Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, ul. Lipowa 16 Zadanie zrealizowano z udziałem środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Łodzi WYNIKI POMIARÓW MONITORINGOWYCH PROMIENIOWANIA ELEKTROMAGNETYCZNEGO NA TERENIE WOJ. ŁÓDZKIEGO W LATACH 2011-2013 Opracowanie: mgr Adam Wachowiec Kierownik Wydziału Monitoringu Środowiska mgr Ryszard Klajs Łódź, czerwiec 2014
- 33 2 -
Emisja pól elektromagnetycznych do środowiska Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. 08 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zmianami), pola elektromagnetyczne definiuje się jako pola elektryczne, magnetyczne oraz elektromagnetyczne o częstotliwościach od 0 Hz do 300 GHz. Oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku dokonuje się w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Wielkość mierzonych wartości natężeń pól elektromagnetycznych (PEM) jest wypadkową ilości źródeł i ich mocy. Do podstawowych źródeł emisji pól elektromagnetycznych do środowiska zaliczamy: stacje bazowe GSM/UMTS/CDMA/LTE, nadajniki RTV, linie i stacje elektroenergetyczne. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska zbiera informację dotyczącą ww. źródeł emisji od 2005 r. O ile sieć energetyczna i sieć nadajników RTV nie uległa radykalnym zmianom na przestrzeni ostatnich kilku lat, to w przypadku nadajników GSM/UMTS/CDMA/LTE mieliśmy do czynienia z dynamicznym wzrostem ilości danych źródeł emisji PEM. Jeszcze w 2005 r. na terenie woj. łódzkiego znajdowało się około 900 stacji bazowych GSM, brak było nadajników UMTS/CDMA/LTE. W 2009 r. było już 2423 stacji bazowych GSM/UMTS, w 2013 r. ponad 3500 stacji bazowych GSM/UMTS/CDMA/LTE (rys. 1). Jak widać z roku na rok liczba stacji bazowych przyrasta, aczkolwiek w ostatnich 3 latach nie jest to już aż tak gwałtowny przyrost jak jeszcze kilka lat temu. Największy przyrost widoczny jest w przypadku nadajników LTE (bezprzewodowy internet). Liczba analogowych nadajników radiowych i telewizyjnych w poszczególnych latach oscylowała w okolicach 20 dla nadajników telewizyjnych i 40 dla nadajników radiowych. - 33 3 -
W 2013 r. po przejściu na telewizje cyfrową liczba nadajników telewizyjnych na terenie woj. łódzkiego zwiększyła się do 30 (nadal istniała część analogowych nadajników), liczba nadajników radiowych pozostała bez zmian - 45. W tym samym roku na terenie woj. łódzkiego znajdowało się 1539 stacji bazowych GSM 900MHz, 584 stacji GSM 1800MHz, 1065 stacji UMTS 2100MHz, 80 stacji UMTS 900MHz, 252 stacje LTE 1800MHz, 50 stacji CDMA 420MHz, 44 stacje CDMA 450MHz i 9 stacji CDMA 850MHz. Rys. 1. Liczba stacji bazowych GSM/UMTS/CDMA/LTE na terenie woj. łódzkiego w latach 2011-2013 Ponieważ rozmieszczenie stacji bazowych GSM/UMTS związane jest zazwyczaj bezpośrednio z rozmieszczeniem ludności na danym terenie, największe zagęszczenie nadajników występuje na terenie aglomeracji łódzkiej oraz innych większych miast województwa. W samej tylko Łodzi znajduje się 45% wszystkich stacji bazowych GSM i 57% stacji bazowych UMTS z terenu woj. łódzkiego. Pod względem liczby dominują stacje bazowe GSM i UMTS, pozostałe nadajniki stanowią zdecydowaną mniejszość (rys. 2). - 33 4 -
Rys. 2. Udział procentowy poszczególnych rodzajów nadajników sieci komórkowej w ogólnej liczbie na terenie woj. łódzkiego W przyszłości należy spodziewać się dalszego wzrostu liczby nadajników UMTS, LTE oraz minimalnego wzrostu nadajników GSM. Liczba nadajników radiowych będzie utrzymywać się na podobnym poziomie aż do momentu wprowadzenia w Polsce za kilka lat radia cyfrowego. Podobnie jak w przypadku telewizji cyfrowej, przejście na sygnał cyfrowy spowoduje w dłuższym okresie spadek liczby danych nadajników. Poniżej przedstawiono mapę z rozmieszczeniem nadajników RTV i stacji bazowych GSM/UMTS na obszarze woj. łódzkiego (mapa 1). - 33 5 -
Mapa 1. Rozmieszczenie nadajników RTV i stacji bazowych GSM/UMTS/CDMA/LTE na terenie woj. łódzkiego w 2013 r. - 33 6 -
Wyniki pomiarów monitoringowych pól elektromagnetycznych w środowiska Zadania Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w zakresie monitoringu promieniowania elektromagnetycznego określone zostały w ustawie z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity Dz.U. 08 r. nr 25, poz. 150 z późn. zmianami). Zgodnie z artykułem 123 ww. ustawy oceny poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska prowadzi okresowe badania poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku. Liczba stanowisk pomiarowych, rodzaj terenów na jakich prowadzi się pomiary oraz ich częstotliwość określona została w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 12 listopada 2007 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia okresowych badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku (Dz.U. nr 221 poz. 1645). W rozporządzeniu tym wyznaczono 3 podstawowe kategorie terenów, na których prowadzi się monitoring PEM: 1. centralne dzielnice lub osiedla miast o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys. 2. pozostałe miasta 3. tereny wiejskie Na każdej z ww. kategorii terenów wybranych jest 45 punktów pomiarowych - w sumie 135 punktów. Pomiary w wybranych punktach są powtarzane po każdym pełnym, trwającym 3 lata cyklu pomiarowym. W ciągu jednego roku pomiary wykonywane są w 45 punktach (po 15 na każdą kategorię terenów). Zakres prowadzenia badań poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku obejmie pomiary natężenia składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w przedziale częstotliwości co najmniej od 3MHz do 3000MHz. Pomiary w każdym punkcie wykonywane są 1 raz w ciągu roku. - 33 7 -
Szczegółowe wartości dopuszczalnych natężeń pól promieniowania określone zostały w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). Zgodnie z rozporządzeniem dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych wyznaczone zostały dla terenów przeznaczonych pod zabudowę jak i miejsc dostępnych dla ludności i odnoszą się do różnych zakresów częstotliwości pól od 50Hz do 300GHz (tabele 1-2). Tabela 1. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową oraz dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych, charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów fizycznych, dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową Parametr fizyczny Składowa elektryczna Składowa magnetyczna Gęstość mocy Zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego 1 2 3 4 1 50 Hz 1 kv/m 60 A/m - Objaśnienia: a) 50 Hz częstotliwość sieci elektroenergetycznej, b) podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych odpowiadają wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych. Tabela 2. Zakres częstotliwości pól elektromagnetycznych, dla których określa się parametry fizyczne charakteryzujące oddziaływanie pól elektromagnetycznych na środowisko, dla miejsc dostępnych dla ludności oraz dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych, charakteryzowane przez dopuszczalne wartości parametrów fizycznych, dla miejsc dostępnych dla ludności Parametr fizyczny Składowa elektryczna Składowa magnetyczna Gęstość mocy Zakres częstotliwości pola elektromagnetycznego 1 2 3 4 1 0 Hz 10 kv/m 2500 A/m - 2 od 0 Hz do 0,5 Hz - 2500 A/m - 3 od 0,5 Hz do 50 Hz 10 kv/m 60 A/m - 4 od 0,05 khz do 1 khz - 3/f A/m - 5 od 0,001 MHz do 3 MHz 20 V/m 3 A/m - 6 od 3 MHz do 300 MHz 7 V/m - - 7 od 300 MHz do 300 GHz 7 V/m - 0,1 W/m2 Objaśnienia: Podane w kolumnach 2 i 3 tabeli wartości graniczne parametrów fizycznych charakteryzujących oddziaływanie pól elektromagnetycznych odpowiadają: a) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych i magnetycznych o częstotliwości do 3 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego, - 33 8 -
b) wartościom skutecznym natężeń pól elektrycznych o częstotliwości od 3 MHz do 300 MHz, podanym z dokładnością do jednego miejsca znaczącego, c) wartości średniej gęstości mocy dla pól elektromagnetycznych o częstotliwości od 300 MHz do 300 GHz lub wartościom skutecznym dla pól elektrycznych o częstotliwościach z tego zakresu częstotliwości, podanej z dokładnością do jednego miejsca znaczącego po przecinku, d) f częstotliwość w jednostkach podanych w kolumnie 1, e) 50 Hz częstotliwość sieci elektroenergetycznej. Z punktu widzenia monitoringu środowiska najważniejszy jest zakres częstotliwości od 3MHz do 3000MHz. Dopuszczalne natężenie pola elektromagnetycznego dla danego zakresu wynosi E=7V/m dla składowej elektrycznej i S=0,1W/m 2 dla gęstości mocy. W latach 2011 2013 Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska wykonał pomiary monitoringowe w 135 punktach monitoringowych. Rozmieszczenie punktów monitoringowych było identyczne jak w latach 2008 2010. Pomiary na terenach miejskich wykonywane byłe w centralnych częściach miast oraz na terenach o największej gęstości zaludnienia (osiedla mieszkaniowe), na terenach wiejskich w pobliżu zabudowań. Pomiary przeprowadzono w ciepłej porze roku, zgodnie z wytycznymi określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) przy temperaturze powietrza powyżej 0 o C oraz wilgotności względnej nie większej niż 75%. Pojedynczy pomiar trwał 2 godziny, próbkowanie 10 sekundowe. Zadaniem pomiarów monitoringowych PEM było określenie istniejących wartości natężenia promieniowania elektromagnetycznego w środowisku i ewentualne określenie obszarów, na których dochodzi do przekroczeń dopuszczalnych wartości natężenia PEM (zgodnie z art. 124 ustawy Prawo ochrony środowiska z dn. 27 kwietnia 2001 r. - tekst jednolity Dz. U. 08 r. Nr 25, poz. 150 z późniejszymi zmianami). Rozmieszczenie punktów pomiarowych PEM na terenie województwa przedstawiono na mapie nr 2. - 33 9 -
Mapa 2. Rozmieszczenie punktów pomiarowych PEM na terenie woj. łódzkiego w latach 2011-2013 - 33 10 -
Wyniki pomiarów w 2011 r. Rok 2011 był pierwszym rokiem z 3 letniej serii pomiarowej wyznaczonej na lata 2011 2013 (ostatni cykl pomiarowy trwał w latach 2008-2010). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w 45 punktach. Punkty pomiarowe rozmieszczone były na terenach miast o liczbie ludności powyżej 50 tysięcy (Łódź, Zgierz, Bełchatów, Tomaszów Maz.), w miastach poniżej 50 tysięcy mieszkańców (Brzeziny, Kutno, Krośniewice, Łęczyca, Łowicz, Konstantynów Ł., Żychlin, Rawa Maz., Biała Rawska, Szadek, Stryków, Skierniewice) oraz na terenach wiejskich (Grzmiąca Nowa pow. brzeziński, Mroga Dolna pow. brzeziński, Miksztal pow. kutnowski, Wojszyce pow. kutnowski, Jacków pow. łęczycki, Nowy Gaj pow. łęczycki, Bocheń pow. łowicki, Sapy pow. łowicki, Komorów pow. rawski, Turobowice pow. rawski, Godzianów pow. skierniewicki, Żelazna pow. skierniewicki, Osse pow. zgierski, Warszyce pow. zgierski, Mariampol pow. zgierski). Pomiary na terenach miejskich wykonywane byłe w centralnych częściach miast oraz na terenach o największej gęstości zaludnienia (osiedla mieszkaniowe), na terenach wiejskich w pobliżu zabudowań. Pomiary przeprowadzono w ciepłej porze roku w miesiącach od marca do listopada, zgodnie z wytycznymi określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) przy temperaturze powietrza 0 o C oraz wilgotności względnej 75%. Pomiary wykonano poniższym zestawem aparatury firmy NARDA Safety Test Solutions GmbH: - miernik pola elektromagnetycznego NARDA NBM-550 o numerze fabrycznym B-0773 z sondą do pomiaru pola o częstotliwości radiowej EF-0391 o numerze fabrycznym A-0878, posiadający Świadectwo Wzorcowania Nr LWiMP/W/180/09 z dnia 14 grudnia 2009r. wydane przez Laboratorium Wzorców i Metrologii Pola Elektromagnetycznego Politechniki Wrocławskiej. Niepewność rozszerzona [U] pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wykonanych sondą dla częstotliwości 0,1 MHz 3000 MHz wynosi 26,4 % - 33 11 -
W środowisku miast powyżej 50 tys. mieszkańców średnie dwugodzinne wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w 9 z 15 pionów pomiarowych były wyższe od wartości 0,30 V/m, stanowiącej dolny zakres oznaczalności metody pomiarowej i zawierały się w przedziale od 0,30 V/m do 1,1 V/m. Maksymalną wartość chwilową 1,4 V/m składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości dla terenów wielkomiejskich zarejestrowano w centrum Łodzi (Dw. Fabryczny). Wartość ta stanowi 20 % wartości dopuszczalnej. Chwilowe wartości maksymalne przekroczyły wartości 0,30 V/m w 9 z 15 pionów pomiarowych znajdujących się w dużych miastach. Najwyższa wartość gęstości mocy pola obliczona dla maksymalnej wartości składowej elektrycznej (tj. odpowiadająca sytuacji, gdyby zmierzona maksymalna wartość występowała ciągle) wyniosła 0,0048 W/m 2, co stanowi 4,8% wartości dopuszczalnej. Wartość ta została zarejestrowana w centrum Łodzi (Dw. Fabryczny). W 8 z pozostałych pionów pomiarowych wyliczone wartości gęstości mocy pola były wyższe niż 0,0002 W/m 2 i mieściły się w przedziale od 0,0004 W/m 2 do 0,0038 W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,74 V/m. W środowisku miast poniżej 50 tys. mieszkańców średnie dwugodzinne wartości składowej elektrycznej przekroczyły dolną granicę oznaczalności w 3 pionach pomiarowych i mieściły się w zakresie od 0,30 V/m do 0,70 V/m. Wartości te stanowią od 4,3 % do 10 % wartości dopuszczalnej. Najwyższa zmierzona chwilowa maksymalna składowa elektryczna pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości wyniosła 0,80 V/m (Kutno ul. Zamoyskiego/Tarnowskiego), co stanowi 11,5 % wartości dopuszczalnej. Chwilowe wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego zawarte w przedziale 0,30 0,80 V/m zarejestrowano w 3 z 15 pionów pomiarowych, w pozostałych punktach rejestrowane wartości maksymalne były niższe od 0,30 V/m. Analogicznie jak dla terenów wielkomiejskich policzona wartość gęstości mocy pola elektromagnetycznego odpowiadająca zmierzonej maksymalnej składowej elektrycznej wyniosła maksymalnie 0,0015 W/m 2, czyli 1,5% wartości dopuszczalnej. Gęstość mocy pola tylko w przypadku 3 pionów pomiarowych z 15 wyniosła więcej niż 0,0002 W/m 2 i zawierała się w przedziale od 0,0007 W/m 2 do 0,0015 W/m 2. Średnia wartość z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,47 V/m. - 33 12 -
Na terenach wiejskich na wszystkich 15 stanowiskach pomiarowych zarówno chwilowe wartości maksymalne natężenia pola jak również średnie wartości dwugodzinne nie przekroczyły poziomu 0,30 V/m, czyli granicy czułości miernika. Gęstość mocy pola w żadnym z 15 punktów pomiarowych nie przekroczyła wartości 0,0002 W/m 2. Średnia wartość z 15 punktów pomiarowych wyniosła <0,3 V/m. Szczegółowe wyniki pomiarów wykonanych w roku 2011 przedstawiono w tabelach 3-5. - 33 13 -
Tabela 3. Wyniki pomiarów monitoringowych PEM w 2011 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tysięcy L.p. Miejscowość Ulica Data pomiaru N Współrzędne geograficzne E E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Łódź Dworzec Fabryczny 31.03.2011 51 46'09,4' 19 27'56,2'' 1,1 0,29 1,4 0,0048 2 Zgierz pl. Kilińskiego 19.04.2011 51 51'15,3'' 19 24'59,9'' 0,4 0,11 0,5 0,0007 3 Zgierz pl. Jana Pawła II 20.04.2011 51 51'21,6'' 19 24'18,2'' 0,9 0,24 0,9 0,0022 4 Zgierz 5 Łódź ul. Parzęczewska / ul. Gałczyńskiego ul. Retkińska / ul. Wyszyńskiego 26.04.2011 51 51'37,6'' 19 23'45,9'' < 0,3 < 0,3 <0,0002 11.05.2011 51 44'56,3'' 19 24'20,9'' < 0,3 < 0,3 <0,0002 6 Łódź, ul. Czernika 1/3 25.05.2011 51 45'29,9'' 19 31'49,7'' 0,8 0,21 0,8 0,0017 7 Bełchatów ul. Kościuszki 13 13.06.2011 51 21'57,2'' 19 22'10,5'' < 0,3 < 0,3 <0,0002 8 Tomaszów Mazowiecki pl. Kościuszki 26.06.2011 51 31'52,7'' 20 00'20,3'' < 0,3 < 0,3 <0,0002 9 Łódź ul. Traktorowa / ul. Aleksandrowska 16.08.2011 51 47'48,5'' 19 23'38,1'' 0,7 0,18 0,9 0,0019 10 Bełchatów ul. Grota Roweckiego/Targowa 30.08.2011 51 22'12,6'' 19 22'53,5'' 0,3 0,08 0,4 0,0004 11 Łódź al. Piłsudskiego / ul. Kilińskiego 31.08.2011 51 45'37,8'' 19 28'09,1'' 0,9 0,24 1,0 0,0024 12 Bełchatów os. Dolnośląskie 333 09.09.2011 51 21'23,2'' 19 21'44,9'' < 0,3 0,3 <0,0002 13 Tomaszów Mazowiecki ul. Ogrodowa 39 13.10.2011 51 31'22,5'' 19 59'57,6'' 0,5 0,13 0,5 0,0007 14 Tomaszów Mazowiecki ul. Bohaterów 14 Brygady / ul. T. Seweryna 14.10.2011 51 31'42,1'' 20 0'51,2'' < 0,3 < 0,3 <0,0002 15 Tomaszów Mazowiecki ul. Kolbego 5 07.11.2011 51 32'34,5'' 20 0'30,3'' 1,1 0,29 1,2 0,0038 33-14 -
Tabela 4. Wyniki pomiarów monitoringowych PEM w 2011 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców poniżej 50 tysięcy L.p. Miejscowość ulica Data pomiaru N Współrzędne geograficzne E E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Brzeziny pl. Jana Pawła II 27.04.2011 51 48'01,8'' 19 45'07,4'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 2 Kutno pl. Piłsudskiego (Rynek) 29.04.2011 52 13'56,9'' 19 21'29,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 3 Łęczyca pl. Kościuszki 19.05.2011 52 3'32,4'' 19 12'05,3'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 4 Kutno ul. Zamoyskiego/Tarnowskiego 14.06.2011 51 14'29,8'' 19 21'22,3'' 0,7 0,18 0,8 0,0015 5 Biała Rawska pl. Wolności 38 21.06.2011 51 48'28,3'' 19 28'18,7'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 6 Szadek Rynek 27.06.2011 51 41'31,1'' 18 58'29,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 7 Konstantynów Łódzki pl. Kościuszki 11 08.07.2011 51 44'52,3'' 19 19'36,0'' 0,4 0,11 0,5 0,0007 8 Stryków ul. Łukasińskiego 21 02.08.2011 51 54'02,5'' 19 36'03,5'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 9 Krośniewice pl. Wolności 21 08.08.2011 52 15'19,0'' 19 10'15,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 10 Rawa Mazowiecka pl. Piłsudskiego 4 17.08.2011 51 45'55,7'' 20 15'14,9'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 11 Łowicz pl. Stary Rynek 23.08.2011 52 06'27,9'' 19 56'40,7'' 0,3 0,08 0,3 0,0003 12 Żychlin pl. Jana Pawła II 24.08.2011 52 14'40,2 '' 19 37'32,8'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 13 Skierniewice ul. Mszczonowska 43B 29.08.2011 51 57'24,1'' 20 9'26,3'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 14 Skierniewice Rynek 10/11 02.09.2011 51 57'23,1'' 20 8'34,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 15 Skierniewice ul. Konarskiego 1 07.09.2011 51 58'26,5'' 20 8'58,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 33-15 -
Tabela 5. Wyniki pomiarów monitoringowych PEM w 2011 r. na terenach wiejskich L.p. Miejscowość powiat Data pomiaru N Współrzędne geograficzne E E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Bocheń pow. łowicki 10.05.2011 52 06'15,0'' 19 48'50,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 2 Sapy pow. łowicki 12.05.2011 52 1'00,6'' 19 45'05,4'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 3 Warszyce pow. zgierski 20.05.2011 51 57'10,0'' 19 26'32,7'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 4 Nowy Gaj pow. łęczycki 23.05.2011 52 4'19,8'' 19 23'24,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 5 Grzmiąca Nowa pow. brzeziński 30.05.2011 51 49'43,8'' 19 41'56,6'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 6 Osse pow. zgierski 22.06.2011 51 56'04,3'' 19 33'50,6'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 7 Mariampol pow. zgierski 29.06.2011 51 54'03,6'' 19 13'37,1'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 8 Mroga Dolna pow. brzeziński 14.07.2011 51 49'51,0'' 19 48'58,9'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 9 Miksztal pow. kutnowski 29.07.2011 52 17'55,4'' 19 14'11,9'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 10 Jacków pow. łęczycki 09.08.2011 52 7'53,0'' 19 5'56,9'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 11 Turobowice pow. rawski 11.08.2011 51 44'14,8'' 20 28'39,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 12 Komorów pow. rawski 12.08.2011 51 44'45,7'' 20 19'37,0'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 13 Godzianów pow. skierniewicki 20.09.2011 51 53'38,1'' 20 2'23,7'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 14 Wojszyce pow. kutnowski 03.10.2011 52 12'20,4'' 19 33'03,6'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 15 Żelazna pow. skierniewicki 12.10.2011 51 51'56,0'' 20 07'16,6'' < 0,3 < 0,3 < 0,0002 33-16 -
Wyniki pomiarów w 2012 r. Rok 2012 był drugim rokiem z 3 letniej serii pomiarowej wyznaczonej na lata 2011 2013 (ostatni cykl pomiarowy trwał w latach 2008-2010). Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w 45 punktach. Punkty pomiarowe rozmieszczone były na terenach miasta o liczbie ludności powyżej 50 tysięcy mieszkańców (Łódź), w miastach poniżej 50 tysięcy mieszkańców (Koluszki, Łask, Poddębice, Radomsko, Rzgów, Tuszyn, Uniejów, Warta, Wieruszów, Wieluń, Zduńska Wola i Złoczew) oraz na terenach wiejskich (Będzelin i Kalino pow. łódzki wschodni, Rososza i Grabia pow. łaski, Ewelinów i Nowy Świat pow. poddębicki, Raczków, Gruszczyce i Dębołęka pow. sieradzki, Nietuszyna i Raduczyce pow. wieluński, Prusak i Osowa pow. wieruszowski, Ptaszkowice i Przatów Dolny pow. zduńskowolski). Pomiary na terenach miejskich wykonywane byłe w centralnych częściach miast oraz na terenach o największej gęstości zaludnienia (osiedla mieszkaniowe), na terenach wiejskich w pobliżu zabudowań. Pomiary przeprowadzono w ciepłej porze roku w miesiącach od kwietnia do listopada, zgodnie z wytycznymi określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) przy temperaturze powietrza 0 o C oraz wilgotności względnej 75%. Pomiary wykonano poniższym zestawem aparatury firmy NARDA Safety Test Solutions GmbH: - miernik pola elektromagnetycznego NARDA NBM-550 o numerze fabrycznym B-0773 z sondą do pomiaru pola o częstotliwości radiowej EF-0391 o numerze fabrycznym A-0878. Dany zestaw pomiarowy posiada Świadectwo Wzorcowania Nr LWiMP/W/066/12 z dnia 5 kwietnia 2012 r. i LWiMP/W/219/12 z dnia 6 listopada 2012 r. wydane przez Laboratorium Wzorców i Metrologii Pola Elektromagnetycznego Politechniki Wrocławskiej. Niepewność rozszerzona [U] pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wykonanych sondą dla częstotliwości 0,1 MHz 3000 MHz wynosi 27,4 % (dla pomiarów wykonanych do dn. 3.10.2012 r.), dla pozostałych pomiarów 21,2 %. - 33 17 -
W środowisku miast powyżej 50 tys. mieszkańców średnie dwugodzinne wartości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego w 11 z 15 pionów pomiarowych były wyższe lub równe wartości 0,30V/m, stanowiącej dolny zakres oznaczalności metody pomiarowej i zawierały się w przedziale od 0,30V/m do 0,90V/m. Maksymalną wartość chwilową 1,10V/m składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości dla terenów wielkomiejskich zarejestrowano w centrum Łodzi (pl. Wolności). Wartość ta stanowi niecałe 16 % wartości dopuszczalnej. Chwilowe wartości maksymalne przekroczyły lub były równe wartości 0,30V/m w 11 z 15 pionów pomiarowych. Najwyższa wartość gęstości mocy pola obliczona dla maksymalnej wartości składowej elektrycznej (tj. odpowiadająca sytuacji, gdyby zmierzona maksymalna wartość występowała ciągle) wyniosła 0,0033W/m 2, co stanowi 3,3% wartości dopuszczalnej. Wartość ta została zarejestrowana w centrum Łodzi (pl. Wolności). W 10 z pozostałych pionów pomiarowych wyliczone wartości gęstości mocy pola były wyższe niż 0,0002W/m 2 i mieściły się w przedziale od 0,0003W/m 2 do 0,0027W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,54 V/m. W środowisku miast poniżej 50 tys. mieszkańców średnia dwugodzinna wartość składowej elektrycznej przekroczyła dolną granicę oznaczalności w 1 pionie pomiarowym i wyniosła 0,40V/m (Poddębice ul. Kościuszki/Łódzka). Wartość ta stanowi 5,7 % wartości dopuszczalnej. Najwyższa zmierzona chwilowa maksymalna składowa elektryczna pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości wyniosła 0,50V/m (Poddębice ul. Kościuszki/Łódzka), co stanowi 7,1% wartości dopuszczalnej. W punkcie w Rzgowie wartość ta wyniosła 0,30V/m. W pozostałych punktach rejestrowane wartości maksymalne były niższe od 0,30V/m. Analogicznie jak dla terenów wielkomiejskich policzona wartość gęstości mocy pola elektromagnetycznego odpowiadająca zmierzonej maksymalnej składowej elektrycznej wyniosła maksymalnie 0,0007 W/m 2, czyli 0,7% wartości dopuszczalnej. Gęstość mocy pola tylko w przypadku 2 pionów pomiarowych z 15 nie była mniejsza niż 0,0002 W/m 2 i zawierała się w przedziale od 0,0002 W/m 2 do 0,0007 W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,4V/m. - 33 18 -
Na terenach wiejskich na 14 stanowiskach pomiarowych zarówno chwilowe wartości maksymalne natężenia pola jak również średnie wartości dwugodzinne nie przekroczyły poziomu 0,30V/m, czyli granicy czułości miernika. Jedynie w punkcie w m. Ptaszkowice pow. zduńskowolski chwilowa dwugodzinna wartość składowej elektrycznej przekroczyła dolną granicę oznaczalności i wyniosła 0,40V/m. Wartość ta stanowi 5,7 % wartości dopuszczalnej. Średnia dwugodzinna wartość składowej elektrycznej nie przekroczyła jednak dolnej granicy oznaczalności. Gęstość mocy pola w żadnym z 14 punktów pomiarowych nie przekroczyła wartości 0,0002W/m 2. W punkcie w m. Ptaszkowice wyniosła 0,0005W/m 2. Średnia wartość z 15 punktów pomiarowych wyniosła <0,3 V/m. Szczegółowe wyniki pomiarów wykonanych w roku 2012 przedstawiono w tabelach 6-8. - 33 19 -
Tabela 6. Wykaz punktów pomiarowych natężenia pola elektromagnetycznego w województwie łódzkim w 2012 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tysięcy. Lp. Miejscowość Ulica Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m2] 1 Łódź ul. Tatrzańska / ul. Przybyszewskiego 2012.05.17 51 44'54.2'' N 19 29'35.8'' E 0,3 0,07 0,3 0,0003 2 Łódź ul. Zakładowa / ul. Ziemowita 2012.05.22 51 44'30.1'' N 19 33'45.3'' E 0,7 0,20 0,8 0,0019 3 Łódź ul. Lutomierska / ul. Wrześnieńska 2012.05.23 51 47'11.7'' N 19 25'55.5'' E 0,5 0,14 0,6 0,0009 4 Łódź ul. Św. Kazimierza 2012.05.28 51 45'53.4'' N 19 30'30.7'' E 0,3 0,08 0,4 0,0004 5 Łódź al. Romantyczna 2012.05.31 51 49'08.9'' N 19 26'18.6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Łódź ul. Wyszyńskiego 57 2012.06.05 51 44'42.6'' N 19 23'30.0'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 7 Łódź ul. Jutrzenki / ul. Kongresowa 2012.06.06 51 43'13.3'' N 19 28'37.0'' E 0,3 0,09 0,4 0,0004 8 Łódź ul. Topolowa / ul. Margaretek 2012.06.11 51 47'35.4'' N 19 34'58.5'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 9 Łódź al. Politechniki / ul. Wróblewskiego 2012.07.04 51 44'40,2'' N 19 27'02,8'' E 0,8 0,21 0,8 0,0018 10 Łódź ul. Czarnieckiego 2012.07.05 51 47'33.4'' N 19 27'41.5'' E 0,6 0,16 0,6 0,0011 11 Łódź ul. Struga / ul. Kościuszki 2012.07.09 51 45'54,8'' N 19 27'13,2'' E 0,8 0,22 1,0 0,0027 12 Łódź ul. Srebrzyńska / ul. Jarzynowa 2012.07.16 51 46'27.4'' N 19 24'32.9'' E 0,5 0,13 0,6 0,0009 13 Łódź pl. Wolności 2012.07.24 51 46'37.9'' N 19 27'18.3'' E 0,9 0,24 1,1 0,0033 14 Łódź pl. Dąbrowskiego 2012.07.30 51 46'21.6'' N 19 28'11.4'' E 0,3 0,08 0,4 0,0004 15 Łódź ul. Szczanieckiej 2012.09.03 51 42'25.6'' N 19 28'30.8'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 33-20 -
Tabela 7. Wykaz punktów pomiarowych natężenia pola elektromagnetycznego w województwie łódzkim w 2012 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców poniżej 50 tysięcy. Lp. Miejscowość Ulica Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m2] 1 Koluszki ul. Brzezińska / ul. Wigury 2012.05.09 51 44'46.0'' N 19 48'43.8'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 2 Rzgów ul. Plac 500-lecia 2012.05.18 51 39'44.8'' N 19 29'29.0'' E < 0,3-0,3 0,0002 3 Tuszyn ul. Chmielna / ul. Parkowa 2012.06.15 51 36'14.7'' N 19 32'33.9'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 4 Zduńska Wola ul. Szkolna / ul. Zielona 2012.06.18 51 35'59.2'' N 18 56'53.4'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 5 Uniejów ul. Rynek 2012.06.25 51 58'27.7'' N 18 47'35.6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Poddębice ul. Kościuszki / ul. Łódzka 2012.06.26 51 53'30.4'' N 18 57'05.9'' E 0,4 0,11 0,5 0,0007 7 Zduńska Wola pl. Wolności 2012.07.19 51 36'08.1'' N 18 55'59.4'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 8 Radomsko ul. Piastowska / ul. Słowicza 2012.07.20 51 3'45,3'' N 19 26'52,6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 9 Warta Rynek 2012.07.23 51 42'29.9'' N 18 37'30.1'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 10 Wieluń pl. Legionów 2012.08.10 51 13'13.1'' N 18 34'13.1'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 11 Łask pl. 11 Listopada 2012.08.16 51 35'34,3'' N 19 8'0,5'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 12 Radomsko pl. 3-go Maja 2012.09.14 51 4'01.2'' N 19 26'37.6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 13 Złoczew ul. Opłotki 2012.09.27 51 24'58.6'' N 18 36'10.6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 14 Wieruszów ul. Rynek 2012.10.03 51 17'42,8'' N 18 09'01,4'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 15 Radomsko ul. Kołłątaja / ul. Topolowa 2012.11.13 51 4'43,4'' N 19 27'12,1'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 33-21 -
Tabela 8. Wykaz punktów pomiarowych natężenia pola elektromagnetycznego w województwie łódzkim w 2012 r. na terenach wiejskich Lp. Miejscowość Powiat Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m2] 1 Będzelin pow. łódzki wschodni 2012.04.24 51 42'31.9'' N 19 48'08.0'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 2 Ewelinów pow. poddębicki 2012.05.02 51 53'34.4'' N 18 51'08.3'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 3 Nowy Świat pow. poddębicki 2012.05.04 51 47'03,7'' N 18 58'41,1'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 4 Rososza pow. łaski 2012.07.06 51 32'59.5'' N 19 4'38.0'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 5 Grabia pow. łaski 2012.07.10 51 31'27,8'' N 18 58'54,1'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Kalino pow. łódzki wschodni 2012.07.11 51 39'30.5'' N 19 33'16.6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 7 Ptaszkowice pow. zduńskowolski 2012.07.13 51 32'28.6'' N 18 56'06.9'' E < 0,3-0,4 0,0005 8 Przatów Dolny pow. zduńskowolski 2012.07.27 51 40'54,9'' N 19 2'10,2'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 9 Raczków pow. sieradzki 2012.08.20 51 40'51.3'' N 18 33'13.9'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 10 Gruszczyce pow. sieradzki 2012.08.30 51 36'31.7'' N 18 27'57.5'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 11 Dębołęka pow. sieradzki 2012.09.17 51 31'40.3'' N 18 39'24.0'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 12 Nietuszyna pow. wieluński 2012.09.18 51 18'50.1'' N 18 34'55.9'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 13 Raduczyce pow. wieluński 2012.09.27 51 15'36.2'' N 18 46'52.4'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 14 Prusak pow. wieruszowski 2012.11.14 51 19'7,5'' N 18 22'3,6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 15 Osowa pow. wieruszowski 2012.11.15 51 19'29,3'' N 18 12'59,6'' E < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 33-22 -
Wyniki pomiarów w 2013 r. Rok 2013 był ostatnim rokiem z 3 letniej serii pomiarowej 2011-2013. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi przeprowadził pomiary natężenia promieniowania elektromagnetycznego w 45 punktach. Pomiary wykonywane były w tych samych miejscach co w roku 2010. Punkty zlokalizowane były na terenie Łodzi, Pabianic i Piotrkowa Tryb. (miasta o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys.), na terenach miast o liczbie mieszkańców poniżej 50 tys. (Sieradz, Głowno, Błaszki, Aleksandrów Ł., Ozorków, Zelów, Działoszyn, Kamieńsk, Sulejów, Przedbórz, Pajęczno, Drzewica i Opoczno) oraz na terenach wiejskich (Przesiadłów i Janków pow. tomaszowski; Pawlikowie, Żytowice i Porszewice pow. pabianicki; Korytno i Danielów pow. radomszczański; Buczek i Bratków pow. opoczyński; Gomulin Kolonia i Sierosław pow. piotrkowski ziemski; Szczercowska Wieś i Bukowie Dolne pow. bełchatowski; Glina Duża i Niwiska Górne pow. pajęczański). Pomiary na terenach miejskich wykonywane byłe w centralnych częściach miast oraz na terenach o największej gęstości zaludnienia (osiedla mieszkaniowe), na terenach wiejskich w pobliżu zabudowań. Pomiary przeprowadzono w ciepłej porze roku w miesiącach od kwietnia do listopada, zgodnie z wytycznymi określonymi w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883) przy temperaturze powietrza powyżej 0 o C oraz wilgotności względnej nie większej niż 75%. Pomiary wykonano poniższym zestawem aparatury firmy NARDA Safety Test Solutions GmbH: - miernik pola elektromagnetycznego NARDA NBM-550 o numerze fabrycznym B-0773 z sondą do pomiaru pola o częstotliwości radiowej EF-0391 o numerze fabrycznym A-0878, posiadający Świadectwa Wzorcowania Nr: LWiMP/W/219/12 z dnia 6 listopada 2012 r. i LWiMP/W/151/13 z dnia 4 października 2013 r., wydane przez Laboratorium Wzorców i Metrologii Pola Elektromagnetycznego Politechniki Wrocławskiej. Niepewność rozszerzona [U] pomiarów składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wykonanych sondą EF 0391 wynosi 21,2 %. Badania dla danego zakresu prowadzono w okresach 120 minutowych. - 33 23 -
W środowisku miast powyżej 50 tys. mieszkańców pomiary monitoringowe pola elektromagnetycznego wykonane zostały w Łodzi, Pabianicach i Piotrkowie Trybunalskim w każdym z miast wyznaczone było 5 pionów pomiarowych. Dolna granica oznaczalności metody wynosząca 0,3V/m dla wartości średnich dwugodzinnych przekroczona została w 7 z 15 pionów pomiarowych. Średnia wartość składowej elektrycznej przyjmowała wartości od 0,3 V/m do 0,8V/m. Maksymalna wartość chwilowa składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wyniosła 1,0 V/m i została zarejestrowana w Piotrkowie Trybunalskim przy ul. Kotarbińskiego. Wartość ta stanowi 14,3 % wartości dopuszczalnej. Policzona dla tej wielkości składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego wartość gęstości mocy pola (odpowiadająca sytuacji, gdyby zmierzona maksymalna wartość występowała ciągle) wyniosła 0,0025W/m 2, co stanowi 2,5 % wartości dopuszczalnej. W 6 z pozostałych 14 pionów pomiarowych wyliczone wartości gęstości mocy pola były wyższe niż 0,0002W/m 2 i mieściły się w przedziale od 0,0006W/m 2 do 0,0023W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,51 V/m. W środowisku miast poniżej 50 tys. mieszkańców średnie wartości z 2 godzin pomiarów składowej elektrycznej przekroczyły dolną granicę oznaczalności w dwóch pionach pomiarowych: w Aleksandrowie Łódzkim i w Sieradzu przy ul. Łokietka. Uzyskane wielkości wyniosły odpowiednio 0,5V/m (7,1 % wartości dopuszczalnej) i 0,7V/m (10 % wartości dopuszczalnej). Najwyższa zmierzona chwilowa maksymalna składowa elektryczna pola elektromagnetycznego wysokiej częstotliwości wyniosła E max = 0,8V/m, co stanowi 11,4 % wartości dopuszczalnej. Analogicznie jak dla terenów wielkomiejskich obliczono wartość gęstości mocy pola elektromagnetycznego odpowiadającą zmierzonej maksymalnej składowej elektrycznej. Obliczona gęstość mocy wyniosła 0,0017W/m 2 (ok. 2 % wartości dopuszczalnej). Gęstość mocy pola obliczono jeszcze w drugim pionie pomiarowym i wyniosła ona 0,0009W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,6 V/m. Na terenach wiejskich dla 2 z 15 stanowisk pomiarowych średnie wartości 2-godzinne wartości natężenia pola przekroczyły poziom 0,3V/m. Zarejestrowane wielkości wyniosły 0,6V/m w Porszewicach (8,6 % wartości dopuszczalnej) i 0,3V/m w Szczercowskiej Wsi (4,3 %). - 33 24 -
Maksymalna wartość chwilowa składowej elektrycznej pola elektromagnetycznego, podobnie jak wartość średnia, w dwu pionach pomiarowych przekroczyła granicę oznaczalności metody. Maksymalna wartość chwilowa wyniosła 0,7V/m obliczona dla tej wartości gęstość mocy pola wyniosła 0,0015W/m 2 co stanowi ok. 2% wartości dopuszczalnej. Spomiędzy pozostałych 14 punktów gęstość mocy pola jeszcze w jednym punkcie przekroczyła dolną granicę oznaczalności metody i wyniosła 0,0004W/m 2. W pozostałych pionach otrzymane wartości były poniżej 0,0002W/m 2. Średnia wartość spośród średnich z 15 punktów pomiarowych wyniosła 0,45 V/m. Szczegółowe wyniki pomiarów wykonanych w roku 2013 przedstawiono w tabelach 9-11. - 33 25 -
Tabela 9. Wyniki pomiarów poziomów pola elektromagnetycznego na terenie woj. łódzkiego w 2013 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców przekraczającej 50 tysięcy Lp. Miejscowość Ulica Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Łódź ul. Lumumby / ul. Pomorska 2013-04-15 51 46'40,4'' 19 29'39,8'' 0,3 0,08 0,5 0,0006 2 Łódź ul. Pabianice / ul. Rudzka 2013-04-16 51 42'38,8'' 19 25'44,3'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 3 Pabianice ul. Jana Pawła II / ul. Konopnickiej 2013-04-18 51 39'26,5" 19 20'24,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 4 Pabianice ul. Wyszyńskiego / ul. Zamkowa 2013-04-30 51 39'50,6" 19 20'51,7'' 0,8 0,22 0,9 0,0023 5 Piotrków Trybunalski ul. Belzacka / ul. Kobyłeckiego 2013-05-10 51 24'30.5'' 19 40'23,9'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Pabianice Plac Stary Rynek 2013-05-13 51 39'47,3" 19 21'46,6'' 0,5 0,14 0,6 0,0009 7 Pabianice ul. Grota Roweckiego / ul. Nawrockiego 2013-06-03 51 39'21,0'' 19 22'37.0'' 0,5 0,13 0,6 0,0008 8 Pabianice ul. Łaska / ul. Wiejska 2013-06-06 51 39'29,5'' 19 19'27,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 9 10 11 12 Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski Piotrków Trybunalski ul. Kotarbińskiego / ul. Paderewskiego 2013-06-07 51 24'28,6'' 19 39'40,0'' 0,7 0,20 1,0 0,0025 ul. Krakowskie Przedmieście / ul. Jagiellońska 2013-06-11 51 24'08,5'' 19 41'49,5'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 ul. Włókiennicza / ul. Ceramiczna 2013-06-17 51 24'05,6'' 19 43'17,3'' 0,4 0,11 0,5 0,0006 Rynek Trybunalski 2013-06-19 51 24'22,6'' 19 41'37,4'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 13 Łódź ul. Człuchowska / ul. Św. Franciszka z Asyżu 2013-07-08 51 43'32,2'' 19 25'51,7'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 14 Łódź ul. Sporna / ul. Wojska Polskiego 2013-08-05 51 47'18,5'' 19 28'43,3'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 15 Łódź Plac Hallera / ul. Żeligowskiego 2013-11-29 51 46'01,9'' 19 26'18,8'' 0,4 0,11 0,5 0,0007 33-26 -
Tabela 10. Wyniki pomiarów poziomów pola elektromagnetycznego na terenie woj. łódzkiego w 2013 r. na terenach miast o liczbie mieszkańców mniejszej niż 50 tysięcy Lp. Miejscowość Ulica Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Sieradz ul. Władysława Łokietka 5 2013-04-11 51 35'38,1'' 18 43'19,9'' 0,5 0,14 0,6 0,0009 2 Aleksandrów Łódzki Plac Kościuszki 2013-05-06 51 49'15,7'' 19 18'12,2'' 0,7 0,20 0,8 0,0017 3 Sieradz Rynek 17 2013-05-09 51 35'40,7'' 18 44'16,1'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 4 Zelów ul. Kościuszki / ul. Św. Anny 2013-05-14 51 27'52,2'' 19 13'09,5'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 5 Ozorków Plac Jana Pawła II 6 2013-05-21 51 57'49,4'' 19 17'33,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Sulejów ul. Konecka / ul. Łączna 2013-05-27 51 21'10,6'' 19 53'18,4'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 7 Głowno Plac Wolności 2013-05-29 51 57'55,1'' 19 43'17,4" < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 8 Sieradz ul. Armii Krajowej / ul. Bohaterów Września 2013-06-24 51 35'16,4'' 18 42'48,4'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 9 Pajęczno ul. Wiśniowa / ul. 22 Lipca 2013-07-03 51 08'52,1'' 18 59'38,1'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 10 Kamieńsk Plac Wolności 2013-07-04 51 12'14.7'' 19 29'52,5'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 11 Drzewica Plac Wolności 2013-07-31 51 27'03,6" 20 28'42,8'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 12 Przedbórz Rynek 2013-08-13 51 05'10,8'' 19 52'21,9'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 13 Błaszki Plac Sulwińskiego 2013-08-14 51 39'07,0'' 18 25'58,4'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 14 Opoczno Plac Kościuszki 2013-08-22 51 22'36,7'' 20 17'21,3'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 15 Działoszyn ul. Piłsudskiego 2013-10-29 51 07'02,2'' 18 52'24,4'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 33-27 -
Tabela 11. Wyniki pomiarów poziomów pola elektromagnetycznego na terenie woj. łódzkiego w 2013 r. na terenach wiejskich Lp. Miejscowość Ulica Data Współrzędne geograficzne E śr [V/m] U [V/m] E max [V/m] S [W/m 2 ] 1 Porszewice pow. pabianicki 2013-05-08 51 42'48,7'' 19 17'18,4'' 0,6 0,17 0,7 0,0015 2 Żytowice pow. pabianicki 2013-05-15 51 41'56,7'' 19 14'25,0'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 3 Pawlikowice pow. pabianicki 2013-05-17 51 36'47,0'' 19 20'23,8'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 4 Janków pow. tomaszowski 2013-05-22 51 38'51,5'' 19 50'04,5'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 5 Przesiadłów pow. tomaszowski 2013-05-24 51 35'45,5'' 198 57'41,9'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 6 Szczercowska Wieś pow. bełchatowski 2013-06-18 51 21'23.1'' 19 05'35,5'' 0,3 0,10 0,4 0,0004 7 Sierosław pow. piotrkowski ziemski 2013-07-02 51 30'33,5'' 19 36'40,3'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 8 9 Gomulin Kolonia Bukowie Dolne pow. piotrkowski ziemski 2013-07-11 51 25'07,1'' 19 34'09,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 pow. bełchatowski 2013-09-05 51 25'37,9" 19 24'42,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 10 Bratków pow. opoczyński 2013-10-30 51 26'28,5'' 20 07'49,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 11 Glina Duża pow. pajęczański 2013-11-04 51 15'54,9'' 18 58'55,9'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 12 Buczek pow. opoczyński 2013-11-05 51 27'38,0'' 20 17'46,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 13 Danielów pow. radomszczański 2013-11-12 51 14'35,1'' 19 28'37,1'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 14 Niwiska Góne pow. pajęczański 2013-11-18 51 06'13,9" 18 58'03,3" < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 15 Korytno pow. radomszczański 2013-11-19 51 06'30,6'' 19 50'23,6'' < 0,3 - < 0,3 < 0,0002 33-28 -
Powyższe wyniki pomiarów monitoringowych pokazują, że wartości natężenia PEM w latach 2011-2013 utrzymywały się na niskich poziomach. W żadnym z punktów pomiarowych nie zmierzono wartości przekraczającej dopuszczalną wartość składowej elektrycznej E=7V/m określoną w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dn. 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). Otrzymane wyniki nie odbiegały znacząco od tych zmierzonych w latach 2008-2010. Średnie wartości 2-godzinne składowej elektrycznej osiągnęły maksymalnie wartość 1,1 V/m (15,7% wartości dopuszczalnej). Najniższe średnie wartości były poniżej progu czułości sond. Najwyższe wartości natężenia PEM zmierzono na terenach zabudowanych w centralnych częściach dużych miast o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys., najniższe na terenach wiejskich oraz w małych miejscowościach (rysunek 3). W większości punktów pomiarowych zmierzone stężenia były niższe od progu czułości poszczególnych sond. Rys. 3. Średnie wartości składowej elektrycznej z lat 2011-2013 dla poszczególnych kategorii terenów WIOŚ Łódź nie posiada wykazu terenów, na których stwierdzono przekroczenie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku, z wyszczególnieniem terenów przeznaczonych pod zabudowę oraz miejsc dostępnych dla ludzi. Z przeprowadzonych pomiarów w latach 2008 2010 i 2011-2013 nie wynika bowiem, aby do takich przekroczeń dochodziło.