowiadali się o jej zapale i ciężkiej pracy przy organizowaniu Wystawy. Nie wiem czy p. Anna zacznie teraz zbierać znaczki. Wiem natomiast, że filateliści lubartowscy mogą liczyć na jej życzliwą pomoc przy każdej kolejnej imprezie, A już się mówi o następnej wystawie z okazji 450.rocznicy istnienia miasta. Następnego dnia otwarcie kolejnej wystawy, tym razem w Lublinie. Przy tej okazji dowiedziałem się, że dyrektor R.U.P. p. Krzysztof Drozdowski planuje w przyszłości otwarcie filii Muzeum Poczty, a wystawiony tu eksponat Polska 1945-1960" stanowi zalążek przyszłej ekspozycji. W kilka godzin później spotkaliśmy się w lokalu PZF przy ul. Rowerowej 13 na uroczystym plenum ZO PZF. Dopiero na miejscu dowiedziałem się o dokonanej poprzedniego dnia kradzieży (to już szóste włamanie w Polsce do lokalu ZO PZF). Podziwiałem wysiłek gospodarzy, którzy mimo toczącyck.się imprez potrafili na czas doprowadzić lokal do porządku. Nie można jednak byto ukryć samego faktu, choćby dlatego, że złodzieje żabrali walory przeznaczone na nagrody jubileuszowe. Wbrew temu przykremu incydentowi, plenum odbylo się w miłej i serdecznej atmosferze, a swoje słowo wstępne prezes Jagowdzik zakończył zapewnieniem, że choć kradzież spraw& iż nowe siedemdziesięciolecie Okręg zocz:j.1w od punktu zerowego. to filateliści Lubelszczyzny nie poddadzą się." Znając aktyw miejscowy - można zawierzyć tym slowom. Z wielką uwagą wysłuchano wystąpienia H. Rialka, który podkreslił, że nawet małe ośrodki 303
na Lubelszczyźnie występują bez żadnych kompleksów świadome swego dorobku. Z uznaniem też mówił o obydwu wystawach i przyjętej zasadzie, że oprócz zbiorów z całej Polski pokazano w Lubartowie dorobek kolegów z Lublina i odwrotnie. Obydwie wystawy udowodniły też, że dzięki twórczemu wysiłkowi filatelistów udostępnia się zwiedzającym udokumentowane fragmenty historii Polski. Na zakończenie zwrócił jeszcze uwagę na kilka charakterystycznych cech tych obu wystaw: zgromadziły ludzi wielu pokoleń i towarzyszyła im prawdziwie rodzinna atmosfera. A dodać jeszcze należy życzliwość miejscowych władz, co rokuje dobre prognozy dla rozwoju filatelistyki na ziemi lubelskiej. Na zakończenie pp. Białek i Pamula wręczyli Okręgowi puchar i adres Zarządu Głównego. Wystąpił też z listem gratulacyjnym Józef Herda prezes ZO PZF w Zamościu, do niedawna działający w Okręgu Lubelskim. Rozchodziliśmy się w przekonaniu, że również w nowym stuleciu filatelistyki polskiej dzialacze ziemi lubelskiej wniosą ważny wkład w jej dalszy rozwój. JERZY B. KUMA PS. A oto wyniki plebiscytu publiczności: W Lubartowie - 1. Emil Szałaj (O. Rzeszów) Kwiaty i rośliny Europy", 2. Ryszard Mirecki (O. Lublin)..Zbawienie przyszło przez Krzyż", 3. Aleksander Wojno (O. Lublin) Historia oręża polskiego". W Lublinie - I. Kamilla Karczewska (O. Szczecin) luci causa". 2. Jan Cisoń (O. Koszalin) Tysiąc lat dziejów państwa polskiego", 3. Stanisław Przeztrzelewski (O. Bialystok) Malarstwo na przestrzeni wieków" - maksymafila. FORMU LARZE CZERWONOKRZYSKIE I POCZT POLOWYCH częśc Uzupelniając przedstawioną systematykę formularzy9 konieczne jest bliższe omówienie formularzy czerwonokrzyskich i formularzy poczty polowej, ze względu na ich zróżnicowany charakter filatelistyczny: FORMILARZE CZERWONOKRZYSKIE Takie ogólne miano noszą formularze wydawane przez międzynarodowe, krajowe i lokalne organizacje Czerwonego Krzyża oraz Czerwonego Pólksiężyca z wydrukowanymi zazwyczaj ich emblematami. Są w formie kart, kopert, sekretników, listowników i specjalnych blankietów, służących do przekazywania wiadomości za pośrednictwem Czerwonego Krzyża pomiędzy osobą poszukującą, a osobą poszukiwaną. Ogół formularzy tego rodzaju, pod względem ich związku z przepisami pocztowy. mi, można podzielić na kilka grup: I. Formularze do korespondencji nadawczej przez organizacje czerwonokrzyskie (z wydrukowanym ich adresem jako nadawcy): a. w sprawach poszukiwania osób (cywilnych i wojskowych, w tym także internowanych i jeńców wojennych). Przesyłki tego rodzaju są z reguły zwolnione z opiaty pocztowej w obrocie krajowym i zagranicznym (w poszczególnych państwach zakres zwolnień może być zróżnicowany), co na formularzach jest odpowiednio zaznaczone (np. Wolne od opłaty", Sprawa osób poszukiwa- J. Tokar Formularze w usługach pocztowych cz.1 Filatelista", 1992, nr 10, s. 234; ez.11 nr 11, s. 269. nych".przesyłka jeniecka" itp.), także w sposób pośredni, np. przez dodatkowe podanie w adresie nadawcy Biuro Poszukiwania Osób", Biuro Informacyjne w sprawach jeńców wojennych i internowanych". Mają charakter formularzy współpocztowych. b. w innych sprawach, zwolitionych z opiaty pocztowej decyzją danego zarządu pocztowego. Zakres zwolnień jest indywidualny w każdym państwie, albo też-może nie występować wcale. W Polsce po 1945 r. zwolnione były w obrocie krajowym zwykle i polecone przesyłki listowe Naw. Sad. ftera, POCZTA POLOWA.,2:93 Formularz czerwonok zyski wspólpocztowy (nie używany): karta poczty polowej do korespondencji od żolnierzy. wydana pr cz PCK (prawdopodobnie w 1919 r. w Krakowie, dla formujących się oddziałów Wojska Polskiego), bez sygnatury, przed rozdaniem żołnierzom zaopatrzona w czerwoną pieczęć Polskie Towarzystwo Czerwonego Krzyża". Na odwrocie wydrukowane jedynie miejsce na datę,,da. Druk czerwony na cienkim kartonie kremowym. Wymiar 140 x 90 mm 304
' ;.......................... Abeencler i j46 91(r5,7 z/,<,...011 rmal, r' Xcrees e 4... 7 -«..e,'.-lż -."'l)k,' Carte postale Aapoes. ~5z Oisii( 7z5 4j V,. i44.... ela47.72 dg ((f6116ć 7~(4i i, G(~.f'. t4,c ' e/y:cr4 7,t'.7/-- '-.7/""4 / 7 '17?.,~, ' Portofrel Verlag der batem Ges. vom..roten 1<reuzo". ' bl s ihdruck verboten BOE11.3171110. &Wtnie A.Berp. 0611L lipne tarolipeeta. coarca roenpee,imrer........................ rrds 4 Iletkr per Stilek Formularz karty pocztowej do korespondencji jenieckiej między Austro-Węgrami, a Rosją w okresie I wojny światowej, wydany przez austriacki Czerwony Krzyż. Druk czerwony (symbol Cz. Krzyża) i czarny (treśc pozostała) na kartonie kremowym. Wymiary 140 x 90 mm Cena sprzedażna 4 hal. Użyty 8 XII 1916, Nusle. Jest wspólpocztowy z napisem Pomoc społeczna - Wolne od opiaty". Mają także charakter współpocztowy. c. w sprawach pozostałych. Przesyłki te z reguły podlegają normalnej opłacie pocztowej, np. w Polsce. Odnośne formularze spełniają w obrocie pocztowym rolę analogiczną, jak formularze firmowe i zaliczają się do formularzy pozapocztowych. W okresach wojny zdarza się, iż niektóre państwa zwalniają wszystkie przesyłki czerwonokrzyskie z opłat pocztowych, ale jedynie na obszarze własnego państwa. Wówczas wszyst- kie formularze do korespondencji własnej Czerwonego Krzyża, stosowane w okresie ważności tegoż zwolnienia w danym państwie, mają charakter formularzy wspólpocztowych. 2. Formularze wydawane przez Czerwony Krzyż dla: a. korespondencji jeńców wojennych, internowanych i innych osób pod opieką Czerwonego Krzyża, których przesyłki są wolne od opłaty pocztowej; b. korespondencji pocztą polową. CENTRALA POSZUN1WAN. ZAGINIONYM-I 05013 MISS1N6 PERSONS 1NQUIRIES.OF F10E Mim Fason Mdle nosi Nr. 55 Koperta formularzowa PCK na Środkowym Wschodzie do korespondencji wolnej od oploty (wydrukowane oznaczenie FREE OF CHARGE"). Druk czerwony (symbol Cz. Krzyża) i czarny (treść pozostala) na papierze szarobiałym z literowym znakiem wodnym, wewnątrz z zielonym poddrukiem i znakiem firmowym EXT- RA - F.V. - STRONG/TRADE MA RK". Wymiary 152 x 121 min. Użyta 6 XII 1945 (datownik polskiej poczty polowej 102) do PCK w Londynie. Jest współpocztowa FOCE OF cu;ncie, Nq Pot - Rad eir, se 34 Belreze Onuczaondon tel Ceglana t ył 305
306 Oba rodzaje mają charakter formularzy współpocztowych. 3. Formularze wydawane i sprzedawane przez Czerwony Krzyż dla ogółu klientów poczty,w celu zasilenia własnych funduszy: a. z wydrukowanym oznaczeniem uprawniającym do wysyłki bez opłaty pocztowej, na mocy decyzji danej poczty, np. koperty czerwonokrzyskie, wydawane w Odessie w latach 1875-1884; zaliczają się do formularzy współpocztowych; b. do korespondencji prywatnej, podlegającej normalnej opiacie pocztowej (zazwyczaj są to wydawnictwa propagandowe i dobroczynne), mają charakter formularzy pozapocztowych. FORMULARZE POCZTY POLOWEJ Poczta polowa jest instytucją pocztową szczególnego rodzaju, podlegającą wladzom wojskowym. Celem jej jest obsługa pocztowa jednostek wojskowych i korespondencji żołnierskiej, zwłaszcza w polu (stąd nazwa), czyli na obszarze działań wojennych. W rekwizyty pocztowe jest zaopatrywana przez władze wojskowe, albo - na ich polecenie - przez pocztę ogólnopaństwową, albo też zaopatruje się sama. Znaki stosowane przez pocztę polową jako instytucję są znakami pocztowymi. W systemie poczt polowych organizowanych przez państwa walczące istniała ścisła współpraca z pocztą ogólnopaństwową (i z własnymi pocztami okupacyjnymi). W szczególności dotyczy to organizacji przewozu przesyłek, ich przyjmowania i wydawania (lub doręczania). Czynności te załatwiała zazwyczaj: poczta polowa na obszarze frontowym i przyfrontowym, gdzie nie istniała sieć własnej poczty ogólnopaństwowej, lub okupacyjnej: przyjęte przesyłki, adresowane w głąb własnego Formularz lokalny karty poczty polowej, wydany pr cz 4 p.p. Wojsk Polskich po kryzysie przysięgowym w lipcu 1917 r. Druk hektograficzny, fioletowy na kartonie piaskowym. Wymiary 140 x84 mm, a - strona adresowa kraju, były dostarczane i przekazywane wyznaczonym urzędom poczty ogólnopaństwowej (lub okupacyjnej), do dalszej ekspedycji i doręczenia (i odwrotnie); analogiczny sposób wymiany przesyłek stosowały też urzędy poczty polowej stacjonującej w głębi kraju; poczta ogólnopaństwowa (oraz własna poczta okupacyjna) na obszarze pozafrontowym, na którym działała ich sieć pocztowa: w obrębie tegoż obszaru przesyłki poczty polowej były obsługiwane przez pocztę publiczną. Jak z powyższego wynika przesyłki z oznaczeniem Poczta polowa" nie zawsze przechodziły przez instytucję poczty polowej. Oznaczenie to kwalifikowało przesyłkę do odrębnego trybu ekspediowania przez pocztę publiczną, oraz zwalnialo zwykle przesyłki listowe z opłat pocztowych (choć nie zawsze). Oprócz poczt polowych o charakterze powszechnym, istniały także indywidualne poczty polowe, o odmiennych i zróżnicowanych zasadach działania, wynikających z konkretnej sytuacji, np.: poczty polowe niezależnych, lub wydzielonych formacji wojskowych, np. Legionów Polskich (od września 1914 r. do stycznia 1915 r.), I Korpusu 1918 r., Polskich Sil Zbrojnych na obczyźnie 1940-1946 r., powstańcze poczty polowe, np. Powstania Wielkopolskiego, Górnośląskiego, Warszawskiego, poczty polowe obsługiwane lub organizowane przez harcerzy np. Tajna Poczta Skautowa 1915/16, Poczta Harcerska Powstania Warszawskiego. b b - strona z ilustracja
Każda z wymienionych poczt jest odrębna i wymaga odrębnego katalogowania. Generalnie biorąc, nie istniał obowiązek stosowania formularza do przesyłek listowych poczty polowej. Wyjątki od tej reguły były raczej nieliczne (np. aerografy). Równie dobrze mogły być stosowane dowolne karty i koperty z odręcznym napisem Poczta polowa", co było powodem wydawania w niektórych krajach prywatnych nalepek (np. w Niemczech z napisem Soldatenbrier lub Feldpost"). Wydawanie formularzy korespondencyjnych przez pocztę polową lub przez organizacje współpracujące z wojskiem miało głównie na celu zaopatrywanie żołnierzy w materiały piśmienne, trudnodostępne w warunkach frontowych. Oprócz nich istniała cala masa wydawnictw prywatnych, sprzedawanych poza obszarem działań wojennych. Ocena charakteru formularzy poczty polowej i odpowiednie ich zakwalifikowanie do znaków pocztowych, współpocztowych hib pozapocztowych zależy od tego, kto jest emitentem danego formularza. Pod tym względem można wydzielić 3 grupy zasadnicze: I. Formularze wydawane przez pocztę polową (w rozumieniu wyżej podanym) oraz wydawane dla potrzeb poczty polowej przez pocztę ogólnopaństwową lub naczelne władze wojskowe (wydania ogólne). Są to formularze pocztowe i podobnie jak w innych pocztach dzielą się na: a) formularze przeznaczone dla użytkowników poczty polowej, w tym: formularze korespondencyjne w postaci kart pocztowych, kopert i listowników (także lotniczych) oraz aerografy; bywają wydawane w dwóch wersjach: do korespondencji od żołnierzy (miejsce do wpisania numeru poczty polowej w adresie nadawcy) oraz do żołnierzy (numer poczty polowej przewidziany w adresie odbiorcy), inne, np. dowody nadawcze, odrębne formularze paczkowe i przekazowe; b) formularze wewnątrzpocztowe, np. rejestry przyjętych przesylek, odrębne chorągiewki do worków z pocztą polową. 2. Formularze wydawane przez lokalne władze wojskowe oraz przez poszczególne formacje i jednostki wojskowe (głównie formularze korespondencyjne). Ich status odpowiada p o- cztowym wydaniom lokalnym i tak też powinny być traktowane w przyszłym katalogowaniu. 3.Formularze nakładu niepocztowe g o (wyłącznie korespondencyjne), w tym: a) formularze wydawane przez organizacje patriotyczne, paramilitarne, harcerskie (z wyjątkiem ich poczt polowych, które są formularzami pocztowymi), charytatywne (np. Czerwony Krzyż, YMCA) itp., Formularz karty dla niem eekiej poczty polowej okre su II wojny światowej, nakladu niepocztowego, syg natura,1.5152a" (fommlarze nakladu pocztowego mają przed sygnaturą czarne kółeczko z białym godlem wewnątrz, lub w sygnaturze oznaczenie Fp"). Druk brunatny i czarny na kartonie szarym. Wymiary 147 x 104 mm. Wykorzystany w maju 1945 r. w Spakenberg przez polską pocztę międzyobozową w Niemczech, jako formularz pocztowy do korespondencji wolnej od opłaty: nadruk ręczny, 3-wierszowy o wymiarze 19 x 14 mm Poczta / Polska / w Niemczech". barwa czarnofioletowa (formularz ujęty w Katalogu Specjalizowanym 1990, t.2, s. 410, bez reprodukcji oraz bez wymiarów i barw) b) wydawnictwa czysto prywatne, sprzedawane w handlu jako materiały piśmienne, podobnie jak czyste koperty, karty świąteczne itp. Klasyfikacja tej grupy jest dyskusyjna. Teoretycznie obie podgrupy spełniają warunki znaku wspólpocztowego, gdyż napis POCZTA PO- LOWA (lub inny odpowiednik, np. we Francji F.M.") jest zazwyczaj równoznaczny ze zwolnieniem zwykłej przesylki z opłaty pocztowej. Istnieje jednak pewna różnica między formularzami organizacji ( a"), a wydawnictwami prywatnymi ( b"). Te pierwsze wydawane były na ogół w uzgodnieniu z władzami wojskowymi, a głównym ich celem była chęć dopomożenia żołnierzom na froncie. Te drugie zaś powodowane były wyłącznie względami handlowymi i były obliczone przede wszystkim na potrzeby głębokiego zaplecza frontu (głównie osób piszących do żołnierzy). Względy te, jak i mnogość wydań prywatnych (zwłaszcza w okresie I wojny światowej) skłaniają raczej, aby do formularzy o charakterze współpocztowym zakwalifikować jedynie formularze wydawane przez wspomniane organizacje, a wydawnictwa prywatne potraktować jako pozapocztowe. r Do oceny wszelkich formularzy pod względem ich charakteru pocztowego, wspólpocztowego i pozapocztowego (zwłaszcza wspólpocztowego) nie wystarczy, jedynie treść formularza, ale konieczna jest rownież znajomość przepisów pocztowych oraz emitenta. (cdn) JERZY TOKAR
tematyk W jednym ze starszych katalogów znaczków czytamy, że do 1969 r. wydano 6000 znaczków z motywami zwierzęcymi. Z tego jedynie 70 poświęconych było psom. W tym czasie na wystawach eksponujących zwierzęta domowe w filatelistyce temat pies" pędził pożałowania godny żywot. Imponujący Nowofunlandczyk często znany jest również niekynologom. Historia jego powstania nie została w pełni wyjaśniona, jednak stał się on symbolem Nowej Fundlandii, a tamtejsza poczta już w 1887 r. przedstawiła na znaczku tego psa z jego pięknym łbem. Kolejne znaczki ukazujące Nowofundlandczyka wyszły w latach 1931-37. Ten sam kraj wzbogacił filatelistykę o znaczek poczty lotniczej, wartości 15 centów z roku 1931, na którym po raz pierwszy uwidoczniono psi zaprzęg ciągnący sanki. Dopiero 14 lat później ten sam motyw pojawił się na znaczku Grenlandii, o wartości 30 óre (1945 r.). Na niewielkiej wyspie Saint Pierre et Miquelon, o powierzchni 241 km,, leżącej u wybrzeży Nowej Fundlandii, ukazał się motyw psiego zaprzęgu w roku 1938 i 1942. Mieszkańcy tej wyspy odcięci od świata przez szalejące sztormy zdani byli na tych właśnie pomocników. To tyle o najważniejszych weteranach" tego motywu filatelistycznego. Można jednak jeszcze wspomnieć o dwóch znaczkach USA: wartości 30 centów z 1893 r. przedstawiający Kolumba rozprawiającego o swych podróżach w kręgu słuchaczy, podczas kiedy pies leży u jego stóp oraz znaczek za 30 centów z serii Omaha" z 1898 r. z poszukiwaczem złota, któremu towarzyszy pies. Zgodnie z zapowiedzią przedstawiamy eksponaty z popularnej u nas szerokiej tematyki Pies", prezentowane na ŚWFT Genova'92". Wystawiono tam pięć eksponatów, których tytuły to: Pies",Pies blisko człowieka", Pies przyjacielem człowieka" oraz Maty leksykon dla przyjaciól psa". O ich, klasie świadczy fakt, że jeden zdoby ł złoty medal, 2 - duży pozłacany, 1 - pozłacany i tylko I - srebrny. Przedstawiamy kompletny plan jednego z nich, który naszym zdaniem, jest najbardziej klarowny. Jest to plan eksponatu p. Martiala Blanchut'a (Szwajcaria - medal duży pozłacany) pt. I. Pierwsze psy I. W prehistorii 2. Wilki 3. Szakale P I e s" PIES II. Morfologia psa 1. Korpus 2. Klasyfikacja morfologiczna III. Pies i człowiek I. Towarzysz dziecka i mężczyzny 2. Pomocnik człowieka 2.1. Pies myśliwski 2.2. Kurier pocztowy 2.3. Psy, sanki i badacze 2.4. Psy ratownicze 2.5. Rola psa w armii 2.6. Rola psa w ochronie granic 2.7. Rola psa w policji 2.8. Psy przewodniki 2.9. Pies pasterski 2.10. Psy wyścigowe 2.11. Psi nos 3. Szkolenie psa 4. Wyprawy - transport podróż i pies 5. Oswajanie psa 6. Przyjaciel, czy wróg? IV. Wyobrażenie psa I. Pies w malarstwie 2. Pies w rzeźbie 3. Pies w reklamie 4. Towary dla psa 5. Heraldyka 6. Psy zabawki 7. Mitologia i astrologia 8. Pies w literaturze 9. Pies w filatelistyce 10. Pies na telegramie 11. Gdziekolwiek są V. Sławne psy I. Psy w kosmosie 2. Bohaterowie bajek i filmów 3. Psy wytresowane VI. Wszystkie psy 1. Psy pasterskie 2. Psy podwórzowe 3. Psy myśliwskie teniery 4. Psy myśliwskie jamniki 5. Psy myśliwskie na dużą zwierzynę 6. Psy myśliwskie na matą zwie-, rzyne 7. Psy domowe S. Psy rasy brytyjskiej 9. Psy do towarzystwa 10. Charty VII. Kynologia 1. Organizacja kynologiczna F.C.I. 2. Stowarzyszenia kynologiczne 3. Pokazy kynologiczne 4. Weterynaria kynologiczna 5. Toaleta 6. żywienie 7. Rozmaite psie mieszkania VIII. Psia toponimika I. Nazwy miejscowości i miejsc
IX. Pies I prawo I. Podatki od psów 2. Odpowiedzialność n psa 3. Ochrona prawna zwierząt Okazuje się, że na świecie istnieje tak ogromna różnorodność dobrego, a nawet bardzo rzadkiego, materiału filatelistycznego, dającego się wykorzystać w eksponatach o tej tematyce, że jego wyszukiwanie i zdobycie może być pasjonującym zajęciem. Oto przykłady: koperty Mulready'ego, karykatury tych kopert, prywatne karty pocztowe ze znaczkami Wirtembergii, wydane z okazji Międzynarodowej Wystawy Psow w Stuttgarcie w 1896 r. Na ich odwrotnej stronie znajdują się ilustracje przedstawiające psy różnych ras, np. na karcie ze znaczkiem 3 pf jest niemiecki centkowany dog, a ze znaczkiem 5 pf - jamnik i foksterrier, prowizoryczne stemple poczmistrzów USA z lat 1860-tych z wizerunkiem psów, próby psich" znaczków, np. Nowej Fundlandii, rekonstrukcja arkusza znaczka 1 - pensowego Nowej Zelandii z 1893 r. z reklamami na odwrocie znaczków. Na jednym ze znaczków znajduje się reklama: Mydło Sunlight jest niezrównane dla psów", ilustrowane tzw. koperty patriotyczne" USA, używane podczas wojny secesyjnej w latach 1861-1865 dla celów propagandowych. Np. na ilustracji jednej z nich jest taka scenka: Północ reprezentowana przez dużego silnego psa (gen. Scott) spiera się o kawał mięsa (miasto Waszyngton) z małym wychudłym pieskiem (lefferson Davis, prezydent Południa). Dlaczego go nie weźmiesz? - pyta. A w eksponacie p. Waltera Lippensa (Nie- mcy) pt. Maly leksykon dla przyjaciół psa" (medal złoty) znalazłem ciekawy\dokument. Otóż w drugiej połowie XVIII W. w regionie południowych Niemiec, z krótkimi przerwami, panowała wścieklizna. Władze administracyjne zareagowały wydaniem odpowiednich zarządzeń pisemnych oraz okresowymi publikacjami o środkach przeciwko wściekliźnie. Zarządzenia takie, pisane ręcznie, są szczególnie rzadkie. W omawianym eksponacie znajduje się taki właśnie list rządu Coburga do Rady Miasta Rodach z dnia 16 sierpnia 1790 r. o następującej treści:,ponieważ ostatnio wściekly pies napadl i pogryzł inne psy wiejskie, żądamy, trzeb), natychmiast wszystkie wściekle psy, jak również wszystkie psy, wskazujące w przyszłości objawy wścieklizny. zostały zastrzelone, a dla bezpieczeństwa i odwrócenia zagrożeń z tym związanych, podjęte najbardziej celowe dzialania, a także wszystkim psom rze&dka (podkreślenie w oryginale - A.K.) założone kagańce". ANTONI KURCZYŃSKI P.S.: To co napisałem nie powinno zniechęcać nikogo do budowy eksponatu pod umownym tytulem Pies". Chciałem jedynie wykazać, że wystawca z dużymi ambicjami musi zdobyć rzadki materiał, o którym przykładowo wspomniałem. Natomiast ci, którzy zadowolą się sukcesami na wystawach okręgowych i niższego stopnia - wcale nie muszą posiadać takich rarytasów. Muszą jedynie zadbać o oryginalny plan eksponatu oraz różnorodny materiał filatelistyczny (p. moje sprawozdanie ze SWFT GENO- VA '92" - F" nr II, str 290. A to nie wymaga pieniędzy, a jedynie wiedzy merytorycznej i filatelistycznej (A.K.). MOTYWY RELIGIJNE NA ZNACZKACH POCZTOWYCH Znaczki pocztowe o tematyce religijnej pojawiły się pół wieku po ukazaniu się pierwszego znaczka, tzw. Czarnej pensówki". Według wydanego w USA informatora Katolicy na znaczkach pocztowych" - są to pierwsze trzy znaczki z wizerunkiem królowej Portugalii Izabeli Katolickiej, wydane w USA w 1893 roku dla upamiętnienia 400-lecia lądowania Kolumba w Ameryce. Inne źródła podają, że tematykę tę zapoczątkowało wydanie przez służbę pocztową Portugalii w 1895 roku serii czterech znaczków upamiętniających 700-lecie urodzin sw. Antoniego z Padwy. Dzisiaj liczba znaczków z motywami religijnymi przekroczyła już 6 tysięcy, a ich ogólny nakład sięga 10 miliardów egz.. Do tego należy dodać setki ilustrowanych kopert, kartek pocztowych i datowników okolicznościowych. W końcu XIX i w pierwszych dwudziestu latach XX wieku były to pojedyncze serie lub znaczki, jak np. wizerunek św. Michała zabijającego latającego smoka na znaczkach belgijskich, poświęconych wystawie - brukselskiej w 1897 roku; seria na 25-lecie rumuńskiej monarchii, a na niej błogosławiony przez anioła król Karol; Matka Boska - orędowniczka Węgier - na znaczkach tego kraju; wydanie włoskie upamiętniające 300-lecie Kongregacji Upowszechniania Wiary. Lecz już lata 30-40-te XX wieku przyniosły ich ponad trzysta, a lata 50-te - około czterystu znaczków o tematyce religijnej. W latach 1961-1970 służby pocztowe europejskich państw wprowadziły do obiegu 828 znaczkow i bloczków, a w okresie 1970-1980 doszły jeszcze 952 znaczki. Najwięcej emisji 309
wydała Hiszpania (206), następnie Belgia (198), Włochy (144 Liechtenstein (106). Wśród krajów Europy Wschodniej prym wiodą Węgry, gdzie do końca II wojny światowej wydano 82 znaczki i 4 bloczki. W latach powojennych na pierwszym miejscu znalazła się Polska. W Ameryce Łacińskiej najwięcej znaczków o tematyce religijnej wydały Paragwaj i Tahiti, w Afryce zaś - byłe kolonie hiszpańskie i francuskie. Prawie wszystkie znaczki emitowane przez Watykan są o tematyce religijnej. W latach 1852-1868 Poczta Obszaru Papieskiego wydała 25 znaczków z emblematem papiestwa - tiary ze skrzyżowanymi kluczami do Bazyliki św. Piotra. W 1929 roku na przesyłkach pocztowych Watykanu ponownie pojawiły się znaczki z herbem i portretem papieża, tym razem Piusa Xl. Zarząd pocztowy odbudowanego państwa kościelnego rozpoczął funkcjonowanie po upływie pół roku od chwili podpisania Traktatów Laterańskich (1929 r.). Zarząd ten ulokował się w niewielkim domku przy bramie św. Anny i formalnie obsługiwał terytorium znacznie mniejsze, niż czyni to urząd pocztowy w małym miasteczku. Jednak od chwili powołania Zarząd ten do końca 1990 r. wyemitował 785 znaczków pocztowych, 74 znaczki poczty lotniczej, 18 znaczków poczty ekspresowej i służbowej oraz 8 bloczków pamiątkowych. Nakład poszczególnych znaczków wynosi zwykle od jednego do dwóch milionów sztuk, a nowości tego emitenta cieszą się dużą popularnością wśród kolekcjonerów i licznych turystów. Tematyka emisji pocztowych o motywach religijnych czerpana jest z różnych źródel. Najbardziej znaczącym jest Stary i Nowy Testament, z tym że nie wszystkie emisje z tego źródła mają wyraźny wydźwięk religijny. Najczęściej są to reprodukcje bezcennych dzieł sztuki. Tematykę emisji pocztowych stanowią także wydarzenia z życia kościoła: kongresy, sobory, konklawe, uroczystości jubileuszowe itp. W latach 60-tych zaczęto masowo wydawać znaczki poświęcone pielgrzymkom głowy Kościoła Katolickiego. Rozpoczęło się to w 1964,roku wydaniem poświęconym pielgrzymce papieża Pawła VI do Ziemi Swiętej. Specjalnym nadrukiem na znaczku szwajcarskim i dwiema kopertami odnotowano wizytę Pawła VI w siedzibie Międzynarodowej Organizacji Pracy w Genewie. Ogromny międzynarodowy rezonans wywołała wizyta Pawła VI w siedzibie ONZ. Temu wydarzeniu swoje emisje poświęciło 30 państw. Jak wiadomo, filatelistyka odnotowała i odnotowuje nadal ożywioną działalność obecnego papieża Jana Pawła II. 310 Znaczki o tematyce religijnej wydają również państwa, w których dominują różne religie. I tak, najszerzej starobiblijną tematykę wykorzystuje Izrael, gdzie oficjalną religią państwową jest judaizm. Począwszy od noworocznych wydań 1955-1956 roku - Muzycy czasów biblijnych" - poczta Izraela regularnie wydaje znaczki ze scenami biblijnymi, jak: potop, prorok Jonasz połknięty przez potwora morskiego, freski przedstawiające starożytne święto purim" i inne. W ostatnich latach znaczki o tematyce związanej z Nowym Testamentem zaczęły wydawać państwa, w których religią państwową jest islam. Dosłownie zalały rynek filatelistyczny swoimi wydawnictwami takie państwa, jak Jemen, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Sułtanat Omani inne. I tak na przykład, Jemen wydał w 1969 roku arkusze znaczków z napisem Zycie Chrystusa". Na znaczkach przedstawione są praktycznie wszystkie sceny z życia Chrystusa opisane w Ewangelii. Jednocześnie w państwach, gdzie dominuje protestantyzm, wydano wiele znaczków poświęconych działaczom ruchu reformatorskiego. Na przykład, na znaczkach RFN została umieszczona dysputa Lutra z Karolem V, gdzie cała kompozycja rusunku podkreśla dominację tego pierwszego. We wrześniu 1968 roku w Essen jednocześnie odbywały się: 82-gi Powszechny Kongres Katolicki i wystawa filatelistyczna Kosmos w filatelistyce", poświęcona 70-tej rocznicy wydania dziela Konstantego Ciołkowskiego o teorii kosmicznych aparatów latających. Oba te wydarzenia zostały przez służbę pocztową RFN połączone na jednej pamiątkowej kopercie i znaczku pocztowym z wizerunkiem sputników, orbit atomu, krzyża i symbolu Świętego Ducha. Ponad dwieście znaczków pocztowych i bloczków o tematyce religijnej wydano w państwach, gdzie przeważają wyznawcy prawosławia. Znaczną ich część wydała bułgarska służba pocztowa. Na znaczkach pocztowych znalazła się również cypryjska Cerkiew Prawosławna, zwracają na siebie uwagę wydania podkreślające zasługi arcybiskupa Makariosa. W państwach, gdzie panującą religią jest islam i buddyzm, na znaczkach pocztowych odzwierciedlana jest zwykle architektura budowli kultu. Wyjątek stanowi tylko jedno z wydań Maroka, przedstawiające proroka Alego na czele procesji religijnej. Buddyzm przedstawiany jest na znaczkach byłych kolonii francuskich w Indochinach, a współcześnie: Kambodży, Wietnamu, Laosu i Tajlandii. Zwykle są to różnorodne warianty wizerunku Buddy, jak również pagody i inne budowle kultu. (MCh)
311 PRZEWODNIK PO AUKCJACH FILATELISTYCZNYCH Przebieg licytacji W miejscu i terminie podanym w katalogu aukcyjnym dokonywana jest licytacja. Ze względu na różne zainteresowania filatelistów poszczególnymi partiami lotów, organizatorzy zwykle określają, które loty w jakich godzinach będą licytowane, np. w sesji porannej, poobiedniej lub wieczornej. Osobą uprawnioną do przeprowadzenia licytacji jest licytator, który sprzedaje w drodze licytacji walory danej aukcji. Do obowiązków licytatora należy: zapoznanie uczestników z warunkami licytacji, wywoływanie lotów, tzn. przedstawienie zebranym kolejnych lotów, wg numeracji wymienionej w katalogu; licytator przytacza opis katalogowy oraz prezentuje licytowany walor; może podać dodatkowe szczegółowe informacje; ogłasza cenę wywoławczą dartego lotu (lub oczekuje na oferty, jeżeli w katalogu aukcyjnym tak oznaczono). Licytator ma prawo lot (lub loty) wykreślić przed lub w czasie licytacji, podzielić lub łączyć loty należące do tego samego sprzedawcy, ponownie wywołać lub odmówić przybicia - bez podania powodów w każdym przypadku. Te twarde warunki stawiane są przez organizatorów aukcji ze wzgledu na różne nieprzewidziane wydarzenia w czasie trwania licytacji. Po wywolaniu lotu mogą wystąpić trzy przypadki: 1) brak będzie chętnych na dany walor, 2) jest tylko jeden chętny do nabycia oferowanego waloru, 3) jest wielu chętnych do kupna - następuje licytacja kto da więcej. W pierwszym przypadku - po trzykrotnym powtórzeniu oferty lot pozostaje nie sprzedany. Na niektórych aukcjach jest możliwe natychmiastowe ponowne wystawienie lotu na licytację z obniżoną ceną", np. o 20 %, jeżeli uprzednio zostało to uzgodnione ze sprzedającym! Niektóre firmy sporządzają listy nie sprzedanych lotów, rozsyłają je do swoich klientów informując o procentowej obniżce cen wywoławczych. Jeżeli w określonym terminie zgłoszą się chętni to ich zamówienia realizowane są wg. kolejności zgłoszeń. Po ustalonym terminie lotu mogą być zwrócone sprzedawcom, albo mogą być przekazane na następną aukcję. W drugim przypadku - jeżeli jest tylko jeden chętny do kupienia oferowanego waloru - po trzykrotnym powtórzeniu oferty następuje trzykrotne uderzenie młotkiem (przybicie oferty) (IV), i prawnie zostaje uznany nabywca. Nabywca kupuje wówczas po cenie wywoławczej; dotyczy to także zgłoszeń pisemnych, gdy zaoferowano wyższą cenę - takie są zasady fair play" licytatorów, niestety nie zawsze przestrzegane. Zmorą wielu aukcji są figuranci do podbicia ceny. Rumieńców dodaje każdej aukcji licytacja, która zachodzi w przypadku kilku chętnych do nabycia oferowanego waloru, Zaczynając od ceny wywoławczej licytator przyjmuje kolejne kwoty podwyższeń od licytujących - zgodnie z warunkami licytacji nabywcą lotu staje się najwięcej dający (po potrójnym potwierdzeniu najwyższej oferty następuje przybicie). Wielu początkujących organizatorów aukcji, zainteresowanych tym, aby oferowane walory sprzedać po możliwie wysokiej cenie, popełnia błąd podstawiania figuranta do podbijania cen. Takie działanie nie wnosi finansowego ryzyka, lecz jest jednak krótkowzroczne; jeżeli licytator przeoczy właściwy moment, najwyższą cenę oferowną przez zainteresowanego licytanta i figurant osiąga cenę przybicia (trzykrotne uderzenie młotkiem) wówczas praktycznie organizator traci swoją prowizję. Gdy właścicielem oferowanego lotu jest organizator aukcji wówczas lot przekazywany jest na następną aukcję; natomiast gdy lot wraca do sprzedającego, wówczas trzeba argumentować dlaczego lot mimo zawziętej licytacji nie został sprzedany (wygodnym uzasadnieniem jest, że kupujący okazał się niewypłacalny, albo zrezygnował z kupna). Jeżeli takie przypadki się powtarzają to firma organizująca aukcje traci zaufanie. W trakcie licytacji obowiązkiem licytatora jest czuwanie nad jej prawidłowym przebiegiem, tzn. aby przyjmowane były wlasciwe kwoty podwyższeń, aby uwzględniać kolejność zgłoszeń licytantów, aby w odpowiednim momencie wchodzić ze zgłoszeniami pisemnymi (czasem na różnych poziomach oferowanych cen) itd. Licytator z dużym taktem powinien korzystać ze swoich praw, np. nie przyjmować oferty (przykladowo klienta, który nie wywiązał się ze swoich zobowiązań na poprzednich aukcjach, albo agenta, który ujawnił swego zleceniodawcę) itp. Nabywca każdego lotu powinien na życzenie licytatora podać swoje nazwisko i adres (do wiadomości organizatora aukcji) i wpłacić całość lub część kwoty. Praktycznie najczęściej stosuje się zadatkowanie określonych kwot przed licytacją - przyspiesza to przebieg licytacji. Bardzo często loty wędrują z aukcji na
aukcję; dzieje się tak nie tylko dlatego, że nie zostały sprzedane, lecz również dlatego, że uczestnicy aukcji (indywidualni filateliści, handlarze, firmy filatelistyczne) próbują na poszczególnych lotach zarobić - od wiedzy kupującego, jego handlowego wyczucia zależy, czy kupiony na aukcji lot uda się sprzedać drożej na kolejnej aukcji (organizowanej przez siebie lub inną firmę filatelistyczną). Często z lotu nabytego na jednej aukcji (np, zbioru znaczków) przygotowywanych jest kilka lotów na inne aukcje. Śledzenie wędrówek lotów po różnych Dop ł aty do wylicytowanej ceny Przybicie oferty kupującego na licytacji zobowiązuje do odebrania nabytego waloru. Wylicytowana cena nie jest jednak ostateczną, jaką zapłacić musi kupujący - do ceny tej dolicza się: - wynagrodzenie dla realizatorów aukcji (prowizja), - opłaty podatkowe, - inne koszty, np.: oplata za wysyłkę zakupionych walorów przesyłką wartościową, oplata za zlecenie przez kupującego dodatkowej ekspertyzy itp. Te dodatkowe koszty są zawsze określone w regulaminie aukcji i trzeba się z nimi dokladnie zapoznać, aby obliczyć całkowity koszt zakupu interesującego nas waloru - już przy zgłaszaniu oferty należy być świadomym, jakie powstaną koszty, gdy uzyska się przybicie. Tym bardziej trzeba liczyć koszty przy licytowaniu. Organizatorzy aukcji pobierają prowizję - jest to procentowe wynagrodzenie za pośrednictwo przy sprzedaży walorów (procent od wylicytowanej ceny przybicia). Różne firmy stosują różne prowizje, np. firmy niemieckie od 13 % do 17,5 % (większość firm pobiera 15 %), a firma Harmers of London stosuje zróżnicowaną prowizję w zależności od wartości lotu (10 % dla pojedynczych lotów o wartości powyżej 1000 funtów, 12,5 % dla lotów o wartości od 500 do 1000 funtów i 15 % dla lotów poniżej 500 funtów); wrocławska firma Hel-Pol na niedawno organizo- 312 niemiecki Abart abgeschnitten Abstemplung Aufdruck Ausgabe ausgedehnt Ausnahme Automatmarke Auswahl belanglos beruhrt beschadigt Blak Bogenecke Bogenrand breit arie( Briefmarke Briefstack Bruch Bug Bundo! Dauerserie dezentriert Dienst doppeldruck Dreierstreifen donn Durchschniussiiick durchstochen Ecke Einlieferer entwertet Erhaltung Falschung Falz Federzug Fehldruck Fehler Fehlerhaft fein, feinst Fleck Gebrauchsbrief gebraucht gemischte gepruft geschnitten gezahnt Gewicht aukcjach - ze zmiennymi cenami wywoławczymi - przynieść może szereg ciekawych informacji o trendach zbieractwa, o zmianach zainteresowań rynku filatelistycznego. Czasem dla pierwszego właściciela są to jednak przykre doznania, gdy tanio sprzedany lot uzyskuje coraz wyższe ceny przybicia - robi światową karierę. Licytator nie jest wolny od błędów i pomyłek (przeoczeń) podczas przeprowadzania licytacji - z tego też względu licytanci powinni znać regulamin i dochodzić swoich praw. Słownik terminów filatelistycznych angielski variety touched cancdlation overprint issue comprehensive exception coil (stamp) selection insignificant touched damaged souvenir shect corner of margin shect margin Iarge COver stamp on piece (of cover) crease (creased) slight crease bundle definitives off centre (Ociel double impression strip of three thin averagc topy rouletted corner vendor cancelled condition fake hinge pen -stroke error errat defective fine spoi, stain commercial cnym used mixed signed imperforated perforated weight polski odmiana nadcięty ostemplowanie nadruk emisja rozległy, obszerny wyjątek znaczki do automatów wybór nieznaczny, nieistotny naruszony uszkodzony blok margines narożny margines arkusza szeroki koperta znaczek wycinek koperty załamanie lekkie zagięcie wiązka wydanie obiegowe niecentryczny służbowy druk podwójny pasek-trójka cienki egzemplarz przeciętny przedziurkowany narożnik dostawca skasowany stan fałszerstwo podlepka kreska piórem usterka druku błąd z brakami, wadliwy doskonały, wspaniały plama, zabarwienie przesylka handlowa używany, kasowany mieszanka sprawdzony, z gwarancją cięty, nie perforowany ząbkowany waga
wanej aukcji korespondencyjnej pobierała prowizję w wysokości 20 % (10 % od sprzedającego i 10 % od kupującego). W Polsce nowe przepisy podatkowe nie przewidują opodatkowania dochodów uzyskiwanych ze sprzedaży zbiorów filatelistycznych, o ile są to zbiory własne, będące w posiadaniu właściciela co najmniej od pół roku (art. 10 ust. 1 pkt. 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz. U. nr 80 poz. 350 z późniejszymi zmianami). Natomiast osoby trudniące się handlem znaczkami powinny płacić podatek zgodnie z ogólnymi zasadami opodatkowania działalności handlowej (podatek obrotowy w wysokości 1 % od obrotu, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 6 kwietnia 1992 r. - Dz. U. nr 32 poz. 141 - oraz podatek dochodowy w zależności od wysokości osiągniętego dochodu - podatnikiem jest podmiot dokonujący sprzedaży). W różnych krajach obowiązują różne zasady opodatkowania, np. w RFN sprzedaż znaczków podlega obniżonemu opodatkowaniu. Możliwe są różne wysokości podatku w zależności od tego czy licytator jest właścicielem oferowanego lotu (występuje jako sprzedawca), czy licytator pełni obowiązki pośrednika (a dostawca jest osobą prywatną), czy też licytator pośredniczy między handlarzem albo dostawcą z zagranicy. Ogólnie można stwierdzić, że całkowite koszty dodatkowe zakupu walorów filatelistycznych na aukcji wynoszą od 20 % do 30 % ceny wywoławczej. (cdn) gleiches Los Gurnmi halbiert Ileftchen Heinterseite Kabinettstuck knapp kopfstehend Kreidepapier Los Lupenrand Luxusstuck Mangel mehrere Nadelstuck Neudruck ohne Gummi Originalgumrni Paar Plattenfehler Portomarke postfrisch Posthorn Rand R-Brief repariert Riss Risschen Sarnml ung Satz sauber schon selten Sonderstempel Stempel Stockfleck Streifband Stmifen Stuck teatr Tintenentwertung uberrandig ungebraucht ungewohnlich ungezahnt unterlegt versch. Erhaltung Vierblock Viererstrei fen vollrandig Vorderseite Wappen Wasserzeichen Wert Wertbrief Wohltatigkeit Zahnung Zahnungsfehler zentriert same lot ten sarn lot Sam guma, klej bisect przepołowiony booklet zeszycik reverse strona odwrotna superb topy wspaniały egzemplarz short skąpo, krótki inverted odwrotka chalky papier kredowy lot lot (aukcyjny) very smali margin maleńki margines superb topy egzemplarz luksusowy defect brak, niedostatek several kilka pin whole naklucie szpilką reprint nowodruk without gum, no gum bez gumy (kleju) odginał gum oryginalna guma pair parka plato error bląd plyty postage dur (stamp) znaczek opłaty pocztowej mint nie używany, czysty posthorn trąbka pocztowa margin margines registered polecony repaired naprawiony tear rozdarcie, rozerwanie smali tear male rozdarcie collection zbiór set seria clean czysty beautiful piękny starce rzadki special stempel okolicznościowy cancellation stempel, kasownik stain plamka pleśni wrapper opaska (pocztowa) strip smuga,pasmo topy egzemplarz expensive cenny pen cancellation unieważniono atramentem very large margin bardzo szerokie morgi-. nesy mint nie używany stare nadzwyczajny imperforated nie perforowany repaired naprawiany average (condition) stan przeciętny block of foto czworoblok strip of four pasek - czwórka fuli margin pelen margines front strona przednia coat of arms herb waterrnark znak wodny value cena inscared cover list wartościowy charity dobroczynny perforation ząbkowanie perforation damaged błąd ząbkowania (well, badly) centered centrowanie (dobre,de) JAN BARCZYK Przypominamy o zamówieniu prenumeraty Filatelisty" na ł kwarta! 1993 roku!
Jan Paweł II w filatelistyce ez. xxł Uzupełnienie Kończąc opis maków związanych z osobą Jana Pawia H wydanych w latach 1989-1991, przed rozpoczęciem druku wydań 1992 roku pragniemy przedstawić uzupelnienia do wcześniej podanego wykazu oraz dokonać krótkiego podsumowania. s " N Ekwador 4:1 Oprócz opisanych w F" nr 3 41 1885 i 1086 kasowników. sto- s,...issa sowano w dniu 31.1.1985 roku oc.- dodatkowe dwa okrągłe o średnicy 42 mm przedstawiające Ojca Świętego Jana Pawia II z krzyżem pasterskim w lewej ręce i uniesioną prawą. Dokola napis VISI- TA DE S.S. JUAN PABLO 11 - - Ecuador,31 ENE.1985". W miejscu wykropkowanym nazwa miasta: CUENCA, GUAYAQUI L. Argentyna Znaczek o nominale 0,20 A emitowany 4.IV.1987 roku ( F" nr 8/1989) istnieje z nominatem wydrukowanym w kolorze brązowym (RR). Meksyk Stosowano dodatkowo 6N.1990 r. kasownik FDC podobny w treści i rysunku do poprzednio opisanych ( F" nr 7-8/1991) w miejscowości Mazatlan Sin. Uwaga o błędnej dacie,.,1900" zamiast.,1990" dotyczy kasownika stosowanego 7 maja w miejscowości CH ALCO,EDO a nie Veracruz ( F" nr 6-7/1991). Malta Kasowniki FDC (.F" nr 9/1991) 25.V.1990, Mellieha.SPO, w tekście zamiast tiara" powinno być infuła", dodatkowo stosowano 25.V.1990, Dar'l Emigrant-Valetta Malta, okrągły o średnicy 30 mm infuła papieska i napis dokoła ZJARA TAL-Q.T-PAPA GWANNI PAWLU 1125.V.901.-ewwel jum tal-hrugdar'l-emigrant-valetta MAL- Tanzania Znaczki 10, 15, 20, 100 s oraz blok istnieją nie ząbkowane, znaczek 600 s także w formie bloku ministerialnego ( F" nr 10/1991). Komory Data emisji 26.X1.1990 ( F" nr I I/1991). Środkowoafrykańska Republika Data emisji 27.V11.1990 r. ( F" nr 1/1992) Oprócz już opisanych znaczka i bloku wydany został drugi blok zawierający osiem znaczków, w tym opisany o nominale 200 F. Na pozostałych przedstawiono: 120 F - prezydenci G.Bush i M.Gorbaczow, 130 314 F - reprodukcja pierwszego znaczka brytyjskiego i Rowlanda Hilla, 160 F - sondę kosmiczną Galileo, 240 F - Neiia Armstronga, pierwszego człowieka na Księżycu, 250 F- samolot Concord i szybką kolej, 300 F - grę w baseball, 500 F - 40-lecie apelu gen. Ch. de Gaulle'a. Włochy 23.1X.1990 Ferrara, okrągły o średnicy 35 mm, na rysunku Jan Paweł w stroju pontyfikalnym z krzyżem pasterskim oraz prawą ręką uniesioną w geście błogosławieństwa, dokola tekst" 44100 FERRA- RA C.P/ 23.9,1990/ V1SITA DI SS GIOVAN NI PAOLO 11". ( F" nr /1992) Brazylia Kasowniki: oprócz opisanych w F- nr 61 992 znaczków i kasownika stosowano ponadto serię dziesięciu kasowników w różnych miastach z rysunkiem Ojca Świętego Jana Pawia Il z krzyżem pasterskim oraz herbem papieskim i napisem VISITA DO PAPA JOAO PAULO AO BRASIL./../ECT". W miejscu wykropkowania nazwa miasta i data: NATAL/RN 12A 13/10/91 SAO LUIS/MA 1I A 14/10/91 BRASILIA/DF 14 A 15/10/91 GOIANCA/GO 15/10/91 CUIABA/MT 16/10/91 CAMPO GRANDE/ MS 16 A 17/10/91 ILORIANOPOLIS/SC 17 A 19/10/91 VITOR1A/ES 19 A 10/10/91 MACEIO/AL 19/10/91 SALVADOR/ EA 19 A 21/10/91 Polska Frankatura mediantom. 1-9.VI.1991 Wrocław stosowana przez redakcję pisma _Filatelistyka" w datowniku Wrocław 141.6.91/.51.". po prawej stronie znak opiaty, po lewej okolicznościowa nakladka N.LITA PANI. JANA PAWLI, POUCZ 11(0 11[11,.1.14 vuutuv.ra wm ma. I at. rae.t. wn POLSKA 1000 Zt z herbem Jana Pawia II, obok napis IV WIZY- TA,PAPIEŻA JANA PAWŁA WW POLSCE/RE- DAKCJA PISMA FILATELISTYKA"/50954 Wrocław I. skr. poczt. 2072". Kolor czerwony. ( F" nr 3/92 i 4/92) Peru Kasownik: 6.IX.1991 Lima, Wystawa Filatelistyczna AMJFIL-91 Dzień Ewangelizacji", w środku obok napisu. SSluan Pabian" portret Ojca Świętego
315 i dokola napis AMIFIL 9I.DIA DE LA EVAN- GELISACION SET. 06-91 CORREOS LIMA" okrągły o średnicy 40 mm. Zair Znaczek: seria przedrukowa nowych wartości 1991, przedruk 1000 Z w kolorze czarnym na znaczku wartości 100 K (YN,. 719) z serii wydanej 2.V.1981 roku, przedstawiającym Jana Pawla błogosławiącego dziewczynkę murzyńską. Zambia Znaczki: seria przedrukowa nowych wartości 5.V11.1991, przedruk 2 K w kolorze czarnym na dwóch znaczkach wartości 6,85 K i 7.85 K z serii wydanej 2.V.1989 roku z okazji pielgrzymki Jana Pawia II do Zambii. Opisane 334 znaki, łącznie z opisanymi wcześniej 1133 znakami dają liczbę 1467. Ukazały się one w 104 państwach świata. Zdobycie wszystkich wydawnictw nastręcz,' sporo klopotów, także finansowych i wymaga nie lada cierpliwości. Do końca 1991 roku Ojciec Święty odbyt 53 pielgrzymki zagraniczne odwiedzając 96 państw na wszystkich zamieszkałych kontynentach. Dodać także należy, k do końca 1991 roku Jan Pawel II odbyl 100 pielgrzymek na terenie Wioch odwiedzając 199 miejscowości. Tą drogą pragniemy wyrazić podziękowanie panu Arkadiuszowi Walińskiemu z USA za informacje i udostępnienie odbitek dotychczas nie opisanych stempli Ekwadoru. (cdn) WLADVSIAW ALEXIEW1CZ, WOJCIECH HENRYKOWSKI now o ś c i 1-' \,21 POLSKIE MIĘDZYNARODOWA KONFERENCJA ds ŻYWIENIA 1CN RZYM 1992 r. W dniu wejścia znaczka do obiegu będzie w sprzedaży FDC, opatrzona datownikiem okolicznościowym, stosowanym w upt. Warszawa I. Znaczek, kopertę i datownik zaprojektował art. plastyk Andrzej Heidrich. HISTORIA EZ1=57:)DZIł 5 grudnia br. wchodzą do obiegu dwa znaczki pocztowe wartości 1500 i 3500 zl,wydane z okazji Międzynarodowej Konferencji ds żywienia (1CN) w Rzymie (repr.- 1 z nich). Znaczki wydrukowano techniką rotograwiurową, na papierze kredowanym, w formacie 31,25 x 43 mm. w nakładzie po 1,5 mln. sztuk. W dniu wejścia znaczków do obiegu będzie w sprzedaży FDC, opatrzona datownikiem okolicznościowym, stosowanym w upt. Warszawa 1. Znaczki, kopertę i datownik zaprojektował art. plastyk Maciej Jędrysik. ZAKON MALTA Ń SKI 10 grudnia br. wejdzie do obiegu 1 znaczek pocztowy wartości 3000 zl emisji Zakon Maltański"(p. okładka), upamiętniający podpisanie 18 IV 1991 r. urnowy pocztowej pomiędzy Ministerstwem Łączności RP a Suwerennym Rycerskim Zakonem Maltańskim (p. F" nr 7-8 z 1991 r. str. 151-154). Znaczek wydrukowano techniką offsetową, na papierze kredowanym, w formacie 31,25 x 43 mm, w nakładzie 1,5,mln. sztuk. Polska 5000zI ORLA BIAŁEGO W grudniu br. zostanie wprowadzonych pięć znaczków pocztowych wartości: 2000; 2500; 3000; 3500; 5000 zl serii obiegowej ilustrujących historię Orla Białego. Znaczki wydrukowano techniką rotograwiurową, na papierze kredowanym, w formacie 25,5 x 31,25 mm. w nakładzie wielomilionowym. W dniu wejścia znaczków do obiegu będą sprzedawane 3 FDC, opatrzone datownikiem okolicznościowym. stosowanym w upt. Warszawa I Znaczki, koperty i datownik zaprojektował art. plastyk Henryk Chylitiski. 100 LAT POLSKIEGO RUCHU FILATELISTYCZNEGO 6 stycznia 1993 r. wejdzie do obiegu 1 znaczek pocztowy wartości 1500 zł, wydany dla upamiętnienia 100-lecia polskiego ruchu filatelistycznego, propagujący ŚWF Polska'93".
316 POLSKA oni, POLSKA 2000 zł 16 XI br. weszły do obiegu 4 znaczki pocztowe wartości 1500; 2000; 2500; 3500 d emisji Świat ilustracji Edwarda Lutczynu" - p.,,f" nr 11 (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 66 z 13 XI 1992 r.). 20 XI br. wprowadzono do obiegu dwa znaczki pocztowe wartości 1500 i 3500 al oraz znaczek pocztowy wartości 20000 al ł 500 z1 w formie bloczka emisji Rok historii Armii Knijowej" - p. F- nr 11 (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 67 z 13 XI 1992 r.). 25 X1 br. wprowadzono do obiegu 1 znaczek pocztowy wartości 1000 zł wydany z okazji Bożego Narodzenia - p. okladka i F" nr II (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 68 z 13 XI 1992 r.). POLSKA 2500 zł 3500 zł Znaczek wydrukowano techniką offsetową, na papierze kredowanym, w formacie 40,5 x 40,5 mm, w nakładzie 1,5 mln. sztuk. W dniu wejścia znaczka do obiegu będzie w sprzedaży FDC, opatrzona datownikiem okolicznościowym, stosowanym w upt. Kraków I. Znaczek, kopertę i datownik zaprojektował art. plastyk Janusz Wysocki. Ponadto w styczniu 1993 r. ukażą się 4 maczki pocztowe i blok emisji _Szlak bursztynowy". Ukazały się ZNACZKI 29 X br. wprowadzono do obiegu cztery znaczki pocztowe 'wartości 2000; 2500; 3000; 3500.1 emisji Rzeźba polska ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie" - p. F" nr 10 (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 62 z 19 X 1992 r.). 30 X br. wprowadzono do obiegu cztery znaczki pocztowe wartości 1500; 2000; 2500; 3500.1 emisji.,plakat polski" - p. F" nr II. Na znaczkach poszczególnych wartości przedstawiono reprodukcje plakatów: 1500 z! - X Zamojskie Lato Teatralne" Jana Młodożeńca 2000 zł - Czerwona Magia" Franciszka Starowieyskiego 2500 zł - Cyrk" Waldemara Świerzego 3500 z! - Manekiny" Henryka Tomaszewskiego (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 63 z 23 X 1992 r.) KARTKI 8 XI br. wprowadzono do obiegu kartkę pocztową z wydrukowanym maczkiem pocztowym wartości 1000.1, wydaną z okazji 700 lat Nowego Sącza. Na znaczku przed- ' stawiono fragment Rynku w Nowym Sączu. Kartka o wymiarach 148 x 105 mm, drukowana jest jednostronnie techniką offsetową, na kartonie białym, w kolorach: oliwkowym, brązowym i czarnym (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 64 z 2 XI 1992 r.). 12 XI br. weszla do obiegu kartka pocztowa z wydrukowanym znaczkiem pocztowym wartości 1000 zl, wydana dla upamiętnienia 75.rocznicy powstania I Korpusu Wojsk Polskich w Rosji. Na znaczku - podobizna generała Józefa Dowbora-Muśnickiego. Kartkę, o wymiarach 148 x 105 rnrn, wydrukowano jednostronnie techniką offsetową, na kartonie białym, w kolorach: jasnobrązowym i ciemnobrązowym (Zarządzenie Dyrektora Poczty Polskiej nr 65 z 2 XI 1992 r.). Stemple okolicznościowe Centralny Zarząd Poczty Polskiej wyraził zgodę na stosowanie: 17 XI w Upt. Lublin) - datownika: XII rocznica porozumienia. POR0< 6, -77. /7. LU- KIELCE 1, 1992. 12 04. 4 XII w Upt. Kielce 1 - datownika: Shorttenisowy Turniej dla Dzieci o Puchar Prezydenta Kielc. 4 XII w DM. Rydultowy I - datownika: 200f lat kopalni węgla kamiennego Rydultowy" 1792-1992 Dzień Górnika.
Reprodukujemy stemple okolicznościowe, o których pisaliśmy w poprzednich numerach,002/x)7014,0, W elecie m.z. STC.7.111 7 GDYNIA 1 1992.11.03 j 111IROCŁAW.21 1992.1114 WYSTAWA KAWAlEROME - MEN i1t;jatri v,2 %Z 1 199 110 LAT PISMA KOZAK PLAN EMISJI ZNACZKÓW POCZTOWYCH NA 1993 r. Stycze ń 6 I - 100-lecie polskiego ruchu filatelistycznego - zapowiedź ŚWF Polska'93" - I znaczek Szlak bursztynowy - zapowiedz ŚWF Polska'93" - 4 znaczki i I blok Luty 14 II - Kocham Cię - 2 znaczki Międzynarodowe Turnieje Rycerskie w Golubiu-Dobrzyniu - zapowiedż ŚWF Polska'93" - 4 znaczki Zimowa Uniwersjada - Zakopane 1993 - I znaczek Marzec Poczet królów i książąt polskich wg Jana Matejki - zapowiedz ŚWF Polska '93" - 4 znaczki 26 III 50.rocznica Akcji Szarych Szeregów pod Arsenałem - 1 znaczek Kwiecie ń 3 IV - 750-lecie nadania praw miejskich Szczecinowi - I znaczek 19 IV - 50.rocznica Powstania Żydów w Getcie Warszawskim - znaczek wspólny z Administracją Poczty Izraela - I maczek Europa CEPT - 2 znaczki Maj 5 V - 130.rocznica śmierci pułkownika Francesco Nullo - I znaczek 21 V - Kadeci II Rzeczypospolitej Polskiej - I znaczek 24 V - 450.roczoica śmierci Mikołaja Kopernika - I znaczek Legenda o Orle Bialym - złipowiedż SWF Polska 93" - I blok w 2 odmianach Czerwiec Kornel Makuszyński 1884-1953 - 4 znaczki Lipiec Obchody 200.rocznicy powstania Mazurka Dąbrowskiego" - początek serii - I znaczek Ptaki ogrodów - 6 znaczków Sierpie ń Sanktuaria Maryjne: 300-lecie kościoła w Świętej Lipce - I znaczek Bazylika Mniejsza w Leśnej Podlaskiejl- I maczek Wrzesie ń 27 IX - 35.Międzynarodowy Festiwal Jaz/ Jamboree - 1 znaczek Cichociemni żołnierze Armii Krajowej - I znaczek Pa ź dziernik 9 X - Światowy Dzień Poczty - I znaczek 16 X -XV rocznica pontyfikatu Ojca Świętego - I znaczek w bloku List opad Polacy na różnych kontynentach - eksponaty z muzeów polskich na świecie - 4 znaczki 750.rocznica śmierci św. Jadwigi - znaczek wspólny z Administracją Poczty Niemiec - 1 znaczek Boże Narodzenie - I maczek Ponadto w IV kwartale - Plakat Polski - 4 znaczki. W zależności od potrzeb eksploatacyjnych zostanie wprowadzona do obiegu seria obiegowa Owoce drzew iglastych" - 4 znaczki. W sumie w przyszłym roku Poczta Polska wyda 54 znaczki i 3 bloki. 317
Za trzy sapeki list ten może podróżować po wszystkich prowincjaih Chin i tylko morze go zatrzymu DROGA DO ZNACZKA POCZTOWEGO Poczta już funkcjonowała. Początkowo dostarczała korespondencję dla władców, póżniej kupców oraz klasztorów aż wreszcie stala się powszechnie dostępną. Kto zapłacił - mógł wysłać list czy przesyłkę. Tylko, że z tym płaceniem było bardzo niewygodnie. Trzeba było dotrzeć do stacji pocztowej, zapłacić, otrzymać pokwitowanie... Czasem część opłaty ponosil odbiorca. Same kłopoty. Dążono więc do uproszczenia tych czynności. Zaczęto od sprawy najprostrzej: od ujednolicenia opłaty. W Paryżu, za czasów Ludwika XIV, wprowadzono podstawową opłatę w wysokości I solda za każdą przesyłkę w obrębie miasta. Pojawiły się również na ulicach miasta - skrzynki pocztowe. Listy wybierano trzy, cztery razy dziennie. A była to polowa XVII stulecia! Główny twórca tych pomysłów, Francuz Jacques Renourd de Villayer dokonał jeszcze jednego, rewolucyjnego dzieła: zaczął pobierać wstępną opłatę za przesyłki pocztowe. Chętnym wręczano specjalne paski papieru z napisem: porto opłacono dnia... roku 165... Wykropkowane miejsca wypełnia ł nadawca. Byl to pierwszy krok do wynalezienia znaczka pocztowego. Ale od 1653 roku trzeba było poczekać jeszcze dwieście lat z kawałkiem. Dziesięć lat póżniej, na podobny pomysłwpadł Anglik Wiliam Dockwara. Opłata na terenie Londynu wynosiła I pensa. Potwierdzano ją stemplem odciskanym na przesyłce: młodzież ZNACZEK W MOIM ŻYCIU Największym moim hobby jest filatelistyka, która uczy dokładności i cierpliwości. Mam satysfakcję, że biorę udział w konkursach. Sprawdziłem swoją wiedzę i zdolności filatelistyczne i mogę porównać się z uczestnikami z innych młodzieżowych kół filatelistycznych. Uważam, że opłaciło się wziąć udział w konkursie filatelistycznym, chociaż było to wynikiem ciężkiej pracy. 318 Permy Post Paid. Ponadto stosowano datownik lub godzinnik. Na następne usprawnienie trzeba było poczekać blisko dwa stulecia. Otóż w 1819 roku, w Królestwie Sardynii, zaczęto stosować papier listowy z nadrukowanymi stemplami o wartości: 15, 25 i 50 centimów. Zaś w 1823 roku, w Chinach, zaczęto korzystać z kopert pocztowych z wydrukowanym napisem w różowym kolorze: Za irzy sapeki list ten może podróżować po wszystkich prowincjach Chin i tylko morze go zatrzyma". Równie poetycki napis widniał na kopertach przeznaczonych do obrotu zagranicznego: Skoro zapłaciłem 10 sapeków, list ten może przehywać wysokie góry-. Był i trzeci rodzaj kopert (prawdopodobnie stosowanych do korespondencji urzędowej) bez podania wartości. I wreszcie Rowland Hill wprowadził do obiegu, pierwszy raz w historii świata, znaczek pocztowy. Jego twórcą był James Chalmers, drukarz z Dundee. W 1834 roku sporządził w swojej drukarni projekt znaczka do nalepiania. 6 października 1840 roku weszły do obiegu znaczki pocztowe o wartości 1 i 2 pensów. Pierwszy był w kolorze czarnym. Drugi - niebieskim. Na obu widniał portret królowej Wiktorii. Drukowano je w arkuszach po 240 sztuk. W rzędzie bylo 12 sztuk (12 x I.pens = I szyling). Rzędów bylo 20 (20 szylingów = 1 funt szterling). Takie rozmieszczenie znaczków w arkuszu bardzo ułatwiało liczenie. (jbk) listy pisze Dzięki filatelistyce nauczyłem się współpracować z innymi ludźmi oraz korzystać z różnych źródeł informacji. Nauczyłem się rozwijać wyobraźnię. W swoich marzeniach wyobrażałem sobie siebie w danych miejscowościach na różnych kontynentach przedstawionych na znaczkach. Widzę oczami wyobraźni, powiększone bez lupy, zabytki, egzotyczne zwierzęta i rośliny, obrazy i wiele innych widoków, których nigdy nie będę miał szans zobaczyć w życiu.
Dla niektórych ludzi filatelistyka jest sposobem na sukces, który mogą osiągnąć w konkursach, wystawach, a za swoją działalność otrzymać honorową odznakę filatelistyczną. Mam nadzieję, że jeszcze przez wiele lat będę zajmował się filatelistyką, a za mój zbiór otrzymam w przyszłości jakieś trofeum filatelistyczne i nagrody. PAWEL TIMOFIEJUK Czeremcha (Okręg Białostocki) MÓJ FILATELISTYCZNY IA T Moje hobby to filatelistyka. Jest to wspaniale i pasjonujące zajęcie, które przy odrobinie wyobraźni może wypełnić każdą wolną chwilę. Filatelistyką" zająlem się mając 8 lat. Tak się w to wciągnąłem, że obecnie jestem juz zaawansowanym" filatelistą i mogę uczestniczyć w konkursie filatelistycznym. A teraz obserwuję, że coraz więcej moich kolegów rezygnuje ze zbierania znaczków. Jestem jednym z niewielu, którzy pozostali przy znaczkach. Dlaczego? Po prostu filatelistyka tak mnie fascynuje, że gdybym mial nie wiem jak ciekawe programy komputerowe, to i tak nie zrezygnuję z mojego hobby. Wydaje tui sic. ze zbierając znaczki jestem dokładniejszy, rierpliw- ZNACZEK BAWI Należy odnaleźć 5 szczegółów różniących reprodukowany rysunek od prawdziwego znaczka. Nagroda -katalog M iehel Den Nehland 1982. 1 POLSKA IŁ C~r1 Dla spostrzegawczych szyi wrażliwszy na piękno. To jest po prostu mój świat! STANISLAW MRUGALA Szaflary MOJE HOBBY Wszystko zaczęto się od odklejania znaczków z listów i układania ich w skromnym klaserze. Polubiłem to zgięcie. W ten sposób filatelistyka sinia się moim hobby. Namówiłem swoich kolegów, aby wraz ze mną zbierali znaczki. Mogliśmy 'w ten sposób wymieniać między sobą znaczki, oglądać swoje zbiory, które były dla nas najcenniejszymi rzeczami.... Gdy pierwszy raz pojechałem na pólfinal konkursu filatelistycznego zająlem siódme miejsce. Cieszykm się z. tego bardzo, ponieważ bylem wiei/t w czwartej klasie. Natomiast w ostatnim konkursie pt. Kolejnictwo" w półfinale zająlem I miejsce, co bylo dla mnie nagrodą za pracę, którą włożyłem w filatelistykę.... Mogę stwierdzić, że ci którzy zajmują się filatelistyką nie są samotni. Zawsze znajdą kogoś, kto może im pomóc w uzupełnieniu zbiorów. Aby zyć szczęśliwie trzeba przeżyć wiele przyjemności i mieć przyjaciół Filatelistyka może właśnie nam tri zapewnić! MICHAŁ PIERÓG Krasnystaw (Okręg Lubelski) ZNACZEK BAWI Rozwiązanie prosimy nadsyłać do 31 grudnia br. pod adresem: Kolo Filatelistyczne skrytka 36 00-979 Warszawa 34 rozwiązanie zadań z nr 5/92 Zad. 1. Tylko jedno prawidłowe rozwiązanie nadesłał kol. Stefan Wolniewicz z Gostynina. W minionym dziesięcioleciu aż 10-krotnie zmieniano taryfę pocztową dla korespondencji krajowej: od 2.50 zl w 1982 roku do 1500 z1 w 1992 roku. Nagroda - 25 kartek pocztowych z dodatkowym stemplem oznaczenia przesyłki niedostatecznie opłaconej. Zad. 2. Prawidlowe rozwiązanie drugiego zadania nadesłało 32 Czytelników. Najbardziej obszerne na- &sial kol. Janusz Bednarski z Jeleniej Góry - nagroda: zestaw walorów 400-lecie Poczty PoBkiej (okolicznościowe karnety). Zad. 3. Wpłynęły 53 prawidłowe odpowiedzi (hasło Poczta Polska) - nagrodę wylosował kol. Frzemyslaw Myszakowski z Oleśnicy - 25 szt nie używanych polskich kartek pocztowych. Nagrody wydano pocztą. rozwiązanie zadań z nr 6/92 Wplynęlo 18 prawidłowych rozwiązań. Reprodukowany znaczek wydany został przez Komitet Obywatelski Miasta Warszawy i wprowadzony do obiegu 23 września 1915 roku. Nagrodę - książkę z przedstawionego zestawu literatury filatelistycznej otrzymał w wyniku losowania kol. Barto. Ko.etyn z Krakowa. JAN BARCZVK 319
320 nowo ści ZAGRANICZNE ALDERNEY. 18.IX. 300 roczni- ciura, przy mikroskopie, przy kom ca bitwy pod Hogue. 4 znaczki: 23; I paterze) 28; 33; 50 p (plonące statki). ANDORA franc. 14.IX. Ołtarz San Eulalia d'eucarnp. I znaczek 4 F (widok ołtarza). ANTYLE HOLENDERSKIE. 1.IX. Osobistości. 5 znaczków: 30 (A.A. de Lannoy-Willems); 40 (L. Gerkarta); 55 (C. W. Wathey); 70 (Ch. Winkel); 100 c (siostra van Roosendaal). BELGIA. 3.VIII. Król Belgów. I znaczek 28 F (portret). 7.IX. Zwierzęta. 4 znaczki x 15 F (wiewiórka; jeż; tchórz; koszatka), w karnecie. 14.IX. Król Belgów. 1 znaczek 100 F (portret). 21.IX. Rewolucja brabandzka. I znaczek 15 F (przywódcy: Vonck. Vandermersch, Vandemoot). 5.X. Thurn i Taxis. I znaczek 15 F (herb). I2.X. Filatelistyka młodzieżowa. 1 znaczek 15 F (Gaston Lagaffe, postać z filmów rys., Franquin'a). 26.X. Wspólnota Europejska. I znaczek 15 F (mapa Europy, flaga belgijska, gwiazda). BRAZYLIA. 5.VI 11. 50 lat Państwowej Służby Przemysłowej SENA1. I znaczek 650 crs (pracownicy przy spawaniu, w laborato. EGYPT MU. 4,...,2. 0. OSM.4..mg;54,-> ' 60 AVNAli DAN 011111. 1p-Or i l \\ lop 3,N - I 19.VIII. Architektura wojenna na wyspie Santa Catarina. 2 znaczki: 650 (fort San Antonio); 3000 crs (forteca Santa Cruz). 20.VIII. Masoneria. 1 znaczek 650 crs (Pałac Masonerii w Brazylii, symbole). 28.VIII. 50 lat Brazylijskiego Legionu Pomocy Dzieciom i Starcom. I znaczek 650 crs (stylizowana głowa dziecka i starca Wożone w kształt klepsydry). I I.IX. Szpital ortopedyczny. I znaczek 800 crs (lóżko ortopedyczne, idący ludzie). DANIA. 8.X. Wspólnota Europejska. I znaczek 3,75 DKK (alegoria, emblemat Wspólnoty). 8.X. Postacie komiksów. 4 znaczki: 3,50 ( A Hug" J. Gjorup); 3.75 ( Love Letter- P.S. Jónsson); 4,75 (,,Dornestic Triangle" N. Werdelin): 5 DKK (..The Poci and his Little Wife- J. Mogensen). EGIPT. VI. 20 Arabskie Jamborne. I znaczek 10 p (mapa Egiptu, namiot. emblemat). VII. 90.rocznica tamy Aswan. I znaczek 10 p (widok tamy). VII. Olimpiada Barcelona. I znaczek 10 p (emblemat, w tle dyscypliny, w których uczestniczy Egipt); I blok 70 p (emblemat, igrzyska faraonowi.